장음표시 사용
41쪽
sed imperatoriae potius timentur leges. Eant ergo istiuiscidi quae non minima turba est &lauaros se eise negent; noque ad lucra immoderatione se ulla serri contendanr . Solem tenebrosum,ac nigram niuem magis dicam, quam haec effocta ab animo experte auaritiae proficisci. DEPLORATUR INDIGNITAS MORBI VNIvεR alis auaritia, cui etiam diebus sacris incumbitur. Cap.
AE c pessima, in cluitate ipsa an suburbii , pagis villis & cunctis undiquqque circumsiden/tibus regionis nostrae finibus in uniuersum fieri cernuntur. Vt saepenu naero ea contemPla tus mecum maiorem in modum indoluerita sneque raro hac causa in lachrymas fuerim io/lutus. Sic ver o apud me dicebam i Q uid est,quod tanta nos
demetia agimure qui & s corpore premimur,immortales in animos munero Dei mirifico habemus. qui cum rationi β, RVoluntatis Potentia. um coelestis parentis ina; dita gratia, ad maiora nos multdquam quael uniuersia creata sunt,natos saectosque,nempe ad regnum aeternum Perfruendum,agnoscismus. qui incredibilis bonitatis Dehinnumera prope benefi/cia consequuti,& in spem meliorum aduocati etiam sumus.
Nos igitur, quid malu) est, quod his omnibus posthabitis,
in corporeis rebus,terrenis hisce fluentibus, evanidis.,in tu inhaeremuse acquiescimus e Haec vero ita eis quae viduntur, nempe vana, inconstantia,& nihil Plane, quotidiana experietia tangimus. Mortes frequentes, ac variae subinde harum misellarum nos admonent. At nos perstamus, in haec inhiantes. Scimus immunem at morte neminemi sed cum hanc vitam vivamus, arguimur nos Persuasos esse, hic donatos im mortalitate . Heu me inquam, quod hisce modis vivere Pergere christianos cerna m. O uae intemperies,lues, morbus,atque Pernicies usque adeo abstulit mentem 3 ut tanta Peruersitate Vivat Populus meus mitto alios in praesentia) populus inquam meus e Non ille barbarus aut serusi Vt quidam tramerarie, ac falso appellare ausus est i neque qui recens Christo Imperatori omnium Maximo nomen dedit, neque qui, quae si vera christianorum politiaresque dum ignorauit, noque
42쪽
que qui doctoribus, atque institutoribus exImiis tarulti sed
contra omnia. qui extra barbariem omnem, ac feritatem pqui sub ipsa sere Apostolorum tempora religionem christia DiμοrμmnEnam amplexus est . qui semper eruditores,magistros, eosque pς Nundecunque ascitos, ut praestantissimi,atq; optimi poterant, σ Ccqi prepraesto habuit i & hunc tamen in tanta perturbatione, & in dignitate vivere,negari non potest. Ecquem ista non com/mouere poliunt e Sed vide altius malum. Non contenti modis his,quos diximus,profestis diebus abuti; ad sacras ferias manus etiam mittunt. Nam quae per illos dies, aut non va/cat,aut non est animus transigere ne lucro continue perci/piendo impediantur ea in dies sacros relictui. In his enim, hic ad calculum operas suas obitas adducit 3 ille paciscitur de
sequentibus i hunc cernere licet commercia cum alio ineun/tem atq ue ut mercedes suas exigant, non Parum multos ad
dies festos reseruare t in qua re, de mercenarii ipsi, de illorum conductores rei deprehenduntur. Infinita quid frustra perlaquar, quae diuinis diebus obeunt e adeo ut nihil Deo, nihil saluti arimae sed totum ad rem acquirendam tempus Per i/stos addi ctum sit e Impios quis hic eos esse non videt e sacria legos e auarose Au ARUM INFIDELEM ESSE, ET insipientem. Cap. iit.
