Joannis cardinalis Soglia ... Institutionum juris publici ecclesiastici. Ed. 3., ab ipso auctore recognita et aucta

371쪽

Solent aliqui objicere caput Nuper de Sent. XL0mm. , ubi legitur: uia tamen conditor unonis ejus absolutionem sibi specialiter non retinuit, eo ipso concessisse videtur facultatem aliis relainandi. Respondetur autem in eo canone non de legibus relaxandis, sed de absolutionibus a censuris et peccatis disceptari quae duo maxime disserunt. Absolutione enim a peccatis et censuris n0n der0gatur legi, dispensati0ne vero ex vulneratur, sive ut ait

Suare de legibus lib. 6 cap. 14 absolutio non est contra aut praeter legem superioris, sed secundum illam; dispensatio autem derogat legi. Praeclare h0massinus pari. 1 lib. 2 cap. ix Eo, inquit, fundamento nititur ea Canonistarum distinctio, quando docent eo dilueerre dispensationes ab absolutionibus, quod dispensare non p08- sint Episcopi, nisi ubi illa eis e resse in jure potestas conceditur; at abso ere a quibuscumque possint criminibus, nisi ubi expresse Pontilici Summo reservata fuerit. Quippe ordo episcopalis plenissimam complectitur potestatem remittendorum peccatorum, non relainandarum legum.

D JURE ADMINISTRANDI Quintum denique jus Episc0p0rum in administrando

versatur. Λdministrare est spiritualem curam suarum

ovium gerere, resque ad Dei cullum et pietatis opera pertinentes disp0nere, diligenterque curare. Itaque pi- copiis ex ossici et jure administrandi 1. Ecclesias et Beneficia erigit. supprimit, servatis Sacr0rum ' can0num 13

372쪽

regulis 2. Ecclesias par0chiales, raebendas, et Beneficia omnia suae Dioecesis confert, nisi uerint reservata, vel assecla; . Deligit e0s, qui clericali militiae adscribi, et ordinibus in iliari p0stulant 4. Munera et sticia ecclesiastica iis deseri, quos idoneos c0mperil 5. In rectam administrali0nem b0n0rum etiam emp0ralium ad Ecclesias et I 0ca Pia perlinentium incumbit 6. Piarum v0luntatum executi0nem cural; quin imo, ex riden lin C0ncili sess. 22 cap. 8 de reserui Episcopi etiam tamquam apostolicae Sedis elegati in casibus a jure concessis quando

nempe execul0res a pi suntlal0re designati in suo munere sungendo segnes negligentesque suerint omnium piarum dispositionum, tam in ultima voluntate, quam inter vivos sunt executores, . Denique pisc0pis potestas est ea 0mnia curandi et agendi, quae ad rectam suae Di0ecesis ad uti nisi rationem perlinent. Antequam huic capili nem faciamus, non abs re Visum est de p0 testate pisc0p0rum ea n0lare, quae Se JUUlut P.

The0l0gi et Can0nistae disputaui, utrum p0lestas uriS- dictionem immediate a De ips0, an p0lius a Romano Pontifice pisc0pis c0nseratur De qua re, ait alliugerjur.eces. pubi S. 363, animadverte primo omnis sacra

et ecclesiastica potestas remote ac primo est a Deo tamquam gratiae c0llatore. Secundo potestas Ordinis tam in Episcopis, quam Presbyteris certe a Deo est proinime et immediate, a quo positis signis sacramentalibus consecrationis vel ordinationis, et character imprimitur, et p0lestus c0nfertur, quae dein nullius hominis urbitrio

iuberri. imminui, implisi curi potest. Verti0 40testus

373쪽

Pontificiae ac summae jurisdictionis certe immediate et proinime a Deo est; cum enim Hectores Papae illam jurisdictionem non contineant, eam a se in Subjectum quod eligunt, derivare non p0ssunt. Nihil igitur agunt, nisi ut personam designent, cui Christus potestatem a se institutam secundum promissionem suam dein conserat. Singulari hoc Xemplo abutendum non est ad quaeris alia genera collatae, et acceptae potestatis. Ut enim Episcopus in Presbyteros urisdictionem pro foro interno, Aeliam aeterno derivat; sic non repugnat , ut 0ntifeX, in quo est plenitudo sacrae potestatis, ejus partem in illos transmittat, qui in partem sollicitudinis vocari solent.

