장음표시 사용
151쪽
hona debet euacuare tota natura diuisit Ted si AH.diuides ens per poatia Se actu intellexisset potetia subiectiva tatu: se n6 obieetiva:tuc sub tali diuitione no c5prelizderetur omne en&sicut patet de angelis de majdo Sc materia prima ante sui creatione quae erant res in potentia n5 sub ieetiua n ec erant res in actu formali vel existentiae: ergo oportet dicere potentiiquae est differetis entis esse potentia obiectiva amplius. 9.me. taphy.tex.c5meto. II.actus de potentia sunt eiusde generis: sed hoc non ipotest de poteria subiectiua verificari: quia substatia potest esse potentia subiectiva quantistis:& patet ql ista sunt diuersoru genetsi. Trahitur illud sic per Auer.s meta.comme. I .ages extrahens aliquid de potentia ad actu n5. largitur multudine:sed persectione, & hoc idem habet.is. meta.come. I s. vhihabet ql agens apud Aristo.n5 cdgregat inter diuerhocide habet. .physi.comz.9.qae potentia de actus sunt eiusdem generis:& patet istas auctoritates no pone saluari de potentia subiectiva sed de necessitate sunt vere de potentia obiectiva, do istantum processerunticuli uilismodi auctoritatibus plerit no modicae auctoritatis viti: ut dein letione Auerisustinere ausi sint potentia obieeuua distingui abὸ
activa Se a passiva potentiis: necno a logica potetia qus nil aliud est qua
respectus rationis ex n5 repugnatra terminor u causatus & icta per vita mea non possunt sustineri de mente philosophoru. Et ut qgritudini eo. ra succurramus ostendamus eis causam erroris eoru, dc est quia ponEtes
potetia obiectivam coacti sunt ad illud ex principio repugnate philoso/phiae dccst qae aliquid est in potetia respectu agentis tantii qstn5 est in potetia passi.&hoc no conceditur a philosophis in rebus nouis: immo ipsi dicunt omne qae est in potetia activa agentis est in potentia passiua alicuius subiecti xta illud C5mentatoris allegatu supra omnes formae sunt in potetia passim materiae:& sunt in potetra activa primi motoris: patet modo quodsecundu theologos aliqua forma ante sui productionet est possibilis possibilitate qua respicit agens tantu. Et ideo isa poteria aqua possibilis denominatur nucupauere obiectiva sed Philosophus dices oppositu huius oportet negare ipsum tale potentia disi ingui a po/tetia passiva:quia per potentia passiua forma est possibilis ex parte subiecti cum respectu ad agens:quia nono meta tex.cdmen.2. potentia pas/siua est principiu transmutandi ab altero inquantii alteru:potentia enim passiua diffinitur per activam dc econtra:vnde.1.phy. 48.&.s, phy.79.
de in pleris* locis in ioco destructionu c5tra alga quscquid est postibila per principia passivum intrinsecum est possibile per principiti extrin/secu activum:& quod ens non diuidatur per potentiam obiectivam:sed per potentiam subiectiva ostenditur sic. Philosophus.Irameta. tex. c5. octauo volens declarare quod sit esse materiae diuidit ens per potentiacte actu:&ibi declarat materia contineri sub potentia:& non sub actu: quia est illud ex quo omnia fiunt per transmutationZManifestu est autepotentiam ex qua aliquid transmutatur esse potentiam subiectiva non obiectiva: quare entis diuisio per potentia & aciam non est secundu philosophos per potentia obiectiviquia tunc argumentu philosophi adductum cisti in quatuor terminis amplius C6men.in.ra.meta comme 2 o.
