장음표시 사용
281쪽
DE PHRENITIDElida oportet parce quidem nutrire, quia breuior est morabitas longior erit,tantum cibi indulgendum est, quantumorbus erit longior , uel breuior, De qua re in primo Aph ab Hip habuistis, Et stae sunt indicationes sumptae a uirtute, Deficiunt alia septem quae ita sunt annexa, ut facile cognosci positit, quae coadiuuant,fi habetis exepli gratia morbum calidum et siccuiu, in regione calida
et cca,debetis confiderare morbie: acriorem esse. Si uero haec omnia suerint contraria, minus, quia tunc haberebunt rationem remediorum.His igitur iridicationibus ita sumptis, et facto iam fundamento proponamus curatiorenem brevem in Socrate,qui sit aetatis triginta annorum,
praesupponatis quod isti, qui phrenitici Ociuntur, non sunt incipiendo,ut nunc si sanug, et incidat in phrenitiisdem,sed fit ex alijs aegritudinibus,maxime ex febribus aincuti abscessus in uiscere aliquo,ex uulnere, et maxime capitis, et cum caput musculi in crure uulneratum fit ex consensu cerebri si phrenitis, et moriuntur aliquando in quatuor horis propter inflammationem,et musculum uulneratum pedis,etiam propter inflammationem hepariti uteri,uscae,pleuraesuccingentis costas, ve igitur aemgrotetfebre acuta,vel alia inflammatione uiscerig et fembris fit exempli gratia nocha, quam isti conclusam a pellant, quam dicunt feri a sanguine absilute, N os auretem non absolute, sed a tenuiori parte sanguinis quae
ictor dicitur,et si in tempore aestatis,in ea ustatione uidebitis habere oculos torvidos, et non ita placidos, ut priui,tangetis caput, et maiorem caliditatem percipiem
282쪽
C A P V T III. I retis quam alibi, statim percunctamini hominem, an dormierit nocte icet quidem dormiuisse sed agitatum multum, circa faciem rubedo apparebit, et dicet iste percipere maiorem grauitatem capitis, pulsus durior erit factus, quam heri, Urinae tenuiores sunt,quam 'ili ,tunc,cum haec uidebitis incipit phrenitis feri, et uos tunc occurretis, et suos aduocabitis, et praedicetis futuram streniti, deni,deinde confiderabitis omnes indicationes, quae indirecant morbum, et quis fit locus at elus, et suas indicatationes prae oculis habebitis,confiderabitis praeterea,quod morbus fit, et humor eum faciens calidus est, se accesseis rint alia accidentia,pata se erit procliuior ad soninum, et percipiat aeger maiorem grauitatem, quam dolorem, et
praecesseriis nocha , in qua plus est de sanguine arguit, quod haec non fit uera phrenitis,sed is anguine facta, crsomnolentia, abetis ergo duo essentiam phrenitidis,quod scilicet sit futura,secunda quod causa est sanguinea mat
Nascitis praeterea, od caput patitur, se autem uultis uidere,an membranae inflammentur, pulsum confiderate, sdurus apparebit,inflammabuntur, et delirium perpetuti magis erit,habebitis praeter ea tempus operandi, quod est principium,habetis etiam quod materia parum fuit, et quod est fluxura magis,quia nondum facta est, ex indicaretionibus quid agendum apparet,quia materia fluxura deinbet intercipi, et quae fluxa est euacuari, indicatione autea qualitate materiae, iacalefacit,indicat,ut restigeretur et corroboretur locus,' haec sumuntur 1 qualitate ma
283쪽
DE PHRENITIDEpio, et quia morbus est per consensum Critoli uera strenitis,quia non tendit ad furorem, sed ad somnolentiam,
