장음표시 사용
151쪽
Et mox crebra procul Syriam iam fama tenebat, 475 Mille sonans linguis praesentia inunera Christi.
Denique certatim languoris tabe peresOS, Diuersisque malis nexos, queis Ionga dolorum Absumpsit populans membrorum robora tabes , Monstrabant Christo: facili sed munere cunctos 48o Reddebat propere miranda ad gaudia sanos. Iamque animae ipsius morbi, saevique furores,
Et Iunae cursum comitata insania mentis Discessere graui sermonis Pondere iussa.
4 6. Ald., Bas. uniustres. Uss., et pie rique editi unguoris .
477. Reg. , Torn. dolorum. Ott. doloris. Rom. cum plerisque editis dolore.
479. Rom. Monstrabant: ciristus Dent
474. Servius ad v. Io. AeneId. libr. 6. putat , pro I duplicem significationem habere et iuxta , et longe , quasi porro ab oculis , aut prae oeulis . Alii rectius existimant , procul et paruam , et magnam distantiam signiscare . Hoc loco a Iuuen. co praeuI sumitur pro longe , lateque: nam verba Matthaei sunt: Et abiit opinio eius
in totam Briam . Reuschius alio sensu exisplicat : Fama per Syriam prope adiacentem , vel circumiacentem dispersa erat ;quod minus placet. 471. Famae mille linguae , hoe est ,
multae tribuuntur . Uirgilius libr. 4. Aeneid. v. 18 I. de fama : Monstrum borren-ἀum ingens : eui quot sunt eorpore plumae , - Tot vigiles oculi subter , t miνabiis Getu - Tot linguae . totidem ora Lonant , tot subrigit aures . Ouidius i. I 2. Netam. 47. de fama: Tota fremis , vo resque refert, iteratque , quod audit. Ceu tum , et mille poetae adhibere solent pro plurimis, ut oratores, et historici sexcenta. 478. Membrorum robora, membra, vim membrorum . Sic Lucretius pro saXo , aut duritia saxi dixit l. I. v. 889. robur saxi,
sed murmure eunetos , et correetum Id per ciristus facile sub munere cunctos . Re liqui omnes , quos vidi, Monstrabant chriasto : facili sed munere cunctos . 48o. Rom. sanetos e corrige Ianos .
Uirgilius pro serro I.7. v.6op. robora se ri . Vide Gisanium Ind. Lucret. verb. νst. bur saxi , et vis morbi . 48r. Morbi animi a latinis cupiditates , perturbationes animi , et vitia interdum
dicuntur, quamuis Cicero I. Tuscul. C. 4. hane translationem minus probet . Ipse
certe saepe ea utitur . Iuvencus morLos animae vocat eos, qui mentem e suo sta
tu naturali deiiciunt , ut insaniaria, sur res , vel vitia mentis ex diuturna dammonis praesentia contracta . 482. Lunaticus morbus describitur Nonia nulli de epilepticis exponunt . Isidorus
tiros voeat , quod stro lunam eursu ramitetur ins nia : quos sorta ,se ex hoe Iuuenci loco petitum est . Praecedit enim
in Isidoro : Dilepsia vocabulum sumpsit , quod mentem apprehendens, pariter et eo pus possideat. 483 Saepe Iuueneus hoc verbum adis hibet , ut vim diuini imperii ostendat . Conser oui sium Net. 2 844.3. to . et 33 . Contrarium est iniussus de iis , quae sponte proueniunt.
152쪽
131 Issum stipantes miracula magna mouentem
485 Mixtae sectantur turbae , Solymique, Syrique, Et Iudaea frequens populis , Galilaeaque plebes ,
Quos et Iordanis dirimit stagnante fluento. Hos populos cernens, Praecelsa in rupe. resedit.
Ac sic discipulis gremium cingentibus in fit r49o Felices humiles, pauper quos spiritus ambit:
Illos nam caeli regnum sublime receptat. His similes mites, quos mansuetudo coronat, Quorum debetur iuri pulcherrima tellus. Hos modo lugentes solatia digna sequentur.