declarans intentione philosophuinquit quod sti intedit inducere alia moda quo principia Omotu praedicamentora sunt eadz:α est pro quato
152쪽
actus Apotentia sunt in omni genere:&qd actus habet reduci ad for mam:& polrtia ad materiam:& quod potentia de actus Oropinqui sunt distincti indistinctis praedicamentis:vult ergo potEtiam subsecituam Mactum ellia principia praedicamentorst omnium 8c non obicetiuam cum dicat potentia reduci ad materiam: M actum ad formam:amplius ipse in quinto metaphy.commen.I abi declarans quomodo actus δύ poterio P tia sunt in omni praedicamento exponens exemptu philosophi in praeedicamento substatiae de forma mercurii dicit quod in lapide est eadem forma mercurii: M in actu:& in potentia:& declaras quomodo sit in potentia dicit quod est in potentiaequia habet naturam recipiedi eam:actu vero habet eam quando actu recipit eam:ubi patet de intentione eius potentia in qua mercurius est subiecitiua esse non obiectivammec valet discere obiectiva debere poni propter respecta ad age quia iste respectus importatur per subiectivam cum sieprincipium transmutandi ab altero
inquantu alterum:& ita non oportet entia: sine necessitate multiplicareret ideo sicut mihi videtur saluo semper meliori iudicio de intentio phis Iosophi potentia istam obiectiva non esse distinctam re a potentia passa/ua:quia ista potentia obiectiva si ponitur: non est propter aliud nisi pro/pter respectu que importat forma ad ipsum agens: sed cum iste respectus sui ficienter importetur perpotentia subiectiva,seu passivam:sicut clare patet ex diffinitione potentiae passiliae positae in nono meta.& in quin/eo: propter hoc dicimus de intelione phi losophi non dari potentiam obiectivam tanquarem distinctam a subiectiva. Et dicimus quod diuisicientis per actum Sc potentiam est per potetiam subiectiva:Κ sie dicimus agens extrahens aliquid de petentia subiectiva adamini non largiri multitudinem, sed perfectionem:quia una & eadem est res:quae est in potenstra subiectiva materiae M in potentia activa agentis:ca re quae actu producta est:& sic agens apud Aristo.non cogregat inter diuersa. E t sic dicatur consequenter quod potentia subiectiva cie actus sunt eiusdem gene/ris: loquendo de potetia subiectiva proxima:nam ut dixit Philosophus
Ac Commentator. I x.meta. tex.comen. 2 et licet principia omnisi decem
praedicamentorum remora possintelle eadem: quia principia praedicamεti substantiae sunt principia omniu praedicamentorum tamen principia proxima uniuscuius ii sunt sibi propria: 5e sic patet quomodo actus M potentia circuunt omne genus: & quomodo sunt eiusdem generis: isti est mens philosophi.Et Auer.IL.meta. 26.quod autem dicitur de ange/lis:&de materia dc corporibus caelestibus: quia n5 sunt in potentia subiectiu1:sed obiectiva patet quod hoc nihil est contra philosoplisi Se C5mentatorem:sed apud theologum bene illud haberet vim. cogita ergo de considerii quod ex diuersis principiis diuersa sequutur principia. Et ideo Auer. Pleram damnauit Avicennam in hoc: appellans ipsum media inter peripatheticos de loquentes. edinemIq. Ibidem dicitur quod in absolutis amotu reperitur melius: opposias patet tertio meta.tex.c.3.vhi dicitur in immobilibus non est ratio finis. ne v boni. Soluitur,immobilia duplicia: qtiaeda secundu e sit dedissis nitione: sicut sunt substatiae separatae:&quaeda sola distinitioe: tuc dico qae in immobilibus sola diff nitione qualia sunt entia mathematica: nono ea in curatio bonia et Gu:quia talia secundu eue separata no subsi/stu a
153쪽
sunequia si subsisterent esset in eis honum,scilicet ipsum esse ipso trita talia sola ratione amotu separata sunt: de sic abstraboni a ratione fit nis qui h.ibet rationem mouentia: nec eii inconueniens quod in aliquo ente secundum rationem non sit bonum vel ratio honi: cum ratio eritiast prior ii ratio boni. Loquitur igitur Commentator hic de rebus separatis secundum elle dc difnnui 5e a motu quia in talibus bene porcst euexatio boni, immo summi boni. Concordantiae Averrois super decimo in taph me ei trici mς physicae inuenimus contradictionem satis appa/ .rentem in commento sexto:quia ibi Commen.dicit in CSin.ACOmmen.qtiod hoc nomen ena de pluribus dicitur quam unum. Huius D ' omen oppositum legimus in quarto metrui commen. . solui potest sic quod ens de pluribus dicitur quiditatiue quam Vnum ram ens quidita. tiue dicitur de suis partibus subiectiuuaton autem unum praecipue socundum viam commuirem: quatumcunt beatui docior super. . meta, hoc idem de Uno tenere videatur. Et tunc secundum istam solutionem
auctoritas Commen.taliter habet interpretari.ena dicitur de plurib'divnum: vi cu dicitur de significato rei, id est Φtum ad quiditatem retistia quiditativa praedicatione. sed quantu ad praedicatione identica de quot
dicitur ens de tot etiam dicitur unum quia ens & unum unam & eanda naturam significant secundum Commenta cem. I quarti nuta. de comos .dicimi huius. Aut aliter & subtilius meo iudicio εns dicitur de plurihus * vnu quando dicitur de significato rei propter hoc:quia stat mul/xa esse unum subiecto quae tamen in sgnificato rei sunt dictantia & sccadum diffinitionem ipsam: sicut patet ex pretie pi imo phy. r. c.2I.ubi philosophus reprehendit an liquos secuduni expositioni m Ccmmetatoris in hoc quia credebant ens de unusempir id cni lignificare ad modiim dictum:&sic patet qualiter contradictionis solutio patet. Naciis de una: aut sumuntur quo ad naturam signiacatam:& sic idem significanti ut paeuit aut sumuntur quo ad fgnificationes α rationes Niu:& sic de plu/ribus dicitur ens Φ unum: quia stat aliqua unum esse subiecto: α talia esse plura secundum rationes de significationes. vide ut dixi commenta anprimi physi.& sic Commentatorem per Cunimentatorem expone:
quia nil melius quam ipsummi auctorim suimer interpretim e :quia nemo nouit melius propriam mentem quam ipsemet auctor.
