장음표시 사용
371쪽
miliae herciscundae conuenit, ut ea, quae qui S ex c0mmuni accepit, β 'aut ipsa' aut aestimationem eorum repraesentet, Ut inter coheredes diuidi possint. 4. Iudex familiae herciscundae ' non de aliquibus rebus hereditaniis, sed de omnibus, ynec inter paucos coheredes, sed inter omnes dandus est: alioquin inutiliter datur.' 5. 0mnes res, quae sociorum Sunt, 'communi diuidundo iudicio inter eos separantur.
1. y 0uaedam actiones, si a reo infitientur, duplantur, uelut iudicati, depensi, legati per damnationem relicti, damni iniuria legis Aquiliae, item de modo agri, cum a uenditore emptor deceptus est. 2. Ex his causis, quae insitiatione duplantur pacto decidi n0n potest.
1. i inter fideiussores ex edicto praetoris, si soluendo Sint, lices singuli in solidum teneantur, obligatio diuidetur.
TIT. XXI. DE SEPULCRIS ET LUCCENDIS .
1. iob incursum fluminis uel metum ruinae corpus iam perpetuae sepulturae traditum, sollennibus redditis sacrificiis,
h) i. e. conferenda. Cf. L. 1 pr. D. de dot. coli. 37, 73. L. 8. C. de collat. 6, 20). q) Cd. 13. ut ipsa ceteri; ipsa edd. y) Haec fere omissa esse set consulto quidem, ut puto, ratione habit a Si 2.) ostendit vocula nec . ') Aliud placere videtur Ulp. L. 2. S. 4. D. fam. erc. 10, 2), item Diocl. L. 17. C. eod. 3, 36) et in iudicio communi div. ipsi Paullo L. 8 pr. D. comm .dis. 10, 3). Sed hi loquuntur de pauciorimus, qui volentes inter se solos iudicium accipiunt. 9uisque igitur provocatus, ut inter omnes iudicium detur, recte postulat, et si nihilominus inter paucos detur, inutiliter datur. Et hactenus interest, utrum ex conventu arbiter petatur, an ad iudicem provocetur. L. 43. D. h. t.') Eryo etiam ex hereditate communeS. L. 44 pr. D. h. t. Til. XIX. 3) Malim quaenam sui fuerit quam omisSo pOStea n). ) Cf. Gai. 2, 282. 3, 127. 4, 9. 171. infra 2, 17. S. 4. δ) Cf. 1, 1. 3. 5. Tit. XX. ' Cf. Gai. 3, 121. Tit. XXI. 9 Cf. L. 1. 10. C. de relig. 3, 44). Gruter 578, 1. Plin. ep. 10, 76 73)
372쪽
per noctem in alium transferri locum potest. 2. Corpus in ciuitatem inferri non licet, ne sitne stentur sacra ciuitatis: et qui contra ea secerit, extra ordinem punitur. δ 3. 3 Intra muros ciuitatis corpus Sepulturae dari non potest, uel ustrina seri. 4. β 0ui corpus perpetuae sepulturae traditum uel ad tempus alicui loco commendatum nudaverit et solis radiis ostenderit, piaculum committit: atque ideo, si honestior sit. in insulam, si humilior, in metallum dari solet. 5. Qui sepulcrum uiolauerint aut de sepulcro aliquid sustulerint, pro personarum qualitate aut in metallum dantur aut tu insulam deportantur. 6. β 0ui sepulcrum alienum effregerit uel aperuerit, eoque mortuum suum alienumve intulerit, sepulcrum
uiolasse uidetur. 7 Τ Vendito stando religi0sa loca ad emptorem non transeunt, nec in his ius inferre mortuum habet. 8. )0ui monumento inscriptos titulos eraserit, uel statuam euerterit, uel quid ex eodem traxerit, lapidem columnamue sustulerit, sepulcrum uiolasse uidetur. 9. In eo sarcophago
uel ' soli0,' ubi corpus iam depositum est, aliud corpus inferri non pote St, et qui intulerit, reus sepulcri uiolati postulari potest. 10. i'0ui alienum mortuum sepelierit, si in sunus eius aliquid impenderit, recipere id ab herede uel a patre uel a domino p0test. 11. i Maritus id, quod in stinus uxoris impendit, ex dote retinere potest. 12. Neque iuxta monumentum neque supra monumentum habitandi ius est: attactu enim conuersationis humanae piaculum admittitur: et qui contra ea
secerit, pro qualitate personae uel opere publico uel exsili0 mulctatur. 13. δ Parentes et silii maiores 'Σ3 annis anno
373쪽
'lugendi sunt: λβ minores ' usque ad trimatum, quot annorum deceSSerint, pro quoque anno ' mense; maritus decem mensibus: et cognati 'proximiores gradu sexto 7 octo 0ui contra secit, insanitum numero habetur. 14. 0ui luget, abstinere debet a conuiuiis, ornamentis, purpura et alba ueste. 15. 'Quicquid in funus erogatur, inter aes alienum primo loco deducitur.
