Joannis cardinalis Soglia ... Institutionum juris publici ecclesiastici. Ed. 3., ab ipso auctore recognita et aucta

361쪽

S. XLIX. DE OFFICIO DOCENDI 187

ideo sunt ad Sedem Ecclesiae, vel ad Sedentem in ea

referendae. Quomodo in quaestionibus n0ndum ab Ecclesia desinitis se gerere pisc0pi debeant, late explicat Benedictus XIV de Syn0do Dioecesana lib. 7 cap. 1, 2, 3 et seqq.

S. 50.

DE BELIQUIS PISCOPORUM OFFICIIS

Alterum pisc0porum qicium est curare divinum cullum, et videre, ne quid peccetur in Sacrifici Missae, in divinis ossiciis celebrandis, in Sacramentorum administratione , in dierum est0rum religi0sa sanctaque bSer-Vantia, in reverentia Ecclesiis sacrisque l0cis debita. Praeterea excubandum piscopo est pro clericalis Ordinis disciplina tuenda, et ubi pus uerit instauranda, pro laicis in ossicio c0nlinendis, pr0 0ribus emendandis, et pravis usibus tollendis. Cum vero piscopi recte ungi muneribus ossicii sui n0n possini, nisi gregi suo invigilent, atque assistunt Conc. I rid. sess. 23 cap. 1 de reservi. , consequens est, ut in Di0eces residere, sive comm0rari debeant, neque iisdem liceat in aliis versari regi0nibus, relicto grege, cui praep0siti sunt. Deinde cum ossicium et s0llicitudo pis-c0pi 0n in aliquem l0cum aut partem Dioecesis, sed intolam Dioecesim ipsam seratur, hinc inter praecipua ipsius munera recensetur totius Dioecesis visitatio, quam ipse per semetipsum, vel si legitim impedimento teneatur, per alium vigilat0rem bire debet, et si quotannis pro-

362쪽

pter ejus latitudinem visitare non poterit, saltem majorem ejus partem, ita tamen ut tota biennio per se, vel per visitatores suos compleatur. 0ncit. I rident sess. 24 cap. 3 de relarm. Denique n0n 0stremum piscop0rum ossicium est Sacrificium offerre pro p0pul0, curamque SuScipere pupil-l0rum, Viduarum, et e0rum qui in pauperlate Sunt,ipisque alienae indigent.

S. M

D JURE JUBENDI Ex cap. Conquerent 1 de ossic. Judic ordinar. Patermitanus, aliique passim interpretes colligunt omnia jura, quae pisc0p0rum propria sunt. Nos ex institutin0stri rati0ne ea tantum jura expendimus , quae ad externum Ecclesiae regimen pertinent. Η0rum duplex genus est, qu0rum primum ea jura complectitur, quae ex ou-tentiosa jurisdicti0ne uunt, et nimirum jus jubendi, legesque serendi, jus c0gu0scendi definiendique causas, et jus in sontes debilis poenis animadvertendi Alterum genus ex iis juribus c0nstat, quae ad voluntariam jurisdictionem spectant: Sunt autem jus dispensandi, et jus administrandi. De quibus omnibus breviter dicendum est, et primum

de jure jubendi. Cum piscopi 0siti sint a Spiritu Sancto regere Ecclesiam Dei, nemo calli 0lic0rum negat, et Episc0pis jus esse jubendi seu serendi leges, et unumquemque debere

363쪽

fidelem populum m0nuit Obedite Praepositis vestris, et subjacete eis; ipsi enim pervigilant quasi rationem pro

animabus vestris reddituri Innumera sunt sanctorum

Patrum I0ca, quae hanc jubendi parendique divinam

legem apertissime confirmant, quae omnia in medium pr0serre et longum esset nimis, et n0n necessaritim.