Averrois in c5mento.7. dicit no est dicedu colores coponi ex albo adc nigro tant ex duobus principijs. Huius tame oppositu scrihil ipse ComM. 7. expretia.F.phy. o. I9. MM hic commento. 23. Solvituri forte apprer Sinam auctoritatem motus fuit Burteus ὀί multi Auerroistae ad tenenda de intentioe Aueraeuo contraria n5 pone esse simul in eodem subiecto: α quod magis augetdifficultatem hanc: etiam est auctoritas eiusdem in
quarto metaan t com.263bi assignat causam quare contraria no ponsunt esse in eodem x est quia unum contrarium est priuatio alterius: de hoc etiam dicit ibi philosophus in litera.& paru infra Cometator dicit Q in contrariis immediatis talia n5 fiunt esse in eode subiecto simul:
sed successive. Contrai ta vero hahentia incilium potiunt esse in medio potentia non actu: nec perfecte, & hoc vide ut fauere opinioni istorum
qui dicunt talia inedia inter contraria His compos extremis quan
154쪽
tum ad denominatione:no aut quantu ad esse:pro quanto medium coniparatum uni extremoru sortitur nome alterius: sicut pallidum re spectis
nigri albu dicitur.& respectu albi dici ε nimi sed proculdubio ista non
fuit mens Auer.quia tua periret motus inter contraria habentia mediu: sicut ipse deducunt. Io .lmius commento. Is .nam in omni motu Vraitatis
prius mutant in medio qi in extremo:&ideo si in tali medio n5 esset formaliter secundum aliquem gradum forma ad quam fit motus tunc talis T motus non posset esse successivus nem unus. Dicamus igitur ad as.ctoritates in oppositu adductas. Ad prima hic quado dicitur colores n5. esse compositos ex extremis:verum est tanc pex duohus principiis mensurantibus persectionc Sc esse ipsorum .nam cum semper unu contraria stivi dicitur in litera: sicut priuatio alterius ideo impossibile est ambo
rationem mensurae habere:quia ratio mensurae attribuitur hahitur non
priuationi: unde philosophus in litera vult probare inductive: qualiter in omni genere est oti primu quod est mensuratu & mensura omnium existetium in illo genere:& sic in genere coloru est albedo colores iri tur medij n5 c5ponuntur ex extremis tanq; ex duabus mensuris. Aa auctoritatem autem philosophi de C5mentatoris. 4.meta. t.c5. 26. di/co Q contraria non possunt esse simul in eodem δί quia unum est priua,tio alterius.soluitur.verum est de contrarijs in illis gradihus conside. tatis in quibus contrarietate habentanon enim tenemus albedincis sub quolibet gradu nigredini cotrariari:nec calorem frigiditati: scd sub esse actuali Se perfecto contrariantur: & unum, ut sic est priuatio alterius. Ad auctoritatem Auer.in eodem com.quando dicebat quod in cono variis mediatis talia pollunt esse in eodem potentia non actu nec perfe/cte. Dico quod per potentiam ibi non intellexit puram potentiam:quia tunc nulla esset differentia inter contraria mediata: dc immediata penes
hoc nam etiam contraria immediata possim tesse in eodem subiecto inpotentia pur per potentiam igitur intellexit potentiam actui admixta. sicut in simili ipse dixit in fine primi de generatione: vhi exponit quoin inodo elementa sunt potentia in mixto. per potentia exponit pro quan/to n5 sunt in mixto in suo esse perfecto sed refracto: de ideo caueat B uxuus M alij ad pauca respicientes de intentione Commentatoris negare contraria non posse simul esse in eodem sub aliquo esse refracto: quia tunc etiam oporteret dicere elementa non esse formaliter in mixto secil. cum ipsum Auer.discordant igitur in principio de volunt concordare in conclusione:& hoc non est possibile.sic etiam exponit seipsi im C 5.
