장음표시 사용
21쪽
Ment,depopulenturque; quid ita sit, Preterquam ingentihus nostris sceleribus, Dei beneuolentiam unde bonum omene redundat ia' nobis auertimuse contra eius iram maioribus viribus inflammamus e Iniquitates, flagitia, scelera cuiusuis generis,ea sunt, Per quae atrocissima haec mala efficiuntur. Carere his volumus e Contaminatissimae radici, 't quamprimum admoueatur securis,omnino necesse est. auidquid moliare Praeterea,quicquid madeas prouideas,agas 3 nisi poenitudinem iustam amplectamur nihil prorsum Promouebitur . Q uam ob rem animaduertamus,& dispiciamus tandem causas,& morbos grauistimos,quibus oppressi iacemur. AVARITIAE STvDIVM ARDERE IN
o MMONST T Diuus ille Ioannes Euagelista,tres tanquam sontes malorum omni um. Nolite inquit diligere mundum, neq3ea,quae sunt in mundo. Si quis diligit munudum,no est dilectio Patris in ipso i quia omne quod est in mundo nempe concupiscentia caenis,& concupiscentia oculorum, & superbia vitae non est ex Patre, sed ex mundo est. Concupiscentiam camis audis, sontem lic mare adeo corporearum voluptatum multigenum intelligito. Concupiscentiam autem oculorum qui in res sereuniuersas seruntur )abyssum,voraginemque cupiditatis au gendae rei accipito. Superbiam vitae vero, Praeclare citra infuOlucrum,quam caput malorum omnium scriptura alibi appellat dicit. Amnes sunt isti,ac flumina certe immania & immensa, unde nulla non turpia facinora suam sumunt origi/nem quae tanquam riui Pestilentes, ac toxico infecti, quan cunque mentem attingant,veneno corrumpunt. Cerne erago mecum atque animaduerte lectorian non passim haec in/ter nos inundarunte an non omnes Pene hisce amarulentis ad
quis demersi sursum deorsum deuoluimur et Ac, ut de duo/bus aliis alias,nunc ad auaritis labem manifestandam oratio nostra procedat 3 ubi non ita argumentis ex abdito erutis os Pus esse mihi videtur,ac prolixis disertationibus,si ut sunt res nostr acta,factaque inconsiderationem ducamus. Q uotus quisque,Obsecro.ab hac ige illaesus existit e inuam conditio
22쪽
nem quem statum, quem ordinem, atque adeo quem sexum non illa tenete ad quem haec perniciosa aqua non attigit equis ex ea. quantumuis bibat, etiamnum sitim execrandam restinxit e Nobis quam quibus maxime ,.nobis conuenit a Ieremia dictum i A minore quippe ad maiorem usque,omν Ierem. .snes auaritiae student, &a propheta usque ad sacerdotem cun m faciunt dolum. Et rursum: Tui vero oculi, & cor ad auaritiam.'Vereor autem ne perinde de nobis tolim de popuI Ier. 8.lo Israelit coper Isaiam Dominus iure dicati Propter iniquitatem auaritiae eius iratus sum,&Percussi eum:abscondi a te IIais. 37 faciem meam,& indignatus sum. RATION Es NEGANTIUM AVARITIAM
T enim nonnullos mihi non assensuros intelligo, sed negaturos potius ita late patere internos auaritiae malum,nec ad id facinoris pertinere, quae a' nobis maxime creduntur . Varias
enim formas, modosque in negociis lucri gratia excogitata,in usumque recepta,non auaritiam habere assirmamus inquiunt sed honestas causas, & in culpate exercerit imprudentes esse qui id non videant. temerarios iudices, atque ruinc Prope autores , qui ea facta ut iniuqua,& ab avaritia profecta condemnant. Timere nos vultis aiunt ubi non est timendum & importunis laqueis ut inno cuorum conscientie irretiantur,operam adhibetis. Obiiciunt Porro ex autoritate Salomonis culpam esse, cum quis nimisi Ecclesiam. iustus esse vulti Regia gradiendum viat non declinandu vel r. ad dexteram,vel ad sinistram 3 extrema utrinque fugienda esse. Condemnamus auaritam inquiunt sed no diuitias,quo ut caetera Dei effecta omnia, bonas esse fateare necesse est. Genesi Q uod si illae bonae bene etiam fit dum illis parandis incumbimus. An non ille accepti stimus Deo Abraham valde etiadiues fuit e Non ne eius item nepos Lothe Nonne Iob f de
