장음표시 사용
31쪽
nullum est, nisi Deus. Obis tum igitur elicitatis humanae ostiolis: ex cuius adeptione reliqua bona, nobis accommodata, profici Senn-tur Ad Psem S. Tomas Beatitudo est bonum persectum, quod totaliter quieta appotitum alioquin non esset ultimus finis, si adhu hestaro aliquid appotondum obieetum autem voluntatiS, quae Stappetitu humanus, Si universale bonum, sicut obiectum intellectus S univerSalo verum. Ex quo patet quod nihil potos quiotaro voluntatem hominis, nisi bonum univorsalo quod non in vortitur in aliquo Creato, Sed solum in Deo; quia omni creatura habui bonita tem participatam. Undo Solus Deus voluntatem hominis implere poteSt, Seeundum quod dicitur in Psalmo 102: Qui poplo in bonis do Siderium. In solo igitur Deo beatitudo homini consistit a ). Atquo haec tam sublimis veritas ipsi illuxit Platoni, licut lumino fidei destituto qui supromam hominis selicitatem in intuitione reposuit Summi boni univorsalis, quae non enliganti huic ae V Conee datur, Sed animum corpore Sollitum in persennitate vitae maneat 2). 21. duaestio Quaeri potustio quem a tum animi habeatur adeptio huius summi boni, num se ae tum intellectu an voluntatiS. Quam quaestionem Sic Scite resolvit S. Thomas si Beatitudo no iobiectio sed formalis sest conssequutio finis ultimi. Consequutio autem finis non consistit in ipso ae tu voluntati ; voluntas enim sertur in finem, ut absentem cum ipsum desiderat, et ut PaeSen tem cum in ipso requieScen delectatur Mani&Stum est autem quod ipsum desidorium finis non si consequutio finis, Sed est motu ad nom. Delectatio autem adv0nit voluntati ex hoc quod fini eS praesens non autem se converso ex hoe aliquid fit prae-SenS, quia Voluntas dolectatur in ipso. Oportu igitur aliquid aliudeSSe quam notum voluntatis, per quod fit fini ipSe prasesen voluntati. Et ho manissest apparet circa nos sensibilus. Si enimeonSequi pecuniam SSet per etiam voluntatiS, Statim a principio cupidu Con Sequutu eSSVt pecuniam, quando Vult eam habere. Sed a principio quidem absens est ei monsequitur autΘm ipsam per hoc
quod manu appreh0ndit vel aliquo huiusmodi si tunc iam dol0ctatur in secunia habita Si igitur ut circa intolligibilum nomeontingit. Nam a principio volumus consequi finem iniselligibilum:
conSequimur autem ipsum per hoc quod fit pra0Son nobis peractum intellectus , o tune volunta delectata conquiescit in fine
iam adepto. Sic igitur essentia uatitudinis formalis in re tu in-
2 Vide eius Phaedonem et sextum librum De Republi α.
32쪽
tellectus consistit. Sed ad voluntatem pertino dolectatio Hatitudinem ConSequens, Secundum quod Augustinus dicit 10 Colass. c. 23 quod beatitudo est gaudium de veritate, quia scilicet ipsum gaudium est consummatio beatitudinis 1). Solountur di cultates. 22. Obiis. I. Finis ultimus illo est, qui propter Se concupiScitur.
