De fabula togata romanorum accedunt Fabularum togatarum reliquiae scripsit et edidit Ioannes Henricus Neukirch

131쪽

Pomponius in Lari familiari: Oro te, Basse, per lactes

tuas. Boihius ud Νοnii locum allatum: ,,Apparet, idem esse hoc fragmentum ac Ferentinatis, ut duplici nomine inscripta fuerit fabula. Ierior nutem videtur Nonii scriptura quam Prisciani. De titulo vide nos in fine huius subulae reliqui rum. Farticula et sententiae et metri gratia praeserendum videtur. Luctis agnina ex Prisciani quidem verbis non opus est scribere, ut ex ultero loco, ex Pomponio addito, apparet. Quumque apud Νonium legamus Lactes ligninas, et singulare lactis, quod, quuntum scio, ut ibi nuSquam reperitur, num unquam in usu fuerit dubium videri possit, omnino iure Bothivm Νonii scripturam praeserre puto. Portasse librarius, quum Pomponii locum nondum legisset, Prisci uni verbis deceptus, lactes vel lactis agnitius mutandum opinatus est in laetis agnina, quod deinde, etiamsi Se errasse se serit, ne liber eontaminaretur, corrigere noluit. iV. Νonius p. 496 ed. Merc. : o Genitivus casus positus pro accusativo. Titinius in Psaltria:

Dieis tu, quaeso, quo te avortistii mei fastidis,

meae deliciae. Psaltria. I en. l. II. Par. altera. - Dici E. Iun. marg. Die. Gulielmius uuaest. in Plaut. Cus. Ill. Dic sis. quo te. Ald. quo a te. - mene. Ald. Bus. Steph. si meae..- deliciae. Ven. I. Il. luetitiae. Par. letitiae.

Bothius edidit: - Dicito, quae sol quo te avortistituo in fastidis, meae delicia et

Fortasse scribendum:

Dic Istud, quaeso. Quis te avortisti Mei Fastidis, meae deliciae

Nonius p. 504 ed. Merc. et is Lavit pro lavat. - Iude imperativo modo lavi te faeit Titinius in Psaltria:

Munus lavite mulieris, et caput ei velute.

mulieris. Sic libri. Schegkius Praemem. X. muliere S. caput ei. Ven. I. II. Ald. eapite. Vulgo cupita. Bothi exhibet: Manua lavitote, mulieres, et capita velut o te. Quam seripturam vel ipsius Nonii verba damnant.

132쪽

vi. seianus VII. 12. 60. p. 62 ap. Pulseli. : o Veteres huiusmodi nomina Arpinas, Capenas) in is proserebant, hie et hae e Arpinatis dicentes; unde neutrum hoc Arpinate. - Quod autem per syncopam buec Capenas, Arpinas, Ardea s) proferuntur, vetustissimorum usus comprobat. - Titinius in Psaltria:

Ferentinatis populus res Graecos Studet.

Idem Priseianus lV. 4. 21. p. 629 ap. Pittacii. : is Titinius in Psaltria: Ferentinatis populus Graeca studet, pro Ferentinus. Prius exscriptus locus, si metrum spectes, vera praebet. Ad fragm. III. vidimus, eundem, ut simile est vero, loeuma Nonio laudari ex Psaltria Titinii, a Prisciano ex Ferentinati eiusdem poetae, indeque Bothium collegisse, unam Eandemque hanc fuisse sabulum, duplici nomino inscriptam. Confirmatur opinio, non duas lius subulus suisse, etiam fragm. VI. Veram autem inscriptionem non Ferentinatem, sed Psaltriam esse, facile evincunt Νonii et Prisciani loci inter se consentientes. Parum igitur accurate Priseiunus, quum psaltria repraesentata Ferentinas singeretur, uno loco fabulam Ferentinatis nomine appellavit. Νisi sorte cum Cliristophoro Wusio ot Fabricio Bibl. Lut. lv. 1 eam Ferentinatem Psaltriam inscriptam fuisse statuere vis. Caeterum ex paucis reliquiis intelligi posse videtur, in hae togata celebrata esse Sacra, ubi ex more Romano convivarentur et psaltria fidibus caneret. Ad fragm. V. Bothius annotavit: isSignificatur mos sacriscuntium: vid. Serv. ad Aen. 3, 407, 545, Scit h. Praemess. epist. 10, Facis art. 4. p. 907, etc. quod ad locum pertinere puto, etsi versum aliter eonstitui.

PYRRHIA.

Νonius p. 71 ed. Merc. : si Ancillantur pro Serviunt.

