C. Vetti Aquilini Iuuenci presbyteri hispani Historiae euangelicae libri 4. Eiusdem Carmina dubia, aut suppositicia. Ad mss. codices vaticanos, aliosque, et ad veteres editiones recensuit Faustinus Areualus ..

발행: 1792년

분량: 543페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

L I B. I. Magnificum gigni populis , quem credere Sanctum ,

Supronique dei natum v citare necesSe eSt. Sic cognata tibi, sterilis quae credita cunctis, Zachariae coniux mortali germine nuper tro Aetio defessis aiaxit miracula membris. Sextus adest mensis : parent sic omnia iussis .

populis . Ald. . Rom. , Faust, gigni populis . quem , quod sequitur Gallandius ex ea P. s. v. 6. Isaiae, Paruulus enim natas est nobis , et filius datus est nobis , et Lucae P. 1. v.XI. Natus est vobis bodie Salua.

tor . Reusebius probat gigni: populis quem

ex Act. APOSt. e. . v. a.

io 8. Fortasse Me regnata tua sterilis. I o. Reg. bauxit , quos videtur suisse In ottob. , fortasse pro Musit. Sed aureit

bonum est a

borum Lucae cap. I. v. 33. Ideoque et quod Nascetur ex te sanetum , voeabitur Filius dei . Videtur Iuueneus ita distinxisse et quod naseetur ex te , sanctum vocabitur , Filius dei . Aperte Tertullianus libr. . adinuer . Marcion. pag. 7o I. Propterea quod iste nascetur, vocabitur sanctum , Filius dei. Verbum vocabitur exponit Iuvencus vocitare necesse est . Nam in saeris literis vo . eari saepe idem est, ac esse , hebraico scilicet idiomate . vi Isaiae cap. I. U. 26. Post

bare voeaberis rivitas iusti , urbs fidelis,

et hoc cap. I. Lueae v. 32. Filius Altissimi voeabitur . Sie etiam Homerus Iliad. l.4. U. 6. verba Iunonis ed Iouem resert: Vtrumque , tum quod ad genus , tum quod tua coniux - Geis. Videlicet Et soror , et coniux tua sum . Interpretatio Iuuenci haec est : Sermone. et virtute viritus saneti puer generabitur ex te . qui erit sanctus , et Filius dei . Nonnulli interprete, monent , sanctum iungendum cum verbo nascetur , quia ita in emendatis Bibliis interpungitur . Ioannes Albertus Bengelius Gnom. noui testament. ad h l. cum Tertulliano . interprete Sym , et auctore Sermonis contra omnes haereses apud Athan sium in Iuuenci explicationem prompendet , Vt Fanetam pro parte praedicati habeatur . Natochius i. 3. Spicit. ad h. loe. ita interpungendum coniiciebat, Ut eap. 1.Lucae v. 28. Sicut scriptum est in lege Domini : Quia omne marculinum adve riens vulvam , sanetum Domino vocabitur .mal donatus hane interpungendi rationem non probat , q.ii etiam obseruat , eam a Beda fuisse reiectam . Minus vero probandum est , quod ipse sanetum vim p tius adverbii , quam nominis havere eum paucis aliis censet .io8. Quum in Uulgata latina versione, et in Itala , et aput alios Patres legaturco Nata tua , non aegre seram . si aliquisita' legat in Iuuenco sic cognata tua . sterilis quae eredita cunctis , producta scirilicet ultima in tua ob st dictionis seque nistis. S. Elisabetham sororem S. Annae ma tris Matiae Virginis suisse aliqui tradunt . Alii alio modo explicant cognationem Dei parae eum S. Elisabetha .ros. Mortali germine , ut discrimen in ter conceptionem Christi , et S. Ioannis Baptistae indicetur.

IIo. euum sumitur etiam pro senio , siue extrema senectutis parte.

III. Parent sie omnia iussis . quia non erit impossibile apud deam omne verbum. Victor I. I. Genes. v. 73. Plux sit dere semper - Posse deum , quidquid seri non posse putaIur .

Virgo

102쪽

Uirgo dehinc : Domino famulam nunc ecce iubenti,

Ut tua verba sonant, cernis Seruire Paratam . Nuncius abscedens vacuis se condidit auris .

a is dehinc rapidis Iudaeam passibus urbem , Zachariaeque domum penetrat, grauidamque Sesutat Elisabeth r clausae cui Protinus anxia Prolis

Membra uteri gremio, motu maiore rescitant rta simul exiluit mater concussa tremorereto Diuinae vocis r completa

ID. Nonnulli editi nune esu . Fabri-rius eum Ald. , Faust. edidit Naue ecce, quod eonfirmatum reperio in mss. Reg. Rom. , et Otto n. , via mendum est uuae et rere . Sic etiam Meas : Mee auilla Domini etc. 1I7. Uttob. proli , a see. m. proles non

bene.

