장음표시 사용
181쪽
Siichi diamum sed si Pamphilum elegero , qui meus Aest. totum eum L. Titici dabo. nec deducam ex Pamphilo.
quod minus es, in Stichor quia in Pamphilo nihil peididi edi tibi Pamphilum malui, quam Stichum dare , non pluris videor fecisse Pamphilum . quam dodrantcm Sti. hi. quem
accepi, quemque retinere malui, arx m. L Imperaior . s. si cenetum, iis . sese
Ad Lae De Manum isti vindicia . Si siner filio permiseruservum mantimii ere, in interim decesserit uti stato e deinde Nitis ignorans Marem si is mortvtim i libertatem impostierit: tiberias servo favore libertatis eontingit, eum non an rear musata esse domini voluntas. Sin a tem ignorante filio vetuisset pater per nuntium , antequam Litis certior feret. servum manumi m liber non D: Nam, et filo manumittente seratis ad liber vim perveniat. Grare oportet patris H- nlantatem et iam fi mutata stierit, non erit vertim, vo ente M.
Ad s. Quotiens dominus feratim manumittat e quamvis ex sim ei. alienum esse eum e nihilo sinus verum est volungare domini servum mantimissi me di ideo liber erit. Et ex contra rio . si se Stichvi non putaret manumittentii esset nihilominus thenasem eon ingere . Titis enim in re est, quam in eximismatione: in uiro p eusti verum est. Sit vim voluntate domini manumisium esse . Idem ae saris es, di si dominas, raservus in eo errore essent. tit neque icti se domanum . nec hies seratim ejus putaret
SI servum patris filiusfamilias permissu patris manumiserit libertas servo competit. Libertus aetem sit patris. quoniam pater ipse per filium fami l. videtur eum manumi- Csisse. Filiusfamilias videtur idem esse homo, qui de pater est. His vinculum potestatis faeit, ut duo pro uno habeantur . Ergo servus patris, quem filiussamii. permissu patris manum nit. liber fit. perinde atque si pater eum manu serit . Quod utique verum est, ut in hae lege ostenditur . etiamsi post mortem patris stius . cum ignoraret, patrem
vita decessisse , eum manu miserit , dummodo pater in eadem voluntate perseveraverit usque ad extremum vitae exitum. Quod ait esse receptum lavore libertatis: alioquin summo iure . sicut mandatum finitur morte mandastis . .mandatum, C. man . de iussum morte iubentis. I. per epi- solam s. de aequir. heredit. cogitia tutela morte cedentis . auctoie Ulpiano rit. de tutelit. Ita de permissus, sive permissio, morte eius . qui permisit. Summo sure , inquam, quod non sequimur in causa libet latis. Hoc tantum exigit Julianus. ut mutata non sit patris voluntas,ut quod permisit semei, non revocaverit. tetractaverit, mutaverite ali
qui ut ex eodem Iuliano refertur in l. asitim t. s. Ogia, a manum. lib. libertas , quae sine vindicia per filium imposita est servo, nullius momenti est et quia non est verum volente patre,ssium manumissst. In eadem i. . f.quo ties, ostenditur . et rorem manumissoris . vel manumissi non offirere libertati, puta si manumissor existimaverit, servum esse alienum . qui suus erati vel contra , s manumissus existimaverit, servum esse alterius, qui vete servus manu mi foris erat, vel f uterque in eodem errore versatus fuerit, quia in iis omnibus eas bus cerium est, servum volente domino fuisse manumissum. Et plus valet, quod obtinet, ut plerisque aliis canos quod in veritate, quod in re est, uam quod est in existimatione, vel opinione domini, aut servi, aut utriusque . Res est apertissima. Ad g. ult. Minor viginti annii dominaei. nec communem Pidem servum sine rans io recte montimittit. Tati tis notis: sed
s pirnori ob itat in fili minor viginti annis manumitri r
itarer . recte manumitiis r quia non tam manti Irere it, quam non impegire manumittentem intelligitur.
IN F. xli. ritissem I. ostenditur , minorem viginti annia quod est ex lege Alia Sentia. ut Institui. dorent, saa-dem . Dilus ex eac manum. non licet) mincirem . inquam , viginti annis . neque servum suum in solidum . neque se vum suum ex parte, puta, queml communem habet cum
alio, manumittere posse, nisi vindicta eapiti servi imposita
apud praetorem, vel Consulem. vel Proconsule iusta cauta s. manumissionis approbata in consilio Praetoris . ves Contas is . vel proconsulis. Caeterum vindicta, de hune, de ilialum servum minor viginti annia manumittere potest . ea uisse e lilio approbata . Quid . an invito socio, si communem servum manumiserit e Et tellis est Iustin. in I. i. c. de eomm. servo mantim. In hac sententia fuisse Mareellum id que eum notasse in libris Digestor. Iuliani nostri . minore viginti annis manumittente servum vindicta inter vivos, &apud consilium approbata justa causa manumissionis . redimendam esse partem socii , cogendumque esse socium . . eam partem vendere servi, ut is perveniat ad libertatem. quam ei datam voluit alter ex dominis. Et sunt etiam huisus sententiae vestigia in i s rem de vult stilatae i domino. de senatu e Syllan. Idemque Marcellus, ut apparet ex hoe s. ult. notavit ad speciem hoc loco a Iuliano propositam, minorem viginti annis etiam sine consilio . & non prohata causa, recte consentire debitori manumittenti servum sibi pignori obligatum a quia non tam manumittit . quam non Impedit dominum manumittentem , quod lex Alia Sentia
volenim prace orem meum, di in Africa, in Syria fer vos suos nianum se, cum consilium praeberete exemplam ejus semitis, O in tralara, is, consulatu meo quosdam ex ferius
meis vindicta liberami r lissati praetoritas rans v has me idem suas. IN l. s. doccti praetorem, vel eonsulem minorem viginti
annis . cum consilium praebet manumittere volentibus,
etiam apud se servum sinist manumittere posse. de consilii, de collegae sui sententia. ut idi rogatae . I. u. iv. Me tit. t. i. de osse. consti . Et ita Iulianus refert in hae i. s. lavol num praeceptorem . id est. doctinem suum, qui ut suit M. hinianus, ita de Iulianus, secutus est eandem Sabinianorum familiam, sequutua est doctorem . sive magis itum . Ita, inquam. resert Iavolenum in Africa , Be in Sytia servos suos
manumisisse cum consilium praeberet. Rasili a cra is .in-iae urotae ratae s aear me, cum in Syria de Africa esiet pro
consuli de se quoque cui Iulianus refert de se ipso in consulatu, de praetura . servos quoiuam suos aptid se manumi sisse de eonsilii sui sententia. N praetoribus quibusdam auctotem se fuisse, ut idem facerent. Addamus si placet ad ea, quae disimus in extremo praesectionis helternati praetrarem, consulem, proconsulem. Praesidem minorem ro. annis, servos suos apud se manumittere posse. causa probata apud consilium . de collegam suum in praetura, vel consulatu . ut l. s. o aci. Liat. de manum. vinae l.a. de ostie. praesid. quam praetermiseram e apud collegam eausam manumissionis probari posse , non etiam ma
numitti a collega servos suos posse, non apud eum, qui par imperium habet, sed apud superiorem , atque ita componendam esse Li. de Um eonf. quae ait , minorem eo. annis apud collegam causi probata manumittere posse , apud se se ille . non apud collegam . Ita, inquam, componendam e se ita. i. tum i apud eum, de manumise. in I aptis filium. s. i.demantimis vita. Ubi recte Florentini . de vetussissi quiquamdices habent, apta collegam manumittere non posse , negative . Sic ereo iratuamus, causa probata apud collegam. sive apud consilium, minorem sto. annis servum suum apud
se manumittere posse . Causam ipsemet probare non potest . ne in re sua sit judex . At manumittere apud se potes , quoniam ipse dominus en . cum de privatus detracto
magistratu manumittere servum suum ponit. Ad I xv l. De Manum se. testamento . Libertas , qua imae timum vi a temptis constri r c di isti, Stichni tam morte tur. libra emo nullitis momenti exin areda est. Ad s. Haec autem seriptura, Stich s. s Capitoli m non Urevis deritaser ecto ita accipienda est, s ram primm potuerit. pitolium non ascendens. Isso enim modo perveniet Stichvs Mitteriaremis facti rate data ascendendi capitolium adstinxera. Ini-
182쪽
dis In Lib. XLII. Digestorum Salvii Juliani aurum
Nit k, docet . libertatem testamento datam servo i decollatam in ultimum vitae esus tempus puta, hoc modo,
ram morietur. liber esu , nullius momenti esse . quia in id tempus confertur , quo de ingenui qui sint, libertatem sum amittant. Et in hine rem citatur etiam stilianus . f. it. Me iit. o L . s. i. de fiatvlib. At libertatem recte dari sub conditione, si servus Capitolium non ascenderit, vel si quid aliud non fecerit: quia haee conditio vivo servo e
pleri potes . puta si eum primum potuerit Capitolium
ascendere , si cum piimum oblata suerit saeuitas Capitilium a s endendi, non astenderit, nisi sorte,ut ostenditur in L. t in apponenda conditione huius nodi is animus fuerit testatoris, ut libertatem consertet in ultimum vitae ipsos servi tempus nimirum, ut quamdiu viveret, de Capitolium ascendere posset, non perveniret ad libertatem . Quo casu, ut dixi, libertatis datio non valet, nec etiam, quod notan- eum. ut ait dIuti. cautioni Mutianae locus est, cuius frequens mentio fit in jure ita scilicet,ut ea cautione praeli ita, puta. n caveat, se non ascensurum Capitolium, libertatem adipiscitur statim i quia cautio Mutiana in libertatibus locum habere non potest. Quale quia in hoe concluditur. de concipitur . ut vel res ipsa , quae data est,rectituatur. vel pretium eius . si conditioni non paruerit is . cui conditio non faciendi aliquid ad ripta et l.eum Di hae , de condit. in demona de libertas, quae semes data est. non possit revocati nec pretium ejus tepeti, quod nullum est. Libertas enim est resinaestimabilis. Ad s. Haee seriptura testamensi, Pamphilus liber es o. ita ut filiis meis rationem reddat . an 'b conditione libertas data viderei et quasvvm em Respondi, stire Didem datam liberrarem, , illam adjeconem, ira tig rationes reddat, tonditionem Ithertari non injicereri amen quia manifesta voltintas retiantis exprimeretur,eogendum ram ad rationes reddendas.S Equit ut in s. pen. hae L Libertatem ita datam servo
actoti rerum domini, liber ecto, ita is filiis meis rationes addus sui reddas, pure , non sub eonditione datam videri . Itaque liberum eum fore tiatim ab adita hereditate, sed tamen ossieto iudieis compelli Ist ad rationes reddendas, ut in thecie LMavia . hoe tis. Haec verba ita in quod
in plerisque alii, eausis usui esst potest o modum faciunt,
non conditionem. Et recte Aeculnus in I.Diio I . s. i. de eonae o demonii. Titio legatis ioci. ita ut Maeviam uxorem ducat. Papiniano scribente , conditionem hane non remittilesatario , pro modo recte conditionem accipit, ut de in . laliis plerisque locis conditio id es . modus, d. L Maevia, oe .lihergo. F. Lxtius, de ann V., I.3. de dona. I o. de condis. in demo Enio.extra de fide in rum.
