Caesaris Avgvsti Index rervm a se gestarvm, sive Monvmentvm ancyranvm

101쪽

QUAE . A D. , tum Vs. 2 l . . . ESAE in lNVJlSAE subinviti hoc quidem, quia minus

Laltuum esse videatur. Reliquam lacunam commode explere neScimuS. 24. Ab hoc inde loco extat interpretatio Graeca Ancyrae ab Hamiltono reperta, ex qua cum Latina certissime restitui possent, noluimus ampli M Chishulli aliorumque Supplementa, quae quidem fal8a essent, commemorare, a quibuS non nunquam peccatum esse non mirum est. Simul ubi Chisti ullianum sivo Tournosor tianum exemplum ab iis, quae iam vera esse appareret, recederet, id inter varias Iectiones reiecimuS.

Ae Ptum Populi Romani adieci imperio, anno 30 a. Chr. 724 urb.), victa

ad Actium Cleopatrδ. Armeniam maiorem - trari ferro. Primam hanc Tiberii expeditionem accurate et recte narrat Dio Cass. LIV, 9. Anno 20 a. Chr. 734 urb.) cum Armenii Artaxiam apud Augustum accuSarent et Tigranem, minorem eius fratrem Ioseph. antiq. Iud. XV, 4 exti .), qui tum Romae erat, in regnum vocarent, Augustus Tiberium, tum privignum suum, mi Sit, ante cuiuS adventum cum Artaxias per dolum propinquorum Occi Sus esset, ΤigraneS cum pace regnum adiit. Breviter narrat Sueton. in Tib. c. 9 ducto ad Orientem exercitu regnum; Armoniac Tigrarii restituit ac Pro tribunali diadema imposuit. CL Tacit. Annal. II, 3, et de nummis, quibus Armenia capta celebratur, Ecl hel. Doctr. Itunam. TOm. VI p. 98. De Artavasde autem, Tigratiis huius patre, infra plura dicentur ad VI, 1. 28. eandem gentem - regendam tradidi. Cum Tigranes ille, de quo modo dictum est, mortuus esset, Augustus anno 6 a. Chr. 748 urb. Tiberium misit in Orientem, sed is ea provincia Sprela Rhodum concesserat Dio LV, 9). min perlegatos iussu Augusti impositus Artas asdes et non sine clade Romanorum deiectus, ut resert Tacit. Annal. II, 4. Invasit igitur regnum alter Tigranes, quem auxilio Par

illorum fretum bello depulit C. Caesar anno 2 p. Chr. 755 urb.) regnumque Ario bargani iradidit. Vide Vellei. II, 102; Dio LV, 40. Ex recentioribus Hoeckius in historia imperii Romani Vol Ι P. II p. 47 sqq. accurate et dilucide has res exposuit. Scripsi autem Vs. 28 PER. GAlU , ut est in exemplo Lucasiano; minus enim recto Chishullus tamquam ex Tournesortio ediderat PER. CAlVM. Cf. II, 44.30. ct Post eiuS mortem - misi. Breviter hoc refert Tac. Annal. II, 4 Ariobarzane morte fortuita absum 'to stirPem eius haud tolera ero. Aliud nihil de Ar

Non potuit haec Chishullus intelligere, quia Vs. 33 Supplebat regibus eas Possiden tibus concessi, quae nunc aliter explenda esse interprelatio Graeca docuit. Quam quam ne sic quidem existimare debuit, Omnes provincias orientales ipsamque Graeciam ab Augusto concessas esse regibus. Nunc hoc intelligimus, dici bellum, quod Augustus contra M. Antonium gessit, quo bello omnes provinciae, quae ab Italia ad orientem spectant, itemque Cyrenae imperio populi Romani redditae sunt. Earum

102쪽

nutem provinciarum magnam Partem Vel Cleopatrae ipsi vel liberis eius, quos roges appellarat, dono dederat Antonius, ii Vidioseque hoc loco Augustus ita dicit, quasi etiam reliqua iisdem concessurus suerit. Quae autem Antonius illis regibus donaverit Plutarchiis narrat in Anton. C. 54 IJρωτον πιν ἀ προφηνε Κλεοπατραν βαι λισσαν Αι γυ-

Κ ύπρον αυτοῖς ἐχαρωατο. De Hadriano mari Supra dictum est ad VS. 12 huius tabulast. 33. et antea Siciliam et Sardiniam - reci erasei. Siciliam recepit Augustus

