장음표시 사용
141쪽
DE CEPHALEA se sus iactus,quia ibi de causis immediatis aegritudinibus facientibus dolorem loquitur,non de soniplomate,
cum cerebrum,ut diximus, nullo modo sentiat,aEt haec quatum ad subiecta, et causas facientes dolorem, Hic cosulto omisimilis breuem epilogumfactum tanquam superfluum,quod non possunt esse plures,neque pauciores, bene possunt copulari materiales cum immaterialibus,lit cotingit saeptifime, et quia diuersas faciunt complicutiones, Ideo augent numerum,hoc nihil facit, quia si prius eritis exercitatiui his simplicibus causis,eas facile cum coplicam tae fuerint,ex signis suis, e quibus dicemus,cognoscere poteritis. Sed notetis hic Auic.noluisse methodum Gai promsteri,maxime in tertio libro,ubi has causas omnes ita conatur distincte eril merare,ut nomparuam asscrat legerimi ibus confusimnem mmo enumerat quas m disserenti dolorum,quae non possunt aliquo pacto dici differentiae, scut facit cum alios ponit diuturnos dolores, alios brem ues,no aduertens hic prorsus accidentia esse,quae no pH sunt genus ipsum diuidere,quinimmo rati emmateriae,
et loci sequuntur,quod enim dolor diuturnus sit, uel breuis,materi et locus in sa sunt, icituri in dobrum aliquod aptum este ad patiendum, lupiodi , sed iste sunt dilo itiones cerebri quibus asscitur ad hunc,uel ad illum suscipieridum, pd postremo ait aliqlios dolore
res habere accidentia Ouae,aliquos non, id est ratione multitudinis materile, et ex ratione nobilitati s loci accidit ,
quoniam ea quae sunt ab ipso dicta,rat at nostram diuisionem redlicentur tangsuperflua OMittenda erunt. Ex
142쪽
C A p v T I . sibus ovinibus constat,quantum afectauerit Auic. GaI.methodum, ain plane non est assecutus,nolo tamen, ut i hum derelinquatis, immo,ut exerceamini in illo tertio sed ubi deficiet, ex methodo nostra cogno cetiis errorem, Crhaec sufficienter sunt dicta de causis, et disserent f doeloris.
At quia diximus superius cerebrum non sentire sim seu tactu Fuit obiectum, a nostris, qui difficultatem hanc
ceperunt ab alijs Doctoribus, onaedo crederent in cerebro non est sensum tactus, ne uos in huiusmodi errorem cadatis,duo uerba in haec difficultate dicemus ad huae lita rei clariorem intelligentisti, habent enim isti fundam mentum valde ridiculum,dicunt enim cerebrum esse priucipium sensu ergo debet sentire, quoniam propter quod unumquodque tale millud magi tale etc. Si valeret hoc argumentum liceret etiam nobis ita argumentari, cerembrum est principium sensus uidendi ergo videt, es prinricipium audiendi,ergo audit, oc ridiculum est, ergo et illud, Dicebat enim Gal.in septimo de Placitis, duo requi, runtur ad senseum,unum alteratio, uae recipitur inseris . et dignotio alterum,ouae in primo digno citius recipitur, ut exempli gratia in oculo recipitur oecies mediante lurimine, et auris audit mediante sono etc. sic etiam in at s. R ecipit tur autem huiusmodi occies in primo cognoscitiuo in cerebrosita quod quilibet sensus exterior habet etiaproprium instrumentum in cerebro, ita quod cerebruimmediante instrumento hensus auditus audit per aures, uirum ci per oculo gustat per palatum odorat per caruliciis
143쪽
DE CEPHALEA Iasillarum mamillares,sentit sensu tactus per neruos , qui sunt instrumentum tactus,ut docet Gai in septimo de Placitis, et sexto et septimo de usu partium, Si igitur remoticbitis instrumentum sensus in quo recipitur Dcies, cralteratio 'atim sensum illuni remouebitis,quia deficiente instrumento deficit sensus, et e contrario dicebat Arist.