Plaerique Patrum antiquorum memoria,ne nominatim cen/sendo prolixiores simus e auid ita malum rogant) est con/gregare diuitias Per varias artes e quandoquidem histe, do/mus familiae respublicae , prouinciae, regna eriguntur e con seruantur caugenture Decus ingens per eas in mundo decla
23쪽
ratur regia maiestas , magnificentissimi quique ordines , apparatus splendidissimi hinc habentur. hinc Preciosorumve stimentorum, aedificiorum,non tam ad humanos Vsius,quam diuinos honores, amplitudo, splendor de gloria. Innumeris insuper malis de in comodis huius viis opum vi occurri, Prae sertim cum in egenos quod acceptissimum Deo est ossiciu liberaliter confertur,nemo non videt. quae quidem diuitiae si tollantur,maximo decore,utilitate,iucunditateque,& gratia careat hic nauudus,necessarium erit. Esto animi cum Pericolo fateamur eas tum parari,ium retineri,et leuiori fortasse mPera ad verum christianismum pertingere posse no diuitem Fcum Dei tamen gratia summis cum diuitiis ingredi posse coelum censemus. Nam quod impossibile dixit Dus diuitem ingredi in regnum coeloru declarauit idem eam impossibilita tem ad homines,quod ad Proprias vires eorum attinebat ,re ferrii non item ad Deum,qui cum omnia possis. Et Paulus 7i ib-ς-si item modum praescribit, quo diuites huius mundi vitam aesternam consequantur. QUEMADMODUM FALLANTUR, Q UI AVARI
ita negant dominatum. Cap. V .e C fere sunt, quae nobis Brtissime' opponere
se arbitrantur, seque excusare ac defendere nostri temporis homines pergunt; nosque nimi/um seueros affirmant, aut falso iudicare, qui nonuulla forte cum inuidia, secundum illorususpiciones,in crimine auaritiae nullos non se
re' esse fatemur. Sed quam vellem lector ut hanc primam suspicionem amoveam ut diuitiae non impedimento, sed adiumento Potius ad promerendam coelestis patriae hereditatem re ipsa essent illς quidem . non enim inuidiosa nobis esset nostrorum haec duplicata ut sic dicam felicitas 3 sed magis ad
gratularemur; & hoc nomine gaudium,ac voluptatem non Paruam in ipsorum gratiam acciperemus certe'. Iam quod omnia Dei manus possit,minime' apud nos controuertitur. Omnia enim ille quaecunque voluit, fecit in coelo, R in terra3Pl- SAE in mari,& omnibus abyssis. Vtinam vero & nos falsi iudieces ac censores rvtinam Porro si longissime a finibus, atque adeo ab uniuersis qui CH RI ST O nomen dedere, exclusa,
24쪽
& abIegata suisset auaritia perpetuo exulatura. Sed longe in
contrarium esse rem,atque habere,extant significantissima argumenta, quibus cum Primis hanc cupiditatis aegritudinem nobis iam diu dominari,atque penitus haerere conuincitur. Sic nomine & habitu, quibus probro dignissimis facili me' internoscitur, dis' Ilia ui maῖ contra vero ita speciosis qui/husdam operimentis,appellationibusque nescio quibus, quae citra turpitudinem esse videtur,cohonestauimus illam,ut quidem Virtus,non autem vitium christianis Pernicosissimis omnibus appareat. Sed tamen ab fucata,& adulterina hac specie non fallitur is,qui mentis oculo Dei lumine, atque doctrina illustrato, penitiora,quam quae vulgo cernuntur, PersPicit. Agnoscit hic laruam,& virus late inficiens quaquauersitim, atque corrumpens incautos ; abominatur, damnat, & qua PO test voce,omnibus disturbandum fugiendumque Pra dicat. Rationes sibi afferre videntur, ut iustam faciant cupiditatem habendi, cum maxime sit in vitio i 3 quas sine ratione esse, Deo bene iuuante de laraturi sumus. paradoxa quaedam afferre Videbimur. quid ita rogo f Propterea quod exitiabili errori iamdudum acquievimus de calice aureo Babylonis ine/hriati,in amentiam,praeposterumque iudicium conuersi su/mus; ita Vt bonos monitores rideamus,despuamus,oderino.
