Pvblivs Virgilivs Maro

61쪽

Aura Susurrantis possit confundere venti. Pastor, ut ad sentem densa requievit in umbra, 155 Mitem concepit proiectus membra SOPOrem, Anxius insidiis nullis; sed lentus in herbis Securo fessos somno mandaverat artus: Stratus humi dulcem capiebat corde quietem, Ni sors incertos iussisset ducere caSus. 160 Nam solitum volvens ad tempus tractibus isdem Immanis vario maculatus corpore Semen Mersus ut in limo magno subsideret aestu Obvia vibranti carpens gravis aera lingua, Squamosos late torquebat motibus Orbes. 165 Tollebant aurae venientis ad omnia visus. Iam magis atque magis corpus revolubile volvens

Attollit nitidis pectus sulgoribus, et se

Sublimi cervice rapit, cui crista Superne Edita purpureo lucens maculatur amictu, 170 Adspectuque micant flammarum lumina torVO.Μctabat late circum loca, cum videt ingens 158. PRESSOS 171. FLAMMANTIA

nae.

151. De sono a cicadia e&to vid. Carus Analecten EurNaturavissenschan. p. 141. sqq.J166 sqq. Iterum ingenii intemperantis exspatiatio in tortibus et gyris hydri; aut potius

hominum scholasti oriun lusus. Tandem v. 172 videt pastorem ad sontem recubantem. Α, aditulantis ita se exesusum sentiens exasperatiU serpens et adoritur. Tum v. 180 culicis morsu somno excitatus pastor, trunco arrepto Serpentem necat. 185 - 200. De

62쪽

CUL EX vs. 173 - 191. 43

Adversum recubare ducem gregis. Acrior instat Lumina diffundens intendere, et Obvia torvo Saevius arripiens infringere , quod Sua qui quam 175Λd vada venisset: naturae Comparat arma, Ardet mente, furit stridoribus, intonat ore, Flexibus et versis torquetur corporis Orbis, Manant Sasaguineae per tractus undique guttae, Spiritibus rumpit saucos. Cui cuncta paranti 180 Parvulus hunc propior humoris terret alumnUS, Et mortem vitare monet per acumina: namque Qua diducta genas pandebant lumina gemmis Ac senioris erat naturae pupula, telo Icta levi. Tum Prosiluit suribundus, et illum 185Obtritum morti misit; cui dissitus omnis

Spiritus excessit sensus. Tum lorva tenentem Lumina respexit serpentem comminus; inde Impiger, exanimiS, Vix compos mente, refugit, Et validum dextra truncum detraxit ab orno: 190 Cui casus sociarit opem, numenve deorum,175. SAEPIUS 178. EVEnsis 180. SPIRITUS ET 181. PRIOR - CONTERRET 184. IIAc 191.

aiugulorum versuum corruptelis V. V. I,. Versu 166 voluerat in ei Polator dicere: Omnia undique loca pallebant ad sensum halitus virosi. Vss. 19t - 193. Sunt latus inepti interpolatoris: qui hoc dicere voluit : Pastorem consilii

inopem Percussisse serpentem ramo arboris arrepto, seu Casus

63쪽

CUL EX vs. 192-206. Prodere sit dubium, voluit sed vincere talis Horrida squamosi volventia membra draconis: Atque reluctantis crebris foedeque petentis Ictibus ossa serit, cingunt qua tempora cristae: 195 Et quod erat tardus, somni languore remoto, Nec prius adspiciens timidos caecaverat artus: Hoc minus implicuit dira formidine mentem. Quem postquam Vidit caesum langueScere, Sedit. Iam quatit et biiuges oriens Erebois equos Nox, 200 Et piger aurata procedit Vesper ab Oeta, Cum grege compulso pastor, duplicantibus umbris,

Vadit et in fessos requiem dare comparat artuS. Cuius ut intravit levior Per corpora SomnUS, Languidaque effuso requierunt membra sopore, 205