Ad I.ult. poli annos indsistincte liber esse jussu itos biennium Iiber erit, idque o favor stertatis exigi in verba HIι--itiae iisti si aliud semisse patremfam. manifestissitas rationibus ii, a quo libertas rei da est, probaverit. IN I. ult. docet. post annos liberum esse jussum . non
expresso numero annorum . post biennium late . Idque favorem libertatis exigere . di verba Latina pati, inquit , quia Latinis, qui dualem numerum non habent . pluralis seri duali est. Liri de lectib. Plures sunt, qui duo sunt l. I . . Ad I. rare de fiam . Graeci hoe loco , pluralia Romanos Uinemere a duobus .m M p iii. s. Ad L. XLVII. De fideicommis. liberi. si Dire duot filios heredes in ilaverit in agnatione pollimi r tum testimemum fueriti quamvis hereduas pro duata, partibvia ad eos per i- , sed tamen sdeicommissae Iibertates praeflari nee debent, metii nee levia qu dem,aut fideicommis ratiare eotiantur.
HAEc hae initio diset . duobus filiis a patre heredibus
innitutis, Ae postumo silentio praeterito . ae deinde, Ut iuris est, aenatione postumi rupto restamento quamvis heroditas pro duabus pallibus ad filios pertineat ab inta- . stato, eum res deducta est ad causam intestati .rupto testa
mento . nimirum tertia parte ad postumum pertinentia . tamen hdeicommissarias ubeitates ab eis relictas, vel alia quaecunque legata , vel fideicommisia singularia non deo heri . Rupio testamento agnatione postumi, rumpuntur etiam' eorruunt caetera omnia, quae in testamento scripta sunt. veneraliter. Iax tectamento . hoc iit. Li. CD positim. hereae inclit. Quod non et existimandum abrogati a lust in is me s. ris. qua desinit,ex causa exheredationis. vel praeteritionis, solam heredis institutionem vitiari, caetera fir ma manere, veluti legata, fideicommissa, libertates, tutelas. secundas tabulas . cuius quidem Novellae respectu solo .
Graeci in Basilieit omiserunt initium livius i. Male . Quia, ut Aro sensit recte , ea Novella non loquitur de praeteriistione . & silentio patris ( idem est silentium & praeteritio de quo hie loquitur , quod pro exheredatione non habe
tui, sed de praeteritione,& silentio matris.vel avi.aut proavi materni, quod pro exheredatione habetur . s. II. Inli. d. exhereae liberor Silentium patris non est exheredatio e Silentium matris est exheredatior Itemque parentum exlyarte matris his coniunctorum . Denique illa Novellaoquit ut de querela inofficiosi testamenti . quae solis exheredatis competit, quive pro exheredatis hahentur . & ex ea Nou.querela inofficios testamenti solam institutionein aret indit, non eae tera: Non loquitur autem de querela injusti, vel rupti testamenti, quae silentio praeteritis a patre
vel avo, vel proavo paterna competite non loquitur item de bonorum possess. contra tabulas, quae iisdem etiam te stamenti rescindendi causa a praetore accommodatur . Et
omnia igitur etiam hodie 'ue tela inofficios, injusti . vel
rupti te amenti. quae in testamento scripta sunt, infirmat, de re indit sine exceptione ulla. Et bonorum quoque poli sessio contra tabulas, cum exceptione tamen et Nam excipiuntur legata . quae certis personis conservat praetor, in edicto delegatis luaestandis: excipiuntur etiam secundae tabulae,id est, substitutio pupillaris' legata in eis relicta . .e F contra de vast. Abstit. Quae omnia summe notanda sunt. Ad F.Si cum alienum servum heres rogatus si manumittere, item eommvnem vel eum,in quo usuqrtiis adientis es, lariter: non inclis emet sconstitio libertasilvis retirretur. H Erede rogato servum alienum manumittere, vel servum, quem habet heres , vel hahiat defunctus . communem cum alio, vel servum proprium, aut hereditarium. in quo alius usumlauctum habet , herede, inquam . latitante frustrandarum , de subvertendatum libertatum causa , non inique . ut ait . Senatusconsulto libertati su curri, Senatusconsulto Rubriano: quamvis id tantum proprie pertineat ad servos hereditarios, quos heres, ei legatarius . vel fideicommissarius rogatus est manumittere , si latitet, ne cogatur manumittere et de quo Senatusconsuli. in Lad. Ap. Quoniam aequum est . aut non iniquum . ut ait. etiam porrigi id Senatusconsi ad servos alienos . vel communes . vel ad eos, in quibus ususfructus alienus est. Quae est sententia husus 3. i.
Ad Si Sticho libertas per fidei commis tim data fierit subeonditione, s rasiones reddidisset o is absente herede aratus se reliqua solvere praeroris escis continetur. I vir m banti meligat visus a tiris rariones comptilentvres euniam, quae ex compMaiione colligitur eponale adque ita pronunties, ii
herialem ex eavisa Mae commas ii deberi. Hae audem fieri rario veniet, si heres ex jam e fa aberii. Nam se latita s. Ditierit siqvere praerori, per servam non stire. quo tantis conda tioni pareae: atque ira pro aliare de libertare opori in
Srcundus I. s Dicto , qui sequitur . ponit Sticho servo
actori & dispensatori rerum domini. dominum dedicti fidei commissat iam libertatem sub conditione. s heredistio rationes reddidisset, supra quas Stictum posuerat, quibus ver his de hoe continetur . si reliqua solvitati cessee quon dii rendere te com/. ct prester se reliqua, iatim servas, de cond. oe demoviser Ponit item absente herede ex justa causa
183쪽
sa paratum esse Stichum rationes reddere . & reliqua fou Avere . Quo casu Senatusconsulto insumiano laeus est, de quo in I. II. faenatusconstitio . Me iv. Et ex sententia ejus Senatusconsulti praetoris fideicommissarii officio ineum hit. ut arbitrio boni viri, quem ipse praetor elegerit, inquit, Tationes dispuneantur, de computentur . de icti'ua demisnantur apud aedituum in aede sacra , ut fieri solebat olim et, ac deinde pronuntiet praetor, ex causa fidei commissi Sti- eho libertatem competere. Igitur salvo sute patronatus h redi absenti ex justi causa , ne susta absentia ei noceat. H rede autem latitante dolo malo. libertatum evertendarum causa, aut procrastinandarum , Senatusconsulto Rubriano iocus est e de ideo si plaetori liqueat per servum non fieri, quo minus conditioni pateat . id est, rationes reddate pro-runtiare eum debet liberum esse . de libertum orcinum , non libertum heredis , ut Ero. I. I ventum . o l. 33. I. I. PA ii Non omittam, ex hoe s. notandum esse. haee verba . quae passim occurrunt in his libris, arbitrio , vel arbitratu honi viri, de eo accipienda esse . quein praetor elegerit. ron populi vox . vel favor, non quilibet alius. Ad g. Cum sub conditione legato servo sterias dattir et non aliter sDicommissaria tradi debet , quam vi caveatur . exiis Itime conditisne tradita iri etim .
IN hoc s. doeet, servo alii pure legato per fideicommicium, di ab eodem herede eidem servo data sideicommissaria libertate, sub conditione, id est, herede rogato
eum manumittere sub conditione, non aliter ex causa
puti fideicommisti se tuum esse ab herede fideicommissario tradendum, quam si fideicommissarius heredi caverit , C
se existente conditione Iibertatis, eum heredi contra redditurum manumittendi causa i S in hane rem citatur
etiam Julianus in L Itiliantis . Ap. iii dirox. Ad F.uh.Quaedam,cum in extrema esset valetudine praesentiis Mi honestis viris es laribus. ct mire Aa ad quam legitima heredita, ejtis peretinebat,ira locvra montilias meas Maviam. Sejam liberas esse volo, di intellata decessu. svaro si mater ex Senas con titio legitimam hereditarem eius non vindie Pa , er hereditas ad proximum cognatum pertim et a mra Ammissaria libertas deberetur e respondi . deberi. riam eam . qtia in extremis disset, antillas meas illam, in illam liberas esse volo videri ab hominibus, qui legitimi heredes avit
honorem possessores futuri essent, peti se i hoe fieri possit.
N hoc F. ult. docet. eam. quae praesente matre sua,quam Psorie sibi cogitat heredem suturam ab intestato ex S natusconsulto Tertylliano superstiti hus etiam . vel praesentibus aliis honesis viris. nullo facto testamento, in extremis cum ageret animam . nondum tamen interceptis, &reotientibus verbis. nondum amissis verbis , ita clixerat ,
ancillas meas illam , illam liberas esse volo ( Quod verbum volo fideicommissi verbum eli. id est , verbum precarium, non verbum directum ) eam, inquam , ab omnibus heredibus . vel bonorum possessoribus, quicunque sibi ab intestato sue cederent. videri ancillis fideicomminat iam libe
ratem dedisse. & ideo non tantum matrem . si ei heres extiterit. ex Senatusconsulto Teripli. set v repudiante ma tre legitimam hereditatem . proximum quemque cognt eum fideicommistitiam l hertatem recte dati ab intestato, I.s de iure eo dicitia aliena . s. i hoc iit.