II s. O .. Reg. , Ald., Tomo, Faust. exiluit: alii exiliis . I 1 . ROm. , C ex Barth. , Reg. voris completa est flamina saneto . Ita etiam codex Un. apud Grunerum . Ex quo coniI-ci posset Diuinae votis: completa et fla-

r xl. His verbis eonsensus praestatur

a Maria Uirgine t Eere anellia Domini t

ρ mihi serendum verbum tuum. In Ue teri Itala versione i contingat mibi seresin dum verbum tuum . In Iuuenco secun dum urebum tuam ita exprimitur, Ut tua verba sonant, nimirum ut tua verba stiagnifieant i habet enim verbum sonaνe hane signifieationem. Cicero l. 3. Ossic. cap. 2I. Hare duo verba istre se discrepare , re tamen unum sonare rideantur ; et libr. a. De finibus eap. a. at 6 Non intenuere is-urdum , quid roset baec vox voluptatis . B. Virgo Μaria sel deo seruire paratam ostendit eo videlicet in opere , quod Αngelus explicuerat: quo consensu exhibito , illieo Uerbum caro saetum est . Putant nonnulli , verba illa , Hat mibi reeunda verbum tuum innuere desiderium in Vir

sine . Iuvencul solum confim sum agno

afflamine sancto,

mine saneto, ala eiam om it tur mea tum assumen , de quo diram in nota alv. 226. Ott. vocis , completa mamino . sed videtur suisse assumine . Grunerus ex eod. D. fort. Cant. completa est famine legi vellet affamine. vi v. 16. maminarentit. GalIandio vitiosa haec eiusdem v eis repetitio videtur. Plerique habent Diatiinae voris οὐ ista assumine raneis . Luis eas ait: Et repleta eo spirita raucto EIDubet, . Et exclamauit vore magua . et ἀLxit . Hoc ergo est assumen sauerum . Nam Diuinae vocis iungo cum tremise , ne-pe Ut audiuit salutatiscem etc. Α Ε .sele , quem plerique alii sequuntur . Pe Inde enim est , ae si B. virgo diceret rmee aurillam Domino me exhibeo. aemibi reetiodam verbum tuum .i Is . CAPUT III. Ulait Mariam UDa. brab . Lueae eap. I. a v. I. ad ν. 6. Ludae am urbem , videlicet Hebronem , ut plerique Folunt. Evangelista ait , In ciuitatem Iuda . et in veteri Itala vesione La.dae , vel Iudaeae .rip. Gisanius in Indlae LucretiI verisbo dissilui eontendit, veteres ita saepis. sime Ioeutos dissilui, exilui , prosilui, non diuilli , exilii, prosilia . Foreellinus etiam in Lexieo affirmat , tutius , et usi in latius esse erilia , quam exilii . Omeisiva contra asserit, legendum exilii , quia ponitur pro exiliui , ut dicitur audii, audiui.

103쪽

Et magnum clamans : Felix o semina salae , Felicem gestans uteri sinuamine foetum . Unde meam tanto voluit deus aequus honore Illustrare domum, quam mater numinis altitas Viseret i Ecce meo gaudens in viscere Preses Exultat, Mariae quum Prima ammina Sensit. Fella, quae credit finem mox inore vectis , Quae deus ad famaeos , magnum dignando , locutus .ma trahens animum per gaudia mixta Pudore,

1 22. Rom. mendose uteri sinu animae. Iar. Codex Un. Felix qui eredit. Gru-nerus ex conlectura mallet quae eredis ex Beata quae eredidisti. Uulgata , Poel m. pro diu. script., Fabr. quae eonfisa fidem mox . Plerique quae eredit finem mox a fore verbis . Fabr. verbo pro verbis , et vers. seq. quod pr quae . x28. Barthius etsi legerit cum suo cod.

verbis, nunc legit quod . Reiicit locutus pro loquetur in Fabricio , quia illud fidem in praeterita solum declarat , hoc autem eandem etiam in sequentia dirigit. Fabricius ex ingenio , ut arbitror , posuit locutus , ut exprimeret verba Lucae I. 4 .