Sexto Pompeio victo anno 36 a. Chr., 7l8 urb. Sardiniam anno 40 a. Chr., 7l4 urb., cum duabus legionibus Menodorus, Pompeii dux, ceperat Appian. bell. civ. V, 56; Dio XLVIII, 30), luit usque est sortissime contra Augusti impetus Appian. l. l. c. 66).recepit tandem Augustus eodem Menodoro sive Mena ira dente Dio Cass. XLVIII 45; Appia n. boli. civ. V, 80). Addi autem potuit Corsica, quae simul cum Sardinia

seiusdem liberti opera reciperata est, non addita est, quia nulla peculiaris provincia erat. Cur soli ite hoc Sexti Pompeii bellum nominetur, supra ad us. 1 huius tabulae dictum eSt. 35. Colonias in Africa . Non faciendum erat hoc loco, ut colonias omnes Augusti, quo quamque loco et quo tempore deduxisset, multis demonstrarem. Est enim ea quaestio et longa et plurimi laboris. Quam cum propter aliam causam olim susceperim, coloniarumque omnium Romanarum rationes expositas perscriptasque in scriniis meis habeam, non praetermittendum esse putavi, quin hoc loco nomina certe ipsa coloniarum, quas in quaque pro Vincia Augustu S deduxisset, Ponerem itaque vere

ab eo narrari demonstrarem. In Africa igitur Augustus deduxit Cirtam, Iuliam Constantiam Zilim, Babbam, Banasam Valentiam, Carteianam, Gunugi, Rusconias, Ru- sagum, Salden, Igilgili, Succabar, Siccam, Carthagineiu, Maxullam, Uthinam, Tu-hurhim. In Sicilia Augusti coloniae sunt Catina, Syracusae, Thermae, TVndaris, Tauromenium; in s Iacedonia Pella, Bullis, Dium, Cassandria, Philippi, Dyrrhachium, Apros; in Hispaniis Corduba, Asta regia, Asido, Astigi, Tucci, Urso, Illici, Barcino, Caesaraugusta, Libis Ona, Salaria, Clunia, Augusta Emerita, Metallinum, Pax Iulia, Norba; in Achaia Corinthus, Patrae, Dbrine, Actium, Buthrotum, Epidaurus; in Asia Troas Alexandria, Parium, Apamea; in Syria Berytus; in Gallia Narbonensi Valen-lia, Vienna, colonia Equestris, Rauricum, Lugdunum; in Pisidia Caesarea sive Antiochin. 36. Italia autem colonias - deductas habet. Numerum harum coloniarum, in nullo Latino exemplo superstilem, olim Chishullus posuerat ex Sueton. in August. c. 46, confirmavitque eius supplementum Graeca interpretatio. Sunt autem hae: colonia Falisca, Lucus Feroniae, Rusellae, Sena, Suessa Aurunca, Venalium, Sora,

103쪽

Teanum Sidicinum, Fanum Fortunae, Hispellum, Tuder, Brixillum, Concordia, Pola, Ateste, Pisae, Asculum, Hadria, Luceria, Placentia, Luca, Aquileia, Venusia, Cremona,

Augusta Praetoria, Augusta Taurinorum, Nola, Brixia. Quas colonias cur Augustus glorietur Vivo Se celeberrimas et frequentissimas fuisse, demonstrat C. G. Zumplius in scriptione academica, cui litulus est liber den Staud der Bevollierung und dio Volksvermelirung im Alterilium, anni l841, p. 38. 39. Signa militaria complura - a Dalmateis. Sic nunc scribendum esse intellexit FranZius, cum ipse aliquando in Diuria. archaeolog Berotinens.' anni 1843 p. 2l edidisset deuictis gentibus, quod et nimis recedit a Graecis et minus bonum cst. Chisbullus scripserat Per alios duces amissa deuictis legionibus necopi ex Hi-mania et gentibus Delmateis, quorum prior ParS quomodo iam constituenda sit, aperto docet interpretatio Graeca; de altera dubitari possit, an scribendum sit ex Hispania et Gallia et a gentibus Dalmatois sic enim, non Delmatas nominandos osse discimus ex Graeco interprete), ut haec paulo liberius reddita esse pulemus Iraece Nimirum Chistallus apud Tournesortium haec superesse

ET. S ATEl S, unde Videmus omnem illum locum, quo alter S, alter GENsuperesse dixit, evanidum fuisse, et Τοurnesortium de suo potius ingenio explesse litteras quam legisse. Neque recte omnino dicuntur gentes Dalmatae pro gentibus Dalmaticis aut libertatem talem Graecum interpretem Sibi permisisse inveniemus. Quare cum in Latinis constet suisse Us. 39 dos ictis, haud scio an apud Graecum in

novae sunt nec aliunde notae, de Signis ex Hispania et Gallia receptis; de Dalmatis tradit Appianus et amissa esse signa a Gabinio anno 49 a. Chr., 705 urb., in Illyric. c. 12 et 25, et recepta ab Augusto anno 33 a. Chr., 72l urb., ibid. c. 28, SuspenSa-que Romae in porticu Octavia. Cf. Dion. libr. XLIX, 43.