Ad Lib. XLIII. Ditestorum SALVII IULIANI
RECITATIONES UIEMNU. d LXX.de probationibus.si Dis tiberum hominem vi rapiaerii, in vine Ias habuerit: i, indignissime commodum tristi soris eonfessaeretur via probari non poterii Aminem eo tempore , quo primam vi ordinarestir , in libertate fiasse .
m lex pertinet ad liberalem eausa m. ive actionem praesud talem . in qua cauaeritur de statu eapitis certi hominis, puta liber sit, an servus. Quam utique causam, sue litem prius ordinari oportet, si dubium . aut incertum fit, quis actor sit, aut reus, ut hoc ante omnia ad certum redigatur . atque ita judicium ordinem te. ipiat, ut ait lex si qui, ex fervit te. de libem ratio. Unde, litis ordinatio, de iis . vel causa ordinari discitur in I. ordinata. eod. iit. I.rae re milis. l. Tapiniantis,s. i. de inois testam. I.sure. s. titi. de tectam. rvi. de Cic.2. de oratis aui in me ordinanda . avit in eo illo dando . Et Seneca in
LPistolis: in hii civilitas , O domesticis negotiis. inquit , sapienti sic opus ege alieno consilio qtiomodo medico , qtiomodox renas ori quomodo ad recato, Ilii, ordinasori. In D. .s.vu. pro luem ordinare. Ulpian. dixit litem praeparare , quod idem est. Litis ordinatio . litis piaeparatio et Nam de litis ordinationem certum est sequi siti, eontestationem . Festus in verbo coniecturii ordinata juditio partes siem consistamur . o pertinet etiam Let. C. de tonsore. eiu d.iii. valde autem facit ad hanc leg. Eo. quod Ulpian. ait in d. . . s. A. eo tem pore . quo lis praeparabatur, Iulian. in hoc socci . eo tempore, quo primam lis ordinaretuae . inspiciendum . imo de consti tuendum, de pronuntiandum esse, utrum is, qui status conmtroversiam patitur in libertate sine dolo malo fuerit. an in servitute, vel in libertate dolo malo . Priore casu, si in libertate fuerit bona fide is , qui se dominum dicit . necesse habet probare servum suum . quod est . eum, qui se dominum dicit actoris paries sustinere . Posteriore autem casu,
si in servitute fuerit, aut in libertate dolo malo. is, qui se liberum dicit. sustinet partes actoris . de ideo debet se ibberum probare, nisi qui est casus huius leg. ro in id. s.c. eodait. J nisi is , qui se dominum dieit . eum hominem ,
quem dicit servum suum esse . vi rapuerit, & in sentitute, di in vineulis habeat. Nam de hoe rasu . etiamsi verum sat eo tempore, quo liberalis causa ordinaretur. suisse eum hominem in servitute. tamen onus prohandae libertatis ei non incumbit. sed raptoris potius onus hoc est, ut probet . se dominum . nec stuatur commodo possessoris, qui malo more liberi hominis possessionem invasit, & tenet. Commodum possessoris in eo consistit . ut probandi onere
lavetur . I. commodum. In fili. de interta igitur. s. t. de Memeaus. I. ingeristigantes. de state. l. i. g. inter Iudaiores. Meti
possid. Hoc est . inquam . eommodum possessolis i justi
scilicet , de civilis . non praedonis , quem idcirco indignum commodum nosses biis esse Iul. ait. Graeci ex ilis raseia i-Huia non civiliter possidet . i. ram heredes.s.uli. d. qui miri as , s. t. de acqiam peti indistincte autem teneri eum, qui siens liberum hominem in servitutem petit, vel qui ieiena liberum hominem vi rapuit, & vinxit, civili actione iniuriarum constat ex LII.s.titi.& LEI in arada indi Criminali quoque . Ad publico judicio ex leg.Fabiade plagiar. i. pen 1 ulti ad i. Fab. de plagiar. Quod autem ait haec lex et D indignisime eomniatim possessomis conse aere vir. hoc egendum est conjunctim eum sequentibus fine ulla distinctione . aut subdit inctione, vel interpunctione .
Uno tenore . hoe modo . Is indignissime commotam possessoris consequeretur . quia prohari non poterit, ere. Quoniam, quod ait latita probari non poterito ratio est remotiva, ut loquum tur non ratio directa. Et ratio ambigendi,vel ut Aristoteles loquitur, alit.,- --ceae. ..t, non ratio decidendi.
Ad L. XXIII.de Cota di demonstr.Qui si vii hereditas Demdare jussus es , di s sim sibi habere,veritii emtis eonditi nem scindere non possit ne etiam legatum scindatur . Igitur
quamvis alien P nque dedens , nullam famem fundu vindia calat e nis videri quoque adetineti hereditatem reliqua quiln-que numera erue avi illa omittenae hereditarem, eatqvi solas ad erit herediginem , tota decem dederia.
EX hoe lib. etiam ess hi g. D eondit. O demonstr. Si quis
duobus heredibis, institutis L. Titio landum legavit sub eonditione. si heredibus decem daret, ut legatum scindi non potest in partes . aut dividi, nee ex parte legatarii rquia non potest partem legati velle, partem n esse, I. go
184쪽
sos In Lib.XLIII. Digestarum Salvij Juliani.
I g. r. iaetaetarim i in pr. de Iet. t. nee ex parte heredia . qui Asotus adierit hereditatem e me enim liberatur praestando partem legati et proinde totum legatum praestare debet, .st. s. duol. de legas I. Ita demum conditio scindi non potest, quae legato adscripta est, nee enim ( ut hoc manii ellum fiato adeunte utroque herede capiet . aut vindicabit, legatum L. Titius . si Partem pecuniae dederit uni, puta quinque, nisi di alteri dederit alia quinque. Nec si unus exheredibus repudiaverit hereditatem . alter vindieabit funis dum legatum . ouara n alteri, qui ex asse heres extiterit. dederit integra decem . scindere igitur conditionem legati legatarius non potes h. neut nee legatum . Quod confirmat etiam aperte I.Thain s. Stictas, de sidestam, liberi. Uerum obstat d. pem hoc tii. quae lex ait. fundo legato Titio sub conditio e . si Simphoro, di Ianuario centum dederit, Geponit, mortuo Simpiam ante motam Titii, ait Titium, Ianuario partem dimidiam dantem . puta quinquaginta, patrem dimidiam fundi eonsequi. Et legatum ergo seindi. atque etiam legati eo itionem . Et hreviter dicendum est
in illa specie ven. ideo seindi conditionem legati . quia nihil ex persona defuncti Simphori ad ianuarium transiit,
cujus scilicet ratione . solida rentum Ianuatio dare oporteat.Nec enim Simphorus, & Ianuarius coheredes aut colis
legatarii erant ii, quibus aliquid dandum est conditionis implendae caussa , neque legatarii sunt. neque fideicoma
stiri, L s. di d. se quis omissa causa gestam de ubi scinditur
conditio legati, necesse est etiam seindi legatum, & contra. At in specie h.l.rs. duo illi. quibus legatarius Io. dare su-hetur, coheredes sunt. Qua ratione fit, ut uno omittente hereditatem iter habeat a Iem. id est . totam hereditatem sure accrescendi, cum onere scilicet praestandi legiti totius. CVt consequenter igitur eadem ratione fit , ut & eondit min ejus persona in selidum debeat expleti . d. s. stiebus. Denique imi legatum non scinditur . neque eonditio scinditur e & contra . ubi legatum scinditur, & conditio quoque scinditur. quod valde notandum. Ad LXII. De Fidejuslatib. mne ejus actionis v smine. qua de pecuso adversis eo compegit, fideiussor recte accipitur.
Ex hoe lib. etiam est Lia e fide jugor. Cuius sententia,
quae satis aperta est,etiam refertur in Lo Iorem et g. ad Senatus. Mirad. ejus actionis nomine . quae de peculio in patrem competit iure honorario . iure praetorio ex conistractu filii famatio scilicet contractu, quam mutui, quem jam ante excepit L 3 i. prox. fides uilbrem recte accipi etiam Dmortuo filior quia & poli mortem filii actio de peculio durat intra annum, ex th. Pando depecti . actio ann. FI. Pro
eo ergo,qui stire honorario obligatus est, etiamsi non civili jure . fideiussor accipi potest, cinace. pro eo hae tit. Ad L. n. die quid in loco subl. D. Di Me interdicto ex seritur, ne quid in loco pia ira fiag. quo damnum in privata detur: qtiamvis de loes piaues lateruievi: nilhilominus p raraetori dandi faciutas est
Amamus ex hoc lib. L pen. ne qvid in laea pubL quae
docet, non posse quenquam agere per procurat
rem populari actionet, vel populari interdicto . ut L s. de Pop. amon. l. liceri in R. de praeurat. nisi ( addenda est exceptio ) res. quae publicum eommodum principaliter spe- Eetat, ad eum quoque pertineat, id est, nisi esus etiam inte sit , ciasus nomine procurator agit, ut si agat interdicto
hujon di, quod populare est. Ne quid mi in Iora pael.