mentator commen. 6.super.=.physi sicut videre potes videas etia qua Iuer glossa Burtei non potest stare:quod media inter contraria compo/nuntur ex extremis quantum ad denominationem non quantu ad actua. rem compositionem.Nam quarto caeli coni 26.Auer.distinguit de dir/plici medio secundu cdparatione de secundu c5positione media secura c5paratione c5ponunε ex extremis quatu ad denomination2 sicut ipse dipit: no quatit ad esse: sicut dicimus aere esse medin inter igne δe aqua recudu c5 paratione: quia respectu ignis est grauis:& respectu aque est leuis: n6 in c5poni diciε .ppter hoc ex graui α leui sed mcdia secundu c5 positione:sunt illa in quib' extrema actu sunt in elle n5 in cdparatione
155쪽
rentisi aliqua media ex extremis: contrariis no actu permixto tame po tritae ement composita ex talibus excivmis.& hoc est certum:nec aliculparum exercitato in via imus hominis dubiit m esse potest. Averrois co. o.scribit. linea arcuatis non potest aequari lineae re/ 3cte.oppositum sequitur de quadratura circuli: sicut patet in praedicanin C 5mZto. tis. Soluitur.aliqui non mediocris auctoritatis viri tenuerunt quadra aeturam circuli minime dari poscinam cum figura circularis & figurare cta sine alterius rationis: minime videntur comparabiles adinvicem: Per regulam philosophi positam .physi.t.com. 3r. Et confirmant hoc sic. aequalia per c5mi ξ animi conceptione sunt quae adinvice superposita non se excedunt adinvicem: nec exceduntur modo curatum superposita recto nun in aequari potest remanedo in sua curvitate: sicut patet. E t c5firmat auctoritate philosophi. .pli dico.χrrubi prohat motum circuerare non esse coparabile motui reclio: qilia Sc magnitudo recta esset c5/Parabilis mannitudini circularit quod falsum est & impossibile apud Arist..ppter superius adduilla ratione. Ad auctoritate aut philosophi Tin praedicamesis dum dicit in capitulo de ad aliquid: quadratura circuli scibile esse.dicut m Arist.loquitur ibi sub conditisse&n5 assertiue: Mquatum ad hoc veru dirut:quia litera taliter iacet scietia vero si n5 sit: nihil Ohibet scibile eme: ut quadratura circuli si est scibilis:scietia qui dem eius nondu est.Boetius asst vir summae auctoritatis in omni scicita& latinoes gloria ameuerat ibide scientia illa post Arist. apora inuen eam fuisse: ced ipse breuitati studens:voluit supersedere a talidem 5stra/tioe.Nos igiἴ dicamus n5 inco uenire aliqua c5 uenire magnitudinibus mathematice consideratis: quae tame repugnat magnitudinibus eisdem Vt a naturali c5sideranεἰ sicut pulchre declarat Com .I.caeli.c5. II. ubi dicit motui circulari mathematice aliud contrariarim 5 naturaliter: sire .phy. 2.linea mathematica in infinitii p5t diuidi:non asit ut est terre/stris vel ignea: sic etiam naturaliter considerando magnitudine circula/rem 8c recta non sunt coparabiles quia iste considerat res ut sunt in motu de in re extra: α quia ut dicebatur cum aequalia sint illa quae inuice supposita non se excedunt nec exceduntur a seinuicem:& ideo secsida . . ,
rem curuu & rectu no possunt aequari: quia tunc curuu non esset cur uri sed mathematicus: cuius propositiones omnes sunt veraead imaginatisonem. 3.physi. oo.tenet figuram rectam comparabilem esse figurae circolari: quia ipse imaginatur quod est possibile quod linea recta incurae. tur:& fiat circularis:& ideo ipse etiam dicit quod linea recta est breuis. sima:quae duci potest inter duo puncta: hoc patet'geometra comparat lineam rectam curvae:cum tame aequalitas secundu rem dicatur fere