secundo de anima, cui ergo ridiculum est dicere extintacto oculo et fimilia obiectorum eius in sensu poneretis non videret, et ita de obiecto odoratus etc. Tactus etiacum recipit excessum qualitatlim primarum, ra solutiore, nem continui,statim haec omnia repraesentantur neruis, ui sunt instrumentum in quost alteratio, et senseri,dem mum cerebro repraes ituntur et dignoscit, et alteram tur,et tunc iudicat, eo ratio illa nulla est Ad proponen
da erismaior, et discilior dissultas, quia diximu3 nos neruos esse in strumentum tactus, quid sit in membro isto .s nervo,quod priticipaliter, et proprie sentiat cum duo
in neruosuit membrana circumdaris, et medulla, quae cem rebro re notian membrana an vero medulla, Galfereptimo de usu pari uidetur dicere, quod medulla cerebro, et membrana membranis cerebri corre rideat. D cultatem uobis propono discutiendam. Redeamus nunc nos ad rem no Sam, diximus in praecedentibus, et enum merauinitis differentias omnium dolorum et causarum,
quae dolorem faciunt per ipsa subiecta, nec non per caurus as ipsas iximus q prustratoriam uobis esse hanc cognitionem, nis haberemus etiam signa indicantia quando in subiecto distrentiae si e reperiantur, Boiis creet ergo
144쪽
nsi eadem methodo traderemus notitiam, quo pacto omisnia gna adfingulas istarum disterentiarum faciant. Et quoniam signorum triasunt gener i in primo Prognosti.bb.hetur unum,quod inaureae vor appellatur, idest rememorativum,aliud cfιαγ avivo idest dignoscitialium tertium neop Wκδr. i. ecognoscitruum appeia Iatur, De rememoratiuis nihil in praesentia dicemus quia haec na non multum ad indicationes inveniendas constrirant,duo uero reliqua, uti faciunt maxime ad indicatiois
nes, ideo de ipsis pertractabimus, et quoniam diagricis stica, a prognosticis subiecto nihil disrunt,cum stibisiecto eadem Fint disrunt autem habitudine, et morudo sumendi ipsa, idem signum potest esse et diagnois
sticum , O pragdosticum . exempli gratia urina,
in qua furfures sunt eum diagnosticum et E indicans dipo tionem i. abrasonem in super te tunicae es , prognosticat autem ulcus futurum in usta ob humores a acres,nis occursum fuerit, et ita de ligulis dicedum est. R emanent ergo duo haec na non dijerre nis ex modo sumendi. De diagnostico ergo primo dicamus, postremo de alijssi uolumus Gai. Medicinae fontem sequi, ut inseri cundo de loc. f. utitur sex principiis ueluti sex lontibus,
cquibus hauriuntur omnia taria indicantia, non errabiamus,primum est actio lae secundum propria accidentia, tertium primores praeter naturam,quarto dolor et, quintum exeuntia, sextum qualitates mutatae Ex his omnia itagna sumit,et haec licet a Gal.dicta nos tamen alia via procedendo uobis proponam, quae mihi videtur breuior, quae
145쪽
DE CEPIT ALEA se uobis placuerit,per eam incedetis f minus ad finies iulos accedetis, et recurretis. Signa uel ab his, quae esseninterialiter fluunt ab aegritudine, et a loco a ficto, et uel ab his,quae extruis ceduunt sumuntur , ortae ius annexa
sunt,hoc sit primum fastigium inuentionis, sed prius deis claremus figna fluentia ab essentia morbum loco, haec a tribus sumuntur ontibus, sicut Gah a sex sumendo dimcebat,primo ab actione las sicut fecit Galfecundo ab accidentibus,terito ab exeuntibus, quae tria existimo su Dere, et ese tres fontes admodum idoneos ad fgna omnia inuenienda, vae praesentem indicant aegritudinem, et lota cum a Fctum,nec non,' futuram,sed iam fingula examinemus, et quantum adactiones Lesas attinet sciendum UEactionem Iesam in humano corpore quo ad triplice che,
ut sunt tria facultatum prima fastigia, 'imo est animmulis facultas, quae uam sedem habet in cerebro secum
do vitalis,quae in corde,tertio naturalis, ouae inmebris naturalibus stomacho,scilicet hepate,lienis, utero,et ali lio mo in membris genitalibu3 collocatur. Haru actionu vitia
si nobis punt confiderandas ueri, et Dogmatici medici esse uelimus,et id quod primum in confiderationem uenirere debctierit in litium sumendum ab actione laese, que est