quo damnum sibi detur . Nam hoc casu potest dare procuratorem . qui agat suo nomine , quia praeter publicumeommodum , ea res ei iam ad commodum suum privatim spectat. G. seet, o L non emendum . vi qui ha . de procurru. quas duas tantum adnotavit Accursus. Unde & fideiush rem pro ea tantum actione recte accipi dices, sicut e conaverso non recte accipi ante litem conteliatam . si ea res ad
privatum non pertineat, id quis pro eo , insa. d. fidei es Ad LXIII. De Statusiber. Si quis ita libertatem dedisti: Michas, si eum hemes diras testamento suo non nianumiserit, A. her Uo: ferandam vestimatem destincta Me seni eari Fide. turi se id amenso suo heris non asscripseria et ubertatem. suare si quidem heres libertastem servo te lamento sua dederis es vis conditione videbaetur Si non dederit,imp era ranadisione vitam vitae tempore heredis ad liberiauem pervenies.REstat ex hoe lita s. una tantum lexe ea est igis fiasu
liberis, cujus in principio eum proponeretur testa mento domini ita servo relicta libertas e Stictui, s eum heres meus te timenso Ao non manum serat. liber em . Iulianus respondit, herede eum testamento suo manumittente, ex testamento heredis liberum esse . non ex testamento domini, quia deseest eonditio libertatis datae testamento do
mini et de libatum igitur eum ella heredis , non libertum
Orcinum , sive Acheronticum . Contra herede eum non manumittente. libertum Orcinum esse . quali impleta conditione libertatis testamento domini datae . di collatae . sive protensae in ultimum tempus vitae heredis. Consertur enim certe. aut protenditur ad ultimum tempus vitae heredis, quae in heredis testa inentum consertur . quod est ambulatorium . sive mutabile usque ad supremum vitae exitum. . . de adim. et Longe aliten quam si dixisset, si heres eum non manumiserit simpliciter . eo non adsecta . testamenea svo . Haec enim e ditio non confertur in ultimum vitae
heredis tempus e sed ita aeeipitur, si eum primum potuerit heres sine magno suo incommodo , non manumiserit, i. specia. Dictaasiae iit. In quo ita proponta conditio qerte non debet confundi cum conditione proposita initio h. l. Et ita lib.superioti ex L s libertas. I. I. de manata s. resiam didicimus hane conditionem e se capitolium non ape derii, sie esse recipiendam, si eum primum potuerit: si cum
ei commodum fuerit, Capitolium non ascenderit. Ex quo s. i. etiam proculdubio constat negative ita legendum esse in L hae eondisio et sese condit. in demonstrat. Hae constio, Si
cupito itim non ascenderit. se recipienda , se elim primam potuerit . m.
Ad s. Servus eommunis liber esse jussias ita si io. dederit,expetaso dare potecti luod quocunque modo a iustitim hahv rit. Nec refert, apud heredem ii an a d socium fuerit: ct
heredi. an extranea dare jussi a Nam per omnia rati ae Iia-itisiberi appliearum. qui randitionis implenda grasia aliena re peculiares mmos potes.
IN ha. g. i. proponitur servo communi ab uno ex domi.nis libertas testamento data sub conditione,si ita dederit 3on adjecto. cui daret, quam tamen certum est impleri debere in persona heredis, quia qui non habet, cui det ili redi dando liber fiet, I.g. in pniae t. Ea vero manumissio unius ex dominis. ut Iulianus . , Marcellus existimarunt, utilis etficitur.& perducitur ad erietum impleta conditim ne, id es , datis decem. Et praeterea altero ex dominis qui
servum non manumisit. coacto partem dominii suam servo vendere, ut me do re memini lib. superiori ad i. g.ul. de ma m. vinae Proponitur etiam in hoe s. eum serisuum , quem unus ex dominis testamento manumisit . subeonditione dandi Io. peculium habuisse , quod ad eum imium pertinebat, qui & libertatem ei dedit, sub eonditione
dandi ro. Potest servus esse eommunis duorum: nee
tamen esse peculium esus commune eorundem , t si quiserto quam & notavit Accurso de hec . Et ex peculio quidem, quod ad eum pertinet. qui hub eadem eonditione libertatem dedit. posse servum quas ex suo patrimonio, quamdau id peculium habet , conditionem libertatis imis plete, quod benigne receptum est, quas ex tacita volunt
te domini, qui servo peculium permisit, di quem jussit dare decem, ut perveniret ad libertatem . Unde enim nisi ex peculio, quod ei permisit potuit quidem aliunde corrad te nummos, sed testator videtur tantum cogitasse de eo. quod ei concesserat in peculio, ut inde sumeret Io.tantum.
di se liberaret, Li. g. I. LII. O I. s. hoc sit. Ll. s. uec des
185쪽
rendiet eausa data . eaca non et Neque miram hoe videri Adebet.Nam & illud receptum est ut de peculio suo servus e redimere, di libertatem adipisti possit . L q. de manum.
Et hoc utique verum est, ut ait Iulianus hoc loco, quodcunque modo servus adquisitum peculium habuerit, puta ex traditione domini , vel ex donatione alterius, vel ex suis operis . sive mercibus suarum operarum , ves ex sua parsimonia . quod dominus in peculio ejus esse voluerit, . s. i. s. in pro pecu . Et ait l. 3 p. ex sua parsimonia , ut in Phormione . quod illa vinciatim vix de demen o suo, stimn defrudans remam emissu miser , id est, ex sua parmmonia r adiicit Iulian. nihil etiam referre, in persona her disi an in persona extranei statu liher conditioni parere suosus sit: veluti, si io.dederit heredit vel si decem dederit extraneo, nihil refert . ut l. s. a. er s.crum igiιur, Ap. hoc iit. Hihil quoque rescite . apud quem peculium fuerit, eum Bivso servo scilicet, vel apud quem servus fuerit cum pecu ito suo, apud heredem restatoris , an apud socium testat ris modo, quod notandum est, ne obiiciatur l. 3 s. ins h. iit. in qua explicanda multi laborant, modo quod halluit Disculium apud testatorem . id quoque habeat apud heredem. vel alterum dominum, contra quem ii id habete desierit, ut in L I. 3 s. puta herede eum vendente r heres potest ex
Ir. tabulis vendere statuti herum pendente conditione. l. Haltiliter x s. Me iii. Herede , inquam . statu liberum vendente, & tradente sine peculio , quo genere certe abscedit peculium a servor vel peculium stem ademisse hetes videtur . cum eum alii vendidit. N tradidit lane 'eulio, vel etiam herede statuti herum vendente cum peculio, & tram dente sine peculio mala fide, fide emptionis rupta,ut ait L .s s. Quia etsi hoc posteriori casu, cum hetes vendidit na- Cauli tum eum peculio. de tradidit statuitiarum, peculium
autem retinuit, quamvis emptori sit actio ex empto peculii iecipiendi causa a non ideo tamen videtur servus peculium suum apud emptorem habere , quia res tradita non
est. id est, peculium traditum non est emptotir non habet peculium, nisi qui re ipsa habet, L non statim . de pecu Et In hac causa non procedit, suod dicitur vulgo ex ias, apud quem, de verb. An. eum, qui actionem habet . rem ipsam h
here videri. Itaque ex peculio, quod retinuit heres. de ad eis mit servo , certe non potest servus moditionem libertatis
implete . sed ex peculio tantum, quod habuit a defuncto profectum: de poeulio impletur conditio statvlibertatis. quod scilicet servus habet ab eo qui libertatem ei dedit sub
conditione: is impletur, ut dixi, ex tacita voluntate defuniscit . ex sententia testatoris e qui sane non videtur hoc sen- Disse. ut ex peculio, quod desiisset habere servus, & alius haberet, ac retineret, di conditionem impleret e sed ex e culio. quod ei concesserat. quodque is servus habebat quasi proprium patrimonium,quae est sententia us s. Cum vero ita ostendisset Iulianus, nihil reserre, quomodo statuis liber peculium adquisitum haberet: nihil re erre heredi, an extraneo sussus esset pecuniam darer nihil referre . pre lium haberet apud heredem, an apud socium teliatoris, laxsubjicit, vel rem ita concludit per omnia , id est . omnibus supradictis casibus, servum sub ea conditione in testamen eo unius ex dominis manumissum . causae statvliberi applicari, in I. r in prine. Me iv. eausam statvliberi apprehende
ter quod idem est, id est . pro statvlibero haberi. nimirum, it possit statu liber, explendae conditionis gratia ( quemadmodum statvlibet is permissum esto de peculio dare . quod Ehabet a manumissore . Non erat facilis explicatio hujus s.
Ad s. Si duo servi rarionilus redditis ligeri ese itissi fuerint .
e separarim rationes gesserint, non duiae Ieparatim quoque eonditioni parere poterant. Sed si actus eorum eommuniter resim, ita immixtus fuerii. vi separari non posset: netessario
alter e fando erius libertatem impediei. Nee videbiturrenditio in alterius Iersona impleta e nis id, quod eom tatione rationum halata reliquum fuerit, avi timemuriatis adire totum solverit.
Q Uod sequitur, apertius est in isti duo serat. Si duobus
servis actoribus rerum domini data sit libertas sub conditione reddendarum rationum . ita distinguendum est. aut separatim rationes domini gesserant. & separatim con ditioni domini parere possunt: aut communiter negotia, di
rationes domini gesserunt e S ita sunt amborum connexae rationes, atque immixtae, ut separari nequeant. Et hoc casu etiam communiter conditionem implere debent . id est communiter rationes reddere, percontari, dispungere communiter . reliqua solvete et aut sane neuter ac libertatem a perveniet Proinde aut uterque debet reliqua pro virili pa te . aut alteruter integra reliqua et res est apertissima .
Ad g. i ita liber esse sussus est , si iurarerit , se Capitoli tima spemtiram e congestim vi iuraverit , quamvis captiolium non ad cenderit, liber erit.
S Equitur in squi ita, conditionem si juraverit, se Capi
tolium ascensurum, impleti sola praestitione jurisiurandi, nec requiri etiam libertatis obtinendae caussa . ut ascen dat Capitolium i quia ut Aro , & Graeci interpretes aiunt hoc loco recte, non ut ascenderet, sed ut jurai et tantum inconditione fuit . quae conditio iurisiurandi omnino in plenda est i quia edictum H toris, quo remittitur conditio iurisjurandi omnino implenda est : quia edictum praetoris. quo remittitur conditio surisiurandi, locum non haghet in libertatibus , quod satis exposuimus lib.3 I. ad i. gr. de manum f. te iam.
Ad F.Servus heredis, rem ipsius heredii dare iussus. O uberesse,ad liberiarem perveniet quila soles retiator, O suse ulla dandi conditione , heredis servum manumidii ivbere. IN s. ten. docet, servo heredis ner fideicommissum pure dari libertatem posse . ut s. si liberius, Instillae si .reb. per fideicom. reiict. Ex quo inseri, sub hae conditione serust heredis libertatem recte dari, si rem ipsius heredis heredi dedetit, si rem heredis propriam heredi dederit: quia echoe genere pure data libellas videtur i quia nihil interest heredis, eam conditionem impleri . Neque vero ea impleti ulla ratione potest ; non potest res mea mihi dati et non potest dominus amplius fieri dominus i dominium
neque malus recipit, neque minus.