Mulla dici p0ssent in utramque sententiam, Vertim ad id, qU Spectamus, non est necesse; 0bis in animo est tyrones praem0nere, ne in errorem init Ucantur, eo quod aliqui Can0nistae in ea quaesti0ne pertractanda ita ei Santur, ut aut piscop0rum, aut Pontificis, et hujus ma-Xime potestatem deprimant. Cavendum laque ab iis est, Ilai censent p0lestatem piscop0rum sic a P0ntisce impertiri, perinde ac si piscopi ministri, aut vicarii Romani P0ulisicis essent itemque ab iis , qui arbitrantur

eam p0 testatem immediale a De ila c0nferri, ut pisc0p0s 0ustiluant veluti Corregentes Ecclesiae, vel Optimates. Nemini igitur plus tribuendum , quam Veritas ipsa concedat, ideoque in alterutra sententia semper ob oculos habendum est,apisc0pos esse vero Pastores Rectoresque Silarum vium, sed tamen ipsorum polesialem intra sules Di0ecesium c0nlineri, et Sum in P inlisici bn0xiam esse. Disputant etiam, quae sit ecclesiastici regiminis stirma, an dem0cruticu, an aristocruticu au ver0 0Murchicus

374쪽

Jam vero n0n est democratica hic turpissimus suit error Richerii, qui d0cuil, 0testatem ecclesiasticam christiano p0pul , sive l0li Ecclesiae corpori datam esse, quem err0rem superi0ri lib. 2. S. 13 resutavimus, nec proinde necesse est in hujus argumenti tractati0ne iterum versari. Bellai minus quidem c0nli 0 vers. lib. 1 de Rom. Poni cap. 3 ait, in sernia regiminis ecclesiastici, suum quemdam in ea locum habere democratiam, cum nemo

sit ex omni christiana multitudine, qui ad Episcopatum vocari non possit, si tamen dignus eo munere judicetur. Verum ut 0bservat allinger jur eccl. pubi S. 362 huic quidem assertioni quoad rem nemo catholicorum facile refragabitur quoad loquendi modum, qui secundum receptus de Imperii forma notiones disserit, aegre quisquam assentietur. Nam distinguenda est forma reipublicae a regiminis seu gubernationis modo. Si quis eae regni sui clipei et dignitates eae aequo distribuat promeritis ac virtute cujusque, nulla nobilitatis habita ratione, non ob id ejus regnum formam democraticam induit quae quidem f0rma eae solo si jecto potestatis

summae determinatur.

Neque forma regiminis ecclesiastici est aristocratica; huic enim maxime repugnat Primatus honoris et jurisdicti0nis divinitus iustitulus, quo unus Romanus P0nlisex S. Petri Success0r universa Ecclesiae praeest. Igitur qui meram aristo cratiam in Ecclesiam inducunt, catholicum dogma Primalus omnino destruunt quapropter acultas theologica L0vaniensis prop0 siti inem M. Ant0nii del0minis lili ci de rep. ecci num. 12, in qua asserebat Ecclesiam

375쪽

Spiritu Christi instructum, et in singulis Ecclesiis voluisse

monarchiam, et in se totam arist0cratiam, ut altera alterius vitia corrigeret, hac gravissima censura n0tavit Propositio ueretica et schismatica, quatenus Sserit, regimen universalis Ecclesiae esse aristocraticum. Cum igitur regimen ecclesiasticum n0n sit neque democraticum, neque aristocraticum, c0nsequens est, illud esse

monarchicum Ou0niam vero piscopi sunt veri Past0res suarum vium, et in C0nciliis generalibus veri judices, hinc

communior sententia est regimen ecclesiasticum, illud quidem m0narchicum esse, aliqua tamen arist0craliae pecie temperatum. In quam sententiam l. Zallinger jur eccl.