494. Reg. me modo lugentes solatio di- latio - eonsolatio . Fortasse legendum magna sequentur. Ita etiam Rom. , sed main modo Iugentes solatio digna Iequetur. Regis videtur solatia , quam solatio . Glossa liqui omnes, quos vidi, habent me modo in Reg. est me modo - tali modo , et soa lugentes solatia digna sequentur.
de quo dicam ad ν. 694. l. . in Var. Ieci.
488. CAPUT XIX. Qui beati futuri
sint. Natth. cap. . v. . seqq., Lucae cap. 6. v. 2o. seqq. Videtur innuere Iuuencus , in monte sermonem hunc habitum. χa
gna quidem est interpretum hac in redissensio , quorum diuersae opiniones legi possunt apud Nic. Albertum De vita Christi p. 2. num. IOI. Nonnulli putant, Christum sermonem habuisse ad discipulos supra montem, ut ait Matthaeus, quem ad turbas in loco eampestri , ut ait Lucas, repetiuerit. 489. Ouidius libr. . eκ Ponto eleg. 9. v. II. Dumque latus saneti cinget tibi turis a senatus . Sie cingere sinum , vel gremium , quamuis neminem alium Ita loquentem inuenerim . Badius exponit gremium cingentibus , hoe est , in circuitu sedentibus. 49o. Multi auctores harmoniarum Euangelicarum hune sermonem serius a Domino factum existimant. Lamyus sere cum Iuvenco facit. Qui nouam legem , inquit, prolaturus venerat, statim ae plures disei. pulos collegit, et miraculis suis obtinuit. ut crederetur, cur illam legem non prointulisset , optima doetrina imbuens diselis. Pulos, et plebem, quae eos sequebatur δAn autem in prima hae beatitudine pauperes spiritu omnes illi intelligantur , qui tumore animi carent , an illi, qui vere penuria laborant, sed tamen sorte sua sutat contenti , disputatum est inter interpretes. Iuvencus priorem expositionem potius ex primit , uti etiam sentiunt Augustinus . Hieronymus, Chrysostomus , Hilarius , Basilius, Gregorius , aliique plures patres . Conser Heinsium in Exercit. saer. ad hunc Natth. locum cap. 4. Pag. 23. 49 I. Reeeptat, sortasse ex ImItatione Lucretii libr. a. v. 998. Puod missum est ex aetheris oris - Id rursum eaeli rellatum templa receptant. 492. Obseruandum , Iuueneum non textum graecum sequi, In quo haec beatitudo sequenti postponitur , sed Italam versionem veterem , in qua idem ordo, ac in Uulgata , seruatur .
153쪽
ra et L I B. I. 95 Pilaea iustitiae qui nunc , potusque requirunt,
Imos plena manet Saturandos Copia men Sae.
Feliκ , qui miseri doluit de pectore Sortem e Issum nam Domini miseratio larga manebit. Felices, puro qui caelum corde tUentur: soo Uisibilis deus iis Per secula cuncta patebit. Pacificos deus in numerum sibi prolis adoptat. Felices nimium, quos insectatio frendens Propter iustitiam premit: iis mox regia caeli Pandetur . Gaudete, operum quos iusta tenentessos Urgebit praeceps stimulis iniuria saeuis .
499. Reg. . Rom. , Ott. puro qui cae- manebit, quod praecessit, et minus placet. Iam . Editi puro eaelum qui . so I. Ald. Paci um .
tensam cupiditatem notans. Horatius i. I.