tem , - completusque canit venturi conseia dicta : et F. 2 O. 2I. Magnum adverbii more , ut dieam ad v. I 18.raa. Glossa in eodIee Reg. sinuamineae gremio : Badius exponit complexu re euruo . Iuvencus rursus I. I. v. 36. , Pru dentius , et Sidonius hoc vocabulo sinu aismEn usi sunt.123. Rursus v. I s. Et seriis voluit deus aequus baberi . Vide not. ad v. II. Ias. Vis x est quodeuinque intestinum animalis : nominatim pro utero ponitur , praesertim in numero plurali ab Uvidio, Seneca , Ulpiano , et aliis. Ecelesia etiam canit: Beata viseera , quae portauerunt

aeterni Patris Filium etc. I 26. A famen semel , et iterum ab

H beata , quae eradidisti . Ceterum Inveteri editione Fausti etiam legitur quod , sed supra verbis , et mox loquetur . Reuin schius sic legit Quae deus ad famulam , magnum dignando , locutus ex textu gra

ἀυτοῦ παρὰ κυρiου . Idem notauerat Omei sius . Saltem Deutus retinendum est . Ali.

qui mss. Lueae delent illi , aut tibi.

I 29. Codex Barth. , Reg. a p. m. Illa trabens animo per gaudia mixta pudorem, - Suppressae vocis pavitantia dicta vola. rat . Ita etiam Torn. , ubi tamen legitur1 presse mendose, ut putia , pro suppres-rae . Rom. Illa trabeus animo per gaudia A Ε . Apuleio usurpatum libr. XI. Netam . Ut igitur Iuuencus affamen , sinua mea dicit, sic afumen . . Iχo. eum dixisse ereon. dum est . Koenigius plura at milia profert, allegamen , eruetamen , frustramen , im precamen , irrigamen . micamen , metu.

ramen , quassamen , scrutamen , surculamen , temperamen . veteramen . Sed multa horum ex recentioribus petita sunt, neque imitatione digna . 127. Finis , ait Barthius , est propter quem datur quid e quo effato scripturam editam eonfirmat . Iterum Iuvencus hoc l. vers. 238. Haemque imponere verbis - Dignetur eum pace suis. 318. Magnum adverbii more pro valde . Ual. Fiaceus l. I. v. 263. Magnumque sonantes . Adde Plautum , Gellium , alios.

104쪽

I 3o Suppressae vocis pavitantia dicta volutat: Magnificas laudes animus , gratesque celebrat mensi domino mundi. Uti gaudia tanta Spiritus iste capit, quod me dignatus in stUm Erigere ex humili celsam , cunctisque beatam

mixta pudore - Suppresse voris. Omeisius scripturam Barthii in eodiee Fuldensi in. uenit, eamque reliquIs praetulit . Accedit Reuschius , qui interpretatur , pudorem ex agnitione indignitatis ortum : qui tamen indignitatis sensus gaudio admixtus erat , quod Dominus ipsam respexit. Mitio Coloniensis Hadamarii anni is37. Illa reabens animo per gaudia mixta pudorem - Suppresso , votis , quod Poel m. ad

misit in textu . Reg. a Sec. m. , et oti.

Illa trabent animum pre gaudia mixta putire, - Suppressae vocis : quae lectio mihi placet , quamuis Reuschius putet, loquendi hunc modum nimium popularem esse, et Iuvenco indignum ; cuius dieti rationem nullam assere. Vide Uirgil.

l.4. Aen. 283. Poet m. pro diu. Seris, Dau. Ald. . Faust. Illa trabens animum per gaz-dia multa pudore - Suppresso , vocis pa-aitantia dura volutat . Ita Fabr. , sed

Ι3o. suppressae voris dista sunt verisba prolata summissa voce . Quod clarius dici potuit, et, ut ego coniicio, dixit Iuueneus Suppresa vore pavitantia dista volutat , produeia vltima in voce ratione caesurae : quae quidem ita apud antiquos insolens est, sed frequens apud poetas sequioris aeui . et frequentior appareret , si librarii audaces , eiusque consuetudinis

ignari multos versus non corrupissent .

Denotatur modestia Virginis in colloquio. Cicero pro Sylla ea p. o. Qui quum suppressa vore de reelere P. Lentuli, de au. daria eoniuratorum omnium dixisset, tauintummodo ut vot , qui ea probatis, exaudire possetis r de supplicio P. Lentuli , de

carcere magna , et queribunda vore direbat . vox propria poetarum est pauisau.

mixta pro multa . qua Scriptura Fabiael;

suam longe meliorem esse ait Barthius. Ego mallem Suppressa voce . I 3I. Ott. p. m. , Reg. . Rom. animo, quod edidit Torn. Plerique animus. Faust.. Rom. , Ott., Reg. , Ald. , Fcel m. pro diu. 1.