qua do dirigetis inteliorem uel ram,ut accedatis ad opus, duo principaliter erunt agenda materiam evacuare,' locum corroborare sed prius debetis scire, quot sint instrumenta,quibus indigetis ad id operandum , quae triasunt, primum est ratio victus secundum medicamentum tertiit A per manus, et opere chrurgico, in casu modo tribus indigetis primo instituere rationem uictus debetis, et inis dicationes uestro habebitis ante oculos, O quia dictum est materiam peccantem esse calidam multum, quoad caliditatem indicat ut refrigeretis,quo ad materiam, ut parte nutriatis,primo ergo refrigerare debetis, secundo instia tuere rationem uictus, Et quia ratio uictus in sex rebu confistit non naturalibus,omnia recte administrabitis, crde aere providendum est primo,ut non iaceat aeger incubiculo nimis calido,neque in aere fetido, nec nimis frigiis do re humido sed prouidere,ut aer fit frigidus et euenm fatu8,et humidita non putridM, Fcut subterraneus, nec fetidus,sed odoratus ex rebus odoratis frigidis cum floriabG nengari violarum,' rosarum dilutis cum aqua rofacta, et aceto maxime ubi sanguis dominetur cum fandaris,hoc facto prouidebitur ut non si nimis obscurus, nec nimis clam,quia nimis uagabuntur stiritus. DE
284쪽
Vale fuerit con lium Rufis, credo fuisse uobis notum,fuit enim eius conflium in hac prima prete,lit ageret de omnibus capitis aegri, tudinibus, et quia in capite nobilior pars est cerebrum, de aegritudinibu3 eius egit, et quia aegritudines omnes laedunt operationis ,ratione cuius laesonis aegritudines dicutur deo ut a notioribus inciperet, de actionibus Ios cetarebri egit,et quia principales eius operationes sunt fensus, et motus, et de his egit, et compositiuum seruans ordinem a notioribus inchoando cum sensus tactus fit notior ab actionibus Iaefis sensus tactus in pilicr quia dupliciter laeduntur uno modo diminute, et ablatae, alio modo corruptae,de actionibas Iaefis sensus tactus corruisne egit,qui est dolor, et ideo primum cap. fuit de dolore capitis,fecundo de corruptione sensus interioris, et cap. fecit de vertigine,in qua praecipue imaginatiua laeditur, tertio de lae one aliorum sensuum interiorum, ut in cap. de phrenitide Fecit, nunc vult agere de laesis actionibus inisterioribus cerebri diminute,vel ablate, recap.de Apoplexia facit,circa quod primo uidendum est quid nominis, pro cuius intel lectione debetis scire hoc nomen fuisse inditum ab ipsa rudi Antiquitare,quoniam varia induntur nomina morbis,tum 1 smilitudine alicuius res,lit cancer, et elephas,tum a loco,ut pleuritis,ut ex GaD secundo Meri
285쪽
DE A POPLEX IAAntiqui uidentes tales incidere fine sensu, et motu, Apoplecticos appellarunt,qua a fulmine percussos, quoniacredebant tales hominibus morbos a Deo uenire, quia taingens famyloma non credebant oriri nis a malo Deo,et ita ab huiusmodi simplomate nomen sumebant,fuccedenistes postea medici causas inuestigarunt,nomen autem adis huc remansit. Gaeta autem Latinae lingue studens modo
stupidos, modo attonitos appellat huiusmodi affectos, di male, uias confiderabitis A poplecticos,uidebitis, dattoniti non possunt appellari,immo attoniti potius dicuntur stupidi. Quantum uero ad rem ipsam pertinet prius describemus,quid per Apoplexum intelligamus,Dicimus hoc simploma esse cum homo cadit subito in terram priauatus omni sensu, et motu,excepto motu facto a musicum Iis thoracis,fi enim non moveretur thorax a musculis, iamortuus esset homo et veluti cadauer esse, et de eo non est curandum,ideo cum videmus hominem priuatum ommni sensu, et motu, dicendum est causam esse in principio
omnium sensuum, ramotuum,quod est cerebrum,ideo omportet dicere,quod principium laesonis est in cerebro resta Apoplexia erit actio laesa uirtutum existentium in cerebro unde fit sensus et motus, sed quoniam huiusmodi laeso potest dupliciter Feride duo sunt,quae impedient talis operationes,aut in spiritibus, et calore innato erit teso,quae sunt duo admodum necessaria in omnibus partim blis corporis,ut operationes animae sunt, et sensus ermotus,immo etiam vitales operationes his duobus indigent,nec non naturales.Vbicunque igitur stiritus animae
286쪽
Ies existentes in fui gulis partibus corporis elidantur aliis quo modo,vel sufficentur,uel extinguantur, ostro potest concidere, et subito mori,alio modo dicuntur Apoplectici,quando non attenditur suffocatio spirituum, sed cum iii cerebro impeditur uirtus,ut non possit libere transire ad alias partes illa enim uirtus animae diffunditur per fiuiguis Ira partes nec oportet quaerere, an continui iritusneis