ep 8. V. 23. Quem tenet argenti sitis importuna , famesque . 497. De pectore r interdum de superis fluum est , ut notaui in Comment. ad Prudent. Psycho m. v. 3., interdum ponitur pro ex , Ut apud Propertium , notante Koenigio . 499. Itala vetus , et Uulgata et Beati mundo eorde. S. Cyprianus epist. 46. dicit , Beatos esse paros corde : et S. Augu-atiniis Serm. I 2. to m. s. Beati , qui puro sunt corde. neri saepe significat allide ,
et eum summa attentione conspicere. I. Hie versus exemplum est scansi
nIs mixtae apud Bedam De met r. cap. de scansionib. Vide supra not. ad U.2s.so 2. Infretatio iterum v. 3 7. D. Brutus in epist. iami l. Cicer. libr. XI. epist. I. Tanta est hominum insolentia , et nostri inseetatio. Ita alii Cptimi scriptores locuti sunt
so4. Operum iusta pro opera iusta rquae loquendI ratIo familiaris est Iuuen
co.Schoetigenius beniaim vocare voluit. Fos. Lucanus libr. I. v. 262. Dubia que in proelia menti - Vrgentes addunt stimulos . Iuvencus stimulos sumit pr molestia , vexatione , in Leetatione : sic stimulos doloris Cicero , aliique dicunt. Exprimit Iuueneus V. XI. Natth. e. S. Bea ti estis , quum maledixerint vobis . et peris secuti vos fuerint . et dixerint omne ma iam aduersus vos mentientes propter me . De quibus omnibus silui*se iuuencum imω merito pronunciat Sabatierius . qui ad versiculum I 2. eiusdem cap. s. refert hae verba : Gaudete , operum quos iusta tene ter - Vrgebit praeceps stimulis iniuria saeis sis , simul eum duobus versibus seque tibus . Sequitur Iuuencus versionem Uet rem . qualem exhibet codex ms. Coibere. Dirent omne malum aduersus vox , pro pter iustitiam : cui concinunt codex , an Lerna. 1., Cantabrig., Hilarius, Ambrosius,
Ambro,iaster , Symmachus Ponti sex , et alii a Sabatierio relati .
154쪽
Rurima nam merces vobis seruatur in aethra ;Namque Prophetarum fuit insectatio talis. Discite, vos hac in terra salis esse Saporem . Hic sapor amissa si iam virtUte SeneScit, 5 Io Quae salis absumptos acuet substantia gustus 3 Nec quisquam vani post haec superest salis usus, Ni Ionge abiectum cuncta ut vestigia cescent.
Uos estis mundi clarum ne abscondite lumen . Nam quis praecelsis impostam rupibus urbem sis occultare queat 8 Vestrum sed lumen ad omnes
O8. Reg. a pr. m. Dicite vos. qui ait , codiere tueri vani . sabat Ieclus Ο9. Reg. reneuet. fatui, pro d. i. vani. 3 . Reg. Pro diu. script . Nequiequam 3 I1. Sabatierius abieeti , pro d. s. Minuaui. Reuschius censet, Parisinae lectio- ieetum , quod reliqui praeserunt. nem Nec cuiquam non ineommodam es. 3ιε. westhem. in textu Nam qu , ad e , et sertasse reliquis praestare . Pro va- marg. Nam quis. ni nonnulli legunt fatui , teste Reii chio, NOTAE.sos. Utitur verbo Euangelistae : Gaudete . et exultate . quoniam merces vestra copiosa est in caelis . Bonis iustorum operibus per gratiam dei saetis gloria , seu
vita aeterna conceditur tamquam merces.
Definitum aperte id est in Coneilio Triudentino ses,. 6. can. 3 . Siquis dixerit , hominis iustificati bona vera ita esse δε-na dei . ut non sint etiam bona ipsius iustificati merita . aut ipsum iustificatum bonis operibus 4 quae ab eo per dei gratiam . et per Iesu Christi meritum , cuius vivum membrum est, fiunt.non vere mereri augmentum gratiae , vitam aeteris nam . et ipsius vitae aeternae si tamen in gνatia derasserit a conse utionem , a que etiam gloriae augmentum , anathema sit . Neritum huiusmodi vitae acternae condignum esse, quamuis conceptis ve bis definitum non sit , tamen eκ sacris literis, conciliis , ae Patribus euidenis i me colligitur. Quod satis suerit contra Koenigii notam hoc loco indicasse.
os . CAPUT XX. Apostolai sal terrae
etseat . Natth. cap. s. v. II. Mare . cap.