Effigies ad eum culicis devenit, et illi

192. TALES 197. NESCIUS - TIMOR OBCAECAVERAT 200. EREBO CIT 201. AUBATO

geu numinis providi benescio oblato. Lectionis iunctui a haec videtur suisse: EI Madidum dextra truncum detraxis ab Omo, a qua reluctantia - ossa feris, cinguris qua tempora crissae; Quem P tquiam Midia caesum languescere, aedit. nam etiamvss. 196. T. 8. insititii sunt: ut in V. L. dictum est.206. Sequitur Iochra, in quo

poeta non modo luxuriatur, sed

adeo ineptit , dum sabulas do

rebus inseris non tantum mol ala copia retexit; nam, etsi maior earum pars ex interpolatione irrepsisse videri debet, lamen aliquas saltem, at vel illas a re alienas, a poeta prosectas esse probabile est; verum etiam Partes narrantis Umbrae Culicis tri

buit , qui iustis sibi nondum

persolutis nec dum Ioea ea adierat, sed e longinquo ProspeXe

64쪽

CUL EX vs. 207 - 221. Tristis ab eventu cecinit convicia mortiS. Inquit: -Quis meritis, ad quae delatus acerbas Cogor adire vices p Τua dum mihi carior ipsa -Vita suit vita, rapior per inania ventis. 210

-Tu lenius res ves iucunda membra quieto, MEreptus tetris e cladibus; at mea manes,,Viscera LethaeaS cogunt tranSnare Per UndaS;

-Ρraeda Charontis agor. Vidi ut flagrantia laedis MLimina collucent infernis omnia templisl 215-Obvia Tisiphone, serpentibuS Undique compta, , Et flammas et saeva quatit mihi verbera Poenae,seCerberus et diris flagrat latratibus Orci, -Anguibus hinc at pae hinc horrent cui colla reflexisseSanguineique ardore micant mihi luminis orbes. 220-Ηeul quid ab officio digressa est gratia, cum le208. QUID MERITUS 214. VIDEN 215. LUMINA

INFESTIS 220. MICANT ARDOREM

umbra Culicis, ut bene Scaliger monuit. MOX V. 213 pro ea νμscem dixit miro modo; dum

corpus et corporis umbram co

gitaret. cecinis conricia ut 207. doclius quam, fecis, ex antiquo sermone; ut in XII Tabb. Occentare. Sed ab eMensu V. 207quorsum reseremus 2 an, cecinit convicia propter id, quod evenerat. Nisi magis placet ad emgiem referre, ut ea sit tristia ab es enIM. 215. Scabra oratio : Mideme,

Famnsia taedis 1 h. a Furiis saces quatientibus omnia loca

221. Heu, P/id, quore, ''tia digressa est M UFcio t quam Parum persolvisti mihi gratiam debilanil tam est eius, qui beneficium accepit; et digreditur ab ossicio, qui gratiam non solvit: more vulgari liomitium.

65쪽

CUL EX vs. 222-234. -Restitui superis leti ia1ii limine ab ipso ρ-Praemia sunt pietatis tibi, pietatis honores p

-Ιn vanaS abiere Vices, et rure recessit

, Iustitia et prior illa fides. Instantia vidi 225

-Alteri US; Sine respectu mea fata relinquens -Λd pariles agor eventus, sit poena merenti. -Poena sit exilium, modo Sit lum grata voluntas: in istat par ossicium. Feror aVia CarpenS,-Λv ia Cimmerios inter distantia lucos, 230-Quem circa tristes densentur in omnia poenae. MNam vinctus sedet immanis serpentibus olos, MDevinctum moestus procul adspiciens Ephialten ,,Conati cum Sint quondam rescindere mundum; 225. IUSTITIAE 228. FIT - DUM

227. 228. Omissis his duabus ineptis laciniis , reliqua hunc sensum habent: vs. 225. vidi mortem instare alii, eique subveni, mei ipsius discriminis im

memor. Sine revereu relinquens,

haud respiciens, haud curans. Nunc exsistat Par of tam :praestetitu a te mihi hoc, ut co pus meum terra condato, meaque umbra, cis Acherontem adhuc vagari coacta, amne traiecto ad sedes quietas admittatur. 229. Ad loca insera delatus agatur per avia lucorum Cimmeriorum , quos hic in remotis Orci partibus versus Tartari limina collocat. In Τartaro enim sceleratoriim supplicia prospicere debuit Culex: Oli et Ephi- allae, Aloidarum: Aen. VI, 582sq. Tityi, ibid. 595. Tantali, Danaidum, Medeae, Philomelao et Procnes, 249. Eteoclis et Polynieis 252: inde v. 258, ad Sedes Piorum sad quas us. 294 sq. pervenitin desertur: sed in limine Campos Lugentium prospicit: inque iis heroidas Alcestin , Pe

