장음표시 사용
231쪽
164 B. Lans ranci Archiepiscopi Cantuar.
lis Patri ,31. o. primogenitus omnis creaturri ante seculae quoniam in ipso per i semi condita sunt uniuersa in cςlis , terra, visibilia, & inuisibilia, s partes inuisibilium) siue throni, siue dominationes , siue principatus, siue potesta es: ergo a pari, omnia per ipsum, facta , & in ipso creata, existentia, sunt ergo a relatione , & ipse est ante omnes , & omnia in ipso constant.
Et ipse est caput sui corporis , id est, Ecclesiς , qui est principium eius Ec
clesiae, 13. primogenitus secundum humanitatem commendat ex moria tuis , id est, prior resurrexit. 1 . Ut sit in omnibus ipse primatum tenens: sue secundum diuinitatem , siue humanitatem : 11. quia i ecce cur ) in ipso , Patri 16. complacuit, id est , placitum habuit, omnem plenitudinem Diuinitatis, vel membrorum massam , inhabitare , mel habere realiter, & per eum, Christum , placuit Patri reconciliare Omnia in , Per, ipsum, pacis can, 17. per sanguinem crucis eius , siue quς in terris , siue quς in caelis sunt.
Et Vos reconciliauit cum essetis aliquando i8. alienati a Deo, de inimici sensu, fexponit quomodo J in operibus malis nunc autem reconciliauit Deus Pa tersibi in corpore carnis eius, flij sui, per mortem, exhibere, ut exhibeamus, vel mi ipse exhiberet , vos sanctos & immaculatos , & irreprehensibiles coram ipso e non soli/m coram hominibus : quod erit , si tamen permanetis in fide fundati, & stabiles, & immobiles a spe Euangelij, ab eo quod promittit Euangelium , quod audistis , is, quod praedicatum est in uniuersa creatu ra , princi hali, id est, hominibus , quς sub caeso est , speres adet ut libenter audiant cuius Euangeli, factus sum ego Paulus minister. 2 o. Qui nunc gaudeo in passionibus pro vobis , & adimpleo 2 i. ea quae desunt passionum Christi, in carne mea, pro corpore eius, quod est Ecclesia cuius Ecclesiae factus sum ego minister secundum dispensationem Euangeli, Dei, non hominis, quae data est mihi in vos, ut impleam verbum Dei ecce verbum )mysterium incarnationis, quod absconditum fuit a saeculis , & generationibus praeteritis , nunc autem in tempore plenitudinis manifestatum est san Christo quasi in imagine inuisibilem illam
videmus naturam: nam apparens in futuro imaginis nobis ordinem retinebit; quoniam in eo quasi in imagine quamdam diuinam continemuS naturam. 11. LANFR. Primogenitus J Per hoc peto bat quia genitus est a Patre ante omnem
11 rimogenitus creaturae Prior, inquit, est omnibus; omnia enim eo sunt posteriora; nam omnia ab eo sunt creata. 13. Primogenitus ex mortuis) Id est, primus resurgens ; quia ipsa resurrectio quedam generatio est; sicut in Evangelio: In regeneratione cum sederit, sec.
I . AMBRos. rasit in omnibus in Non causam dicit, sed illud quod consequeb
11. uia in ipso Plenitudinem Dei
Ecclesiam vocat, & dicit, quoniam placuit Deo in Christo omnem plenitudine, ut dicat omnem creμuram quae ab eo repleta est probauit illi coniungere , &hoc latius consequitur. 16. LANFR. Complacuit in lyso Complacuit sibi Pater ut in Christo habitaret om nis plenitudo tam diuinitatiS , quam om
17. Γ Per sanguinem cruc Qua hora sanguis redemptionis de latere Domini in cruce pendentis exivit, dimisiam est peccatum Adae humano generi , & pacificata sunt callestia, & terrestria; quia tunc patuit hominibus introitu S in regnum cael O
18. Alienati) Id est habentes alienatum& inimicum consensum. I9. AMBRos. od Praedicatum ) Graue admodia erat ut discederent ab illare quae in communi ab omnibus clamabatur. et O. LANFR. ui nunc gaudro Duplici causa commendat se, quia patitur, dc gaudet in passionibus pro eis illatis. ai. Ea quae desunn PasiJones Christi me. runt vincula, spura, colaphi, Verbera ad extremum mors ipsa s quorum partem iam se passum , partem passurum se esse fatetur. Eor asse ea quae desunt, Voca c
232쪽
Commentarius in Epis . ad Colossenses. 15s
ctis eius , quibus Voluit Deus notas facere Riumas gloriae, gloriosas, mel glo ris Sacramenti huius praedicandi in Gentibus , quod est Christus, s eccESacramentum J in vobis Gentibus spes gloriae , per quem Peratis glorificari ,
quem nos annuntiamus, corripientes primo omnem hominem , male Diuen
tem , aut resipiscat , & poli docentes fidem Christi in omni sapientia , vel de
diuinis, uel de humanis: ad hoc docentes : . Vt eXhibeamus omnem hominem perfectiam in Christo Iesu , in quo & laboro , certando non miri bus, id est , meritis , sed secundum operationem eiu S, quam operatur in me, in virtute fisa, non mea.