Titinius in Praelia: - Verum enini

Dotibus deIeniti ultro etiam uxoribus

133쪽

Eadem ex Titinii Praelia asseruntur apud Νonium p. 278 v. Delenitus pro mente alienatus. Priore loco pro Verum enim Ald. Bas. Verum etiam; pro deleniti Ald. delenit. ita Nonius p. 102 ed. Merc. : Evallaro dictum excludam et quasi extra vallum mittam. Titinius in Prilia: uua ego lio die extorrem hane domo saeiam pii tricem pallia evallavit o pulchre. Varro, ἐπιτατιον ὴ βους περὶ Tu Ioν: Donec foras nos intus evallaverunt. Ε vallar O. Νic ex adiecta explicatione Mercerius correxit vulgurum Eva Ilare. - Prilia. Ita eod. Guelph. Ald. Merc. Vulgo Prael Ia. - Qua ego hodio extorrem hune domo faeiam pila tricem. Par. uua ego extorrem hune domo. f. dilatricem. Steph. uua ego hodie hanc f. expilatricem. Lipsius Antiquar. Ieci. V. 22 et Epistolic. quaest. IV. 19 correxit: Quia ego hodie extorrem hanc domo fucium pila tricem pullii, evallavero pulchre. Inde, ut videtur, Mercerius pallii in ordinem recepit, et e vallavero in annotatis apud Titinium fuisse videri dieit. noctius, verba extorrem facium

habens pro glossemate, quo explicaverint eva IIa vero, versum asynarietum edidit:

uuam ego hodie hac domo pila tricem palli puleroe vallu vero. Quare explicaverint evallavero, quum tum Nonius explicasseti Fortasse scribendum:

- Quia ego hodie extorrem Hunc domo fuciam: pilatricem pallui evallavero pulchre.

Aptius in togata palla commemoratur, quam pallium; faciliusque ex pallui, quam ex palli, nasci potuit, quod est in libris, pallia. - In Varronis loco fortasse scribendum este vali averint. i II. Νonius p. 179 ed. Mere. : o Tuburcinari signifieat raptim manducare. Titinius in Praelia:

Tubtu cinuri sine me voltis reliquias.

Praelia. Par. pelia.

134쪽

Tibine comoediam, quam sciam, delicemi

delicem. Vulgo non delicem. Versus testis est, non esse expungendum. Bolli ius malit: Tibine, coni. quam agam, D. d. t idem: is Comoediam μεταφορικως pro Iudo, seu dolo.

Nonius p. 290 ed. Merc. : si Disiicere manifestam liabet signisciitionem. At plerumque disiicit, dividit. Plautus in Curculione illi. 54): Clupeatus elephantum ubi ni uehaera disiicit. Titinius in Praelia:

Vulgo: Diligere muni sos tam habet sign i ficat i o n em, ut plerumque. Diligit, dividit, et deinde in utroque loco allato diligit. veram scripturam suppeditat ed. Par. , quas tamen et ipsa liabet diligit dividit, omissis verbis iit inius - disiicit. Apud Plautum vulgo legitur di sicit. Salmasius ad Solin. p. 119 i. A., cui Daeerius ad Fest. v. Dirigere aliique auscultarunt, tam apud Plautum quum apud Titinium secundum Paullum ex Festo v. Dirigere restituendum putavit dirigit. Suspicari Iicet, apud Festum quoque suisse Dis i te e re pro eo, quod hodie apud Paullum legitur. Bothius in Titinii Ioeo seripsit deligit. Quo quid

profecerit, non video. - totum. Iun. murg. eis et am.

I. Nonius p. 352 ed. Mere. : is Νo bilis dicitur- notus. Unde et nobilitarent notiscarent dierum est. Titinius in Prilia:

- Magisque famae obiectarentne eam Malefactis nobilitarent

Prilia. Sic Mere. Vulgo Praelia. Ald. Praelue. Ven. I. II. Pur. non habent. - Magisque. Ald. Bas. Steph. Magis quae. - famae. Ven. I. II. Par. Bas. Steph. sume. - Dbiectarentne. Vulgo obieetarent, ne. Unde Bothius infeliciter: ungisque suma oblectarentur, ne eam malefactis nobilitarent.

135쪽

3 II. Νonius p. 375 ed. Merc. : is Pariter, convenienter. Titinius in Praelia:

ν - Nae tu istum Edepol inedia extulisti, puriter ut dignus fuit.

Bostius: is Extulisti, abstulisti, peremisti. VIII. Νnnius p. 509 ed. Mere. : OSeveriter pro severe dici auctorita is veterum iubet. Titinius in Prilia:

- Severiter Hodie sermonem RinIca mecu in contulit.

