Joannis cardinalis Soglia ... Institutionum juris publici ecclesiastici. Ed. 3., ab ipso auctore recognita et aucta

211쪽

eilio scripsit epistolam ad Aleaeandrinam Helesiam apud Socratem lib. 1 cap. 9: Nam quod ait, tercentis placuit Episcopis, nihil aliud existimandum est, quam Dei

sententia, praesertim cum in tantorum virorum mentibus insidens Spiritus Sanctus, divinam voluntatem aperuit. Iudicium porro de piscopis instituere idem Constantinus exhorruit, teste Rulpino lib. 1 Hist. v. 2 ibi Vos a Deo nobis uti estis Dii, et conveniens non est, ut homo judicet eos; sed ille solus, de quo scriptum est Deus stetit in Synagoga eorum in medio autem Deus judicat. Praeclarissimis hisce Imperatoris Constantini vestigiis institere magni nominis Caesares, Valentinianus senior, Theodosius junior, Marcianus Theodoricus ipse, artana licet lue alatus in quarta Synodo

Romana sub Papa Symmacho habita, sibi judicium in

Episcopos non arrogavit; sed postquam a plurimis Episcopis audiisset, Papam Symmachum ob praerogativam suae edis non posse compelli, ut minorum judicio se submitteret, reposuit in Synodali esse arbitrio in tanto neq0tio sequenda praescribere, nec aliquid ad se praeter reverentiam de ecclesiasticis negotiis pertinere. Posteriora quod attinet tempora a christianis et orthodoxis Imperatoribus, Regibus, et Principibus, verum celesiae regimen circa spiritualia, sacra urisdictio, verumque jus in substantia, et legitimum spiritualis imperii exercitium Pontilicibus et Episcopis nunquam extitit controversum, im vero passim agnitum atque cum hujus rei luculentissima testimonia et Xempla eae legibus tam civilibus ' publicis, quam sacris ex anonibus, eae historiis pro-

212쪽

38 LIB. I. CAP. I. DE STITU ECCLESIAE

fanis et eclesiasticis suppetunt, prostentque obvia, ver-ssuum est proliaetoribus allegationibus immorari. Ex his omnibus perspicuum est, civile imperium nulla administrandae Ecclesiae p0testate praeditum esse, ade0que reges, ut ait Damascenus in orat. 1 decimaginib.,

his de rebus Ecclesiae nempe' nihil posse statuere, atque

decernere, omnemque ecclesiasticam potestatem a civili

imperi penitus distinctam, eique minime obn0xiam, ads0los Ecclesiae Antistites divinitus pertinere Christus ipse

Matth. 22 21, Marci 12 17 Lucae 20 25 hanc legem

landamentalem edixit Reddite quae sunt Caesaris, Cesari, et quae sunt De Deo, secundum quam relicta summis Principibus integra rerum pr0sanarum cura et administrati0ne, ea quae ad religionem et salutem animarum Spectant, ad Ecclesiae principatum rev0cavit Merito

itaque ac jure Gelasius in epistola ad Anastasium Imperatorem Duo sunt, Imperator auguste, quibus principaliser mundus hic regitur, sacerdotalis auctoritas, et regalis potestas. Utraque principalis, Suprema utraque, neque in sinio suo alteri obnoxia est. Et sius pisc0pus 0rdubensis ad C0nstantium Imperatorem Desine, quaeso, es memineris, te mortalem esse, reformida diem judicii, serva te in illum diem purum, nec te immisceas ecclesiasticis, neque nobis in hoc genere praecipe, sed potius ea a nobis disce Tibi Deus imperium commisit, nobis quae sunt Ecclesiae concredidit; et quemadmodum qui tuum imperium malignis oeulis carpit, contradicit ordinationi divinae, ita et tu cave, quae sunt Ecclesiae ad te trahens, magno crimini obnoaeius fus. Date scri-

213쪽

ptum est, quae sunt Caesaris Caesari, e quae sunt Dei Deo. Neque igitur fas est nobis in terris imperium tenere, neque tu thymiamatum, et sacrorum potestatem hubes Imperat0r.

Ad rem nostram J0annes Nep0mucenus Endres in dissertali 0 ne canonica necessario uri rudentiae naturalis cum eccle8iastica nexu , cap. II S. 1 ait: celesiam a Christo institutam esse tamquam perfectam quamdam rempublicam sacram a civili distinctam, suis uti legibus, ita et Magistratibusqu0que ac subditis, imperantibus nimirum atque parentibiι tn- Structam, quae propterea reipublicae cujusdam ea tholicae et universalis, sed sacrae speciem prae se ferat. Licet enim si clesia territorium distinctum non habeat, sed potius in regnis et territoriis, ulvis regum et summorum magistratuum juribus, subsistat, constat tamen eae Sacra Scriptura, et conti nua Traditione, veluti bino potari eligionis revelatae indice, existere in eadem summum quoddam Imperium circa ea, quae ad Religionem et salutem aeternam delium pertinent, divina auctoritate per omnes sui partes, potestatem videlicet legislatoriam judiciariam et coercitivam, constitutum, atque a Christo communicatum, a nullo alio dependens, quod per varios magistratus sibi invicem hierarchic subordinatos Xercetur.