40. Parthos trium exercituum Romanorum - Posui. Cur tres exercitus

dicat Augustus, Chishullus recte explicat. Primus exercitus erat M. Crassi, caesi anno 53 a. Chr. 70l urb.), alter et tertius Aulonii; nam praeter Antonium ipsum etiam Statianus, legaliis eius, cum duabus legionibus victus est, ut Dio XLIX, 25 et Vellei. II, 82 narrant. Nec tamen vituperandus est aut Suet. Aug. c. 2l: Parthi signa militaria, quac M. Crasso et M. Antonio ademcrarat, rePoscenti reddiderunt, aut Vellei. II, 9l ab rege Parthorum signa Romana, quae Crasso OPPMUSSO OrodUS, qutio Antonio Pulso filius eius Phmates ceperant, AuguSto remissa sunt; nam illius exercitus, qui cum Staliano oppressus erat, Signa Antonius ipse per Medorum regem receperat, ut Dio XLIX, 44 narrat. At Augustus h. l. non de signis modo, sed etiam de Voliis, i. e. maxime de captivis loquitur, quos ex Slatiani exercitu reliquos Antonius non adeptus erat. M. Crassi quidem signa iam Antonius paciscendo a Parthis recipere voluerat, sed dolo deceptus cladem illam acceperat. Vide Dion. XLIX, 24 et os libr. LIII, 33. Augustus autem recepit Omnia anno 20 a. Chr., 734 urb.,

104쪽

cum ipse in Asia versaretur, et quidem a Supplice Partho: sic enim senibus flexis signa os serens conspicitur in nummis apud Ecl. hel. Doctr. Num m. Tom. VI p. 94 sqq. Quae signa quo in templa SuspenSa cSSe Videantur, dictum est supra ad Tab. IV, 2 l.

Scripsi autem us. 4l nec remittgyre, ut Gron OViuS Volebat, nec restituere, ut Chishullus et Frangius scrip Serunt, Sed, ne quid omnino a Graeco αποδουναι recederetur, reddere, quo quidem Verbo cliam Suetonium eo quem Supra altilli loco uti videam. 44. Pannoniorum gentes - Silbieci. Non Iecle intelligere et explicare potuit

haec Chishullus, qui obsequi nollet Gro noxio recte ita, ut nunc scribendum esse dOcet interpretatio, dudum Supplenti. Quare cum legeret Per Ti. Caesarem qui tum Pnacerat exercitibus, et parum Latine loqui iussit Augustum et de eo bello dici putabat, quod inde ab anno 6 p. Chr., 759 urb., usque ad annum 9 P. Chr., 762 urb., gestum est; in quo Tiberius non privignus amplius, Sed filius erat Augusti, adoptatus anno 4 p. Chr., 757 urb. Nunc videmus id bellum intelligendum esse, quod finitum est anno 9 a. Chr., 745 urb., ex quo Tiberius ovans rediit, et inde a quo Omnino Romanorum imperium in Pannoniis numerari solet. Narrarunt autem id bellum imprimis Vellei. II, 96; Dio LV, 2, a quibus quae traduntur, nuper rectissime composuit no e L. in histor. imper. Roman. VOl. Ι Part. ΙΙ p. 29.

47. Protulique fines It rici ad Istri fluminis ripam. Sic etiam Chishullus, si exemplum Lucasianum Sequeretur, restituere potuit; nunc scripsit PROTULIQUE

anno, quo Pannonia Subacta eSt, terminum factum esse imperii Romani vel Noricae provinciae, hoc documento est, quod anno 6 p. Chr., 759 urb., ante Pannoniorum et Dalmatarum rebellionem Tiberius ad Istrum hiberna parasse narratur a Vellei. II, li0.48. cis quod Dacorum magnus exercitus - coegit. RectiSSime haec Secundum Graecam interpretationem, in qua unum modo extra contextum Latinum

videtur esse additum, Frangius constituit, ne ab iis quidem, quae in exemplis Latinis superesse traduntur, magis recedens, quam quod Vs. 48 pro eo quod est . . . VClUS ... scripsit D UCTUS . De rebus iam anno 29 a. Chr., 725 urb., M. Crassus contra Dacos, qui M. Antonii partes amplexi erant, bellum gessisse narratur a Dion. Cass.LΙ, 22 et 23. Postea anno l0 a. Chr., 744 urb., Daci Istrum frigore concretum tranS- gressi praedas egerant ex Pannonia Di O LIV, 36), quos victos exercitus Romanus

ultra Istrum videtur esse perseculus. Atque etiam in ingenti illa omnium Pannonicarum gentium rebellione Daci commemorantur a Dion. LV, 30. 50. Ad me ex India rogum legationes Saepe missae sunt. De duabuS traditum est ab Dione libr. LIV, 9 καὶ οἱ προκηρυγαυσάμενοι προτερον φιλίαν, τοτε i. e. anno 20 a. Chr., 734 urb., cum Augustus Sami hibernaret) εσπεισαντο δῶρα πεμ-