Atqui talis est voluptas qua curto ad aliud non ordinatur. Item que, cum Operatio appetenti animi Sit motu quidam, motu autem ad quietem aspirot in iusmodi quiet ultimus finis constituendus St. In voluptate igitur ultimus finis collocari debet. Distinctu maiorem primi argumenti Finis ultimus illo St, qui propter Se ConcupiScitur, tamquam obiectum, concedo tamquam corollarium adeptionis obiecti, nego. Ad minorem itum distinouo Voluptas est tali primo Sensu , nego Secundo SenSu, concido. Quod vero voluptas non ordinutu ad aliud, id etiam duplicem Aon Sum habet. Nam non ordinatur ad aliud tamquam sedium ad finem; at ordinatur ad aliud tamquam accidens, ut ita dicam, ad sub8 tantiam; Si enim aliquid rosultans sex possessione obiecti, ad quod 10ndimUS. Quie in bono , ut supra dixi, est quidem effectus neceSSario con Sequens adeptionem boni, sed obiectum per Se non est multominu e Si obieetum maximum, cum non sit ni Si assectio quaedam sublucti finiti, ac proindo vos limitibus circumscripta Neque Stid, quod iuxta ordinsem rationis per operationem quaeritur operatio enim a natura non ad delectationem, Sed ad obieetum con- Sequendum ordinatur e qua consequutione, tamquam effectUS, oritur deleotatio. Quar voluptas, tSi non reseratur ad honoStum tamquam medium ad num id nim boni utili tantum St), refertur tamen ut effectus ad causam, cuius pra0Stantia et bonitaS proprie appetitur. Atque hinc P0solutio oritur secunda difficultatis. Nam pro ente ration prasedito finis id proprie dic0ndum ost, ad quod tundit operatio tamquam ad Obiectum natura conesentanuum non vero id, ad quod operatio tendit tamquam ad dositionem motu aut etiam Statu irrequieti, qui propter oblucti absontiam oritur se indigentia nominatur. Cum enim haec ideo sollicitot, quia obiectum convenien abeSt pro-
33쪽
laeto patet, vi natura obioetum ipsum inisendi, atque irroqui0 tum illum statum id0o in nobi excitari, ut ad obis tum consequendum nitamur. Cum itaque rationali causa ordini naturae in operando consor marus deboat manifestum fit ab ea obieetum ipsum sibi conveniens dubsere appeti, non vero quietem inde orituram, nisi sorte Secundario. Si contra fieret, rationali anima motu rectitudine privaretur. Nam volupta proprie et per Amnon impellit, nisi entia ex instinctu tantum
operantia, quemadmodum Sunt bruta. Hae enim, utpote ratione QR-rentia, ordinem a natura intentum non internoscunt, Sed tantum e X
affectione illa irrequista, quae indigentia dicitur, commoventur. Et quoniam haec, ut tali eSt, ad quietem tendit, quae gignitur X adeptione boni hinc optimo dicitu quies eiusmodi osse finis cur bruta
Obiis. II. Ut Ahrens 1 et Damiroi 2 opinantur, Supremum hominis bonum in omnium eius facultatum evolution situm est. In hoc enim cuiuslibet senti persectio consistit, ut propria saeuitate explicet. Haec igitur sexplicatio ultimus finis hominis dicenda urit. R. Haec Sententia Si, ut verba sonant aecipitur, in primi non distinguit inter Supremum bonum, quod vere Sit ultimus fini S et Supremum bonum, quod destinationum hominis in hac vita implendam rospiciat. Dein do confundit elementum subiectivum solicitatis cum elemento obiectivo Evolutio enim acultatum, in operation consistit; operatio autem Subiectiva est et circa obiectum aliquod versatur, a quo menSuram propria persectioni Suscipit. At contra, de obiecto agitur in fin ultimo determinando Tertio, supremum bonum in re prorsus impossibili collocat. Qui enim fio tui omnos hominis acultate Sin hac vita omnimode expliesentur, cum ad id et tempus et vire et
opportunitas ipsa deficiat Ut nihil dicam quod illa ita intor se plerumque Se habent, ut uniu eXercitium, praeSertim Si plenum Sit, ΘXer citium alterius prorsus exeludat. Itemque omnium acultatum evolutio, etiamsi possibilis esset; tamen eum augeri iugiter sine fine poSSit, numquam ad certum terminum Spectaret ut omittam vicissitudines, arietates, moleStiaS, desectum poteStatis, ceteraSque imperseetioneS, quae evolutionem hanc comitantur, quaeque a vero fine ultimo abesse debent. Denique haec opinio hominem ordino deStitutum ac praeposterum ossicit. Nam si, ut ante dixi, homo ordinatu natur Sua Si eius facultate ita inter Se temperentur Oportet, ut una dominetur, et ceterae subsint. Proinde bonum maximum ad principem saeuitatem,
34쪽
quae in homine ratio est, pertinere debet, atque ita ut eam expleat et cumulato perficiat. Ceteras autem facultate Sic evolvi opus St, ut idom inserviant. Hinc oritur ut pro circum Stantiarum varietate una potiuS, quam altera Xplicetur. Nam Si sorte contingat ut prororum eventu saeuitati alicuius evolutio Supremae Poluetetur certe consentaneum erit ut eiu Operati praetermittatur. Quae an prase termissio ipsi facultati, Si impeditne, conveniet; non quidem absolute sed relatio Spectatae, prout nempe ad homini persectionem resertur.