relebrat. Torn. , et alii rependis , quae radglossa in Reg. 132. Codex Barth. , Rom. , Ott., rn. Immensi : ita Reg. cum picssa totius . Alii Immenso . Faust. distinguit Immenso do miso : mundi . I 33. Poet m. pro d. seripe. vis gaudia

tota - Ipsum te everent , quod extat e iam in ed. Fausti eum mendo capreant. Reu se hius cum aliis via Ieturia tanta

- Spiritus iste rapit , videlicet antaeus ἔnegatque cum Vn. legendum ipse pro iste. Sciendum qu ppe est, pronomen iste aliis

quando pro hie poni. vi contra hic pru

tia, sed bonorum tamen poetarum . Ut

Virgilii , Lucretii , Terentii , Valerii Fla

et , Senecae Tragiti. Ia. Immensi mundi , ut in oratione Eugenii Toletani ex optimis exemplaribus. Rex deus , immensi quo constat maiactiva mundi, non , ut in aliis legitur , MAdeus immense , quo eonstat machina munis di . Uide Protegom. in Dracontium n. 66. pag 49. seq. Reuschius id eonfirmat , quia si mundus immensus , quantus erit ille , qui eum condidit λ Prudentius I. r. contra Symm. Magnique immensa creauerit orbis . Ouidius I. a. Vet. v. 31. Ilis referι:O lux immensi publiea mundi . I 4. Plerique verba Deiparae, Quia respexit humilitatem ancillae suae, intelligunt de virtute humilitatis : Naldonatus

105쪽

84 L I E. I.

135 Gentibus , et seclis vesuit deus aequus haberi. Sustulit ecce thronum saeuis , fregitque Superbos , Largissuis humiles opibus ditauit egentes . Tunc illic mansit trinos ex ordine menses 4

Ad propriamque domumrgo Iamque aderat tempus ,

v 36. Ald. infractis: alli sustulit. Poeta. pro d. s. seruis pro saeuis ; id probum est.

d. script., Tom. , Fabr. , R m ., Ald. , et alii repedat, quod verius videtur, quam rein meat , ut legitur in aliis , et in veteri e iam eodiee Barthii: qui fatetur quidem , repedare esse verbum antiquum, et probe Iatinum, sed illo tot Ioeis ait scaterectristianos seriptores . ut saepe In Ill rum Ioeis aliud legere velit . 4o. Reg. , Ott., Rom. , ReusehIus cum quinque eodicibus , Barth. . Poelm . pro

eum Iuvenco, et aliis de abIeeta, vilique conditione. 236. Fregit superbor eleganter, ut franissere bostes , nationes . Cicero t. Catilia. eap.9. Te ut ulla res frangat λ Tu vi ouisquam te eorrigas λ De voce tbronas vita Comm. ad Prudentium v. I 2. Apoth. 137. Largimus vox est veterum M. cretii , et Pacuvii. 138. In Uulgata habemus quasi moribus tribus . In multis exemplaribus veteris Italicae deest quasi , Ut hic apud Iuia ueneum . et S. Ambrosium lib. 2. in Lucam . Saepe apud Iuvencum oecurrἰt ad. ieetiuum hoe numerale trinus , quod distributivum est . verum interdum ponitur extra distributionem, ut hoc . et aliis in locis a Iuueneo . Idem Significat, et e dem modo aceipi solet ternus siue distributive , siue extra distributionem z.ex quo accidere solet, ut in insi. non solum i

repedat iam certa futuri. quo iussum fundere laetum

diu. s. quo iussum fundere Delum - Elisabet, voluenda dies in luminis auras - .geret: ad partus famam erilaeta. Ita Torn., sed distinguit cogeret ad partus famam :eollecta, minus bene ; peius vero , quod scribit cum aliis Eliet bet, pro Elisabet, .

quod poscit metrum . Ald. , F. t. , Fabr., Poelm. in textu, Daven tr. , et alii quorarcius deserat alaum - Elisabet, liquidas soluenda In luminis auras: - Ad par tus fama tantos tollaeta . Barthius , qui hane seripturam alibi salsam iudieauit . quasi e rem peperisset nomen Elisaberi indeclinabile positum , postea I. 6. cap. Iy. eandem videtur admittere e sed pro des rat legit deseret a verbo deserare , re

Menei, sed etiam allorum unum pro Q tem ponatur , ac discrepent inter se v tera exemplaria .

christ. ait . repedare esse pedibus domum remeare . origo quidem verbi haec vid tur esse , quasi pedem retrahere, sed simis plieiter ponitur pro reuerti . Hoc verbum a Lucilio . et Paeuuio usitatum , deinde in obsoletis positum , in usum denique reduxerunt eadentis latinitatis seriptores , Iuventus. Ammianus , Damasus, alii . Uide CellarIum Cur. Posterior. , et Io: L douieum de la Cerda Aduers. Eacr. L P. XI. num. 6. Reue sa vero est Deipara in domum suam iam reνta futuri , non quod antea certa non esset, sed quia enperien tia didicit , vera esse , quae Angelus de Elisabetha pronunciaueiat. o. CAPUT IV. Ioannis Baptistae naritiuuas . Lucae cap. I. a v. 16. ad F. 8 .