V. 40 Luc. cap. I 4. V. 34. Quod ait I uueniseus hae in terra , intelligo in hoc mundo . Euangelista sic habet : Vos estis salterrae , ut paulo post: Vot estis lux munis di . Ponitur autem salis sapis , ut infra salis substantia , pro sale . in hane rem extat dissertatio Ualerii Greissengii inserupta : Sal infatuatum . Schoetigenius cum Lo mei ero expon t bae in terra , h. e. , in
Iudaea . non in uniuersa terra.
sto. Salis substantia eo modo dictum, quo v. I 6. h l. substantia panis .s II. Versio Itala , et Uulgata . Quod si sal evanuerit : verum Itala in noni ullis mM. , et multi Patres : Quod si sal ino. taatum fuerit. 3 2. Vestigia . metonymice pro ima piais parte , et pro ipsis pedibus . 3ti. CAPUT XX l. lidem apostoli luo
155쪽
Perireniat, rerumque decus sub luce serena Ponatur . Cunctis genitoris gloria vestri Laudetur, celsi thronus est cui regia caeli. Non ego nunc priscas leges dissoluere Veni, 52o Uertere nec, veteres Ponunt quae iussa Prophetae. Omnia nam vobis per me complenda manebunt. Vera loFor , donec caeli, terraeque, marisque Interitus veniat, legis ne litera Saltem ,
Aut apicis parui gracilis distinctio deerit,sas Omnia quin fiant digesta ex ordine Secti.
Siquis enim minimam mandati soluere Partem Ausus erit, pariterque homines suadendo docebit,
sis. Ald. Proueniat ; alii Perueniat .
Torn. verumque decus . Rom. rerum deineus mendose.
s 8. Rom. tbroni est : lege thronus est. 11. Rom. Verba loquor minus bene. 23. Reg. , et a pr. m. Ott. legum nec. Rom. vlla nee . Plerique legis ne .
1 . Rom. Omnia quando fiant: corrLge quis fiant . Rom. , et Ald. digesto ,
ut hoe libro v. 39. 327. Reg. audendo , ottob. suadendo eum plerisque , sed supra audendo , quod praesert Reuschius cum tribus eodicibus rqui exponit audendo , hoc est, malo exemisplo . Euangelista potius distinguit opus prauum , et prauam doctrinam .
s 7. cunctis pro a eunetis : dativus pro ablativo in his verbis passivis saepe a Iuueneo adhibetur.3I8. raronus t dixi de hae voee ad
ς I9. CAPUT XX lI. Quod non veneris soluere legem, sed adimplere. Μatth. e. s.
21. UmnIa per me eomplenda vobIsmanebunt, ut vos ita etiam ea impleatis. Deus enim per gratiam suam supernat ratem facit nos legem implere. 23. Notanda significatio partieulae saLtem , quae hoe loeo significat solam , tau
tum , tantummodo . Cellarius in Gur. ρο-
ster. append. misceli. de hac significatione contra Borrichium di putat. Horrichius Virgilium , et Ouidium ita locutos existimat e Cellarius vix argenteo secuIo ita diis ci eoeptum eoneedit. Inseriorem latinIta. tem ab hoc minus abhorruisse , exemplo Hieronymi, et Apuleii confirmat. Forcel. linus omnia loea , quae pro hac signifieatione afferuntur, aliter posse explicari eonia tendit . Equidem non video, quem alium sensum apud Iuvencum hoc loco habeat
sa4. Gracilis ristinetio viris parui ,
quia apex erat grae ilis virgula appicta suis pra vocalem, ut breuis a longa distingueretur , ut docet Scaurus in fine suae oriathographiae . Quintilianus libr. I. cap. 7.al. II. MALUS Utrum arborem squiset, an bomisem non bonum , vice distius tur . Nonnulli puncta hebraeorum innui mistimarunt e quae opinio omnino rei cienda mi
156쪽
Hie minimi nomen caelesti in sede tenebit. At quicumque operis proprii moderamina seruans , 53o Inuiolata simul tradet praecepta Priorum, Magnus erit, magnique seret trans sidera nomen . Audistis veteris iussum moderamine legis :Humano siquis macularit sanguine Pesmas , Ille reus serro Persoluet vindice Poenas. 535 Ast ego praecipiam, nequis consurgere in iras Audeat, atque odio fratris semente moueri.