aequivoce: sed istud dictum est large verum:& ad imaginationem: de ita etiam ad imaginationem dixit, figuram poligoniam compar item esse figurae rectae:& ista est solutio Auer.expresse .phy.com.2s.sicut videre poteris: Sc per hoc possumus modernos cum Boetio concordare de quadratura circulari: quod est possibilis mathematice: de sic locutus
est Boetius in praedicamentis. naturaliter autem dictum modernorum
procedit: n5 autem absolute M simpliciter. de istud multoties est quod ducit doctores in graues errores: quia nesciunt discernere c5sideratio, aenem a considerationiadc sic quae repugnant uni considerationi credunt
156쪽
alii repugnare:sed n5 est ita sicut vides. & hoe sorte suit in caura quos Aristote.m praedicamentis locutus est sub eonditione dum dixit: si sci/hilis est quia ipse videhat non seeundum qualibet considerationem sci/bilem esse talem circuli quadrationem. 4 Inco m. t ecimin eta. d.C5.m contrarietas in loco est causa c5tra/cdmea. II. rietatis in substantiis.Huius ili opposita pater .phy.com. o. i haho A contra Alex.in substatiis nulla esse contrarietatE. Solui in substauis est contrarietasqii alli ad qualitates suas: ideo philosoph'insecsido sterdat.& comi p.tex.c m. ες.* igni contrariat aquat ut contingit suhstatia substati Q contraria esse:& hoe non .ppter aliud dixtimisi ila videbo formas suti stItiales secundsi se non habere contrari5:sed ratione marum qualitatossicut ipsemet seipsum declarado in eodE secundo in texticom. Σ .dicit elemrta OIa habEt contrarietate adinvicem:quia differetiae contrariae insunt his:sic igis c5tratietas in loco est causi c5trarietaris in substantiis non quantum ad esse substatiale sed qua tum ad esse qualitatiuris Inco m. xx.habet commE.scieti1 esse in qualitate:& scitflin substatiar Geme. . sed septimo phy.io .dicitur . scietia es in relatione.Soluitur. non ine 5 B uenit idZ in diuersis praedicamεtis esse secundu diuersas rationes: sic scatia nostra quae causatur a rebus qualitas est: sed est relatio secundd dicti quia ad scibile reser licet scibile ad scientia aut non referatur: aut rela tione rationis refertur. Assimilatur etiam scientia relationi inquatum iri indivisibili consistit: dc inquatum in ea non est per se motus. . . Aii Comme.incommrto. 23.decima meta.* partes in compossis sunt C si *I inpote trused oppositim dixit ipse. .phy. 6.rς.&. q.& nos paulo anc te opposita determinavimus in com. .soluitur sic.ihi per poctiam n5 intellexit potentiam puram abiicientE omne actum: sed potentiam actuή permixtamvnde partea vi sunt in toto non habent tantam actualitatem quantxm habent ipsη cum san t totum r& ideo vi in toto inexistunt M. euntur esse in potentia,idest in quodammodo potentiae:qui modus per/mixtus est actui. 7 In comme.2 dicit Commenta.quod genus si significit materia.lΗiaz5- λε ut oppositu primo metiret. Soluitur. aliud est genus esse materiamrD aliud ipsim materia signincare:& a materia sumi.primum est falsum : veipse probat primo meta.IT.&.W.met c5.I .secundum asst verum test. vide. t. eli. m. o.&. 7. meta. I.Et hoc est rationabile: nam sicut discit C5men .primo de anima.c5. . partes diffinitionis stimuntur a princio
piis quae sunt sn re. Et ideo a principio potentiali sumitur genus . Minactuali differzua.ideo dixit Porphyrius in capitu. de disserentii.quod genus est proportionale materiae: differentia formae. Concordantiae Averrois super.t timetaph Aristo.