pubi S. 362 ita praeclare animadvertit Temperamentum istud aristocraticum non tale intelligi debet, quale in Statibus profanis esse solet, quorum forma laeta exilitisione jurium summi imperii ita oritur, ut quod in uno subjecto inest jus, non idem in altero insit neque ab altero pendeat. Discrimen facit singularis unitus , atque unitatis conservandae obligatio, quam Christus suae Ecclesiae propriam fecit. Nam primo ipsa potestas Episcoporum quae temperamentum illud aristocraticum spicit,

perpetuo et e natura sua alligata est ad centrum unitatis, ac supremam potestatem Vicari Christi, eidemque subordinata, ut proinde haec laetio aristocratica non absoluta, sed limitata sit. Secundo quidquid juris competit Episcopis, id eminente quadam ratione inest in Primus Ecclesiae ac Summo Vicario Christi. Haec uis illor, de aliis formis profanis e monarchia et aristo-crutis mixtis usseri haud possunt.

376쪽

Quae perS0nae, quaeque res Ecclesiasticae potestali obnoxiae sint, h0 lerii et p0stremi Instituli0num nostrarum libro dicturi sumus. D0ctores lacile c0nsentiunt, tum christianos omnes, tum eas res, quae ad Dei cultum et animarum salutem pertinent, potestali Ecclesiae obnoxias esse Verum in hujus polesialis usu nihil ferme agere Ecclesia p0lest, quin obtrectatores et h0stes iuveniat hi siquidem imperio civili ita favent, ut illud contra a jus Ille qu0cumque intrudere c0nentur. Ouapropter de ecclesiastica p0lestate, quid scilicet sive in pers0nas sive in res Ecclesia possit, disserere aggredimur. Ouo in negoti sane dissicili danda est pera, ut imbutas Doct0rum Senten-lias, praesertim vero raditionem et Sacram Scripturam magistram ducemque eqHamur.

377쪽

CAPUT I.

S. M

D PERSONIS Et quoniam duplici Personarum genere Ecclesia constat, Laicis nempe et Clericis, primo dicendum est quemadm0- dum laici potestali ipsius Ecclesiae subduntur: secundo

agendum de Clericis e0rumque immunitate, circa quam lam multa h00l0gis et Cau0nistis disputata sunt tertio denique videndum, an electi pers0narum, per quam ad magistratus dignitatesque ecclesiasticas via panditur, ad unam Ecclesiam pertineat.

D LAICISU Laidi reipublicae legit iis tamquam cives subjiciuntur, ita per baptismum inter filios Ecclesiae c00ptati ejus imperi obnoxii sunt. Rect0ribus namque cclesiae, in primisque Petro curam et regimen l0lius gregis Christus ipse contulit, p0 testatemque dedit jubendi, judicandi, p0enisque coercendi, de quibus in superioribus libris satis dixisse arbitramur. Itaque christiani omnes Ecclesiam audire debent, quo spectant ea Christi verba Luc. X 16, et J0an. XIII 20 ui vos audit me audit, qui vos spernit me spernit, ide0que in ipsum Christum peccat, qui Ecclesiam

378쪽

204 LIB. III. C. I. DE PERSON ECCL POTEST SI BIECΤΙΝ

Εcclesiae vero imperanti aut docenti obedientem se quisque praebere debet in iis omnibus, quae ad ullum Dei, et salutem animarum spectant. Hinc S. Paulus in

epist ad Hebraeos ΙΙΙ 17 Obedite, inquit, Praepositis

vestris, et subjacete eis et latim subdit Ipsi enim pervigilant, quasi rationem pro animabus vestris reddituri. Ii etiam qui in altissim dignitatis gradu 0ll0cati sunt, Reges ipsi et supremi Magistratus, cum filii Ecclesiae sint, eidem Ecclesiae parere debent quapr0pter Gelasius Papa ad Anastasium Imperat0rem Tanto inquit gravius pondus est Sacerdotum, quant etiam pro ipsis egimus in divino sunt redditur eaeamine rationem. Et in can. 11 dist. 96 haec habentur: Si Imperator catholicus est, filius est, non Praesul incelesiae. uod ad religionem competit discere ei convenit, non docere Deus enim voluit, saeculi potestates, si fideles sunt, Ecclesiae suae Sueerdotibus esse subjectas Atque hanc perpetuam suisse Ecclesiae doctrinam manifestum est ex Concilio Illiberi lan can. 2, 3, 5 et 56, relatensio can. 7, ex