Vidisti aliquando decumbentem, qui pro morbi magnitudine ut qui vel penitissime insederit,uel qui sensum pene' abstulerit interrogatus quo pacto habeat;non male sed bene,cum Pestinae 3 se habere respondet e Sic propemodum mihi hae voces ab animo se sanum existimante, cum maxime langueat, Proficisci videntur. Ridet furia correptus diligentis, anxiiq; medici curami & crudelem dictitat, qui a veterno oppressus iacet,excitantem se . quod genus morbos , periculosissimos, exitiabilesque esse, cum medicorum . peritissimi affirment in corporibus, quanto grauiores censendum est fore, quando ad eum modum animi assiciuntur e Ad hoc heu) mali deuentu est,ut quae Vera sunt,uera non esse ducantur 3 tantumque in/ualuit satan ipse, ut, quod secundum legem CII RI ST I efficiendum est, cum videatur absurdum,tum fieri ullo modo cudecore non posse dictiteti nec non ut humanis commentis e uangelicam,& apostolicam doctrina dilutam reddere, in hac Parte studeat homuncio. Age ergo ad lucem veritas quan
tum quidem viribus nostris robur dederit Deus prostratur t
25쪽
atque de hac peste auaritiae primum tractemus. Sese enim ii Ia suis ipsi us notis prodet inter dicendum, palamque faciet latissime inter nos immanissima tyrannide Praeesse. Nam ut cumna una cernimus,fateri cogimur ignem subesse, ita cum effectus illos genuinos,indolemque germanam auaritiae manifeste rebus ipsis inesse conuicerimus , quis eam prqsentem Posthac negete Adhibe huc mecum animum, & mente intentus
ID SIT AVARITIA; EAM PRAETER NATU -ram esse,necessaria citra culpam appeti,ac requirit νndefacile auariu deprehenitur. Cap. VI. Nam ut latius pateat habendi appetitio, nempe ad honores, ad voluptates lauaritia proprie' ad rem pecuniariam,& ad ea quae ut plurimum pecunia divenduntur,refertur. a uicun/que ergo harum rerum inordinata cupiditate distinentur, aρ uaros esse in confesso est. Namque cupiditas ipsa generatim in omnia, quae corpori commoda sunt, nobis natura ad nascitur,& dum modo, ac fini suo continetur,culpa caret. O uod si extra limites suos feratur, hoc non iam ex inculpata condi tione,atq; natura, sed a vitio, & peccato emanat i auare morbum hunc non naturalem, sed Pr ter naturam vocant animorum moderatores. Argumeto hic esse possunt infantuli, vixdum a cunis egressi. Mirum enim in modum haudquaquaedocti . sponte tamen sua ad gulam cientur, appetentes auidiuscule cibos 3 inducuntur in iram,quoties occurrat reS,quae t nellam adhuc imaginationem illorum molestet. Mitto alio/rum motuum indicia. at minime ad aurum propria cupidi/tate feruntur. Sic etiam belluae, animantesque rationis ex Pertes,quanquam ad caetera appetenda sibi conducibilia, aut ad Propulsanda nocentia aguntur; nullum tamen in eis auariticvestigium cernas. Admiranda namque certa quaedam in non ullis eorum Providentia apparet in Parandis necessarii β , Utin
26쪽
In lat in nemo non agnosciti at in superfluis nulIum occuPatur. Cum igitur quis ad quaerendum alendae vitae necessaria affectu ducitur,non erit in vitio, aut avaritiae Propterea nota dignus; sed quando idem immoderate,aut superflua quaerens, faciat. Necessaria etenim quaerere, maxime quidem Posteaquam ob peccatum huc deuenimus , a Prudentia r ne/que illaudabiliter , fieri dicere possisi consentiente illa sen/tentia, In sudore vultus tui Vesteris pane tuo. Salomone. item S inertem ad ipsam contemplandam formicam ablega/te. Sic