Obiic. III. In philosophia consideratur ordo dumtaxat naturali S. Ergo obemus loqui do ultimo fine hominis , prout ad ordinem tantum naturalem portino t. At visio intellectualis si portinet ad
Ordinem Supernaturalem. Ergo perperam con Stituitur ut ultimus finis hominiS. R. Transeat primum antecedens, et tranSent etiam Suum con8equens Ad probationum dist Visio intolluctualis Dei directa seu intuitio pertinet ad ordinem Supernaturalem, conc indirecta Seu an 9ultioa nego. Et nego ultimum con8equens non enim prima ViSio, Sed Seeunda ponitur ut ultimus finis homini in ordine naturali. TranSmiSimu primum anteceden cum Suo con Sequenti, quia philoSophii christianus non potest omnino praescindere ab Ordine u pernaturali, ad quem homo levatus ost nisi loqui velit do homino hypothetico, non reali.Aliud enim est quod di reeta argumenta Suarum demonstrationum depromere debeat a ratione naturali, quod libenter concedimu aliud vero est quod in Sua contemplatione mentem prorSu avocet ab Ordine Supernaturali, quod nec requiritur, ne Sapientur fieret. Nihilominus, quoniam huiuSmodi re ad praeSentem quaestionem non lacit, habeat adversariu tanquam conce88un ante
cedens illudit consoquens Tota vis dissicultatis est in maiori argumenti, quod Subnectitur, quae propositio di Stinguenda omnino est. Nam non omni Dei visio ad supernaturalem ordinem Spectat; Sed illa tantum quae fit per ipsan essentiam Dol, insormantem intellectum videntis, et quae intuitio appellatur, propterea quod DeuS, per ipSam nobis Se immediate patefacit. At prauter hanc, alia visio Dei haberi P0SSet, per aliquam nempe dealem similitudinem, Seu speciem, intellectui a Deo immissam, in qua vivide Dei natura relueeat quaeque persectior vel minus persecta tribuatur pro meritorum diverSitate. Haec intra limites naturalis ordinis contineretur; et a visione intuitica differret, non quoad obluctum, sed quoad modum attingendi obiectum.