Basilii ad Athanasium epist. 61 Ambrosii epist. 40 n. 17 ad Theod0sium, ex aliisque Conciliis et Patribus. Eadem alatis Alexandri, et cl. B0ssuet, ali0rumque

S. 7.

DE CLERICIS ORUMQUE IMMUNITATE Clerici non secus ac laici Ecclesia legibus ejusque imperio subduntur. Praeterea Clericis parendum ist

379쪽

sacris can0nibus, qui sunt de vita et honestate Clericorum, deque reliquis eorum ossiciis constituti. Ou0d vero ad

leges civiles attinet, Bellai minus de Clericis lib. 1 cap. 28 Non sunt, inquit, inempti clerici ab obligatione

legum civilium, quae non repugnant sacris canonibus vel picio clericali Nam clerici, praeterquamquod clerici sunt, sunt etiam cives et partes quaedam reipublicae politicae. Igitur ut tales vivere debent civilibus legibus . alioquin magna perturbatio e confusio in clesia oriretur, si clerici non servarent civiles leges in conmiraretis eirilibus et humanis. Secundo probatur eae confessione Pontificum et Imperatorum Nicolaus Primus in epistola ad Michaelem prope finem dicit Deum divisisse Pontificium auctoritatem ob imperiali, ut et christiani Imperatores pro aeterna vita Pontilicibus indigerent, et Pontilices procursu temporalium tantummodo rerum imperialibus legibus terentur. Imperator Valentinianus in epistola ad

Episcopos siue, quam refert heodoretus inlit. IV hist. cap. 8 scribit Probos Episcopos non solum Dei, sed etiam Regum legibus obtemperare . Denique . Ioannes Chrysostomus in cap. 13 ad Rom. dicit u Christi Enan gelio non tolli politicas leges, et ideo debere etiam Sacerdotes et Monachos eis parere .

Haec autem innia Bellai minus e0dem l0co ita explicat: Nec volumus dicere his legibus teneri Clericos obligatione coactiva, sed solum directiva. Quibus verbis significatur, Clericos non p0sse civiles leges impune despicere; at si deliquerint non a latc0, sed ab ecclesiastic judice pu

380쪽

206 LIB. III. c. I. DE PERSON ECCL POTEST SUBIECTIS

Veruin in Jure publico ecclesiastic quaeri s0let, uirumh0 privilegium qu Clerici a flaro laic extimuntur, introductum fuerit jure divin0, an humano. Natalis Alexander hist eccles saec. XV et XVI cap. in schol. 4 ad arti c. 2 ila scribit Immunitatem ecclesiasticam quoad spirituales causas et mere ecclesiasticas, juris esse divini futeor sed quod spectat causas temporales et profanas, ut solutionis debitorum, et criminum, quae a viris ecclesiasticis, non quatenus Clerici, sed quatenus homines sunt improbi, committuntur, ut furta, h0micidia, sacrilegia etα, eorum immunitatem esse juris divini on

cedere non OSSum.

C0Varruvias practic quaest. cap. 31 auct0res citat tum

e0s qui privilegium seri a jure divin0, tum e0s, qui ablium an jure prosectum esse contendunt atque etiam argumenta pr0 fert, ilibus tra Ille pars sententiam Suam

luetur, et c0ncludit In his, quae vere et proprie spiritualia et ecclesiastica sunt Clerici potestate et jurisdictione Principis saecularis jure divino eximuntur. In rebus temporalibus, et in criminalibus, quae spiritualia non attinent, clerici et eorum res non sunt jure divino v jurisdictione Principum saecularium exempti. alis autem opini his argumentis nititur, teste e0dem C0varruvia Primum, inquit, ex eo quod nulla sit evangelicae legis et novi Testamenti leae, quae Clericos a jurisdictione Principum saecularium exemerit; et ideo dici potest, eos e gehumana. Xeniplos esse, cum On appareat divina leae, quaerere divina sit, et post Christi adventum vim et potestatem qua Clerici fuerin eum eorum rebus a juris-