Disputatio literaria inauguralis de Aeschyli Choephoris, deque Electra cum Sophoclis tum Euripidis

201쪽

dictam excitat. A sene agnitus Orestes proposituri auum declarati intrem enim et Aegisthum morte punire iam antea Apollinis auctoritate certo eo tia tuerat, . 6o5. r. 6is, nec de elici rei successu dubitat, . 579; sed causam suam iustam esse confidens, eius curam Diis committit, . 68o. Non vero, ut apud Sophoclem et Aeschylum rei adgrediendae modum constituerat, quippe rerum et

locorum ignarus quare singula accurate resciscit, et . ω3 652. Senis autem monitis, quibus ad sa-einus via paratur, ita sertur Electra, ut eadem virgo, quae malas obruta omnem antea spem muserat, fratrem iam ad caedem impellat, matris, cem, tanquam proprium quoddam munus, suscipiat, et voluntariam, Victo Oreste, mortem obire

docornat. Quod non aperte tantum profitetur 41 693, sed deinde etiam, auditis clamoribus, in eo est ut gladio vitae finem imponat, . 76I. Quo magis depressa suit, eo magis Aegistho caeso gaudio exsultat , nec sibi temperare potest quin ei quamvis

mortuo scelera sua expria ret, D. II . sqq. Bic etiam Orestes ae moderatiorem praestat, qui et ante De rum auxilia precatus erat, N. 676. Sqq. . et nunc

quoque non sibi, sed illis gratiam habendam lamdesque tribuendas esse ignificat, . 895. dem vero Orestes, qui huc usque non haesitavit necta bitavit, sed cima et constanti Muntate a Clytaemnestra iustam poenam repetere constituerat, nunc solo matris adspectu ita perturbatur, ut eam necare

vereatur, cui vitam ipse debeat: ut Apollinis iussa

202쪽

ε equi detrectet ut vel in ema optationem ineDdat tantum sunnua iam Deum non potuisse, υ. 83:α αλ αλ ra. A', his in σθεῖς αὐ- in denique sorori aegre et invitus cedat, et quasi necessitate eoaetus I), . 99o. Haec enim ei assistat, haec dubia eius solvit, haec patris memoria

et oracularin auctoritate eum ad caedem excitat,

vel protrudit potius I haec matrem deinde ει

Et haec moderationem simulat, haec iram animo recondit, ut eam in domum, L e. ad certam momtem deducat. Quod Electram consideramus, temae aedis avidam euius parti ps esse non sat: Electram atrocem in modum, matri insidias struentem, cuius necis curam sua sponte uscipit: Eleoli in Niaiiamie lammi r testenderimi, nemo quan eo taristiam in Oreste desiderantes mihi, praeter veritatis laudes, ve hoc uno pulcherrimus esse videtur, quod matris nonrimi dignitati amori et iuribus tantam satietitatem tribuerit Evir Pides, ut non tantum cetera omnia ei oedere debeant, sed ipsa etiam Deorum oracula huic Pietatis sensu contraria in dubium vocari possint. ι, D ,. n.

203쪽

meetrametriit m ad stantia pri lentem, eamdem que matri ae sutimuere simulantem et mm tum Parat, eamque feroci, quod vix reprimere potest, gaudio matricidae gladio tradit, . II 43 sqq.: si allam caec furore abreptam ommum celerum maximum tanquam munmam selicitatem vetere, suadere iubem videmus, non possumus non deissa calamitate cogitare, de invicta illa Aet', quas familiae isti inhaerebat, quae aedi novam semPer addebat caedem, deque Fati aetem necessitate, Qui frater et amor resistere nequeant, qua eam impetu ad agendum pro tantur. Haec magis etiam an Oreste apparent, qui se scelus commissurum esse vel agnoscit, vel sane suspicatur, et veretur, et Fati tamen decretis, licet invitus, se submittere o

gitur. Illa, rabie quasi agitata, praeceps ruit, hic vi maiori et ignotae cedit, hic periculum suspicit, quod etagere nequiti Postquam vero Fati deer iis, Vindictae, et oraculis satirictum est, ater et

soror se non tantum Patrem ultos esse, sed mirem simul interemisse agnoscunt, M. II8 I. U.