Δ, , se id in suo undecimo super. 2.meta. Aristote, commentocdmἔ.ε. si mrmi 6 .inquit quod naturalis considerat causas mouetes MA materiales ipsius sensibilis substantiae formales autem & finales considerare non potest.Huius oppositum legimus. t. physi. o inhi habet quod naturalis omnes causas considerat. Soluit.memini me dixisse in primo phrss.commento primo.& in prologo Auer.dirirentiam eme dicere na/turalem omnes causas considerare: de dicere ipsum considerare omnes
orimat causas. primum est verum: secundum vero salsum, duas primas causo
157쪽
e5siderat naturalis,&duas alias primus diuinus,primo motore. mprim, mima naturalis considerat. sed diuinus prima forma & pri/-m fine.vnde Ioco allegato super primo phy.quia late disputaui,vide comenta tertium testii metaphysi.& cImentsi quinto, &nonis septimi metaphy.Min .plogo suo sup primo phy.& in quarto meta. c5. primo. . m.nono duodecimi meta.dicit Com. in Democrii fuit ipsi ι in κ
istud Platoni attribuit n5 democrito. Soluit.rcedit dira si esus de it, yli philo hus hic,& vnsi tersaliter de his qui fueruntia A, Pi to sim fuit in eode me ca Aristo.suit propinquissim
in Inspicieda natura materis.& sic intellitisdicto Auer.in. .ph.cd. o. Inquit Commentator v nee forma nec materia ge/ Comin. v tu M oppositum, et de materiaprimo νh commen.6o.vhiha , 'Det v materia vere peistratur. Soluitur. materia ad forma non teneta. u
rad istunt sensum hic v si materia Ad forma tenerarentur isto mare ae ecti materia,& sie in infinitum. Ad ira etiam de forma procedit m illius esset forma,& sic in infinitum.materia tamen vere veneratur subiective sicut ipse dicit in commen. 6 o. primi physi 'ri non comprehenditur sensu, sicut dicit Commentator in. xii. C5M.M. meta. m. r .sed oppositum huius patet secundo de anima.6t.vhi dici euru cogitati hominis comprehendit intentiones indiuiduales decε Πptaedicamentorum. Soluitur.forma non comprehenditur a sensis in EVE ς intςlligitur dictum eius hic. tamen sordia comprehendi potest a sentibus hominis in eo v sensus hominis sunt. sic intelligitur di6t.sisut ipse et seipsum glosat ibidem in eom. hoc et Mn ii se in com, suo. mper libro dedi si fi R innem; dicit. ν homo comprehendit differentias Noe: propria quae sunt in re sensata quasi me
cullam de lauctu.In animali autem bruto comprehendunt ea quae sunt quae sunt sulsi cortices fructuum. Alia etiam solutio dari poset
re formam. Huius tame oppositum vide.ς.met t. m. v. ubi dicitur gactum praecedere potentiam.Respondetur . materia praecedit formam Id. Eri in is p Q h tvr , teste Aue eommε. .stipem cie do - - , VT 2ςψm pHφης; ἐ' od autem dicitur per philosophis. actari e p'tentiam. Solviturinam illud dictum habet veri. 'bis uenti non autem de actu composti producti ah agente. IIcet etia si vere loqui velimus non sit simpliciter respondend6 ad uuae η Vt te an materia praecedat larvi, sicut eolligi potest ex sem
tem ipsius. 7. me .commento.s . de materia via generationis praece
158쪽
dinaliasin hac materia calore caelestem. εο caloia Hemmian5 dime re abinuicem,nia sicut calor ignis, εἰ calor tacalore artis εο elemetalE ou de eunde subiecto in n5 di ut, ii ratione ita,ni forma caloris ut regulaε ab arte est resurtis,sed ut est rorulata a forma ignis est res naturae, sic ut mihi videε ide subiecto in ca/ior elementalis.&calor caelestis, quia sensus tactus rectus Qualitatib= taeibilib' ex secodo de Hamulla aut dii Eliapcipit tactus iter utrum calore sed iste calor ut est regulatus a corporibus caelestib& comensuratus, sic caelestis dicitur,& dicitur esse generationis instruν menta effectiuss.si aut calor iste regulatus fuerit a sorma propria ignis.
