Joannis cardinalis Soglia ... Institutionum juris publici ecclesiastici. Ed. 3., ab ipso auctore recognita et aucta

271쪽

Plenitudo potestatis, inquit, super universas orbis celesias singulari praerogativi apostolicae Sedi donata est Potest, si utile judicaverit, novos ordinare pisc0patus, ubi hactenus non fuerunt. Potest eos, qui sunt, alios deprimere, alios sublimare, prout rutio sibi distaverit, ita ut de Episcopis creare Archiepiscopos liceat, et e converso, si necesse visum fuerit. Et in cap. Sicut de exces. Praelat haec habentur Sicut unire Episcopatus, atque potestati subjicere alienae ad Summum Pontificem pertinere dignoscitur, ita piscopi est celesiarum suae Dioecesis uni et subjectio earumdem. Sed undenam dign0scitur uniones piscopaluum, et subjecti0nes ad Summum Pontificem pertinere, piscopum vero unione et subjectiones Ecclesiarum suae Dioecesis tantummodo e

sicere p0sse ' Id certe quidem dignoscitur, spectata utriusque p0testate. P0nlisex enim pisc0patus ubique erigit, unit, supprimit et dividit, quia ratione Primalus in Ecclesiam universam urisdictionem oblinet, Episcopus autem s0las uni suae Di0ecesi Ecclesias, pr0pterea qu0d ejus p0 testas sinibus Di 0ecesis c0ntinetur. Ex quibus illud qΗ0qlle perspicuum St, Uni 0ne Episc0patuum, subjecti0nes, et cetera id genus alia ad Summum Pontificem Pri-

malus ergo pertinere.

Aeta Cleri Gallicani in erectione Episcopaliis Blesensis

hoc prooemio, veluti totius rei undamento et cardine nituntur, Cum pro Ecclesiae bono et augmento Dioecesium divisio, et Helesiarum Cathedralium erectio ad Summum Pontificent, Sanctumque Sedem apostolicam de jure per

272쪽

98 LIB. II. c. I. DE . PONTIFICE EJUSQ. ADIUTORIBUS

P0strema verba e Superi0ri can0ne sumpta sunt, atque adeo ad rimatum reserUntur. Verum ne l0ugus sim , 0stquam h0massinus e m0- numentis rerum Ecclesiasticarum diligenter exposuit, quemadmodum p0lesias erigendorum piscopatuum per varios Ecclesiasticae erarchiae gradus transivit, ac denique t0ta in uno Pontisce constitit pari. 1. de n0 v. et vet. ccl.

discipi lib. I. cap. 55. n. 15 scribit his verbis: Diaeimus jam supra , simillima haec esse luminum, quae post decursa ingentia spatia in mare redeunt, unde eaeiere .... Nihil igitur aceessit ad Pontificem, cum solus

totam eam potestatem Xercere coepit est ea propria et

nativa Primatus, quem Ponti stae in Ecclesiam universam ab ipso Christo accepit. Quapr0pter s0lus ejus p0testatis usus delegari p0tuit, ita qu0que revocari. Praeclare Schelestratius Antiq. ccles. 0m. ΙΙ. diss. 6. cap. 4 art. 1.:

aliud est usus juris, aliud jus ipsum per se alicui

competens. Praeter citatos Auctores vide Innocentium I. p. 25. ad Decent. Ugubin . . . apud Coustant epistol. 0 man. Pontis. eol. 856 Argiro discept. cel discept. 11. Barruel di Pape, et de se dro iis religi eux 0m. II pari. 4. cap. 4.), Febronium Abbreviatum tom. II cap. 4. . ., niisebronium vindicatum pari. 3. dissert. 7. cap. 2. et .

S. 28.

D JUR CREANDI EPISCOPOS In primis ob ocul0s habenda est definitio ridentinae Syn0di sess. 23 cap. quis diaeerit, Episcop0s, qui

273쪽

S. XXVIII. DE JURE CREANDI EPISCOPO 99

auctoritate Romani Pontilicis assumuntur, non esse legitimos et vero Episcopos, sed sigmentum humanum, anathema sit. Ex qua d0gmatica definitione intelligimus, praestantissimum jus esse Romani Pontificis nullis aut loci aut temp0ris limitibus circumscriptum creandi ubique pisc0p0s, qui legitimi ac veri piscopi sint, et haberi omnino debeant. Hinc d0ctissimus Hallier de sacris elec t. p. III lib. sess. 5 cap. 4 S. 1 num. 18: Certe, inquit, non dubitant catholici, quin, juxta desinitionem ridentini, Episcopi, qui auctoritate Romani Pontificis assumuntur, sint veri et legitimi Episcopi. Et art. 3 S. 6 num. 45 : Certum

