장음표시 사용
21쪽
quibus agunt, caecae Sunt et satRleS, nec ullo modo ex Se, sed unico se Conditori voluntato et motione incitantur. Sic lapis sertur deorsum; et planta uecreScit et germinat Bruta vero animantia, utpoto prasedita sentiendi lacultate, vi cuius peculiaria saeta , ad ordinem eorporeum pertinentia, percipiunt propen Sione affoctiva in suis motibus incitantur, quae e obieet ΘXterni SonSation progignitur. Quare appetitionem proprie exercent, licet instinctu determinatam, propterea quod intelligentia orbantur. 5. In homine tamen viget persecto modo. At homo, praeter Sen-
Sum rationi eS particeps, per quam veritates etiam univerSales et neceSSaria attingit, rerumque naturam, relationes, ProgreSSUS, RU'Sa et con Sequentia cernit, tum praesen eum tranSRet compnrata praesenti adnectit laturum, totiusquo vitae Sua curSUm gnOScit.
Quare quid sibi conv0niat aut discrepset tacito iudicat, in obiectum tuo
non caeco impetu sertur, sed motu voluntati deliberatae. Hinc re- Spectu actioni exercenda0, ut scite advertit S. Thomas, in hoc homo differt a ceteris causis ration carentibus, quod Sit dominu Suorum actuum. Cum autem sit dominus Suorum actuum per rationem et
voluntatem, illae actionus proprie dicuntur humanae, Seu profici- Scente ab homine in quantum homo est, quam voluntato deliberata procedunt. Illa contra, quas aliter fiunt, Seu quae non procedunt a Voluntate, aut Sio procedunt ab ipsa ut antevertant deliberationem rationis, dicuntur potius actus hominis, quam actus humani a ).6. In homine est duplex appetitus boni. Cum homo non simpleX quaedam natura sit, Sed duplici coaleSeat parte, corpor nimirum animoque semeitur hinc ut eius rospectu duplici ordinis exstentio na, huic dupli ei substantia accommodata; et, quod OnSequenS St, duplici tiam appotitu ornotur, Aonsili sellicet Re rationali, quorum altero ad bona corporea, altor ad spiritualia inclinatur. At cum hae
bona, inter Se Saepe repugnent, eorumque Unum alterum demat, contra homo ab Opifico sapi sentissimo ortu Sit, qui nequit non Velle ordinem in rebus bonamiusmodi atquesin eadem appetitus ita inter se ordinari debuerunt, ut bona corpore ceSSura e SSentiationalibuS, Rique appetitio sensilis a rationali dirigonda foret. Atque id ex se otiam patet, quod pars, ad regendam a tiam d0Stinata, talis esse debot, ut relationem et ordinem internoscere possit. Quod sensibus, qui deis uniVerSRlibu carent, certo non competit, sed rationis dumtaxat est proprium. Cum igitur animus eorpori praestet et rationali appetitus
in homine sit praecipuus id simpliciter respectu hominis bonum erit,
22쪽
18 E T HIAE A quod rationali appotitioni re Spondet. Quae autem respondent Sensibus, si rationi non eluetentur nec bonum adimant illi dubitum, bona habebuntur; in aliter, etSi 0Spectu Corporis bona diei posSint, a men reSpectu homini S abSolute Spectati, Sunt mala.