sic dicitur calor igneus,& quia ut sic disproportionatus est vitae, - Nnerationi,sic non dicitur calor vivificans, sed resoluens igneus et elemetalis.& tame sectau rem sunt un5 dc ide,& sic etia teneo calore natura Iem in animalibus 8c plantis eundem esse realitra cu calore igneo dc elementali,quicquid dicat Gentilis speculator in hac materia super prima quarti ad principia,qui voluit multiplicare entia sine necessi te imaginando casore naturalem, Sc calore praeter naturi esse duos calores realiter Messentialiter distinctos. sed nobis tutius videtur esse dictui unus do idem calor est naturalis A praeternatura nam ut regulatur ab anima naturalis dicitur,ut vero regulatur a forma ignis sic apparet elementalis α igneus.Et hoc voluit Gal.medicoru princeps, dum dixit febrem elle calore naturale c5uersum igneum.& hoc mihi videtur, sicut G ommetator.tide anima.c5.xlj.sic igitur sedatur contradictio in dictis eius, quia virum vera est.& . Ior ignis generat,do in calor ignis nJ generat mixtainam est eoru generativus ut regulatur a superioribus lationibus. in
xta illud Philosophi meteororum primo.ad principium.oportet muri dum istum inferiorem superioribus lationibus esse continuum,utomis eius virtus inde gubemetur.sed iste idem calor ut regulatus a sua forma sic mi cincorrumpit.& hoc non inconuenit v ab una forma proueniat oppositi effectus prout respectu unius effectus concurrit ut agens prin/L cipale, M proutrespectu alterius ipsa efficitur instrumentum, sicut GDxit subtilissimus Scotus meus in theorematibus actio cuius mP qua do ipsum fit instrumentum specie differt ab actione eiusdem ut principalis agentis. Sed c5tra istam solutionem similiter tu dixisti. calor cae/Iestis A calor ignis,sunt idem essentialiter,sed huius oppositum apparet expresse in secundo capitulo de substantia orbis, ab ipso Auerroi. ubi tenet in specie distinguuntur.& c5firmaturaliae formae specincaedistinruuntur quae habent operationes specie differentes. Operatio enim fe/cit cognoscere formam dc transmutatio materiam,sed operationes isto rum duorum calorum sunt specie differemtes,sicut patet ex quarto me
teororum,dc ex secundo generatione animalium. m.I.na calor caele
stis generat, conseruat, vivificat,digerinolor igneus corrumpit moruli cat,seu coburit,putrefacit,destruit:ergo videt. sint specie disseretes. Μ Ad hoc ego memini me alias dubitasse satis propter auctoritate illa Auer.3e tamen sicut mihi videtur potest dici,distinctio specinca, qua/dom est accidentaliter,dc ab accidentali differeti quadocv vero emen/tialiter.Dico ergo calorem caelestem dc elementalem differre specie ac ε tam i Ginvicem ratione diuersorum regulantium, tamen essentiali
159쪽
era sunt mis&idem calor. quia non est multiplicanda rerum entitas sine necessitate. Ad rationem autem patet solutio quod non oportet semper oppositos effectus arguere oppostas formas, immo quandomeffectus oppositi proueniunt ab una& eadem forma opposito modo se habente.Idem enim inquantum idem semper est aptum sacere idem, si, cui patet.ij. de generatione.te x.com.1 6.sed idem inquantum diuersum potest diuersa lacere, sicut ibi dicitur de sole qui per accessum generat. trecessiim comi pit. similiter.ij.phy.IO aula ui ahsentia esi causa submersonis nauis, ius potentia erat causa salutis, sic forma cu ipsam instrumentum sua actio specie diaersatur a seipsa, ut erat principale. HAverrois in commeto.M.exponens propositionem Philosophi qua etiam primo physi. ad principium adduxit shlipsi contradicit in expo, Inendo quid nomine cauta importetur. propositio autem est ista, omnia habentia principia, aut causas ans elementa non cognoscuntur nisi ex horum cognitione Ihi autem exposuit causas id est finales principia autem dixit accipi pro agente de mouente,sed per elementa intellexit cau/sas materiales.& finales.hic vero dicit quod per causas Philosopli' in, tendebat illud quod est commune iliss quatuor.per dirincipia aute cau/sas mouentes per elementa autem causas,quae sunt in re.& vult quod propositio ista in ph sicis adducta icto modo intelligi debet. Ecce mi, e manifestissimam contradictionem. Soluituriforte Iitera est corru Npta. aut forte peccauit per obliuionem aut forte hic exponit illam pro, positionem ex sententia propria:sed primo ph dedit illam expositio. nem ex sententia AIexandri, sicut ipsemet fatetur in illo loco.