mihi contra 'haec quisci praetexat. vini hil aliud; dierum festorum hoc pacto profa
nator qui est conuincitur omnino esse infide/lis . nam Rauaritiae Praecipuam radicem esse infidelitatem .multi ante nos docuere. audasi non nisi rationibus persuaderis,accipe. Deane esse fateris heus tu e Ais. quid ergo e Nonne cuncta prout dentia administrate Assirmas scio,ne Epicurus qui si am, sinue ex eius familia aliquis videaris. Cum ergo omnium,quq condidit curam sapientissime habeat quanto magis nostri e Vestri aute de capilli capitis sinquit omnes numerati sunt. Matib. I o. Si ergo nos maxime Deo curae ei se in consesso est, atq; ut in se virum spes nostras uniuersas constituamus ille vult. tiue vero nihilominus cupiditate impotenti concitatus non disco superfluis sed necessariis etiam coquirendis soliciti stimus
43쪽
incumbis,quae naaior demonstratio afferri possis,ut conuini caris este infidelis e Cum animam, atque corpus suapte honitate tibi dederit, minime: eum daturum tibi utrique necessanria credis, interim dum tu immani isto studio, contra ipsius Voluntatem,ac doctrinam comparare illa contendis. Sed in eptum me qui rem clarissimam illustrare Pergo. Ne duabinfidelitate, sed non minus ab insigni insipientia, emanare a uaritiam animaduerte. Vt uniuersorum prouid etiam Deus habet,ita omnia Potest,atque cuncta,vel mera quod aiunt Voluntate, et eius permissu efficiunturi inuito autem illo o/mnino nihil. An non ergo cum infidelitate auarus etiam est stulti ssimus,qui perficiundis appetitionibus suis totus intentus est e cuius tametsi conatus non reprimat Deus, sed ut se quantur Permittit nihilo tamen minus si finem suum conse
qui noli r quod frequentissime bono nostro facit nonne in uentum omnes labores, studia & contentiones dissipabuntur c Uide mihi in plantis,& arboribus sui triuialibus arxemplis utar administra altissima, generalique prouidentia sua Deus, solo,humoribusque opportunis, eis prospicit. Vbi etiaaugeri illa conseruarique decreuerit,ab intem Perie coeli, a nocentibus belluis,& quarumcunque procellarum noxa tuta tur. At si durare illa nolit,continuo,quae vix dum nata ea de Pascant,animalia immittit: ultro incitat sylvarum caesorem, qui nulla mora securi proceram arborem frondentem, de undique comantem humi deiicit,aut commoto repente turbi/ne,annosam quercum altissime fixam radicibus, evulsam elvestigio ingenti fragore de monte praecipitat. Cerne cuniculos,lepores,ceruOS,damas,onagrost volente quidem omniuconditore,& conseruatore,securi, intacti per agros, nemora,
sylvas,montes, valles libere pascentes exlpaciantur 3 ad sontes,ut lubet inoffensi accurrunt. Iam si secus constituerit ide, nulla mora sese in laqueos induunt, captique farciendi co quis reportantur. Iustissimo igitur, quamuis occulto iudi/cio suo,si te noluerit,ad quae capescenda auidus perquam serris,consequit disposueritque te in egestate degere, neque ita multum etiam super uiuere, quid te promouere posse confi/des contra illius arbitrium c Cuncta enim cum velit ipse, se fundo serri cursui contra,s abnuat, in cassum cadere necesse est. Nolim autem hic me quisquam fatalem necesiitatem introducere putet, Ollere autem contingentiam in rebus, & in
44쪽
primis libertatem nostram,consilia deliberationes,virtutes, ac vitia proinde . Minime hoc nos intendimus,ne cum Philosophis,atque haereticis nonnullis deliremus: sed miro, atq; ineffabili modo,tametsi liberi nos sumus,vel cedentes,Vel cotra euntes benignissime Dei voluntati,tamen quod ille vult semper nos facere nec ab eius recondit istimae sapientiae prae stitutis ordinibus,vel latum unguem discedere vllum, quod creatum sit, affirmamus. At de hoc necessitatis,&contingentiae argumento, cum ad altissimam speculationem id pertiρneat,non erit hic plura dicendi locus r alii,qui multi, de hoc disquisiere, fuerint consulendi i nos ad id quod dicebamus,