mortis angustias, quas adhuc pa slus non 12. A ME Ros. Vt exhibeamus omnem Per erat. Et est ordo , adimplebo in carne fectionem statum futurum vocat cui boni mea eas passiones. nihil deesse videbitur.
i. Iolo enim vos scire , qualem sollicitudinem habeam pro vobis, &V pro iis qui sunt Laodiciae , & quicumque non viderunt faciem meam in carne , praesentialiter e vi Consolentur thsi corda ipsorum, instructi in charitate, L. & in omnes diuitias plenitudinis intelleChus , in agnitionem mysteri j Dei Patris, & Christi Iesu : in quo sunt omnes thesauri sapientiae 2e diuinis , & scientiae de moribus , absconditi. Hoc autem dico, misitis instrucili, & ut nemo vos decipiat s. in sublimitate, sermonum loquens dialectice , mel Rhetorice in sublimitate locorum , fmorum. . Nam etsi corpore absens sum , sed spiritu vobiscum sum: gaudens, Muidens ordinem vestrum, & firmamentum eius, quae in Christo est, fidei vestrae. Sicut ergo accepistis Iesum Christum Dominum nostrum , in ipso ambulate, radicati, & superaedificati in ipso , & confirmati fide , sicut& didicistis , abundantes in illo in gratiarum actione. Videte ne quis VOS decipiat per philosophiam , dialecticam , & inanem fallaciam , loquens. 1. Secundum traditionem hominum , *t Aristoteles, 6. secundum elemen-
1. F ANFR. Volo enim vosscire, oc. JI Ratio cur se laborare dixerit, videlicet ne diceretur ex iactantia dixisse ia-
1. In omnes diuitias plenitudinis intelle Aim Vt habeant diuitem, & plenum intellectum, cognoscentes mysterium Dei Patris quod est Christus Iesus. Qui enim perfecte scit Christum, scit quid de Deo sentiendum sit, & quomodo, & in quibus vivendum sit. 3. In sublimitate) Id est in altitudine verborum, & syllogismorurn, & aliorum generum disputantium : non artem dispurandi vituperat, sed peruersum disputan
q. Nam es corpore absens sumJ Ac si quis
dicat: vult nos aliquis decipere Θ ita: sed VOS, inqui r, contra illos firmati estis in fide quod fatis scio, quamuis absens. 3. Secundum traditionem J Tradiderunt Philosophi quos homines vocat creatorem omnium non posse fieri creaturam: Hominem non potuisse nasci ex virgine: Hominem mortuum reuiuere non potuisΩse; considerantes elementa mundi, has vi sibiles creaturas, in quibus animalia quae nascuntur, ex Vtriusque sexus commixtione generantur; & in quibus quidquid moritur, ultra vivere impossibile est. 6. AMBROS. Secundum elementa in Id est, secundum dierum detemporum obseruantiam. Elementa enim mundi dicit solem dc lunam, ex quibus dierum & temporum
233쪽
466 B. Lan anci Archiepiscopi Cantuar.
ta mundi, & non secundum Christum e T. quia in ipso inhabitat omnis plenitudo diuinitatis corporaliter, realiter , non umbraliter & estis in illo, per illum , repleti charismatibus , qui est caput , principium , omnis principatus , & potestatis r 8. in quo , in cuius fide , & circumcisi estis q. circumcisione non manufacta haec est circumcisio Christi, mitia mortificare in expoliatione corporis carnis, sed in circumcisione Claristi , circumcisio
ne stirituali, scilicet consepulti exponit quomodo ei in baptismo, in quo
& resurrexistis a *itiis per fidem operationis Dei, quam operatus es m Clui-sto ecce operatio in qui suscitauit illum a mortuis. Et Vos determinat quo modo intellexit , in quo stes resurrexi tis ) cum mortui essetis in delictis, 1 o.& praeputio carnis vestrae cum in gentilitate essetis , conuiuificauit cum
illo , donans, conouans, vobis omnia delicta 1 i. delens quod aduersus nos, utilitatem nostram , erat chirographum I decreti , quod erat contrarium nobis , idem quod aduersus nos et contrarium nostrae *tilitati, & 1psum tulit murus enim erat inter nos, m Deum ) de medio nostri , m Dei , assi gens , abolens , illud cruci , per crucem e & I3. expolians principatus Iudaeorum , mel daemonum , & potestates , traduxit confidenter , i . palam triumphans , mel vincens, uel refaciens , illos in semetipso , non in alio emercitu. In quo Christo circumcisi sis , circumcisone non manu fatita. 13. 16.
