De fabula togata romanorum accedunt Fabularum togatarum reliquiae scripsit et edidit Ioannes Henricus Neukirch

발행: 1833년

분량: 319페이지

출처: archive.org

분류: 시학

161쪽

pugnis, inter Ruinii nus et Pyrritum commissis, de quibus vc- curulius dicendum cst. Duces nobis hic i, raecii,ue sequendi sunt Livius et Plutaretius, ut qui diligentius rom tructo verint.

Tres pugnae inter Romanos et I yrrhum commissae Sunt: prima ud Horacleam, ulterii ad Asculum, tertia ad ueneventii in 1 uxnnin ud Heracleum coni missani commemorunt et tum Florus et Victor, ud Asculum commissum n minutim tantum Florus; sed uter lite secundum et tertiam conludit. Priino proelio Purritus vicit Laevinum consulem, cepitque Romanorum custra. Vid. praeter Florum et letu rem l l. e. Plutarchus Purrit.

XVI l. Apud Livium de eo legitur in Ενitui ne libri . lit.:,, vlerius Luevinus consul purum prospere vis versus Pyrrhum pugnavit, elephantorii in maxime inusi tuta faeie territis in ilitibus. De secundo proelio, nil Asculum e niniisso Ful, ricio consule, Plutarchus scribit XXL: δ' δι cior εροι Pyrrhus et Romani, ' καὶ λεγεrαι et o ν IIDιῆρον ελειν Πρυς

ceps narratur, Pyrrhum, rebus ipsi adver, lis Romanos haud ex optutu procedentibus, data occvsione in Niciliam prosectum esse. id in illud proelium sine ullii dubi tuti uno significaturnpud Livium l. c. his verbis: se iterum nil versus Pyrrhum dubio Eventu pugnatum est. Tertio proelio Pyrrhus, e Nicilia redux, victus est a M'. Curio Doni utu, linituque expulsus, ut diserte iturrat tir apud Livium in Epito me libri Xl et upud Plutarctium X 0.; sed locus, ubi illud commissum est, tun- tum apud Plutarctium indictitur. tuum igitur Romani ad Asculum victores non evusissent, proverbium non potuit inde oriri, quod, qui ante a Pyrrho victi essent, postea eum ad Asculum vicissent; quae videtur et interpretum Festi et nothii sententia. Quin etiamsi vere vicissent Romuni ad Asculum, tamen mire dicta esset Asculana eiusmodi pugna, qua victi vincorent, si simul respiciendum esset ad Iulerii Laevini cladem, qui biennio ante victus erat. Et per se verisimit est et ex Titinii loco, quum vis vilecto, colligere licet, uni eidemque proverbium illud originem debere pugnae, qua vieti plus utilitatis liubuertiit, quum victores. Festi loco nihil tribuendum videtur, minus propterea, quod mutilus est, quum quod ipse scriptor partim concinna narravit. Optiine se habet emendatio Asculana pugna, quam primus proposuit Turnebus Advers. li I. 1i ; resque hoc modo est explicanda. Victi sunt ad Asculum Romani; sed ita, ut hostis pronuntiaverit: ,ἰAν ἔτι 1 ιαν ιι ην 'l' tutoυς νικνισυνιεν, ἀΠολουμεθα παν- τελως; neque ulterius victos persecutus ηit, sed statim, um

162쪽

13 i

repta occasione, So reciperet, terramque relinqueret. Asculana igitur pugna vieti vicerunt: Pyrrhus victor ex ea percepit detrinaen tuni, Romani victi, quum ea gravi hoste liberati sint, laboris friiciunt. Cueterum Titinii versus, a Festo hoc loeo positi, sumpti videntur Ox eliternu. Νignificatur fortasse uxor, quae, domo expulsa, dotem repetit. Cf. Veliternae fragm. v. et in sine eius subulae reliquiarum annotata.

Priscianus Vl. 3. 15. p. 683 up. Pulseh.: is Νemo communis est generis, et - o in i convertit in genitivo, ut nemo neminis. - Titinius:

pro severe. Titinius - . Idem blanditer, benigiliter.