T. Bonum, in quod quaeque natura tendit, est sinis eius. Finis a niendo, dicitur id, quod terminat aliquid. Sic punctum est finis lineae, et caloris finis cales actionis. Quare vox illa ad appetitionum translata significat id, quod ipSam terminat. Atqui, ut iam demon Stravimus, bonum est illud, quod terminat appetitionem. Ergo bonum est id quod constituit finem rei cuiuscumqu0. Illud, ad quod aliquid tendit ait S. Thomas cunn eae fra ipsum fuerit, et in quo quie8cit, cum ipsum habuerit, est ni eiu8. Unumquodque autem, i perfectione pros)ria careat, in ipsam movetur, quantum in e St si ero eam habeat, in ipsa quiescit. Finis igitur uniuscuiusque rei est eius perfectio. Perfectio autem cuiuslibet est bonum ipsius. Unumquodque igitur ordinatur in bonum, sicut in nem 1). 8. Finis proprie est b0num honestum. In bonis autem tria conSiderari posSunt utilitas, honestas, Doluptas. Utilitas At habilita rei ad boni aliquius adoption om Bonum proinde Sub ho reSpectu utile, dicitur Exomplo Sit cibus quoad alendam vitam, aut pecunia reSpectu
rerum emendarum. Hone Sta e Si Convenientia, quam iuxta ordinem
rationis bonum uapto vi habet cum natura quam respicit atque ideo bonum honestum illud appellatur, quod propterea appetitur, quia deceto per Se amore est dignum. Exemplo Sit ei sentia aut virtus, quae appotiantur ob propriam bonitatem. Id oro non prohibet quominus bona hon0Sta, etsi quaeque in suo ordine propter se appetantur, dirigi tamen possint ad potiora bona, quae etiam honesta Sint Sub hoc P0- Apoetu utilitatorii etiam participant. Denique voluptas est quies illa quam appetitu in possessione boni experitur, et bonum Sub ho respectu delectabit nuncupatur Exomplo sit torum cibus se scientia quorum ille Sonsilom, haec Spiritualem deluctationem affori licset communitor dulsectabit bonum id dicatur, quod propter Solam voluptatem, et quidem en Silem, ConcupiSeitur. Iam vero, quod tantummodo utile est nec aliam serra bonitatem
participat, proprio non amatur; sed in ipso amatur bonum illud, ad quod adipiscendum os aptum Voluptas seu dolo latio diligi pot0st ut quid consoquens possessionem boni atque ideo propter illud appetitur, non quidem tamquam modium propter insem ridicu im nim
1 Sumina Coni a Gentiles, lib. III, cap. 16.
23쪽
0ssot selle dolectari ut bonum adipiscamur, cum deleotatio hane adeptionem Sequatur); Sed tamquam effectu propter auSam reveraunim delectatio a bono posseSSo ingeneratur ab eoque speciem et mensuram accipit. Quare Solum honeStum tale St, ut ratione sui in proprio ordine appetitionem terminet, quam vi eum delectatione coniungatur. Ipsum igitur proprie habet ratio nominis. 9. Nihilominus voluptas etiam participat rationem finis. Quoniam
ut 0Xplicatum e St, volupta etiam Suo modo appetitionem terminat, ut quies torminat motum ossicitur hine ut homo voluptatem Spectare poSSit, non modo tamquam conSeetarium adeptionis boni, sed etiam tamquam id euiu gratia operetur. Quare haeo duo tantum voluptaSot honestum rationem fini habere possunt illa, quidem plerumque praepoStere, Semper tamen minu persecte a ), hoc autem iure meritoque Hino patet, hominem quotie Seumque Operatur, Semper aut ab
honestate ut a Voluptate OVeri.
10. Bonum ultimum appetitionum nostrarum est felicitas. Verum in omnibus his appotitionibus, sive honeStum Sive voluptaSquaeratur, id quod unditus sollicitat animum habeturque veluti prima radi X ex qua omnis appetitio pullulset est amor elicitati generatim acceptae. Porro nomino solicitatis intolligitur bonum optimum et perlaetum, quod nos undequaque perficiat, et in cuius poSSeSSione animu penitus conquiescat. Beatitudo, ait S. Thomas, Si bonum perfectum, quod totaliter quieta appetitum 2). Eius igitur amor eSt prima radi appetitionum nostrarum, cum respiciat id quod simpliciter et
abSolute propter Se appetitur, et quiu impulsu celera diliguntur. Et Sane, nisi proceSAu Sine principio et effectu Sine cauSa admitti velit, statuendum certe est respeetu appetitionum humanarum bonum aliquod, quod non ad aliud reseratur, Sed absolute ametur propter Se et ceterorum appetendorum Sit ratio Sufficiens. Id autem in
