장음표시 사용
371쪽
veram interpretationem via praeclusa videri debet. Illinio vero invitatio est au compotationem et hilaritercae endum diem in taberna cauponaria; Cuius generis suere olini plureS, ut etiam DunC Surit, extra urbem, ad Tiberim et ad littus maris. Ad eas tabernas non modo sordida et nautica plebs confluebat: verum erant aliae, quas lautiores et elegantiores homines adirent. Quod Copa carmen inscriptum est, id a prima eius voce fluxit. Opa, caupa, cupia, mulier eSt cauponia, ut copiose Scaliger docuit. Nec lament . l. eam, quae Cauponam ipsa exercet, intelligere necesse est, Sed simpliciter mulierem, quae in caupona Vel taberna artem exercet. Est enim h. I. crO- talistria, h. e. Saltatrix cum crotalis, e gente SΠΟ-rum; cuius generis seminae, tibicinae, citharistriae vel fidicinae, in his tabernis haberi solebant. Nolae illae Ambisularum Domine sunt ex Horatio et Suetonio. Nec vero cum Scaligero de vetula cogitandum, quia mitrata esSe narratur V. 1, cum etiam puellas et iuvenculas mitra, seu fascia ac diademate, interdum cum reticulo, comprehensam et involutam comam habuisse Satis ConStet Carmen Virgilio vulgo tribuunt codices, qui minora poematia continent, etiam Grammaticusis, qui Servio in fronte Aeneidis Suos attexuit pannos, tum gravior ceteris auctor Sosipater Charisius I Institi Gramna. pag. 47 Putaeli., ubi: cuPO, CV nis, inquit, ut fullo, fullonis, quamvis Virgilius librum suum Cupiam inscripserit. Vereor tamen, ne hoc ipsum serioris interpolatoris iudicium sit, a re et loco satis alienum. Prisciani ab aliis auctoritatem
372쪽
Perperam laudari, Burmannus docuit l. c. Nuper doctiss. vir, Vernsdorf, hoc ipSum carmen rePetiit in Poet. minor. T. V. ad calcem Septimii Sereni fragmentorum, quem huius ipsius carminis auctorem PSSe malit. Adeant eum, qui plura ad illustranda verba carminis desiderant. Ceterum elegi hi non modo orationis Romanae elegantia, sed etiam toto carminis habitu cultuque, non Vulgares Sunt nec contemnendi poetae lusus. Etsi enim, maiore ex Parte, earum rerum, quae ad hilaritatem invitare possunt, Numeration absolvuntur: res tamen sunt iucundae et ad anim im SPHSumque gratae. Auctumnali autem die institutam compotationem cogitare Decesse eSt.
Copa disertis verbis Virgilio in fronte codd. Pe-tav. Loid. Coib. I. ΙΙ. Τhuati. 1. Gud. tribuitur, et interpolati Servii tostimonium iam supra ad Culicem protulimus. In aliis autem codd. ut VOssiano silui habet Copa aia Alibidiam) multisque meis nullus indicatur auctor, et ut hi etiam libri ali imam auctoritatem prae se serre pOSSint, Pseudo-DOnatus in vita Virgilii T, 28. varia quidem Virgilii carmina iuvenilia asserens copam omittit. Sosipatri Charisii, ut aiunt, testimonium pariter interpolatum eSSE OStendit Ilgenius p. 17. sq. Wemsdorsit de Septimio Sor
373쪽
guit idem Ιlgenius, ipse hanc sententiam PropONPUS, CRPmen nOStrum I . Via io Rufo deberi de quo V. WernSdors Poet. Lat. min. T. IV. P. 804. 586. et Woichertus in peculiari programmate Grima 1827. edito, potissimum P. 27. . De Flaro aequali Hadriani Imperatoris cogitavit Zellius in Ferien-schristen T. I. P. 50. Sermonis autem concinnitas et elegantia tam serum poetam mente nos habere vetat, et priusquam in Zellii parteS transeam, cum I. H. Vossio ad ipsum Virgilium redire malim, cui tireviter hoc carmen Vir Egregius tribuit Carmina Vernac. T. ΙΙ. P. 100. Regiona Ont. 1795. . Omnestamen istae coniecturae nil illisi lusus ingenii mihi esse videntur, et praestat puto hoc tantum dicere, aureae aetatis foetum ESSe Copam, quod etiam Broukhusius ad Tibuli II. 4, 48. IV. 4, 17. Properi.
