장음표시 사용
41쪽
M tet proximi, nec sic actuosus, ut contemplationem non requirat Dei. In is otio non iners vacatio delectare debet, scd aut inquisitio, aut inventio ve ri ritatis, uia in ea quisque proficiat, & quod invenerit, teneat, di alteri non ,, invideat. In actione vero non amandus eli honor in hac vita , sive poten. is tia, quoniam omnia. vana sub ibi a sed opus ipsum, qui it per eumdem lio. norum, vel potentiam fit, si recte , de utiliter fit, id eii , ut valeat ad eam
,, salutem subditorum , quae secundum Deum est . . . Quamobrem otium t iactam ,, quaerit charitas veritatis, negotium tuitum si ucipit necessitas charitatis. Q in is sircinam si nullus imponit, percipiendae atque intuendae vacandum dii veri- ,, tali i si autem imponiti:r , suscipienda est propter charitatis 'necelsitate it, ris sed nec sic omni modo veritatis delectatio deserenda ell, ne subtrahatur il-M la siuavitas, ta opprimat ista necessitas , . Semel autem ac contemplationi quispiam vacci, ad ea quoque exequenda, quae cedunt in ut uitatem aliorum, quaeque propter charitatem in s. ipse suscipit, valde idoneus efficitur . Sic ,, itaque aliquando inquit S Gregorius in Magnus lib. . 8. cap. a 8. Iob. nu. 7o. contingit, ut qui selam coelestem patriam diligunt, teriunae patriae curis i ibis iacere videantur. Quorum tamen ministerium a pravorum operibus plerum. ,, que in actu, nonnunquam vero ante supremum iudicem ibia cogitatione diri scemitur . Pleni quippe supema sapientia discernunt qualiter debeant, oc adri aliud vacare intrinsecus, ct ad aliud extrinio us occupari ; ut si torte occulis ta Dei ordinatione aliquid, eis non appetenti sus, de huius saeculi caris im- , , ponitur, cedant Deo, quem diligunt, , . mapnipter si de ea contemplati ne agatur, quae omnibus praecipitur, quaeque in eo consiliit , ut nolitae menti Divinam legem semper praepositam habenius, ne unquam ab ea d flectamus , ea procul dubio est communi utilitati quam maxime consentanea, quum ad
communem utilitatem quam maxime conferat , ut omnes semper recte agant,
ct recte agere non possint , si a Divina lege deflectant . Si autem sermo
sit de eo genere contemplationis, in quo, abiecta cura rerum temporalium , Divinae solummodo veritates meditandae proponuntur, ad hoc sane nemo leue
tur, di si ei incumbere voluerit, poterit quidem , dum tamen , ut dixi .nus; eius ossicii ratio patiatur; neque etiam illud communi utilitati adversari diςendum est: I. quia utilitas communis pmhibere non potest, ne aliqui hac rati e cultui ipsius Dei, a quo non solum omne particulare , sed etiam commune bonum di manat, sese pecilliariter devoveant: a. quia in hoc vitae genere utilitas boni communis, ta quidem quoad ea, quae praestantiora sunt, quaeri poteti, dc 1-dente charitate , reveria quaeritur et I . quia per contemplationem ad praeitanda quae cedunt in utilitatem aliorum , & promptiores . S perfectiores evadiivus iq. tandem quia tam spectat ad periectionem vitae contemplativα , ut quae conte implando cognita suere, communicentur aliis, quam ut ipla contemplatio de- seratur, si ad siubveniendum necessitatibus aliorum opera nostra requinatur S, ,, cui enim maius eli illuminare inquit S. Thomas a. a. quaest. I 8S. art. 6. , is quam lucere situm; ita maius es contemplata aliis inadore , quam solum, is contemplari. Aliud autem opus est activae vitae. quod totaliter consilit in is occupatione exteriori; sicut eleemosynas dare , hospites recipere , de alia
se huitismodi , quae sunt minora operibus contemplativis, nisi ibae in casu non cessitatis, ut ex supra dictis patet, , a .
42쪽
Tandem quod Deistae reponunt de similitudine, quae intereedit inter Clusestianam , & Mahometanam religionem , id unum sine est, quod deerat non mi. nus ad eorum impietatem cumulandam , quam ad demonstrandam caecitatem , in qua versantur, Vel veritu dixerim , maximam perversitatem , qua laborant.
id λ an ne unum alteri masis adversari potest, qiram Christiana Religio M homelanae adversatur p. ae lint argumenta Divinitatis , quae in Christiana Re. ligione manifestissima occurrunt, iam satis exposuimus. o Hi vero Γ ita ad rem
mitram S. Thomas I. contra Gentiles eap. 6. J, qui sectas/errorum introdu- . ,, xerunt , processe ni via contraria, ut patet in Mahumete, qui . carnalium ., voluptatum promissis, ad quorum desiderium carnalis concupiscentia instiga.