Conscientiae iam stimulis agitantur querelas veri sectus plenissimas effundunt culpam uterque in se et in alterum simul coniiciunt recordantur quam misere mortem deprecata sit mater, quamque -- pie eam trucidarint. Inde maxime tragicam voluptatem pariunt Orestes et Electra, quod miseri tam tum sunt, et culpa carent, etsi summum scelus

commiserunt.

Ceterum quum hoc tamen modo sabulae sinis im-

204쪽

puni nequeat, et quaedam explacati uis ira limant, velati Electrae cum sum nuptiae, quodamin do Castoris et Pollucis interventu requiritur qua Pam haec ipsa Briam poeta aptiua et melius in ipsa tibula eomponere potuisset, alve rustici mo te, aine in modo. Praeterea langiore oratione suntur, quam necesse est, Dioscuri, longiore

ut 1 quam quae Deo cum hominibus deceat L . Tv--ψm in Apollinem coniicientes inepte agunt. - iso Exaripides amis Mosophandi studio im ML Ineptius etiam Electram cum Pylade nuinti in eo rati e debere pronuntimit ae ridiculam in primis pereonam agunt, ubi a Choro resto es Electra inhorrogantur, et . asS. M. quo is rimasonem -- veteris Romani Iurisconsuli confise istum de iure respondentis. Η- -- ligentes, vitamus A cumuae Diis

et inferioribus numinibus multum tribuentem -- de divina quadam mestate eius abidae insignes audit, ipsarum personarum moribus operae parum disse et ore Lari auo ipsum animo effinxis equamdam et implexum esse animi inagnitudinem: Bua inta naturae veritati studuisse, eamque exprimere conatum Mae eundem hoc nomine lauda

205쪽

in eo reprehendendum, quod ea interitare pre fae, quae philosopho conveniant, non in Mena tibactore pronuntianda sint tragici enim non est poeta. eumfare quid ipse sentiat, sed eas piissonas imgulis itentias tribuere, quas dicere convenienter aut Possint aut debeant. Sophocles et Euripides Hectram maremae caedi Praesentem exhibentes magnin vel laudia vel PF Prehensionis periculum subtemini, quod Aeschyl Prudentius effugit. Saepius quaesitum nit, quare nullas Pyladi atrihus tragicis partes tributae sint. Tres enim tan tim in Choephoris versus pronuntiat, in d-- liquis fabulis κι- αν - Respondeo ita modi esaeuiarum sabulariun argumentum, ut nullus amicitiae detur locus. In Choephoris AEnim hoc unice loco, v. 887, amici adhortatione opus est in Sophoclis sabula nullum huiusmodi monitum quiritur, quum Orestes constans et propositi tenaxn a admonitione indigeat, in Euripidis deniquis tragoedia Electrae fratrem ineltanti, amicitiae par in tribuuntur. Non igitur negligentia quadam Poetae hoc praetermiseriant, sed tragoediae argumento iam satis inesse arbitrati, tantam rem amicitiae senatu non indigere censuerimit eoque magis soriamo

quod pericvium erat, ne duplex inde oriretur aetio. Ceterum tragicam amicitiae vim et utilitatem veteres bene novisse testantur Teucer in Sophoesia Aiace.

206쪽

Bursus recte quaeritur, quia poetae nostri, at imutilem esse censuerunt Pyladis personam, eam tamen in scena exhibere necesse duxerint. Blud propterea ab iis iactum esse arbitror, quod antiquitatis veterumque traditionum religione ducti, Orestem sine Pylade prosere non auderent, quum sanctit iis quamdam samam eorum amicitia acinuisset, adeo ut alter,ne uero cogitari non posset Proverbulae ciceroni i DPriade amicitia usurpatur, e ius celabritatem apud Graecos non minorem misse

mihi persuasum habeo, quaeque barbarisci a notasiit, a quidem Ovidio αὶ fidem habemus:

207쪽

'lades igitur ille, qui restis adversam sortimam

amicitia sua auiaevare, eique semper adesse solo bat, qui cum eo φρητο κελευθους, et pericula obibat, amicum tantum facinus adgressurum deserere non

potuit Hinc Pylades restem comitatur in Aeschyli Choephoris, Sophoclis Electra, Euripidis Ela tm, is este, et Iphigenia Tauri Quod autem modo dixi, mihi videri veteres propter 'ladis amicitiae sanctam quasi famam eum ab Oreste separare Ruso non esse. hoc egregie confirmaretur, si omnes antiquae restis statuae et imagines vasibus

aut marmoribus insculptae, quae quidem ad nostratem'ra pervenerunt, Pyladem perpetuo comitem haberent. Iam vero in larisque antiquis monumentis Orestes quidem cum Pylade invenitur; sed non sent, in qmbus Orestes sine Pylade euchis tur tamen quis hoo rium sententiae meae obiiciat, animadvertendum est monumentorum ut rum hanc esse ratibnem, ut in iis explicandis viri docti non consentiant, atque diversissima saepe tradant. Deinde in omnibus eiusmodi imaginibus quae Orestis esse perhibentur, quascunque vidi, sive a CL Reuvensio, viro omnis antiquitatis peritissimo

quem honoris causa nomino, mihi communicatas, sive aliunde notas , certissima indicia deprehendero mihi visus sum, eas serioris esse acui, inque iis

ipsis tragicorum nostrorum, in primis Euripidis, fabulas respici Atqui hoc tantum quaerimus, quae nam fuerit ipsim tragicorum temporibus Pyladens amicitiae vulgo recepta Iam e clande patet neque Bb eius

208쪽

ω modi mas mi vasa, neque in rii temporis magis etiam inceriae interpretat ita marmora et statuas hic usu venire posse. Maioris et se mmenti est locus Pausaniae, I. c. II 6, narrant

ad laevam Proniaeorum fuisse cellam picturis o natam interque alia, ibi Orestem exilibitum fuisse Aegisthum obtruncauuem, et vladem Naupli siliose entem, qui Aegistho auxilio venerant. Quae pictura si cum ipsis ronlaeis ad Periclis tempora pertinuit, Orente tragoedia consecta suit. ει

Etaque absoluta demum merunt anno a C 43I, ut .st quum 48 annos natus esset Euripides, atque ipse et Sophocles tragicae oeseos laude et fama maxime floperenti terum duae tamen ad nos pereenere trago aliae, in quibus Orestes solus procedit, escissi Eumenides , et Euripidis Andromache. In um nidibus rei ratio petet est. In hac enim sabula ab humanis poeta sese ad divina sustulit, nequae Orestem conscientiae stimulis agitalum ita exhib Te voluit, ut naturae veritatem quod secit Euripides), sed ut misilicam ratisinem sequeretur. Ibladem igitur, Orestis humanae tantum vitae S eium, in illum Deorum et numinum coetum indu .

Cur non potuit.

Quod autem in Euripidis Andromacha non pro

209쪽

dit 'datas, hoe ex iis fortasse traditionibus vep lendum est, quas in restis historia, tragoediarum aine Hebranda, secutus est ampides, quaeque velleorum poetarum et Vetustissimorum historio rum iactura, non nisi difficillime ossio possunti In Andromacha an non adeo Pyladis auxiliis imdiget Orestes, quippe nec matrem inter crurus, nec furoribus actus Pertinet huc fortasse lacua Tm gae, ad 0 Ph. Alex. p. 374, narrantis Orestem ad Neoptolemum interficiendum aesum Prosectum esse, postquam Electram Pyladi uxorem dedisset Heri potest igitur ut in his Euripidi historicae dei ratio habenda suerit. Ceterim Taedies . l. aut Hellanteum secutus esse, aut certe eum ob oculos habuisse si ridetur.

210쪽

DE TRIUM FABULARUM PARTIBUS mBUSDAM, DE PO CO ORNATU DE DIGRESSIONIBUS, DEQUE LOCIS INSIGNIORIBUS..iragoediarum nostram argvinentum et uravedinam compositio-m, quam oeconomis V an , aupra exposuimus egimus etiam de emoriar nmoribus. Vidinius quaenam poetae illi ex historia vel veteribus traditionibus hauserint, quaenam ipsi invenerint, quomodo accepta disposuerint, ea que propriis inventis instruxerint vidimus quam diversam plane viam, idem factum celebrantea, imierint vidimu quaanam adhibuerint persinina, quasnam iis tribuerint artes, mores, affectus. Sunt tamen praetram alia quaedam quae in poet rem laudibus considerari debeanti Poetae enim, quibus auctore cicerone IJ, est proxima cognatio cum oratoribus, non universa tantum adcur re, sed singulis etiam artibus diligenter absolvem