At vero Episcopus vel in Syn0d Dioeces an leges jubet, vel extra Synodum. Apud Can0nistas certum est, leges in Syn0d latas perpetuas esse, cum Sint regillae stabiles communitali prop0sitae, ideoque in suo I 0b0re permanere, etiamsi pisc0pus supremum diem clauserit; perpetuas inquam, n0 immutatiles namque ab ips0met legislatore, vel ab ejus successore deleri p0ssunt, vel in mutari. Veruntamen in disputati0ne p0situm est, an leges ab pisc0po extra Syn0dum latae, et per simplex edictum pr0mulgatae, 0St mortem, Ut renunciali 0nem, aut translati0nem ipsius pisc0pi adhuc vigeant. Assentimur autem iis qui perpetuas esse assii mant, tum quia ea St natura legis ut sit perpetua, tum quia leges ab Episc0pis latae sive in Syn0do, sive extra Syn0dum, vim omnem ab eodem pisc0p accipiunt. At vero piscopus leges c0ndere p0test, quas ad vilia coercenda, virtutem prom0vendam, depravatos p0puli mores reformandos, et ecclesiasticam disciplinam aut restituendam aut lavendam necessarias et utiles arbitratur. Sic etiam legibus latis corrigit, et emendat, si qua sibi c0i rigenda, emendandaque esse videantur. Publicas et privatas preces pro Ecclesiae necessitate, aliisque justis de causis indicit et generatim potest pisc0pus ea jubere, filiae pro

364쪽

190 LIB. II. C. II. DE EPISC EORUMQ. JUR E OFFICIIS

locorum, pers0narum, ac temp0rtim rati0ne ad Dei ullum, et salutem animarum c0nducunt, et pr0hibere c0ntraria.

Sed minime p0test leges c0ndere, quaeduri ecclesiastico communi adversentur. Siquidem, ut praeclare scripsit Cardinalis Bona in epist. 259 ad Joannem Baptistam Thiersio, communes Eclesiae leges, illis, et consuetudines ubique receptae ejus dumtaxat auetoritate tolli fel mutari possunt, cujus est in universam celesiam auctoritas et potestas, alioquin ingens feret disciplinae et Hierarchiae ecclesiasticae perturbatio. Vide Benedictum XIV

de Synod Di0ec. lib. 12 cap. 1. S. 2.D JUR JUDICANDI ET PUNIENDI Regimen Ecclesiae, qu0d divin jure Episcopis c0ncreditum est, aut nihil, aut certe parum sica esset, si Episcopi judicandi puniendique p0 testate carerent. Itaque catholicorum nemo dubitat, quin causae spirituales neque non ad negotia ecclesiastica spectantes, privative ut aiunt, ad forum Ecclesiae pertineant. Crimina qu0que, quaesidem aut religionem laedunt, s0lus judex ecclesiasticus cognoscit, et in reos animadvertit.

Sed quoniam de potestate Ecclesiae judiciali et coercitiva dictum est lib. I S. 6 et , et deinceps lib. III

de causis, quae ad serum Ecclesiae pertinent , singillatim dicendum erit; idcirco satis erit hoc I0co admonere causas omnes ad serum ecclesiasticum quoquo modo pertinentes, etiamsi beneficiales sint, itemque matrimoniales,

365쪽

S. LII. DE JURE IUDICANDI ET PUNIENDI 191

et criminales ab Ordinariis L0corum in prima instantia c0gn0scendas atque definiendas esse, qu0doridentina Synodus edixit cap. 20 sess. 24 de relai m. Praeterea sicut in potestate iubendi judicandique penitus insita est p0testas coercitiva, qua criminosi et c0ntumaces c0ercentur, ita ab psc0pis virga adhiberi p0lest, quam minitatus est p0stolus ep. ad 0rtulli. cap. 4:0uid vultis in virga veniam ad vos Quin im si miti0resp0enae n0 pr0Sint, contumaces a communi0ne Ecclesiae abscindi 0terunt. At in p0enis infligendis ea norma Servanda est, quam piscopis pr0p0suit eadem ridentina Synodus sess. 13 cap. 1. de reserni.

D JURE DISPENSANDI Incidunt saepe justae causae, propter quas privati h0mines aliqua lege s0lvuntur, quia, ut scribit Symmachus Papa in epist0la ad Avitum Viennensem, quod si praeter regulanὶ modo sit EX LATA ALSA, non infringit regulam, quam sola pervicacia et antiquitatis contemptus laedit. Nam quamvis a Patribus statuta diligenti observatione, et observanti diligentia sunt custodienda, nihilominus propter aliquod bonum de rigore legis aliquid relainatur, quod et ipsa leae uvisset si praevidisset; et Saepe crudele esset insistere legi, eum observantia ejus esse praejudiciabilis Helesiae videtur; quoniam leges ea intentione latae sunt ut proficiunt, non ut noceant.

