장음표시 사용
361쪽
343a in editi quam cognitor procuratorve ille fieri p0teSt, qui
sed etiam heredi et in heredem datur.
et nudis uerbis et per litteras et per nuntium et apud acta praesidis et magistratus. 2. Procurator aut ad litem aut ad omne negotium aut ad partem negotii aut ad res administrandas datur. 3. Consuli. 3, 6. 4. Fr. Vat. 336, 1. 5. Fr. Vat. 336, 2. ConSult. 3, 7. 6. ConSult. 3, 8. 7. ConSult. 3, 9. 8. Fr. Vat. 337.
1. idui negotia aliena gerit et bonam fidem et exactam diligentiam rebus eius, pro quo interuenit, praestare debet.
actione negotiorum gestorum pupillo uel curatori eius te-uebitur.
362쪽
tempore Soluendo non sint: hoc enim in bonae fidei iudieiis seruari conuenit. 4. β Mater, quae filiorum suorum rebus interuenit, actione negotiorum gestorum et ipsis et eorum tutoribus tenebitur. 5. β Filiussamilias aut Seruus si negotium alicuius gerat, in patrem dominumve peculio tenus actio dabitur. 6. Si pater uel dominus seruo uel filiosamilias negotia aliena 'gerenda 7 commiserit, in solidum tenebitur. 7. Pater si emancipati silii res sine ulla exceptione a se donatas administrauerit, filio actione negotiorum gestorum tenebitur. 8. Qui, cum tutor curatorve non esset, pro tutore curato reue res pupilli adultiue administrauit, actione negotiorum geStorum pro tutore curato reue' tenebitur.
31. Calumniosus est, qui sciens prudensque per fraudem negotium alicui comparat. 2. Et in priuatis et in publicis iudiciis omnes calumniosi extra ordinem pro qualitate admissi
plectuntur.3 ΤΙΤ. VI A. DE FUGITIVIS.
1. Seruus a fugitivario comparatus intra decem annos manumitti 'contra δ prioris domini uoluntatem non poteSt. 2. 3 Contra decretum amplissimi ordinis fugitiuum in laga
agenda cubi a adhaesit ex aliena, er notatum erat) reliqiri et edd. aliena agenda negotia edd. contra omnes paene C . ') Extat mutata in L. 37. S. 2. D. h. i. ') Sic ex demonstratione actionem designat, quae vii o protutelae dicitur. Cf. L. 1. 33. 1. 3. 4. L. 2. 3. 4. 5. D. de eo, qui pro tui. 27, 5). L. 4. C. gri dar.
Pit. V. 3 33. 1. 2. extant etiam in Confiat. 6, 2. praeterea in L. 3. D. ad SC. Turpili. 48, 16 . Tit. VI a. i) Totus est ex C. Vesontino et Nieno loco hic auctore Culacio insertus. Magis enim pertinet ad offlcium praefecti violium vel magistratuum municipalium, de quo Paullus antetit. I. Visig. egerat. Cf. inscr. L. 1. D. de fugit. 11, 4). y) Cf. L. 12. D. de manumiss. 40, 1). L. 2. S. 2. D. ad leo. FG. 48, 15).L. 6. C. eod. 9, 20 . δὶ Malim cum Ritters'. citra. Cf. L. 2. L. 6. S. 2. D. ad lest. Fab. 48, 15). L. 6. C. eod.
363쪽
constitutum nec emere nec uendere permissum est, irrogata poena in utrumque sestertiorum 'Dβ milium. β3. Limenarchae et stationarii fugitiu0s deprehensos recte in 'cust0dia Τretinent. 4. Magistratus municipales ad ossicium praesidis prouinciae uel proconsulis comprehensos fugitiuos recte transmittunt. 5. Fugitivi in landis si scalibus quaeri et comprehendi possunt. 6. 'Fugitivi, qui a domino non agno Scuntur, per ossicium praesecti uigilum distrahuntur. 7. Intra 'triennium ly ueuditionis agniti fugitivi emptor pretium a fisco re-
1. De his criminibus, quibus quis absolutus est, ab eo, qui accusauit, refricari accusatio non potest. 2. Filius accusatoris si hoc crimen, quod pater intendit, post liberatum reum persequi uelit, ab accusatione remouendus est. 3. Crimen, in quo alius destitit uel uictus recessit, alius obiicere non prohibetur.