329. O . a see. m. moderamine.
333. Sabatierius edidit praecipio, et pro N O Ts28. Minimi nomes tenebit , vocabitur minimus . quod idem sonat, ac erit minimus, ut explieui ad v. Io7. Minimus ero est nouissimus . prope nullus , vel potius nullus . Hilarius Comment. in Matth. Fatur 's minimos . id est , nouissimos , se pene utillos denuntians minima soluentes. Κoenigius hebraismum es e ait minimur pro nullus . siue nullum locum habens . 329. Moderamina : frequens usus huius vocis apud Iuueneum , neque obuiae significationis . Paulo post v. 332. Modera. mine legis . Hoe loco operis proprii moderamina seruans idem est, ac qui fecerit mandata . FIO. Priorum , malorum : quae significatio proba . et cognita est ex Uirgilio, Taeito, Plinio Iuniore . 332 . Trans sidera , in regno caelorum , ait Euanpelista
332. CAPUT XXIII. De bomisidio .
33. Ego ex Euangelio sumptum , quod emphasin habet . Donatus ad Terent. Eu Duch. 3. 9 Quod Ego addidit , eo dicto usus est . quo uti solent . qui plus in negotio vident . consurgere in iras , ut l. 4.
d. s. praeeipiam, quod In ali s extat. ExIstimo , Sabatierium has mutationes ex inis genio interdum inuehere . Praecipiam magis poeticum est, nec mutandum . A E. v. 64. consurgat in iras - Relligio. 3 36. Itala vetus in multis mss. Ego auistem dira vobis, quia omnis . qui irascitur fratri suo sine eausa , reus erit iudicis . In vulgata , et in probatissimis eodicibus textus graeci deest sine causa : quam lectionem probare videtur Augustinus libr. I. Retract. cap. I9., et aperte defendit Hie onymus Comment. in Natth. In quibusdam radicibus additur SINE CAUSA : reis tertim in veris definita sententia est, et ira penitus tollitur, dicente Scriptura : Qui irascitur fratri suo , reus eris etc. Rarinis dum est ergo SlΝL CAUSA . Hane seriis pluram eonfirmant hi versus Iuvenci, anistiquitate sua venerabiles . Nonnulli ita eκα plieant haee verba Euangelii, ut qui irascitur statri suo , sit dignus , ut in iudicio eius exploretur causa . Naidonatus imterpretationem Iuvenci, et Euthymii pra fert, reum e sse poenae capitalis, quae contra homicidas in iudicio decernebatur . Si gnificat L hristus , eum qui in Evangelio sola occidit voluntate , non minore dignum ebbe poena, qua qui re ipsa occiadebat in lege.
157쪽
Nam rcias hic aequo poenas sub iu dice reddet. Nec minor illorum conuicia flamma sequetur, Qui fatui, miseriue cient sub nomine fratrem. 54o Sin offerre voles , venerans altaria donis, Et tua tunc tacitae mentis Penetralia tanget,
Quod tibi sit cum fratre domi suscepta simaetas,
337. Reg. , et, ut videtur, oti. aeque poenas. Rom. ρen et, quod edidit etiam Fabricius . 339. Ott, a pr. m. miserique , a See. m. miseriae . ordo videtur exposeere Qui miseri , fatutae. 4O. Reg. , et, ut videtur, Utt. Pr. m. volens . Lege iste . Reg. munus, et pro diu. serIpr. donis.1 I. Ald. , Bas. tangeat : Rom. tau gunt . In Reg. , et oti . tangent correctum per tanget .