cursus emci videtur. Lib. ii. de T. AUGUST. Quia in ipso habitat) Quia Genes ad inhabitat omnis plenitudo diuinitatis cor- in I x poraliter . neque enim diuinitas corpus est ; sed quia Sacramenta veteris Testamenti appellat umbras futuri,propter Vmbrarum comparationem corporaliter, dixit habitare in Christo plenitudinem diui. nitatis , quod in illo impleantur omnia i . ii quaῖ ' illis umbris figurata sunt; ac si quo dammodo umbrarum illarum ipse sit corpus, hoc est figurarum illarum ec significationum ipse sit veritas. Lib. etc..cε- 8 f Inouo circumcisi) Quid si nificat cir-
talitatis , quam de carnes I generatione portamus haec est fides nostra. 9. t Circumcisione non manufacta) Resurrectio Christi quae facta tertio quidem a die passionis, sed octauo in diebus hebdomadis , ipsa nos circumcidit. Audi circumcisos vera petra, Apostolo admonente : Si ergo resurrexistis cum Christo, quae
fursum sunt sapite, ubi Chri stus es in dextera De edens: quae fusum sunt quaerite, non quae super terram. Resurrexit Christus abstulit nobis desideria carnalia,abstulit co- cupiscentias malas : abstulit superfluum Cum quo nati eratis, & multo peius quod male vivendo addideratis: circumcisi perpetram , quare adhuc sapitis super ter
ipist. 13.aJ I . Et praeputio carnis 3 Praeputium vo-P-Rimqv- cat, quod significatur praeputio, hoc esti 'R φ' delicta carnalia, quibusexpoliandi sumui. II. AMBROS. t Delens quod aduersum nos IChirographum aduersum nos legem vo cat ; eo quod erat contraria nobis: hoc est non permittcs assequi propter suam scrupulositatem. Hanc deleuit resurrectioue& immortalitate. Ir. LANFR. Decreti) Decretum Dei fuit, de ligno quod es in medio paradisi, ne comedas. Huius decreti violati chirographum id est, memoria) deleuit Deus, quando peccatum primi parentis humano generi,
per fidem Sanguinis Christi dimisit; & ip
sius p euaricationis peccatum , obliuiomtradidit.
13. E polians J Spoliauit Christus infernales potestates animabus quas habebant, vel habiturae erant, in cruce pendenS ; vel ad inferna descendens traduxit easdem potestate, ides , ab Ecclesia sua extermi nauit , sicut in Evangelio dixit: Nunc princeps huius mundi eis cietaroris,. Vel fideles suos de infernis secum duxit confidenter, velut homo Deus sine peccato.
14. Palam ) Id est, in cruce, vel cum angelicis legionibus ad inferna descendens , triumphans illos, id est vincens in semetipso, id est, in passione sui corporis,
inprie sentia suae maiestatis. IJ. Nemo ergo Quia ergo in Christo ci cumcis estis spirituali circumcissione, nemo vos nihil debentes legi iudicet id est, damnabiles faciat, suadens cibo vel potu abstinere vel uti Iudaeorum.16. AMBRO s. Nemo ergo vos Id est, nemo vos decipiat, aut brauiu vestru tollat.
234쪽
Commentarius in Epist. ad Colossenses. 16
17. I 8. Nemo ergo Vos iudicet in cibo , aut in potu, aut in parte diei fetasti, ut uos faciat participare festis Iudaeorum, aut, scilicet, neomeniae , noue
lunae , IV. 2 o. aut Sabbathorum I 2I. quae sent umbra futurorum: corpus, Peritas, autem Christi. 22. Nemo Vos seducat, 23. 24. volens in humi
litate , facta in se , & religione Angelorum , vel impendenda Angelis , di cens quae non vidit ambulans frustra inflatus sensu carnis suae , si stea
rat ratori se carnali lege ; ex hoc instatus sit, & non tenens , caput, ides, Christum , ex quo totum corpus, Ecclesia, per nexus fidelium & con uinctiones subministratum & cons ructum , crescit in augmentum , ad honorem , Dei. 26. 27. Si ergo mortui estis ad hoc quod dixit consepulti in baptismo ) cum Christo 18. ab elementis per elementa, animalia, per an malia , carnes. i fer carnes abstinentiam intesti huius mundi, a carnalibus ob eruantiis a creaturis obseruandis, i utilibus , m caeteris: quid adhuc tamquam viventes in mundo , fecundum mundum, id est , carnales, decernitis Θdicentes: ne tetigeritis, quae in lege prohibentur, neque gustaveritis , neque contrectaueritis: quae sunt omnia in interitum animae ipso usu , ea dico diacta, secundum praecepta , & doctrinas hominum ἰ quete sunt rationem qui-I7. HIERON. Nemo vos iu iret Nemo vos superet , nemo aduersum vos bravium accipiat , sicut quis in certamine iniquitate agonistae, vel insidiis magistrorum perdit bravium. 18. Nemo vos iudicet) Nemo vos iudicet,
dc de his qui magistros legis esse iactant, in cibo & potu ; quod alia munda sunt , alia immunda : aut in parte diei festi ut alios dies festos putet esse, alios no festos,
spiritu, quae erat Vmbra venturς felicitatis: - spiri-luer. tualis aute intellectus, Veritas & Corpus. o uatibit A GV T Vt Sabbatorum In illo re audaeo,. e. quiem c inuenimus, vere sabbatizamus a m. s. & nouae luna obseruatio , vitae nouae san'ctificatio est x & Pascha nostrum immolatus est Christus: & azymum nostrum sinceritas veritatis, fermentum veritatis,
,h- rihi, si qua alia sunt, in quibus nunc immora- ri non opus est , quae illis veteribus adumbrata sunt signis, in isto habent finem, cuius regni non erit finis. 2O. LANFR. Aut Sabbaiorum) Dies festi inquit, Neomeniae, & Sabbata, significabant futura, id in ipsa significatione erant corpus Christi , id est, significabant corpus Christi, vel assumptum ex Virgine vel Ecclesiam, qualis nunc est , vel in alio saeculo futura.