1 Id dixi, quia si homo ad operandum a voluptate illa moveatur, quae bonum aliquod ione Stum eonSequitur, quod in suo ordine rationem habeat sinis modo ab intentione Sua non eXeludat ipsum honestum, neque illud ad voluptatem dirigat quaSi medium imperfecta quidem eius erit operatio, sed vitiosa diei non po- te St. Idque tum magi S cum Spe voluptatis utitur tamquam impellente ad se fa- ilius et gradatim inclinandum in amorem honesti per se pectati. Et ratio St, quia volaipta Speciem aecipit ab obieeto, exiuiu POSSeSSione carpitur. Quare si obiectum honestum St, PS quoque honestatis eSi particepS et proinde, niSi nova adiungatur inordinatio, terminu actionis sub hoc re Spe tu es Se poteSt. At si obiectum utile tantum est atque a natura propositum tamquam medium ad honum aliquod obtinendum tunc voluptas quae conSequitur, utilitati etiam rationem induit, eaque uti homo potest quamvis sub legibu temperantiae. Confer
24쪽
20 H IN Alalicitatem quadrare nemo non Videt Etenim cum no rem peculiarem appetimus, in ea minime iStimus, Sed continuo ad aliam promovemur iamque eum RSSequuti Simus, tertium aliud desideramus atque ita porro, qui unquam propenSion penitu satisfiat. Ergo signum est nos inclinatione natura in id serri , quod in peculiaribus
bonis Sic relucet, ut plene non contineatur. Hoc autem aliud esse nequit, ni Si bonum, generatim acceptum, nempe ut tale eSt, et quod
naturali desidurio Xpl0ndo plene Suffciat. Hoe bonum appellatur solicitas. D0indo, Si qui se diligonter interrogat, comperiet prosectos in singulis appetitionibus idcirco bisectum cupero, quia aliquo pacto beatitatum ibi affert. Sie, Si qui ex te causam quaereret cur scientiam aut sanitatem aut divitias aut quid aliud optas non aliud rospondereS, niSi quia obieeta illa bonitatum includunt, ab iisquo
Spera aliqua Saltem X parte beari. Sin interrogaris, cur beatitatem ipsam velis responSum aliud dare non poteris, nisi quia beatitas appotibili per Se St, atque te a natur conStitutu pS, Ut eam ne eeSSario appetas. Et Sane qua ratione elicitas ad bonum aliud reserretur; si nobis obiicitur tamquam id, quod absolute complectitur quidquid voluntati consonat, et nobis ex omni parte perficiendi respondet Quar cum omnia, quae appeti possunt, in tantum poSSint in quantum solicitatum participant in elicitato generatim inspecta ratio cuiusque appetitioni revera cernitur et bonum, quod simpliciter
propter Se appetitur, et CauS QSt cur cetera omnia appetantur.
11. Felicitas est ultimus sinis hominis. Felicitas, ut nuper demonstravimuS, S ultimum bonum hominiS. Atqui, ut parite demon AtravimuS, bonum convertitur cum fine. Ergo elicitas est ultimus finis hominis. Praetorea, finis ultimus os bonum illud quod per se appetitur et ratione cuiuSappetuntur alia. Id vero infelicitat sem quadrare evidonter eluxit. Quare elicitas non ad aliud ordinatur, Sed cetera omnia ordinantur ad ipsam Apposite S. Thomas: si Bonum intentum in unaquaque operatione vel eloetione dicitur finis. Quia finis nihilist aliud, quam illud cuius gratia alia fiunt. Si ergo statim occurrat ali quis finis, ad quem ordinentur omnia quae operantur omne RPte et operatione humanae, talis finis erit operatorum bonum Simpliciter, idest quod intenditurix omnibus operibus hominis. Si autem ad hoc occurant plura bona, ad quae ordinentur diversi fine diversarum artium, oportebit quod inquisitio rationis nostrae transcendat ista plura, quouSque perveniat ad hoc ipsum, idest ad aliud unum. NeceSSO est enim unum osse ultimum finsem homini in quantum est homo, Propter uni intem humana naturae sicut unus est finis medici in quantum AES medicus, propter unitatem medicinalis artis. Et
25쪽
isto ultimus finis hominis dicitur humanum bonum, quod est elicitas 1). 12. Felicitas dividitur in obiectivam et formalem. In elicitate
duo Spectari pOSSunt obiectum ipsum, Seu res explete no perficienS et posS0Ssio huiu obiecti, seu si quae nobis hanc ompletam persectionsem affert. Primum appellatur felicitas obiectiva secundum
felicitas subiectio vel formalis, quase definita os a Boethio Sta tu omnium bonorum ago regatione perfectus 2). Porro ex hac licitato sormali gaudium et pax consequitur perturbati enim et
motu inde oritur in nobis, quod re aliqua congruente careamUS.