42. Rom. In textu fratre cum HIIs omnibus: ad inarg. fraude . . N o T337. Poenas reddet, dabit. Sallustius De bello Iugurth. c. tr. Impietatis in parentem nostrum graues poenas reddat . Euangelistae verba sunt : Reus erit iudicio , quod interpretes reserunt ad qlioddam tribunal, ab hebraeis inspar, id est, iudicium nuncupatum . ita etiam alia verba Reus erit concilio exponunt de grauiOri alio tribunali, quod Synedrion dicebatur . Significat ergo Euangelista , aeterinna poena puniendum , qui graui odio fratri suo iratus fuerit; sed grauiorem poenam iis esse infligendam , qui in verbaeontumeliae erumpunt . Eandem sententiam exprimit Iuvencus, sed de tribunali Iudicii, et concilii, seu Saniarim distinete nihil expromit. Etenim verba aequo sub iudue de deo potius accipio . 333. Nec minor , hoc est, maior ; hane
enim vim , ut puto, habeat haec verba . 339. Glossa in ms. Reg. eleut - vocavi. Ouidius libr. 4. Fast. v. 484. Clamat , et alteruis nomen utrumque ciet. Suetonius in Nerone cap. 46. Exaudita vox est, uo. mine eum cientis . Reiundat sub ia Iuuenco sub nomine , ut saepe apud Dracontium, in cuius Indice verborum plura loca notata sunt verbo sub . Conser etiam Comment. ad Prudent. I. a. contra Sym.mach. v. IOZ. Hoc versu Iuuencus duplex
conuicium comprehendit. ab Euanget sta sic eupositum : Qui autem dixerit fratri suo . Raea , reus erit coeteilio . Qui autem dixerit, Fatue , reus erit gebeusae ignis .
iuuencus prius fatuum profert, tum M. ω , quod interpretatur miserum , videlie et calamitosum , infelicem , aerumnosum . Alii raea, seu racta exponunt homine.n vacuum cerebro , vanum . homuncionem ratii eκ graeco ααὸς pannus homine n pauperem , et pannosum: quo fortasse re,pi. cit Iuvencus . Euangelis a tres gradus peccatorum , et poenarum ita distinguit, veprimus sit ira in Werba non erumpeas, iudicio punienda , seca adus verbum con tu meliosum, quo frater raca , leuis, in constans , aut infelix, miser homo dicitur, concilii poena , seu sententia dignam , tertias verbum magis contia meliosum, qaosrater fatuus appellatur, gehenna igais paniendum . Etsi autem idem sit poenae genus , nempe mors aeterna , gradus tamen
poenae ex diuersa grauitata distinguuntur .s o. CAPUT XXIV. De oblatione .
Matth. cap. s. v. 23. 2Φ. Offerre pro con seerare deo vox a christiani, saepe usurispata . et in re liturgica passim obuia . Pra-den is hymn. s. Cathem. U. Iys. Lumeu ,
quo t famulaus offero, suscipe . In Iuuenco su intelligi potest dona, sea munera ,
158쪽
Munera cuncta illic adytis admota relinque: Et prius ad Pacem properans transcurre Petendam. 545 Fraterno demum iam conciliatus amori, er grata deo tranquillo pectore dona .
Est tibi praeterea virtus contraria SemPer Corporis : hoc casti celeri curetur amore,
Dum rapidae tecum graditur Per compita vitae.
43. Ald. ea ne a adstis illis admota
cum m. , et Bas. In aliis editis euneta adstis illis admota . Uss. Reg. . Ottob. sRom. eaneta illis adstis admota . 347. Ald. , Rom. , iam . pro dIu. s. sDaven tr. semper contraria virtus i pleri que virtus eontraria semper . 348. R m. , R g. . Otto n. , Ald., Da uener. , Bas. Corporis i boe easti . Poelm.