Comparatione futurorum umbrae sunt omnia ista , unde ad significantiam umbrae, corpus adiecit , hoc dicens : uoniam chrisius veritas est.22. LANFR. Nemo vos feducat Nemo inquit , vos decipiat, volens persuadere vobis ea quae nunquam intellexit, ostendens vobis in semetipso humilitatem dc
religionem Angelorum, ut citius Cis credatis. Angelos autem vocat vel cases es spiritus, vel sanctos PraedicatoreS.
23. HIERON. Volens in humiditate J Adorabant enim militiam caeli; Vnde Amos:
Tradidit eos viseruirent militiae caeli.
1 . AMBRos. Volens in humilitate) Nolite, inquit, intendere illis qui Angelos dicunt indignari, si lex non fuerit custodita; eo quod per Angelos lex data esse dicatur: dc humilitatem quandam simulantes, ostendere properant quasi qui legem
21. Si mortat epis) Si sic constituti estis quassi qui iam commortui estis Christo, de consurrexistis. Hoc dicit ab elementis mundi huius. 26. HIERON. Si mortui sis Elementa mundi, a quibus mortui sumus, lex Moy sit intelligenda est, quibus quasi elementis,& religionis exordiis Domini discimus
quomodo elementa appellantur litterae, per quas, syllabas ac verba coniungimus,& ad texendam orationem procedimus: sic elementis veteris Testamenti ut ad Euangelicam plenitudinem veniat , sancti viri eruditur infantia. 27. LANFR. Ab elementis) Elementa vocat has visit biles creaturas,quae in tota Vni uersiitate partes mundi sunt. Si, inquit,
cum fidem Christi acceperitis, mortui, id est , separati estis ab abstinentia creatu
Tarti mundi, iudaico ritu abstinebatis,quid adhuc tamquam viventes in eadem creaturarum mundi abstinentia iudaico ritu decernitis dicentes: Ne tetigeritis, neque
gustaveritis , . Potest etiam intelligi cu Claristo, quasi diceret, si mortui estis s . a
235쪽
8 B. Lanseandi Archiepiscopi Cantuar.
hein habentia sapientiae in superstitione, Pae τι dentur ait secundum eorum imperuitionem sapienter, & humilitate fidia, zy. & non ad parcendum corpo
ri , non in honore aliquo ad saturitatem carnis. scut & Christus id est de Ecclesia Christi.
28. Et ad non parcendum corpori) Quae, scilicet carnes suillas non esse comedendas , constituta sunt ad non parcendum corpori, ut corpus affligatur ; cibo enim substracto corpus amigitur. Vel non sunt constituta ad parcendum corpori, hoc est ad prouidendum corpori nostro: cum e mira a mortiferis cibis abstinemus, corpori nostro providemus. Sed propter hoc non
abstinent Iudaei ab huiusmodi carnibus snec ideo quod honestius possit s turari aliis quam prohibitis carnibus.