Prilia. Ven. I. I l. Par. praelio. Ald. Bus. Steph. praelia. Iun. Proelia. Apud Priscianum XV. 3. 13. p. 1 Oio ap. Pulach. verba allata ex Titinii Procli a sumpta esse dicuntur. IX. Νonius p. 51τ ed. Merc. : si De subito. Titinius in Prilia:

- Sed, amabo, quid desubito nd nie venisti

Prilia. Ven. I. ll. Par. Ald. praelio. Bus. Stepli. pruel in. Iun. Proelia. - Νod. Merc. Sede. - desubito ad. Sie Ven. I. II. Par. Reeentiores desubito tam reponto ad. Bothius: se Genuinum desubito, ut quod explicet Marcellus. Subscripserunt glossema tam repente.

Festus v. Sc raptae, Fragm. p. 66 d. Dacer. : isSer piae dicebantur nugatoriae ne despiciendae mulieres, ut ait Verrius, ab iis, quae screa iidem screata olim t) appellabant, id est, quae quis exscreare solet, quatenus id faciendo se

purgaret purget l). Titinius in Prilla:

Rectius mecastor Piculetae, Postume, Lectum hodie stratum vidi, scruptae mulieris. Mis Pleuietae nomen, inquit Bothius, sequule esse dicam, nescio, nisi sierit Porculetae, a porcule tum, qualia ridiculi causa fingi solent, vel Porciae lenae, vel etiam Pictilet ne, a picto leto, cui similes unus pigmentis oblitae. Postum . Fragm. Postumae. Antiquiores edd. post in me. - vidi, ac raptae. Fragm. vidi aer attiae. Antiqui res edd. indiscratie. - mulieris restituerunt viri docti. Cod. muli Fortasse scribendum:

136쪽

Rectius mecastor piculae tune, Postume, Lectum hodie siritium vidi, Scrapino mulieri.

Ρieulae fieri potuit ut dicerentur mulieres garrulae et ad obiurgandum propensae. Ovidius de Pieri filiabus, in picas

conversis, Metam. V. 677 sq.: si Nunc quoque in illitibus facundia prisca remansit, Ruucaque garrulitas, studiuinque immano loquendi. Itaque eadem mulier significetur fragm. VIII.; neque hanc diversam suisse puto ut, ea, quae commemoriitur Dagnam. II. XI. - Ad explicandum Titinii locum sucit otiam Νonius p. 169 ed. Merc., qui hausisse videtur ex Gellio IlI. 3ris Neruptas, se rupe diis, stricti vellas exprobratio vitii aut deformitatis meretricum. Plautus in Νervolaria: Scruptae, scrupedae, stri et ivellae, sordidae. Vi

detur autem scruptae contractum esse ex sere aptae nisi,

ubicunque hoc vocabulum exstat, secundum Hadr. Junium ad Νonii l. c. restituendum sit aere aptae vel, quod tamen Titinii et Plauti Ioeis minus aptum est, screatine. Turne-bus caeteris formis praesert ac raciae. Sed vidd. Varronis,

G cilii, Festi, Nonii interpretes, et Vossius in Elymol. v.

XI. Charisius I. p. 99 up. Putach. : is Biber, το πίειν πανειν). - Titinius in Praelia:

Date illi biber:

Iracunda haec est. Barthius Advers. IV. 5: -Sciendum quod illi Galli infinitivos

in R consonam terminant, omissa quae apud Latinos sequitur vocali, eos vetustissimam eiusdem linguae consuetudinem sequi. Idem valet de Hispanis. Verisimile tamen est, non ex illauntiqua et minus usitata sorma horum populorum infinitivos ortos esse, sed ex vulgari, omissa postrema littera; quemadmodum Itali hodierni, licet pleniorem sormam amplexi sint, saepisssime voculem illam extrudunt. De similiter deeurtatis infinitivis apud Graecos vid. I. G. Huschkius de C. Annio Cimbro p. 56. I Ossius Elymol. v. Bibo: is A biber, extrito b, est nelgicum bier, id est, e ervisi a. Asseruntur huius fabulae reliquiae ex Prilia, Praelia, Pro olia, Proelia, Pr illa. Bis etiam apud Νonium reperimus in edd. Ven. et Pari et semel in Ald. Praelio; semel