XIX. Churisius I. p. 4 ap. Pulsch.: is Ab hoc osse huius ossis. Νic enim debet declinari, non ab hoc osso; sicut Varro dixit: Osso scribebant; et Titinius: - V lini ego osse nrn re cἔiIupum C reum. Huius ii ominativus est hoe os; quamvis Cn.) Gellius libro

XXX lll. dixerit: Calvariaeque eius ipsum os Sum EX-purgurunt in nudi urun tque. idem I. p. 112: isos monO- syllabum extra unalogiam esse Plinius eodem libro sexto scribit, et addit, eo magis consuetudinem in eo esse retinendum. Titinius: Velim e. o. u. c. e. Varro quoque: Osse, inquit, Scribebunt, non osso. Os sum dici nou potest. - Gellius tamen ete. Compurulis inter ipsos bis locis vi puret, in priore eorum legendum esse, ut correximus: Huius nominativus est hoc os, non, quemadinoduin editum est, hoc osse. Νeque igitur Bothius reprehendere debebat Sosip trum, quuSi osse pro notiti nativo hubuerit. Perperam etiam in ultero loco legitur os monosyllaba, quod emendavimus. - Crisp. Barthius Ad vers. lV. 21: si Veteres eum cal morum usus non ESSet, Seribere solebunt ossibus praeparatis, iiSque etiam usi vice stylorum in cera. Deinde assert Varronis locum Titiniique. Sed ex bis quidem locis non patet, Veteres etiam pro calamis usos esse ossibus; neque omni uoillud est probabile. Procul dubio, simulatque atramento scri- Dissiliet Cooste

163쪽

bere coeperant, etiam calamis utebantur. - Vossius Elymol. v. Codexr o Quod - eo dicem dicimus pro libro, id est ab antiquorum more, scribentium in tabulis e caudice sectis. Eae tabulae cera inducebantur; unde in iis seribebant osse. Varro - . Et Titinius - . Postea tamen commodior visus aenei styli usus. Vera haec; quamquam apud Isidorum legimus Orig. Vl. 9: MGraeci - et Tusci primum serro in ceris seripserunt; postea Romani iusserunt, ne graphium ferreum quis huberet. Unde et apud scribas dicebatur: Ceram ferrone caedito. Postea institutum est, ut in cera ossibus scriberent, sicut indicat Atta, in satira dicens: Vertamus vomerem in ceram mvero neque aremus os seo. Fortasse tantum per aliquod tempus intermedium Romani ossibus scribebant, ut recentioribus temporibus antiquissimorum usus revivisceret. XX. Servius ad Virg. Aen. IV. 346: is Capessere, O upare. - uuidam sae) capessere pro ire accipiunt; ut Titinius:

Lucius domum se capessit. - -

164쪽

Tito praenomen fuisse poetae, Hieronymus auctor est in Chronico Eusebiano 'i; neque eSt, quod de hoc testimonio dubitemus, licet apud Diomedem III. p. 488 np. Pulsch. legatur: isTOgulnStabernarias in scaenam ductaverunt praecipue duo, Afranius et G. Quinctius. Nam pro G. Quinetius sive C. Quinctius, quod Lud. Curri 3 Emendati. I. 14 in nescio quo codice reperit, quum in antiquissimis editionibus exstet Q. Ennius, Rimpliciter nomen scribendum videtur Quinctius, quod melius etiam respondet antecedenti Afrnni usi. Inepte Iacobus Nicolaus Loensis Misceli. epiphyll. IX. 18 illud Q. Ennius mutare voluit in Vectius Titinnius. Pro cognomine Attain antiquis libris Anepissime legitur Accius, Actius, Attius; interdum etiam Acta vel At n. Cum Attii tragici nomine togularum scriptoris uomen confusum esse videtur u librariis imprimis eo, quod illius celebritas multo maior fuit, quam huius, de quo Paullus ex Festo: se Attaea Dpellantur, qui propter vitium crurum nut pedum ΡIuntis insistunt, et attingunt magis terram, quBrutambulant; quod cognomen Quinctio poetae adhaesit. Cf. Vossius Elymol. v. Atta. Aliam eiusdem nominis significationem idem Paullus statim in sequentibus exponit: si Attam pro prael

'i Bouilus: is quod ad praenomen viri attinet, Titus Quinctius Atta vocatur etiam a Scholiaste Cruquiano. Ego tapud hunc scholiastam tantum cognomen inveni, omisso pra nomine et nomine. Cruquius ad Horat. Epist. II. I. Is eum appellat Titum quinetivm Attam. issiligos by Cooste