, , tur, populos illexit. reccepta etiam tradidit promissis conformia , volupta- ,, ti carnali habenas relaxans, quibus in promptu est a carnalibus hominibus,, Obediri. Documenta etiam Meritatis non attulit . nisi quae de facili a quolibet ., mediocriter sapiente naturali ingenio cognosci possint; quin potius vera , quae ,, docuit, multis fabulis, ct falsissimis disrinis immisi uit. Signa etiam non . si adhibuit stipematuraliter facta , quibus solis Divinae inspirationi conveniens γ- testimonium adhibetur, dum operatio visibilis, quae non potest esse nisi Dio vina , ostendit doctarem vetitatis invisibiliter inspiratum i sed dixit se in adi., morum potentia milium, quae signa etiam latronibus, de tyramnis non de- fiunt. Ei etiam non aliqui sapientes in rebus Divinis, & de Divinis, &ὐ humanis exercitati a principio crediderunt, Led hamines bestiales.in dese ,, tis morantes, omnis doctrinae Divinae prorsus ignari, per quorum multitu- ,, dinem alios armorum violentia in suam legem coepit.,, Nulla etiam Divina oracula praecedentium prophetarum ei testimonium, , perhibent. quin potius quasi omnia Veteris, & Novi Testamenti documem in ta fabulosa narratione depravat ut patet eius Legem inspicienti . Unde s, albito consilio libros Veteris, S Novi Testamenti suis sequacibus non reis is liquit legendos , ne per eos Ostatis argueretur . Et sic patet, quod eius di-- ctis fidem adhibentes leviter credunt se . Haec S. Thomas r quae saneisutaeianz, ut unicuique manifestum sit quam impie, atque imperite fiat a Deillis comparatio inter Christianam , Mahometanam religionem . Dei diversitate , quae intercedit inter Christianam . de Mahometanam Religionem quod earum institutores, principia , praecepta , sectatores, modum , & rationem , quibus utra que propagata fuit, non multis quidem , sed ad rei veritatem cognoscendam plus quam pluribus, egit etiam Hugo Gmtius lib. 6. de cis iamr'Religione . Dices III. Ea lex communi s ietati adversatur , qua dissensiones , de schismata Hventur ; sed talis est Lex Evangelica, ut constat ex his , quae Julianus Imperator adversus Christianos' promulgavit : ergo Lex Evangelica homines quoad civilem secietatem non recte initituit co . Deinde quis in uno est aestimatione dignum, etiam in aliis omisitas esse debet i ergo si in Pacomio secundum Christianam Religionem laudabile fuit ,
ut, relicto consortio omnium hominum, in Alitudinem sese reciperet etiam in alii omnibus esse debet . Pulchrum vem pmfecto esset , ct humanae s cietati consentaneum , si integrae nationes loca deserta peterent, utque omneri Ea inter a Ita Auctor Coeitationum P sphirarum 43.
43쪽
inter se communionem sibi interdicerent i erso in Lege Evangelica sta. tuuntur , talia non sunt, concludunt impii, ut humanae iocietati prodeae possint ca . R., hoc unum deesse , quo iniqui homines suam impietatem cumula. rent, ut etiam Juliani Apostatae auctoritate conina Chrillianam Religionem uterentur . verum quum hunc Imperatorem nihil non falsi Christianis obieci. se , nihil non priecavisse , ut ab ea, qua doctrinae, pietatis , atque sanctitatis laude
florebant, omnino eos deturbaret , nihil non injustiam, atque crudele cIntra eosdeni statuisse, nihil demum , quamvis religiosiim , atque fractum , non pr phanasse conllet; b non est , cur modo auctoritatem ejus contemnendam , immodi rejiciendam esse demonistrare aggrediamur. Illud ergo tantum monemus,
mirandum non esse , si nostrae aetatis ita piissimi homines sibi similium auctaei tate gloriari audeant i iram simul cum Religione omnem quoque pudorem
od autem in uno exiistimatione dignum ess, etiam in viis semper esse
debere, hoc vero eii, quod negamus. Nam quae in se talia sint, ut, servatis omnibus circumitantiis , recta esse nunquam desinant . in omnibus laudem semper merentur; contra autem quae hoc non habent, sed simi eiusmodi, ut multa in eis tum quoad tempus , tum quoad locum , tum quoad peribnas . aliasque circumitantias ad honellatem eorum servari oporteat . haec in iis tantum celebrari debent, in quibus praeter rectitudinem actionis insunt etiam cetera omnia, quae requiruntur. Inde vero est, ut quoad multa secundum leges rectae rationis non unus idemque omnium agendi modus eise debeat , aut