enim ille: Vade ad formicam opiger,& considera vias eius,de disce sapientiam: quae cum no habeat ducem,nec Praeceptorem,nec Principem,parat in aestate cibum sibi, & congregat in messe quod comedat. Usquequo addit piger dori sequando consurges i somno tuo e & quae sequuntur;quae quidem etiam si ad sublimiorem intelligentiam ante omnia re feruntur, propositum tamen simpliciter confirmant. Caete/rum extra haecce honestae necessitatis septa deflectere, no pradentiam,sed prauitatem sectarib non prouidentia regi, sed ae gritudine pestilenti laborare hominem declarat i tanto P maiore scelere,quanto ardentius, dc minus necessaria ad usum Vitae cocuPiscit. auae cu ita sint; huc mihi adsint diuites nostri diuitiarum cupidi isti,in quaestionem adducant animos suos examinent,discutiant sese penitus demum ad hanc regulam se coponant. Si enim immoderato affectu serri te vides quisquis es; siue in ea,quae sunt nec eilaria,sive minus i comPararida incumbens; palam est morbo hoc te laborare. Audiant niuers,siue diuites,siue pauperes. Non in.re constat, sed in cupiditate auaritia. Q ua ob rem licet pauperior Codro quis sit,auarissimus tamen esse potest, dum in rem quam non balbet,obtinendam, insatiabili agitur appetitu . Non est omnino cur se Pauperes Palpent,dicendo ut auari nos simu S, qui/riam fieri iam possit e cum plurimo labore etiam vix necessa ria nobis,nostra hac infelici aetate comparare valeamus e Ca/ue enim ne morbum dissimulans incuratus Per eas, quod mala minime animo aduersa, quibus haud opportunis re mediis occurritur,
sensim ad interitum deducunt .
27쪽
PRALTEXTUS ILLORUM, QUI SE AB AVARITIA Iberos ese νideri νolunt, O νt cito dinoscantur.
Τ enim adhuc cuncta nivir, haerenitisque: &nemo sere est,qui se hic modum seruare non difcat,quique non sibi certos quosdam fines praestituat,quos honestirnos esse contendit Hoc
ero ut Probent,iam multa afferunt, ut m Iustum , ac taediosum censeam ea omnia referre,
sed insigniora illorum commemoremus. O uo pacto inquit
rei Parandae non insistam, qua do me hinc cessante, nec est aria prorsum mihi ac meis defutura eruuNam si hcc tempora nostra cum sarculis maiorum no strorum coserantur,illa aureas nostra vero ferrea,aliudue peius appellare licebit Caritatem nunc iac Propi penuriam reru habemus . tellurem ipsam, mas reque effoeta, sterilia nescio pacto experimur. in angustiis negociorum,defectuque non poenitendo frequentium illorum exercitiorum,& artium,quibus nobis te nuioribus in primis commoda sustinodae vitae Parari facile in Vm erat, multo ma1imi versamur. Adde numerosam familiam, eamq; in dies crescentem, quam alere nobis necesse est. O uare si ab hac cara cessemus, no periculum sed indubitatum videmus,ut nos, nostraque Perditum,contra naturam, contra humanitatem, contra Deum ipsum,dedamus. . Iam &ea mala si acquirendi affectum compresserimus exoriri usu cernuntur, nemPe Pin egestate constitutus,nihil lucri aliquo modo corradens, is cile in iram commouetur,ob rerum defectum identidem vo/ciseratur,intoleranter erga omnes habet se,& non raro quod