Hoc autem in posseSsionem boni undequaque por oti minime cadit. 13. Felicitas debet esse possibilis Naturale dosidurium DuStranseum SSe non potest nisi ordinem rerum evertere velimuS, et
hominem tamquam opus praeposterum cogitare. Atqui desiderium licitatis est naturato siquidsem ex instinctu natura nobi innascitur. Ergo solicitas in possibilium numero recenSenda St Rc proinde obiectum aliquod exsto oportet, sex cuiu adeptione ea in nobi producatur. Hoc adeo videns sest, ut ipseMant, qui in Critica rationis purae praestantissima veritate Subruere non dubitaverat, in Critica rationis practicae, vi naturalis sesiderii se-lieitati ea reStituero coactus Sit minimo veritu contradietionem, quam si inducebat inter staphysicam et Moralem.
14. Desiderium felicitatis saepe est implicitum Etsi quidquid appetimuS, propter elicitatem appetamus haud tamen putandum eSti sum per explicite manifestari in singulis obiectis appetendis Rovera enim plerumque nos movet implicite. Ita, qui X. gr. Scientiam diligit, opus non habet ut hoc modo apud se ratiocinetur: Ego felicitatem cupio; sed scientia eae parte saltem ad felicitatem adducit ergo appetenda mihi est. Sed sum it ut scientiam esse bonum agnoScat, ut eius desiderio capiatur, licet latens principium, quo ad illam diligondam sollicitatur, in propensione animi ad felicitatem itum sit. Quare animus, cum solentiam diligit, in Scientia quidem SiStit, Verian non positio sed nectati e quatenus illam non actu ad aliud reseri, quamquam reserre possit, nimirum ad bonum
plene perficienS, ex cuiu amore latenter excitatur. In voluntate
quoad appetitionem boni idem sermo contingit, quod in intellectu
1 In I. Ethicorum, ecl. IX. 2 Advert hac definitione describi felicitatem non quoad puram SSentiam, quas Simpliciter eonSistit in adoptione supremitoni, sed quoad adiuncta etiam quae ex adeptione illa derivantur.
26쪽
quoad apprehen Sionem veri. Idea enim enti S Si quidem prima notio quae in nobis XSurgit, et est etiam ratio cur Singula veritate apprehendantur Sed non requiritur ut Semper Xplicite cogitetur, eum coterae cognitione comparantur. Sic amor boni, quod nobis plora sussiciat, est primus affectus in animo pullulans , et sorma Communi omnium appetitionum noStrarum; Sed pia non eS ut actu Semper et explieite eliciatur in singulis posterioribus m0tibus voluntatiS. ARTICULUS II.
De ne hominis ultimo. 15. Gravitas quaestionis. Conclusio praecedentis articuli suit
ultimum num homini esse elicitatem. uno determinandum est in quo ita Sit Sta felicitas, Seu quaenam Sit reS, quae ipsam Vere gignat in nobis. Quae ano qua0Stio capitali est in doctrina morum et Summi momonti Nisi enim obiectiva selicitas, seu bonum e Cuiu adeption se eo evadimus, ante conAtiterit in incertum ferri omne humana aetione necessu erit, utpote quae fixo ter mino sestituantur. Sin serpseram ac salse bonum huiusmodi tabilitur, omnis humana vita a scopo Suo deerrabit. Ad rem Tullius si in in philosophia constituto con Stituta Sunt omnia. Nam Θ- teri in rebu Sive praetermiSsum Sive ignoratum Si quidpiam, non plu incommodi St, quam quanti quaeque earum St, in quibus Doglectum est aliquid. Summum autem bonum Si ignoretur, vivendi
rationem ignorare neceSSe St. Ex quo tun tu error OnSequitur, Ut quem in portum se recipiant Seir non possint. Cogniti autem rerum finibus, cum intelligatur quid sitis bonorum xtremum et mniorum, in enta vita via est consormatioquo omnium omelorum a).
