장음표시 사용
41쪽
σειν,intelligipossunt,quaecumquepeninent ad electionem , fugam in actionibus humanis, siue set actiones contemplandi, siue morales, O quarum etiam essectio Hi,dummodo eligendae, uel fugiendae sint. Tametsi enim ii θεο LII ις, η -- inter se aliquo modo disinguuntur,ut prima pertineat ad contemplationem sapientia, alteriri. ad actionem prudentiae, tertia ad effectionem artis operoseo tamen ii πράξις qreandoque accipitur in unium sum pro qualibet actione humana, aut sapientiae,aut prudentiae,aut artis opero . Itaque in principio Ethicorum nominantur actiones pro effectiouibus, ubi legitur, ων δ εδει τε λη τι
τα ἔργα. O in desinitione felicitatis ponitur u πραξις generatim, quae pertinet tum ad contem plaudum,tum ad age nn m. qAe admodum in Rhe
Cicero ipse lib. s. iis fini seplicem actionem commemora primum sinsiderationem, cognitio nemque rerum cstistium, earum,quas a natura occultas, latentes indagare ratio potes: deinde Reramp. administrationem , aut adminiserandi, sciendique prudentem, temperantem, fortem, σiustam ratione reliquasque uirtutes, ct actioneruirtutibus congruentes,quae uno uerbo honesta diacantur. Iam in definitionesententia actiones form
42쪽
tasse generatim intelligenda sunt n quibus omniabus posse uersari sententia uidetur, dummodo alia quid exprimatur,quod eligendum,aut fugiendumst. Nam, tametsi de rebus uniuersalibus,quarum non es electio,vel fuga,non suntsententi ut A ctum curuo contrarium esse, tamen, se dicatur alia quid, quod pertineat ad electionem,uel fugam, nosolum de virtutibus moralibus, ut de fortitudine, Fortes fortuna adiuuat,sed etiam de uirtuti us intelligendi, ut de sapientia, Nequaquam oportet, quicumque natura uir prudens factus en, eum fi lios suos eximie sapientes instruere, Nam praeter aliam ignauiam, quam habent, inuidiam ciuium aperiunt infestam; O de artibus, ut de arte Mediaca, Aegri quia non omnes conualescunt,non iccirco nulla medicina eLI; de ane militari, Mars belli communis; ct de arte sutorum, Ne sutor ultra crepidam; ct de aliis similiter; hac omnia uidentur sententiae appellari posse. S i o. Ego solis moralibus sententiae nomen tribuo . Euamobrem neque superiora Theoremata Antistbenis , ct ali rum philosophorum a te prolata eiusmodi sente
tia sunt , quia de P scis ferme, non de Ethicis
deriuata sunt: neque Aphorismi Hippocratis e dem modo, quia ἡ media medicina petiti sunt. uare medicinam non esse recentibus morbis a
hibendam,cum ex Aphorismis ductum si proprie sententiae huiusmodi nomine decorari non potes. RI cc. Ne ego quidem dixi illa superiora The G ε remata
43쪽
ismara esse sententias: Ied tantum id agebam, ut ostenderem, aliqua esse aliquo modo probabilia ,
quae nihilominus ratione egerent, contra quam tu enunciaIii. Neque illud de medicina recentibus morbis non adhibenda, ex Aphorismis Hippocratis ductum esse tibi a ransus sum,quod falsessimum esse demon'aui. Neque fortasse, s ductum esset,
nomine sententiae priuarem , cum sit ex iis, quae ad electionem, uel fugam uὶ dentur pretinere.Sed, ut tibi dem , sententiae nomen alio. trabι non posese,quam ad mores: non tamen dabo,illam sententiam, quemadmodum in principio Consolationis prolata es,non esse moralem. Mihi enim moralis uidetur, nec de eo dubito: quia, licet utatur pertranslationem ἡ Medicina petitis uocibus, ut etiailla Ouidij: Sero medicina paratur, oec. tamen oebae, illa est ἡ Philosophia morali, quae prosit
tur eadem remedium amoris,o consolationem doloris, cum amor, dolor sint perturbationes,quas aut lenire , aut tollere pertinet ad moralem. Nam uidemus etiam Ciceronem in Tuscula.