Itaque Episcopi in omnibus legibus sive ab se, sive

366쪽

192 LIB. II. C. II. DE EPISC EORUMQ. JUR E OFFICIIS

ab e0rum praedecess0ribus, vel in Syn0do Dioeces ana, sive extra Syn0dum ali dispensare p0ssunt omnis enim res per quascumque causas nascitur per easdem disso ritur. At ver super legibus Summ0rum P0nliscum et Concili0rum generalium, et universim super jure ecclesiastic c0mmuni, nulla est piscopis dispensandi facultas ;idque ut ait Garcia pari 2 cap. 5 num. 351, provenite natura rei, quia Episcopus est inferior, et inferior non habet potestatem in superiorem, nec in ejus legem. Hinc Archiepisc0pus revirensis ad Imperaturem J0seph utura ejus si atrem scite admodum ita scripsit: Mihi persuadere nullo modo potui Episcop0s originari potestatem habuisse dispensationes concedendi, quarum ab

octodecim retro saecidis ne vel unum datur Xemplum ....

Nequaquam igitur Summus Pontistae Episcopos dispensandi potestate spoliavit, nec se eadem spoliaverunt piscopi , cum illa nunquam sint potiti. Idque non a quadam humana reservatione profluit sed a lege naturali, quae leges superioris ab inferiorum potestate eximit. Vide C0lloquia D0ctoris Ing0lstadiensis de rebus ad c-clesiae d0ctrinam et disciplinam pertinentibus usseldor

pii 1789.

Haec verilas auct0ritale sacrorum canonum c0nfirmatur.

Iun0centius II cap. 20 de lectione manifeste significat, neminem posse a canone dispensare, qui salieni parem cum latore canonis potestatem non habeat. t Joannes XXII cap. unie de religios domib. inter intravastantes ejusdem Pontificis palam edixit Episcopis non licere quid concedere contra formam Concilii generalis.

367쪽

Sunt tamen aliqui eventus, in quibus he0l0gi passim et Cau0nis lae docent licere pisc0pis in jure c0mmuni dispensare itaque pisc0pi 0u 0lius Di0ecesis vel alicujus C0mmunitatis gratia, sed tantumm0d pro privatis pers0nis justisque de causis jus c0mmune relaXant.1. Ex jure id permittente. Sic piscopi 0lestatem habent dispensa li0nis tribuendae super bigamia similitudinaria cap. 4 Sane de clerio conjug., et cap. 1 ui Clerici vel voventes dant veniam filiis illegitimis ad mi-n0res ordines et ad unum simplex beneficium cap. 1 desit presb. in . Dispensant in irregularitatibus omnibus

et suspensionibus eae delicto occulto provenientibus, excepta ea quae oritur eae homicidio voluntario, et inceptis uilis deductis ad forum contentiosum , 0ncil. rident. Sess. 24 cap. 6 de reserna. 0 interstitiorum lege s0lvunt, qui min0ribus vel etiam maj0ribus ordinibus initiandi sunt, Conc. I rident sess. 23 cap. 11 de reform. Et qui ad aliquem ordinem, missis inferioribus, ascenderit, quique per saltum promotus dicitur, cum e si n0uministraverit, poterunt piscopi eae legitima causa dispensare, ut inquit Trident Syn0d sess. 23 cap. 13 de reserni. ximunt etiam a lege proclamationum, quae autematrim0nium seri debent, Conc Trident sess. 24 cap. 1 de reform matrim. Praeterea piscopi relaxant tum vota simplicia, si quinque excipias V0la, scilicet casti latis, religionis, et trium peregrinati0num, quae per Extrarag. Et si Dominiet gregis de p0enit et remiss. Summi P0ulisci reservata sunt, tum juramenta, quia, ut ait abiena v. jurare q.

368쪽

20, nullum juramentum est Pontifici reservatum verum de his legendi sunt he0l0gi in tractatu de Religione. 2. legitima consuetudine. Idcirco Episc0pi dispensant in jejuniis, in sest0rum observantia, et cum iis, qlli jus petendi debitum c0njugale jam amiserint. Generatim Vero c0nsuetudo legitime praescripta urisdicti0nem consertcap. 9 de Hic jud. 0rdin. , alque adeo fieri p0lest, ut Episcopi aliquarum Dioecesium quasdam dispensali0nes super jure communi licite et valide largiantur, propterea

qu0d ips0rum Decessores eadem potestate usi sunt. Sed praeter ceteras conditiones , quas ea consuetudo comites habere debet, duae sunt praecipuae, quarum prima Stu consuetudo sit, ut junt, immem0rabilis, aut saltem centum ann0s sine ulla intermissione perstiteri altera est ut per eam ecclesiasticae disciplinae nervus non dirumpatur. 0nser Bened. XIV de Synod Dioec. lib.