ψαυτες. Ea dona describit etiam Strabo libr. XV p. 7l9, qui in epistola Pori regis,

ii ii legatos miserat, quid scriptum fuerit, addit. Priorem legationem missam esse anno 25 a. Chr., 729 urb., cum Augustus Tarracone versaretur, Chishullus colligit ex incerta eius auctoritate, qui librum de Augusti progenie scripsisse dicitur, ubi c. 35

105쪽

haec sunt: Indi ex illso extremo oriente Postremo ad te i. e. Augustum in extremo occidento tum bella gerentem legat Hem misere. Breviter Sueton. c. 21 Qua mirtutis moderationisque fama Indos etiam ac S thas auditu modo cognitos

pellexit ad amicitiam suam ροPulique Romani idtro Per legatos Petendam, quem expresserunt Eutrop. VII, to et Orosius VI, 21. Sed probabile est plus quam bis legatos ex India missos esse, cum Augustus Saepe miSSOS OSSe narret. ΙDSequenti Versu, cum in exemplis Latinis superesse tradantur haec: APUD .QV Q m, licere existimavi explere apud quemquam Romanorum Principem, etsi Graece nihil eSt Diεi 'Pωμαίων ηγεμονι. FranZius in diurn. archaeolog. l. I. scripserat vi dPrincipem Romanum, ut supra eSt V. 44. 5 l. Nostram amicitiam Petierurit - Medorum re S. In diurn. archaeolog. Berolin. anni 1843 p. 22 FranZius haec ita expleVerat: nostram amicitiam Petierunt gentes Per legatos Bastarnarum et Scytharum et Sarmatarum, qui cis Tianaim cο-lunt cel. in quibus quod gentes seiunctum est a nominibus populorum, ita me os-fendit in tanta huius monumenti simplicitate, ut sic scribi potuisse ab Augusto negem equidem. Nec in Graeca interpretatione est Βασταρνων καιι Σκυθῶν εθνη, ut supra in hac tabula us. 44 Παννονιων εθνη, Sed Simpliciter Βασταροαι κ Σκυθαι. Quare aut Chishullum aut Τοuriae ritum erraSSe existimo, quorum alteruter VS. 52 haec superesse traditPER. LEGA .... BASTARNARUM N. . . . SAR .... RUM , rectiusque ab Luca tradi haec PER. LEGA B. CSTAR . . N E. ET. SAR RU , in quibus Bastar

narum significatio nulla, at Salis expreSSum illud, Scriptum fuisse S thae. Quarevs. 5l nihil equidem scripsi nisi nostram amicitiam Petieriant, tum VS. 52 Sic Sup

RU ClS TANAlta . FLUUlVm, in quibus nihil omnino a Graeca interpretatione

disceditur. De legationibus autem horum populorum ad Augustum missis nihil praeter haec ipsa Augusti verba notum est; sed bella contra plerOSque eorum geSta esse scimus. Exciverat enim Omnes M. Antonius, ut auxilio sibi essent contra Augustum. Quare M. Crassus magnum contra BastarnaS et Scythas bellum per plures annos gessit inde ab anno 30 a. Chr., 724 urb., quo bello animi populorum Videntur esse fracti. Vide Dion. libr. LI, 23 sqq. Sarmatae tum quidem non nominantur, sed anno 16 a. Chr., 738 urb., C. Lucius eos victos trans Istrum repulit Dio LIV, 20) et rursus in communionem venerunt magnae illius Pannoniorum et Dalmatarum seditio- Dis anno 6 p. Chr., 759 urb., Dio LV, 30 . Contra Albanos et Hiberos bellum ab Augusto gestum esse nescimus, sed victos anno 36 a. Chr., 7l8 urb., eodem tempore, quo bellum contra Parthos ab ipso Antonio infeliciter gestum est, Antonii societati adiunxerat P. Canidius Dio XLIX, 24) eaque causa videtur fuisse, ut postea legatos ad Augustum mitterent veniae petendae causa, quam ille, qui in tam longinquis terris bellum gerere nollet, accepit. Nam quanti in iis regionibus Augusti nomen fuerit, aptissime Frangius laudato Strabone libr. VI. p. 288 demonstravit. Medorum denique eadem videtur causa fuisse. Resero autem ad Omnes has gentes barbaras,

106쪽

quod Sueton. in Aug. c. 2l narrat: Taritumque abfuit a cupiditate quoquo modo imperium mel bellicam gloriam augenii, ut quorumdam barbarorum Princ*es in

aedes Martis Ultoris at arct cor Irat, maHSuVOS SC iu sit δε ac Pace, quam Petet erit.