H. 11, 16. agnoVit. Oeconomiam carminis bene iam intellexit WernsdOrsius, ostendens quatuor prioribus Uss. ipsum poetam loqui, tum aut in cOPam Canentem produci. Ab hoc aliquantulum dissentit Ιlgenius, cuius sententiam infra ad carminis titulum asseremuS; Optime autem eiuS argumeN- tum his verbis exponit: -Cauponum ingenium et moreS, inprimiS Vero exclamationem et loquaci--uitem et modulationem, qua merceS SUaS CDm--mendare emturientibus et viatores ad deverten--dum addita bonorum in laberna praestantium sienumeratione Pellicere solebant, decretum ha--bet carmine depingere. DOcte autem conditio-Hem cauponarum mor Sque CauPOuum idem exPO-Hit, quae ut ad rem nostram minus facientia hic Omitto, lectorem ad ipsam eruditiSSimam disserta-
374쪽
tionem ablegatis, unde Zellius quaedam in suum
commodum proficere Poterat. Ad emendandum hoc carmen praeter Scripturae varietatem a Bumanno Secundo allatam usus sum duodecim codicibus, inter quos primum locum oblinet Gudianus 342. aP. Ebert. nr. 919. . Μagis minusve me adiuverunt Gib. I. Paris. Iar. 7927.
pretii, a me tantum inspectus, unde nisi diserte eius auctoritas laudatur, ex silentio meo nihil est
Emendando et illustrando carmini praeter Hey- Dium operam dederunt Weilgius Francs 1642. 12. Bu annus Secundus in Anthol. Lat. T. I. p. 707. Werias torsius in Poet. Lat. min. Τ. ΙL p. 292. et Ilge ius in animadversionibus philologicis et criticis in carmen Virgilianum quod Copa inscribitur, Halae 1820. editis, cuius Viri nomen attulisse sufficit ut, quanta cum doctrina ingeniique acumine scriptae sint, statim intelligatur. Versioni suae Ι. H. Vossius Pauculas notas adiecit t. l. p. 334-336. Ιlgenii vestigia tam de titulo et argumento carminis quam de singulis eius locis presse Sequitur Franciscus I Iedlerus qui denuo illud vertit et in usum elegantiorum
375쪽
hominum illustravit in ephemeridibus quae inscriptae sunt: me Veiser Zur Abend Zeitung 1822. Iar. 50. Novissimam versionem edidit Zellius in dissertatione Vertiacula de cauponis veterum ita: Ferienschristen T. I. P. 5-52. Vide P. 35. Sqq. et P. 49. Sq.
376쪽
Copa Syrisca, caput Graia redimita mitella,
Crispum sub crotalo docta movere latus,
1. SMisca. Scaliger comparat Smineum Martiali et Ausonio dictum, et Threiscum Θρηῖσκον apud Iulium Capitolinum. Alia memorat Salmas. ad e. L Sed nullum exemplum ex melioreae o allatum vidi; nisi quod ex Columella succurrit lib. X, 418, tibi ficum Scissam Lila scam constanter libri tenent. Attamen et ibi Libssam unice verum iudicabat Gesner . Nec h. I. aliter legendum arbitror quam: Copia Syriasa, ut Threissa, Cilissa et al. Nulla autem alia huius et seqq. sententia est, quam haec: omnia in taberna instructa esse ad diem hilariter et suaviter exigendum. Ecce iam satitat crotalistria, et sic porro. OUna Θra e Lucilio apud Priscian. VI, pag. 684 occurrit. Graia redimisia mitella: sui tergo Graecanici alicuius ritus o
377쪽
CΟ ΡΛ vS. 3. 4. Ebria famosa saltat lasciva taberna, Ad cubitum raucos excutiens calam OS:
namentum hoc: genus fasciae, quo capilli colligerentur. Talem crotalistriam Iniuatam in monumentis passim videre memini: unum et alterum exemplum est in picturis Herculanensibus. Neo diversi generis sunt tibicinae, si-dicinae, psaltriae. Horat. I Epp. 14, 25 meretris icti uia, cui Au strepistim salias terimae pa-Dis: ad villicum. Accommodate dictum crispum latu3 mo ere,
Crispare, de molli ac celeri sexu et motu. Quid in Syrorum institutis, religiosis sorte, lacrit, quod seminas crotalistinas singeret, ita ut in Italia quoque quaestum inde sacerent, non reperio. Nomen quidem Syrorum late patuit. Potuere quoque Iudaeae
seminae sub eo nomine comprehendi. In carminis inscriptione ossendit Ilgenius p. 12 20. et quum ostenderit, in nullo alio loco apud Latinos scri
reposuit Copo, ut singatur ipse
caupo ante Cauponam Stans Praetereuntes acclamatione allicere.