Huiu Smodi visionem appellavimu arguiti am non quatenu obtineretur ratiocinatione, Sic enim non esset Di8io; sed quatenus in ea
35쪽
CAPUT I DE FINE OPERATIONIS HUMANAE 31
obiectum fieret menti prasesens non immediat per Seipsum, Sed vi alteriuS, nempse vi repraesentationi ideati S in qua SplendeSeeret, Se que tanquam in peculo conspiciendum exhiberet. Hanc viSionem aliqui vocant abstracti am, Sed mihi non laesi. Nam huiusmodi do- nominatio competit potiti cognitioni, quam de Duo habunius in hac ita per Specie non infusas sed abstractas a robus AenSibilibus, et quae vi ratiocinationis nos in aliquam vald tenuem et imperfectissimam notitiam Dei perducit. Haec dicta sunt hypothetico pro statu more naturali, qui poSSibi ES est a d saeto non datur cum Divina bonitati placuerit evehoro hominem dinum supernaturatum visioni intuitivae, ad quam in hae vita disponitur et promo volup per gratiam Sanetificantem. Dices Illa visio in directa et arguitio non expleret penitu deSiderium animi, qui certo illiserius cup0rset videro ipsam essentiam Dei
in Se revelata acie, Sine ullo medio.. ReSpondeo Non eXpleret absolute cone non expleret relatire, nimirum quoad modum creatura consentaneum, nego. Visio intuitiva
propria eSt Solius Dei, et nulla creata mens rationabiliter angi poteSt, quod ipsi non tribuatur modus cognoscendi proprius naturae infinitae. Nihilominu quod visio arguitiva non Xploat absolute deSide rium videntiS, exhibet cono uentiam cur Deus benigne voluerit Supplure desuetum intelligontiae creatae elevatione ad Statum gratiae, in qua participet ipsam divinam boatitudinem. Obii . IV. Finis ultimus nequit esse id, ad quod homo nullam proportionem habet. Atqui homo, utpote finitus nullam proportionem hab0 ad Deum, qui si infinitus. Ergo in Deo finis himus homini reponi nequit. R. Diff. min. Nullam proportionem habet magnitudinis, cone habitudinis, nego Homo, quia limitibu Circum Seribitur, nullam propor tio non magnitudinis ad Deum habet siquidem eiu realitaS uteum que aucta, numquam infinitum aequiparat. At proportionem habet habitudinis suu ordinis siquidem intelligontia et voluntate gaudet,
quarum obiectum Si verum qua verum St, et bonum qua bonum
e Si haec autem, ut talia, carent limitibus. Quocirca ad verum et bonum infinitum comparatur ut perfectibile ad persciens. Id autem Sufficit ut Deus possitias finis hominis, non quidem infinito modo sed finito attingendus. Nec in Stes Deum, utpote qui SimpleX St, non POSSe non totum attingi. Nam bisecti simplicitas excludit quidem ParteS, quarum una capiatur, sin alia a minimo excludit gradus ini PS Perceptione, quatenus sequeat Sse persectior aut impersectior. in hoc habetur quidem varietas, qua pendeat e X persectione natu'
36쪽
rae et luminiS, quo cognoscen ornatur. Cuius rei in praesenti otiam exemplum habemus; siquidem eadem Simplex veritas, Verbigratia. Spiritualitas animi, maiore perspicuitat ac plurium relationum intuitu attingitur a sapiente, quam ab homine rudi Quare DeuS, utpote impleX, a quoque idente attingitur quidem totus, Sed non totaliter.
Obiic. V. Ultimi finis vestigatio iuri naturase, ad quod huius libri tractaetio dirigitur, inutilis est. Nam, ut inquit Pussendo fius, ius
natura nonnisi praesentem vitam Spectat, et pro copo non aliud habet, nisi hominem civilem efficere. Praetersea, ut asserit ollaire,
Summum bonum et Summum malum Chimnern Sunt.
