장음표시 사용
151쪽
, DE CEPHALE A fur in illis intestinis, arat palo,etit terebello perforari libet deantur.quinta oecies quae a loco tantu sumitur est gramuatiuus dolor, qui fit quotiescunque aegritudo uel materiria faciens dolorem in membro insen bili figitur,ut in re
inbus,hepare, ae sunt nembra non sentientia,nisi ex consensu membrannum contingentium, quemadmodum Crcerebrum non dignoscit loronem, nequesentit eam,ita Crin renibu contingit, quoniam in ip is xm sunt nerui istas eis,sed gratiantur 1 pondere materiae,et dolor fit gravativus,ideo dicebat Hip. et Galati c. Epid. quod dolor grauatilita ni renibus proprius est, et hepatis, uel si
Penous,aut detractiata, et ita hucusque habuistis quin, uel ecies a locis illectis sumptas, prima est pungitiumsin membranis,secunda interfluus tantum in neruis, tertia diuulfilius,uel lacerativus in membranis carni permixtis, quarta perforatilius in crasis membru in intestinis. iii ita grauatiari in membris non sentientibu . Sunt etiam casiae quinque dolorum flectes,qui a materia tantum sumun tur , a qualitate materiae, et humoris tres , duo ultimi 1 qualitate,si duritie,seu mollitie, primu a qualitate humoris accensis mordicatluugsecundus stupefactiuita, tertius ex iteratilius . Vbi enim acutus humor pungens soluat continuum, me causa calidasute frigida fuerit, mordicam tiuum faciet dolorem, licet aliter calidus, aliter frigidus dolorem istum facies,una tamen est formas oluere contimnuum, et exprimere humidum, caliditas quidem dilatanin do humidum exacuatis, frigidum uero mordiscat constim pallio quapropter unamet forma esst operandi, ut bene Gai.
152쪽
C AI P V T I. sc d in de sexpi med cap. et .declarat ostendens, quomo, do frigidum mordicaxfit,quia soluit continuum constipando, et comprimendo talem humiditatem. Et notate quod, ut frigus mordicetirequiritur humiditas in membro, et caliditas remens, quia aliter non mordicaret , ficut facit stupefactivaesse quo nunc dicemus. Stupefactivus dolor, qui sit a materia frigida tantum,cum occurrit frigido me
bro pauci caloris, ut in ulceribuZ cruris contingit, nimse caliditas resitat stuporem inducet in locum, ubi ergo frigjdum occurrat membro,neque rementiam habeat, fidolor stupcfacitiuu ,qui nihil aliud est, ni uia ad resoluistionem,seu parili fui, idest ad amissionem sensus, in quo quidem tempore stupidus dolor causatur, quia diximu non feri dolorem no corrumpatur natura, frigidum .d. occurrens membro medii caloris stuporem facit, ex quo patet ab excessu primarum qualitatum solummodo cauta fari doloresfine solutione continui, uti in tali dolores upefactivo in quo frigidum occurrit membrosit dolor, et tamen non soluitur continuum, cum finis eius fit solum stupefacere,ficut in mordaci,cuius sinis est continui soluistio, et ita apparet,quomodo dolor fiat in quibus finis v
timus est inducere malam qualitatem tantum,' non solavete continuum, militer, et in hoc motu mordicativo durenditur ad mordicationem,sit quidem dolor, quia cum habent finem,non fit amplius dolorificut etiam membro iam mortificato contingit, in eo tempore, dum mortificatur membrum sit dolor stupefactiuus,qui est uia ad resolutio, nem,et tamen non soluit continuum, tertius a qualitate
153쪽
DE CEPHALEA tantum exasperativus est, fit cum ficta materia occurrit membro sensili,ut habeat motum per illud,exasperat: ut cum a re aliqua cca fauces ex perantur . Duo reliqui dolores,unus si materiae multitudine, alius ab asperitate accipitur, primus i multitudine materiae acceptus commpres illus dicitur,ut cum in membro sensebili materia multa in aliquo loco angusto contenta est, facit dolorem comes prefluum,non quidem a qualitate , sedi quantitate, crmultitudinesecundus contu re dicitur non i qualitate, aut multitudine materiae sed ab asperitate, et siritie mam teriae,ut cum lapis descendit ratione suae duritiei,uel aspereritatis contundit, et siluit continuum, ut etiam sanguis emanet aliquando. est et sextus,qui dolor pulsatiuius aprupellatur,arteriae tantum proprius, in ipsas solummodo reperitur. Et notate nos dicere pulsatilium dolorem non