54. Tiridates et Postea Phrates. Tiridatem Dio LI, 48 narrat pulsum a Phrato, anno 30 a. Chr., 724 urb., Supplicem in Syriam Venisse, secumque adduxisse Phralis silium, dolo surreptum cs. Iustin. XLII, 5), quo anno 23 a. Chr., 73l urb., reddito Augustus signa et captivos a Parthis recepit. Vide Dion. LIII, 33. Phrates autem, Phratis silius, oro dis nepos, est ipse ille, quem Τiridates Olim clam surreptum Augusto tradiderat, qui postea Parthis petentibus rex datuS in regnum suum pros1-ciscens obiit. Vide Dion. LVIII, 26; Tacit. Annal. VI, 32 et Lipsit excurs. ad Tacit. Annal. II, 2.

TABULA SEXTA.

l. Medorum Aretaseasdes. Sic supplexi, quia idem videtur esse, qui infra in hac tabula Vs. 14 commemoratur, unde etiam reliqua in hoc versu sic scripsi regis Ariobaizanis stlius, qua in re ab iis, quae in Lucasiano exemplo superesse traduntur

ARTA CA, ita discessi, ut unam modo litteram C in S mutarem. Ille Artavasdes antea aliquamdiu bellum gesserat cum M. Antoni ο Dio XLIX, 25), tum non modo amicitiam Dio XLIX, 33), sed aliam assinitalem cum eo iunxerat Dio XLIX, 40 . Qua si eius cum Parthis et Artaxi Armenio bellum intulisset, primum prosperere gesta tandem superatus et captus est Dio XLIX, 44). Sed videtur tamen postea esse liberatus: confugit enim anno 30 a. Chr., 724 urb., ad Augustum ab eoque filiam suam recepit Dio LI, 16). Hoc igitur est, quod h. I. Augustus gloriatur. Verum

cum siliam reciperet Artavasdes, AriobarZanem tamen silium Romam tamquam Obsidem videtur misisse, qui deinde, ut infra Vs. 11 est, petentibus Medis rex impositus est; nec quicquam aliud de ea re traditur. Atque is Ariobarganes haud scio an idem sit, qui supra V, 29 commemoratus est, ut idem iuvenis duobus regnis et Mediae et Armeniae impositus Sit; ideoque illo loco patrem eius Artavasdem nominandum esSeputavi, non Artabazum. Quamquam enim proprie Artavasdes et Artabagus unum idemque nomen est vide imprimis Reimar. ad Dion. Cass. XL, 46), hoc tamen discrimen intercedit, quod prius magis Latinum, alterum magis Graecum est: atque illo

omnino Augustum in hoc rerum suarum indice.uSum eSSe certum est. Nam nusquam

in Latino aulo grapho, ut ita dicam, ea, quae supersunt, Ostendunt ArtabaZum, at his Artavasdem, V, 30 et VI, li, quorum illo loco Graecus interpres habet item Artavasdem, altero ArtabaZum. Tertio loco, V, 29, ubi Graece est Artabaetus, ut Latine fuisse Artavasdem existimem, hoc me movet, quod avus hominis, a quo appellatus est, Latine dicitur Artavasdes. Itaque cum appareat Graecum interpretem, in medio quasi inter suam et inter Latinam linguam positum, inconstantem fuisse, ne eandem inconstantiam ipsi Augusto temere tribuerem, ubique Artavasdem nominavi.

107쪽

2. Reges Britannorum cet. Tres reges Britannorum dici recte fialuit Fran-χius in diurn. archaeol. Berol. l. l., sed nomina parum certa sunt. Primus aut Damnosuit, ut est apud Chi situllum, aut Dumno, ut Lucas habet atque est in Gallis, quos cum parte Britannorum assines suisse conStat, notum nomen Lunarior ), aut denique Domno, ut Graecus interpres habet. Alter erat Bellaunus sive Vollatinus et Dotum est oppidum Gallicum Vellaunodunum , cum Graeca interpretatio, ex qua Servata eSt littera O, habuisse videatur Ουελλαυνός. Tertii nominis pars ita periit, ut tolum restitui nequeat. Ipsa etiam res, quando et qua re moti reguli illi ad Augustum confugerint, ignota est, quamquam imperium quoddam Augusti in Britannia fuisse constat. CL quae de ea re disputavit Schneide vinus in actis conventus philologorum Cassolani anni 1843. Nec magis notus est Cimbrorum ille rex Maelo. 3. Marcomanorum. Ne horum quidem reges quando ab Augusto recepti