16. piniones variae. In hae controversia duplex bonum nobis Oecurrit increatum et creatum. Cum igitur huius oeundi tantum adoptio in praesonii vita praesto Sit qui mentem a suturo aevo atque a Deo abStrahunt, in obiecto aliquo ereat SiStant Oportet, quod se honesta ipsa sit, vel volupta , Vel tandem utriuSque
2 Do bono utili mentionem non facimus quia, ut Superius XPlientUm St, non est finis, Sed medium adfinem Finis nim dicit aliquid absolutum, quod Spectatur per se utile autem dicit aliquid relativum quod Spectatur propter aliud Philo- Sophi vero qui uti luci ria dicuntur id voluptatiS defensore revocantur, ut satelli Stuar Mili in suo opere De Utilitarismo, ubi inter alia si Scribit Opinio.
27쪽
Et sano hue recidunt Sententia omnes philosophorum, qui inino ultimo determinando praescindunt a Deo, et ex duobus elementi Shominis, eorpore Scilicet et animo, aut unum aut alterum aut iunctionem utriusque praecipue tuendam SuScipiunt. Quo ne ut turbam inordinatam cogitemus, demuS pSi duce S, eosque antiquissimo et
praeclaros, qui Stabiliore secta condiderunt. Pro fautoribus igitur voluptatis tot Epicurus, qui in ea finem ultimum hominis reponi voluit, Aristippi placita sequutus 1). Honesti adsertore ducat Zeno, Stoicorum princeps, qui in virtute, vel meliu in sapientia virtutupraedita bonorum extremum constituit, quod etiam ante ipsum sedisse videtur Antisthenes Doni quo qui in virtute simul et voluptate finem
ultimum residere velint, auctorem habeant Aristotelem qui in primo libro Ethicorum se licitatem in operatione Seeundum virtutem Sic constituit, ut cetera bona non desint, licet non ut pars primaria, Sed tantum Seeunduria Hoc idem St, ni salior, ac felicitatem in coniunctione voluptati eum Virtut Peponere.
Gradatim stondemus nullam echi Sce Sententii probandam eSSe, id tu claritatis gratia distincti propo Sitionibu eXSequemur.
quae Statuit, tamquam fundamentum moralitati utilitatein firmiter credit actione esse bonas in comparatione felicitati quam afferunt, et contra S Se malas, si contrarium gignunt. Nomine autem felicitatis intelligitur noluptas aut dolori absentia. Utilitaris ne a J STUAR MILL traduit est Anglais. 1 Aeriter disputatum e S a philo Sophi utrum in voluptate corporis an animi Summum bonum Epicurii collocaverit, eum Virtutem etiam valde laudaverit. Sed adstipulandum puto Sententiae S. Thomae, qui de ea re si Scribit u Epicurei qui voluptatem summum bonum aestimabant, diligenter colebant virtutes, sed tamen propter voluptatem, ne Scilicet per contrari Vitia eorum volupta impediretur Gula enim per immoderantiam ibi dolore Corpori generat. Propter furtum aliquis careeri an ipatur. Et ita diverS Vitia diverSimo de voluptatem impodiunt. In I. Ethicol rem, ecl. 8. Huic gregiis censentur materialistae e Sen Si Stae quo inter Maupertuis Essa de philos, morale rem Sic explicat Voluptatem appellat motionem quamdam animi vel sen Sationem quam homo maVult habere, quam non habere Tem-Ρu Vero, quo haec durat, in Varia momenta si artitur, quae momenta felicia nominat. Tum bonum reponit in Summa momentorum felleium malum contra in Summa momentorum infelicium. Cum vero qui Sque homo utrRque Summa afficiatur, unam
ex altera subduci iubet. Si Subductione laeta aliquid boni Superest, habetur solicitas; sin aliquid mali, habetur infelieitas. Quam Sententiam fereti Sdem verbis recoquere conatus est tota in sui Elementi Philosophiae,parte tertia capite primo
28쪽