374쪽
1. In pecuniariis causis si alten ex litigatoribus iusiurandum deserat, audiendus est: h0c enim et compendio litium otaequitatis rati0ne prouisum est. - 2. 3 Deserre iusiurandum pri0r actor potest: contrarium autem de calumnia iusiurandum reo competit. 3. β Si, reus cum iurare uelit, actor illi necessitatem iurisiurandi remisit, et hoc liquido appareat, actio in eum non datur. 4. 'Heredi eius, cum quo contractum est, iusiurandum deserri non potest, quoniam contractum ignorare 130test. 5. 7 Si qui debitum quocumque modo consessus d0 etur, ex ea re actio creditori n0n datur, sed ad solutionem compellitur.
TIT. II. DE PECUNIA CONSTITUTA.1. Si id, quod mihi Lucius Titius debet, soluturum te constituas, teneris actione pecuniae constitutae.
Tit. I. i) Multi C. . iureiurando ed. A. L. 34 cit. initio huius tit. posui octore mimbach. in Repers. Lips. 1843. III. p. 141. η) Cf. L. 34. 33. 6. 9. D. de iureiur. 12, 2). L. 9. C. de reb. cred. 4, 23. δ) ω. S. sub rubri a De dubiis rebus solum iurare debere hanc interserit sententiam: 0ui suspectus dicitur quum nulla ueritas pelliori in eo exprimitur. qui calumniam se pali dicit. Corrige e Cum Suspectus dicitur calumniae, ueritas petitorum ab e0 exprimitur, q. c. s. p. d. Videtur istitur opposita Interpretationi sequentis sententiae parum rectae et petita esse ex vetere ICto. ε) Cf. L. 34. 3. 4. L. 37. D. de iureiur. sit 2). δ) Cf. L. 6. D. eod. q) Cf. L. 11. S. 2. D. Per. amst. 25, 2).7) Cf. 5, 5 a. 33. 2-4. L. 23. 11. L. 25. S. 2. D. ad leo. Aquit. 9, 23. L. 50. D. de re iudic. 42, 1 . L. 4. D. de confess. 42, 2).
375쪽
1. y0uicquid in rem commodatam ob morbum uel aliam rationem impensum est, a domino recipi potest. 2. y Si facto incendio, ruina, naufragio aut quo alio simili casu res commodata amissa sit, non tenebitur eo nomine is, cui commodata est: nisi sorte, cum posset rem commodatam salvam facere, suam praetulit. 3. 3 Seruus uel equus ' in aliam causam commodati β si a latronibus uel in bello occisi sunt, actio commodati datur: custodia enim et diligentia rei c0mmodatae pra'standa est. 4. 'Si rem aestimatam tibi dedero, ut ea distracta pretium ad me deserres, eaque perierit, siquidem ego te 'de uendenda i rogaui, meo periculo erit: si tu 'me prouocasti,' tuo periculo erit.