sit. Qiapropter ille . qui ex siti initituti ratione nullam peculiarem obligati nem habet, recte quidem agit, si a consertio hominum sese eripiat, atque selitudinem petat: alter autem , qui tum parentibus , tum .consanguineis , tum civibus, tum patriae multa debui, si hoc idem faciat , laude eum dignum es.se nemo dixerit. Unde s Pacomius laude dignus extitit, quia selitudinem petitis, si alii quoque omnes exemplum illius imitarentur , laudi iis dein tribui non debereti sunt enim plures, qui ctiam iuxta praecepta Chri ilianae Religionis multa aliis mutua consuetudine mutuisque ossiciis praestare oportet. ,, Dicendum Linquit S. Thomas a. a. quaest. I 8 a. an. I. ad 3. J quo ad
se t ra vitae activae interdum aliquis a contemplatione avocatur propter ali- ,, quam necessitatem praesentis Vitae τ non tamen hoc modo quod cogaturis aliquis totaliter contemplationem: deserere . Unde Augustinus dicit aς. di is Civιt. Dei cap. is. otium sanctum quaerit caritas veritatis, negoti ιm juctum ,
,, scilicet vitae activae, suscipit necessisai caritatis et quam farcinam si nullus imis is ponit percipienda , atque intuenda vacandum ess veritati ; si autem impο-- nitur , suseipienda est propter caritatis necessitatem . Sed nee sic omnino v is ruaris deled fatio deserenda est, ne subtrabatur illa suavitas, o opprimari inari necessitas. Et sic patet . quod quum ali uis a contemplativa vita ad acti- ,, vam ducatur, hoc non fit per modum subtractionis , sed per modum addi-- tionis ,, . Arti autem sequenti. poli quam demonstravit plus meriti inesse in contemplativa , quam in activa vita . haec alia habet: - Poteli tamen mitis tingere , quod aliquis in operibus vitae activae plus mereatur , quam alius in
44쪽
o in operibus vitae eontemplativaei puta si propter abundantia. Divini amoris si, ut eius voluntas impleatur se 'ropter ipsius gloriam interdum sistinet a dul- , , cedine Divinae contemplationis ad tempus separari , sicut Apostolus dicebat ,, ad Rom. s. optabam ego ipse egi: a rhema a christo pro fratribus meisi Si, , autem quis propter opera charitatis a contemplatione, cum merito quand
, , que desiilit , pollari iure ab ea desiilere debet propter opera ivllitiae , in
is quibus erga alterum sese exercere oporteat At vero . ut Scholarum plinasi utar , ita contra Dei stas insto argumentum . Quod in uno eis rationi cotisonum, in aliis quoque esse debet; sed ut aliquis vitam omnino privatam ducat eo fine , ut studio litterarum selummodo incumbat . rationi consenum eli, de reipublicae utile t ergo omnes hoc idem facere poterunt: sed inde futurum esse nemo non videt, ut nulla hominum ordinata cietas amplius consistere possit: ergo si ea quoque omnes peragant , quae secundum praecepta rationis uni , aut alteri conveniunt , maximum humanae G. cietati detrimentum afferretur, immo prorsus ea deleretur, atque destrueretur. apropter simul cum Chri iliana Religione etiam plura praecepta rationis opstatet, ut Deillae e medio tollant , quamvis cum summo contemptu Cestiliana:
Religionis pm defensione eorum multum adlaborent. I. I I.
DE sUMMA 2T NECEMARIA UTILITATE , QUAM LET 1VANG2LICA AFF2RT 'HUMANAE NATURAE INFIRMITATI .
NAturam hominis hie quoque spectamus, sicuti revera semper spectari deo bet , prout est ratione pmdita, atque ab aliis dii linguitur. Duo autem in secundum ' hanc acceptionem in ea considerari Di sunt ; hoc est vis intelligendi, de libere eligendi facultas : semel ergo ac per Legem Evangelicani huic duplici facultati hominis recte pmspiciatur, sepleaturque id omne , quod deest, maxime si aliundo supplera non possit , eam infirmitati humanae naturae
valde consormem esse concludi debet.' PRO sirio . Lex Evangelica infirmitati humanae naturae summe saluta ris est. Prob. prop. Lex Evangelica recte hominem 'instituit tum quoad Deum ιtum quoad se ipsum , tum quoad alios , ct quidem sive ea spectentur , quae gnoscere, sive ea . quae agere debet , quemadmodum in tribus propositi nibus s. superioris Iam demonstravimus t ergo Lex Evangelica infirmitati hu .manae natum summe salutaris est. At vero rem istam dis gentius expendamus . Quid intrinsecum latere in unoquoqile nostrum, quo ad malum feramur, nullus sane est, qui in dubium revocare possit. Id autem quamvis omnes experimento didicerint; tamen ne. mo est, qui originem . eius assequi valeat i dum enim gravia crimina ab hominibus committi videmus , ad malitiam quidem eorum advertimus . sicut . etiam nolinam sentimus, quando vel male agimus . vel ad male agendum in clinamur I ceterum huius malitiae originem nullus unquam per se detegere potuit.
