장음표시 사용
301쪽
DE A POPLEXI Aer somnia turbulenta, in quibus terretur, et fugit, unde alter trium morborum semper sequitur , vel in melani, choliam incidit,aut in Epikffam,aut in Apoplexiam,dumodo perseueret et non bis, uel ter sequatur, vel nisi et a Ut causa manistis puta cibus,incubus ideo ex signis est
maxime portendentibu3 it autem incubus cum quis dorminiens uidetur sibi aliquis occurrere qui invadat eum, et comprimat ut non pol it moueri, donec liberatur ab isto invadente, et omnia ista figna a diminutione caloris proueniunt, et cum spiritus animales existentes in cerebro ob vapores ascendentes, a pituita, et a melancholia obtemnebrantur,ita ut opprimatur uirtus,etvideatur,quod aliquis in dietur eis, Et haec fuit illa dubitatio quam Gai in tertio de loc.cf.in cap. de melancholia ob cit contra Dioscor. qui dicebat hopocundriacam pinionem fuissee proinpter a censum uaporum ad caput ,sed non tradebat caumfam,cur ex vaporibus ascendentibita a melancholia Fat, quae tamen erat aflignanda, hoc est quia obtenebre cunt iritus animales a uaporibus ascendentibu3 1 melanchoralia, et tunc percipiunt somnia terrenda et grauia, quia deprimuntur lirituus,haec de primo membro fignorum dicta fit. Est aliud genus norum indicantium priserim tem aegritudinem, et haecfex a Paulo numerantur, quaestificienter indicare possunt praefentem Apoplexum,pri mum est iacere,ut mortui iacent, et locu huius signi esti tu sumptus,iacent autem quia priuati sunt sensu, Crmotufecundo est, quia muti fiunt, quod non contingit iii caro, rut Cataleps,nec in lethargia, in quibus aegritudini
302쪽
bus semper aliquid pronuntiatur, ratio autem, cur muti fantis,quoniam exteriores, et interiores sensus idest impetus admodum sunt resoluti, quae sunt necessaria ad uocem, quia uox sit ex imaginatione ad exprimendum mentis conceptum,Et cum ablatae sunt conceptiones, obismute sunt,quia sit uox per neruos reuer uos, et sculi Epiglottidis aliquid faciunt.Priuantur alitem motu, et sensit,igitur remanent fine uoce, bene dicunt priuari
sensu et motu,quia in oncopis etiam ualid fimis a stigiditate non priuantur sensu prorsus, urus pungantur percip iunt,licet obtuse lasonem. Diximus gna indicatia Apoplexiam praesentem esse
sex, et de quatuor egimus,primu erat iacere veluti mortui, secundum quod remanet ne uoce tertium fine sensu,
quartum fine motu, intum difficultas maxima anhelitus, et sterior, ui est attractio aeris per locum angustum,et propterea consequitur Apoplexum. Et dicebamus conistra modernos,quod nulla Apoplexia est, quatenus Aporiplexu est, et fimplex,non loquor de complicata,cum oncopa 'igida Potest esse ne aliqua inspiratione, uia ilico
quando quis definit spirare moritur,non ualet autem alia quid illa authoritas Gal.tertio Aphor. et . cum dicit iulam Apoplexiam dici acutissimam, et omnibus peiorem, in qua prohibetur anhelitus,intelligite de eviqitae compliacatur cum sincopa 'igida, in qua prohibetur anhelitus, uel erit sensius,quod prohibetur idest cum maxima diffiscultate fit,ideo subiungit, et haec acuti fima est, quia gratim aeger moritur,cum defit inspiratio,et licet det aliquod R iij temn
303쪽
: i DE A POPLEXI A tempus perceptibile,antei moriatur, illud quidem modiacum est,ideo illud experimentum,quod faciunt de coto carminato, et speculo in cognoscendo Apoplexiam, an fit mortuus, non ests Ficiens coniectura ad id cognoscenisdum,quoniam etiam quod nihil Di iret, non sequitur ergo mortuus est,quia potest homo etiam uiueresne restir troiae,ut in oncopa si igida ex frigeratione cordis, in qua non est neces tas inspirationis, et rest irrationis aeris, ut refrigeretur cor,sedsuffit trans iratio. Ideo vanum sillud experimentum, cristasent dicta satis de steriore, et difficultate anhelitus,quod est quintum gnum sextum estsnefibre esse, ruta Apoplexia caret fibre, et hoc nudistinguit eam a lethargia,in qua semper adest fibris, ut inquit Gai de loc. f. tertio, unito, et ideo est quia lethargia cum inflammatione cerebri et fit fibris, Apoplexia
licet ab eadem causa ut plurimum pendeat, tamen non est putrefacta,nec inflammata,rdeo non generat fibrem .Est
etiam alia differentia inter lethargiam notabilis, et Apoplexiam,quia lethargici inclinant ad somnum et sunt caretaphorici, Apoplectici verosteriunt inter somno, ut divinus Rasis inquit,et ne somno stertit, et diiudicat, cum eliquis quas dormiens iaceat, non restriumllud dormies ad omnum sed cum iacere,quia iacent secut dormientes,
quod innuit,cum subiungit, et fine somno pertit, immo
iacent ore, et oculis apertis,Et haec sunt sex figna indi, cantia Apoplexiam praesentem,sunt alia, quae indicat Am poplexiae Iliectes,quoniam alia a sangstinis dominio, alia a pituitae dominio dependet, alia licet raro a metilichom
304쪽
CAPUT IIII. Molid. Signa distinguentia has oecies sumuntur baec paristini a caufis mansestis facientibus humorem peccantem, partim ab accidentibus,quae sequuntur naturam humoris, et sumuntur ab intrinseco scilicet a causis facientibus humorem peccantem sumuntur a procatracticis,ab aere cimbo, et potu,inanitione, et repletione, et ab accidentibus animi somno, et uigilia, notu, et quiete,quibus duo adreduntur temperatura, et aetas,omnes hae cause extrinsericae cum conueniunt fdem certam facilit,ut talis humor dominetur,sed quia raro inueniuntur omnia haecideo signa,
quae sumuntur a cui fis extrinsecis,fallacia sunt sed ubi coueniunt cum segnis sequentibus naturam humoris, maximinum fidem faciunt,s igitur quispiam uiorit aliquo temisporem aere calido, et humido, et praeterea victitauerit, lautis cibis optimi nutrimenti, Cybiberit optimum uinum maturum, et dulce,pr.eterea retenta fiat menstrua in mulieribus,excrementa scilicet sanguinis uel sanguis solitus Fuere ex naribus retentus si,uel a sede ides' hemorroidibus,praeterea otio, et moderato exercitio usus fit, somnos, et acrem animi quietem habuerit, ac praeter ea tem peraturae calidae, et humidae, aetatis adolescentias omnia haec conueniunt,oportet dicere in hoc redundare sanguis nis dominium , sed raro haec omnia conueniunt, ideo non
considemus in eis, item quis uixerit per tempus aliquod in aere frigido et humido,in constitutione frigida et humida, vino silico et aqua, et cibari s frigidis, et humiis dis fructibus, O carnibus porcinis victitauerit, praeterea per tempus uixerit in multo otio, et simulo plurimo, rem
305쪽
DE A POPLEXI Atentu s ei fit uomitus pituitae,uel sedis , is temperat ne figidae, et humidae, et aetatem habuerit fimilem ,somnia haec conueniunt absque dubio in hoc sunt humores plurimi pituitos aggregati,idem discursus fiet de metinis
cholia, quia his concurrentibus tales humores generatim turrina uero, vae a natura humori sumuntur ab intrius eco sumuntur, et tuta sunt, illus inhaerere debemus, exempli gratias uidetis rubedinem in toto corpore, et caliditatem mitem, et suavem percipietis ad tactum cum carno late videatisq; uenas turgere, et cum percunctam mini ipsum in uit se percipere tensonem in toto correpore, et grauitatem, urinu habet crassas, et rubeas, pulsum uehementem uelocem, et magrium,cum haec ommilia conueniunt, et concurrunt sanguis dominatur, Crcum apparent in ipso uetiae colli plurimum turgere, et grauitas sentitur, et oculi rubent, Psevdors circa omculos apparet , et in somno rubea multa, et natarere in fanguine, dicetis huic sanguinis dominium pararere Apop xiam, quoniam raptum habet ad caput, crita signa distinguentia sthecies Apoplex, habetis, Critoli solum causam , sed futurum etiam elientum eius ex
his distinguentibus habetis, quibus f addetis causas
procatarcticas iam enumeratas, quod scilicet usus fueririt comedere cibaria Iauta cum reliquis, augebitis opimnionem uestram , cum idem attestentur excrementa , idem de pituitosa agendum est, cum enim albeditiis comlar apparet circa totum, et 'igiditas adtactumcum mollitie, et grauitu , circa omnes motiones, rapim
306쪽
C A P V T IIII. Os vitia ad motum et in omnibu3 operationibus, et urimnas uidebitis albas, et crassas, ubi uis fuerint latae, et
multin humor,uel tenuis,cum fuerint obstructiones, Crpulsum paruum,rarum,' tardum, et imbecillem,dicetis
in isto dominari pituitam , fi postea addideritis omnia iam dicta extrinseca augebunt suspicionem, se postea audiueritis ab ipso capitis grauitatem pati, e et palpebras hambere tumefacitas,in noctes stridorem dentium habeat, Crquod plurimum stertit,deinde deterreat in somno, et surgat,uideaturs in aquis sufocari, dicetis hunc non modo abundare pituita, sed quod obsedit caput, et minare apoplexiam propter pituitam ipsam, Idem in melancholico poteritis facere, et cognoscere melancholis dominium, si liuor in toto apparebit, et cum grauitate, et flatum in intestinis, et uentriculo,tristesq; habeat imaginati nes, rarae causa tristatur,somnia turbulentia habuerit, usu praeter ea fuerit regimine crasso cibarijs crasi reribus salses,uino nigro, et crasso, accidentia animi molesta fueriis temperaturae frigidae et ficta, et constitutus in primo senio, uae omnia arguunt dominium frigiditatis,etsccitatis, dicetis humorem melancholicum dominari, et shabuerit raptum ad caput dicetis A poplixiam fore amelancholica causa, et hoc modo discurrendum ad inda, gandum species Apoplexis, et cuiuscunque morbi per dentis a materia. Signa, qua subsequuntur quaedam in iis
cant cruditatem, quaedam coctionem, Ideo cum uidebita
Apoplexiam statim omnia considerabitis, et primo ansit Apoplexis Octu secundo cuius generis fit, ii a pis
307쪽
DE A POPLEXI Atuita,liel a sanguine,an fit maligna,vel ne, et utrum deis pendeat a rcbelli humore,nec ne,vel habeat humores corictos,vel paratos coctioni, Cum igitur accedetis ad Apota plecticum, et uultis confiderare aliquid asst ne coctiois nis fignum,in quo posit sperare,uideatis,an aliquid exeata iraribus,quoniam anhelant hi uiolenter, et per interis valla, ita, quod in una uiolenta respiratione exsusaturpituita a naribus , quidem alba compacta cum laudabita
li substantia erit, debetis esse inste, quoniam signum est ,
quod natura potest, et aliqua uirtus adest, se lachrimae etiam ex oculis compactae, bene coloratae, cum laudabili
substantius ex ore effluat pituita, et spuma aliquas humor saliualis cum spuma sperandum est. Si minxerit segnum esst optimum pro ratione excrementi, fi fuerit beta ne confecta tunc quia num est naturam posse operari,s egeruntur egestiones concoctae, arguunt naturae dominium cruditatem uero indicabunt oppo ta,quaedam etiam malitiam, uaedam salutem indicant, et mortem , sumituralitem malitia circa minita malam et deteriorem ins ira, tionem, et res irationem, a quod minus mala inspiratio minus male indicat Apoplexiam, deterior autem deterio diem indicat,et lethalem, sumitur malitia praeterea perines spumam,quae indicat inter caetera pes imam Apopleri etiam iuxta Hipsententiam secundo Aph. s. strangulaei non refer utur quibus spuma circa os fuerit, et enim limnum edi nis admodum lethalibus est,sed quare fit ita te, Hale,uidendum est,nec locus iste praetereundug est,eo magii quia pauci recte as ignarunt causam, et ideo attendam
308쪽
C A P v T IIII. et Ista , ut sciatu causam, cur luma gnum fit lethale ita iii Apoplexia. Debetis ad huius rei intelligentiam primo scire, quid fit stuma, quoad feritura, in qua res omnes conueniunt, quod fit aer inclusus in assiqua substantia huismida, ut non habeat exitum, aer dico confractus ad minima, In causis autem varia dicunt. Herculanus uidetur faricere apertissimam nugationem,qui dixit Primam esse congeriem multarum ampullarum in humiditate repertarie,
subiungit, causa autem et uapor, qui est in ipso humido eleuatus in altum, hoc non est in ignare causam si me , sed formam eius,aliter fecit Gal. et optime facit et in gnauit causas, ut dixit motum et caliditatem duas tali, fas esse facientes oumam,ita quod redegit crevsam lumae ad haec duo principia, forte etiam ad unum tantlim pote rat reduci, et redigi, Videamus modo meth. et sufficientiam horum causarum,si non fit aliud, nisi aer inclusus in humido uiscosi,qui est confractus,no si ficeret hoc, quia der inclusu in humido facit bullam, ut paciunt pueri curis pone, et aqua,quae tamen non dicitur Puma,sed requiraritur,ut aer inclusus fit in humido, fit uel aer, uel humi, dum,alit utrunque ad minima refracta,ut minimum liniussit cum minimo alterius, hoc autem feri non potest fine agitatione, et motu, es' ergo motus necessarius, Et ita
ex cognitione naturae stumae scitis,quid fit,scitis quomodo debeat generari, quae s talis est ergo a motu fiet principaliter et a calore, et quia calor et ipse agitat me tiendo, et hoc non ignorauit Gai cum dixit,melius est,ut
possumus duas causat, quia id mari strema' fine calidit
309쪽
DE A POPLEXI A te ex sola agitatione uentorum, similiter cum agitamus album, ovisto masne caloresa calore etiam videmus feri,ut in lebete ebullienti, adeo posuit Gah duas causas,
sed antequam ulterius procedamus,aduertatis, uod aliud
est dicere Dinam et corpus, seu substantiam jumosim, haec enim distincta sunt,quia corpus oumosum dicitur illacin cuius superficie ampulla paruae apparent, ficut cotingit in uino cum impetu in uas proiecto, et in urina cum impetu micta, cuiu3 partes superficiales contrahunt olimam, et dicitur corpus Puniosum, uti participat oumam,non tamen juma est , Prima uero esst corpus leuis sinum Pongi fimum ecundum omnes partes tam inistrinseca , quam extrinsecus, ut non posit dari pares in
qua non fit minimum unius cum minimo alterius, et huesintdu fit tenue naturam aeris participans, ut minimum tenuisimi humoris cu minimo aeris misceatur, et in otiunt parte sit ista confractio,' missio, iam calidissimu corpu3 e quia plurimum aeris penetrat, quia plurima haesbet diaphanestatem, et undecunque terminatur, et talem stumam in mari videmu),quia tenuissimu aquae permistuest cu minimo aeris, ut uideatur etiam seni uncta ab ata qua, cui in albumine oui apparet, in quo tenuissimum eis iuspupernatat, et miscetur cum aere, ut uideatur sparatu a substantia reliqua oui albuminis, et ita contingit Histo Aphlagala, quo utuntur principes in conuiu sex multa agitatione Iactis, et habet multam apparentiam cum parua existentia, uti pars Punica, et aerea permmis etur cum aere, et ista, quam enarrauimus, est uera
310쪽
C A P V T IIII. is fluvidastis distinctionibus factis, postquam tabetis coagnitionem quid fit stuma, et a quibus cm s proueniat, et quod difrt a spumoso corpore, videamus modo causam, cur in Apoplexia stuma fit tam lethalis. Nonnulli dixerunt spumam feri, quoniam in angustia anhelandi,
spiritus,qui expiratur,tranfit per lienas, ubi est materia peccans, et agitat illam, et transit ad os, et apparet luma, et propterea ex ea puma potes con cere causam facientem aegritudinem dictam Apoplaxiam, et epilemmam,s fuerit nigra causa,erit melancholias rubea sanis guus alba pituita, Equalesaepe admiratus sum rem tam uanam , quid uelint dicere , liritus transens per uenas
inueniens materiam peccantem exagitat eam, non video,
quoniam se per uenas intelligunt pulsatiles, uel non putasatiles falsum est eluus dictum, sed supponamus quodsi imritus posit tranfre per uenas tales, umor peccans non est in uenissed in cerebri uentriculis,praetereas per uerunas intelligant asperas arterias, hoc etiam feri non pomtest, quias uerum esset, quod aer expiratus occurreret
humori in asperis arterijs ob idq; spuma feret, cur in Asthmate non idem fit, ubi est anhelitus difficultas, huis mores s multi sunt in aleris arteri s s hoc tamen non uidemus,nifcumsuffocantur,sed suffocatio est, quae facit
eam, et ab alia causa,non ergo per talem occursum sit. Causa autem erroris fuit quia isti sciunt medicinam ex commentarbs, legerunt autem libru illum Gah ascriptude iuvamento anhelitus,quia in cap. p. dicit has fatuitates