CAPUT TERTIUM.1.TGitur, ad iὰ quod dixit, in quo resurrexistis sit consurrexistis cum 1 Christo, quae sursum sunt quaerite , ubi Christus est in dextera Dei se
deris, aequalis Patri: quae sursu sunt sapite, non quae super terram. Singulas in- lis. Σ . Mortui enim estis, & vita vestra est abscondita cum Christo ab sons in Deo. Cum autem Christus apparuerit , vita vestra nam Christo apparente apparebit vita mestra J tunc & vos apparebitis cum ipso in gloria. Huc, que de fide, nunc de moribus. Mortificate ergo , it cum Chracto et uatis , 3. membra vestra, sprauos actus J quae sunt sup π terram λ ecce quae membra)fornicationem, recedendo a Deo, immunditiam in consanguineos, libidinem contra naturam, concupiscentiam malam non habitorum, & auaritiam habitatorum, quae est simulachrorum 4. servitus: propter quae supra dicta venit ira Dei super filios intrasitiue ) incredulitatis : in quibus uitiis & vos ambu lallis aliquando , cum viveretis illis. Nunc autem deponite & vos omnia ; scilicet, iram, indignationem , malitiam , rapinam , blasphemiam in Deum , turpem sermonem , iocularia, de ore Vestro. Nolite mentiri inuicem s. expoliantes Vos Veterem Eominem cum actibus suis, massa vitiorum , 6 &induenteS nouum eum, T. qui renouatur s. in agnitionem Dei, ad cognos-
a, A Vovs T. Igitur si consurrexi is 2 i s se L Non utique resurreximus sicut cap. 7. iub Christus, sed tamen secundum spem quae, I rivi, in illo est , iam nos cum illo resurrexisse
mb a. Morti cate) Spiritualia nequitiae dicit
in g. membra super terram. Nam sequitur &M p. exponit auaritiam, immunditiam,&c, qu illic exequitur, expoliantes, o c. 3. LANFR. Membra vel J Id est, partes veteris hominis , qui uniuersitas peccati intelligitur : vel membrorumnostrorum concupiscentias. 4. Semitus in Hoc dicit propter imagines imperatorum quae nummis reperiuntur insculptae , unde qui nummis inseruiunt quasi idolis, simulacris seruire videntur. Lib. 1 χύ- I. AUGUST. Expoliantes teterem) Veterem hominem nihil aliud Apostolus dieit quam veterem vitam , quae in peccato est, in quo secundum Adam vivitur. s. I ANFR. Induentes noutim) Id est . n. duentes vos nouitatem, facite vos nouum hominem. . A vGus T. Cui renotiatur Ista reno Datio, est reformatio mentis secun Aiam Deum, vel secundum imaginem Dei sed ideo dicitur secundum Deum , ne secun dUm aliam creaturam fieri putetur. Ideo autem secundum imaginem Dei, ut in ea re intelligatur fieri haec renouatio, ubi est imago Dei, id est in mente. Non iraque sic intelligamus secundum imaginem eius qui creauit eum t quasi alia est imago se cundum quam renouatur, non ipsa quae
236쪽
Commentarius in Epist. ad Colos enses. 169
cendum Deum, secundum imaginem eius, Decce Vbi renouatur in anima, sciliacet in ea parte , quae ssimilis est creatori) qui creauit illum. Vbi s in qua renouatatione nullus excipi tu , nec propter personam accipitur non est Gentilis tantum,& Iudaeus, circumcisio , &praeputium, Barbarus, & Scytha, semus, & liber: sed omnia, & in omnibus habitat Christus, recipit Christus ex omnibus. Induite vos ergo prauos actus in et obis mortificate, miscera autem miseri
cordiae induite in sicut electi Dei, sancti, & dilecti, Viscera , partes, miser1- cordiae, ecce benignitatem, humilitatem, modestiam, patientiam: supportantes et os inuicem , & donantes vobismetipsis , sit quis aduersus aliquem habet querelam : sicut & Dominus donauit vobis , ita & vos. Super omnia autem haec, charitatem habete, sitis habentes, '. quod, id est, charitas, est vinculum perfectionis, masse virtutum, vel perscctorum : & pax Christi,
qua reconciliavit homines Deo , exultet in cordibus vestris, exultare faciat corda vestra , in qua, per quam, & vocati estis , sitis , in uno corpore, Ecclesiae & grati estote, gratia3 agite. V erbii, praedicatio , Christi habitet in vobis abundanter , in omni sapientia , sitis , docentes, & commonentes vos
metipsos, s ecce in qua se lentia) Psalmis, Hymnis, & Canticis spirituali
bus, Ila grat m,gratiarum actione, cantantes in cordibus vestris, non ore tantum, Deo, non hominibus. Vt breuiter vobis , abundantius dicam: Omne quodcumque facitis in verbo , aut in opere , omnia in nomine Domini Iesu Christi facile , gratias agentes Deo & Patri per ipsum , Iesum mediatorem. Mulieres subditae estote viris, sicut oportet in Domino. Viri, diligi re uxores V e ras, & nolite amari esse ad illas. Filij, obedite parentibus per omnia: hoc enim placitum est in Domino. Patres, nolite ad indio nationem prouocare filios vestros, ut non pusillo animo, in patiendo, aut jugiendo , fiant. Servi, obedite per omnia dominis carnalibus, non ad oculum seruientes , quasi hominibus placentes , sed in simplicitate cordis , timentes Deum Patrem. Qtyodcumque facitis, ex animo operamini, sicut Domino , & non hominibus , non resticientes quid homines sunt: scientes quod a Domino accipietis retributionem haereditatis. 1 o. Domino Christo seruite
11. Qui enim iniuriam facit, accipiet id quod inique gessit: & non est personarum acceptio apud Deum.
Dei renouatur homo ad imaginem Dei: haec est enim imago Dei . ad quam creauit hominem, Ut videlicet rationalis esset, dccaelestia semper diligeret. 9. AMBROS. Quod eis vinculum) In futuro, inquit, saeculo , ubi constiterimus charitati colligati inuicem permanebimus, nullam separationem ulterius susti
IO. LANFR. Domino Christi) Quasi diceret , quamuis iubeam quosdam ex vobis debere aliis subditos esse , quosdam diligere , alios aliis obedire & caetera quae sequuntur; in his tamen omnibus Domino Christo seruire I 1. Qui enim iniuriam ) Ratio superiora probans, ab eo loco quo dicatur: Mulie
Comini, quod iustum est, & aequum, seruis praestate: scientes quod
& vos Dominum habetis in coelo. Orationi instare, vigilantes in ea in gratiarum actione o orantes simul & pro nobis , ut Deus aperiat nobis
ostium sermonis ad loquendum mysteri una Christi, os adpraedicandum, Pel os
237쪽
ὴ o B. Lans ranci ArchiepisCopi Cantuar.