66쪽

-Et ΤityOS, Latona, tuae memor anxius irae - 235-Implacabilis ira Dimis , iacet alitis esca. -Τerreor ah tantis insistere, terreor, umbris l-Λd Stygias reVocatus aquas, Vix ultimus amniisExstat, nectareas di xim qui prodidit escas, -Gutturis arenti revolutus in omnia sensu. 240-Quid, saxum procul adverSO qui monte revolvit,seContemsisse dolor quem numina vincit acerbusseolia quaerentes frustraque haurite, puellae siRite quibus taedas accendit tristis Erinys, --Sicut Hymen praefata dedit connubia mortis 245-Λtque alias alio densat super agmine turmas, -Impletale sera vecordem Colchida matrem, Anxia sollicitis meditantem Vulnera natis; -Iam Pandionias miseranda prole puellas, siluarum Vox Ityn edit Ityn, quo Bistonius rex 250-orbus epops moeret Volucres evectus in auras.

-At discordantes Cadmeo semine fratres 239. RESTAT 243. QUAERENTEM FRUSTRAp VOSITE 244. ITE 250. ET ITYN, QUOD 251.

VOLUCRIS 252. SANGUINE

237. 238. Haec coniurigenda sunt cum V. 256. 257 auferorutim In diserea magis. Errabat inbra Culicis per loca insera avia et ad limen Tartari pervenerat. Ibi vero territa monstris eorumque suppliciis refugit et tandem desertur in alteram partem, ad Elysios campos. Mi

rum in modum omnia sunt cor

rupta : quae vid. in V. L. 249. Procnen et PhilomeIam videt in Tartaro, tum us. 252

67쪽

-Ιam truculenta ferunt infestaque lumina corpus -Λlter in alterius, iamque aVerSatur Uterque, -Impia germani manat quod Sanguine dextra. 255-Heu heu mutandus nunquam labori Auseror ultra -In diversa magis; distantia limina cerno;-Eridanus tranandus, agor delatus ad undam. -Obvia Persephone comites heroidas urgetisΛdVersaS Perserre faces. Alcestis ab omni 260MII Violata Vacat cura, quod saeva mariti,,Ipsa suis fatis Admeti fata morata eSt. -Ecce Ithaci coniuxi semper decus enitet oris, , Oemineum incorrupta de S manet, et Pro

cul illa

ἡΤurba serox iuvenum telis confixa pro comam. 265-Quo misera E dice tanto moerore receSSit, 253. VULNERA 254. AVERSATUS 256. ΕΗΕU258. ELYSIAM 263. IcΑni OTIS 266. QUIN

Eteoclem et Polynicem sibi mutua vulnera inserentes; 257

Eheu mumnaeus nunquam labor, de Poena nunquam finem habento. 256. aversalus haec ul

terius Pergit Culex in diversas

partes.

256 - 293. Nunc Umbra ad

Elysios campos tendens CamΡOS Lugentium prospicit; si recte salebrosos versus interpretor: ut antequam ad Elysium pervenisset , videat Culex Heroidas a Proserpina coactas serre nuptias infaustas: ex his memorat Alcestin pro marito Admeto mortem oppetentem , Penelopen a procis infestatam , et Euodicenab Orpheo, iam in vitam Cum revocata esset, iterum in Orcum

68쪽

ἡPoenaque reSpectUS et nunc, Orpheu, manet in te.

, Λudax illo quidem, qui mitem Cerberon unquamr Credidit aut ulli Ditis placabile numen, siNec timuit Phlegethonta furentem ardentibus undis, 270

-Nec moesta obtenta Ditis serrugine regna, , elassasque domos ac Tartara nocte cruenta Mobsita, nec faciles Ditis sine iudice sedes, siIudice, qui Vitae post mortem vindicat acta. -Sed fortuna valens audacem fecerat ante. 275ἡIam rapidi steterant amnes, et turba ferarum seBlanda Voce Sequax regionem insederat Orphei; -Iamque imam viridi radicem moverat alte

267. MANET ORPHEUS IN TE. 271. OBTENTU DIRO

275. Fortuna audacem fecerat Orphea, scit. quod tantam cantus sui vim in aliis rebus alio

tempore iam saepe antea eXpe tus fuerat, quae mox enumerantur: hoc tamquam in Cesin

elatus ille audebat nullo adire Ioca insera. Fortuna Maiam: sinapi. ornans epitheton, plerumque alias fortuna polens. 276. 277. regionem, locum, in quo Orpheus canens cithara Cons derat, mysa ferarium, SeqMax blanda Moce, propter blandam vocem GPhei, iam alias saepe suavi cantu allecta , insedem .