omnium grauissimum est vocibus impiis,ex ecrandisq;, De lim,& sanctos lacessit. Atque praeter caetera, &id mali ab rei carentia manat,quod qui opum satellitro, ac fauore destitui /tur,contemptui est ille quidem 3 nullo honore dignus cense tur abiectus vltr citroque, probrisque adeo, & iniuriis quorviralibet expositus est. At vero uniuerse haec harid sentit qui diues est; & qui implendis penuariis intentissimus Vacat,molestias huiusmodi deuitat. His,& huiust emodi Praeterea multis rationibus ,Praesertim quos dicebam tenuiores,suam lucra di cupiditatem desendunt. & qui amplioribus fortunis sunt, non tam necessitatem,quam honestatem quadam statui suo
28쪽
congruentem opponunt, quam ut conseruent, non auare se facere,aut immoderat e si lucra sectentur,affirmant. auibus in uniuersum iterum dicimus,Vt etiam atque etiam videant, ne sibi ipsi imponant. Fallimur namque multo facili me specie recti, & quae ad nos maxime pertinent, quibusque afficisinu eorum difficile veri censores,& incorrupti sumus auare optime vulgatum illud sancitum est, ut nemo propriae sit causae iudex ob U .hαν, quam nos Latine Vocem,amorem sui dicimus. Caeterum quando Peringens esset Omnia, quae in conitarium aduersus illorum sententiam facerent,adduce/re 3 & singula speciatim expugnare,& nimium longum,&no ita fortasse utile: In summa interim,ut citra inuolucrum nec Cperose admodum intelligas utrum immoderata cupidita/te habendi tenearis,necne: sic habeto. Cum ob tuum, ac tuo rvvsum,necessitatemq; siue alius cuiusuis respectus gratia, quem rationabilem elle tibi ipsi persuades agis facis' ue tute, aut fieri permittis quicquam,quod non secudum Dei legem sit,& germanum christiane vivendi modum, tum indubita tum sit te auaritia laborare extraque rectum callem porro discurreret neque ullam tibi hic excusationem suffragaturam. Voluntatis etenim Dei est,honestum proinde ut antea dixi mus)necessaria vitae quaerere. Et laborabat Diuus Paulus ob id manib.suis,& alios adhoc adhortabatur, ut etiana alii De quenti stimi praeterea. At sollicitudinem, nimiamque curam
ne in hac quidem Parte approbat Deus 3 sed ut in se illam omnem cuncti fideles remitteremus,per benigne admonuit,atqῖ
IN CULPA MAXIME' ESSE, AC POENA
digni Fimos qui seruatoris νerba, atque conssilia cauillaninret non ex parte,sed ex toto doctrinam eius amplefiendam esse. Cap. V m.
VDIA T VR ipse Dominus. Nolite soliciti esse inquit quid manducabimus,aut quid bibemus, aut quo operiemur e Haec enim omnia gentes inquirunt. Scit enim Pater vester coe
testis,quia his omnibus indigetis. αuaerite ergo Primum regnum Dei, & iustitiam eius, &haec omnia adiicientur vobis. Ex consiliis sunt ista inquis no
29쪽
reuera Praecepta quibus omnino, si salvi esse volumus, sit payrendum. Et o stultissime tu ne impiissimum dicam quid shi haec vox funde haec cauillatior avide nisi quod ea no/lis sequi consiliae Filii Dei,Seruatoris tui, consilia sequi non vis e At cuius sequelae e Ne delira censes illa fortassee stulta estaudulenta e iniqua e perniciosa e Q uae satis mihi sufficiat
oratio ad hanc improbitatem non demonstrandam,quae Pa/tentissima est, sed castigandam e disturbandam e exterminadam ὐ En in quam caliginem,ac lacem res nostrae. Scilicet cydocti sumus discernere inter praecepta,& consiliat ad ea inui flti ac tergiversantes perficienda trahimuri haec vero frontosi contemnimus,& fortiter auersamur. Fac verba, quaeso te lector,de hac nobilissima doctrina Iesumeti vel non animad uertimus,vel si intentius audiantur i ua, aut pro affecta inter Pretantur, aut tanquam ad inopinatissima commenta recentissime excogitata,ad ea in stuporem qui audiunt,conuertuntur. Sed esset stupere hoc ,atque admirari aliquid, si fructus