R. Pu Mndorfit assertio inde oritur, quod iuris naturae et praeSentis vita indolem non rite perSpexerit. Nam ius Sive eiu nomine lex, sive rectum aut iuStum intelligatur a fine ultimo praescindere n0quit Lex enim eum in Ordinatione conSi Stat, OnSiderationem avo care nequit a fine; et rectum morale non agnoScitur, nisi vi finis Vita autem praeSen eS huiuSmodi, ut ad suturam suapte vi ordinetur. Civilis autum cultus in iustitia inter Cives haberi non potest, nec iustitia in ordine morali qui totus quantusque os ain ultimo normam Recipit. Scomma vero Volterianum una St e consuetis sophista illius ineptiis, non alienum homini atheo et maiorialistae, qui non aliunde quam sex impio riSu et areaSmo delectationem carpit. At ne consutation quidem dignum est homini Sano, qui proponsionem ne luctabiloni et naturalem ad Summum bonum agnoscit ac proindo intolligit iusmodi bonum reale SSe et ad adipiscundum possibile, nisi homo tamquam opus rationi dissonum fingi velit. ARTICULUS III. De sine hominis proaeimo, set de destinatione hominis in hac ita. 23. Quid vita praesens in consideratione morali EcitS, quae Superius explicata Sunt, liquido patet selicitatem veri nominis in praesenti vita minimo conceSSamaeSSe; cum bonum infinitum, cuius amore
in singulis appetitionibus impossimur, nonnisi post sata corporis obtinori possit. 0Stat igitur ut vita praeSenS, tamquam palaeStra et voluti tirocinium ad statum illum reputetur. Nisi haec veritas praeoculis habeatur; ne ordo naturae, nec sapientia Conditoris intolligi,
ne vita ac more rite Componi poterunt. Vn tu omni venuState ea-robit, cor hominis vaga et ne Xplebili cupiditate torqu0bitur, exsi stontia ipsa insomnio deliranti phantaSiae aSSimilabitur. Immo n0c
37쪽
CAPUT I DE FINE GPERATIONIS HUMANAE 33
civile consortium SuperAtes erit; sed eius belluino mors s in vicum lacerabunt, ipsaeque domus in cubilia serarum Convertentur. Mirum igitur osso non debet, si societatis et moralitatis hostes huc omnus nervos intendunt, ut, si fieri poSSit, hominibus persuadeant laticitatumn omniSi in terra esSe quaerendam. Qui notarii conatu in tantum effectu rustrantur, in quantum inSuperabili luce natura contraria verita menti renidet, et tam prosunde animi populorum insidet, ut obscurari quidem se debilitari aliquando OSSit, sed penitus exstir pari non OSSit.
24 PROPOAIΤio 1'. Finis proaeimus seu destinatio hominis in hac ita est, ut ad consequutionem r/ltimi finis se rite disponat ac dirigat. Probatur. Nomino finis proximi intelligimus Bonum illud, quod
homini in hac ita con8equendum proponitur. Hoc vero bonum eum ultimo fine colligatum esse oportere videntisSimo patet Si quidem finis ultimus ust proprie bonum , quod homini veram et plenam solicitatem affert. Quomodo autem colligabitura Non alitor certo; nisi quatenus via quaedam sit et veluti medium ad illum consequendum. Haec enim in rebu appetendi QS uni a colligatio qua cogitari poSSit. Atqui homo non aliter uti potest praesenti vita, tamquam via et modi ad ultimum finem consequendum, nisi quatenues per ipsam ad hanc conSequutionem se disponat et dirigat. Ergo te. Praeterea niSi hominem, natura contradicente, in duo entia plano distincta partiri volumus, ordinemque divinae Sapientia unitate de Stituero; vita praegens a sutura diSSocianda non St, sed contra talis osse debet inter utramque relatio, ut bonum Uniu ad bonum alterius ducat, ipsiusque sit velut initium Vel praeparatio. Quaeque enim natura Sicut unum habet esse, Sic Unum habet nem, seu bonum sibi pluris sum ieris. Id alii verbiS, importat, ut homo in praesenti vita curSu Sic se instituat, ut actionum exercitio ad adoptio-nsim ultimi finis A rit disponatis dirigat. 25. PRoposiΥio 2'. Praedicta directi et dispositio hominis adultimum ne in ordine morali procurando et pro monendo sita est. Probatur. Directio et dispositio homini ad ultimum fin0m talis osso obsit, ut homini in hac vita maNimam persectionem import0t;
ut eiusdem xsecutio in homini potestate sit ut Connectatur cum fine universali, quem Deus Spectavit in rerum universitate molienda. Necessitas horum trium characteruua nemini dubia esse potest. Nam
LIBERATORU Ethic et Ius naturae. 3
38쪽