TIT. VII. DE INTEGRI RESTITUTIONE. ε
1. Integri restitutio est redintegrandae rei uel causae actio. 2. i Integri restitutionem praetor tribuit ex his causis quae per metum, dolum, 'et status permutationem, et iustum errorem,' et absentiam necessariam, et infirmitatem aetatis h) Corrige L quinquaginta). Cf. Collat. 14, 3. S. 5. q) SS. 3. 4. extant in L. 4. D. de fugit. 11, 4). 7) Dig. custodiam G. Ves. edd. β) Cf. L. 3. D. eod. ' Cf. L. 4. D. M omc. praef. visi. 1, 15 . L. 1. S. 8. D. de fustit. 11, 4). 3') An
quadriennium csc. ex scriptura qdriennium ut 5, 18. 33. 1. 3.)' . L. 1. C. de qua . praeScr. 7, 37). Pit. VI R. i) i. e. accusari coeptis. Cf. L. 11. S. 3. D. adi. Iul. de adult. 48, 5). L. 15. S. 1. D. de in I. test. 5, 2). destitutis G. Cuia . η) Cf. Cic. pro Gel. 23. 31. 32. L. 7. S. 2.D. de accus. 48, 2). δ) Cf. L. 7. S. 3. D. de accus. 48, G. ) Cf. Cic. ad 0. fr. 2, 6. S. 6. Sueton. Domit. 8. L. 7. S. 2.D. de accus. 48, 2). L. 3. S. 1. D. de praevar. 47, 15). De desistente L. 4. S. 1. D. ad SC. Purp. 48, 15). L. 11. S. 2. D.
364쪽
gesta esse dicuntur. δ 3. Integri restitutio plus quam semel non
Cum metus causa decernitur 7 integri restitutio, ' actio ' aut in rem competit aut in personam . in rem actio competit, ut resipSa, qua de agitur, reuocetur: in personam 'autem ' quadrupli poena intra annum uel 'simplum λ' post annum peti potest. 5. in Si aliquis, ut se de ui latronum uel hostium uel populi liberaret, aliquid mancipauit uel promisit, ad metum n0n pertinet: mercedem enim depulsi metus tribuit. 6. Seruus per metum mancipatus quicquid acquisierit uel stipulatus sit, ei acquirit, qui uim passus est. 7. y Vis est maior rei impetus, qui repelli non p0test. 8. 30ui quem in domo inclusit, ut sibi rem manciparet aut promitteret, extorsisse mancipationem' promissionemve β uidetur. 9. 0ui quem serro uinxit, ut sibi aliquid truderet uel uenderet, uim intulisse uidetur. 10. 'Qui in carcerem quem detrusit, ut aliquid ei extorqueret. quicquid ob hanc causam factum est, nullius est m0menti.
1. ' Dolus malus est, cum aliud agitur, aliud stimulatur. 2. Si qui dolum, 'alius y metum adhibuit, ut res ad alium transiret, uterque de ui ' et de dolo δ actione tenebitur.
stant mutata in L. 2. D. ib. δ) Cf. L. 3. C. si saepius l). q) ide0que male explicata nota q.) ω l. edd. , Sed inepte. β) Eamque ob rem habet vim rei iudicatae. β) Ex Cdd. 38. 39. . L. 9. 33. 4. 6. D. quod metus c. 4, 2). L. 3. 4. C. de his, quae vi 2, 20). y) Supplevi ad sensum. Genuinum mullura hinc novum titulum de integri restitutione ex metus cauSa coepisSe, palam est. ') 9uae nox ob vicinas periisse videtur. ') aut C ld. edd. i' simpli Odd. edd. i) Cf. L. 9. S. l. D. quod met. c. 4, 2). ηὶ Eius enta in bonis est L. 9. S. 6. D. eod. . Gai. 2, 88. 3, 166. δ) Est L. 2. D. quod met. c. 4, 2), quae habet maioris. ε) Cf. L. 5 pr. D. ad leo. Iul. de vi publ. 48, 6). L. ult. S. 2. D. quod met. Q. 4, 2). q) Supplevi; ob similitudinem vicinarum litterarum excidit. β) Extat etiam in L. 22. D. quod met. o. 4, 2).2 it. VLII. i) Cf. L. 1. S. 2. D. de dolo 4, 3). ) aut solii uel) C d. edd. δὶ Sic C f. 29. et dolo reliqui, edd. Ceterum V. L. 9. S. 1. L. 11. L. 14. 33. 2. 13. D. quod met. c. 4, 2). L. 1. 3. 4. D. de dolo a).