165쪽

reverentia seni cuilibet dicimus, quasi eum nullio in ine lippellemus. Ad illud cognomen probabiliter statuunt allusisse Horatium, scribentem Epist. II. 1. 76 Sqq.: indignor, quid lunm reprehendi, non quin crasse Compositum illepideve putetur, Sed quia nuper, Nec veniam tintiquis, sed honorem et praemia

Rrcte necne crocum soresque perambulet Attae Fnbuin, si dubitem, clament periisse pudorem Cuncti paene putres: ea quum reprehendere

coner,

tuue gruvlA Aesopus, quite doctus Roscius egit. Cf. Veii herius de M. Furio Bibiaculo p. 9 sq. De tempore, quo vixerit Attia, et de loco, ubi degerit, hoc tantum scimus, quod Hieronymus in Chronico Eusebiano refert: se Olymp. CLXXV. nian. 111. id est, anno V. C. DCLXXVI. sives: nnte Chr. n. LXXVIII., Titus Quinctius Altu ed. Steph. viiii. 1512 Titus uuintius nein , Scriptor tognturum, Romae moritur; Eepultusque Vin Praenestina nil mill inrium secundum. Perpernineum Gyrnido nonnulli pro Olymp. CLXXV. unn. III. retulerunt Olymp. CLXX.; unde lactum videtur, ut lilii, velut IVeicherius i. I., hune togntnrum po tum anno V. C. DCLII. sive ante Chr. I . CLI. diem obiisse dicerent. Apud Funccium de Adolege. Lnt. ling. p. 90 Atta

inter Lucilii amicos recensetur. Eius rei enuga videtur esse Nonii locus p. 139 ed. Merc. : o Mugin nri, murmurnre. Lucilius libro septimo: Mugin Rinur, molimur, Eubducimur. Atta et quiae Sequuntur; unde Glnndorpius Onomast. U. Quintii: se Nescio ad hunc an ad alium scripserit Lucilius; Muginamur, molimur, subducimur Atta. Sed hodie nemo dubitat, quin post subdu-

166쪽

15 s

cini ur interpungendum sit, trutiendumque Attaad sequentia. Munis e tus nutem error PAt Schoel

nnecdote Aur une visiter quo Quinctius Atta si is Pacuvius retiro ii Tarente. Nam apud Gellium non de Quinctio Atta, sed de L. Attio

iuod iid opera uuinctii poetae littinet, maxime togntue eius gloriam quandam nSSecut ne sunt; quod non tantum Diomedes probat, quum eum praecipue cum Afranio togntus tubernarius in Acuenam ductavisse dicit, sed ipSe quoque Ηο- ratius, ubi fabulas eius reprehendit, vulguri opinioni iidversans. Ad nomen Atine ullusisse puto Norntium proptereu, quod versus eius et nudicn- Verint. Cf. 31egniensium fragm. Fronto Epist. IV. 3. p. 95 ed. Mai. Atiam in verbis muliebribus elegantem dicit. Eunnili ius in commentntione de Fabula eum magnum comicum nppelint; Ποι nulla tamen in eo, sicut in liliis, vituperanS. Illud, inquit, si est admirandum, quod iTerentius et morem retinuit, ut comoediam Scriberet, et temperavit affectum, ne in tragoediam transiliret. Quod eum v liis rebus minimo obtentum et a Plauto et ab Afranio et Atta et multis fere magnis comicis invenimus. ' Sic enim legendum. Vulgo pro Attii exhibetur Accio, quod, quin Attius in tragoediis tantum scribendis excellitii, ferri non potest. Auctoritas tamen Atine non ita Anepe a grnmmaticis citatur. Decem Rdhuc exstant tituli eius labullirum, qu nrum PlureS Semel tantum commemorantur. Prneter tognius Rutem epigram muta quoque et sut iras edidit. Ex epigrammate Attae Nonius p. 202 ed. Mere. V.Crines hunc versum affert:

167쪽

se Praeterea tu sis resoluta crine capilluso satira Isidorus Orig. VI. 9 haec:

Unde vero colligi possit, eum AtellBnns composuisse, id quod Hothius perhibet, me fugit. Ne-

quo Opus est ex Horatii loco posito cum Boihio statuere, tui iactium tragoedius scripsiSse, qui Hegerit Aesopus tragoedus. Num sententia illius Ioel haec potest esse: Ab Aesopo et Roscio egregiae inlatum modo notae Sunt inbuine, quRS reprehendere nelas est; nique ex hiarum numero Attae quoque logiat ne Sunt. Itaque lab altero uiro quidem, nut ab Aesopo nut n Roscio, ucine pu-iundae sunt; minime vero necessurio nb utroque.