est, Romanum Pontificem summam habere potestatem, ut per totum christianum orbem Episcopos constituat. Haec autem cath0lica veritas confirmatur atque illustratur can. 7 eadem ess 23 : Si quis diaeerit, eos, qui nec

ab celesiastica et canonica potestate RITE ORDINATL, NEC

MISSI SUNT, sed aliunde veniunt, legitimos esse Verbi et Sacramentorum Ministros anathema sit. Igitur piscopi non ex sola ordinatione egitimam exercendae auctoritalis Episc0palis facultatem c0nsequuntur, secus vel ipsi schismatici ea potestate legitime uterentur; sed insuper legitima MISSIO necessaria est, per quam jurisdictionem obtineant, riteque exerceant. Erit itaque in Ecclesia potestas aliqua, quae missi0nis tribuendae jus habeat non enim Christus salis Ecclesiae suae c0nsuluisset, si imposita necessitate missi0nis, p0testatem n0n designasset, a qua missi petenda et obtinenda esset. Atqui ea p0lestas s0lius R0mani Pontificis pr0pria est, idque ex ure divin0, qu0d multis rati0nibus c0mprobatur. Enim ver p0testas creandorum pisc0-

274쪽

100 LIB. II. c. I. DE . PONTIFICE EJUSQ. ADJUTORIBUS

porum ad R0mau0 P0nlisices pertinet 0dem jure, qu ad S. Petrum, celer0Sque Aps Stol0s pertinuit, pr0plere qu0d Romanus Ponti sex est S. Petri Successor, t0liusque Ap0sl0licae potestatis haeres atqui ea p0testas ad . Petrum et Apost0l0s pertinuit jure divin0, scilicet ex ipsius Christi instituti0ne, ergo e0dem jure ad Romanum P0ntificem

pertinet. Praeterea in uini bene ordinata societate lunu constituendi Magistratus, qui Provincias administrent, ad eum perlinent, qui l0ti 0mmunitali praeest atqui ex divina iusti Iuli0nera iliacclesiae Romanus P0uli se praeest erg0 instituti Episc0p0rum, qui singulas Di0eceses administrent, ad 0 manum P0ntificem pertinet, qui, ut Verbi utar Concilii Tridentini sess. 24 cap. 1 muneris sui officio debet idoneos ustores singulis Ecclesiis praeficere. Et ea quidem p0lesias propria est unius R0mani Pontificis, quippe qui unus Petri Success0r, et totius 11p0st0licae p0tes latis haeres, eique uni pascendi, regendi, et gubernandi mii versutem Ecclesiam a Iesu Christo D. N plena potestas tradita fuit. Sed ajunt lim Patriarchas, Primates, et Metropolitas

ea p0 testate us0 esse. Ila quidem. Verum undenam ejus p0lestalis usus ad eos pervenit Certe quidem n0ura De ;enimvero ex divina ius lituli 0ue Episcopi omnes sunt pares inter se ordine et p0les tale, idque expl0ratissimum est.

A qu0nam igitur Patriarchae, rimates, et Metr0p0lilae eam p0lesialem acceperunt ob post0lica ede, a qua Una ejus p0 testatis usus c0ncedi potuit, de quod in ea uua ex divina instituti0ne et jus creandorum Episc0p0-

275쪽

rum, et plenituit ecclesiasticae p0leslatis residet, et cui Episcopi omnes debent esse obsequentes. Et revera XCathedra Petri prosecta est ea dignitatis p0 testatisque praer0galiva, qua primum illae sedes auctae fuerunt, quae deinde Patriarchales appellatae sunt ejusdemque poteStatiS praer0gativa, labentibus annis, certo cum discrimine graduum ad Metrop0litas permanavit, ut divisis jam Pr0vinciis ecclesiastica negotia facilius et comm0dius expedirent. Hinc Patriarchae, rimates, et Meli 0p0litae in c0nstituendis piscopis non erant omnino liberi, sed in ejus p 0testatis usu Armam ab eadem p0st0lica Sede praescriptam, Vel probatam sequi, accurateque servare debebant. Qua pr0pter R0mani P0ntifices potestate sua usi sunt primo, ut ait Nat. lex His Eccles saec. IX et X cap. 5 art. n. 3 et , cum jure suo Metropolitanus abusus ervi, confirmando contra canones. Secundo cum dispensatione opus erat, quae a solo Pontifice Romano, qui unus per t0- tum orbem de canonibus dispensare potest, concedi posset. Tertio eum Metropolitanus oscio suo non fungebatur. Praeterea R0mani Pontifices institutionem pisc0p0rum, ubi et quando id optimum actu rati sunt, sibi penitus reservarunt qua in re, qu0niam jure su usi sunt, nemini injuriam secerunt. Namque Patriarchae, Primates, et Meli 0politae iis creandorum piscoporum, sive ejus p0 testatis usum post0licae Sed divinitus alum, neque p0SSeSSi0ue, ne ille praescripti0ne, neque consuetudine, neque ulla insti- tuli0ne humana sibi acquirere, neque Romani Pontis cese0dem se abdicare potuerunt, quia jus divinum null0h0minum acto et instituti0ne abr0gari, immutari, inverti p0leSt. 7

276쪽

102 LIB. II. c. I. DE . PONTIFICE EJUS Q. ADJUΤΟRIBUS

E quibiis, Ut rem c0ncludam non meis, sed hisce Hallieri verbis de sacr. eieci et 0rdinat pari. 3 art.