fieri,nis in arterijs per se,quia duplex est dumtaxat dota Ior pulsatilius per se unus, per accidens alius. Appello pulsatiuum per se, qua do corpus arteria inflammatione aliqua estetum est, tunc necessario fit pulsus quia existela inflammatione in membro sensibili: vae mala temperies
est,uni cum repletione, soluetur continlium,dolor sequiritur necessario maximus ob concursum duarum causarum . malae temperies, res lutionis continui,pulsativus vero fit, ia continue molietlir arteria. Habet etiam duas calim fas excitantes dolorem,quae sunt compresio membri, Crmotus arteriae,quae quantum possint, experietia constat. Qui enim habent in membro aliquo inflammationem, nopossunt ne talltillum quidem mouere membrum quin exci
154쪽
tetur dolor,etiam quod blande tangantur olent, ac si a
graui aliquo pondere comprimerentur,quae duo in atri ria mota contingulit, quia si uicinis partibus comprimiatur, Ir quia continue mouetur,unde stron haberet comis primentia membra, olerent quidem,sed non tantum. Pulsatiuus uero dolor per accidens perceptus est,cum memis
bra ipsa non sunt abesa,sed uicina inflammata sunt, ut declarat Gal. in secundo de inaequali intemperie, et in se, eundo de locis Getis,et locus est angustus, quosit,ut adpulsum uteriae locum attingarit est tum uicinum, et coprimant ipsum, et excitent doloriam, tum etiam quia non
folum pomprimuntur, fid mouentur, si id quoi dolor iste pulsativus fit per accidens patet, quia ubi sunt arteriae in
Ioco tam amplo,ut ad motum earum non comprisant Ioacum,dolet quidem membrum ,sed non dolore pulsativo, sed aliquo alio,non estq; dolor pulsatiuus iste per accides simplex sed compestus, et compres iuu . Est alius, qui turgidus appellatur,de quo dicemug, et ita habetis de dolare pulsatiuo qui est sexta disterentia dolorum a natura
sumpta. Dolores,qui a materia tanturi accepti sunt,secutiam diximus, umque sunt,tres ex illis si qualitatibus tantum humorum sumuntur, primus mordicatiuus apparet, cum caliditas diuellens, et exiccans humidum membri dolorem facit,uel frigidum comprimens soluit continuum, et declaravimus,quomodo diuer modesunt. De secunis dodiximus, i i quat tale acceptus eras,et stupefactivus Acitur,cuius terminus est mortificatio sensus et extii cito in temperatura caloris innati. Diximus de tertio quin exam
155쪽
DE CEPHALEA exasperatiuus dicitur a materiasicca. Duo ali remalleis . bant,qui non suit accepti ratione qualitatis,sed uel quanistitatis, uel ratione qualitatis de materia oecie durities uel mollitie. primus a qualitate dicitur dolor compre, iis
ulis quoniam membrum repletur,ut tangat, et compriamat partes,aut quoniam generatur tuberculum intra me
brum aliquod sui bile comprimens,dicitur dolor copres, suus,alius contubus appellatur,qui soluit continuisi est,quando occurrit sensibili membro durum, ficut quanis do pertransit lapis urinas,ita comprimit, et contundit,lit et sanguis exeat,et ita,undecim sunt dolares,sex a subiecto tantum accepti, e quinque a materia tantu,tres supersunt,qui a materia mus, e subiecto sumuntur,qui ut fiat duo haec exigunt, primus exteramus, fecundus ulceratiauli tertius prurigiuosus Exten tuus, uel fit a multitudine materi aut a flatulentia,sed hoc non sufficit m Iocus commodus, et angustus requiritur,ideo huiusmodi dolor in cauitatibus membrorum,musculorum. Fit,no quod alibi etiam fieri non posit sed quia locus iste angustus, mcomodus est,uidetur sibi proprius, ethaec est prima spes lassitudinis aGa posita.Vlcerativus,ut talis fiat Dorequiruntur subiectit coueniens et materia acris f et pungit, sua, Iocus enim non sit nec arteria,nec inebrana,sed qui habeat seu bilitatem, et ratio est,quia sensus ulceris uidetur
ac st hinc inde soluatur continuum, et se non fiat sectio ,
seu contu ros igitur hoc accidens contingere debet, materia debet esse acris, et tenuis, et inde musculi, qui ex me branis tenuibus constant humorem hinc inde penetrante