Ad mult. Haec striptura r Dictas ram eriet annorum triginta. tiber esto et Stichvis si decem non dederit, liter ne eia r hane vim tabes e Stictui si decem dederia, ct ad annos triginta pervenerit, liber esto. Namque ademptio libertatis, vel let ii, Ab eonditione facta, incipia renarariam eondisionem lega
io, vel ubertast, qua prius data eras, injecisse . IN L. MIL ponitur ita libertas testamento data di Ditisseum erit annorum triginta , liber et Io r quo genere, testamento dabatur libertas , ut servus ad sullam. de plenam ii bertatem, id est, ad civitatem Romanam perveniret e quia jure veteri minor triginta annis testamento manumissus,
fiebat Latinus, non civis Romanus. teste Ulp. ii, fing. ret. t. i. Et hare est caussa diiserendae libertatis in annum 3 o. ut fiat civis Rom. S iusta potiatur ubertate ut in Lex pariste, s. Sticho, famii. ercisee. Lia . de re, si ricto. de ma nunc g. resiam. Ponitur de in hoc i. eidem Sticho liciarias ante data sub conditione . eum erit 3 o. aratorum , mox adempta fuisse sub conditione , s decem non dederit heredi e & hoe perinde esse Iulianus interpretatur . ae s ei data esset libertas sub contraria conditione 3 Si decem dederit, ut Ld. qMando diei let. ees. Denique sub duplici eo
ditione datam libertatem videli, si decem dederit. & si ad
Ad L.XU. De Eviction. Si servus vendi itis decesserit, an
gestiam evincatum stipularia non eommitti M.quila nemo eum
evineat sed factum humana forti sedd dolis lamen poterit agi. si dolus intercesserit.
Ad stande Iulianus lib. s. eleeanter definit. Apta Estila
tionem tune committi, qhotiens res ita amittitur, vi eam emis
ori habere non serat propter ipsam evictionem.
186쪽
sos In Lib. XLIII Digestorum Salvij Juliani. s o 6
Ad is Et ideo ali , β emplar hominia. mora sibi controverpa, Ivenditorem dedaerit pro ravorem , isque virus litis aestim. iis,mn fustineris, stipulationem duplae non committi. quia nee mandari actionem procurator hic idemque venditor habet, titas emptore litis aestimasionem e se vitir . cum igitur nequa corpus neque pectinia emptori ab I .non opor et committi Ih-pulationem . suam vis ipse. luditis attvis victus essetis titi, mimariovetisdiai et . placeat eomm tti sipulasionemetit in ipse stilianus eodem ligro scrip e. Nequae enim habere
licet eum, casus, si pretium quis non dedisset, ab adversario auferret r. Trose enim hune ex secunda emptione. id est,exilis actininione, empiori habere tieet, non ex pristina.
Ad s. Idem Iulianus eodem libro seripst, s lue consiliata funerit homo culpa possessoris , dammitis quidem eris possessor, sed non statim eum ad venditorem regressurum , di ex dum stipularione acturume quia laterim, non propter Oi- Bctionem, sed propter fugam ei hominem habere non lices.Blane Aquili, cum apprehenderit possessionem stigati metune io, maii Riptilaetionem. Iulianus ait: Nam ct se sint culpa m sessoris fugisset. deinde, ratisionibus interporis, abfo usus esset: non alias committeretur pipulasio , quam si apprehensium hominem restituisset. Ubi virvir litis aestimetrionem iam it, eruit apprehenderer tibi eavit, non prius, nisi res tuerit.
QUM Ulpianus refert ex lib gauliani inta sese rei L
ejus generis est, ut totam eam legem complectatur: de totam igitur eam interpretari necesse est e quod siet non sine magno emolumento. Si servus alienus, quem
L.Titius mihi vendidit priusquam mihi evinceretur a domino, id est,priusquam dominus mecum ageret rei vindicatione , vita decesserite cellat actio ex stipulatione duplae Cinterposita evictionis nomine. id ei . ex Ilipulatione duplar aes imationis, dupli pretii, quod pro servo venditori numeratum est. Ideo autem cellat actio illa . ideove, quod idem est, non committitur stipulatio ex stipulatione duelae: quia
dominus eum servum mihi non evieit. sed . ut ait, satum humanae sortis, mi resis i non poteli. Male Florent. factam, cum hoc loco, tum etiam in Lutique, de rei vinae Fatum erago humanae sottis eripuit servum emptoti, non evictio do mini. sors humana , fati necessitas . mors, quae individux eli, & noxia corpori. & ut Seneca ait in Tragoed. quadam lex perennis, fita qua evinctos jubet ad vadimonia mortis. Uerum, si dolus intervenerit venditoris, ut si hominem a se veneno imbutum mihi vendiderit , sane tenetur, ut ait , de dolo, id est, ut gl. interpretaturactione ex empto doli nomine. Actioni bonae fidei inest actio de dolo, di sie in Li c. nde sit. Doli actio, id est, actio mandati doli nomine. Acti nem autem ex stipulatione duplae, Ulpian .in Me lib.Iulianum definiisse refert, quae definitio summe notanda est, ex qira pendet ratio superioris responsi. & sequentium i &definitio illa est hujusmodi, non aliter locum habere acti nem ex stipulatione duplae evictionis nomine . non aliter gommitti eam fibulationem , quam si res vendita iudieio
evicta,& ablata sit emptori vel aestimatio ejus, ut l. ig. s. i. Me tit. propter evictionem, vel non aliter. ouam si propter evictionem eam rem emptori habere non liceat ex cauti
prioris emptionis,propter ipsam evictionem. inquam . non propter necessitatem sati, ut dixit initio, non propter fugam servi. ut dicet infra. Quamobrem, qui est alius casus,qni pendet ex eadem definitione , si mota controversia emptori de proprietate empti servi , emptor venditorem, Equi ci tenetur de evictione procuratorem dederit, qui suo nomine rem defenderer, isque venditor iudicio separatus, virin servum actori praenitent, sed litis aestimarionem, id
est, aestimationem servi, de quo lis erat, stipulatio duplae
non committitur, quia servus emptoti evictus non est. Et aestimationis ejus nomine ex causa iudieati a venditore petistitae. etiam venditor . ut eam aestimationem, quam su- tulit. recipiat ab emptore . actionem mandati motrariam
quae procuratori in dominum dari solet, si quid impende
tit in rem domini, non habet et quia in rem suam procura tot datus fuit, Licet, si ea obhasio. de prorare. Igitur neque servus, neque aestimatio ejus emptori abest . Proinde non
est. quod agat de duplae de tamen emptor ipse, si rem de-Dmm. T L. fendisset, de non rei tituto servo, condemnatus pecuniam . id est itis aestimationem praestitisset actori, competere em ptori, quasi re evicta, cum aestimatio eius evicta est, actio. nem ex iliphlatione duplae, HLis. s. i. Quia . ut ante dixi, non videtur emetori servum habere licere, cui servus ablatus sui St. vel abductus. si esus aestimationem non intulitaset. id est,si denuo eum ab actore non emisset.quia litis aestigmatio similis est emsitioni , . t. di pro empl. Id propier,
rer.ams . Et sam igitur eum hominem emptor non halbet.
praestita aestimatione ejus, ex ptiori , sed ex posteriori emptione Ili merito igitur his casu aget ex stipulatione duplae. evictionis nomine . Ex eadem definitione Iuliani. uere hic refertur ex eodem libro, effeti post litem a domino iudieio in rem eum emptore nominis contet aram dico post litem contestatam . quia ante emptor culpam non praestat o post Iitem igitur a domino judicio in rem eum emptore hominis contestatam . si su rit homo culpa emptoris, puta quod cum deberet eum diatigenter custodire, non minodierit, ut si fuerit servus fugiativus, si stigmaticus, sive compunctus notis . aut opinionis malae. Culpa est hujusmodi hominem non custodire . ma xime post litem contecta tam . Et ideo si culpae nominia condemnatus fuerit in litis aestimationem. in ipsius se ilicet servi aestimationem ut Li . s. vlt. de rei vindici non statim eum habere regressum, sive vis ova, ut Graeci loquuntur. An re urs,adversus venditorem ex stipulatione duplae evictionis nomine, quia propter fugam serui, & eulpam suam homo emptori abest , non propter evictionem e sed si eum postea a fuga revocavetit, de apprehenderit. tunc agere in venditorem potest ex stipulatione duplae . quia servus apprehensus, & revocatus ex fuga, sine desiit propter fugam emptori abesset , quia eum recuperavit, de nune primum
post apprehensionem servi intelligitur ei abesse propter evictionem e quod litis aestimatio, sive pretium servi ei absit. Nam, ut subiicit, eis c est alius casus fine eiusa emplari, servus fugerit, ut si fuerit opinionis integrae. qui quidem custodiri non debuerit, deinde emptor ablatutus fuerit, quia culpa caret aterpostgis ea Itonitus, scilicet, ut ait, puta, de eo servo persequendo. de restituendo, vel ipse, vel pretio ejus, si jam eum uoceperat bonae fidei emptor e velii nondum eum usurepetat, quo tempore is se in fugam dedit, tenetur de eo restituendo tantum, non de persequendo, si forte fortuna in potestatem suam veniret, licet post sugam usucapionem ejus impleverita quia fuga servi non interrumpit usucapionem ejus. Et iis quoque de servo eonis testata, non interrumpit usurapionem ejus. Et hae omn-ditur in tri. da rei vinae de eleganter a Theoph. in iis deditas ct viae. Sie tritur emptori qui culpa vacat. absolutus fuerit, inter stit supradictis cautionibus . tamen ne hoe quidem casu statim is emptor habet regressum adversus
venditorem ex stipulatione duplae, non certe antequam apis
prehensum hominem actori restituere damnatus fuerit. de restituerit. In summa, Me commune est inter possesserem. cujus culpa, de posiessorem sine cujus culpa servus,quo de agebatur, fugit, quod neuter statim ex stipulatione duplae agere potent Hoe autem est diserimen inter eos . quod is, cujus euisa iugit. damnetur in litis aestimationem, is, sine cuius culpa fugit, absolvatur, interpositis supradictis mutionibus. Item dioe eth aliud discrimen, quod is cuius culpa fugit, tunc demum agat ex stipulatione duplae,eum servum apprehenderit propter rationem sus adictam di quia litis aestinutio, sive pretium servi ei abest. & iam non propter sugam, quia abolita est apprehensione servi, sed quas propter ipsam evictionem, nimirum, quia & ablato pretio servi, de ipse servus ablatus videtur. Is autem, cujus sine mi pa servus sugit, tune demum a te potest ex stipulatione duplae, non cum apprehenderit. sed cum apprehensum hominem restituerit actori, vel aestimationem eius: quia nihil ei ante abfuit cum eaverit tantum . non etiam quidquam
praestiterit actori. Et ita explicanda est l. ri.