Vide ac Antonii allinger Institui. Iuris ecclesiastici publici et privati cap. XI Dissertationem de Censura Principii de variis Potestantium hypothesibus in re tanti momenti, quae dissertati reperitur in thesauro uris ecclesiastici tom. III, et Gregorii allwein Principi Iuris telesiastiet 0m. IV . cap. 3 et .

CONCLUSIO

Quibus omnibus p0sitis, unius argumenti c0nclusi0net0la haec causa c0mprehenditur. 0nclusi autem Sic St.

214쪽

Status, sine societas inaequalis est conjunctio plurium hominum, quae imperio per homines administrato , sibi proprio, et aliunde non dependente continetur. Haec de

siniti ab ipsis Pr0testantibus sumpta est, qu0d hujus libri initio diximus. Atqui cclesia est c0njuncti plurium

h0minum, quae imperi per p0Sl0I0S, 0rumque succeS-s0res administrat , sibi pr0prio, et aliunde n0 dependente c0nlinetur, quemadm0dum t0t hoc libro dem0nstratum est. Ergo Ecclesia est latus, sive s0cietas tuaequali S.

Canisius celesiam definivit, eunetorum Christi fidelium G sibilem congregationem, quae sub uno capite suo Christo, unoque vices ejus in terris gerente Pontifice Maximo regitur, ac in unitate eonservatur Bellai minus vero ita definivit Melesia est coetus hominum ejusdem christianae dei professione, et eorumdem Sacramentorum communione colligatus, sub regimine legitimorum Pastorum, et praecipue unius Christi in terris Vicarii Romani Pontificis. In utraque definiti0ne Ecclesia dicitur fidelium congregatio, vel coetus h0minum, quae verba sunt l0 cogeneris; quod enim celesia hominum c0ns0ciatio sit, id cum aliis hominum s0 ei flatibus commune habet reliqua autem verba tenent 0eum disserentiae, quia omne illud explicant, in quo Ecclesia ab aliis s0cietatibus distinguitur. Ν0nnulli Can0nistae his, vel aliis idem significantibus verbis Ecclesiam definiunt Coetus hominum christianam Religionem colentium sub legitimis Pastoribus, nulla de Summo Pontifice mentione acta. junt enim primatum P0ulificis ad determinandam ecclesiastici regiminis larmam, minime ver ad naturam Ecclesiae c0nstituendam pertinere. Verum animadvertendum est nullam sine aliqua regiminis s0rma Societatem consistere, et ex varia regiminis larma S0cietates ipsas disserre inter se,

215쪽

b. IX. DE OΤEST ECCLEA UT JUNT INDEPEN. 41 ita ut alicujus ocietatis natura intelligi plane nequeat, nisi ejus regiminis forma simul cognita perspectaque habeatur. Itaque ea desiniti0 coetus hominum christianam Religionem colentium sub legitimis Pastoribus, ad Ecclesias particulare S, quae a suis pisc0pis reguntur, Drtasse p0terit accomm0dari: Sed Ecclesiae Catholicae universae, quae ita a Christo instituta est, ut non modo ab Episcopis, sed p0tissimum a Summo P0ntifice, uno Capite, et unitatis centro regeretur, naturam minime X-plicat. Igitur mutila et manea est. Similem Ecclesiae definiti0nem praeter ceteros proponit Febronius, qui a Mamachio refellitur epistola 2 ad Febronium S. 2 et .

S. 10.

D ARGUMENTIS PROTESTANTIUMI EX SACRIS LITTERIS

Ecclesiam esse ex eo genere societatum, ita inaequales Sch0lae appellant, ubi nempe alii sunt qui imperium, et illud quidem summum atque independens exe cent, et alii qu0rnm mnis gloria in bediendo sita est, Protestantes omnino pernegant, et hanc veritatem cath0licam magia impetu adoriuntur. Multa quidem pro suo quisque ingeni in medium protulerunt, quae reserre Omnia, ne ille perae pretium est, neque n0stri instituti ratio patitur. Id ver egregie docteque praestitit P. Ignatius Schwar Instit. Juris ubi univer pari. 1 tit. instruct 2 et . Tria tamen praecipua sunt 0rtim argumenta, quibus putant calli0licam d0ctrinam evertere sep0SSe, qu0rum unum ex Sacris Litteris, alterum ex natura Religionis tertium ex indole erumpublicarum de-