Haec vero est , quae per Divinam Revelationem Legis Evangelicae ma-- uis
45쪽
nitellatur , quu er eam cognoscamus , qua ratione humana natura corrupta
merit i Per unum hominem , inquit Apostolus ain peccatum in hune,, mundum intravit, Sper peccatum mors, & ita in omnes homines mora periso transiit, in quo omim peccaverunt ... Igitur per unius delictum in omnes,, homines in condemnationem Inde vero contingit ἔ ut LbJ ,, Ab intus . . . , , de eorde hominum malae cogitationes procedant , adulterio Hrnicationes ,
is homicidia, surta, avaritiae, nequitiae , dolus, impudicitiae, oculus malus , ,, blasphemia, superbia, stultitia . Omnia haec mala ab intus procedunt , & coinquinant hominem se . Unde Apostolus et cin ,, Video autem aliam le- gem in membris meis repugnantem legi mentis meae , S captivitatem meri in lege peccati, quae est in membris meis M. Sed non solum malum , quod in nobis interius latet . per Revelationem Evangelieae Legis manifestatur, sed etiam opportunum remedium illi assertur.
Et primo quidem ab ea edocemur , nos tanti non esse , ut propria virtute ab omni malo cavere, singulisque tentationibus obsistere possimus. Iubet ergo , ut puras manus nostras ad Deum tollamus, a quo solum id omne expectare possumus, quod nobis in tanta miseria conititutis necessarium est . Deinde v m , magnis praemiis propositis, quae superant sensita nostros, ut contra corruptam natunam , & vitia omnia decertentus, nos accendit i si autem hoc facere renuamus; minis deterret, atque suppliciis , quae in aeternum duratura sunt. Demum intus quoque praecipit, ut renovemur, deponamusque FI ' secundum M prillinam conversationem veterem hominem , qui corrumpitur secundum de- ,, sideria erroris , ct induamus novum hominem, qui secundum Deum creatus is est in Iustitia, ct sanctitate veritatis . , . Quo autem id omne sincere capiamus , etiam cogitationum nostrarum , intemorumque motuum Deum nobis iudicem demonstrat, quem nihil eorum, quae intra nos geruntur , latere potest . iniis vero haec omnia , quae in sacris Novi Testamenti libris tam saepe
repetita leguntur , Divina esse negaverit λ Profecto ille solua detegere naturam hominis, ad virtutem excitare, contra vitia accendere , perficere , ac renovare ita poterat, qui summa est scientia , bonitate , atque perfectione prinditus. Hinc neque legibus, neque institutione, neque quavis industria hominum aliquando factum fui illa legimus, ut vel quae tandem eiset natura hominum detegeretur , vel ea remedia pararentur, quibus indigeret. Quoniam vero non Elim in nostra natura corrupta id inest, per quod adhaee inferiora deprimamur, & ea quoque , quae turpia simi, consectemur ἔ sed etiam certum lumen nobis affulget, quo videamus, quae recta sunt, & ad sublimioria elevemur , ideo ut etiam de origine harum affectionum sibi mutuo adversmtium in limeremur, ad persectionem no:irae cognitionis , atque volu tatis plurimum intererat.