conuertimur,nimirum insipientem etiam Probari, qisi tam anxie conatur,maxime cum apertam habeat sibi aduersam
tem ipsius Dei voluntatem . Vel in hoc apertissima fit haec stulti ita cupidorum,quod non vident se maximo diuinae vitionis periculo expositos,qui in oculis eius omnia perspicientis, Pergere facere non verentur,quod ille vetat. O.uid quae ris Et exempla non desunt stultorum istorum,ut frequetis sine, atque miserrime spe sua de stituantur. Sunt qui,cum incredibili continentique labore prope vitam detriuerint,
minus tamen,quam ante,rerum habeant. Sunt quia Parta Pecunia .cum se quiescere,deliciarique arbitrarentur; rapina, sue depopulationibus,incendio ue, aut ProstriPtione confertim omnia amisere. Porro mortem saepenumero inopina/tam,omnia euertisse auarorum hominum inania studia;stultos de infideles illorum labores irrisisse etiam certi sumus. Exaduerso autem iucundissime viuere ex his qui in diem vivatillum,qui hisce noxiis angustiis,cupidinibus,& spinis non detinetur. Simul ac enim Pane,aut nescio quo adiuncto quae sine contento studio atque citra animi angorem honesto, ac necessario quopiam inculpatae artis usu facile sibi familiolae/que compararit natiuae fecit satis,nulla molestia, aut moerore affectus, quod auri aceruos haud lucratus domi habeat riucunde cantillat,sestiuus cum suis,& externis praeterea de
gitinullis curis,mox somno securus se dedens, dulciter in I/tranqἶ indormit aurem,quo Pacto cunque discrucientur interea auis.
45쪽
EX AB V S V SACRAMENTORUM, AT Qv Sex sermonibus prori etiam auaritia dominatum
ET ERUM, ut ad incaeptum nostrum referamus nos, habemus praeter quc dicta sunt euidentem sane quam auaritiae significatio/nem & notami etiam illud, videlicet, cum statis,ac lennibus temporibus non tam pii invitentur, quam etiam saluberrimis Praeceptis agantur, Vt rebus spiritualibus intendant i ut scilicet confiteantur peccata sua iusto cum dolore, 5e conscientiae sordes omnes integra Poenitudine diluanti emundati autem, Piis interim actis intenti, moxq ue cum Dei gratia pro sua virili aptati, sacrosancta,ac tremenda mysteria corporis, & sangulnis Domini, incredibili cum Ductu percipiant i ut consecuta eam utilitatem, dein spiritualibus etiamnum inhaerendo re hus, auctam con seru enit nihilominus iniquitate, ac Peste ista istos infelices dementatos videre licet omnia praeposteri exequi. Saltem quidem ut semel in anno , in Paschate niAmirum, fidelis quisque confiteatur, atq; sacratistimam sustrissa de ριε mat Eucharistiam, Pontificiae Ieges iubent. At facinus indis nit Ofem. gnum facere hi Praese ferunt, si bis istud efficerent. o niti ea. omnis. iinuiti, restitantes, coactique quid ni dicam e ad ipsos postremos dies sub ipsum Paschale festum redigunt sese 3 pastum nihil ue λrtasse, quantae molis sit vera confessio, &poenitentia cogitantes, sacerdotem adeunt, idque importu/nis horis, inuerecunde, nulla mora audiri petunt, expediri que svi dicunt ut mox Possint ad operas ac negocia sua absque iactura reuerti. Q uid de ea poenitentia censes lectore ut frugiferam sibi, ut Deo esse gratam arbitrare e Atqui ad hunc modum confesti, communicare perinde Pergunt. Q uid praetereas vix enim diem i lium omnium sacratisi mum, quieti ac continentes Peragunt, si peragunt tamen a mox neque quid fecerint, neque quid Christianos agere porteat, diuinissimis sacramentis Participes effectos, rem tantes 3 ad amatas lucrandi operas se conferunt. Complores ex illimor nisi vererentur digito demonstrari, ac publi/. cenotari ut infideles, etiam Vnicam confessionem, communt Onelnque contemnerent. At Pudore hominum coerce