& Maso, Iutio est verior apud me aut sorte fecit ho ut ostenderet illa tria prin/cipium causam 5 elementum synonima non esse,non curauit autem dhoc declarandum ut eodem modo illa verba fuerint exposita thi.de hie iuxta illud doctrinalis.Ad placitum poni propriorum multa notavi. Inquit Commenta. ni.20.duodecimi meta.substantia aeterna quod com ac potest declarari propositionibus c5munibus utrim scientiae .cdiui, s ''s nae Sc naturali.Sed huius oppositum dixit ipse primo ph cou .vltimo. α hic com .isi dixit solum propositionibus naturalibus istud decla, rari posse.longa est discordia: varii modi dicendiin hac materia reperiutur, a solum naturalis substantias abstractas declaret, an cum hoc etiadivinus. dic resolute in hac materia.duas c5clusiones ab aliis forte n5ὸ dum intellectu,naturalis purus esse abstractorum a posieriori demen stratu amotus.ratio est.quia nullum aliud est medium per quod demostrati queant,nisi motus.Istud ut mihi videtur est potis,timim Aucri fundamentum super hocisicut mihi videtur primo ph com .vltimo. δί1α.meta.com. F. Secunda conclusio, metaphysicus purus habito pro Q constanti substantias abstractas esse a naturali potest esse illarum non demon strare. sed declarare aliqua superficiali via quod sint entia prima, de quod sine forma prima & finis omnium, procedendo a subsalitiis, non vet sunt substantiae sensibiles,sed ut sunt substantiae tantum . hoc dixit cominono. 7.meta. Commentator, quando dicit quod consideratio de forma ut est rubstantia perducit ad cognitionem primae formae Ac primi finis.& ista secunda conclusio est de mente Commentatoris. Ιχ. hu/m commento. aicut potes videre. Adde tertiam conclusionem. mosolutiones Zimrae. LI taphysicus
160쪽
taphysicus induens.habitum naturalis philosophi, aliquid addens etiade suo ad bene esse potest demon strare substantias abstractas esse, sea vis medii demonstrationis est a naturali non ab illo addito mi demon/strationi a seipso. Istam conci usionem proho autoritate eius.secundo meta.commento. 6.Vbi Philosophus probat via motus quo sin eausis mouentibus non est processus in infinitum, sed est deuenire ad unum
primum motorem non motum.& Commentator in fine illius commenti ponit quoddam documentum in quo docet quare Arist. Itas ratio/.nes,quas fecit in naturali philosophia adducat in metaphy.& inquit, et Aristocluamuis uratur hic demonstrationibus naturalibus,tamen inducit eas uniuersalius,quoniam quanto fuerit demonstratio uniuersarior. tanto erit magis propria huic scientiae.& Aristo.se obseruat in hac latEtione. scilicet in inducendo dem5strationes uniuerriles alio modo qua in scientia naturali.At haec est causa in iteratione illarum demonstrarionum in hac scientia.similiter Commentator in secundo caeli commen/to. 6t.declarat in exemplo manifesto. quomodo aliqua demonstratio
P potest fundari super propositiones virium: scientiae. Dixit enim quod Philosophus in illo textu induxit demonstrationes, quia ad probanda caelum animatum esse sed demonstratio simpliciter in hac scientia sun/data est super propositiones phy sicas, &stiner propo sitiones acceptas ex scientiat diuinali. Declaratum est enim in stientia naturali in Issimpli gli.q uod motor corporum caelestium non est In materia. & declara tum est in libro de anima quod illud quod est huiusmodi est intellem.
α declaratum est in. I timeta. quod lasma intellectualis non mouetur nisi secundum desiderium quod fit a suo intellecur, quapropter necesse est, ut habeat suum imaginatum .ic est corpus caeleste habens desiderisi. Bece igitur quomodo nibstantia aeterna corporis caelestis declaratue esse animata per propositiones communes utrique scientiae, sciliscet naturali de diuinatisic intelligitur dictum G omentatoris hic in isto commento. 29.sed hic est locus dubitationis. nam per Philosophum posteriorum primo media de extrema oportet in eadi moximitate eaerergo videtur quod non ponit fieri demonstratio ex propositionibus comunibus scientiae naturali Sediuinae, cuius oppositum Commentator dicit. Et confirmatur.quia fecundum ipsum. secundo caeli.com. s. de monstrationes doctrinales, id est, mathematicae non sunt innatae poni inscientia naturali.Ergo a pari nec naturales in scientiadiuina, quia nono magis videtur ratio de una quam de alia. soluitur. ut mihi videtur demonstrationes istae , dc si naturales sint, quia vis medii est a naturali scientia, quia omne medium efficax demonstratiuum ad esse abstracto, rum Mare rnorum demonstrandum innititur motui. Tamen rates de monstrationes. vi fiunt In metaphysica possunt etiam inniti veritati
alicuius principii diuinalis. quod in virtute intrat tales demonstrat/tiones. δί sic possunt induci consimiles demonstrationes in scientia dis uina 8e naturali.sed in diuina abstractiori m5 qua in naturali. sicut de monstratio illa secudi metaphysici innitis huic.ppositioni diuinae. quae dicit qa mediora extra qui est aliad ultimu dc primit oportet esse illudio est primu causam illorii quae sunt post patet aist in ista .ppositio diur
na est,eta inastis roni primi dc ultimi de r5ni causae, α rosi ordinis.M