137쪽

item in Ald. Praelus, et in Par. pelia. Fuerunt, qui genuinum putarent Praelin, ut Hadr. Junius Elench. auctor. ad Non. p. 21, qui idem restituendum putavit apud Festum pro Pr illa. Alii ex Pr illa Deerunt Palla, ut antiquiores Festi editores, vel Pulla, ut Cliristoplioriis Wasius teste Fabricio lιibl. Lat. IV. 1, distinguentes lianc a Praelia. Bothius subulae titulum fuisse suspicatur Proelium. Νed tantum ubest, ut eredibile git, librarios in seribendo tam trito vocabulo toties et tum singulari modo errasse, ut, sicubi Praelio vel Proelio invenitur, hoc ex coniectura posuisse videantur. Posui fragmenta sub Pyrrhiae nomine, et proeerto habeo, sic hanc togatam inserit tam fuisse. Ex fragm. l. enim et Xl. intelligimus, prodiisse in ea mulierem furtiscam et ebriosum; a qua persona mugna argumenti pura videtur pependisse. Atqui apud Horatium Epist. I. 13. 12 sqq. legimus: is Sic positum Servabis onus, ne sorte sub ala Fasciculum portes librorum, ut rusticus agnum, Ut vinosa glomos furtivae Pyrrhia lunae. Ad quem locum scholiusta Cruquiunus: is Pyrrhia nomen est anciliae in quadam tabula Titinii, quae furata lanae glomosita gestuvit, ut deprehensa sit. Neque ita dissimilia inter se sunt Pirrhia et Prilia, unde nutae videntur eueterae depravationes. Ex reliquiis autem 'rellia videtur potius m retricula suisse, quam ancilla. Cf. uia noti. ad fragm. X.

Νonius p. 98 ed. Mere. : is Delica, explana, indica. Titinius in Quinto:

Quid istuc est, aut sitio sibi vult sermol Mater, delica.

in Quinto. Sic. Mere. Cod. Guelph. et antiquiores edd. vel lib. v. vel libro quinto. - Νon. p. 27T: ,, Delica est aperi vel explana. Titinius in uuinto: uuid istue est, aut quid isti e etc. in Quinto Merc. Edd. Ven. et Par. in v. Ald. Baa. Jun. lib. V. Ex hoc loco sua sumpsit Stephanus, et nothius dedit Quid istu es aut quid isti e etc. Bene se habet scriptura prioris loci, ad quam posterior locus est eorrigendus; quod fecit Junius.

138쪽

Nonius p. 2 7 ed. Merc. : is Delicere est illieere. Tutinius in Quinto:

Quod en parasitus habent, ut qui illum sciat

Delicere, et noctem facere possit do die.

in Quinto Merc. Antiquiores lib. V. - habeat, ut qui. Vulgo bubeat, qui, quod versui non Eunicit. ossius Εου- mol. v. Lacerct restituit habeat, quibus; Bothius abbitat, qui vel abbitet, qui. - Νoctem facere de die, probe fallere, decipere. i Il. Νonius p. 439 ed. Merc. : is inter speratam et dictam et pactum et sponsam hoc interest, quod virgo, priusquam petatur, sperata dieitur. - Dehinc promissa dicta vel pacta vel sponsa dici potest. - Titinius in Quinto:

in Quinto. Edd. en. V. Par. quinto. Ald. nas. Iun. Divortio. Mercerius ud li. I.: Titinnius uuinto) ita libri. - Male edobant vulgo, Titinnius Divortio. Mirum tamen est, qui natum sit in Ald. istud Divortio, quod deinde etiam in ullas editiones transiit. - Cui. Ven. I. II. Par. Ald. Merc. Qui, quod minus in sententium quadrat. desponsa. Par. desponsata. Bothius edidit: Qui exacta uetate sponso desponsata sit. Quae scriptura ipsius Νonii verbis rosulatur. Dictae exemplum grammaticus attulit ex Virgilio, item pactae; sponsae ex Titinio. De sententia verborum videantur, quae in fine huius sabulae reliquiarum proseruntur. IV. Nonius p. 481 ed. Merc. et is Libertatem uti pro uti libertate. Titinius in Quinto:

Item uti eum oportet libertatem, quI Sapit.

in Quinto. Ven. I. II. Par. in V. Ald. Bas. Jun. lib. v. - Νon video, quid Bothium impulerit ad seribendum: Ita ut eum oportet, libertatem qui sapit.