nis facere medicinam ct amori, ct dolori: is liaber sine dubio moralis est. S i c. Guemadmodum huiusmodipropositionem non esse 1ententiam existimo,sic illam esse censeo, qua tota moralis es: principiis obsta.cuius Cicero esse compos nequinis, cum eam oderit non antiquus medicus ,sed Ouidius Poeta, minor multo natu, quam Cicero .
R i cc. aseuera haec sententia non si ita naturaliter
44쪽
raliter in mente omnium impressa, ut inter illa, quae Arist. appellat δεδημωτιευμενιι, censieri noupo lsit,s non etiam cognosci potuerit sub alijs verbis ante tempus Ouidij ex praeceptis medicorum, ut ex Aphorismis Hippocratis quorum undeust simus in libro secundo est; In principijs morborum,siquid mouendum uidetur,moue, quem in secunda quocine disceptatione mea citaui. Sed expecto,quid tibi uelis. Sic. me mihi uolo,has pro positiones aut non elusidem generis esse: auidisint, inter se non nisi tu speciem discrepare. Quo conseia tuto licitur,ut una alteram haud redigat controversam: ct propterea prior illa ne hac quidem de caussa fuerit aliqua ratione corroborianda . Ri CC. Euattuor conclusione tua complexus es, quae haud quaquam, ut verum fatea mihi probantur. Primum bui modi propositiones non em eiusdem generis,cum illa non moralis haec moralis sit, quas ego censeo eiusdem generis, morales octin-
si sent, inter se non nis in speciem discrepare ,
quas ego re uera discrepare existinio, cum una u tet , altera requirat in principi s morborum reme dia: praeterea unam non reddere alteram controuersam,quod ego fieri puto,cum altera altat aduers tur: postremo priorem illam non fuisse aliqua ratione corroborandam,quam ego iudico non minus, immo uero etiam magis muniri ratione debuisse,
quam poserior ab Ouidio munita fuerit in bu modum: Principise obm, ero medicina paratur,
45쪽
Cum mala per longas conualuere moras.
S i c. Sentias,quidquid uesis: quoniam suo euique iudicio en utendum. Miratus quoque sum ualde, quod in primo iudicio scripseris, in secundo repetiueris,Ciceronem in quarta Tuscinonnullam Isippeae sententiae rationem significasse, ita dicentem; diuod uetat Chrysippus, ad recetes quasi
tumores animi remedium adhibere , id nos feciamus , naturaque vim attulimus . Caue tamen ita existimes: neque enim hoc, tura vim attulimus, est ratio sed declaratio eius,quod dixit: Id nos fecimus , nempe naturae uim asserendo, ut magnitudini medicinae doloris magnitudo concederet.
R 1 cc. Scripsi, repetiui Ciceronem non attulisse,sed significasse, innuisse, non simpliciter rationem, sed nonnullam rationem Chrysippea sententiae. Verba primi mei iudici, sunt; Cicero no nullam rationem Golpeae sententiae significauit, dicens, se natura vim artulisse, atque innuens id Grasippum uetui , quia natura id refugeret. Verba secundi; Notaui melius fecisse Ciceronem is q. scu. qui nonnullam Chrysippeae sententiae rationem significauit. Nonne satis caute locutus sum e Cur autem non potiat uiderinonnulla ratio Isippea sententiae ut intelligatur, ceter qua se tumores animi non esse remediis instigandos, quia
mitura eam instigationem refugia etiam si requiarere aliquam desinitionem uideatur e SIG. Tu ipse consedera: uix enim ego possum sentire,quod tui sentis.