cessari sit,uel uirtus tantum fit illa, quae illustret stanistibusspiritibus in partibus corporis,sicut facit lumens inlis,id quare non fibi Gal.constat tamen infecundo et oisctauo de Placitis uidetur declinare in eam parte,quod uirtus tilla ouae illustret,de ea igitur primo agamus, quae
fit ex suffocatione caloris innati, raspirituum, haec dupliciter feri potest,uno modo cum per omnes corporis partes asuffocatur calor, et oiritus,ut non posit euent ri,ita quod subito suffocantur, et haec improprie potius Apo sexta appellatur,immo potius media est inter sediniscopam, et Apoplexum, e qua Hippocr. primo Aphor. illo, Habitus exercitatorum etc. A liud est genus huis tu modi fastigij cum non omnes partium spiritus corpoaris et calor innatus suffocantur,sed qui sunt in partibus cerebri propter a censum multitudinis sanguinis calidioris, oestruentioris, et confistim ita invadit cerebrum et elidit ut situ celthi, itus existentes in uentriculis eius ais scendentis dico per uenas et arterias Apoplecticus,quas carotidas appellant, et hoc secundum genus apprompinquat magis ad naturam Apoplexia, et de hac intesti,git Gai in libello de phlebotomia circa principium, ubi di
287쪽
DE A POPLEX IAcit quod Apoplectici fiunt, cum sanguis connim asceredit ad cerebrum, et uentriculos eius, et de hac Ra is in isto cap in prima parte intellexit. Aliud genus est quod magis dicitur Apoplexia cum impeditur animalis uirtus, ne descendat ad inferiores partes corporis, et de hac lo, quitur Gai secundo Aph. x. de hac tertio de locis asseptimo et octauo rade accidenti et morbo in fine loquiatur,quaecunq; autem sit de omnibus his generibus sempertino nomine inter frigidas aegritudines enumeratur, et licet primum genus asanguinis dominio proueniat, semis
per Frigida est aegritudo, uiast ex suffocatione Piritum,
et caloris innati a musa sanguinis et hanc Arii'. primo Probl.nono ita recte definit,ut melius non pos it dein finiri cum dixit,cum humidum subito, etconfestim conciadit, et no addidit in quem locum,nec in codice Graeco esst, nec in Latino, licet conciliator addiderit in corpus,tunc propter multitudinem condensatur, et coalescit, et fit Apoplexividicitur autem congelari improprie, quia imis peditur quo minus euentari possit, Et ista rediit dicenda de generibus Apoplexim Nuc est uidendum,ex quo quid si iam uidimus, et quotuplex in qua parte cerebri dixtismus,uel in uentriculis, uel insibstantia cerebri esse, rararius in substantia, frequentius in uentriculis, sed dicetis quod nam genus morbi appellatur , est ne in solutione continui,uel mala complexione,aut mala compositione. Si conrueramus primum genus per collisonem spirituum factum,erit in compestione.Est enim coarctatio sanguimnis in uenis aegritudo facta ueluti a multituesne,ut no pos
288쪽
C A P v T IIai. t et si calor naturalis transpirare, et difflare,ex qua prohibita trans iratione sit strangulatio caloris innati, fi conis deramus secundum genus proprie dictum , quod spropter obstructionem ventriculorum cerebri in compostione est, et in v s idest uenus uero, licet raro flat, sex di positione a tumoresemili inflammationi, morbita copo tus est in complexione, et compstione, in complexione quidem, tu refrigescit substantia cerebri, in comis pstione aute,quia tumor adest, de qua Gal. secundo Aisphor. x. Et ita habetis quotuplex fit Apoplexis gemitus in quo loco et quod genus morbi, oportet ergo uidere causas an a materia pendeat, uel non habeat in teriam,dico,quod pendet a materia, quodcunque genus confidereturs de eo, uod ex collisone ostituum prouerenitiloqui volumus,ex redundantia materiae sufocantu calorem innatum videmus prouenire, fi de eo, quod ex obmstructione uentriculorum,materia est quae obstruit, fi de ea Apoplexia,quae fit ex mala ventriculorum temperatura, uia uult Gahomnem Apoplexiam fieri subito, no potest dic quod immaterialisfit, et ratio est munifista,quia mala temperatura non potest feri nis in tempore, et nosubito,ergo potest dici quod est materia, quae praecipit
tur ad locum ergo morbu3 materialis. A qua materia verero oportet primo confiderare, a quibus cmfis fingulum genus potest proitenire, et incipiamus a primo generere,quod est colliso spirituum,illud habet ficut reliqua omnia causaes intrinsecas et extrinsecus, confideremus primmo intrinsecas secundo extrinsecas, intrinsecarum alitem
289쪽
DE A POPLEX IA uaedam sunt proximae opinomati, quaedam remotae per
proximas comunctas intelligimu3 morbo, ut diximus in methodo nostra uniuersali,causa proxima hujus primi generis est ipsa prohibitio trans irati otiis, et eventationi scaloris innati, et spirituum,causa uero remota a Graecis Creo Fγ3μὴ ' appellatur ,1 nostris antecedens s et est humoris redundantia existentis in uenis, et arter silla
facit prohibitionem euentationis , et hae sunt causae pro, ximae et coiiiunctae a Galfc ab Arabibus postae, ut uo, bis alias ostendam,extrinsecae sunt omnes illae, quae posis sunt facere subitam redundantiam, cui crapula,ebrietas, nimia repletio, uti suffocatur calor, et Piritus illidunis turificut contingit at s a causa intrinseca ex nimia humoris redundantia suffocantis calorem, et piritus. Quo ad secundum genus propter prohibitionem uirtutis demscendentis ad dandum sensium,et motum quaedam sunt intrinsicae quaedam extrinsecae, intrinsicae quaedam proximmae, quaedam remotae, et quoniam genus hoc bifariam fit,lino modo cum cerebrum ita refigeratur,ut non posssent spiritus generari, et uirtus lusi catur,allo modo creuentriculi cerebri obstruuntur,proxima causa illius, quaest propter obstructionem . Utriculorum, et coniuncta
esst ipsa obstructio idest morbus quoniam cst disposito laedens operationes prouentu primo, remota est materia faciens obstructionem, quae dicitur media inter opinoma, et morbum,causae uero extrin e sunt omnes illae, quae refrigerant, et humores figidos et crassos generant,
et sunt aer frigidus, constitutio Frigida de qua H ippocr.
290쪽
tertio Apho. et .ubi inquit,in heme magis euenire Apoplexiam,perjpneumonias,corietas bronchos,i in alis temporibus aliae dicuntur causae disto itiuae,sicut temperaturmaetas,quia nemo dicet teperatur1 esse subiectu minussaetate Apoplextae,nec esse causam ejiciente, sed sunt quaedam causae mediae praepatrantes, et aptitudine facientes in subiecto ad recipiendu, ideo corpus milem pituito uni
magis aptum ess,Inter extrinsecas etiam sunt omnia cis
baria frigida, et praecipue ea, quae a proprietate Apomplexiam generantAut fungi, quoniam id ficiunt nulla alia de causa nis quia generant humorem uiscidum aptu ad generandum Apoplexiam, iam diximus de cauin existrinsecis et intrinsecis, quae possunt generare Apopleruxiam,perfrueremus in istos undo genere,quoniam dem terminate, quae sunt causae ejicientes, iam diximus, dico quod causae ejicientes hanc ueram Apoplexiam frigidus er crassus humor est,ilico frigidus et crassus non me determinando ad quem, oportet enim quod haec duo harubeat, enim esset calidus non faceret)Apoplexium, quia noli tollit actionem calidus humor sed corrumpit,ldeo uel phrenitidem,uel aliud omploma corruptae actioriis Ciceret, oportet igitur quod crassus fit, quia tenuis humor noffendit laxas partes, ut est cerebrum, quia fuit, ideo fidebet imprim debet esse crassus, ideo has duas conditio, nes debet habere, ut si frigidus aliter non mortificaret operationes, et crassus,ut impingatur,sed humores, qui sunt frigidi et crini uo suntihumor melancholicus, et pituitosumpotes a utroque contingere, raro tamen ab in v hi