Nonius p. 482 ed. Merc. r is Festinem pro festinantem. Titinius in Quinto:

Nunc hoc uror, nunc haec res me facit festinem.

in Quinto. Ven . . u. Par. in iiii. Ald. Bas. Jun. lib. V. -

139쪽

- Νunc hoc uror, nunc haec res. Ven. I. II. Par. Νunc hie uror, nunc huc re. - nothius: OF stinem,

inquit, se aecipi potest pro subiunctivo verbi festinare, inteluleeto uti Et puto, sic accipiendum esse. I. Νonius p. 507 ed. Merc. : is Fucitur pro sit. - Titinius in Quinto:

Quanta stultitia cupidius petunt consilium, Bona gratia ut parva lacintur.

in Quinto. Ven. l. II. in VI. Par. in sexto. Ald. Bas. libro quinto. Iunius omisit in Quinto, Mercerius sequens vocabulum, Quanta. Videtur nutem utrumque servandum esse. - cupidius. Vulgo cupidinis, quod metro quidem purum convenit. Jun. mum. libidinis. -- Pars liuius loel exstat etiam apud Priscianum Vill. 3. 11. p. 789 ed. Putach. :-Faeitur quoque, a facio, pro fit protulerunt auctores. Titinius in Quinto: Consilium bonum gratia parvis elatur; et Ill. 6. 31. p. 801 ap. Putach. : Arsunt alia verba), quae in compositione mutant significationem, ut eo neutrum. Similiter facio, quamvis vetustissimi etiam passive hoc protulisse inveniantur. Titinius in Quinto: non a gratia parvi ut faciatur. Κretilius posteriore loco ex aliquot codd. et ex priore loco edidit Bonum gratia pro vulgata lectione, Bona gratia, putans, nonum pertinere adeonsilium. Sed procul dubio verum est hona gratia. Particula ut autem, quam Priscianus altero tantum loco h bet, ponenda esse videtur, quemadmodum apud Νonium scriptum est, ante parvi. Versus sunt iamb. trim. hyperc., quales plures tibi legenti apud Titinium occurrent. Bothius, asynarietos lacteus, locum ita offert: Stulti Cupidius petunt consilium, bona gratia ut pa vi faciatur. Quanta stultitia, quum stulte. II. Νonius p. 536 ed. Merc. : is Tunica eat vestimentum sine manicis. - Titinius in uuinto:

- Τοgis eum candidis, Tunicis sordidis, syntheticis.

Titinius in Quinto: Togis. Vulgo Titinius: Quintogis. Syllaba io, quae bis erat scribenda, a negligenti

140쪽

librario semel tantum est posita. - syntheti eis egregie coniecit Pulmeritis in Νpici leg., Griit. Tlies. erit. T. IV. p. I9. Libri sint et dicis. Pro et Jlin. niarg. ut. - tu Ven. I. II. Pur. et up. Νtupli. verba Titinius est. desiderantur. - Ny n lli e t icis, id est, coenaturiis, domesticis. Intelligitur ex hoe loco, syntheses fuisse ex tunicarum genere. Ad sententium apte Bothius monet, tangi exterius pulcitros, interius sordidos.

Festus v. oscum, Selied. p. 84 ed. Ducer. et is In omniabus sere untiquis coin inclituriis scribitur opicum pro Osco,

ut in Titinii fabula uuiiita:

uui Opice et Volsce fabulantur; nam Latine

nesciunt.

Paullus ex Festo v. os eum: se spicum quoque invenimus pro Osco. - Titinius: Opice eL Volsce etc. Utroque loco upud Titinium legitur osce, quod IIothius servavit. Sed id corruptum esse tum ex Festi quum ex Puulli verbis apparet. Jos. Neu liger restituere voluit Ops cum apud Festum,ot opsco apud Titinium; quae scriptura, licet in se, edis exstet obsce, Ilic vel propterea dubitationem movet, quod F stus paullo post in eodem verbo, Sebed. p. 86, Scribit: BD eos, quos dicimus, vit Verrius opscos antea dictos, teste Ennio, quum dicat: De muris res gerit opscus. Si enim grammaticus paullo unte di xisset, Oscos antiquitus Op- scoS uppellatos esse, ilic tion idem eum repetiturum fuisse probabile est. Quocirca non dubitavi cum Ducerio apud Titinium restituere Opice; de quo verbo vid. Vossit Elymolo-Do inscriptione liuius fabulae Mercerius ad fragm. I.:-Titi unius in Quinto) Ita scripsi secutus fidem librorum infra eupite quarto, in linc ipsa v. delica: ubi hoc ipsum exemplum uddueitur ex Titinnii Quinto. nomen id subulao Titianiunae reStituendum infra v. delicere, festinem, et libertatem uti. ubi male, libro quinto. Mansit in Prisciano lib. Vill. Apud Priscianum non est libro quinto, editur in quinto. Quum istud nomen pro libri numero a cepiSSent, postea ex V ortum est etiam IV et VI. Vidd. frugin m. I . VI. Idem error effecisse videtur, ut apud Festum fragm. lli.) seriberetur quinta, quum antecederet sabula,