34 Ain primis destinatio entis, quod reSpectu rerum steterarum non Stmodium sed finis , in eius bonum et oi laetionem sedor deb0t. Doinde, cum agatur de natura libera, nequit non pondere ab eius arbitrio ut sua destinatio in actum redueatur. Tandem, Cum naturnoiusmodi sit pars universitati rerum, neceSSe St ut munuS, implendum ab pSa, nexum habeat eum copo universali, ceteris entibuSpraeStituto. Iam vor haec tria optime quadrant in ordinem moralem procurandum et promovendum. Nam ad primum quod attinet, maxima persectio homini ea OAt, quae partem rationalem respicit; si quidem homo ratione in propria Specie con Stituitur. At bonum rationis inordine situm St. Per hunc enim virtus omnis in animo generatur se congentia etiam ponitur in inserioribus facultatibus , qua in tantum hominis Sunt propriase, in quantum rationis iuvandae ministerio languntur. Quoad secundum, ut bona quae dicuntur naturalia aut fortunao nobi non pendent, Sic contrarium omnino os de boni ad mores honestos pertinentibus. Haec enim a libor homini voluntate procedunt , rogula honestati et praseseripto divina logis obtompo Pante Reetu Rutem Su propriae voluntatis, in cuiusque hominissa cultat est. Quar ordo morali Sic persectionem maximam hominis imporiat, ut ab omnibuS, qui velint, obtineri queat. Quoad tortium doniquo, seu ideirco mundum abrieatu 0St, ut so quodammodo diffunderet, ac peratione ereaturarum eiu gloria extorna obtineretur. Ιumvsero inter hominem et cetera sentia, ratione carentia hoc interest discrimen quod haec non propria electione moveantur, Sed intentionem divinam comploant ductu et necesSitate natura ; homo oontra libertate Sit praeditus, ut actibus opo-r0 tu ex deliberata voluntat manantibus. Ex his autem , ito positis, ordo moralis motroscit. Ergo ordo moralis in no continetur, quem Deu in creation rerum in tondit Immo finis ius
praecipua Si parS; Siquidem per ipsum Dei gloria perficitur, quam ordo physicus in tantum attingit, in quantum ad ordinem mora
Ergo in ordine morali 0lucent conditione omneS, quae ad destinationsem homini in hae vita determinandam requiruntur. Quod si in particulari quaeratur quid acto opus Sit ad hunc ordinem habendum, sespondemus id erui posse ex analogia ordinis physici Ordo autum physicus tribus potissimum lomenti constat collocation se debita corporum motibus, iuxta logo a Deo impositas;
con Sen Su virium diverSarum, Se Se pro opportunitate Xplicantium.
39쪽
Consimili igitur pacto vigobit ordo moralis, si creatura libera locum occupent, ad quem a divina providentia vocantur in operando obtemperent legi divinase, Seu virtutem colant harmonico explieunt vires, ad Se alioSque perficiendos. Haec Si fiant, mundus illo morali effloreScset, euiu pulcritudo tanto est rerum materialium P natu praeStantior, quanto Spiritu corpori ac bruti viribus intulli gentia et voluntas antecellunt.
26. PROPOSiΤi 3'. ordo moralia, quem disimus, constitui felicitatem imperfectam, quam in hac ita 8Sequi OSSumus. Probatur. Felicita impersecta illa dicitur, qua est participatio quaedam elicitatis persectae et quasi inchoata eiuSdem OSS0SSio. Hanc certe homo eonSequitur vi ordini moralis, per quem disponitur ac tondit ad beatitatum vitae suturae. Primo quidem, quia ipSam iam praegustare incipit cognitione et dilectione Dui, quibus actibus pars praecipua ordinis morali continetur. Deinde, quia observantia ordinis morali spem acquirit adipiscendi, post huius Vitae cui Sum persectam elicitatem. At vero is, qui boni alicuius spe certa ruitur, illud aliqua ratione iam possidot. Qui igitur ordini morati, Seu virtuti, dat operam is propter Spem elicitati suturae, iam nune, quantum huius vitae conditio patitur, elix et bene ominatus diei potest. Ad rem . Thomas uiuati dicuntur aliqui in hac vita se propter Spem beatitudinis adipiscunda in sutura vita, secundum illud AD ROM. 8, 24 Spe salo facti sumus vel propter aliquam participationem beatitudinis, secundum aliqualem Summi boni participationem 1) s Contra, qui de suprum felicitate desperat, is, etiamsi ceteri affluat bonis, miser omnino est et inlatiX. Qui enim non miserum dix0Pit , in
quem maxima imminet miseria MaXima autem miseria est amissio summi boni, ceterorum bonorum iacturam afferenS.