187쪽
Ad Lib. XLIV. Digestorum SA II IULIANI
Ad L.XXIX. de Fign.actione. Si mi alienam bona De emeris, di mihi pignori dederis,ae necario rogaveris, deinde me domin a heredem insiliunii: desinit ese plantis: ct sola precarii rogatio supererii. Idcirco , capio tua inserpellahuum
S I rem alienam a non domino hona fide emerim , &coeperim usu capere. modi vero domino rei eam rem
pignori dederim nullum est pignus: quia pignus iei niuae coosistere non potestaen Tigrivs da ret.j r. Et pi-enoris igitur datione huiusmodi usucapio, quam coepi, inchoavi, interpellatur nternam pitur a quia per creditorem, in cuius persona pignus non consistit. possessionem debigor eius rei, quam dimisit creditori, non retinet, cum eam
rem creditor , non jure creditoris , vel iure pignoris possideat. sed iure dominii Lnon solam, s.fi rem itium,de Uure rati cap. Qui s. omnino coniungendus en cum hae lege. Dam est etiam tota ea Iason solam , ex hoe libro M. Denique creditor eam rem possidet, non ut pigneratam . quia pignus non valet rei suae . sed ut suam propriam . Unde si non domino eandem rem pignori dedi, hic est alius casus priore casu dedi domino , posteriore hoc casu pignori dedi non domino ) Sic igitur dico . si non domino eandem rem pignori dedero, qui postea ejus rei dominus esse coe in Crit. ut puta, si vero domino heres extiterit, pignus perimitur e quia recidit in eam causam. a qua incipere non poterat . Et consequenter hoc quoque modo illaeapio interis rumpitur, quia per eum creditorem possesfionem . quam a
me ipso abdicavi, ut transferrem in eum , non retineo .
Possessionis interruptio . usucapionis interruptio est e quia visu capio continuam ex suis operis possessionem requirit. Et quod exprimitur etiam in hae lege si mo sorte eam rema creditore precario rogaverim, ut penes me esset, stilicet precario . etsi pignus non coonsiit, ut diximus, consistit
tamen precarium. usucapio autem omnimodo interrumpitur
Ex libro a. iam dedi I. Es. de piget acti suae e aeret
quodammodo mim initio l. 3 . de ac in rer. domin. quam hodie explicaturus sum. Operae pretium erit, ut ametequam veniam ad eam Ls . perstringam paucis sententiam d. I. Ep. quam exposui nudiusquartus: Si rem alie nam, quam usucapiebam, ante impletam usucapionem, d mino esus rei pignotis eausa tradidero . vel si non domino, qui mox ejus rei dominus esse coepit,deinde a domino eam rem precario rogavero, ut ea scilicet uteter . vel ut in ejus mssessione esset, pignus non valet , quia domino res sua pignoti esse non potest . Tt ideo usucapio . quam ego inchoaveram . interrumpitur e quia possessionem , fine quati sucapio non procedit, dimis, nee eam retineo per credit rem. qui rem possidet ut suam. non ut pigneratam sibi. At precarium tantum valet , quia rem alienam, non propriam Eprecario rogavi equa ex causa precarii si pignus valeret. si ne usucapio mea non interrumperetur. I. 3 d. quam omisi
nudiusquartus. de atquir. posses. Verum ubi pignus non . valet, possessonem meam interrumpi necesse est. Et usu capionem igitur:quia precarii titulus nihil proficit ad os capionem . vel inchoandam . vel implendam , l. id servo, de obligat. di action. Ad IsraXVII.de Acquir.rendomin. v servum,qui planori datus est,ereditori nee possessa ad driium auia nec sim
Iar me, nec mandatione , nec iura alio modo per eum servum
svicquam ei ad iri an quamvis possessio penes eum A.
Unc veniamus ad LIq. de r rem domin. In primi cipio docet. creditorem , cui debitor pignoris causa tradidit servum suum proprium . non servum ipsius creditoris , possidere quidem eum servum naturaliter Iure pignoris , ut L3. s. u. ad exhil M. Letim o sonis . s. es. .debitor . I. u.de puniati. Debitorem autem eum servum omnino non possidere , quia possessionem . quam habuit. creditori cessit. Muidere tamen singitur ad unam causam. de eam quidem solam puta, ad usucapionem implendam . . Lis reservum corpor iter,useq.Cresitoris enim possessio non interrumpit fure coeptam a debitore usucapionem. Lld.eod.III. I. rvi nomine . de Uurpariov. di Uticap. Quod utilitatis causa receptum est contra rigorem iuris , ut qui desit possidere, singitur 'indete ad nane causim tantum. Quamvis autem, quod ad caeteras causas attinet . creditor solus servum pignoti datum possideat tamen Per eum non acquirit possessionem rei cos usquam: quia nee dominium. vel obligationem, cum creditor eius servi possessor tantum sit, non dominus . domini solius est, aut quali domini serisuum acquirere. Unde quod ait in princalusus l. creditori, nec possessio acquiritur . id est. nee dominium . nee 'stioso. Et hoc usque adeo verum est , ut nec creditori ex re ejus, vel ex suis operis servus pignori datus aHuirat. l. i. c. e signia' ut, inquam, ei sicut Iulianus ait hoe loco, qui di in tam citatur in iusser seruetim eorporaliter, nec stipulatione acquirat, nec mandatione, ut in Florem .scriptum
est, in aliis tradidi ione . Puto Iulianum scripsisse manuclati' ne, quod idem est. Me ullo, inquit, alio modo , veluti diae ione dotis, Mian primis stirini. Ad I.Si unus ex dominis servo eo vini peltiniam donavitet in potestate domisi es , qviemadmotam ferνo eo tini pecvniam donei: Nams hoc solum egerit. in ea separetur a suis rasioni , , di in pecudio servi sit e manebit ejusdem domini
pronitias . si vero eo modo petaniam servo communi dominuerit. Domodo alienis servis donare solemti, e set sociorum communis pro portione, quam in servo habebunt. Ad g.Sed ut sequens qudistici laetim habeas, constituamus , socium ita ferra rem vi pectiniam donasse. vis proprietatem Itiam uanere vectes. Si ex hac pectinia servus sis um camsaraveris, erit is Antas remmtinis sociorum pro portione d Mimi. Nam ct se stirii bis hammi, servias esse is fundum comparaverit . ociorum erit pro portione dominit . di vicenim vi fructuarivi serra, ex resinfriarii non ad iriin prietario , ita , communis serras ex re alteritis dotani nona tibii adteri domino Sed Dre motam in his, quae aiivnde adquirunt,m disersa em his en fremor tam seravi com-mnit cretusi cum auer 'timaria non assiaras . auer d mittis assiet irat) ita Dod ex re dem fractuarii ad Uuum fuerit, ad emm solam pertinebur quod ex re asterius domini servus commvinis a viserii, ad tigramque domitivim periunetis. Ad g.Sicut servus communis Dipulando n-inatim a Ieri ex
dominise ita per traditionem ateipiendo, soli et adquirit. Ad I. Quod unius servus per traditionem accipiendo . se accipere dixerit domino, di Titio e panem domino adquiret, in parte nihil arii. Ad 3LFructuarius servus s dixerit,' domino proprietatis per
graduionem accipere ex re fructuarii . totum domino a tii.
rei: Num ossipulando ex re fructuarii, domino proni
S Equitur in s. r. haee quaestio , si unus ex dominit servo
communi pecuniam donaverit . utrum ea pecunia maneat donatoris propria , an fiat eommunis 3 Et lusianus ait. videndum esse . quomodo eam pecuniam servo communi unius ex dominis donaverit,an ut eam separaret a rationi
huc suis. & in peculium servo daret Peculium dicitur quod dominus ipse separavit. ratione, sua, a servi rationibus discernens, L .in prine. de rere . Et eo sane modo. si dona vit servo communi eam pecuniam . totius pecuniae dominus manet, ut raro . de pereL Peculium enim servorum in honis dominorum est . sicut filiorumfam. in bonis
188쪽
3 oy In Lib. XLVI. Digestorum Salvij Juliani. si o
dia dominis civiliter possidetur, non a servis . Linterdum, ps.s res, de furt. Quamobrem de id domini peculium vocant,
modo peculium fetui . modo peculium suum . hi d. s. v. de usi di halii. Et tursus videndum, an eo modo pecuniam servo communi dona velit , quomodo donati solet servo alieno . Et hoc casu, sicut servo alieno data confestim do mino acquiritur . ita servo ex parte alieno , ex parte proprio, id ei . servo communi donata socio acquiritur . pro parte dominii, quam in servo habet. Alterius vero i,artis proprietas remanet apud donatorem ipsum. Denique stea pecunia communis hoc casu in luc I.de toto hoc iit.rae
e. MD. dicitur proprietas, de dominium,e di istit tin. Nihil autem huic sententiae obitant leges , quas obsicit Acciit LI. verum is servo . pro De. O LPlautitis , ad LGl d. quia de legato loquuntur . servo communi relicto sine libertate ab uno ex dominis . Iulianus autem hoe loco non loquitur nde legato, sed de donatione inter vivos, lacta ab uno ex dominis servo communi. Et alia est ratio legati,ions e alia donationis inter vivos. Donatio statim valet, quali saeta servo eommuni. Hoc polleriore casu,vivente scilieri utroque domino, legatum valet a motis testatoria demum , quasi relictum servo alieno id est, servo domini superstitis. non quasi relictum servo communi. valet,inquam , ut ait i. verum, propter partem superstitis , non propter communionem , vel societatem , quae se a stiti in eo servo post mortem alterius domini intercedere coepit inter heredem
deiuncti domini, & dominum superstitein , ne ut Ulpianus
eodem omnino modo lib. g. ret. ti .rr. ait, servum comis
munem recte heredem institui sine libertate ab uno ex d minis . quasi alienum, propter socii superstitis partem e &ideo superstiti etiam laeto totum legatum ad uititur, non Cheredi testatoris . licet inter heredem testatoris . de socium superstitem, post mortem testatoris is servus incipiat ei se communis . Quod etiam Paulus scripsit 3 .sent. iii de legat.