106쪽

Elisabeth voluenda dies in luminis auras Cogeret. Ad Partus famam collecta cucurrit Turba propinquorum, tum gaudia mira frequentes Concelebrant, nomenque iubent genitoris habere. r 45 Abnuit hoc genitrix , Sed Ioannes vocitetur, Ingeminat . Placuit muti tunc iussa Parentis

Consulere , scriptoque rogint edicere nomen .

Sed proh mira fides t tabulis quum Scribere tentat, V A R.

cludere, res nare , quod poseit soluendi verbum de altero versu sese ingeren1 . Idem Barthius in Fulgentio corrigit , De. serate floreulis pro Reserate libra. aea thol. , et apud Apul. LI. Μetam. nonnulli legura deseratus pro reseratus . 143. Poet m. pro d. g. per gaudia . M thii codex frequentass pro frequentes . 14s. Reuschius distinguit Abnuit Megenitris ; sed , Ioannes vocitetur , - IV minat . Alii sed Ioannes . I 46. oti. ingemuit, recte correctum per ingeminat. Hadamarii M., Rom. . Poelm.

Phrasis Fundere foetum facilitatem edendi elum innuit . Dracontius l. 2. v. 68 a. de eodem partu S. Elisabethae: Fundatuν de ventre puer sab sorte beata .r i. Elisabet, indeclinabile : scilicet voluenda dies cogeret Elisabetham iunde re laetum. Voluensa dies habet vim in Stantis temporIs , ut obseruauit Gisanius Ind. Lucretii verbo vovenda . Uirgilius I. 9. F. 6. Turne , quos optasti Diuum promittere nemθ - Auderet , voluenda dies en attulit vltro . Auitus l. s. v. II. al. I 6. Maxima nocturnas iam pars exegerat bo-ras , - Et voluenda dies instabat Iorte propinqua . I 42. Notandus est mos a graecis, Iatini s , et iudaeis usitatus , quod propinqui conuenire solebant ad visendas puerperas , et adesse , quum post octo , vel n uem dies infanti nomen imponebatur . 143. Sumit particulam 1ed ex Euan-

in textu eunetis tune . Plerique muti tune. 1 I. Reg. , oit., Poel m. Pro d. script . . m. , Fabr. consulere , seriptoque rogantedirere nomen , quod bonum est, producto e Postremo in consulere ob duas con sonantes vocis sequentis . Barthii codex onsulereui, seriptoque rogant. Rom. couinsulere , et seriptoque rogant. Ald. , Faust. , Poelm. pro alia seriptura consulare , inscripto rogitantque edierest nomen . Poel m. in textu , Hadamarius in seriptoque rusui.

48. Barthius alieubi legit dum pro

rabitur . I 47. Naidonatus ad hune Euangelistae locum sic ait : Iuueneus sevipto existimat ebariam interrogatum . Mens iuuencialia mihi videtur , nimirum Zachariam nutibus rogatum , ut scripto nomen pueri ediceret .

I 8. Uulgata, Et postulant pugillarem :sie etiam Itala in pyerisque ivs., sed in Cantabr. Et quum petisret tabulam uri psit : Ioannes est nomen eius . Ambrosius in Lue. Et accepti pugillares etc. , quod magis latinum est : nam in singulari neutrum est pugillar . Subaudiri autem Potest tabeIlam in pugillarem . Nam etiam pugillares adiectivum est, et subauditur tabellae , radicilli, aut aliquid simile . Pru dentius hymn. s. Peristeph. de S. Cassianci v. I s. Vnde pugiliares soliti pereurreis re ceras. Forcellinus ait: corripit bis Pru-

107쪽

86 LIRI.

Implicitam soluit per verba sonantia linguam .g5o Mox etiam assuetam penetrant Spiracula mentem, Completusque Canit venturi conscia dicta :Concelebrent cuncti Iaudes , gratesque frequentent trorum , et terrae, Pontique , hominumque Parenti: Visere quod voluit, propriamque absoluere Plebem . et 55 En beat antiquam gentem , cornuque salutis Erecto, indulget Dauidis origine lumen . Hoc est, quod prisci cecinere ex ordine vates e Haec est illa salus , quae nos ex hostibus atris Eripit, ut iuste iusto seruire queamus .