nonnullus acciperetur hinc. Sed ut fulguris splendor visus non visus, e vestigio disparet,ita cum a dicendo cessaris,admiratione ,stuporeque remistis , atque extinctis , ad perficiunda consilia,ac suggestiones immanium carnificum nostroru Praesto sumus . Argutetur Vero quis,ut quanto maximo acumine potest,ut lubet Perspectissimum,& omni demonstratio/ne est euidentius,qui hanc sequi filii Dei doctrinam non ad
quieuerit,cum ipso Pessime esse agendum. Cur inquit vo/catis me Domine,Domine,& non facitis quae dico e Et alibi. Ille autem seruus,qui cognouit voluntatem Domini sui, 3e non se praeparauit,& non fecit secudum voluntatem eius a/pulabit multis. O uod si inter mortales quotidie fieri cerni mus quid inter nos & Deum fiet quaeso dum i scietibus,prudentibus* eius voluntas contemnitur e praeuaricatur e At ne summo nostro malo persuadeamus nobis, partem impune Praetermittere Posse diuinissimae illius voluntatis, atque do ctrinae,dum partem Vtcum v retinemus, considera eiusde Domini grauissima verba quae tanquam fastigium,culmenque sermonis,quem in monte habuit praesentibus discipulis,imposuit: O ui audit Verba mea haec,& non fecerit ea,assimilabitur viro stulto qui aedificauit domum suam super arenam t& descendit pluuia,& venerunt flumina,& flauerunt Venti,et
impegerunt in illam,& cecidit, di facta est ruina eius magna. Inter
30쪽
Inter ea Vero, quae qui audita non seruauerit, hunc stulto si milem ut audisti Dominus pronunciauit,tum quae Paulo supra adduximus ne erres tum alia multa, quae nostrum hoc vivere non esse christianorum,apertissime conuincunt, con
conuenire chrisiano in vita tuenda. Cap. IX.
g D enim nescio qua ratione negabitur Hrta Ose ab istis,se quicquam in Domini nostri IΕ-s V cΗ RIS T I doctrinam committere 3
candide se,& absque praeuaricandi intentione negocia Peragere,atqὴ artes exercere suas. Sed ut ut verbis tueri se possint, tantaque sit men/tis crassities,& ignoratio, ut animaduertere nequeant Verita/ item F age ad facta ipsa oculos conuertamus quibus, nisi stu/dio errare voluerint, errare tamen apertistime conuincentur. Sed priusquam ea Palam exponamus, docere est animus non ita multis opus esse christiano ad vitam honeste tuendam eamque honestatem multo esse aliam,ac quam vulgo existimant. Paucis enim ut Vere ille dixit) minimisque naturam Boetius contentam esse: ingentia ver ac Plurima quod tantopere re/quirantur,a prauitate emanasse. Audiamus igitur brevisitInae,quid sapiens hebraeus ille dicati Initium vitae hominis a/ Ecclem. qua,& Panis,& vestimentum,& domus Protegens turpitudi Nem. quibus verbis,quid nisi sobriam mensam, vestimeti genus citra Preciositatem molliciem,luxum v I&habitationem ab iniuriis coeli modo vendicantem nos,conuenire pio homini deelaratur e Haec probari a' sanctis literis scimus. At quia contraria iuxta damnent, constabit, cum Vnum atq, alterum locum adduxerimus. Attendite autem ait Dominus)ne gra- Lucae. 2 ruentur corda vestra per crapulam,& ebrietatem, & saeculares solicitudines. Diuus autem Paulus. Sicut in die honeste am/ Rom. iabulemus; non in comessationibus de ebrietatibus non in cu/ hilibus,& impudicitiis. Haec de cibo potui. Iam de vestitu. Cum laudaret Dominus praecursorem suum de Vestimenti Matth. Masperitate, mollia ac luxuriosa taxans; Ecce inquit qui mollibus vestiuntur, in domibus regum sunt. Et Vtranque turpi