auditorum, id est, cor eorum, s propter quod, quia manifesto, etiam vinctus 1 una in ita aperiat octium, Ut manifestem illud, ita ut oportet me loqui. In sapientia ambulate ad eos, ne blas hement Christiali itatem J qui foris sunt,
infideles; i. a. tempus, clisia male mixistis, redimentes, bene vivendo. Ser mo vester semper in gratia sale siti conditus , temperatus : ut sciatis quo modo oporteat vos unicuique respondere. Quae circa me sunt , omnia
vobis nota faciet Tychicus , charissimus frater , & fidelis minister, 3 con seruus in Domino: quem misi ad vos ad hoc ipsum, ut cognoscat quae circa vos sunt , & consoletur corda vestra , cum Onesimo charissimo , & fideli fratre , qui ex vobis est , Collo len sis erat. Omnia, quae hic aguntur,
nota facient vobis. Salutat VOS A rii archus concaptiuu S meu S, 4. & Mariacus consobrinus Barnabae , de quo accepistis mandata a me , ne eum reciaperetis: si venerit Marcus ad Vos, nunc , excipite illum & Iesus proprium
nomen j qui dicitur iustus, salutat uos : qui , supradiciti, sunt ex circumcisione hi soli sunt adiutores mei in regno Dei qui mihi fuerunt si latio. Salutat vos Epaphras, qui ex vobis est, seruus Christi Iesu , semper sollicitus pro vobis in orationibus, 1. Vt stetis perfecti, & pleni in omni voluntatate Dei. Testimonium enim illi, Epaphrae , perhibeo , quod habet multum laborem pro vobis, & pro iis , qui sunt Laodiciae , & qui Hierapoli. Salutat vos Lucas medicus charissimus, & Demas. Salutate fratres, qui sunt Laodiciae , & Nympham, & quae in domo eius est, Ecclesiam. Et cum lecta fuerit apud vos Epistola haec, facite ut & in Laodicensium Ecclesia legatur 6. 7. & eam quae Laodicensitum est , vos legatis. Et dicite Archippo : vide ministerium , quod accepisti in Domino , ut illud
impleas. Salutatio , mea manu Pauli. 8. 9. Memores estote vinculorum meorum. Gratia Dei vobiscum. Amen.
r. MBRO s. Tempus redimentes praesens tempus ad utilitatem nostram comparant S. Σ. GREG. Tempus re imentes) Tempus quidem redimimus,quando antoactam vitam , quam lasciuiendo perdidimus, sten
3. LANFR. Sermo vester in gratia ) Hic gratiam vocat bonam obseruantiam, quae per gratiam Dei datur, sicut ad Ephenos:
4. Et Marcusὶ Propter hunc Marcum dissensio fuit inter Paulum de Barnabam, bii u sicut in Actibus Ayostolorum legitur:
derent. Quo audito Colossenses ut auderent nec Marcum, nec Barnabam recipere nisi imperatum eis ab Apostolo fuisset ad utru que enim referri potest, de quo Lib. de eota S, AVGVsT. Vt fletis perfecti J Nee aliud
rep.&grar. Oramus ut qui stat, stet, nisi ut perseue - p 7 ζ 7 ret. Item Iuaas Apostolus cum dicit: Tiautem qui potens est conseruare eos sine . I. vos. fensione, o Ponfluere ante conspectum gloria ιae immaculatos in laetitia. Nonne apertissime ostendit Dei donum esse in bo no perseuerare usque in finem. LANFR. Et ea quae Laodicensium) De Negat I dubitationibus si iis Laodicensis Epistolam ad Apostolum scripserunt, quam Α- Laodicens postolus Colossis legi praecipit, ut eorum CueB, P u Laodicensium nunc visti dubitatione , sciant quid respondeant it & eam quam eis scribit Epistolam ipsi Laodicensibus legi faciant: haec si esset Apostoli ad Laodicenses diceret non Laodicensium : N plus qua tredecim essent Epistolae Pauli. T. AMBROs. Et ea quae Laodicensium) Apostolus non ad Laodicenses dicit, sed ex riorum. Laodicia quam illi scripserunt ad Apostolum , in qua aliqua digna reprehensione
inferebantur. 8. Memores estote) Hoc est ad meam imi. tationem pro veritate nolite pigere.'. LANF. Memzores estote vinculorumeorg)Memores eos esse vinculorum suorum rogat : Vel ut eum exemplar in tribulationi bus habeant. Vel ut pro eo vinculato Orent. Velut necessaria subna inistrent.