Τit. III. i) Paullus scripserit, si modo eius est hic titulus: De stricti iuris contractibus. δ) Cf. infra 5, 6. S. 1. L. 5. S. I. D. de verb. Obl. 45, 1). Gai. 3, 92. Pit. IV. ' Paullus singulis his contractimus communem titulum praemisisse videtur, qui in Breviario cum fit. de commo dato constatus est; cf. Collat. 10, 2. ITE DE post DEPOSΙΤ O facile excidere potuit. δ) Cf. L. 18. S. 2. LV. commod. 13, 6). Collat.10, 2. S. o. ') Cf. L. 5. 3. 4. D. commod. 13, 6). Lex Burss. 14.3) Cf. L. 5. g. 7. D. commod. 13, 6). L. 1. S. 4. D. de Obl. et act. 44, 7). β) In Cdd. et edd. leguntur post in bello. Suadente Boechinoio huc revocavi. Vestigium turbatae orationis eSt, quod plerique C . habent seruus uel alius ecus et prope omnes uel in aliam. β) Cf. L. 17. S. 1. D. de praescr. verb. 19, 5). y) Haec verba in C . et edd. transposita post si tu huc revo
cavi. β) de uendenda sed plerique C .: defendenda) promisisti
d. edd. Apparet, verba de uendenda scripta deuendenda et inde mutata in defendenda, cum locum mutassent, et ut promiSisti scriberetur, et ut me eliceretur, Ufecisse. ') A. ed. h. l. retulit ad 2, 12 S. 6'.
376쪽
IVLII PAVLLI SENT. II. 5. TIT. V. DE PIGNORIBVS.
here uelit, ter ante denuntiare debitori suo debet, ut pignus luat, ne a se distrahatur. 2. y Cum debitor gratuita pecunia utatur, potest creditor de fructibus rei sibi pigneratae admodum legitimum ' usurarum 3 retinere: sevi fetus uel partus eius rei, quae pignori data est, pignoris 'iure non retinetur, β nisi h0c inter contrahentes c0nuenerit. 3. ' Compensatio debiti ' paris speciei et ex causa dispari admittitur: y uelut, si pecuniam tibi debeam et tu mihi pecuniam debeas, aut Dumentum aut cetera huiusmodi, licet ex diuerso contractu,
compensare ' uel deducere ' debes: si totum petas, plus petendo causa eadi S. Tit. V. i) Cf. L. 4. D. de pign. act. 13, 7)ς infra 2, 13. S. 5.L. 73. D. de furt. 47, 2). η) Malim positum: nam dicitur apud alipuem deponi pignus. Cf. L. 36. D. de cond. ind. 12, 6).
β) Est L. S. D. in quib. caus. yign. tac. 20, 2), quam cum hac S. 2. interposito tantum voc. Sed primitus cohaesisse sed sequentem, cum nunc potiuS praecessisSe videaturi suspicatus sum SD-dien d. R. n.' p. 371. Plerumque locatur post 2, 13. S. l. q) usuras'. pro 'usurar.') Dig. C . et edd. δ) Seripsi in Studien d. R. n.' l. c. eo sensu, quo Interpretatis h. l. cepit nam ita cepisse, nullo iure negat Puchia Pand. g. 203. not. f)et suadente nexu huius Si cum sequenti. Denique sic vitatur antinomia L. 29. S. 1. L. 26. S. 2. D. de pign. 20, 1). L. 3. C. in quib. c. pion. 8, 15 . L. 1. C. de purtu pon. S, 25), nec plane refragantur C . Num iure relinetur sex C ld. iure conlinentur Cil. 4. iure non tenetur vel tenentur) ceteri, edd. Vide famen, ne haec ipsa Scripturae discrepantia frequentissimo errore inde nata sit, quod initio fuerit: pignoris iure stenetur, Hominii iure non re)linetur. De aliorum sententiis vid. L. mitissenstein quaten. rei pion. fr. cred. ten. Berol. 1858. p. 43 Seq. q) Cf. sui. 4, 64 seq. S. 30. f. de act. 4, 6). L. 4. D. de compenX.
10, 2). y) ex pari specie et causa dispari admittitur ad legem mittitur C l. 6.) d. edd., ubi ex transpositum; fori se etiam pro et lessendum licet, quod in legem potest abiisse. β) Iescriptum D. Marci petito i ad evitandam doli exceptionem optionem de
disse videtur vel in intentione cum compensatione vel in condemnatione cum deductione agendi. De aliorum Sent. V. Dern-buro Compens. p. 247 257.
377쪽
1. 3 Filiussamilias si u0luntate patris nauem eXerceat, patrem in solidum ob ea, quae salua receperit, Obligat.