1 P. PROPOSIΤ1 1. Felicitas non consistit in voluptate. Probatur. Duplex voluptas conSiderari pote Si corporea quae X rebus Sensibilibus, et incorporea quae ex boni Spiritualibu carpitur. In neutra potest elicitas, qua supremum Sit bonum hominis,conStitui. Et an Si de corporea Sermo est, nequit aliter in ea reponi laticitas, nisi homino ad gradum bolluarum deiecto. Nequit enim Summum bonum in re sensili constabiliri, nisi pro sente, quod praeter Sen-Sum, nihil habeat praestabilius. Quantum igitur in homine certa est animi mentisque eXSiStentia, atque huiu prae sensu nobilitas tanta luco clarescit salsitas Epicuro communii. Ut nihil dicam d turpitudine, brevitato, Oppositione, vicissitudine, ceteriSque desectibuS, quibu Volupta SonSuum abundat quae omnia a vera felicitat abesso deboni. Sed ut taciliu ros innotescat, qui est ita moribus dissolutuS, ut option propoSita velitne tantum Doluptate tabe8cere, an virtutem et scientiam Doluptati coniungere, primum ex his optatis Se gui ut Quod si nemo est tam effrons, ut praeter voluptatem non aliud etiam optabile ASe lateatur perspicuum profecto est elicitatem in
ea collocari non posse. Nequit enim elicitas in re collocari, quae per Se plene non Xpleat appetitum. Nec quidquam proficeret, qui corporeis reiectis ad Spiritualem deleotationem confugeret. Nam, ut omittam cetera qualitate propriaS finis ultimi, quae huicitiam dosunt id unum Satis est animadvertere delectationem, quaecumque sit, non osse obiectum ad quod adipi Scendum nitimur, sed effectum dumtaxat o naturale consectarium adeptionis obtueti. Quaru constitui nequit ut fini actionis, quin rerum et rationi ordo turbetur. Praetersea, si doluetatio spiritualis selicitatem ConStitueret, ratio SSet propter quam cetera bona appetuntur. Ergo etiam bonum honestum propter delectationem appeteretur. At nemo non videt, bonum lionestum, Si propter delectationem appetatur, issico a Sui natura deseis ero. Eiusmodi enim St, ut non ulia de causa optandum Sit, nisi quia decet, etiamsi nudam animo voluptatem asserret. Quare,etSinoiiuxta naturae ordinem de adoptione boni honesti delectari possimus; vald tamen praepoSterum esset, Si ad eiuSmodi delectationum bonum ipsum honestum referremus. Si qui virtutem exercet, recte de oXorcitio hoc gaudebit, neque ideirco vituperari poterit; at vehementer vituperaretur; Si propterea e Virtutem Xereere
diceret, quia voluptatem aliquam inde decerpit. An tibi placerset,
29쪽
si quis amicitiam tui idcirco se quaerere diceret, quia X ea aliquam Voluptatem e conSequuturum Sperat 18. RoposiΤ1 2. Felicitas non consistit in sapientia et ni tute prasentis itae.
Prob. Obluctum solicitatis talo osse d0bet, ut eius adoptions homini ex omni parto bene ac beate sit, animique voti suppeditet ultimum complem sentiam. Secus, si aliquid ulterius deSiderandum relinqueret, finis ultimus dici non possut quippe cum appetitionem ultimo non finiret. At 0ro virtus et sapientia in hac vita, etsi magna hominis
sint bona, sibi amo tantum non vindieant, ut eum Undecumque perficiant, eiusque desiderium sic expleant, ut nihil aliud concupiScendum relinquant. Nam ut omittam ea nunquam talia effici, ut ulterius augeri nequeant certe a sanitate, divitiis, ab honoribus a pulcritudine, a virium robore, adiuturnitate vitae differunt. Haec autem esse bona, homini in praesenti statu convenientia, nemo negabit Cerae ad ea appetenda Sic homo urgetur, ut Saepe ad eorum iacturam Subeundam, pro Virtute Servanda, magnam Sibi vim inferre debeat. Sapisentia igitur etiam virtuti coniuncta supremam hominiS beatitatem non Suppeditat. Et Sane, si cui proponeretur velit ne Sapientia tantum ae virtute ornari, an Sine harum detrimento, sanitatem etiam, puleritudinem, honore atque Similia possidore haud dubito quinio Secundum optaret. Quod si qui contrarium eligit ad hane electionem non movetur, nisi amore altiori boni, quod quidquid creatum est ex-codit.