Quamvis ingeniose haec sint disputata, nolui tamen, quod Fied- Ierus fecit, ab omnium librorum Scriptura recedere. Quod enim ad ipsius vocis formam attinet, ea, quicquid dicat Ilgenius, comparatione cum leno lena, leo lea instituta defenditur, ut certo ita dici potuisse appareat. Et recte quidem inscriptio carminis a prima eius voce est petita, quamquam Ιlgenius non Causam videre dicit, cur a saltatrice Potissimum neque a trichila Vs. 7.)a die autumnali sus. 18.) sumta suerit. Imo iusta Causa eSt, et res, ut mihi quidem videtvi ,
ita capienda. Cauponae non modo a viris verum etiam a seminis exercebantui', quod non S
43. clare docet, verum etiam Suet. Ner. 27. indicat, ubi cum Ilgenio p. 13. ex nonnullis codd. et multis edd. vett. legendum
est: insignes ganeae ei mal narrem institorias Ueras imisan
tium , ubi V. Casaub. ut et ad Theophr. Characti 28. p. 239. Fiscli. Tales vero mulieres coram iudicibus in eadem, qua Ie-nae, conditione suerunt, quod pariter Ulpianus l. l. testatur: Ai
378쪽
hQuid iuvat aestivo de sessum pul Vere abesse, 5 Quam potum bibulo decubuisse toro p6. POTIUS
quaeSIMaria corpora habet sus mutiae assolent sub praetextui frumenti cauponarii Prostilutas mulieres habere' ilicendum, hanc quoque lenae appellatione Coruineri, unde vix errabimus contendentes copam quae huic
carmini inscriptionem dedit, nullum aliud nisi lenae negotium exercuisse. Quod nisi ex ipsa rei natura colligere liceret, qua quisque in re aliqua vili et contempta occupatus honestioris conditionis speciem prae se fert, certe id profiteretur us. 33. ita
ut hoc carmen quaSi Commentarium verborum Suetonii contineat. Pro copa carminis titulus pari iure lenae esse posSet, CuiuS varias ad homines Praetereuntes
alliciendos artos poeta describit. Qui quum talis mulierculae verba poetico exornare Vellet, Prius ipsa breviter describenda suit. Neque enim lantum verbis utebatur, ut oculos hominum in se
Suamque Cauponam ConVerteret, Verum etiam lasciva saltatione ad instrumenta musica siVe Crepitacula Castagnetien), cuius
generis saltatio quantopere Sensibus irretiendis et libidinibus
excitandis apta sit, omnes le- stantur, qui eam in Hispania Viderunt. Persuasum enim milii est, gallationem illam, quae Fandango dicitur, Variis ambagibus ex ea quam poeta noster describit, esse repetendam, neque parum ad rem illustrandam lacit quod Richterus narrat in itineribus terrestribus et maritimis T. VIII. p. 176. Auch eme
nam Sive eopam prae taberna saltantem, quod muliercula prodenter iacit, ita certissime oculos hominum in se vertens. Ubi igitur sat magnum numerum adstantem videt, paulum requiescit, illosque ut apud se devertantur invitat. Hanc vero in vitationem a Vf. demum 5. incipere, Verba quae in eo leguntur optime docent. Pifimum enim
379쪽
362 CΟ ΡΛ VS. T. 8. Sunt Obbae, calices, cyathi, rosa, tibia, chordae, Et trichila umbriferis frigida arundinibus;
T. CUPAE copae id agendum fuit, ut praetereuntibus iterque facientibus cupidinem Viae Persequendae
da, quibus taberna abundat Aristophanico sere more Ran. VSS.503. sqq.) enumerat, et bene gnara primum in illis locum p
essam facilem neque nimis aeVeram capere Ηorat. Epp. I. 14, 24. sq. , talem reliquis demum cauponae laudibus decantatis Praedicat, qua in re gradationem haud ineptam agnosces. Ita, nisi fallor, res bene procedit. Quod contra Hemius de ipso poeta invitante cogitat, minime ei assentire possum, quia tum