At posito priore casu haec est alia quaestio ) line modo
donandae pecuniae servo communi, puta , unum ex dominis servo communi donantem , id egisse , ut pecunia donata in dominio suo, de in peculio sit vi estit, si ex ea praunia
stivus fundum emerit, & traditum aeceperit, quaeritur, antandus ex pecunia donata comparatus , sit communis sociorum pro patre dominii, an proprius ejus ex cujus pecuria comparatus est Et respondet Iulianus esse communem. Non omnis res ex pecunia mea comparata, ct ipsa continuo mea est, I ri. sv. de probat. 16. CD rei virid. O l. t.
cs qius alteri, vel Mi. Fae me donasse eam pecuniam servo communi . vel lac ( nihil resert ) servum communem eam pecuniam mihi, qui pro parte eius dominus eram, Libripuisse, meum non est . quod ex ea pecunia comparavit, sed eommune i ncq furtivum item . quod ex pecunia furtiva comparatum eli, I.qui vas, s. II. de furi. Sicut nee oppigneratum , quod ex pecunia oppignerata partum est l. v. s. ias. qui poti in pign. hal. Hae in re differentia eth
inter servum Iluctuatium . & communem . Nam fructuarius servus ex re, pecuniave humarii acquirit soli fluctuario, Don proprietario, nisi nominatim proprietatio stipulatus sit, vel nisi se, quod sibi tradebatur. proprietario ac-eipere dixerit. Quod etiam in hac l. ostenditur Deq. oes .pen. o Ipende stipia r. LE . I tuactioni, de C r. At
scaevus communis ex re alterius ex dominis, utrique adquirit, I ret. de Niptit servor. Ubi & haec disterentia proponitur , id ex re . s. i. eod.tit. Mommvinis , hoc tit. lao vini. geommum divid. Est etiam , ut haec ipsa lex ostendit, in iis noee servus acquirit aliunde, id est, extra rem dominorum. vel fructuarii et ait aliunde , ut e I.communis . in fin. Me itit. Basilica vocant me vrahis. In iis, quae aliunde servus acqui- rore rvcve re, differentia etiam est inter servum sin-ctuarium, de servum communem: Nam fructuarius servusaeis P, a non acquirit domino usu luctus, cum ex duabus tantum causis ei acquirere possit, ex re eius & ex suis ope ris . sed ea aequitit soli domino proprietatis . Servus alatcm communis ea acquirit utrique domino pro parte , Qua dominium quisque in servo habet. Quae valde nota da sunt. Nee eit omittendum quod addat in s. quod finitis.
eommuni, sed de ptoptio unius in solidum . qui si stipule
tuae dati domino, de Titio certam summam , partem tantum dimidiam domino acquirit, is mala, cidi Thio. de vers. obliti I. Dod F, Iussit. de in ii. Iliptil. Pro altera parte inutilis est ii ipulatio : In altera, inquit, parie. nihil agit, ut Id quis alii . In te eod. iit. Si quis alii, inquit, quam ei. e ui juri subjectus si, Rutiletur . nihil agis. Nihil vero agit quia nee pro adjecio solutionis gratia ritius haberi potes id quia dixit, domino, o Titis, C .is mihi, o Titio . si dixisset , domino . aut Diis , pro adiecto haberetur solutionis
Ad is ult. St. etim mihi donare velles, jusserim reservo comm . ni meo ct Titii rem tradere , ita e hae mente acciperet utrem Titii fateretenihil agetur. Nam di F prorarae iri mea rem tradideris. tia meum sacerra et it hae mente acceperit, ut tiam faceret, nihil aretur. Huod si servus comm vit hae menicareeperit. tii duorum domi rum faceret e in parte alterius domini nihil agetur.
IN I .ult. docet, nihil etiam agi si eum,qui mihi rem alia
quam donare volebat , jussero eam rem tradere servo
communi meo. 3e Titii . & is servus hac mente acceperit. ut eam acquireret ritis,non mihi. vel mihi, & Titio, no
mihi soli r nihil, inquam, agit in persona Titii, quia I itio
acquiri ea res nulla ex parte potest contra voluntatem donatoris, qui eam rem mihi soli aequiri voluite N ex voluntate quoque Mus cam rem totam mihi acquiri verius est. inspecti mente donatoris, non inspecta servi mente . Idque prohat argumento procuratoris,cui si res tradita sit,ut eam mihi acquireret . , is hae mente acceperit , ut eam sibi acquiret et, de haberet. nihil agite in persona procuratoris
nil ieet, ut rectissime ait i. i mihi, Ap. de donat. sed mihi
res acquiritur Iuxta voluntatem domini , qui rem ita lidit procuratori meo, ut fieret mea . quam quidem domini voluntatem procurator meus everteto non potest, Ua procura io m. At si tradita proeuratori meo res sit a domino . ut eam sibi acquireret, non mihi . eum ego ei mandassem . ut eam acciperet. sane dominium esus rei mihi non aequiritur contra voluntatem domini . qui rem tradidit. antequam dioeutator eam rem mihi tradiderit ex fide bona . Et ita aceipienda est bet ex mansisti, hoc iij. O l. r. Oe tis, qui a non domino manum sunt.
Ad L. xxxviii. de Adquit. possest Eui absenti servo seri -
t. vi in libertate maretur, non eam mentem habet. Mi patim
metit servi possessonem di irere . sed magis destinationem ham tu id tempus conserie, quo serνus raritor fiasis stierit. LEhem 3 . de acq r. rerdomin. quam heti exposuimus.
sequitur l.D.de adquirepos. Servos nostros, quamdiu servi manent, nee ah alio apprehensi sunt, possidemus ei is viliter, ut domini i& per eos adquirimus dominium , posscssionem, obligationem . M liberos iactos, sive manumis scis, sane desinimus possidere, quia liberi hominis nulla possessio ei vilis est , eius Lilicet, quem scimus este liberum.
i. vin heredes, g. vlt. l qui vi versas .isse tu. l. ro e prohat uos ergo manumittimus . eos desinimus possidere. d. t. Laui tiniversas , fauem quod mobile est. etiamsi manumiti ior ure non valeat, issem ins pro donaso . Et quocunque modo a nobis manumisii sint. Nam de manumissum per epistolam . ut ostenditur initio huius l. desinimus pos idete, ouod diei potest etiam de manumisso inter amicos, quales
manumissones sunt multae in Comoediis Latinis, vel con vivii adhibitione, sive per mensam, cum eos scilicet domi nus mensa sua dignatur. At quaeritur, utrum statim atque epistolam ad servum nostrum serpsimus . qua declaramus nos velle, ut liber sit, ut in libertate moretur . de linamus eum possidete . an tunc demum, eum epistolam servus acceperit , & legerit 3 Et Julianus ait, non ante a nobis Mussetvi possessotiem dimissam videri, quam ens stolam a ceperit, & resignaverit . & legerit: quia hoe demum tem 'pore peragitur manumissio . Idemque Ulpianus, ut relatum
189쪽
3ii Comment. Jacobi Cujacij si a
e si in stagmentis regula rem eadem ratione existimavit, muliere serviam suum manumittente per Epiuolam, non satis esse, si mulier epistolam conscripserit tutore auctore. Mulieres olim erant in perpetua tutela ) nis S tempore redditae servo epistolae tuimis auctoritas perseveret et quia tune peragi libertas intelligitur , cum servus cognovit d
Ad s. Si quis possessionem fundi ira tradiderit, tit ita de meedere . a dicat, si j vj sundus esset e non videtur possessio tradita, si fundas alientis su. Hoe amplius existimandum. Iose essiones sta eo iditione tradi possedictit res fui tonditione re
diinrtirentatie aditer accipientis fiunt, quam conditis exii erit.
S Equitur in s. i. h. l. Rerum dominium, S possessonem
per traditionem in alium transferri posse sub conditi ne qualibet. ita ut non ante transeat in accipientem, quam conditio extiterit, ut Li. s. i. de donat. L 3 . sv. hoc iit. Traditionem igitur non esse actum legitimum . Si esset actus legitimus, non acciperet conditionem, ut habetur in regulis suris, ut emancipatio non reeipit conditionem, aut diem. Denique nullus actus legitimus. & solemnis recipit conditionem expressam tacitam recipit. Itaque in hoc pr liosto ab Accurso Martinus sure reprehenditur prolato ioe s. r. in q. deservittit. quod Martinus diceret, domianium non posse transferri sub conditione . neque ad tempus, quod etiam refellit Liat. c. de Iet. Neque vero sentenisciae huius s.quidquam obstat lex Isbeonditione de Iolas. quae hoc posito, qBod ea lex ponit. pecuniam promissam fuisse sub conditione, At mox quoque solutam suisse sub eadem
conditione . ait solutione huiusmodi promissorem non li- herarii antequam conditio extiterit: quia quod solvit ante conditionem. non secit accipientis . Quod Ainde sequitur in ea lege. nec obstare, quod ante Mus pecunia secta est, ne est accipiendum , id sane non obstare, quia ante conditi nem etiam impletam pecunia facta non est accipientis. Quod dico, de traditione facta sub conditione, utique procedit, sive conditio fuerit expressa, sive tacita. Saepenum ro eadem vis est expreas , di taciti. De tacita conditione exemplum sumo ex initio hujus legis. Manumisioni enim factae per epistolam iacite ines haec conditio. s epistola, &voluntas mea ad servum pervenerit, quia epistola ipsa non tam est manumissio, qua in desinatio, ut ait, domini se
Num manumittere volentis . Quamobrem nec ante effectum habet . quam servus cognoverit domini voluntatem .