216쪽

4 2 LIB. I. CAP. I. DE STATU ECCLESIAE

sumunt quae argumenta Justus Henningius B0ehmerus in Iustit. Jur Ecclesiast ad meth0dum Decretalium lib. tit. 1 f. 5 his verbis c0mplexus est Sicut alia Collegia in civitatibus societates aequales sunt, ita etiam Helesia tum eae mente Salvatoris et pruini Apostolorum, tum eae natura Religionis imperium respuentis, tum eae Rerumpublicarum indole, qua non admittunt Statum in Statu. Qu0d ad primum argumentum attinet, Protestantes pernegant, vestigium ullum p0testatis imperiique ecclesiastici in libris novi Testamenti reperiri; in vero c0nstare ex iisdem libris assirmant, Christum vetuisse Ministr0s Ecclesiae quidquam exercere imperii et p0testatis. Τ0la isthaec c0ntroversia in verb0rum interpretati0ne versatur namque ea Sacrarum Litterarum I0ca, quibus n0s ad pr0bandam Ecclesiae p0lestatem utimur, Pr0testantes interpretationibus arbitrariis et c0mmentitiis in alienum sensum det0rquent. Qua super re si de singulis Sacrarum

Litterarum I0cis, deque e0rum Vera rectaque interpretatione disserere aggrederemur, nimi 0rati n0Stra praeter

instituli 0stri rati0nem in longius duceretur id vero doctissimi he0l0gi et Can0nistae plena manu praesti

terunt.

Sed Boohmerus ad praxim postolorum prov0cat, idque n0n immerit0, pr0pterea quod minime dubitandum est, quin p0st0li mutum Christi verb0rum sensum penitus cognitum, planeque expl0ratum habuerint. Itaque Ap0st0lorum dicta, actaque inspiciamus. Jam vero si acta ap0st0l0rum e0rumque epist0las legimus, ecce tibi

217쪽

Paulus act. XV lj, qui perambulat Syriam et Ciliciam confirmans Ecclesias, praecipiens custodire praecepta hostolorum, et Seniorum: Et iterum saet XV 4 ipse et im0theus, cum pertransirent civitates, tradebanteis custodire dogmata, quae erant decreta ab apostolis,

et Senioribus, qui erant Hierosolymis Et idem Paulus ad Thessalonicen. IV Scitis quae praecepta dederim vobis: Et I ad eosdem II v. 14 Quod si quis

non obedit verbo nostro per epistolam, hunc notate : ttandem, ut alia mittam, II ad Corinth. XII v. 10 Ideo haec bsens scribo, ut non praesens durius agam fecundum potestatem, quam Dominus dedit mihi. Hanc vero p0testatem divinitus sibi traditam n0n 0-lum scriptis, verum etiam lactis p0st0li 0nsi marunt. Namque Concilia celebrarunt, de de et 0ribus decreta ediderunt, lege disciplinae tulerunt, latasque abrogarimi, Past0res et Ministr0s in diversis Hierarchiae gradibus

instituerunt, in re0 et 0ntumaces animadverterunt. Quae quidem omnia adeo certa, aperta, et manifesta

sunt, ut 0shemius n0 ign0bilis inter he0l0g0 Protestantes in Institutionibus Historiae Christianae Majoribus n0 sit ausus negare, in Sacris Litteris commem0- rari p0testalem, quam Christus p0st0lis dedit, quamque ipsi exercuerunt; veruntamen addidit, eam p0lestatem in Ecclesiae primordiis necessariam, vita lanctis Apostolis, extinctam esse. Sed nullum argumentum assert, cur id assii meis eaque pini manifeste c0ntraria est Sacris Litteris, et rati0ni. Et prim quidem Sacris Litteris cum Christus ipse significaverit, p0testatem p0st0lis traditam

218쪽

44 LIB. I. CAP. I. DE STATU ECCLESIAE

perpetuo duraturam esse. Nam postolos ad gentes mis

surus, postquam Matth. XXVIII 18 20 magnis i iis

verbis dicere ex0rsus est Data est mihi omnis potestas in caelo, et in terra. Euntes ergo etc. statim subjecit; Et ecce vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi. Praeterea Sacrae Litterae jubent, n0nm0d Ap0stolis, verum etiam suis Praepositis unum Illemque obedire et subjectum esse, ex quo perSpicuum St,

Ecclesiae Praepositis potestatem esse imperandi. Ita Paulus ad ebr. XII 17 Obedite, inquit, Praepositis vestris, et subjacete eis: Et a t. XX 28 attendite nobis et universo regi, in quo vos Spiritus Sanctus posuit Episcopos regere Ecclesiam Dei, 0 est, moderari et gubernare. Denique rati ipsa opinionem 310shemii coarguit et refellit. Si enim p0st0l0rum aetate necessaria erat pi testas, ita cclesia regeretur, ea vel maxime necessaria fuit sublatis p0stolis, quia par est utriusque tem-p0ris alio, ne scilicet Ecclesia sine certa gubernatione

et imperi relinqueretur ex ii maxima rerum c0nsusio orta esset, nec diu stare potuisset.