1. 3 Lege Rhodia cauetur, ut si leuandae nauis gratia actus mercium factus est, ' damnum 3 omnium intribution0Sarciatur, quod pro omnibus datum est. 2. β Iactu nauis istuata si perierit, extractis aliorum per urinatores mercibus, eius quoque rationem haberi placuit, qui merces salua. naue iactauit. 3. ' Naue uel arbore ui tempestatis amissa uectores ad contributionem non tenentur, nisi ipsis arborem salutis causa eruentibus nauis salua sit. 4. y Leuaudae nauis gratia merces in scapham transiectas atque ideo amissas intributione earum, quae in naui saluae 'suerunt, ' refigi conuenit: naue autem perdita conseruatae cum mercibus scaphae ratio non habetur. 5. Collatio in tributionis ob iactum salua naue fieri debet.
1. 3 Sicut commoda sentimus ex actu praep0 siti institoris, ita et incommoda sentire debemus. et ideo qui seruum 'uel ancillam siue filium filiamve samilias praeposuit negotiis uel mercibus exercendis, eorum nomine in solidum conuenitur. 2. 'Si quis pecuniae foenerandae, 'agroue 3 colendo, 'conden dis ue)β uendendisque frugibus praepositus est, ex eo nomine, qu0d cum illo contractum est, in solidum ' pecuniae uel hsundi dominus obligatur: nec interest, seruus an liber sit.
378쪽
3. Quod cum discipulis eorum, qui ossicinis Vel tabernis praesunt, contractum est, in magistros uel institores tabernae insolidum actio ' datur. 7
1. i Seruus uel filius familias si acceptam pecuniam in rem patris uel domini uerterit, hoc m0do, agrum puta colendo, domum sulciendo, mancipia uestiendo, ' mercando, uel creditori soluendo, uel quid tale faciendo, de in rem uerso in solidum uel patrem uel dominum obligat: si tamen ob hanc cau-Sam pecunia data sit. δ
1. y Qui filiosamilias contra interdictum amplissimi ordinis pecuniam mutuam crediderit, post mortem patris ex eo, qu0d uiuo patre credidit, cum eo agere non pote St.
1. In omni genere negotiorum et obligationum tam pro uiris quam pro seminis intercedere mulieres prohibentur. 2. Mulier, quae pro ' se tutoribus filiorum suorum indemnitatem promisit, ad beneficium senatusconsulti non pertinet.
) Excidisse videtur frumentum. Cf. L. 3. 33. 1. 7. D. h. t. δ) i. e. si flliusfam. eo animo, ut patris negotia gereret, pecuniam in eius rem verterit. Cf. Unterholaner Schuldverh. S. 200. m. Plerique h. l. ad sequentem fit. retulerunt. Τit. X. i) Cf. L. 1 pr. D. M SC. Maced. 14, 6).Τit. XI. i) Proprie Vellaeanum, a. 27. Cf. BomheS. in Annal. delV Inst. arch. 1849. p. 45. Recisum eSSe puta SCto Velleiano'. Supplevi. Intelliger ut ipsa administrationem rerum filiorum suorum acciperet, pro hac administratione. L. 6 pr. O. ad SC. Vellei. 4, 29 . L. 2. C. si mater indemnit. 5, 46 . Vocula se cum excidisset, Interimes Visig. locum accepit de matre stilis pro tutore a se petito si iussione obligata, quam non aliter teneri constat, nisi si hoc specialiter decreto comprehenSum Sit. L. 13. C. eod. L. 6. 33. 1. 2. C. ad SC. Veli. 4, 29 . In flne lege: ne alia actio intercedat' i. e. ne actio mandati contra mulierem competat. Cf. L. 19. S. 5. D. eod.
379쪽
IVLII PAVLLI SEΝΤ. II. 12. 13.
penes quem dep0situm suit, me inuito contrectauerit, et depo- 'siti et furti actio mihi in eum competit.
L. 29. S. I. D. depositi I6, 3 .
rae rei depositae 'praestantur. 3
12. In causa depositi compensationi locus non est, sed res ipsa reddenda est. βTIT. XIII. DE LEGE CΟΜMISSORIA. y1. Dositor distractis fiduciis a creditore de superfluo aduersus eum 'habet actionem.