156쪽
C: A P V T II ssreci idnt,undesentitur dolor iste ulcero us, et est secundas es lassitudinis,lertius dolor, ut i subiecto Crrid talltum accipitur pruritiuus est, et iste requirit mitisteriam, et locum commodum quoad materiam quidem te inuem, et penetrativam ad superficiem, subiectum uero densum,ut non dissetur materia, eo ait ultimo cutis subiectum n quo dolor iste fit,quia materia tenuis et penetrans et inueniens densetatem,non potest dis lari, et rucille dolor.Et c habetis i d .dolorisspecies. Vltimo amotu tatum accepilis est,rita materiam propriam,nec ubiectum proprium habet oppellaturq; turgidus dolor, Crsit cum mouetur materia in loco angusto , et defunditur per c5munitatem materiae subiectae ut nesciat aeger , quo in loco doleat, et ideo a principio materia faciens dolore rem usque ad extensonem infignem communicat, quia eletiantur altius, et uelocius , in angusto loco si turgidus quia ab una radice ad unum terminum , ubi non est est, Etio,extenditur, et ita hae sunt dolorum species, Auic morem ponit et ipse i s .dolorum oecies id aliter, v ego rcerim,discrepo ab Auic.quatuor speciebus, ipse Fractius
dolorem ponit primum,secundum laxatilium,tertium a scualem, quartu fatigatiuum,ego vero loco illorum pono intefluum 'ue comul iuum,diuulfuum,me laceratiuum s fertiam ulcerativum, artum torpidum, quos Allic.non ponit.Examinemus ergo an nostrae possitioni t essentietidum,au uero Auice. Ratio diserentiae,qua ego um moratus ad ponendum primo dolorem intensiuitin, fuit sum . Ita non quidem ab authoritate Galen. sed ab ipsa ratio,
157쪽
DE CE pHALEAne, a rei natura scilicet quae ita indicat,ubi materia imbibiatur in neruis fit talis dolor uel humestando,uel calefaciendo,quo sit,ut uel conuellantur uel dilatentur,s uero fiat
propter ecitatem,et caliditatem exiccatur humida nerui, Cy convellitur, ' ideo nec essario ab omni mala qualitate in ipso excedente se turi te dolor, et ideo dicebat Gal. hoc et natura rei monet me, ideo posui ipsum priamum, secundo posui diuulfuum,tum authoritate Gai.mo, tus,tum etiam a natura rei,quia quaerendo causam huius, quare diuulmus uocatur,natura rei docuit me,ideo diuulfum dici, uti in tenuibus membranis dispersus est,ut uideantur separaria carnibus,rediuelli, tertio loco posui
exulcerativum ex natura ret,ut iam os Fendimus, et ultra
hoc autboritate Galeni, ut hunc dolorem posuit in musculu.De torpido Gai posuit ipsum ab Archigene sumptu, et dixi, uomodo fiat ex natura rei.Videamus modo illos quatuor, osAuic. ponit,et de fractivo prius loquamur, dicit ipse hunc dolorem feri quoties materia, uel fatus includitur intra os,et membranam contegentem ipsum, As us frangeretur membrum, notetis haec, quae dicit
Auic.quae sunt contra rationem,' Gai contra rationem quidem quia ubi materia figatur,inter os, et membranamos non uentit,ideo ex parte Cis non faciet sensum, nec sentiet illud motum 'actinum, ex parte membranae ipsa dolorem habet pungitiuum, ut dolor est propria passio membranarum maxime ossa regentium, quae durae sunt,
hi non facile penetrentur,propter eas no potest talis sensus feri ex parte Vis ea membranae, membrana non
158쪽
C A P v T I . sypercipiat nise dolorem pungitiuum, ergo quod ille dolor
talis fiat rationi repugnat. Admonet me etiam author tas Galen.qui de phuritide loquens dicit dolorem punis ctorium aequalemfert,cum est in membrana, quae non ad
Leret ista quando dolor iste punctorius fit inaequalis,
est in mebrana inhaerente inibus, praeterea,ut ex ch rurgicis habere possumus,cum habent prae manibus aegrit dinem illam quae dolor spinae appellatur, et ei' dolor me branae tegentis ossa,cum putreficit in osse uirulentia quadamacris exhalat in profundo,pungitiuus dolor percipiatur membranae,ac spina pungeretur. Vult,autem Gal.tit nomina imponantur doloribus ex perceptione aegroistantium,ideo contra Archigenem invehitur, qui dolorem dulcem poriticum nominabaticum haec iit saporum, non dolorum diserentiae, et nomina. Quia ergo aegrotantes