238쪽
Commentarius in Epis h. ad Thessalon. 1. III
AD THESSALONICENSES Ι.cVM INTERIECTIS B. LAN FRANCI GLOSSULIS.
t Hessalonicenses sunt Macedones, qui accepto verbo veritatis, perstiterunt in fide, etiam in persecutione ciuium tuorum. Praeterea nec recepe runtolpos Apostolos , nec ea , quae a falsis Apostolis dicebantur. Hose laudat Apostolus , seribens eis ab Athenis per Tychicum Diaconum , Ouessimum Acolythum.
1. Aulus , & Sylvanus , & Timotheus, Ecclesis Thessalonicensium Σ. constituti, in Deo Patre , & Domino Iesu Christo. Gratia vobis, re Pax. Gratias agimus Deo semper pro omnibus Vobis , memoriam Vestri facientes in orationibus nostris sine intermissione, memores operis fi
dei vestrin , quod exigit si es vestra e vel quod vos fideles facitis, & laboris, &
charitatis, targiendo vestra aliis, & sustinentis, tolerantiae, spei Domini inostri Iesu Christi habitis q. ante Deum , & Patrem nos rum . non ad oculum hominum: . scientes, fratres dilecti a Deo , scilicet esse , electionem vestram ecce cur sciat eos ἀ Deo esse ele tos in quia Euangelium nostrum , non fuit ad vos in sermone tantum, sed & in virtute miraculorum, 1. & in Spiritu sancto dato υobis, & in plenitudine multa, plene , c. sicut scitis, ita esse vos sicitis , quales fuerimus in vobis , vel in nobis, propter vos. Et vos imitatores nostri facti et is , & Domini, excipientes verbum in tribulatione multa, quam patiebamini pro Christo, T. cum gaudio Spiritus sancti, quod dabat Spiritus sandius o ita ut facti sitis forma omnibus credenti-
1. A MBRos. Apostolus scripsit ad sh Thessalini censes hanc primam Epistolam, laudans eos quod sustinuerint fideliter in aduersis pro fide CertanteS. In struit vero eos, & de illis quae apud eos in-
Σ. LANFR. Paulus J Non ponit nomeno si sui Apostolus, sicut in aliis Epis holis, ostendens hos esse bonos & perfe
3.. AMBROS. Ante Deum ) Vt dicat, quoniam placita Deo ista facitis. q. LANFR. Scientes,statres dilecti Gratias agimus , vel quia scimus electionem; vel & vos fratres estis imitatores nostri. s. Et Spiritu fandiro ) Id est, in ostensione sancti Spiritus, per quem credentes, spiritualia charismata accepistis. 6. AMBRO s. Sicut licitis ) Propter vos hoc dicit, ut eos ad reuerentiam inuita
Et vos imitatores 2 Domini commemorationem faciens optime videtur exhortationem fecisse.
7. Cum gauio ) Neque enim aliter
239쪽
Υ7 1 B. Lan ranci Archiepisse opi Cantuar.
a s in Macedonia , & in Achaia. 8. A vobis enim dissamatus est sermo Domini, non solunt in Macedonia, & in Achaia, sed & in omni loco fides vestra , quae est ad Deum , profecta est , ita ut non sit nobis necesse des de mestra quicquam loqui. Ipsi enim de nobis , mel et obis , annuntiant, qualem introitum habuerimus ad vos: id est , quia nos, praedicationem no stram libenter audistis e & quomodo conuersi estis ad Deum a simulachris,1 x. seruire, ad seruiendum , Deo vivo, & Vero , & expectare , ad expectandum filium eius de caelis b. quem suscitauit ex mortuis in Iesum, qui eri
puit nos ab ira ventura. gauderent pro illis quae nondum videban
8. I ANFR. A Cobis enim diffamaris, est Diceret quis. Sciebant tunc Macedones Achaici eos verbum Domini accepisse. Ad hoc respondet: M Cobis en m di ama ius est sermo habetur de vobis inter eos de fide vestra. 1 v. AMBROs. Seruire Deo mitio) Notan dum est autem quod in simulacrorum ab dicarione, Deum de vitium verum esse asseruit. s. AvcvsT. db nem fuscitauit J Ira Dei ni is, ii ah non perturbatio est , sed iudicium quo ira Cinit. Dei.