49. Mendum erediderim in Fabrielo

sonentia pro sonantia , quamuis sonere pro sonare dixerint veteres, ut multa 1imilia , quae hoc loco congerit Sehoetigenius. I o. Fabr. mendose penetrans . Codex Bar hii penetraut spiracula linguam . Torn.essuetam , Hadamarius assueta , quod edi. dit etiam Nesthe merus pro diuers. scriptis Rom. assuetam penetrant spiritalia mentem : sed fortasse prius fuit Uiraeula , quoavnice probo . Non male esset assueta ,

dentius primam , malus auetor prosoriae. Ego vero non video , cur reprehendendus sit Prudentius, quum pugillar a putillo, seu pug o dicatur , et in pugillo prima ait breuis . Corripuit etiam Ausonius in iambieo dimetro epigr. 146. B0atens pugillar expedi . De huiusmodi tabellis cera illitis, quibus veteres seribebant, vide Comment. ad cit. hymn. S. Cassiani . Iuvenci sententia ita exponenda est , ut Zacharias simul et seripserit nomen , et recuperata

saeuitate loquendi , illud pronuneia uerit. Hoe innuit Euangeli ta r seripsit dicens:

Ioannes est uomen eius . Et mirati sunt uniuersi . Et videtur potior suisse ratio, cur mirarentur , quod nomen pronuneia- uerit, quam quod scripserit. Poterant enim producta vit Ima ratione caesurae . Sed assuetam confirmat versus Taci. l. 2.

dei venturo constia dicta , ex quo Bai thius restituere vult dei venturi conseia dictat.

rv. ventura vitiose .

I s1. Ott. eoneelebrant, et frequentant minus bene . Is . Torn. , Rom. , Reg. , Ott. quos :

an ea inter se conse as sse de nimi te I cianis nis imponendo . Equiden non sa is inia telligo rationem S. Ambrosia in comment.

ad h. l. Et quid in site matur tutimare voeetbulum filii nequiuit uxori : sed per propistiam Elisabetb diditat , quod non didicerat a marito. I 4. Visere , et visitare in mysterio Inis carnation s exponendo haepe VSurpatur. Conser Commentar. hymn. x I. Cathem. Prudentit v. Digvatus orbem viseret. t s. cornu salutis . ex sacro codice . cornu hebraica parasi potentIam , et regnum si niheat .is 6. Uerba Lucae stirit: Et erexit corisua salutis in domo Dauis pueri sui . Ue

108쪽

16o Et tu, Parve puer, sanctus , dignusque Propheta

Dicere , et Dominum mox praegrediere viando . illius et popuIum duces per lumen apertum et Errorem Per te spernent, mortisque tenebras Abrumpent omnes , tua qui praecepta Sequentur . I 65 Exhinc secretis in vallibus abdita semper Uita fuit puero , donec , poscentibus annis ,ritis ad ossicium pleno Pubesceret aevo.

Interea Mariae sponso miracula mentem

Solicitant , manifesta uteri quod pondera vidit:

Iro Et secum voluit, quanam ratione PropinqUae Dedecus oppressum celet, thalam SMe recuset.

I6o. Melm . , Rom. , Ald. , Fabr. Et tu . Reg. , oti. cum Torn. At tu . Versiones Vulgata , et Itala , Et tu , puer. Codex Cantrabr. Et tu autem . infans . 16 I. Torn. , Reg. , Ottobon. Dicere, et Dominum mox praegrediere viando . Ald. ita, sed progrediere. Cum Aldo faeit Rom. , sed mendose progredire . Poel m. Diceris , Dominum mox praegrediere viando, et Pro diu. s. progrediere . Praegrediere praeserendum est eκ verbis Lucae r. 76. Praei bis enim ante faciem Domini. Et in eo dice Cantabri apud Sabatierium , Antecedes enim ante faciem Domini. Faustus cum

AIdo facit, alii eum aliis praegrediere.

I 62. Ald. , Roman ., TOrn. per limen . Plerique per lumen , quod ad verba Lucae 1. 7 9. propius accedit .

tierius pro d. s. Exin . 368. Roman. , et Codex Barthii Mariae sponsi, quod tantundem est , ut ait Barinthius cap. s. libr. 69. Advers. Iri. Barthii codicis margini apposita erat coniectura philologi veterIs Dederas oppressae, qua indicatur, S. Iosephum existimasse, vim illatam fuisse Virgini . In Rom. redet error pro celet.