365쪽
1. i Minor xxv annorum si aliquod flagitium admiserit, quod ad publicam coercitionem spectet, ob hoc in integrum restitui non potest. 2. Qui minori mandauit, ut negotia sua agat, ex eius persona in integrum restitui non potest: 'quodsi δminor sua sponte negotiis eius interuenerit, eStituendus erit, ne maiori damnum accidati. 3 3. β Si maior effectus res, quas minor egit, 'laeto' uel silentio comprobauit, aduersus hoc quoque in integrum restitui frustra desiderat. 4. y Si min0r minori heres exsistat, ex sua persona, non ex desuncti in integrum restitui potest.
L. 34 pr. S. I. D. de minor. Φ, 4 .
b. 'Minor se in his, quae fideiussit uel sidepromisit uel sp0pondit uel mandauit, in integrum restituendo reum principalem non liberat. L. 48. 33. 1. 2. D. eod. 6. ' Qui sciens prudensque se pro minore obligauit, si id consulto consilio secit, licet minori succurratur, ipsi tamen n0n guccurretur. 7. i' Minor aduersus emptorem in integrum restitutus pretio restituto fundum recipere potest: Ductus
enim in c0mpensationem usurarum penes emptorem remanere
placuit. 8. Minor aduersus distractiones ' suorumi pignorum et fiduciarum, non quas pater obligauerat, si ita, Ut oportuit, a creditore distractae sint, restitu in integrum potest. Hic Sub tit. Eae quibus causis maiores etc. quidam locant L. 39. D. Hae quib. cutis. mui. 4, 6 Til. IX. Cf. L. 37. g. l. D. de minor. 4). ')
L. 23. D. eod. β) Restitui ex L. 24 pr. D. h. f. nisi Od. edd. ε) Supplevi ex L. 24 pr. cit., cuius inSequentia verba em ulli lib. XI. ad edictum petita cum hoc loco ex Sententiis Sumpto coaluisse, Cuiacius vidit. Visigothi mutato quodsi in nisi haec finalia verba omitti posse male crediderunt. β) Cf. L. 3. S. 1. f. h. t. fit. C. si maior fact. 2, 46). β Ritte hus. o. pacto d. edd. men. et A. y) Cf. L. 19. D. h. t. L. 5. S. 1. C. ste temp. in int. rest. 2, 53). β) Mutata extat in L. 48 pr. D. h. i. ') Cf. L. 13 pr. D. h. t. iq) Cf. L. 24. 3. 4. L. 27. S. 1. L. 40. g. l. D. eod. L. 32. S. 4. D. de a . et per. 26, 7). Duo mutavi; h. l. pro eorum una litteramulata Scripsi Suorum et postea, v. non, quae in C . et edd.
366쪽
1. Plus petendo causa cadimus aut loco, aut summa, aut tempore, aut qualitate: loco, alibi: summa, 'mai 0rem: tempore, 'ante petendo, quam debetur: ε qualitate, 'debiti generis speciem licet uiliorem postulando. β
1. i duoties hereditas petitur, satisdatio iure desideratur: 'et si non detur, in petitorem satisdantem hereditas transfertur. si petitor satisdare noluerit, penes p0ssessorem I OSSeS-sio remanet; in pari enim causa potior est p0SSeSSor. 2. JUsusructuarius 'et 3 de utendo ususructu satisdare debet,' se . perinde usurum, ac si ipse paterfamilias uteretur.
TIT. XII. DE IUDICIIS OMNIBUS.