in cerebro, et cor derare,quae nam lase Ent, et quomosi,uidereq;,an iste dolor capitis, quoad animales aci tomnes recte se habeant,an male et qliod de lac aegritudine dicimus,idem diccmita de omnibus aliis, e quoniam inter animiles actiones,quaedam motis quaedam cognoscitiae sunt, et inter cognoscitiuas,aliquae intrinsecae,alisliae exm
146쪽
irin cae Acognoscitiais intrinsecis incipere debetis,quae in cerebro sunt, et sunt tres,imaginatiua,cogitatilia, et memoria,rideres,an bene,an male se habeant f male, an ablate,an corrupte,an diminute imaginatur, se diminute, quia non imaginatur, cuti imaginandum est, tunc est frignum in anteriori parte aegritudinem esse, et frigidam, quia dicebat Gai in de Edimplomatum causs,quod operam tiones ablatae,uti diminutae si causa frigida sunt,si corruinptae a causa calida. Et haec sunt signa iam incipientia loricum, et materiam indicare,locum quidem , quia anteriora rem partem cerebri,materiam uero calidam. Et quod dirico de imaginatiua,idem de cogitatilia dicatis, quae securim dum Galeni sententiam nihil aliud est, nisi proprium cerebri temperamentim,idem pari modo de memoratiua faricietis, se enim corrupte memorabitur in posteriori parte
cerebri materiam ese calidam corrumpentem eius opea
rationem iudicabitus obliuiscitur,materia frigida et huismida ibidem esse alte abitur,fi tenaciorem baberet memoriam,quam haberet antea, iudicabitis cerebrum exiccatuesse, et ibi adesse humorem exiccantem,Et ita lacus, Crinaterra denotabitur uobis, et fic ex bis principijs,ex uiri rijs, scilicet cogno citiuarum, is locus afectus, et quae materia peccans fit,cognoscetis. De extrinsecis vero pomtent s cognoscititiis , ubi intellexeritis in ocula laesori, nem esse, quia male uidet, confiderabitis , nunquid correrupte uideat et habeat imaginationes uarias secundum diuersa accidentia impedientia uirtutem cognoscitium , quae est in oculos quidem corruptae erunt imaginationes G v materia
147쪽
DE CEPHALEAmateria erit calida, s diminutae frigida indicabitur,ide de auditu,olfactiu alijsq; reliquissensibus dicatis, qui habent
operationes suas a cerebro. Ex quibus cognoscitiuis amctionibu3 extrin secis recte cognitis,materiam, et locum est in cognoscetis, modo cognoscatis prili ex Anam thome tunicas oculorum ortum habere a membranis cera rebri,nervos autem a molli medulla cerebri, aliter illinis quam essetis ueri Medici. Et haec quantum ad speculatio, nem omnium actionum uitio arum cognoscitiuarum tam interiorum,quam exteriorum sufficiant. Quantum uero ad partium motiuarum speculationem attinet, ubi tardiora res earum motus uidebitu speculandum erit a vobis,unde oriantur nervi, et hoc deducet vos in cognitionem loci
dyctis enim in motu erit segnities quaedam, et torpor, seu tremoricausas frigidag in ea parte unde oriuntur nerui esse intelligatis, deinde ad musculos accedetis in illis aeregritudinem esse cognoscetis, et iste et uerus discursus. et haec quantum ad actiones Idas in virtute animali,tam in cogitativa interior quam exteriori, et motiva. Nunc de fecundo virtutum genere agamus, postquam ad infirminu accesseritis, et iam per animales fuerit a uobis di cursum ad uitalem uirtutem in corde collocatam accedetis, et confiderabitis primo de corde,nunquid excandescat aeger plu3 solito,an uero cum priu3 iracundus esset, nunc vero segnis factus fit, O nunquid ad misericordiam insueta; an uero nunc no misereatur,cu priu3 no solitus eset. Ex his cognostetis cordis temperaturam immutatam esse, senim plus solito iracundus essentator acrior est factus, spius
148쪽
C A PTV T I. fgpilis,dimam uetus, cum prius iracundus esset , frigidior est factussi audatior solito aucta et calidita si timidior,
cum prius audacisimus esset, ex motu arteriarum indicambitur caliditas rigiditus,frequentia arguit necesitatem auctam,quae fi cum uirtute diminuta iungatur,auctum esse calorem indicabit ed haec poteritis uidere ex li. de diffidi causes pulsuum et de progn. ex pulsu, et istud est,