46쪽
rentur, qui cum Deo ita nefarie, impudenterque se habere non timent. αuanta haec peruersitas uantus iste lasus si mei patens abusus e Ecquae denique clarior significatio, quod auaritia dominetur c Eius enim hi pestilentes sunt fructus. Ipsa, ut Deus, Ut coelesti a omnia contemnantur, eis ficit. Um' etiam videre manifestum auari argumentum e Ex abundantia cordis os loquitur , ait Dominus. Et, Bo Matth. nus homo de bono cordis t esauro profert bona: malus auteni de malo cordis thesauro Profert mala. Rursum rQ.uo modo Potestis bona loqui cum sitis malis Uade ita que mihi per forum, Per Plateas, Per domos cum Privata tum publicas ut ne commemorem etiam sacras aedes) iter fac terra marique, quid audis cum Primis ex obuiis quibusque hominibus e Nihil sane nisi verba, quae cuncta prope veluti in scopum sut vho verbo dicam in lucra referum tur. Vbi est thesaurus tuus, ibi & cor tuum. a. uide&lin Masib. sgua ibi ut sit necessarium est. Givi TATIS HOMlNES IN PAUPERES AC D Nuites partiri: hos vero mutuam inter se operam proare auaritiae Cap. v.
LIA sunt, quae ad hanc calamitosam condutionem etiam dum prodendam dicere habe/remus, sed satis esse, quae commemorauimus, arbitramur, ut tandem se languere ea aegritudine agnoscant, Praesertim qui tenuiori in re vitam ducunt. Licet enim bona pars eorum quae dicta sunt, etiam opulentos coarguat, speciatim magis tamen ad inseriores pertinent: quibus omissis, cum locupletibus ipsis nunc nobis generatim agendum 3 demonstransdumque communi eos cum tenuibus morbo confectos esse, ac peius multo fortasse habere. Non absurde autem nos facere arbitramur, si multitudinem uniuersam incolentium ciuitatem, ac ciuium, ad duo haec genera reseramus i alterum tenuiu in , alterum vero di uitum. Nam & in hunc modum .
a se Piente illo mundi, incommuni degentes homines distin Arist. Po iccti habentur, in his libris ubi de varietate regendae multi tu dinis pertractat. De priore i g itur cum dixerimus, de altero nunc genere Pertractenvis. Ac primum quidem illud ani maO
47쪽
maduertere decet; optime dictum essemuItitudinem hominum , qui sub iisdem legibus,ac moribus vivunt in una rogione, Perinde esse atque animalis vivum corpus, distinctis ac variis membris constans, quorum differentes tametsi sunt facultates, & ossicia; ad integritatem tamen, & conseruatio nem ipsius unius corporis omnia contendunt, ac mutud quodque Prose, nisi extranea vi contineantur, adiuuant nec aliud alii quantum ex se est, ut ossietat unquam induc tur. Q.uod si contra aliqua causa fiat, sensim dissoluente se harmonia, & admirabili illa membrorum consensione, la/befactatur totum corpus, & durante dissensione tandem cor/rumpitur. Itaque ut incolume duret, duret etiam inter ipsa membra naturalis illa vis nexusque mutui adiutorii, opor
tet. αuando ergo cum natura, tum Dei lege connexio
nem habeant & diuites de Pauperes, quippe qui unum genus uniuersi,vnum Principium & causam tam conditionis,quam reparationis habeamus; alia quoque interea necessitudo ac/cessit, nemPe quod rerum ad Vitam necessariarum gratia coni anguntur Addicti namque ob peccatum originis ad labo
res, quo Vitam tueamur, mutua omnino opera indigemus,