cum aliis editis corporis bare easti ,
ri V. 346. Omν grata deo tranquillo pectore dona . Euangelista ait : Si iners munus tuum ad altare . vel in Itala versione: i omeres manus tuum ad altare . Chiastus de veteribus iudaeorum sacrificiis i quitur : sed multo magis id intelligere oportet de eueharistia . 47. CAPUT XXV. Aduersario, vis tuti sciliret, et rationi, quae vitiis aduersantur , consenιiendum esse in via , Ment , in vita. Matth. cap. s. u. 23. seq. Glo sa in codiee Reg. Virtus contraria - seraemo diuinas tibi, dum vadis eum aduersario tuo in via . Ita etiam verba Euangelistae interpretatur S. Paulinus . Matthaeus sic habeti Esto rausentiens aduersario tuo cito , dum es ta via eum eo : ne forte tra-δει te aduersaνius iudiei . et iudex ιν adat te ministra , et in earcerem mittaris . Pronto Consentiexa nonnulli habent esto beneuolas . aut concorda eum aduersario tuo. Expositio communis obuia est. Iuvencus
aliam sequi videtur, nimirum per virtutem corporis contrariam homini intelligit carnis eone iseentiam , quae celeri am
quam Interpunctionem praesert Reusch us;
quia Iuuencas connectit hanc textus sacri partem cum sequentibus , ubi Christo sermo est de adulterio . Intelligit Reuis schius per virtutem contrariam cogitationem malam , cui remedium hoc paratur. 49. Reg. , Ottob. , Rom. rvide: sed
diphthongi in his codd. modo omittuntur , modo abundant. Miti rapidao . Rom. Puum pro Dam . T A E.
re casti, seu eastItatis euranda est. RatIa ergo consentiendi huic aduersaris , seu' concordandi eum illo, a Iuueneo in eo collocatur , quod castitatis amor pravaseogitationes expellat i sie enim Corpus, et anima quodammodo In concordiam redis, iguntur. Virtus emporis ponitur pro e-puI , ut v. 478. Membrorum robora pro membra . Vide notam ad eum vergum . Omeisius explicationem Iuuenci hodie re. cipi negat. Maldonatus plures interpretati nes proseri,ac satetur, opinionem hane Iuuenci , aduersarium esse carnem , quae concupiscit aduersus spiritum, teneri etiam ab Athanasio quaest. 62. , quam Hieronymus quoque in commenti ad hune locum videtur approbare. 49. Glossa Reg. gradituν - ilia visistus contraria . Scilicet corpus , seu vi tus corporis , ut ego quidem interpretor.
Pre eo ita vitae est expositio eius, quod ait Natthaeus in via . Hilarius Comisment. in Natth. cito in omni vitae Mustrae via reconciliari nos aduersario beniagnitate praecepit .
159쪽
sso Accusabit enim polluti corporis usus , Et te sublimi statuet sub iudice vinctum . Damnatum rapient ad vincula saeua ministri, Nec prius e tenebris Solueris carceris atri, Ultima quam minimi reddatur portio nummi. 555 Haud ignota , reor , vobis stat cautio legis , Corpus adesterio prohibens : sed nunc mea iussa occaeta internae Denent molimina mentis rNec minus optati, quam facti poena luenda . Si te forte oculi dextri laqueaverit error, 56o Auctorem miserae properans conuellito Iabis,
3 3. Rom. . Fabr. , Ald. solueris: quae est diuersa lectio in Reg. , Git., Poelm., in quibus a pr. m. est miseris . Ex v. praec. colligi potest, solueris lectionem esse magis genuinam .
34. Rom. Ultra laam minimi : lege Vltima quam ass7. Ott. interne feriant e corrige frenent . Rom. etiam interne pro interuae . 38. Reg. , et Ott. luenda et Rom. cum
sso. Polluti ramoris usus , aduersaritis tuus tibi repugnans . Caro enim Concu piscit aduersus spiritum , nisi castitatis amore curetur: tunc enim inter se conis gentiunt eam , et spiritus . Innuit Iuveneus libidinem , et sornicationem : Connmetit enim hane vacri textus partem cum sequentibus de adulterio. 14. Euangelii verba sunt: Donec redis das nouissimum quadrantem . Tertullianus , et Cyprianus habent ultimum quadrantem . Pro uouissimus . et vltimus non male eSt minimus . Vide notam ad vers. 328. Hic minimi nomen eaelesti in aede tenebit . Prudentius Hamari. F. 9S . Cuncta eκacturas ad usque - Quadrantem minimum . Fortunatus de extremo Iudi eici : cogentuν minimi quadrantem soluere nummi . Sic etiam auctor libri De 42. mansiori. Dico tibi , Non ex es inde . δε- nee etiam minimum quadrantem reddas.
giendum . Matth. cap. 3. U. 27. seq. Uurugata : metum est antiquis . Plerique gramel omittunt antiquis . 336. Sic Iuueneus reddit verba Vatisthaei : Omnis, qui viderit mulierem ad concupiscendum eam , iam moechatus est
37. Molimina a poetis potIssimum
usurpatur pro molitione, conatu . ΕΟ vembo saepe utitur iuueneus. Libr. . vers. g. Gentis sie sunt molimina vestrae .