quantum ad haec. At per considerationem uitiorum vitam hum actiorum cognoscetis capitis dii ostione an calida, frigida,humida,liel fictast, et an multa materia ablinmdet,necne. Discurratis tertio cum aegrinan virtutes reaturales benese habeant, quae in linoquoque membro naturaraliter operante quatuor sunt, ut ex Gati in de uirtutiabus naturalibus didicistis attractrix,retentrix, cocotrix, expultrix. In corde f. hepathintes tas,uterinvsta considerabitis,in coctiones,attractiones, retentiones, exputa fines fecundum nathram se habeant,an uero praeter nam turam cosederatis omnibus viiijs naturalium facultatum, quo ad has quatuor actiones, tuc in nostro casu magnam habebitis resim cognoscendi.Vultis cognoscere dolorem
capitis per laesam actionem, et per istam uidere cuius oeciei it s sic faciatis, cum dolor si actio laesa in tactiva viris tute,dolor i ste,qui est actio laesa,proprium, et perpetutierit num, per quem, et locum ejectum, et essentiam
eius cognoscetis, confiderabitis ergo hanc actionem heresam,quae uitium est intactilia uirtute,quam habeat doloris formam,quam diximus non pose cognosci, nisi prius com
gnita fuerint subiecta, et causae doloris, uti diximus formas
149쪽
L DE CEPHALEAmas et diserentias dolorum penes subiecta,in quibus est
dolor,uel causam doloris accipiendum esse, et hanc artem attendatis,quia ex ea recte lib.secundum de loc. .cognoscetis,er intelligetis,uidebitisq; quomodo Auic. hallucitanatus sit enumerando quinque species doloris, et quomoredo superflue aliquas enumerauit, quomodo in nonnullis alijs fuerit diminutus. Doloris ergo disterentia et formniae quaedam a loco as cto tantum euariantur,ita quod locus ajectus talem necessario faciat dolorem it ex loci diis uersitate fiant doloris formae, uidam igitur sunt talis naturae,ut nec materia, nec locus solum, sed uterque simul
concurrat,atrum qui a motu cognoscuntur tantum. Primus dolor, ut a loco tantu cognoscitur pugitiuus appellatur, quia quaecunque materia fuerit , emper purigitiuus erit, et membranarum proprius est,ita quod ubi audietis aliis quem de dolore pungitiuo conquerente, dicetis ergo membrana lecta est,quias Ia membrana pungittulim dolore rem patitur, et ratio es', quoniam membrana solidum membrum est, ac densum hine aliqua laxitate , ideo debet in ea feri dolor, oportet ut qualitas sola , vel mariteria in aliquo loco figatur, ut minorem habeat re stentaliam, et cum non dilatatur compungit locum, bene dis tarentias habet,quia aliquando ita pungitiuus es', ut tota uideatur pungi,est tamen in uno loco tantum, et dicitur talis dolor aequalis,Cum enim adhaereato, i, ficut membrarina succingens costas dicitur in equalis, quia membrana adhaerens os i magis extenditur in una,in alia minus, semper tamen est Fxu in uno loco debiliori, O quia memm
150쪽
CA PVTI. ssbrana admodum crassi, et quia si calida materia utpluriamum fiunt. Et si i materia frigida feri possunt, quae pemnetrare post cui contingit in pleuritide i materia friagida, semper tame pungitiuus dolor erit, quia necessariuest,ut sequatur in lammatio membranae, et haec de purimgitiuo dolore. secunda species, quae si loco tantum sum tur intensuus dicitur,de quo fortassee intellexit Archigerenes,quando posuit illam speciem doloris, quam Olcimon
appellauit,hoc est tractivum in quo dolore membrum trahitur, quem sue tractivum, sue intenfilium nominabitis, in ipso ita trahi uidebitur, ut eius magnitudo maius lamtium,quam conueniat occupare uideatur sicut cum tendiditur corda a citharedis, et fit doloris haec Dcies in nerauis tantum,qualido tenduntur, uel a caliditate exiccante, uela materia humectante,ad quem sequuntur conuulfomnes, et ita habetis,quod dolor iste tractivus , ue inten riuus nemorum proprius est tertia species doloris diuulae stili , et lacerativus appellatur, et ista est species, qua non contingit,nisi in membranis,quae carnibus commiscentur fis i sola qualitate, uel a materia, quae modo huc, modo illuc repere uidetur inaequalitatem quandam faciendo,et quodam modo lacerando,ac si in diuersis partibus separaretur membrana a carne . quarta lectes, quae Crica a loco tantum sumitur perforatiuus appellatur, quisue fuerit a cras a materia, aut biliosa,appellatur personrattulis,de qlio meminit Gal.in i a. Met fgitur emper in crassi membro,ut in intestinis tribus inferioribus, uti