a. b. JAm , fratres , introitum nostrum ad vos, et . quia non inanis, vacuus , vel leuis, fuit sed ante passi multa , & contume
liis affecti sicut scitis j in Philippis, fiduciam habuimus in Deo nostro, loqui ad vos Euangelium Dei in multa sollicitudine. Ideo fiduciam habui
mus Exhortatio enim nostra non uit de errore, neque de immunditia, neque in idolo : sed sicut probati sumus a Deo, ut crederetur nobis Euangelium , ut probemur ἀ Deo digni esse , quod nobis suum credat Euangelium ita loquimur , 3. non quasi hominibus placentes, sed Deo , qui probat, laudat , corda nostra. Neque enim placentes , probat aliquando fuimus in sermone adulationis , sicut scitis: neque in occasione auaritiae , pro lucro pr.edicantes e Deus testis est . nec fuimus quaerentes praedicando ab
hominibus gloriam , neque a vobis , s a partibus ὶ neque ab aliis. Cum possemus vobis oneri esse, gloriando, 'Del be trafis cipiendo, ut alty Christi Apostoli: sed facti sumus paruuli, humiles, syse immunes, in medio vestrum,3. tamquam si nutrix , qui mater e t, foueat filios suos , non alienos. Ita desiderantes vos , cupide volebamus tradere vobis non solum Euangelium Dei, sed citam animas nostras, ut pro vobis mereremur ecce cur quo-
tiant quod verum est , vos enim scitis qualem introitum. Vel alia ratio curei non sit necesse loqui. Vel eripuit nos ab ira ventura i nam ipsi scitis introitum nostrum , quanta in eo passi sumus. a. AMBRO s. 'uia non inanis foti Scitis , inquit, quoniam non absolute neque fortuitu ad vos venimus, sed paui mul
3. I ANFR. Non quasi hominibus placent/3JPlacere id in bono, in malo inuenitur, sed de quo placendi mihi hic locus sit subiungit; Infermone adular onis. Adula ri enim in malo semper inuenitur. . AMBRos. Nec quaerentes) Catilissim Eposuit, non quaerentes: hoc est non hoc aus picantes Dec hanc habentes actus nostri
240쪽
Commentarius in Epist. ad Thessalon. I. 1 3
niam charissimi nobis facti estis , quod ita esse scitis: mel non fuimus vobis onera rvectra capiendo. c. Memores enim estis , fratres, laboris nostri , &fatigationis : f ecce labor) nocte, & die operantes, ne quem Vestrum orata uaremus, s ecce fatigatio ) praedicauimus in vobis Euangelium Dei. Vos te- 1les ellis , Deus, quam 1 anct e, non adulando, & Iuste, non propter lucrum praedicando , & sine querela , vobis , qui credidistis, fuimus , assuimus: sicut scitis , qualiter unumquemque vestrum sicut Pater filios suos ) de
precantes vos & consolantes, testificati sumus, ut ambulavetis digne Deo, qui vocavit vos in suum regnum & gloriam , quia uocauit mos Deus , mimos tantum desiderabamus. Ideo & nos gratias agimus Deo sine intermistasione e T. quoniam cum accepissetis a nobis verbum auditus Dei, s per quod auditur Deus, ut, qui vos audit, me audit in accepistis illud, non ut ver
bum hominum , non militer, sed f sicut est vere in verbum Dei, qui ope ratur in vobis , vel miracula , mel quod creditis ) qui credidistis. Alia ratio cur gratias agat: vel ostensio quod in eis operetur. 8. Vos enim imitatores facti estis, fratres, Ecclesiarum Dei, quae sunt in Iudaea, in Christo Iesu , ins de Christi in hoc imitatores faciti estis, quia eadem passi ellis & vos a contribulibus vestris, Gentibus, sicut & ipsi a Iudaeis; qui & Dominum occiderunt Iesum . si me per cutisunt, Vos persequentur in & Prophetas, S nos persecuti sunt,& Deo non placent, & omnibus hominibus, utilitati omnium hominum, aduersantur, prohibentes nos prae inuidia Gentibus loqui, praedicare, ut saluς fiant, ut impleant Iudaei peccata sua semper o dit, qui insordibus est , sordescat
adhuc e peruenit enim quia iam praeiudicati unt ira Dei super illos , insuperiori eorum , vel de ρςr , s. usque, duratura usque in finem secusis Nos autem . fratres, desolati quia absentes s us a vobis ad tempus thorae, verbis, aspectu , non corde , abundantius festinauimus faciem vestram videre cum multo desiderio quoniam voluimus venire ad Vos, ego quidem Paulus , ne iideretur dixisse de aliis , non de se & semel , & iterum , bis,
sed impedivit nos, quaedam tribulationes, vel in membris suis; Satanas. Ratio cur venire desideret. Quae est enim nostra spes , aut gaudium, aut corona gloriae 3 Nonne vos ante Dominum nostrum Iesum Christumi in nostra,
enim estis gloria nostra & gaudium.
trix filios alienos, sed nutrix uens filios
6. L ANF x. Memores enim j ostendit quomodo animam, id est, vitam suam eis tradidit. . AMBRO s. Quoniam cum accepissetu )Forum laudem commemorat, ut illorum alacritatem suscitet. Quae erga se sunt
Commemorat, ut eos ad reuerentiam adducat.
8. Vos enim imitatores Bene autem eos est adhortatus, commemorans illos, Ut reipsi sustineant. . LAN FRANCvs. V que in finem ) VLque in finem quidam Iudaei increduli erunt: tunc enim omnis Israel saluabi