46쪽
sentis. Euod attinet ad Hippocrate O Platone, quos testatus es melius sege sicum rationem a tulerint sententiarum suarum, quam se gesseris hic auctor,qui sententiam suam non confirmauit; se rationem Hippocratis reddidit, vicio suo D ctus est,nempe medici, quidem cum de mediciana praeciperet. RI CC. Quas uero non etiam scriptor Consolationis debeat reddere rationem earum rerum, quas scribit. Sic. Ne me interpelles. RI CC. Perge,ut lubet. SIG. At oratoriqui propositionem illam per similitudinem adhibet, quo
niam accepit ut probatam, propterea non tenetur eius subjcere rationem,ut Medicus. RI CC. Nequeo satis intelligere,quid sentias. Nam,ut etiam notaui in quarta disceptatione mea,modo putas auctorem Consolationis fuisse philosephum, D-.pientem,modo oratorem. Nempe Philosophum inruo commentario fragmentorum, oe sapientem in prima tua oratione, ubi legitur; Hi sapiens rem dium a philosophia petiuit; ac cotractis in unum omnium,qui de luctu minuendo scripsierant, commentarijs, Consolationem confecit. Oratorem uero non solum in secunda oratione tua, ubi dicis eum. in Consolatione tamquam oratorem in foro causesam cum insigni aliqua orationis amplitudine egisse: uerum etiam in hoc loco secundae tua accusationis. Se ut fuerit quoque orator, cur non debebat malo enim sic dicere, quam tenebatur eius sententiae subjcere rationem,qua esset tam contra a uersa
47쪽
versa ξ non enim spectare debet orator, quid mi probetur, sed quid probari aliis possit: propterea
rum es igitur, quod scripsi, melius fecisse Hippocratem . Sed,quid de Platone dicis ΘSic. Si Plato rationem aliquam tibi uisus es attulisse,pro arbitrio , ct disputationis suae commodo fecit. R I CC. Egregie. S i G. Neque enim ille sapientu, ut hic,nomen,auctoritatemq. praeterit. R I CC. Ergo nomen sapientum non praetendit, se ut philosopbus se consolatus en , ct ut sapiens remedium apbilosophia petiuit S i o . Ne attendas id, quod alibi dixi, sed quod hic. Euid pluraὰ Si ille rationem protulit,tanto illam probabiliorem fecit, ut huic post satis fuerit dicere, Vetant Iapientes pquemadmodum cum in primo de Diuinatione dixit : A natura deorum, ut doctissimis ,sapientiss-m q. placuit, haustos animos, ct delibatos habemus. R i C C. Satis probaui alias, non esse eandem sententiam Platonis, auctoris Consolationis, in se esset, non tamen putarem, quia ille sua ratione illum probabiliorem reddidis et, iccirco licuisse eam sine subiectione rationis proferee, quasi omnibus notum esset,quidquid ipse Plato scripsisset, uel confugiendum esset ad Platonem, si quis sententia rationem requireret: sed existimarem, capiendum esse exemplum ex ipsio Platone, ut eius uestiis isse ieret, quicumque ali huiusmodi sententia
48쪽
tentia uellet, non nisi cum additione rationis uteretur. Illa autem sententia libri primi de Diuinatione per se credibilior erat,quam haec Consol tionis. S i c. Considerasti quoque Plutarchi, Senecae locum. Sed hi nulla parte te adiuuant. nam ille, ut hic, perillismos medicos nominauit a Semeca vero, aut sequis es alius, si modo rationem ullam eius pignificauit, iure quodammodo fecit , quia sapientum testimonio abstinuit. R I CC. Non solum Plutarchus periti imos medicos nominauit:sed etiam in sua enthymematica sententia r tionem inclusit,ut alibi monstraui.Seneca uero, curationem sententiae suae segni cauerit, fecit id, una cum Plutarcho,quod tu factum fuisse negasti