sint, traditum est. Sed probabile Videtur, cum MaroboduuS regnum suum conderet, plures eius inimicos ad RomanOS transfugi Sse. Memorabile autem est ipsum nomen regis Marcomanici Suebo, in quo adducor Prope, ut Sues/οrum gentis nomen latere existimem, quam a Maroboduo regno Suo adiunctam cSSe conStat. ad me rex Parthorum Phrates. Paulo aliter dicit Tacit. Annal. II, 1 Nam Phraates quamquam GPulisset excrcitus duceSquct RomaΠOS, curicta meneraratium

ossicia ad Augustum mertcrat PariCmquo Prolis firmandae amicitiac miserat, haud perinde nostri metu quam Adsi PVularium diosus. Misit igitur liberos suos, ut ipse dicebat, amicitiae firmandae causa, ut res erat, ne qui S ex iiS Seditionem exci- ltaret, ut ipse aliquando patrem Suum sustulerat. Vide interpretes ad Tacili locum quem citavi. Narrat autem Strabo libr. XVI p. 748 missos esse Romam quattuor Phratis silios, Seraspadanem, Rodaspem, Phratem, Vononem, duaSque eorum uxores et quattuor nepotes eOSque publice regio sumptu ab Augusto ali. Cf. potissimum Strab. libr. VI p. 288. Vs. autem 5., quamquam Chishulli supplementa Per haec)suorum Pignora, in quibus sententia bona est, reliqui, magnopere tamen dubito, an aliter scribendum sit. Nam Lucas haec modo superesse tradit PER lGNORA,

Graecus autem interpres, hoc loco accurale Latini exempli VeStigia premens, sic scribit: φιλιαν ἀξιων επὶ τέκνων ἐνεχυροις, unde Latine Sic reStituendum esse

6. Plurimaeque aliae gentes sqq. Chishullus in hoc VerSu ScripSerat o ertae sunt Romanam sidem, et insequenti nullum Omnino fuerat legationum commencium. Utrumque mutavit FranZius. Quae autem gentes dicantur, ignotum est. 9. A me gentes Parthorum et nodorum sqq. Rursus hoc loco, ut plurimis, cognoscas aut Chistitillum male tradidisse de exemplo TOurnemrliano, quod so-quebatur, eique de suo ingenio alia immiscuisse, aut deceptum esse ipsum Τοurneia fortium. Cum enim VS. 9 Satis certus Sit per Se et nunc confirmetur interpretatione Graeca, vs. l0 sic apud illos exhibetur regesque ycr eos accePerunt. Quae sane

parum convenire apparet. Quid enim gentes Parthorum et Medorum per principes

108쪽

earum pelierunt' Si reges petierunt, inutile sane est postea addi Per eos acceptos esse reges. Nec sic habet GraecuS interpreS, Sed modo διοι - των παρ αυτοὶ πρωτων-αλησάμενοι ελαβον. Quare delendum est PER quod ipsum abesse Oportere demonstrat exemplum Lucasianum, in quo deest QVE, male corruptum in PER, eaque origo erroris aut Chishullo aut Totarnes Ortio. Ita et Graecum exemplum prorsus convenit cum Latinis et Sententia rectissima est. Sic enim coniungen dum -est: Parthi et Medi Vononem et Ariobarzanem per legatos petierunt ab Augusto cum Romae tamquam Obsides retinerentur) eOSque, ut reges, tamquam regeS, acceperunt. De rebus, quae hic Darrantur, es quae supra dicta sunt ad us. 1et 3, et de Parthicis quidem imprimis Lipsit excursum ad Tacit. Annal. ΙΙ, 2.13. In consulatu sexto et scytimο - et s. 16 VPellatus sum. Sententia huius loci quae sit, ex Graeca interpretatione intelligimus, quae, Sive ολους ἐνφυλίους σβεσας πολεμους, ut FranZiuS in diurn. archaeolog., Sive, ut POStea dedit, τους ενφυλιους πολεμους, legitur, nullam maiorem dubitationem relinqui patiatur; sed verba Latina nondum certa sunt. Non dico, quod Vs. l3 Chishussus scripserat in addendis Post quam bellarum ciuilium odia exstinxeram, ignorans nimirum, non dici hoc Ioco de hostibus reipublicae victis, quos Augustus consul III. et ΙV. Superarat, sed de extinclis i. e. extirpatis non bellis modo civilibus ipsis, Sed eorum etiam causis et seminibus: verum us. 14 Chishussus scripSerat uuiser Sorum Romariorum cisinium remPublicam, et parum Latine nam Romanos cies quis dicatῖ) et inepta sententia, quia non hoc vult AugustuS, per consensum civium Se poteStatem Summam ad senatum populumque Romanum transtulisse. Itaque rectius longe Frangius in diurn. archaeologicis Berotinensibus anni 1843 p. 24 Per consensum uni ermorum meorum ciu)liarurempublicam mihi traditam, in quibus tamen verborum collo alio me movet, ut ali