sio Itala ex ms. Coiberi. in domum . Erigit ergo deus potentiam , et salutem, indulgetque lumen ex familia inuid . 6 I. De verbo viare egi in Comment. ad Prudentium praefat. Σ. Apoth. vers. 3. Adde Cerdam Advers. sa r. cap. I 44. n. 34. 64. Abrumpent , discutient , dispellant ; e tenebris emergent . 366. Trigesimo aetatis anno eos , qui ex ordine saeerdotali erant . iudaei ad ossicium sacerdotis admittere solebant . Numer. eap.4. vers. 3. , et 47.167. Pleno aeuo , plena aetate, ple-

Iam plenis nubilis annis . Vide notata a nobis ad vers. 384. l. r. Draeontii. I 68. CAPUT U. Iosepb euitat relinquere Mariam . Matthaei cap. I. a P. 29. ad vers. 2 a 69. Onus Vteri hoc pariter modo dIcunt Ouidius . Gellius, Sidonius, Avitus , S dulius , quorum loca annotauit omelsius. Ouidius i. a. Fast. Vers. 42. caelesti tumiis das pondere venter erat . Consule Arnis tetentum ad Sedulium I. I. vers. 96. 7r. Glossa in codice Reg. est thalain

109쪽

L I B. I.

Talia tractanti torpescunt membra sopore, Audiuitque dei super laorrida somnia vocem :

I73. Poesm. Pro d. f., Fabr. Ita legunt hunc versum Mox stertente , dei vox est NOTAE.mos sponsalia . sponsalia proprie sunt promissio, et stipulatio suturarum nuptiarum . Iuvenalis sal. 6. vers. Σs. ciuia uentum tamen, et pactum , et sponsalia nostra - Tempestate paras . Glossa conis

firmari potest versu 78. Haec praecepta sequens seruat Nonsalia pacta . Verba Natthaei sunt: Iosepb autem vis eius , quum esset Iustus, et nollet eam tradacere, voluit oeculte dimittere eam . Pro traducere graece est παραδειματισαι , quod est ignominiae exponere , ostendere in exemis plum . infamare . Dimittere , quod omnes exhibent, in textu graeco est ασελγαι :quod si sermo sit de eoniuge, verti posset diuortium eum ea facere , si de sponsa , melius esset repastare : nam repudiari etiam potest futurum matrimonium.

In eodice Cantabr. , ει nollet eam pra palare . Hilarius in Natth. I. Et dierumhoe Iosepb volenti eam abiicere , quia tu stus ipse nollet in eam lege dererni .

Augustinus epist. I 33. Et nollet eam dia uulgare . Vigilius Taps. libr. I 1. de Trin. Et nollet eam detegere . Seeum igitur eo gitabat Ioseph , quanam ratione dedecus Nariae celaret , eamque dimitteret, aut eius coniugium abiiceret. Haec est expΟ-sitio Iuuenci, qui propterea non appro int sententiam nonnullorum , sui exeliincant uoltet eam tradarere , hoc est, nollet eam in domum suam ducere. Barinthius libr. 44. Advers. cap. 9. , probat. Ira ducere verbum nuptiale esse ex Pruden

tio Iuniore Hispano Ia vita Beatae Naurae Uirginis . Uerum hic auctor , ut ego puto , tradurere dixit, ut explicaret , ito uam nuptam in aliam familiam transiis. se , quia iam tum aliqui verba Matthaei. Et nollet eam tradueere sic accipiebant .

Alii existimant. Iosephum nihil mali de B. Virgine iudicasse, vel quia intellexe-

audita monentis . quem spurIum esse re. ete iudieat Barthius loc. cit. rat , eam concepIsse de Spiritu saneto , vel quia eximia Uirginis sanctitate pedimotus omne iudicium sustinuit . Ab his etiam dissentit Iuueneus, qui potius cum Chrysostomo , Ambrosio , Augustino , I stino, aliisque Patribus, et interpretibus tenet, Iosephum sibi persuasisse , Mariam concepisse ex adulterio . Menothius ab opiniona philologi veteris , qui in Iuuen- eo coniiciebat Dedeeuι oppressae , non abhorret . Fortasse , ait , existimauis Iosepb , Mariae vim illatam , atque ita absque illius peccato grauidam esse. In nouo Thesauro Tneologieo-Philologico in serra est Dissertatio Francisei Baringit De paradigmatismo , seu repudio sponsae

adulterae .

t 72. D uinum boe est, ait Barthius pag. 1778. Quod indicat . non somnium solum ,red ipsum etiam somnum homini immis. sum a deo : quo paeto saepius ad eviso per soporem monita , et praesagia diuinabominum animi disponantur ex sente utia gentilium poetarum , ut Homerus ἐκ ditis νον appellarit . De somniis , quae adeo in veteri , et nouo testamenro immissa esse constat. agit Durantus in tract.