in secunda oratione tua ad hunc modum; Neque Plutarchus,neque Seneca in consolationibus suis hanc culpam exhorruerunt, uerum ambo in exo dijs eandem sententiam nulla ratione fultam adhibuerunt. Si G. Procedamus longius, ct haec mianora relinquamus. Ruid est,quaeD , quod dicas, hancpropossitionem neque probabilem ese, neque ueram,neque Hippocratis, neque Platonis, nequeCbosint Iatis auctoritate firmatam, si paullo ante dixisti, Non negaui hanc propositionem probari bilem esse e Ricc. Meminisse debes,duas esse re fellendi rationes,quas non solum Hermogenes,sed etiam Ammonius in Categorias: Aristotelis com
nulli appellam obsistentiam, cum, quou objcitur i
49쪽
admittentes omndimus id nobis non licere: alteram per μιν, quam vocant innantiam, cum aduersario nihil concedimus,sed totum subuenimus. Primum usus sum obfrientia, ut non negarem ea
propositionem esse probabilem,quod tu aiebas,sed dixerim,imperfectam esse, quia suam no babebat
adiunctam rationem: deinde instantia, ut proba rem ipsam nec probabilem,nec ueram esse, nec iulorum quide qui a te citati sunt,satis auctoritate firmatam. S I c. Euod ais, tres esse Medicinae partes, quarum prima uictus ratione, altera ma- inu,tertia pharmacis medetur, itaque falsium esse illa ut generasim dicatur, recentibus morbis medicinam non se adhibenda se non tertiam, aut secundam, at saltem primam; haec scilicet medicus curat: orator uero de exacta veritate huius propossionis non laborat, neque, quemadmodum intelligenda sit quaeris asati q. habet scire,ita sapientib.
placuisse. Itaque non erat,quod tu propterea consuerer medicos: neque enim hoc dixit, diuaquam trecentabus morbis medicina no es adbibenda, sed, diuamquam uetant sapientes recentibus morbis medicinam adbibere. omodo uero intelligenda
sit,siquis scire avebit, medicos ipsos, ut te quoque uideo fecisse, adibit. Ricc. Rursus auctore Consolationis nominas oratore , quem alibi philos num nominam; qui se non quaerat, quomodo id , quod dicit,intelligendum sit,non ne nullus existi mabitur sic. .st, ut dixi, satis habet scire, ita isapien-
50쪽
sapientibus placuisse. Ri cc. Euibus sapientis. id non nisi insipientibus placere potueritὰ 2,
uero,qui profiteris te noui singulare,ut dicis,i geni, mei ubertatem,ac eximiam scientiae copiam, me male existimas de ingenio,ac scietia mea,cum de re tam nota me putes medicos adluisse,iq. non
semel mihi exprobres. Puis enim est,qui, cum aliquantister litteras degustaverit, ignoret id, quod uel Ambrosius Calapinus litteris consignauit, tres esse Medicinae partes e quis non intelligit semper earum aliquam in principiis morborum conueniare Cur tibi licuit citare Hippocratem, O non mihi λ Cur egomet intelligere non potui ct Hippocratem,s Platonem,oe alios scriptores abs te citatos non prohibuisse simpliciter medicinam, in principiis morborum ed tantum pharmacratica equid negotij erat intelligere illam sententia Comsolationis absurdam se Haeccine erat tanta di ficultas,ut consulendi esse medici uideretur e Sed, quod me fecisse quodammodo uitio uertis, si res cere dignum iudicasse fortasse te tam facile persuasurum se non putasses, illam inanem sente riam ipsius Hippocratis, Platonis, ct aliorum a ctoritate firmari. Fortasse igitur tu magis, quam ego, auxilio medicorum indigebar. I 'd si, ut Obj is,medicos consuluissem, ct adluissem,non 'ne feci m i quod ars docet nostra, ut d peritis discerem,quod esse proprium artis nostrae minime uide retur Reuoca quaeso in memoriam, qua Cicero