1. iΗi, qui salsa rescriptione usi suerint, lege Cornelia de
ante ita legitur, tranSposita, scripsi non quas, ne toti sententiae L. 38 pr. D. h. t. ipsius Paulli) et L. 2. C. Si a . vend. pign. 2, 29), et illis si non ita - distractae sint L. 5. C. de dist,h pign. 8, 28) et L. 2. C. si vend. pign. 8, 30) adversentur. Plane iam Visigothi interpretes vitioso codice usi sunt. Pit. X. 3ὶ Ex Consul. 5. Praeterea V. Gai. 4, 53. S. 33. I. de aet. 4, 63. y) Recte Schult. geminando Supplevit, quae etiam in Consult. l. c. ob eandem causam exciderunt. δ) Ex Consuli. emendata: plus C . edd. Sed Paullus hanc v. genera' lem repetere non poterat. ε) Constiti. repetendo ante tempus plerique C . edd. Cum vero in O. 7. sit summa, si plus quam damuS petimus, Suspicatus sum h. l. quam debetur ante Simile qualitate excidisse, quod mutatum in quam damus locum mutaverit. β) eiusdem speciei rem meliorem postulantes C . pleraeque edd. non eiuSdem pretii sed rem meliorem p. C l. 19. Minus corruptum locum habet Consuli., ad quam vid. not. I it. XI. i) Cf. Ge. Verr. 1, 45. Gai. 4, 89 Seq. Fr. Vat. 336. Ulp. Inst. fr. IV. L. 6. S. ult. L. 14. D. de Curbon. 37, 10 .L. 5 pr. S. 1. D. M pet. hered. 5, 3). ') et si satisdulio non detur. in petitorem hereditas transfertur C. . edd. Apparet, N. satisdantem aliquando excidisse et mutata sede in satisdatio abiisse. β) Cf. 3, 6. S. 27. ) Ex plerisque C id. ed. men. . ed. A. δ) Recisum videtur: boni uiri arbitratu id est. Tit. XII. i) Cf. L. 4. C. ad leg. Corn. de fala. 9, 22).
367쪽
349 salsis puniuntur ' exilio. - 2. Qui ancillam corrupit alienam
aliam reformare cogendus est. 3. 3 Qui salsum nesciens allegauit, salsi poena non tenetur. 4. β In caput domini patroniue nec seruus nec libertus interrogari potest. 5. ' Praegnantes neque torqueri neque 'damnatae necari' nisi post editum partum possunt. β 6. 0ui rescriptum a principe salsa allegatione elicuerint, uti eo prohibentur. 7. Qui de se ' consessus est, in alium torqueri non potest, ne alienam salutem in dubium deducat, qui de sua desperauit.
1. Qui exhibiturum se aliquem iudicio cauerit, β mortuo e0, pro qu0 cauerat, periculo cauti0nis liberatur. 2. 3 Filius familias iussu patris manumittere potest, matri S non potest. 3. βIs, qui album raserit, corruperit, SUStulerit,
) Ex his C . edd. , quae verba ibi seq. Sententiam auSpicantur. . S. 7. I. de pubi. iud. 4. 18) ibiq. Schrader. Non accedo Rudors. Rechuses h. g. 41. not. l. δ) Ex d. 7. 22. 26. 31. Sed Midetur potius barbara cf. Interpr. ad 1, 13a. S. 6. LeχBurg. 19.) quam Paulli sententia. Cf. 1, 13. 33. 5. 6. L. 21. D.
12. 13. 24. Cf. L. 5. C. si contra ius 1, 22). ') Sc. in quaestione. Cf. L. ult. C. de accus. 9, 2b. L. 16. D. de quae8t.
48, 18) et Schulting. ad h. l. Pit. XIII . i) Omittit G. 15. et videtur hic- fit. tantum
Superior perperam repetitus et deinde paullo mutatu8. SententiaS, quae Sequuntur . ex variis genuini Paulli titulis corrasas esse apparet. Cf. Neimbach. in Repert. Lips. 1843. III. p. 143.