dicunt percipere dolorem,ac si spina frangeretur, igitur non erit dicendum,quod dolor iste Afractivus,sed spinae,
et pungitiuus,ergo non est necespirium ponere dolore illum in loco illo,vel non esse omnino ponendum. Sed cremdo Auic.in hac re hallucinari,quia non fuit exercitatus in arte,ergo me iudice tollendus est. Est alius dolor apud Aulc.qui dicitur laxatiuus, oedum pingit subiectum eius, inquit, quod est in carne musculorum, ac fi diuideretur. Sed uoluit dicere diuulmum, eo peccauit dupliciter,uno modo quia nomine improprio nominauit ipsum , secunda uitium est in re, quia dicit, quod est in carne musculorum, quod est falsum, uia in carne musculi,quae caro est no est doloni eo Gai uoluit dolorem illum esse in memin
159쪽
DE CE PHALEA, branis rariti permixtis,et sic in duob. peccauit. tertili do Ior acuesis dicitur, qui non distinguitur si perfrativo,ni se ratione materiae tenuioris,ldeos Auic. per acualem do Ioram voluit tydim intelligere, qui fit clim membrum acuplingitur, urigitiuus dicetur,s quatenus perforat perfrirativo diceteir, uia acus duo facit, ungit, et perfrat, sed cum Auic. communi quodam nomine usus es', nescio; uid uoluerit,igitur peccauit. quarta species,quam ponit,
fatigatiuus appellatur. Exponunt i ii las tudinem, sed ista non es' di Frentia doleris,nec sinplex species la itudinis,immo tres sunt, duae simplices, et una composta,
prima occies fimplex Iasitusilis es' dolor composeatus ex utraque, et dicitur iiij ammationis ibist inflantismatorius. Aliicenn. autem es tigatruum posuit, quatim tum etiam in causs fuerit uarius maxime doloris tenta sui dicit ipse , quod est cum in carne cruda trahurim tur abuntur autem ad principium volcris dicere tensistium dicit extensuum, et causas uariauit,praeter ea
. ne methodo posuit illas. i s .d 'rentias, dispecies doloriris,sunt igitur hae dis rentiae doloris, quae si membrota tum,a materia tantum,ab utrisque fimul, et quae a motu
tantum sumuntur. Applicemus modo ea, quae diximus ad propositum nostrum.Diximus uobis unum maxime mi
gnum,quod indicat locum e ctu, est ipsa doloris lyecies incipiamus autem a dolore, qui a subiecto tantum sum
tur. Cum quis con Veritur de dolore capitis tantum pungitiuo, non erit ille dolor, iij si in membranis extrix eciscerebri,quia crassiores sunt, Dico in extrinsecis contin gentim
160쪽
C A P V T I. i couentibus cerebrum. Cum autem aliuspcipere dicet dolorquendam, F corda traheretur caput, et breuius fat,tuc dopor ille in neruis et in principjs neruorum aderit, sdicat alia sibi uideri, res canes Iacerent, ac diuellant, si caput,erit in membranis intrinsecis sparsis incute. Dicet alius percipio dolorem,ac se in capite pondita haberem tune dolorem in substantia membri i cerebri,quia ipsa noseistit,sed communicat laesonem membranis, et perciplut dolorem grauatilium. Si dicat aegre sentire pulsationem,tanc af ctio est in arterijs, et iste se quidem erit per consensum pulsativus per accidens, corpus arterireum ocra
cupabit as ctio, pulsativus per se erit. Et ita ex specie dolorum locos as ctos cognoscetis,quoniam ad posetionem
propria psionis, positio propri subiecti ponitur. Nuc
de doloris specie quae a materia tantum sumitur dicemus, et primo de mordaci si teger percipiat mordacitatem,sos hinc inde carnes incipiant discerperest hoc ab humore acri,ideo uel erit ibi causa calefaciens per exiccationem humidi,uel'igida constringens, et soluens continuum hinc inde,tunc ex mordicatione ipsa, quod ibi adiit materia soluens continuum, quae uero fit illae,ex alio scietis secundo est stupefactivus, unde s aliquis sentiet torporem quelim dam,initium quoddam, ut non sentiat, dolor iste stupefactivus amumciabit uel Iethargiam,vel parabsim. Aliqui sunt, in dicunt pati ex erationem quandam in capite, hoc est inditium,quod ibi materia cca, redura esst faciens dolorem exasperativum, et sunt in lites,quae sumuntur pilolores si qualitate materiae acceptos. A quantitate aliteri