ita ut quod minus hi possunt, alii eorum vices ac defectus, Praestent, & adimPleant. Q uare nunquam diuites com/mode vivant citra tenuium adminiculum, neque item isti, si non manu atque Ope eorum fulciantur. Longum nimium esset dicere, quam multiplici ratione, & quam innumeris pe/ne modis hoc Peragituri in hanc autem mentionem idcirco deuenimus, Ut declararemus, quem ad modum ob supradi/ctas rationes diuites & Pauperes coniuncti cernuntur 3 ita pestilentis cupiditatis nomine, maxime inter se componi faedra rarique,&aliis alios materiam huic flammae alendς sussicere. Sed enim quantum laude dignum, ac salutare est in Promo/uenda virtutemutuis ossiciis nos adiuuare, consentireque tantum Perinde nocens, & dignum conuicio, in scelera con/spirare. auo Pacto ergo roget aliquis se mutuo adiuuat diues ac pauper in hoc malum e Audi, que partim comme morare nunc velim, ut multa hinc aliis ex se consideranda relinquantur. Lasciviam, libidinemque hominum pecuniosorum contemplantes inferiores, ut insatiabilibus eorum cu/piditatibus qua possunt morem gerant, ac veluti escam voraci ingerant, innumeras illas species sormasque tum in
48쪽
vestibus tu in cibis,tum in aedificiis subinde obtrudunt; ac c5tineter noua comenti,prioribus praetermissis; Posteriora,quq admirandis compositionibus,& artificiis leues,ac mundanas mentes ad se alliciunt, inducunt; in quibus distrahendis, ut hi,qui ea vendunt, identidem lucrantur, qi maius ex his pre cium, quae ingeniosiore, & elegantiore arte construunt, oi
gunt; sic ipsi,ut ad ea sibi pro libidine comparanda sint pa/res. modos lucrandi alios atque alios ad inuenire student. Via de fit; ut cum tenuiores his artibus maxima ex parte exhau/riendis diuitum marsupiis,hi vero illis implendis inteli sint, omnino ad incendendum auaritiae caminum utrique con sentiant. αuis hoc sanus non videt c
IN QUIBUS PAR ΤIM CONVENIANT Div Itex, ac pauperes in cultu auaritia, in quibus partiindiferant. Cap. 6
E D iam explicemus magis proprias notas a/uarorum diuitum, commemoratis Prius bre/uiter his, in quibus utrique ser e conuenire cernuntur. Exempli causar conueniunt quidemquCd in lucra ambo toti feruntur neglectis anime boni si quod mendacia struunt, impo/sturas exercenti quosdeierationibus, non raro Periuriis u/tuntur 3 quod conqueruntur, inuident; quod sacras, & st diosas actiones, loca, tempora fortiter contemnuntr quoanisa mercimonia , aurum, nummos, lucra non loquuntur. At vero differunt ut plurimurm quandoquidem tenuiores multigenas artes, quae Potissimum manuum, totiusque cotPoris labore ac defatigatione perficiuntur, in usu habent. Diuites vero ad negociationes, eommercia, frequenti stimi sunt. Illi una in regione fere tantum diuersantes, occupantur; hi saepissime terra marique discursantes, satisfacere inexplebili cupiditati operam nauant. O uinetiam schedis literisque, uno in loco habitantes,ab extremis mundi oris negociando, ingentia lucra reportant. Q.uam ob rem princeps , genera lissimum , ac dexterrimum locupletum instrumentum est, quo facultates, fortunasque augeri contingit suas, negocia tior modos cuius ac Brinas quis facile referre valeat e quan
tum hic ingenia mortalium detinemur e Utinam aeque ad
49쪽
etiam apud philosophos,ac probatos sanosque cuiusuis religionis homines,in lucro finem ne3ociorum constituere , nocarere turpitudine probatur, quod ea intentio ab avaritiae cupiditate,quae nunquam satiatur, intelligitur proficisci. Q uod si nullis adiunctis circunstantiis, quae actum ipsum commaculent,lucrandi propositum fimpliciter ignominio/sum ac turpe iudicatur 3 quid iam dices,ubi tot iniqui dam/natique modi,ac circunstantiae aliae turpes ei accesserint e Nam eatenus excuser i intentionem lucri, iac corrigi posse vi/detur,quatenus Per sua negocia homines rebus