278. 279. Hic peccavit poeta, quisquis ille suit nam totum episodium de Orpheo ab alio, sed docto, homine prosectum videtur), cum Ovidio et aliis, quod vim cantus Orphici in arbores nimis dilute descripsit.

Recte vetus pomis arbores Car

mine motas et delinitas dicere potuit. Sed ineptum erat, huic phantasmati immorari et ipsam

motus rationem describero velle. Quercus radicitus evulsa ad vatem accedere debuit secundum

69쪽

ἡSPonte Sila cantus rapiebant cortice avara: 280-Labentes biiuges etiam per sidera Luna -Pr SSit equos, et tu current S, menstrua Virgo, Λuditura lyram tenuisti nocte relicta. -Ηaec eadem potuit Ditis te vinc re coniux,, urydicenque ultro ducendam reddere; non

-Non erat invita diva exorabile Mortis. -Illa Paidem, nimium manes experia SQVePOS, MPraeceptum Signabat iter, nec retulit intus 279. STETERANTQUE AMNES 280. AMARA 281.

POelam nostrum. Mox redit ad easdem V. 279. 280. si ae EO-norae fornat li. 1. opitheton proprium arborum vento strepentium) rapiebant cantus, aride audiebant, arripiebant, idque

ornavit adiecto: conice ; ut alias auribus rui ua caruum: sonus autem per corticem penetrabat.

281. Etiam Luna repressit bigas

per caelum invectas: Cursum in libui L Bigae nunc Equorum sunt, alias lauroriun. Parum suaviter mox eandem alloquitur : et tu , m nastura Mimo, propter vices iunae menstruas, ut audires lyram, tenuisti rentes equos, nocte relicta, Cur-Su, quo noctem esticit , regit.

284 - 286. Haec eadem lyra,

o coniux Ditis, potuit le vincere , ut redderes Eurydicen. haec pomis reddere, solito Pomtis more, enicere, ut redderetur. ducendam, reducendam iuvitam; reliqua sunt scabra. 287. Eurydice quidem, Se rum et strictum ius inferorum deorum iam experta, iter Praescripto modo faciebat, neque, uti iussi erant, respexit neque verbum elocuta est. Ingenioso sic poeta non modo Orpheo interdictum, ne retroUiCeret, Ve-

70쪽

-Lumina, nec divae corrupit munera lingua: Sed tu crudelis, crudelis tu magis, Orpheu, 290-Oscula cara petens rupisti iussa deorum. -Dignus amor venia, Parom si Tartara nossent, Peccatum ignovisse. At NOS, graVe, Sede Piorum, si os manet heroum contra manus. Hic et uterque -Aeacides: Peleus namque et Τelamonia virtus 295-Per secura Patris laetantur numina, quorum

siConnubiis Venus et Virtus iniunxit honorem. -Hunc rapuit serva; ast illum Nereis amavit. -Assidet hac iuvenis, sociat quem gloria, sortis,MΛcer, in excidium reserens a navibus ignes 300-Argolicis Phogios torva feritate repulsos.sio quis non reserat talis divortia belli, 293. SED ET VOS 294. Nos 297. CONNUBIA

rum et novam legem Eurydicae datam memorat, qua nostros poetas nondum uti vidi: vi necina auentium Moce rumperet:

quae lex longe durissima fuit, ut poto seminae dicta. Fuit tamen illa magis compos linguae, quam maritus amoris. at aretur, vestigiis impressis. 293. Nunc ipsum Elysium adit Culex, et recensum heroum sa-cit, ea loca incolentium, Primo Graecorum, tum Troianorum. Si maneι v. 294 sincerum est, debet expectandum esse, ut et heroinae aliquando in Elysium admittantur. 302. QDortiri belli: quod inter diversos duo populos geritur, quasi ad duo divertitur: ut dioortia Miarum , aqua'rum; et ex altera parte similiter , tarma belli , discorina Pugnas , dici solent. Elegans translatio , quam nescio num aliunde acceperit poeta. Mox 303 iacit iterum in digressione novam digressionem de bello Troiano poeta: nisi tota haec Ia cinia cum tot aliis assuta est ab