Vniin igitur etiam sunt, quae profert Wolffius de Cunticis in Rom. fab. Acen. p. 15: ΙΙornt. Epp. 2, 1, 79 ab Aesopo et Roscio inhialas uuintii Attae nctus testiatur; quem Atiam qunn-

quam fabulas e comoediarum classe et genere, toga in S, composuiSSe Scimus, propius in men ne tragicam severitatem haec dramata necedebant. unlis fuerit togaturum severitns, Euo loco u nobis demonstrntum CSt. Λ Ε D I L I C I A.

Gellius VI l. 9: - 1 olios ei, momordi, pupugi, cucurri probabiliter dici videntur; utque ita nunc omnes sermo doctiores huiusmodi verbis utuntur. Sed u. Ennius in Natirisine morderit dixit, per e litteram, non momorderit.

Pepugero aeque Atta in Aedili eiu dicit: Sed si pepugero, metuet. -Αtta. Nie libri in . testibus Lud. Carrione Emenduit. I. 14

168쪽

et Io. Fred. Gronovio. Edd. vett. Accius. - Aedili ei a. Glandorpius Onoin;ist. v. ut in iii aliique legerunt Aedilibus, quod, ut videtur, codices ignorant. Ct'. Currio l. l. it. Diomedes III. p. 48T up. Pularii. : DPlanipedis Atta, togatarum scriptor, itu in Aedilicia fabula meminit:

Daturiit' estis nurum y exsultat planipes.

Atta. olim vulgo Accius vel Attius vel Actius, quod Jae. Nicolaus Loensis Miseell. epiphyll. lX. 18 mutandum esse putavit in Vectius. Apud Rhubanum Maurum de Art. gruit in . li., opp. T. l. p. 4 ed. Colon. , ubi Diomedis locus

repetitur, pro eo exstetit acta. - Datur in estis aurum. Sic Currio F mendati. l. 14. Pudicii. Both. olim vulgo legebatur Datum inest aurum. Codd. teste Carrione Datur in Et scaurum. Steph. Datum est aurum. Apud Rlia-banum Maurum exstat datur inest Neaurus. Possis etiam cui a Ger. Jo. Vossio instituti. poet. II. 32. 1. Daturine

estis nurum.

Argumentum subulae pertinuit sortasse, ut ex inscriptionaeoniicio, ad ludos sive munera Aedilicia. CL annotti ad Ase nil Compitalium fragmin. in sine.

Νonius p. 133 ed. Mere. : Lupari, ut scortari vel prostitui. Atta in Aquis ealdis: uitu in meretrices in nostro Ornatu per vias Iu-puntur. Atta. Ven. I. II. Acta. Par. Actius. Ald. Turpil. acta. Bus. Turpi ius acta. Iun. Turpilius Acta. Inde apud Stephanum Turpilio Acta fabula tribuitur. Latet me, unde istud Turpi l. vel Turpilius natum sit, quod codices h

bere non videntur. - in Aquis caldis. Cod. Guelph. Bus. Steph. Jun. Atqui se alis. Ven. I. it. Ald. atque scalis. Par. At qu se alis. - meretrices. Sic Merc. Both. Vulgo meretrice, quod natum est, quum antecedens vocabulum, cum, pro pruepositione neciperent. - in nostro. Sic corrigendum arbitror. Cod. Guelph. Ald. Steph. Iun. o

169쪽

nostro. Bas. e nostra. en. l . I ar. n nostro. Ven. I. Merc. Botti . nostro, quod versui non suis cit; nisi cum Botitio scripseris Quumque pro uuu in . . Praetulerim equidem uvonium. it. Νonius p. 139 ed. Mere. : is Muginari, murmurare.

Alia in Aquis caldi Set , . - Atque etinna muginantur hodie. Atque ego occlusero 1Ontem.