At quid non dillincte hac quoque de re per Revelationem Evangelicae Legis non exponitur inlid non sapientissime conitituitur, quo homo se ipsum
regat, ut magnas utilitates tum in illa , tum in altera vita capere possit λPrimo ergo aliam corporis, aliam animae originem esse , in ea aperte tradi
tur i illud interire , hanc semper manere , nihil sublime in se illud habere , hanc vero Dei similitudinem , atque imaginem e se docemur. inia vero caro n ,, Concupiscit adversus spiritum, ipiritus adversus carnem . . . manife . sta
46쪽
is sta sunt opera earnis, quae sunt fornieatio, immunditia, impudicitia, luc
,, ria , idolorum servitus, veneficia, inimicitiae , contentiones. aei tutationes ,ri irae. rixae, dissensiones, sectae . invidiae, homicidia, ebrietates , commun,, sationes, S his similia... Fructus autem spiritus est charitas , gaudium, is pax , patientia , benignitas , bonitas, longanimitas , mansuetudo . fides, minis deis a , continentia , callitas . io Ergo , fratres , debitores sumus non cami, , , ut secundum camem vivamus. Si enim secundum carnem vixeritis, morieri minit si autem spiritu ficta camis mortificaveritis. vivetis. Quicumque enim
, , spiritu Dei aguntur, hi sunt filii Dei. Non enim acceptilis spiritum se ,, vitutis iterum in timore. sed acceptilis spiritum adoptionis filiorum, in quo is clamamus i Abba, Pater. Ipse enim spiritus tellimonium reddit spirituiri nolim, quod sumus filii Dei. Si autem filii, & haeredes: haeredes quidemri Dei. cohaeredes autem Cesilii; si tamen compatimur , ut ex conglorifice-
mur. Exillimo cnim, quod non sunt condignae passiones huius temporis ad ,, suturam gloriam , quae revelabitur in nobis ,, . Quae ergo in nobis diversae assectioncs ex illunt, undenam suam originem ducant , in Revelatio: Evangelicae Lugis non solum distincte exponitur, sed etiam aperte detrunci tur, quibusnam parere , S: quibus re si itere debeamus. ino fit, ut per Legem Evangi licam infirmitati humanae naturae undequaque prospectum sit, atque ita quidum prospecium , ut nonnisi ab ea mente, quae omnia novit , huiusmodi providentia prosiclici potuerit. Dices i. Deus nos eo fine ratione donavit, ut vitae nostrae magistra esse posset; sed ad multa eorum , quae per Legem Evangelicam proponuntur, mamgiiterio rationis uti non possinatis, quia intelligentiae nolim vires longe superanti ergo Lex Evangelica humanae naturae confii is esse non Pineu r erga sola natio esse debet, quae nos credentes efficiat . MI . . diit. ini, ita ut ea expendere non possimus ipsa natione, eon. , ita ut de certitudine , .atque veritate eorum per ipsam rationem conitare non PODst, ne. Nod unum ergo idemque munus nationis esse debet in omnibus rebus,
de quibus disputatur. Si enim de Philosophicis se a sit, ii ulte quispiam prinpter salam auctoritatem unius cuiuspiam, aut plurium philosephorum aisensum ii siem firmum p beret, quum talia haee sint, quae ratione expendi ab iis, a
quibus polliunt, debeant. Contra autem si quaedam histori ea monumenta, quae veritates facti appellari consueverent, in controversiam veniant , in id potis smum vires nolitae rationis intendere debemus. iit nobis perspectam fiat, num ea omnia occurrant , quae hoc. vel illus contigisse, dubitare nullo modo sinant, non vero necesse est, ut cur contigerit. rationem videamus. Hoc a
tem tunc pnaecipue alte cndum est, quando res non humana , sed Divina virtute gella suerit. Et re quidem vera quidnam tandem etiam per homines gellum occurrit, quod licet omnino verum sit , tamen argumentatione , ecratione confirmare, dii scillimum, de saepe etiam impossibile non sit p., Finge is animo, s inquit Origenes lib. I. contra Celsumnu. i. J negari a quopiam ul- ,, tum unquam fui te bellum Troianum, idque eo, quod multa sint huic hili riae admixta, quae nunquam contingere potuerunt, ut Achillem tui de Deae
a Ramo: g. v. I a. & seq. ritatem omnium , qui pro Christiana Religio. b a v rationeni haei nostrae eatin ne steterunt , una cum aliis Delliis uidit sam esse debete , postquam comenidit aucto- Auctor CogitaI. s. Ic.