De visionib. cap. 9 . et Benedictus XIV. De beatis. libri . cap. a173. In seripto codice Barthii glossa haec erat borrida somnia ' quod somno dubietatis premebatur i quae loquitur de illa suspicione, quam de vitiata coniuge habebat Ioseph , adeoque ad hunc locum parum, aut ni nil potius faeit, ut animaduertit Barthius . Uoeem borrida poeticam dicit idem Barthius , et ex re ipsa natam, cuius quidam velut horror ansam dederit mutationi . Iuueneus iterum hoc libr. vers. 86. de Magis, Totam moα horrida somnia noetem - Solicitant. Adde, homrorem de metu religioso dici, et saepe

110쪽

Accipe coniugium nullo cum crimine Paetae , 175 Spiritus impleuit sancto cui viscera foetu .

Hanc cecinit vates venturam ex virgine Prolem ,

NOBISCUM DEUS est nomen cui . Protinus ille

74. Tom. paetum, tu paetae . Poel m.

pro diu. s. ita legit Tu sponsam capia1 , vaeat omni pactio fraude . 173. Codex Barthii sanetus , quod Barthius praesere sancto; idque ab sciolis com rectoribus positum assi at , sed non con firmat . Fauet illi , quod apud Matthaeum legitur , Puod enim in ea natum est , de Spiritu sancto est . Hoc tamen ipsum in-

Cum veneratione eonIungi. Ualer. Flaecus l. 2. vers. 432. Threiciis areana saeris: hic numinis ingens - Horror . Conser COm-ment. ad Prudentium l. I. contra Symm.

74. in codice ms. Barthil glossa erat,

Posse bine concludi inter consponsos Io- tam , firmum tamen esse eoniugium . Ne scio , quo haec pertineant , nisi sortasse Innuitur, nondum suisse matrimonium verum inter Iosephum , et Mariam . Ple rique tamen sentiunt , quum Ioseph eam animo voluebat cogitationem , ratum ma trimonium iam fuisse contractum .et ver ba Matthaei , Accipere eoniugem tuam in terpretantur retinere , non dimittere ;et quoniam animo iam cogitauerat eam dimittere , iubetur ab Angelo eam cogita tionem abiicere . Paeta proprie erat puel la , quando de nuptiis certa conditione conu erat: Nona , quum Solemnes fili. Putationes, quae sponsalia dicebantur , accedebant. Hoc tamen discrimen a bonis scriptoribus non semper obseruari, de monstrat Reusehius , qui etiam tenet ,

eoniugium pactae dici pro coniugem pa

clam more graecorum. Hieronymus hac

in re dubius mihi videtur in cap. I. Mat thaei : Marυν Ignatius etiam quartam addit causam , cur a desponsata coneeptus

sis: n partus , inquiens , eius celareturnuli nostra seriptura Verbis faueto foetu . III. Rom. , et Editi omnes , quos vi-dI , ita habent Nobiseum deus est eui uoia men , protinus ille . Reg. , et oti. Nobis is cum deus est uomen eui protinus ille.

et a pr. m. Ita videtur esse scriptum , ut

intelligatur eui scilicet virgini, sed a sec. m. in Reg. addita est interpunctio nomeueri : protinus , eum glossa tui - proli . Τ Λ E. diabolo , dum eum putat, non de virgine,

sed de uxore generatum . Hic astruitur matrimonium ratum . Diabolus enim, qui non ubique praesens est, et ignorat ea , quae , ubi ipse non est, aguntur , videns, Nariam uxorem esse Iosephi, putare po tuit , partum non de virgine, ged de uxore generatum . Addit Hieronymus : Ante. quam conuenirent, inuenta est in utero

babens de Spiritu saneto . Non ab alio in uenta est nisi a Iosepb , qui pene licentia

maritali futurae uxoris omnia nouerat is

Intelligo licentia pene maritati , quia

sponsus erat , non maritus , quod clarius exprimitur verbis futurae uxoris . Non dum ergo Maria uxor erat. Postea tamen

subiungit: Quomodo Iosepb , quum erimeneelaret uxoris , iustus seribitur l Sed bdetestimonium Mariae est, quod Ioseph sciens

illius eastitatem , et a mirans , quod eue nerat , eelat silentio , cuius masteriam ne .uiebat . Hic simpliciter vocat uxorem Mariam, quum paulo ante futuram uxo rem appellasset. 177. Matthaeus cap. 1. V. 23. Et voca bant nomen eius Emmanuel, quod est iu-terpretatum , Nobiseum deus . In eodice Barthii glossa erat Homo-Deus . Relatiis uum eui in fine periodi rarum est, sesaliquando tamen usitatum, ut a Prudentio hymn. a. Perist. V. G99. Gemmas eo.

SEARCH

MENU NAVIGATION