necessariis, cum Privatis tum publicis commode Prospiciant,essiciant negociando,ut ne sibi, ac suis honeste necessaria desint i habeant vero deinceps,quae ad pios usus nam Rhoc etiam inteedi in culpate fatentur impertiri possint. Hoc sane modo negociatio lucri causa istituta,ac moderata,ab improbitate vindicari existimatur . secus vero nemo sanus, ac bonus excuset: MULTOS FALLI, QUI HONESTE SE LUCRA sectari per negotiationes dicunt. Cap. VHI.'AQVE mul ths scio spercuncteris, quamobrem lucrari per commerc ia intendant, cofestim responsuros,non auaritiae gratia, sed
visibi suisque prospiciant; ut in gradu suo
vivere consistereque,ut filias pro sua dignitate,ac maiorum, matrimonio iungere, l&his
cognata ut mox dictum perficere commode possint. Ve/rum si ad viuum explorare scireque eiusmodi vocum, & ser
monum Veritatem Voluerimus,congruum erit dicere cu Propheta: Diminutae sunt veritates i filiis hominum. Uana lo/ Psalm. cuti sunt unusquisque ad Proximum suum i labia dolosa in corde,& corde locuti sunt. Lingua,& in superficie hqc proseruntur,sed vana sunt ea Verba mendacia videlicet, quae morbum cupiditatis penitus insidentem .non tam caelant, quam produnt. Ac considera Prophetae dictu mi in corde,& corde.
O uidergo esse Duo ne corda habere potest homo e Haud docet istuc philosophus vllus; neq; adeo solertissimus quis
que ex medicorum officina anatomicus, aut inuenit, aut di/xit. Sed a sublimiore multo philosophia nostra sic habemus. Docet nos cum ipso Propheta,praeter alios in philosophia, F α
50쪽
natio,&in profanationem diuinarum aedium solum illud factum ioterpretari potest; manifestius fit speciatim negocia
tionem condemnari, cum per alium euagelistam diciti Scri/mum est, Domus mea domus orationis vocabitur, vos aute ' fecistis illam speluncam latronum. Q uam in altero domum negociationis,in hoc latronum speluncam vocat. Q uid hae in negociationem,ac negociatores accusatione expressius eo uamuis alioqui ad cultum Dei ea tum commercia refer/ . . rentur, latronum tamen instar eos esse,qui in ea incumbebat Iη Μqποδο affirmat. Homo mercator ait non usquequaque malus in/ ςζrto issi r
ter Ecclesiasticos scriptores vix aut nunqua potest Deo play p ς ς
cere . et ideo nullus christianus debet esse mercator,aut si voluerit esse,proiiciatur de ecclesia Dei. Durissime di cta quidesed tamen vera cestri possunt. Propter ea quod innumeris fa/cinoribus negnciatio commaculatur. Audi Diuum Augusti AH iiην rium: Negociator auidus acquirendi,pro dano blasphemat.
Pro Preciis rerum mentitur, ac Pelerati quibus addas licet, quae abunde satis a nobis supra comemorata sunt. quae qui dem omnes,Vel certe earum Plurimς notae,cum in nostris negociatoribus clare discernantur,nullus eis relinquitur tergiuersandi locus,aut negandi se auaritiae durissimam seruit ut tem seruire. NEFARIA STvDIA NEGOCIATORUM ANN
na strictim referuntur. Cap. X. L. IEC vero tacendum existimo indicium illud
insigne auari animi in negociatoribus annos nae negociu cum Primis obeuntibus, qui Prae cipua illa emunt venduntque, videlicet seu mentum, Vinum, oleum. Nam ut ipsi Prius emere quam vilissime, sic venundari postea quanto maximo Precio possunt, Perquam student. Vt hoc
vero obtineant,ingenium omne conserunt. Coaceruant qua Parte cumque Postunt illa, construunt horrea, caueas, ceu
ria fodiunt, aedificantque lacus amplissimos,ubi reclusia contineant ea. Nec Prius exposita volunt, quam alii huiusmodi res, qui pecuniarum indigentia tamdiu eas retinere non mosunt ἱ vendiderint. αua ex re Plcrumque fit, ut facta ea
ritate, atque adeoadiuncta Penuria consumptis aliis i ipsi surudemum