47쪽
is marinae Thetidis, & Pelei hominis filium, Sarpedonem Iovis , Martis A se
,, laphum , SI almeneum , AEneam Veneris. Quo argumento hane hi loriam is adiimemus p Ouomodo nos expediemus ex fabulis , quae receptae opinioni bel- , tum vere Graecos inter, dc Troianos ad Troiam gellum fui ise , contextaeo sunt is p Hoc autem non solum in iis , quibus fabulae admixtae sunt, sed etiam in aliis omnibus evenit. Quum enim non una omnium sit opinandi ratio,& quae unius propria eii, alteri per se innotescere non possit, inde fit, ut rotionem eorum , quae ab aliis gesta' sunt , plerumque nullo modo assequi possimus. Semper tamen verum est, sieri non poise , ut nihil non absurdi im consequatur, semel ac morali evidentiae, ob quam de certitudine alicuius facti conii re potest, nullam fidem adhibendam ei se dicamus, quum compertum sit mo. ratem evidentiam , aeque ac physicam , assensim a n is extorquere posse, quem' admodum initio lib. a. pluribus lemmatibus demonstravimus. um ergo Divina Revelatio res facti sit, uti iam saepe monuimus , quae neque ratione inveiligari, neque argumentatione cog sci potest, si quis de illa dubitet, eo tantum spectare debet, ut cognoscat, num vera sint, quae eiusdem Divinitatis argumenta proferuntur; hoc est, num Divinitatem doctrinae contineat, num miraculis, atque prophetiis confirmata sit ἔ non vero ut omnia . quae in hae Divina Revelatione continentur, secundum sui capacitatem expendat. Immo si hoc facere audeat, contria ipsa instituta rationis procul dubio peccat. Qi iam quidem semel ac aliqua Divina esse constat, si ea quis sua ratione metiri Volis erit, contra ipsam rationem ea iam non amplius ut Divina, sed veluti homana habebit. Qtrapnipter licet neque ipsam Revelationem, neque omnia, quae in Revelatione continentur, humana ratione invelligare possimus . immo veno nullo m do debeamus; tamen quumide existentia Divinae Revelationis humana ratione ' ' . certi esse sessimus, ac revera certi simus, sicuti nunc demonstrare aggressi sumus , inde et , ut eadem humana ratione eorum quoque omnium , quae in Revelatione continentur, veritas, atque certitudo perspecta sit. At vero illud quoque advertatur oportet, magnum discrimen inter ea es: se . quae si pra, ct ea quae contra rationem sunt: modum illorum , rationem, atque convenientiam mens nostra perspicere quidem non potest: nihil tamen in itidem videt, quod repugnet. aut contradictionem aliquam in se habeat iis larum autem non solum modum , mationem, S convenientiam non perspicit , sed etiam ea manifelle repugnare cognoscit, multaque absurda consequi , s mel ac esse ponantur . IIaec ergo si in Lege Evangelica continerentur, eam humanae naturae conformem esse , dici non pi,iset ; ceterum quum nihil tale in se habeat, sed nonnulla tantummodo complectatur, quae cognitionem ni tiram
excedunt, ille selus nostrae rationi eant adversari, ais mare audebit . qui sinpremi entis infinitam intelligentiam & supra nostram non extendi, de nostrae Iemper accommodatam esse debere impie contenderit . quamvis fide potissimum Deum a nobis colendum esse, ipsa ratione coni let, uti iam demonstravimus Q. Verum mirandum non eil, si Deillae noliri temporis Chrillianam Religi
nem odiolam reddere contendunt, quia multa supra humanam rationem con
tinet. α fide potissimum ei adhaerendum esse statuatur. Veterum impiorum spro isto more vestigia premunt. Celsum enim Christianam Religionem veluti
48쪽
ec eam & sine ratione calumniantem origines lib. l. contra eumdem nu. P. ita
reti litti,, Si fieri posset, ut homines, relictis huius vitae negotiis, in Liam, philosophiam incumberent, nulla sine via effet W tior. Invenietur enim in ,, Christianismo non minor ne quid arrogantius dicam tum eorum , quae cre- , , dinitur, disquisitio, tum Propheticorum aenigmatum , Evangelicarumque pa is rabolarum , A sexcentorum id genus, quae figurate gesta, vel cincita sunt, se explanatio. Si autem id ab hominibus impetrari nequit sive propter huius, , vitae necessitates, sive propter eorum infirmitatem, quae in cauisa sint, curis perpauci huic se lludio dedanti ecqu. e ratio majori hominum parti subve- niendi excogitari potest, eaque commodior, quam Jesus Gentibus tradidit pse N.ini sciscitemur ab eorum , qui credunt, multitudine , quique peccatorum is ibrdes, in quibus antea volutabantur, eluerunt, utrum sit illis conducibilius se sine examine credidisse. S credendo stipplicium peccata, prataliaque virtuis tem manere, correxisse mores ; an, spreta simplici side, non ante morum, , illam emendationem aggredi, quam doctrinae principia punitus investigave- ,, rint. M 4nifestum est , perpaucis exceptis, reliquos ne id quidem at sequuturos, quod alii simplices fide assequuti sunt, scd in corruptissima ilia vitari remansuros. Quo circa inter argumenta, quibus constat tam salubrem ii