) In A. ed. sequitur Sum 1. δ) Velut fideiussor: cf. L. 4.D. qui satisd. coss. 2, 8)ς vel in causa nomali: tit. D. 2, 9. Spectat ad manumissionem vindicta. L. 16. 22. D. de manumisS. 40, 1). L. 30. S. 1. D. qui et a quib. 40, 9). L. 4 pr. 10. 22. D. de manum. vind. 40, 2). L. 51. S. 1. D. de ritu nupl. 23, 2).L. 1. I. 1. C. comm. de manum. 7, 1 . δ) Cf. L. 7-9. D.
368쪽
mutauerit, quidue aliud propositum edicendi causa turbauerit, extra ordinem punietur. 4. Si id, quod emptum est, neque tradatur neque mancipetur, uendit0r cogi potest, ut tradat aut mancipet.'
L. 54 pr. S. l. D. eod. L. 38 pr. S. 1. D. de reb. auci. iud. 42,5 . 75. Deteriorem seruum lacit, 'qui sugam suaserit et qui furtum, et qui mores' eius corpusue corruperit. 6. 'Qui ancillam alienam uirginem immaturam corruperit, p0ena legis Aquiliae tenebitur.
TIT. XIII '. SI HEREDITAS VEL QUID ALIUD PETATUR. i1. y In petiti0ne hereditatis ea ueniunt, quae defunctus mortis tempore reliquit, 'uely ea, quae . post mortem ante aditam hereditatem ex ea acquisita sunt. 2. 3 Possessor hereditatis pretia earum rerum, quas dolo alienavit, cum usuris praestare cogendus est. β 3. Rerum ex hereditate alienatarum aestimatio in arbitrio petitoris consistit. 4. ' Petitio hereditatis, cuius defunctus litem non erat contestatus, ad heredem non transmittitur. 7 5. ConSult. 5, 5. 6. ConStest. 6, 5. 7. Consuli. 6, 6. de iurisdict. l). L. 32 pr. D. ad leg. Corn. de fala. 48, 10 ,
infra 5, 25. S. 5. . q) Puto, genus quoddam fraudis venditoris signiflcatum fuisse; nam de extraordinaria coactione Paullus loqui uidetur. Cf. Schulting. ad h. l. y) Cf. L. 1 fit. L. 2. 3. D. de servo corr. Il, 3). ') Fortasse legendum: qui fugam sua
') Cf. L. 25. D. de iniur. 47, 10) et Supra a, 12. S. 2.2 it. XIII R. i) Ex Consint. 5, 5. 6, b., ubi vid. not., et append. Od. 12. 13. 14. 17. δ) Extat etiam in Consuli. 6, 7. . L. 16. S. 3. L. 19. S. 1. L. 20. S. 3. L. 36. S. 2. D. de here f. pet. 5, 3). ') ut Od. 8. 9. Fuerit i l. item, quod habitum pro u uel. ε) Cf. L. 20. S. 11. D. eod. δ) Ex C ld. 12. 13. Cf. L. 20. S. 21. D. de her. pet. 5, 3). q) Extat etiam in Consuli. 0, 5. 7) 0uoniam in rem actio eSt, quae Semper ante litem contestatam ab herede, si is dominus est, denuo
369쪽
8. 'Possessor hereditatis, qui ex ea si uetus capere uel 'possiderei' neglexit, duplam eorum aestimationem praestare cogitur. ' s. Hi fructus in restitutione praestandi sunt peti-t0ri, quos unusquisque diligens paterfamilias et honestus c0lligere potuisset.
1. idui uiam publicam exarauerit, ad munitionem eius solus compellitur.
1. λ Si quadrupes pauperiem secerit damnumue dederit quidue depasta sit, in dominum actio datur, ut aut damni aestimationem subeat aut quadrupedem ' dedat: quod etiam lego 'Pesulania δ de cane cauetur.