S. 6 num. 55, duo ista Summis Pontilicibus competere

colligimus, Episcoporum ubique terrarum creandorum curam et potestatem, qua si aliquando usi non fuerint, moderationi eorum ac prudentiae tribuendum, utp0te qui melius ac commodius per alios a se constitutos Patriarchas, Primates, Metropolitanos, ordinationem aut delectum fieri posse censuerint, quam per se ipsos. Si quando autem uti voluerint, et inpedire judicaveritu nemo quaerere p0ssit, sua auctoritate id suciant, cum auctoritate Petri id facturi deprehendantur Haec est ea, quum toties inculcavimus, Romanae Ecclesiae praerogativa, Ut ordinutionibus firmitatem auctoritatemque o Principatum ecclesiasticum conciliet nec absque ejus communicatione plenitudinem licii, ut loquitur Bernardus, seu ineculis-nem legitimam aliquis consequatur. IIaec apostolicae Cathedrae praerogativa est; hue Primulus dignitas hoc non norunὶ, sed ipsius Ecclesiae constitutioni coaevum,

quod semper viguit, privilegium.

Initio Clemens V edi post0licae reservavit Ecclesias, quarum piscopi in Romana Curia decedunt xtror. Etsi in temporal de Praeb inter communes, Benedictu sol alias reservationes secit aetra v. Id regimen eodem tit. Denique per Begulas Cancellariae collatio omnium Ecclesiarum Cathedralium Summo Pontifici reservata suit. Quae quidem reservationes saetae sunt ad avertenda complurima mala, quae ex ambitione hominum, e studiis partium, e p0puli actionibus oriebantur. Vide Thomassinum de veter et n0v. Eccles discipi. 0m 2 lib. 2 cap. 33 n. 5.

277쪽

103 S. 29.

DE TRANSLATIONE CESSION SEU RENUNCIATIONE ET DEPOSITIONE EPISCOPORUM Innocentius III cap. 2 de translati0ne piscop0rum sicl0quitur: Cum fortius si spirituale vinculum, quam carnale, dubitari non debet, quin omnipotens Deus spirituale conjugium, quod est inter piscopum et Ecclesiam, suo tantum judicio reservaverit dissolvendum. Non humana, sed potius dii in potestate conjugium spirituale dissolvitur, cum per translationem, depositionem, aut cessionem

auctoritate Romani Pontificis quem constat esse Vicarium Iesu Christi piseopus ab Ecclesia removetur; et ideo tria haec, quae praemisimus, non tam constitutione canonica, quam institutione divina soli sunt Romano Pontifici reservata. nimvero cum unus P0nlisex vi Primatus, seu instituli0ne divina, potestatem habeat piscopos instituendi, illud plane c0nsequitur, qu0d ipsi uni iustitutione divina jus sit transferendi piscop0M qui enim transfertur, is alterius Ecclesiae piscopus constituitur; instituti0nes autem piscop0rum ad R0 manum P0ntificem divino jure speclare jam diximus. Praeterea unus P0nlisex spirituale vinculum solvit, quo pisc0pus cum pri0ri celesia conjungebatur, uni quia ex regula juris res per quascumque causas nascitur, per easdem dissolvitur, tum

praesertim quia spirituale conjugium inter pisc0pum et Ecclesiam u0u humana, ut ait Iun0cenlius, p0les tale dis-s0lxitur, sed i0lesiale divina, hoc est potestate adnexa

278쪽

104 LIB. II. c. I. DE B PONTIFICE EJL Q. ADIUTORIBUS

Primalui, qui divinitus cum ampla illa in totam Ecclesiam auct0ritale institutus est. Quamvis vero priscis temp0ribus Episcop0rum translati0nes ex indulgentia Sanctae Sed is a Conciliis provincialibus actae suerint, progressu lamen

temp0ris, unde e quadam indulgentia permanaverant, e0dem ob Ecclesiae utilitatem revocatae Unt. Sed jam de cessi0ne seu renuncialione dicendum est.