, , minibus doctrinam, Deo auctore, ad eos pervenisse ; hoc, si quod aliud ,
is locum habere debet, , . Num. Io. ,, Illam igitur sine examine fidem, de ,, qua tot turbas agunt, experti , quam sit plerisque utilis , fatemur a nobisse commendari iis , qui relinquere negotia omnia non Di sunt, ut te totos per se scrutandae doctrinae tradant. Illi autem, quamquam fateri erubescunt, idem, , faciunt tamun. Nam quis ad Philosophiae studium incitatus , aut iii aliquam, , Philos horum sectam, aut sorte, aut quod in talum magi liram incidit, id ,, coniiciens, aliter ad eam se applicat, quam quia illam credit reliqui, prae- , itantiorem ,,ρ Nuim I i. Ergo si ratio docuit, credendum ei se um cuipiam ,, eorum, qui sectas apud Graecos, de Barbaros induxerunt , quanto magisse Deo ruri ini omnium Domino , ct ei, qui docet , hunc ibium ei tu colei , , dum . . . Quomodo igitur Deo credere non sit rationi consentaneum ui agis , quum a fide omnia pendeant is P Rursiis calumnianti Celse , noa sine rati
ne credere, Origenes lib. 6. contra cumdem nu. io. ita respondet οῦ is Sunt quiis dem , quo , quum nihil magis possint , ad credendum hortemur, ico alios,, quamuni licet, interri gationibu , ct responsis persia demus ... Nam de sim , g lis rubus plura conamur argumenta afferre . quam lupra expuiuimus , , . Julianus quoqus, titi apud S. Gregorium Naaianaenum Oratione 3- ad Uersius eumdem nu. 98. legere cis, haec Chri ilianis exprobabat: se Velina autem eii im,, fani a , e. ruilicitas et nec quiduuant aliud, quam crede , sapientia. vel irae uitCui ita S. Gregorius: ,. Hoc enim iermone, innuit, id intelligimus non li-M cum iis, quae ab hominibus Divino numine aluatis dicta sitiit, fidem abri,, gare; verum pro sermonis, ct doctrinae confirmatione illorum auctoritatem ,, cite omni I gica facultate, atque contradictione validiorem G. Verum tamen est, quod ea, i uae auci tritate primo credimus, credenda cile etiam ratione inde indu ii.tulligimus A. o cogitito, satis apparebit inquit S. Auguἰiinus lib. M Le vera Oligione nu. I b quantum homo assequi potet l. quam nece is a-
mis , di invictis, S iustis legibus Deo, de Domino sito eii ucta subiecta sinitri ux quo illa omnia, quα pruno ciudidimus, nihil nili auctoritatem 1cquuti, T . IV. F is pase
49쪽
M partim sic intelliguntur, ut videamus fieri posse, atque Ita fieri oportuin,
is doleamusque illos haec non credentes , qui nos antea credentes irridere . is quam nobi sciam credere maluerunt se . Cont. Q. Od est supra nationem , ctiam contra eam esse debetr ergo .
Prob. ant. Quod est supra Lationem , non potuit esse eonDrme ipsi rationi; sed qii xl ratiani con Drme non est contra eam eii; sicut quod non est veritati con-Drme , eil contra veritatem et ergo a). R., dii l. ma. , quod est supra rationem , non potest esse conBrme ipsi ra-.tioni, ideii non poteli cognosci lumine rationis, con. , lumini rationis adversatur, ne., S dili. mi. , si quatenus lumini rationis ad Wersatur , ei contarine non sit, con; si conserme non sit, quatenus lumine rationis attingi non potest,ne. Secundum duplicem acceptionem dici poteli, aliquid rationi conDrme non ei se et primo quidem quia tale non est, ut cognoscatur, vel cognosci possit lumine rationis i secundo autem quia ipsi lumini nationis adversatur , falliamque esse deprehenditur per lumen rationis. Qtiod non est conforme rati ni . secun dum hanc acceptionem , revera esl contra nationem : nam quom ada falsitati veritas ; ita etiam quod contra rationem ell, ipsi rationi ad Qersari debet. Ceteri rum quod non est conserme rationi secundum priorem acceptionem . ipsi rationi millo modo advertatur. andoquidem ut discemere passi mus, num ali quid rationi opponatur, oportet illud esse subiectum lumini rationis r nam ratio de iis tantum judicare poteil, quae ei subiiciuntur ; atqui illud , quo,s ideo non est conmrme rationi, quia supra eam ell, non poteti uise subjectum lumini nationis r ergo iudicare non possumus , num opponatur lumini rationis . laeti de ut aliquid lumini rationis opponi dicatur, necessie eit pernumen rationis c gnosci repugnantiam, quae est inter praedicatum, & subiectum ; hic vena ell, quod humana ratio iudicare non potest de iis , quae supria eam posita sunt i