Carmen non tantum languidum laret, Verum etiam prorsus non
intelligi posset. Nemo enim Videt, quid poetam adeo moVeat, ut tam viridis coloribus tamque
presse amoenitates cauponae alicuius ob oculos ponati Multo aliter se res haberet, si poeta suo exemplo proposito alios ad hilaritatem provocaret, Vel ipse hospitis loco sungeretur, quas partes sestive Gbthius noster in carmine lepidissimo agit, quod inscriptum est: os e Ta LVerba autem Ιlgenii: osi quis ridicat, Copam h. e. Cauponamhalloqui praetereuntes ViatoreS, ,,inde Copam esse Carmen inriscriptum: is Videat, ne nonoremoVeat incommodum, quod hexistit, si Copa allicere prae tereuntes Creditur, et simul Copae promittere saltationem riUtrum Copam, quae Saltat, ean- isdem, quae saltantem laudat et is minendat an diversam ab hac DPersona putemus 2 haec inquam iam satis refutata videntur expositione argumenti. Copaenim non laudat saltantem sed
ipsa saltat, id quod tribus verbis post I. Η. Vossium etiam dixit
mo autem illud nobis obiiciet, quod poeta post Vs. 4. omisit Verbum cecinit vel dixit; talia qui requirat, neque poetam uialum unquam Vere legit, neque ut legat dignus est. Iam quae dam de singulis addamus. In omnibus meis codd. Iegitur Copa, praeter Coib. III. et Gaibac.,
Vero Scopa. Renius scribit Coppa ex lingua Semitica i. e.
380쪽
Est et, Maenalio quae garrit dulce sub antro, Rustica pastoris fistula more sonans; 10
Ἐρώτιον. Necessaria certe haec emendatio vix habebitur. missa ligenius eum insigni doctrinae copia reposuit explicans de Ambubaia, de qua V. Schol. Horat. Sat. I. 2, 1. Amtubaiae dicuntur mulieres tibicinae lingua Θrorum. Vulgo Syriaca, quod omnes mei codd. defendunt, nisi quod in nonnullis Miriaca, εciriaca, Misiaca legitur. Neque hoc ego mutare volui, quia Syriaca nomen Proprium Copae est habendum , cuius exemplum ipse Iigenius attulit p. 21. ex vet. Iap. apud Donium Class. 8. nr. 40., quamquam illud concedo, nomen Copae simul eius origines indicare, ut ipsa vel eius parentes ex SΠia
nomam delati ibique in libertatem vindicati essent. Ueiciteri. de Domitio Marso P. 4.ὶ - Graia Coib. III. IV. BaIug. I. Gud. In Coib. I. II. Thuan. I. II. Tel-ler. Hel inst. Galba . Graeca.
2. Saltationem aes crotalum docte illustravit Ilgenius P. 25. Usus praepositionis sub vel 4Inὀ notus est; IIemsterti. ad Lucian. T. II. p. 434. Bip. m Merelatus de saltantibus; Ovid. Α. A. m. 301. crocalo Galbae. JS. famosa tabema. In promtu est coniicere fumosar nec Parum mihi arridere fateor; sic quoque mS. Heimst. exhibuisse video. Praesert tamen B-mann. Vulgatum: melius enim
convenire illud crotalistriae Iascivasi et infami. Nebria Coib. I. fumosa Hemius. Sed
omnes Praeter Helmst. codices retinent famosa, quod cum Zellio retinui, non malam huic Voci notam tribuens, verum de taberna tutelligens, quae magna est fama, unde a multis irequentatur. Bgenius coni. Jommosa, et lavisa adverbii loco
dici recte contendit; vid. quos laudavi Catal. Artis. p. 56.J4. Crotalistria describitur. Calami sunt ipsa crotala, h.
virgulae, alias aereae, sed nunc ex is dine scissa, quas illa inter saltandum concutit cum manus gestichilatione: qua, dum virgularum, quas medias digitis tenet, pars inferior versus brachia comploditur, ad cubitum excutere calamos h. l. dici