339. CAPUT XXVII. Eruendum esse
st lum . et amputandam esse manum , si errauerint . Matth. cap. s. vers. 29. seq.
Verbum laqueo , laqueas deest in Porcebit no , deest in Ducangis r sed appo,ite formatum est ex laqueus. Com sito in laqueo vluntur Horatius , et Prudentius, et illaqueatus Cicero , uti laqueatus Cinlumella , et Solinus . Hinc laqueatores in circo dicti , qui laqueis. alios implicare didicerant . Alio sensu 'laeaeatra est Ia
160쪽
Et iaculare proces. Nam membrum perdere refert Exiguum , flammis quam totum dedere corpus Q. Perpetuisque animam pariter conuoluere Poenis. Et si dextra manus mentem per deuia ducit, 565 Erroris causam praestat decidere ferro,
Quam totum aeternis corpus concedere flammis. iPraecipiunt veteres , siquis connubia rumpet.
Scribere discidium , iuris feralia verba . Sola viri recte discedet adultera tectis,
161. Reg. , Ott., Rom. , et Poel m. Pro diu. s. refere : editi plerique praestat.162. Ald. tradere corpus . In Ottob. saetum est praesta ex praestastr sed hoe retinendum est. Poel m. Pro d. s. causam magis utile vellere ferro .
N Ο quearibus ornatus . Iuueneus alibi dixit Erroris laqueos pro seandalis . Vide l. 3.
36 I. Ia lare , proiice . Uide notam ad . 424. h. l. Notanda est constructio haee. Refert 'perdere membrum . quam Pro magis refert , quam . Ita etiam Uulgata , et Italica vetus: Expedit enim tibi,
ut pereat unum membrorum lustrum , quam corpus totum tuum eat in gebeninuam . Boni etiam scriptores latini aliquando in comparationibus eiusmodi magis , vel potius omittunt. Tacitus Annal. I. cap. 38. Parem , quam bellum probabam. Consule Foreellinum verbo quam , et po pias . Prima in refero eommunis est : sie enim multi existimant de praepositionere. Impersonale refert semper produeitur. 363. Perpetuis poenis : quia in Euangelici fit mentio gehennae, siue ignis Pedipetui . Sabatierius suspicatur , Iuventum legisse quam erepus totum tuum , et antisma mittatur in Iebeunam . quod nusquam reperitur. Uerum Iuvencus mihil aliud agit , nisi ut vulgatam lectionem explieri .
discidium t alii dissidium . Omeisio rectius videtur discidium . A E. si ob adulteriam dimittendam . Μatth.
368. Matthaeus cap. F. Vers. 3 . Qui eumque dimiserit uxorem suam , det ei
libellam repudii . Uerba , quibos libellus repudii scribebatur, dicuntur feralia , hoe
est, funesta , tristia , dira , et fortasse lutibus obnoxia. Inter alia vir uxori libet. tum repudii tradebat , in quo scriptum erat: Dedi illi libellum repudii in manu, sebedam abscissionis , signaratam distrio. nis . Alioquin libellus repudii conserebat mulieri ius ad alias nuptias . Conser not. ad l. 3. vers. 47 .s69. atthaei haec verba sunt : Omnis, qui dimiserit uxorem suam , excepta for nieationis causa , facit, eam moectari : et qui dimisiam duxerit , adulterat. In te pretes eatholici id ita exponunt . Sola fornicationis , siue adulterii causa , aut quae hule par, grauiorue ea sit, idonea esse potest, ut uxor , quantum quidem ad torum, et domum attinet , separetura viro ; quod quum fit, matrimonii vine lum non dissoluitur, quod natura sua im