At vem quod supra rationem positum est, ipsi rationi conforme esse, ut supra eam sit, illud vem est, quod modo contendo. Nam quidnam unquam rationi conDrmius esse potest, quam supra rationem ea posita e se decernere, quae, utpote sum naturalia, excedunt lumen illius p Sicut igitur uti habet ,, S. Thomas I. eou. Gent. ca. 3. nu. a. maximae amentiae cis et idiota , quiis ea, quae a Philosepho pmponuntur, falca e se aTereret propter hoc, quod ,, ea capere non potest ita etiam multo amplius ni iniae stultitiae esset homo, ,, si ea, quae divinitus Angelorum ministerio revelantur, salta eise silpicaturis ex hoc, quod per rationem investigari non possunt ,, . Num. 3. ,, Adhuc ,, idem manifeste apparet ex defectu. quem in rebus cognoscendis.quotidie is experimur . Rerum enim sensibilium plurimas pmprietates ignoramus, eas, rumque proprietatum , quas sensu apprehendimus, rationem perfecte in pluo ribus adinvenire non possium ust multo igitur amplius illius excellentissimaeis subitantiae transcendentis omnia intelligibilia humana ratio investigare non suffcit is . Et re quidem vera fidei Christianae veritatem rationi contrariam non en cum Angelico Magiit m ita facile demonstrari potest: Ea enim sinquit S. Doctor I. ,, coni. Gent. cap. 7. nu. I. quae naturaliter rationi sunt inlita, verissima eise
50쪽
si constat, in tantum ut ea nec esse falsa sit possibile enitarer nee id , quod
fide tenetur, quum tam evidenter divinitus confirmatum sit, a) fas et cre- is de re esse falsum. ia igitur ibium salium vero contrarium eli. ut ex em, , rum definitionibus inspeciis manifelle apparet, impossibile eit illis principiis, ., quae ratio naturaliter cognoscit , praedictam veritatem fidei contrariam esse . ,, Num. a. Item et illud idem, quod inducitur in animam discipuli a docenteis doctoris scientia continet, nisi doceat ficte, quod de Deo nefas et dicere.,, Principiorum autem naturaliter notorum cognitio nobis divinitus est indita , , , quum ipse Deus sit auctor nnil e naturae. Haec ergo principia et i mi Divi- na Sapientia continet: quidquid igitur principiis liuiusmodi contrarium eit . ,, est Divinae Sapientiae contrarium et non igitur a Deo esse poteti. Ea igitur. , , quae ex Revelatione Divina per fidem tenentur, non possunt naturali co- ,. gnitioni esse contraria. Tamen advertendum ell, uti Ferrarensis in laudatum caput recte monet.
,. od diverse modo loquitur S. Thomas de primis principiis . R de iis , quae, , sunt fidei, ut ostendat ad horum cognitionem nos diversi inode habere . Prim, , ei pia enim necesse eit verissima esse , Sc videri verissima , ita qu nee, , etiam cogitari potest illa ede falsa , sicut inquit Philosophiis de hoc primo ., principio: impossibile eit idem simul in eise S non inei se uidem 4. A1etaph. , Etsi enim aliquis possit verbis dicere, hoc ella falsum ; mente tamen cgio tare non potest, eo quod tunc coniniria eidem simul inessent, ut Philolb-- phus deducit. Ea quae sunt fidei, licet in se sint verissima, non tamen ex , , propriis rationibus terminorum eorum veritas nobis apparet, sed tantum in se communi iudicantur vera vise, eo quod divinitus sunt revelata, ut miracu- , , lis eii comprobatum, ut in praecedenti cap. diximus. Ad hunc ergo dive . , sum non habendi modum circa illa cogirolcenda insinuandum dixit S. Thomas, , de principiis ,. quod illa verissima epe constat ; de eo autem quod fide te-- netur, quod non uil f is eredere esse fa ιm . Ex illa ratione S. Thomae exclu- ,, ditur ratio Roberti Olchut in h. Sent. arguentis ea, quae fiunt fidei, contra . , rationem natanalem esse, quia ratio naturalis dictat oppositum esse verum . ,, Patet enim ex dictis quod hoc alsumptum est falsum : patet etiam ex di-- ctis falsum esse , quod in alia ratione alium it, scilicet quod articuli fidei
se sunt contra rationem non silum rulli coriim , sed etiam saprentum , puta quod ,, mulier sine viri semine concipiat. Dicitur enim, quod non sunt cor.tra rationem vere sapientum . illi enim si dicunt, quod impossibile est virginem
,, concipere, dicunt hoc . considerato ordine caussarum secundarum, non autem, , consilijerato ordine Divinae potentiae . . Obsccta autem paritas ex veritatis natura repetita, ut quemadmodum est contra veritatem , quod non est veritati conforme, ita etiam rationi contrarium sit quod non eli rationi conforme; huiusmodi , inquam , paritas a d. rem non pectinet Nin enim ii milis eii conditis rationis, re veritatis ; nam ueri tis quidem lis limitibus definita eli . sed tantum patet, quantum patet ratioentis; unde quum nihil medium sit inter ens & non ens , inter verum di falsim, ne cedario sequitur falsiim esse , quod in se ipsis e forme non est veri.
a) Quoad Reὐelationem In Veteri Te prestitiui sumus quoad Revelationem Navi