Atta. Ald. acta. - in Aquis caldis. Cod. Guelph. quis caldis. Ven. l. II. Par. Ald. quis ealdis. - etiam Bo-

illius. Cod. Guelpli. Ven. l. II. Et a. Ald. Merc. et v. nas. Jun. ea. Iun. murg. itu. Par. non habet. - ego occlusero fontem. Cod. Guelph. ego. v cui sero fontem. Ald. Hi . ego occlusero fonte me. Merc. Ego elusero sontem. I solli., verSum larii b. tetr. eat. 1 ueteris, ego fontem occluseris. idem verba divisit inter duas personas; quod mihi necessarium non videtur. - Apud Stephanum hicloeus non reperitur. - Muginantur videtur potius morantur apud Attum Significare, quam murmurant. Vidit. lexicu.

Aquae culilae titulus arguit oppidum, quo homines lux utionis gratia convenire soleant; idque coni mittit l,osterius fragmentum, quod haud dubie est aquarum magistri. Cf. Dissert. de sub. tog. Vll. uuae priore loco exhibentur, ea eme puto matronae, iudignantis, hic non, ut Romae, meretrie proprium suum Vestem, togam, gesture, sed, ut inter peregrinos hon tiores vi pureunt, seminurum ingenuarum, stolum.

Cf. Afranii Excepti fragm. XV.

Gellius VII. 9: se Atta in Conciliatrice: - Ursum memordisse autumat.

Cf. Aediliciae fragm. I. - At tu libri mss. testibus Carrione Emenduit. I. 14 et Gronovio. Edd. vett. Accius. - Conisellia trice. Pro eo olim etiam Conciliatore legebatur. Vidit. Glandorp. Onomast. v. uuintii, Carrio l. l. - Νonius p. 140 ed. Mere. : Memordi, pepos ei, pepugi, spe

170쪽

pondi in veteribus lecta sunt. Atta in Conciliatrice: Urs im etc. - At tu Currio, uoili. ulgo Accius vel Aetius. - Conciliatrice. Νie 'arrio, Merc. noth. Oli in vulgo Honilia: Atri eo. Stepli. Hotitia. At trice. Pro Hon ita Νtepli. restituere voluit Iliona, quum Attii verbii esse puturet.

GRATULATIO

Nonius p. 496 ed. Merc. : AVeteribus genitivum pro ne-eusativo poni plaeet. - Atta in Gratulatione:

Nihilne te populi veretur, qu I vocifernre in

Vin. Atta in Gratulatione. Olim olgo acta gratulatione; coulueruntque liuec cum antecedentibus Paeuvii verbis. In unum confusa liic esse duo exemptu, tum Nippii unus vidit. Atta Gratulatione restituit Lipsius Antiquar. leci. IV. 5; unde fortasse hausit Mercerius. Struvius Ueber die Lat. Decl. und Conj. p. 127 auspicatus est Atta Lucubratione.

LUCUBRATIO.

Nonius p. 468 ed. Merc. : is Auspicavi pro auspicatus

sum. - Atta in Lucubratione:

. Cum primo luci hodie ut exornata sit, Atque ut auspicetis: cris est communis dies.

Atta. Ven. I. II. Par. aeta. - Lucubratione: Cum primo. Junio in mentem venit Lucubrutionum primo. - luci. Par. Iucu. Hoc vocabulum non Eliditur; nec tamen quidquam mutandum arbitror. Cf. Titinii Fullonum fragm. XII.; eiusdem Incerti. V. Bolli ius priorem versum sic scripsit:

Cum primo luci ut exornatu hodie sit, utque. Facilius inseri possit ea vel haec ante hoqie. Quod ad argumentum sabulae attinet, ex inscriptione ac fragmento colligi potest, noctu nuptiarum praeparationem in ea Getam esse. Exornata sit, Sc. Sponsa; quod prubunt sequentia Atque ut auspicetis. Nuptiae enim legitimae, nisi auspiciis adhibitis, non fiebant. Quid sit communis dias, Bothius docet ex Macrob. Sutum. l. 16: Dies autem postridianos ad omnia maiores nostri cavendos putarunt; quos etiam atros, velut infausta appellation , damn

SEARCH

MENU NAVIGATION