Cui libet licet Magistratu ecclesiastic se abdicare, et etiam Pontiscatu Maximo, quod . Caelestiuus Cardinalium omnium concordi consilio et assensu auctoritate apostolica statuit et decrevit, idque su exemplo c0mpr0bavit Ouod decretum inter Constitutiones alias ad perpetuam rei memoriam de fratrum suorum consilio duxit redigendum Bonifacius VIII, ut patet ex cap. U0niam 1 de renunc in . Qua de re vide Martinum B0nacinam de legitima Pontificis electione disp. 1 quaest. 1 unci. 1 num. 22 Αχ0rium Institui. Morat pari. lib. 4 cap. 6, et Christianum Lupum in secunda Prooemiali dissertatione de Simoniae erimine et variis ad ipsum spectantibus cap. 2 pari. 4, ubi existimat Caeles linum V non primum fuisse Pontificum, qui se Pontis alii Maximo abdicat Unt. Verum his praetermissis, nemini fas est uel0ritale pr0pria ecclesiasticum Magistratum dep0nere, si B0manum P0ulificem excipias, qui supra se ex h0minibus habet neminem. Itaque pisc0pi, de quibus praesertim agimus, quasi spiritualis adullerii re0s se iaciunt, si propriam Ecclesiam deserant sine venia Pontiscis namque abdicati Episc0patus seri debet ex legitima causa p0st0licae

279쪽

Sed pr0bata, et spirituale vinculum, quo Episcopi Ecclesiae suae bligantur, ab eadem p0st0lica Sed laxandum est. Quod vero ad jus deponendi attinet Perentoriam dare sententiam, iniquit S. Bernardus epist. 23 ad Eugenium, ad depositionem Episcoporum, solius Romani Pontilicis

nos itur esse. Itaque a primis usque saeculis eo jure R0mani P0ntifices usi sunt Agapetus Anthimum Compatriarcham C0nstantinopolitanum deposuit, et Mennam in ejusl0 cum Episcopum consecravit. Quapropter Natalis Alexander Hist. Ecclesiast saec. VI c. 2 art. Primatum, inquit, gloriosius Xercere non potuit Romanus Pontifeae, quam Constantinopolitanum Patriarcham haereticum exauctorando, et in ejus locum alium ordinando, idque nidia Synodo convocata Sic etiam Legati S. Le0uis in Concili Chalcedonensi dixerunt: Sanctissimus et Reatissimus Papa, caput universalis Ecclesiae, eo per nos vicarios

suos Petri postoli praeditus dignitate, episcopali eum Diosc0rum dignitate nudavit Apud Mansi 0 m. XC0nciliorum . t Concilium ridentinum sess. 6 cap.

de reserna decrevit, pisc0p0s in suis Ecclesiis n0n residentes Romano P0ntisci denunciand0s esse, qui in ips0s absentes, prout cuju8que major aut minor contumacia exegerit, suae supremae edis auctoritate animadvertere, et Helesiis ipsis de Pastoribus utilioribus providere poterit, sicut in Domino noverit salubriter inpedire.

In Canonicalibus etiam, et Parochiis, ceterisque Beneficiis locum habent translationes, renunciationes, et re Signati0ne S, itemque dep0sitiones, et degradationes, de quibus late disserunt Script0res uris ecclesiastici privati in tractatu de Beneficiis.

280쪽

DE JURE PISCOPOS VEL INVITOS DESTITUENDI In primis quaeritur, an pisc0pus sine suo viti aut culpa debeat interdum sese piscopatu abdicare damvero ex christianae caritatis praecepto, et ex ipsa naturali rati0ue ed0cemur, b0nuin publicum p0lius habendum esse prival b0no. Nem autem dubitat, qui ii Ecclesiae et animarum salus sit privata piscopi utili late, et temporali ipsius h0n0re 0nge majus b0num, et maxime X- petendum. Igitur si ejusm0di sint rerum ac temp0rum rati0nes, ut Ecclesiae et animarum salus periclitetur, nisi Episcopus l0co cesserit, sive qu0d ipse omnin nequeat suae plebi pr0spicere, sive qu0d mala plebs ipsum oderit, penitus ita deserat, neque ulla reliqua sit spes illius mali avertendi, tunc quidem pisc0pus debet pisc0patum sp0ule dimittere, ac pr0 sileri, non sibi, sed animarum saluti se alia misi diuatumque piscopum suisse. Praeclare ad rem n0stram Augustinus in lib. de gestis cum merito num 5 et seqq. Quid enim dubitemus Redemptori nostro sacrificium istius humilitulis offerre In fero ille

de Caelis in humana membra descendit, ut membra ejus essemus, et nos, ne ipsu ejus membra crudeli divisione

lunientur descendere de Cathedris formidamus Episcopi propter christianos populos ordinamur. uod ergo christianis populis ad christianam pacem prodest, imo de nostro piscopatu faciamus. Hujus rei illustre exemplum reliquit S. Gre rius agi an genus, qui ludi pacis piscopatu Constantiu0p0lilan se sp0ule abdicavit.