2. βFeram bestiam in ea parte, qua 'populi' iter est, 'e0lligarii praetor prohibet, et ideo, siue ab ipsa siue pr0pter eam ab alio alteri damnum datum suerit, pro modo admissi extra ordinem actio in dominum uel custodem datur: maxime
substantiam capit. Cf. L. 1. S. 21. D. de collat. 37, 6). β)Ex Cid. 12-15. 17. ') Cf. Fest. v. Vindiciae. Infra 5, 9. S. 2. L. 1. 7 h. C. de fruet. 4, 18). i') i. e. retinere. Tit. XIV. i) Extat etiam in L. 3. S. 1. D. de via pubi. 43, 10). Cf. Lein Burst. 17.Τit. XV. Cf. tit. I. Si qua . pavp. 4, 9). L. 14. S. 3.D. de praescr. verb. 19, 5 . y) quadrupede cedat ex aliis Od. ed. men. δ) Solonia G. Cuia . Malim Pessulania uel Pisulania Phvsolani a G. 31). ε) Ubi sic legitur: Si animal cuius
cunque damnum intulerit, aut aestimationem damni dominus soluat, aut animal cedat: quod etiam de cane et bipede placuit obseruari secundum speciem Paulli sententiarum lib. I. titulo si quadrupes pauperiem fecerit. De cane etiam sub eodem titulo comprehen Sum eSt, ut Si quis Saeuum canem habens in plateis uel in viis publicis, eum in ligamen diurnis horis non redegerit, quidquid damni fecerit, a domino soluatur. His illud adiectum, ut si quis aballum quodue aliud animal habens scabidum ita ambulare permiserit, ut uicinorum gregibus permixtus proprium inferat morbum, quidquid damni per eum datum fuerit, similiter a domino sarciatur.' β) Cf. L. 40-42. D. de aedit. ed. 21, 1). q) p0pulo multi C . Τ) quam si ligari CO. 5. 9. Unde scribendum
370쪽
si ex eo homo perierit uel fuerit laesus. 3. Ei, qui irrita lusuo seram bestiam uel quamcumque aliam quadrupedem in se proritauerit, 'itaque damnum ceperit,' neque in eius dominum neque in custodem actio datur. L. II. D. de extraord. crini. 47, 1 IJ J
1. In eum, qui per uim terminos deiecerit uel amouerit, extra ordinem animaduertitur.
1. Viam, iter, actum, aquaeductum, qui biennio usus n0nest, amisisse uidetur: nec enim ea usucapi possunt, quae n0nutendo amittuntur. 2. Seruitus hauriendae aquae uel ducendae biennio omissa intercidit, et biennio usurpata recipitur. δ L. 9. D. de Servit. pr. rust. 8, 3 .
1. y Arbiter samiliae herciscundae plus quam semel dari non potest: et ideo de his, quae diuisa eo iudicio non sunt. communi diuidundo arbiter postulatus partietur. - 2 De omnibus rebus hereditariis iudex cognoscere debet, celebrata diuisione, ut semel de omnibus pronuntiet. 3. 'ludici03 D-
videtur: quamquam alligatam haberi. β) Cf. L. l. S. 6. D. si quadr. 9, 1). L. 11. S. 5. D. ad leg. Aquil. 9, 2). ') eaque damnum dederit Od. edd. Pit. XVI. i) Eae Collat. 33, 2. de finium regundorum C id. ed. A. δ) Extat etiam Collat. l. c. Cf. infra 5, 22. S. 2.L. 1. C. de ac us. 9, 2). In Cilii. 46. 52. additur: Fines terrae praeter L. per, cum ter geminatum sit) terminos regantur: ne dissipentur, ab utroque quinque pedum loco teneantur L. contineantur). Tu. XVII. i) Cf. L. 6. D. de serv. pr. urb. 8, η. Schir' mer ad Unterholaneri Verj runosl. II. p. 187. Sed pro amittuntur admittuntur plerique C ld.) malim perimuntur. η) Cf. Lex Burss. 17. F. A. Schillino Iemerk. p. 170. ') 0uod ob summum usum aquae lex Scribonia excepisse videtur. Cf. L. 4. S. 29. D. de usurp. 4s, 3). De vir. doct. sententiis vid. Unfer-holaner l. c. y. 133.
Tit. XVIII. i) Plerique C. . praefigunt de, quidam habent familia. ') Cf. L. 20. 3. 4. D. sum. ero. 10, 2). δ) 33. 2-5. debentur app. Od. 12. 13. 14. 15. 17. ε) iudici C. . edd.