2. 30uicquid creditor per sduciarium seruum quaesiuit, sortem debiti minuit. 3. β Debitor creditori 'uendere siduciam' n0n potest: sed aliis si uelit uendere potest, ita ut ex pretio eiusdem pecuniam os erat creditori, atque ita remancipatam sibi rem emptori praestet. 4. y Si per supp0sitam personam creditor pignus suum inuito debitore comparauerit, emptio non uidetur: et ideo quandoque tui potest. ex hoc enim causa pignoris uel fiduciae sutri non potest. 5. Si inter creditorem et debitorem conuenerit, ut fiduciam sibi
uendere non liceat, non soluente debitore, creditor denuntiare ei sollenniter potest et distrahere: nec enim ex tali conuen-Τit. XII. i) Extat etiam in Collat. 10, 7. S. 5. et L. 29 pr. D. h. t. 16, 3). Pro ex permissu' malim impermissu'. ') Extat etiam in Collat. 10, 7. S. 7. Ex Collat. postulantur C . edd. β) Cf. L. 18. 3. 4. D. commod. 13, 6 . Tu. XIII. i naeo rubrica in C . et ed. Naen. imitur post S. 8. ibi quoque inepta. habebit Odd. multi, ed. men. δ) De L. S. D. in quib. caus. p. lac. 20, 2 vid. 2, 5. g. 2. ε) Cf. L. 1 3. C. de pigri. act. 4, 24 . β) Cf. L. 12 pr. D. de distr. pign. 20, 5) L. 20. g. vll. D. de pion. act. 13, 7 . q) Pleri que C . fiduciam uendere ed. A. 7 CL L. 10. C. de distr. pign. 8, 28). ') Cf. supra 2, 5. S. 1.
380쪽
tione fiduciae actio nasci potest. 6. Si creditor rem fiduciae datam uni ex heredibus uel extraneo legauerit,' aduersus omnes heredes actio fiduciae competit. 7. λ' Si creditor rem siduciariam secerit meliorem, ob ea recuperanda, quae impendit, iudicio fiduciae debitorem habebit obnoxium. 8. Nouissimus creditor priorem, oblata pecunia, 'ne inique' possessio in eum transferatur, dimittere potest. sed et prior creditor secundum creditorem, si uoluerit, dimittere non prohibetur, quamquam ipse in pign0re poti0r sit. 9. Seruus si mutuam pecuniam seruitutis tempore acceperit, ex ea obligatione post
manumissionem conueniri non potest. q
1. 3 Si pactum nudum de praestandis usuris interpositum sit, nullius est momenti: ex nudo enim pacto inter ciues Ro- manos actio non nascitur. 2. Usurae supra centesimam solutae sortem minuunt r. c0nsumpta sorte repeti possunt. 3. Traiectilia pecunia propter periculum creditoris, quamdiu nauigat nauis, infinitas usuras recipere potest. q. USurae,
sunt. 5. ' Si quis pignora debitoris citra auctoritatem iudicantis abduxerit, uiolentiae crimen admittit. 6. β Tutor in usuras n0n conuenitur, Si pecuniam pupillarem ideo non col-' Cf. 3, 6. S. 69. Φ' Cf. L. 8 pr. 25. D. de pign. act. 13, 7).3 quo edd. eae Culac. s. Sed tunc exspectas in se transferatur et ius offerendi plerumque tantum a possidente posteriore creditore adversus vindicantem priorem nisi ponas priorem poSsidentem in eo esse, ut pisinus distrahat exerceri potest. Cf. L. 11. S. ult. D. qui pol. 20, 4). Cum in plerisque C . sit pecuniam quo ex geminato -niam facile esse eris ne ini; itaque scripsi: ne inique. Iniqua foret possessionis in priorem creditorem translatio, quoniam vendente illo pro lubitu posterioris pionoris causa periclitatur. η) Cf. L. 14. D. de sel. et act. 44, T). L. 1. 2. C. an Serv. ex suo facto 4, 14 .
') Sine per calculi errorem, sive quis maiores uSuras promisSas esse falso putaverit. Utraeque solutae uSurae sortem non minuunt. quia solutio illicitam causam non habet, sicut in casu S. 2: