장음표시 사용
291쪽
DE A POPLEXI Ahutnore melancholico, hoc ideo quia raro contingit, ita, tantus humor melancholicus generetur, ut occupet ita
quod intercipiat sensum, et motum, quia maxima causa debet esse,quae facit Apoplexum,ut inquit Gai in quinto de accidenti, et morbo, Vbi ait,quod leuiores causae re, i quiruntur, ut fiat lethargia et phrenitis, quam ut fatApoplexia,cum debeat sensum, et motum auferre, tum quia graue est,non potest in tanta copia ascendere,ut faciat Apoplexiam. De pituita autem maxima copia generaratur in corpore,de qua dixit Gai primo Aph. a. uod corpus senile admodum aptum est, ut incidat in Apoplexium,quia in ipso generatur pituita multa, et quia generatur in stomachinoe perpetuo evaporat,tum sub forma timoris,tum etiam sub forma humoris, et immo cerebrucsubiectum est pituitae,cum fere semper i frigidae et Minmidae temperaturae,ideo abundat pituita, et propter hoc habet multa ex colatoria,ideo non est mirums tanta pirituita abundari posit,ut faciat veram Apoplexum,igitur maxima causa est pituita, Et ideo epilogando omnia,quae
diximu ,habuistis, qualest hoc opiploma, et quod est
priuatio omnium sensuum, et motuum, et quomodo nem
cessario est in cerebro cum si principium, et fons senissus, et motus, fimiliter uidistis quomodo si necessarium dicere lacum eiectum esse uentriculos, et substantiam cerebri, sed rariu3 substantiam, uilitis etiam quomodo haec simplomata habent morbum in composione tam primum genus,quam etiam secundum, et semiliter in ea, quae sit ob malam complexionem propter refrigeratio
292쪽
CAPUT IIII. nem factam in substantia cerebri, et causas vidistis,nunc uidenda esst natura,idest forma iram,quae es' ultima perinfectio . et ultima in hoc casi perfectio, forma autem peones maiorem,vel minorem attenditur, quae maiorem illam
litiam habet, in niorem habet formam, quae minorem minus insignem, et quatuor habet malitiae gradus, penes quos discernitur unumquodque genus habere formam magis uel minius infignem, et gradus isti ostenduntur super formam anhelitus,ut docet Gai secundo Aph. r.etius .de loc. f. . et io. et in quinto de causs omptoismatum in fine, qui semper penes difficultatem anhelitus
considerat hos gradus,Vnde quando anhelitus uiolentus erit,ut non posit patiens nis violenter, et per interuatala anhelare, et pertit mirum in modum, et cum spuma. apparente, icatis tunc pr(ximes iocari,quia stranguritati cu spuma (dicebat Hip. statim intereunt . Secundus gradus est,cu non habent uiolentia,sed inordinatione maditimam,ut anhelitus si quandoque creber,quidoquerarissimus, quandoque humilis, quandoque altus, quandoque tardus,quandoque uelox, iste interiturus est, sed non ita patim interibit, pessimae tamen naturae est, Tertilis graradita malitiae es', cum anhelitus non ita inordinatus est in eo summosed aliter eius inordinationem siemat, nec apis
paret uiolentia, haec species utique periculosa est, potes
tamen evadere, Quartus gradus est cum parum anheliatus est,ordinatus tamen ad istum poteritis accedere, quems recte curabitis, euadet, in hoc tantum quarto debemus
confidere uel etiam frequentissime intereat, Ideo Ilip .di
293쪽
DE A POPLEXI Acebat. Apoplexiam fortem imposibile est soluere, debile
non facile,immo difficulter ita habetis quatuor geneis ra A poplexiae attendenda . V t tamen habeatis rectam intelligentiam eorum quae dicta sunt, et eorum quae diis cetitur in praesenti diligenter attendere oportet, quia diis ximus Apoplexiam esse Uectum cerebri, hic primo tractare debetis se quid aliud in Apoplexu patitur putarer,uentriculus,aut aliud membrum per consensum, crratio est,quia affectus est in cerebro, et non esst affectus in respiratione iis per consensum animal aute in quo scalor infignis,ut uiuat indiget respiratione perpetua, et
duas actiones ad refrigerandum calorem innatum an tura habuit,una esst in irratio, et res iratio a motu thoes racis,qui motus uoluntarius est, alia est quam Gal. tran,
spirationem uocat,quae per arterias fit, et per ostolam, et diastolem cordis, haec duo necessaria sunt ad uitam, et magis necessaria est transsiiratio, uam anhelitus, qui taritum necessarius est,ubi est maxima indigentia refrigeraestionis,cum ergo fit necessaria refrigeratio, nullus unqua Apoplecticus qui non respiret, Ideo Rilis fecit suam fudromem cum grano salis, quae concludit omnes species Aripoplexiae, cum dicit, Cum ALIO v Is quas dorminiens iacet, et fine somno tartit, et cum pungitur etc. Dixit stertit, uia tartor est mala respiratio, et ita rem Piratio est inter figna pathognomonica quae requiritur ud hoc necessario, ut fit A poplexia, et propterea nihil distri Apoplexia a strangulatis laqueo, aut alia causa extrinseca, utrobique spiritus animales si Focantur , m
294쪽
ulatus intercipitur,ne demandetur ad inferiora, et siceis uent his a causi primitiua,quos epoplecticis a causa inistrinseca, et tamdiu uiuit animal, quamdiu potest respirari re,quia respiratione ablata statim cessat vita, ideo recte Hip. strangulatos Apoplecticos appestauit, sed aliter infitcopis 1 caci frigida conting t tam in uiris, quam in mulieribus ex uteri praefocatione, ipsi penitus non respirerant et causa est,quoniam insoncopa patitur cor,et ubi est fucopa frigida ita refrigcratur cor,ut cesset omnino
prima nectitas,quae *,ut euentetur calor innatus coradu, ideo remanet res iratio, cuae fit per arterias , et per ostolem , et diastolem cordis, hoc dixi propter modernos, qui nesciunt distinguere sincopum frigimdam ab Apoplexia, et ob hanc causam sequuntur multa eterogenea, ideo Herculanus inquit, s vultis cognoscere an Apoplecticus uiuus fit facietis experimenta,primo hic cotum carminatum subtili fime, idest bombicem accipietis, et prope nares ponatur,ut uideaturs uincit necne, secundo os us aquae supra extremitatem pectorisimus resupini ponetis,s mouebitur uiuus erit, fin minu
mortuus, tertio speculum accipiatis, et ori, et naribus opponatis,ut uideatur,an maculetur,nec ne,haec non sint
facienda in Apoplexia uera quia uidemus quod Pirant adsensum,haec autem experimenta docentur feri a Gal. iii oncopa frigida,quoniam in ipsa prorsus tollitur anhelitus,ideo Moderni duo deliramenta dixerunt, Primum cum tradiderunt experimenta ista tanquam necessaria ad
cognoscendum an anhelitus seruetur in Apoplexu , Cr
295쪽
DE A POPLEXI Aneglexerlint ea,quae ab antiquis Medicis tradita sunt,se, cundum est, quia credunt naturalem relirationem fieri posse non a motu musculorum ,sed a se stole, et diastole cordis,quae non percipiatur, et quo fit facta a natura fine motu,ut dixi,thoracis,et dant exemplum, qui errornatus es',quia non cognouerulit restirationem,et traii rationem, quias hoc cognouissent, scirent animalia illa frigida, tiae in cauernis degunt,non indigere respiratio, ne, sed illa euentatio in his animalibus frigidii imis sit, quae transtiratio appellatur,non quidem a uoluntate , tacui respiratiosed a natura facta,et ex his uerbis constatabit, quam,cillimum sit discernere apoplexiam 16nco,pa frigida Ex alijs etiam cognoscetis Apoplecticum, manet enim ore semiaperto, quia Apoplexu resolutio dictatur,necdejert a parabs,nii quia parabsis particularis
et resolutio,Apoplexia uero uniuersalis,cum igitur uari cent musculi a munere suo non fiunt extensiones neque contractiones,ideo palpebrae semiapertae apparent, in nibus et pedibus distentis ,scut iacent mortui, quoniam quo ad musculorum resolutionem sunt vere mortui rem ceptis musculis thoracis,qui mouentur a natura, cum sit necessarius anhelitus ad uitam, in sedincopa frigida totum oppo tum est,quoniam cum incipit Oncopa, et tendit ad cor, et musculi per consensum patiuntur,torquetur pam- tiens, et claudit dentes, ut opus sit aperire eos aliquo inmstrumento, et manus clauduntur, ut non poFint aliquo pacto aperiri, Apoplectici autem habent Iaxa, et quatim doque os et brachiamin eodem mei fumis quo erat, iu
296쪽
C A P vjT IIII. et et incepit Apoplexia,manet, quia sensum, et motum amitatunt ita,ut facillimum fit cognoscere an a poplexia fit, uel fricopa,ex pulsu etiam cognoscitur, quia in Apoplectimcis non est ita mutatus, In oncopa uere frigida, prorsus defit,immo aliquando ut in Apoplexu ex sanguinis dominio pulsus magni sunt, licet inordinati, Et haec satisset dicta de causs. Ad gna iam accedamus in enumeraretione gnorum uos debetis meminisse eorum , quae alias diximus circa generalem considerationem gnoru, quod quaeda sunt prognostica portendetia id, uod futuru est, quaeda indicantia id, uod est praesens, et utrunque genus necessariu est cognopere praessertim prognosticu in aegritudinibus 'aesertim acutis, et lethalibus, quae cum iam factae sunt,male curari posunt,Ideo Apoplexia male, cum iam praesens erit,curabitur,facile cute cognoscetur, utimhssima antem haec ita prognostica sunt, quia cum promnuntiamus mortem,liacamus culpas aeger moriatur,dem
betis ergo studere,ut hastatis Artem Fgnorum porterim dentium futurum euentum, indicantia etiam praefentem aegritudinem necessaria sunt, quia raro oculis apparent absque figitis, utrorupis autem norum quaedam sunt communia,quaedam propria,communia appellamus, quae licet portendant talem morbumsunt tamen in alijs,lit turimor Apoplecticorum est num indicans futuram Apoplexum,hoc tamen num solet coiis qui alias aegritudiis nes. Ideo ex eo non concludimus futuram Apoplexiam, propria appello, ae indicant eam, et non aliam aegritume emat bertor cum praefocatione setis, , et motus, cu
297쪽
DE A POPLEXI Arminiae adsunt Apoplexia est, et nulli alteri conuenit, inproprijs autem confidere posumus, quia certam fidem tantum faciunt,quae fi plura fuerint, maiorem fdem tunitatum facient, praeter ea istorum segnorum propriorum quaedam sunt toto genere indicantia, ficut sterior,' priuatio sensus, et motus, quod num omni conuenit Apoplexis, quaedam sunt propria speciei, cui quidam indicantesipiendores circa oculos, et rubor intensius faciei, haec enim indicant speciem Apoplexis sanguineam, grauitas autem perseuerans cum plumbeitate coloris, et somnorulentia indicant phlegmaticam, quaedam igitur sunt proin pria genus portendentia, aedam speciem, quaedam indi, cantia malitiam, quaedam remissionem, uel paruitatem. malitiam quidem spuma, quia strangulati (dicebat Hip. s. Aph.c s. cum spuma non redeunt,quae paruitate inmescant,sunt anhelitus aequalitas etc. quaedam praeter ea cruditatem fignificant, cum scilicet nullum apparet simgnum concoctionis, nihil enim a naribu3 exit, et fi quid eb oculis illud inconcoctum est, et uirulentum, quaedam coctionis sunt figna, cum circa statum mucus coctus in maxima copia aequalis apparet, segniscat enim naturam posse supra morbum, quaedam gnificant mortem, et sunt na omnia,quae malitiam indicant,quoniam colacia dunt na mortis, et malitiae mul, quaedam indicant fam Iutem, et sunt ea, ae paruitatem o Fendunt 'ante fortiritudine uirtutis, et haec sunt praesciendas uultis esse boni Medici. Aduertatis quod in istis segnis duo sunt confidein vanda primum ne confundamini suidebitis alias distin,
298쪽
ctiones a Gai traditas, quoniam nos necessariam posui, mus, et consulto multas alias omismus, quoniam inaetroducendi in Arte non sunt confundendi. secundu vi licet si magnus campus fgnorum longe maior suam fit camis pus causarum,' indicationum, ne terreamini, quoniam tria, aut quatuor segna conducent uos in cogitationem aegritudinum, et hoc uobis necessarium est,quoniam comgnita aegritudinesigna parui fiunt, ideo Rafs quatuor, uel quinque gna ad plus ponit, quae satis sunt ad indicandam aegritudinem,immos absque segnis posset haberi cognitio aegritudinum, non essent confideranda, et quia diis ximus norum alia esse indicantia praesentem aegritudia nem,alia prognostica futuram portendentia,O hocsecundo membro prius dicamin, ae portendunt futuram Apoplexum hic a Paulo ponuntur.x primum es E capitis dori Ior improvisus multus, et confestim,ut uideatur, quod capulsindatur, et hoc est commune num omni generi aegritudinum conveniens,quod uultis distinguere cor
fiderabitis,an acutus fit,quia tunc fignificat Apoplexum futuram ex dominios anguinis, grauatiuus a dominio pituitae,fundatur autem hoc num in hoc, quia dosor capitis,conraim, et subito inuadens nificat, et portendit
magnam copiam humoris ascendentis ad caput, ideo mari ximam invasonem, et maximum malum indicat, et scapoplexiam,eius fons a quo sumitur,est actio laesa in uirtute pensus tactus, fecundum signum esst tumor venarum
Apoplecticarum colli, tunc enim multa materia ad caput
ascendit, oes alia nafuerint credatis Apoplexiam bin
299쪽
DE A POPLEXI A turam, 'hoc num commune est,cui s adiuncta erit rubedo,sanguineam, pallor, et frigiditas ad tactum pituitosam pronuntiat,tertium signum est uertigo, et fias eritus est actio laesa sensuum interiorum et commune est sgnum, et praenuntiat Apoplexiam,quia cum a cendunt uapores facientes uertiginem, corrumpunt imaginatiua,
et signum est,quod caput repletur,ideo minatur Apopleociam, maximes fuerit perseverans, et hoc experientia constat, quod uertigo perseverans tandem faciet Apomplexiam , quia non diFrt ab Apoplexia, iis quod ueris tuo est praeludium eius,quartum uibratio, et saltim apreparens in toto corpore, indicatur enim ex hoc calorem innatum,uel propter Diocationem,uel propter multa frigiditatem accedentem non posse difflame per insen bilem difflationem,nec transpirare,quia crasse factus est, et dii
quaerit exitum, facit saltum, et tunc timor est,ne uirtus debilitetur, et impediatur quo minus tranfre posit, uel stiritus extinguuntur. Quintum est Sigiditsi extremotarum fine ratione, uia calor naturalis debilitatur,et tendidit ad superiorem partem, sanguinea fuerit Apoplexivis phlegmatica totum corpus stigescit, iis huius segni est qualitas de secunda specie qualitatis, sextu Fgnum est torpor in omnibus co inmotionibus, ut h omo non postit mori uere se,quia tanta frigiditas inducta esst, ut non posset his here moveri, et hoc num est in uirtute motiva laesa, septimum est stridor dentium insomno , quia iudicat camput repletum malis humoribus et uaporibus, et cistuc misti musculorum inseriorem maxillam mouet
300쪽
C A P U T IIII. otium, eo et tali dentium collisorie indicatur, quod pluarim: Z uapor ascendit, et repletur caput, ideo portendit Apoplexiam, sumiturq: fignum hoc ab actione Iessa in motu uoluntario,octauum est urina uiridi vel nigra, qd est exsententia Hippocr et Gal.secundo Fragnos . vel propter maximam caliditatem urentem,uel maximam frigiditatem extinguentem, cuti apparet in faguine , suis perassetur, uel frigore congeletur, nigrescit, ideo dicit
Gai urinam fieri ab utraq; causa, od fiat uirius est pro . pria passo frigiditatis, nisii propter admixtione bilis praxniae talis fiat,cum autem oleaceae Pr eo corpore es' marexima frigiditas in neruis, et circa lienas, Cy portensilit
Apoplexia. decimii autem Fgnum cum, polluses uritiae est ueluti farinae cras oris quam Hippoc. secundo Promgnost crimodi appellat,ac se essent hordei gratia, quae maIam efugerint, et partes musculi semimolitaefactae 't. Cum igitur talis erit ho posta sis,uel colliquationem ex moxima caliditate praeter naturam in membris existente, ut
colliquentur membra solida,ideo frustula ista apparent, uel maximam frigiditatem in uenis existentem proni limitat, ideo cum sanguis deueni t ad loca solidiora, cum non posit concoqui, et animitari,redditur per urinam, Cyapparent ista,ideo cum pultaneam substantiam uidebitis ,ex alijs signis cognoscetis,an ex caliditate maxima, uel frigiditate proueniat ut cognoscetis causam, a qua proueniat,
quia apparent man rite ad sensum, et haec sunt decem gna portendentia futuram Apoplexiam, Est aliud, quod