ter scribendum esse censeam. Neque enim Latine Per CONSENSum urii ermorum reS-

publica mihi tradita dici potest pro republica Per consensum mihi tradita aut per consensum mihi tradita republica. Accedit, quod nec apud Chishullum nec apud Lucam lacunam notari video post rempublicam, Sed id pro extremo huius versus vocabulo poni. Quare cum in Latinis exemplis superesse dicatur UN lVERSO

RV m l V . RE PUBLlCA , dubium esse non debet, quin aut lacunainior IVM et inter RE PUBLl CAm neglecta sit, aut male tradatur lVm pro TAM

Est enim scribendum Per consensum uniser Sorum ci tum mihi traditam remPublicam. Sic etiam Graeca interpretatio sere conveniet, in qua hae duae modo res diversae sunt, primum quod eSt εμων πολεπων, tum quod παντων των πραγμάτων, Cum Latine suisse constet uni e morum ciuium. Tradita autem Augusto est respublica consensu universorum civium a. d. VII. Id. Ian. anni 27 a. Chr., 727 urb., cum recitata

illa oratione, quam Dio libr. LIII, 3 habet, qua imperium se deponere velle dicebat, confirmatum id recepit a Senatu et populo. Vide Dion. LIII, 12. Tum Idibus Ianuariis reddidit rempublicam senatui populoque, ita quidem, ut ipse imperium in decennium reciperet provinciarumque curam Cum Senatu partirethu'. Quo Pro Ingrato

109쪽

suo i. e. quod rempublicam legitimis polestalibus reddiderat, a. d. XVII. Kal. Febr. ex L. Munatii Planci sententia Augustus appellatus est. Vide de his rebus, ut unum ex anuliis laudem, Olaum Kellermannum in O. Ialinii specimine epigraphico p. l . In

verbis Latinis versu 16 constituendis a Graeco interprete non recedendum eSSe putavi; intellexi enim Graeca et Latina ita fere inter se convenire, ut in utrisque eadem ratione pariter aut activum aut passivum ponatur, ut infra Vs. 25, ubi Latine activum suisse constat, item fuit Graece. Itemque Frangius quod aliquando in diurn. archaeolog. Scripserat senatus me almellauit Augustum, iam ipse passive potius dicen

dum esse Statuit..16. et laureis postes aedium mearum Sqq - conlegas mei. Totus hic locus, qui est de honoribus Augusto eodem tempore, quo Augustus appellatus est, habitis, una tractandus et constituendus est. Quem cum Chishullus, ut non admirabile erat, vacuum fere reliquisset, primuS Frangius in diurn. archae Olog. Secundum interpretationem Graecam sic explevit: et laurcis it Postes aedium mearum minxit Posita corona ciuica SuPer eas a Mus ante i l .Huam meam et qua est aditus in curiam fu-liam Posthac a senatu citi Mibusque mihi Per inscriptionem testis mirtutis clementitiae iustitiae Pietatis est Positus cit'CuS aureus, quod ii auctoritate unus omnium Post hominum memoriam excel l l lerem, Potestatem autem nihilo ampliorem haberem quam conlegae mgi. His tamquam pro fundamento aliquo positis, ut par est posteriorem quemque pluS Videre quam priorem, ea, quae minus recta eSSe videbuntur, emendabimus, ita maxime, ut interpretationem Graecam, a qua Frangius nonnunquam discessit, quam potest fieri accuratiSSime sequamur; intelleximus enim supra saepius, eam esse accurali SSimam nec discedere a Latinis nisi in levissimis nou- nullis rebus. Quo in genere si cui Videbimur nimium interdum eas litteras, quae in Latinis exemplis superesse dicuntur, negligere: nec saepius id factum esse cenSemus quam vel fecit Frangius vel sacere potest quisquam, qui Latina restituere velit, et iure nostro Graeca videmur praeserre Latinis, quae, Ubi continua oratio Superest, necessario plurimum Valent, ubi paucae et dispersae litterae traduntur, magna ea significatio est et evanidum suisse totum locum et minus diligenter tradita oportere Observari.