Solountu disse ultates. 27. Obite. I. idolia dicundum eum Genuen Si felicitatem pra0- sontis vita in dolori et aegritudinis vacuitate reponi. Ut enim ipso
obsorvat, tequid natura no Stra poScit Nempo non dolere orpor0, non aegreAcere animo idque perSentiScere vivido ConStanterqu0. Ι-gitur conscientia aeuitati doloris et aegritudini magnum est illud bonum et Summum, quod in hae ita homine appetunt et Sequuntur.
Ei cogitant se ad laborant; quidquid agunt, quidquid abstinunt, su-gi0ndi causa dolori repellendaeque aegritudinis agunt abstinuntque. Quin i dolent, dolunt ne doleant 2). s
40쪽
R. Noscio an alitor Epicurus loqui potuisso t. At id non iam Gonuen Si quam temporibuS, in quibu versabatur et quibus indulg0bat, imputandum est. Sensistarum enim philosophia se in Italiam otiam
propagarat nec metaphySicam tantum, Sed, Ut Con Sequen erat,
thicam quoquo vitiaverat. Sed ut ad difficultatorii veniam, ecqui non vid0t, illam non modo natura homini Ased laeti etiam vald dotrahere virorum honestorum, eX quibus iudicium rerum pseli dobot Nam natura hominis duo elomenta complectitur eorpii et animum, SenSum et rationem. Iam vero, ut alia dictum St, quamvi appotitio Sensilis, qua non perspicientia ordinis Sed inStinctu tantum ducitur, ad voluptatem et doloris carentiam tendat rationalis amon appetitio quas dictamon intelligontiae equitur, ad obiectum tendit, quod omnino propter Se appetendum St, quin ad Voluptatem se augpitudinis carentiam reseratur. Atque id ipsa eXperientia confirmat frugi nimhomines et laudo digni virtutem propter virtutem pSum volunt, eam-
quo implicite vel etiam explicit ad Dei gloriam dirigunt. Si contra,
epicure more, virtuti S Xercitium ad dolori carentiam referrent; non approbatione sed vituperation dignarentur, o boni esSe desinerent ordinem enim obiectivum subiectivo Subiicerent, nee ad rationi praeScriptum, Sed iuxta caecum naturae impetum opera
Obiic. H. ordo moralis bonum 0Si rationiS. Sed homo SonSu etiam eonStat, qui ad longo diversa bona relationem habui. Haec igitur otiam in hac vita consequi neceSSe St, ut homo, quantum ΟSSit, beatitato ruatur. Et Sane, etiamSi Ordo morali SerVetur tamen negari sequit quin inclinatio Supersit ad illa alia bona, qua sensibilitat0m respiciunt. Nisi ergo haec etiam habeantur, ad aliud natura tondet a proinde finem et felicitatem sibi convenientem, RSSequutuosso diei non potΘSt. R. Eciis, quae superita dicta sunt, obiectionis huius vanitas facile patet. Nam bonum Summum, quod beatitatem proprie dictam constituat, in huc vita nequaquam eonSequimur. sermo igitur tantum eASepotori do beatitato impursecta; quas in adoption se illius boni consistat,
quod pro vitae praesenti Statu maximum Sit ne prae ceteri naturactnoStrae proprium. Iam ero bonum maXimum se proprium sero qua-
quo natura illud est, quod suprema eius inclinationi respondet. Su- proma autem homini inclinatio ea eSt, quae rationem ConSequitur, Cetora igitur propensiones, quoniam huic Supremne Subduntur,monSuramundam Xpleri xigunt quatenus ei Consonent vel Saliena non adVePSentur. Quapropter, Si quando rationali proponSio OStulat ut alicui ex inferioribus non uti Sfiat id ipsum OnSentaneUm na-