cap. 2.3. praesumpta et interpretativa Pontificis delegatione. in Episc0pus relaxare p0les occultum impedimentum, propter quod matrim0nium publice contractum non c0nsisti im n0n desunt magni nominis auctores, qui pisc0p0 lacullatem asserunt auserendi ccultum dirimens impedimentum, qu0d matrim0uio c0ntrahend0 bsit, si tales urgeant circumstantiae rerum, ut neque Summus P0nti sex c0nsuli, nec matrimonium sine scandali et infamia disseri possit. In e siquidem rerum eventu, Si ad 0 mala praecavenda n0n alius suppetat 0dUS, praesumi debet Summum P0utificem ex suavi et provida Ecclesiae gubernali0ue dispensandi acultatem piscop0 de-

lecare.

369쪽

4. Denique eae speciali delegatione. Interdum enim P0ntisces quasdam dispensandi facultates pisc0pis c0nserunt. De quibus nihil altinet dicere, nisi quod earum limites praetergredi nunquam licet. Existunt autem duae quaesti0nes valde graVeS, 'Illarum prima est, utrum in dubio piscopo liceat dispensare.

Plurimi D0ct0res assi mant tum ex natura reservationis quae odiosa est, ade0que restringenda, tum ex natura

jurisdicti0nis pisc0palis, cui in rebus dubiis avendum

est , tum denique ex utilitate delium, queis onus p0st0licam Sedem adeundi imp0nendum n0n est, nisi certis

de causis et expl0ralis. Haec tamen argumenta aliquibus videntur n0n satis sirma ob eam praesertim callSam, quia destituuntur omni auct0ritate can0num namque , ut ait

Sanche de matrim. lib. 8 disp. 6 num. 8, nullibi invenio posse Episcopum vere dispensare in hoc dubio sit Franciscus enuus traci de legit, dist. 3 q. 15 a. conclus neetaionem dispensandi, ait, habent piscopi respectu legum Pontiliciarum secundum liquos in dubiis, an casus egeat dispensatione. Sed crediderim recurrendum esse ad Sedem postolicam , quia in i iis pars tutior est tenenda. Idque pro certo habendum videtur, dum agitur de Sacramentis ex pr0p0sili0ue ab n-n0centi III amitata Licet sequi opinionem probabilem de valore Sucramenti, relicta tutiore Nihil0 minus tamen

appen 2 cap. 3 de privilegiis Episcoporum ita scribit: In impedimentis dirimentibus solus Pontife potest dispensure suod si impedimensum esset dubium, c0mn -

370쪽

nissima est sententia posse etiam Episcopum dispensare.... et quamvis anche in tractatu de matrimonio lib. disp. 6 num. 8 id esset, tamen in decalogo lib. 4 cap. 40 num. 26 videtur se retractasse ibi enim uit tum- quam eae regula generali Cum dispensationis conseri alio sit odiosa est restringenda ad casus certos dubii enim g non comprehenduntur sub reservatione . Altera quaestio est, num pisc0pus p0ssit aliquem lege solvere, quand condit0 can0nis eam sibi lacullatem non reservavit Plerique omnes D0cl0res pernegant, ille qu0d dispensationes, ut aiunt, non sunt ex iis quae competunt, si non prohibeantur, sed eae iis quae non competunt, nisi oncedantur. Id confirmant ex cap. Dilectus de tem-p0r. 0rdin. ubi Xpresse decretum est Cum illi Episcopo hujusm0di dispensatio minime si permissa, ipsi obtemperare non debuit in hac parte. Praeterea ut bene animadvertit agnanus in cap. Nimis de si presbyt.: Mos sacrorum canonum et Conciliorim est fere ubique simpliciter praecipere aut prohibere quid faciendum sit, vel non faciendum raro autem descendunt ad prohibitionem dispensationis. Unde si liceret Episcopis dispensare, quotiescumque dispensatio in specie non prohibetur, consequenter esset in eorum facultate totum jus commune et Concilia universalia subvertere in singulis casibus dispensando, quod est erroneum asserere. In hanc sententiam sic recte rati0cinatur P. Enge de min. et bed. Frustra canones expresse illam fucullatem dispensandi in certis casibus concederent, si alius de jure piscv compete

ret.