Primum igitur dicamus de laurea ad postes aedium Augusti suspensa, de qua viden dus imprimis Reimarus ad Dion. LIII, 86, qui Omnia huc pertinentia collegit. Graece hoc dicitur: δάφναις δημ ο τ οι τὰ προπυλά μου ἐλήφθη, i. e. publice hoc factum esse, atque hoc Publice necessario hoc loco addendum esse intelligo. Nam in hoc ipso. honos Augusto est habitus, quod magistratibus mandatum est, ut postes eius lauro

Ornarent; siquidem privatim etiam alii, qui aut victoriam reportassent aut magistratum aliquem adepti essent, postes suas lauro Ornare solebant, de qua consuetudine dixit

Lips. ad Tacit. Annal. III, 3; soli principi publice ille honos habebatur. Quare cum Latine addendum sit Publice, non potest id latere nisi in iis, quae Vs. 17 superesse dicuntur lUl. CASU. . R ; nam CASU ibi Chishullus et Lucas superesse Scripserunt, ut Sententiam aliquam efficerent. Suppleo igitur us. 17 sic: POSTES

110쪽

oica Augusto decreta, quam Fran Ziu S dicit positam fuisse super lauros atque ante ianuani, minus recte, ut mihi quidem Videtur. Scimus enim eam positam fuisse superiore loco mediam inter duas lauruS, non arite ianuam, sed ad ipsam ianuam. Vide Reimarum eo loco, quem paulo Supra dixi. Quare reliqua, quae sunt us. 17,

sic lego SU PEJR QUE. EAS. AD ianuam. Erat autem ea corona ex querna fronde

et cum ceteris dabatur, tum Augusto decreta eSt Ob Seruatos ciues vel seruatis ci-oibus. Atque sic in media ea scriptum suisse intelligimus ex multis nummis Augusti apud Echhel. Docir. numna. Vol. VI p. 88 et l2l. Idemque Augustum ipsum in hoc iudice rerum suarum scripsisse significat interpretatio Graeca, in qua haec sunto τε δρυινος στέφανος ο επὶ συπηριοι τῶν πολιτων. Quare cum in us. 18 haec

superesse dicantur: lANUAM . EAM . ET . QUA . . ST R. l N. ULlA Lucas

habet LULIA.) POSi , in quo FranZius Putabat Superesse Vestigium curiae Iuliae, in eo equidem coronam civicam deprehendens sic lego: lANUAN . NEAM

CIVE S; in quibus paucae quidem litterae aut leviter mutatae aut abiectae sunt, sed

totidem abiecerat Frangius. Tertius denique et extremus locus est de clupeo aureo Augusto posito, de quo consulenda est BOrghesii, Itali doctissimi, epistola ad Ger-hardum, in diurn. archae Olog. Bero linens. anni l844 mensis Martii. Discernit Burghesius duos clupeos Augusto positos, alterum votivum, anno l6 a. Chr., 738 urb., ob reinpublicanι conseruatam Positum, qui in nummis est apud Eckhel. Doctr. Dumm. Vol. ΝΙ p. 103, alterum hunc, non votivum, ut falso existimatum est, sed in honorem Augusti in curia SuSpeia Sum, qui et in nummis superest apud Echhel. l. l. p. 95 et p. 42l, et in altera inscriptione, quam assert. In hoc autem loco explendo quod Frangius Latine dixerat curiam Iuliam, ubi Graece simpliciter est βουλευτήριον minuS mihi probatur nec videtur a Graeco interprete recedendum esse: quippe, cum infravs. 26 rursus sit βουλευτηριον, Latine conflat suisse nihil aliud nisi curiam, quo loco quia forum Augustum nominatur, magi S etiam videtur saciendum fuisse, ut etiam curiae cognomen Suum adderetur. Nec certe clupeus ille positus est, ubi aditus est in curiam i. e. in vestibulo eius, Sed in curia ipsa: Domitiani quidem clupeos in ipsa curia suisse Sueton. in Domit. c. 23 narrat; itemque Claudio Gothico clupeum aureum senatus totius iudicio in Romana curia collocatum esse narrat Trebell. Poll. in eius vita c. 3. Nec clupeuS ille a senatu cis ibusque positus est, quasi Senatores non sint cives, Sed Sic utique existimandum eSt, in ipso clupeo fuisse scriptum, eum a senatu populoque Romano Caesari Augusto positum esse testem virtutis clementiae cet. , idque ita fuisse et interpretatio Graeca Ostendit et inscriptio illa, quam Borghesius attulit. Denique illa, quae sunt apud Frangium inde a vs. 20 quod aucto itateia rus omnium Post hominum memoriam excellerem, et nimiS gloriosa sunt parumque Augusti modestiae convenientia, et nimis recedunt a Graeco interprete, apud quem praeterea quod est ἀξιωμα, Latine non tam est auctoritas quam dignitas. Quae cum ita