Tandona selicitas tali 0AS debet, ut eius adoptio in potestate cuiUS-que homini sit. Id vero sisti virtutu dici possit, tamen dici nequit de sapientia Si pro sapientia intelligatur altissima quasedam cognitio
19. RoposiΤ1 3' Felicitas non consistit in compleaeu Poluptatis cum Dirtute et sapientia. Prob. CompleXu voluptatis cum virtut et sapiuntia idem SSet atque coniunctio omnium bonorum finitorum, quae ad hominem pertinere pOSSunt. Hoc posito, quaero inprimiSutrum eiusmodi bonorum coniunctio in prausonii vita sit possibilis Ut omittam multa ex hisce boniS, qualia Sunt ea qua sortunae dicuntur, non AS in homini SpoteState; qui eS qui non videat bona orporis cum boni animi, et Voluptatem eum virtute Sic pugnare, ut alia nonnisi aliorum iactura et paene diX0rim iniseritu habuantur Luculuntur id pato in virtutibuS, qua heroica appellant quae potissimum exeresentur maximiSIORES, quae perituram hane vitam afficiunt, sortitor tolerandis. Ergo nisi soliditas instar chimaera haberi volit, in complexu bonorUm
30쪽
20 Aomnium, qua ad hominem in hae vita reseruntur, reponi non poteSt. Insupor obiectum beatitatis talo ess debet, ut eius adeptio statum constituat perennem se mutationi non Obno Xium, nec Olestiam ullam aut animi perturbationum admittat. Secus a finis ultimi ration do ficorset quippo cum desiderium et motum animi ponitu non X pleret. At vero ab his bonis, quantamcumque eorum partem in hac vita aequiramus, viciSAitudo, metuS, deseetio, eurno mordaces , labor, aliaque incommoda exeludi non poASunt. Ergo in ipsi sextremum bonorum a finem ultimum P0Sidero, niSi semen S, nemo dixerit. Postremo, ne longior sim, obieetum solicitatiS, cum maXimum sit bonum hominiS, ad quod osetera reseruntur eiusmodi esse debet, ut nunquam cum laudo contemni possit, ne eius iactura in praestantiorsem hominis excellentiam redundet. t vero, Si virtus tantum excipiatur, compleXus bonorum praesenti vitae convenientium ne penumero Sapienter ab homine deSpieitur cum X. p. pro patria caritat bonis omnibus ofecturi se abdient, ne, si Opu Sit mortem ipsum Oppetere non recusat. Immo ad hoe tonetur etiam, Si sorte contigerit ut bona quase vis et vita ipsa, in Scelere, Ser Vari neque
ani Falsum sest igitur in his bonis, finem ultimum operiri. 20. RoposiΤI 4. Felicitas consistit in Deo. Prob. is laticitas vanum nomen por delirium dici velit auctor iuunatura nobis ad illudundum ut diro sex cruciandum ius cupiditatum indidisse altius assurgendum eSt, extra tormino hiatu Vitae, atque in ovo non desecturo obiectum laticitatis consociari oport0t. At obiectum hoc aliquid ESse, quod ersatum se finitum Sit, minimo potost. Bona senim huiuSmodi, cuius umqu0 conditioni Sint naturalem et nec0Ssariam sepondentiam et ordinom involvunt ad persectius bonum, nempe Deum ac proinde cognitione et bonitatu sun pSiderium xcitant cognoscondi ut possidundi bonum illud altius, e quo pendent et cuius bonitatum participant. Ultimus igitur appetitionis terminus esse nequeunt. Ergo Super0St ut obiectum, quod quaerimus, it ne reatum et infinitum, videlicet Deus. Praeterea, pia est ut obioetum selieitatis naturali propsensioni in bonum pleno reSpondeat Ida autem naturali proponSi in ente cognoScitivo cognitionem ipsam pro mensura habet ne norma. O-gnitio autem humana bonum ruspicit infinitum. Ad hoc igitur hominis deSidorium natura sua sertur ac proinde in nullo creato bono, quod certe finitum At conqui0Scere Di0St. Atqui bonum infinitum quod num p nullis limitibus cireumferibatur, aliud profecto