II. X ΑΤUR RELIGIONIS Secundo loco Protestantes objiciunt, eam esse indolem Religi0nis, ut imperium mnino respuat, et nemini in negoti Religionis vim ullam inserendam esse Verum in hoc argument nomen Religi0nis ambigue p0situm est, et duas res significare potest, scilice Religionem vel su-

219쪽

sceptam, vel suscipiendam. Itaque illi, qui Religionem

Veram nondum IlSceperiant, probe distinguendi ab iis sunt, qui jam eligi0ni et cclesiae nomen dederunt. Religio, trajunt, naturali litertate gaudet, non ea tameD, ut de De rebusque divinis quidquid libuerit sentire liceat; im vero h0mines ad veram Religi0nem investigandam et amplectendam naturali divin0que jure leuentur. Sed Religi libera dicitur, qualenus ad eam suscipiendamnem invitus c0mpelli debet, nec Vero p0lest: neque enim Calli0lici c0activam vim Ecclesiae tribuunt in e0s,

qui seris sunt. Ouid mihi cle iis , qui foris sunt, judicare, inquiebat S. Paulus I ad Corinth. 5 et 0ncilium ridentinum sess. 14 cap. 2 declarat, celesiam in neminem judicium Xercere, qui non prius in ipsam per Baptismi anuum fuerit ingressus. At ver adversus eos, qui jam in Ecclesiam c00plati sunt, vis et imperium adhiberi potest ad 0s in os sci c0nlinend0s. Igitur si eligi0nis vocabulum sic accipiatur, ut 0S

respiciat, qui dem n0ndum susceperunt, latendum est neminem vi et c0acti0ne ad Ecclesiam ducendum esse, sed verbi praedicatione et persuasi0ne, sive, ut ait S. Bernardus serui. 66 in Cantic. fidem suadendam, non imperandum. Veruntamen in eos, qui per Baptismum ads0cietatem ecclesiasticam pertinent, Ecclesia jure su p0lesialem exercet ad conservandam unitatem , pietatem ordinem, honestatem, ad mal0s cohibendos castigandosque. S. Thomas 2 2 q. 10 art. 1 Insidelium quidum sunt, qui

nunquam urceperunt fidem, sicut gentiles et udaei, et tales

220쪽

nullo modo sunt ad sidem compellendi ut ipsi redant , quia credere voluntatis est. Sunt tamen compellendi a delibus , si adsit facultas, ut fidem non impediant vel blasphemiis, vel malis persuasionibus, vel etiam apertis persecutionibus. Et propter hoe fideles Christi frequenter contra infideles bellum movent, non quidem ut eos ad credendum cogant, quia si etiam eosticissent, et captivos haberent, in eorum libertate relinquerent an credere vellent; sed propter hoc, ut eos compellunt ne dem Christi impediant. Alii fero sunt insideles, qui quandoque dem susceperunt, sicut haeretici, et quicumque apostatae; et tales sunt etiam corporaliter compellendi, ut impleant quod promiserunt, et teneant quod semel susceperunt. Et ibidem ad 3 Sicut orere est voluntatis, reddere autem necessitatis ita accipere fidem est voluntatis, sed tenere eam acceptam est necessitatis et ideo haeretici sunt eompellendi, ut fidem teneant. Vide Sua regium de Fide sess. 3 disp. 20, Bellai minum delateis lib. 3 cap. 21 et 22, De Castro de justa haereticorum punitione, et alalem Alexandrum diss. 3 in canonem 3. Concilii Lateranensis IV hist. ecles saec. XIII et XIV.

S. 12.

III. X INDOLE RERUMPUBLICARUM J ertis denique opponunt, potestatem civilis Imperii ex

omni tim gentium consensu summam esse ex quo illud inserunt, quod p0 testas Ecclesiae nec sit, nec summa SSepossit, de qu0d duo in eadem civitate Imperia summa, qtiem adm0dum iu 00dem c0rp0re duo capita, omnino repugnant. Addunt, maximam rerum c0nsus i0nem ritu-