Quod S de qualibet alia libertate en proditum , i.abfeni de donat. Et longe igitur at a est causa dandae, sive pror
pandae dotis, aut donationis ante nuptias, cui tacite nulla
conditio inest propter votorum festinationem . ut loquitur Mure .lib. s. Alia item ratio est mittendi tepudii cui etiam tacite nulla conditio inest . l. f. C. de res Q. Quia plerum que haec res agitur callido . D piscipiti animo. Ad g. uit. Si is, qui Nilo servum ven id rat, heredi eitis eum iradiderit : poserit heres reditim heredita, artim p s se ponem per eum adprehendere. qtita non eruetis itire hereditario, sed actio ex empto ad eum peraenit: Mim o si ex Bisti IIa,vel ex tectamenio servas i statori Ahittii fuisset heres eum
cepisset: non prosileretur rerum hereduariarum possis
nem per evindem adquirere., Equitur s. titi. h. l. qui ad veterem illam regulam respiacit, quae vult he redem pdir servum hereditatium rerum hereditariarum p sessionem adquirere non posse l. I. s. veteres, hoc fit. Ut intelligamus. eam regulam non pertinere ad servum emptum . ne. dum acceptum a defuncto, quia non est hereditatius . cum inventus in hereditate non
fuerit, vel ut elepanter lulianus ait. quia non jure herediatario is servus diu heredem pervenit, sed sure emptionis, actione ex emptor actione quidem hereditaria i sed quod actione hereditaria paratur . non continuci & id hereditatium est . Tademque ratione nihil eam reeulam peltinere iis servum defuncto lepatum , aut promissium , nondum isti aditum e quia etsi tradatur heredi nus ex causa legati defuncto rei cti, uel ex eausa stipulationis a defuncto in
terpositae , certum est, heredem eum non habere jure hereditatio. sed iure legati, actione ex testamento, vel iure stipulationis, actione ex stipulatu . vel certi condictione . Accursit interpretationem merito rejiciunt Paulus Castremta . & Raphael Cumanus. Ad LXXXIII. De Usurpat.& usucap. Nori solum hora fidei emptores , sed S omnes . Di po sidens ex ea ratio , quam Uurvio sequi scura, paritim anelliae stirtivae visu sitim fa-eiunt. Idque ratione iuris introductum a tiror . Nam ex Pacatio quis ancillam tis raperet. nisi lex duodecim tabularem. vel .Attinia obstaret. ex ea ratio necesse est paritim usucapi.s apud elim conceptus, edistis eo tempore stierit, quo briiram esse matrem eis, ignor M.
die tantum explieabo principium . Ah solvitur initio hujus legis quae illo diu vexata . & controversa etiam inter veteres, an partus ancillae iuri tuae usu eapi possit a Certum est. honae fidei emptorem . sed & alium quemlihel bonca fide possidentem ex iusta causa . quam usucapio sequi s let , rem alienam ex iusta causa de justo titulo sibi traditam usu capere posse. & amissia ejus rei possessione ante impletam usucapionem . agere nosse , ut redii petet possessi nem, quam amisi interim . Publiciana in rem actione , ac si complesset usucapionem . Publiciana actio fictilia est actio , quae scilicet fingit, eum usucepisse rem, quam non dum triscepit. Et accommodatur tantum honae fidei pocsessori hus. bona tae habita pro verittite , vel honae fidei possessore habito pro domino. praesumptione quadam iuris . Et hoe ita demum vertim est , n ea res furtiva non fuerit . Nam rei surtivae usucapionem inhibet lex duodecim tab
latum, & l. Attinia. I.ex, inquam . duodecim tabularum. in qua jubetur esse aeterna rei sortivae auctoritas. aeternumque dominium . quod usucapio perimere non possit. I --tivae, Insistit de s eqvon. Et ubi lex inhibet usucapionem. hona fides possidenti nihil prodest. I. a . hoc iit. Et ait, non solum hora Idei emptores inoe est initium lepis respiciens ad edictum de Publiciana in rem actione . quod de emptoribus tantum loquitur . & porrigitur tamen etiam ad omnes iustos possessores. I s .eo rit. de TQ icin rem a T. Quamobrem sibi ieit hoc loco. sed S omnes, qui possident ex ea causa, quam usucapio sequi solet. Quia igitur ancillam furtiuam bonae fidei possetar usucapere non potest . qua sicinit est. an saltem partum eius an illae usu capere possit 3Tt respondet posse ex justa causa , iustoque titulo acquirendi dominii a possdeat. Partum igitur ancillae furtivae
non esse furtivum. ut Lrd. de verbia senis Ioue verum est. si ancillae surtiuae partus apud hcinae fidei ponestorem coram ceptus , S editus fuerit , cum adhue ignoraret . ancillam esse furtivam. ut L s. pro edi t. s hs reo. g. paritis, de Tu h h. in rem act. Uhi. & in nane rem Iulianin laudatur auctor. relatis ipsis verbis huius imis. Dieci s apud bonae tades possessorem eonceptus, S editus fueriti Nam n comceptus fuerit apud furem, vel furis heredem, etiamsi editus
sit apud bonae fidei posse fiorem, usucapi non potest. d. s. t Ius, ET L i rasi s. ancilla, de stiri. l. . scie illo, O s. q.
Ad s. Quod vulgo respondetur iratim ibi causam possesso
ni, mtitare non posse: go iras verum est, quotiens quis sciret
P hona fide non possidere latri faciendi ratio inciperet possidere. Idque per hae probari posse: Si Pi, inerti sundum sciens ab eo, eustis non erat, possidebit pro possessore . sed soandem a domina emerit. incipiet Iro emptore fossidere, vec,id bilis situ ira caicam possessionis mulas . Idemque juriser i. etiam si a non domino emerit, eum existimaret eum dominiam esse. Idem hie si a domino here, insiliuitis fuerit. Melhonoram ejus p essonem arreperiirinemidi fundare pro here' de possidere.Hoe amplivis issam e sam Miserit exi 'xsandi, te heredem, vel honorem possessorem domino extitisse es sim pro herede possidebit . me cacam postsom, sibi
mimare videbisur. tam LM igitur recipiantur in erus preso
190쪽
In Lib. XLIV. Digestorum Salvij Iuliani.
nam, qui possessionem habet : qtianio m ii in eolano reei- A praedone non potest usucapere . aut deducere usucapionis sienda sum, qui nec vivo , nee morius domino tiliam pos- - - - : a sionem habet. Et certe s eo oras mortuo domina emerii sutidum ab eo, qui existimatat se heredem eius, vel honorum
possessorem esse ripui pro emptore possidere.
auom fundi enim a praedone vi posiem uiueapio non est ex L Plautia , de fulta , de qua agitur in s. seq. si dominti .
ad quem sam tempus est, ut veniamus.
Ad g.Si dominus fundi homines amaros venientes ex si maverit, atque ila profugerite Damvis nemo eor- futi vim ingressus fuerii: vi destis videstire sed vibilatantis id praedium, etiam ante tiam in potestarem domini redeat . a honae
fidei possessore ustieaputir:quia sex mutiria, O stilia ea demtim vetula longa possessone ea, qua vi posses fuissent,non etiam ex quilus vi qms dejectus suisset.
AIt in L si dininus . vi dejectum de possessione sundi dominum videri, qui cum existimaret armatos regula locum habet, non in civili tantum . sed etiam in na-R homines in iundum situm venire , di musa possessione
S Equitur in L 3 s. de surp. in Uticap. s. quod viasse respondetur, qui est conjungendus cum l. r. quae en ex eodem libro,s. I. inspro heraeujus s. i. etiam idem initium est, quod vulgo respondet r. Quibus veri, is significatur regula suris, consentiens cum omnium respontis. Ea vero regula vetus est,& desinit, neminem sibi ipsi causam, sive titulum c Idem est causa , di titulus ) possessionemve mutare posse . i. s. saliud , i qui bona fide . s. t. de ae in pril. i. s. c. eod. iit. i. Io. ad prolati em , C de liber. cavis Quae turali possessione . G.r. s. i. Et civilis possessio ut hoc paucis explicem , quod vix dum enuclearunt interpretes )possidetur animo, & iure domini ir naturalis Aio jure . veluti sule pignoris, vel jure precarii. vel juie peculii,vel iure usust ructus, vel jure conductionis . aut quasi conducti nisi aut jure sequestri. Quae sine ullo iure possidetur . ea non est possessio,cuius nulla ratio in hoe jure habetur . N tutatis possessio nunquam eli sne jure . Rursus civilis pocsideiur pro suo , quia jure dominii et naturalis pro alieno , quod ad dominium attinet , sed sure quodam proprio. At quis videatur sibi causam posscssionis mutare , quis non positis propriis . & congruentibus exemplis declaret. Qui seit se hona fide non I uidete . qui scit se rem alienam possidete, ut puta, qui Lit, se possidere ex causa depostitando profugerit , quamvis eorum hominum nemo sundum ingressus sit, quod . uti talptum est in hoe g. sane est talsum & stultum videtur. vix enim existimatio mea .
sonmitimve sine rex uiquam possit persuadere . me videlectum esse: & existimatio quoque, ac veritat, sive res, adeo sunt adversae, ut positio unius excluso sit alterius. At ventio ( ut utar verbo Plauti , quae tibi Me ventio es) At ventio hominum armatorum , atque conspectus, vetitas ipsa est . non existimatio igitur . Existimatio, opinio est mentis sine re quod Ae illud satis indicat , quod faciatur , plus esse,quod in re, sive in veritate est, quam quod in exi-simatione, L . s.Dotient. de manum vita. s. s quis rem . In Aetii. de Iet. Ae praeterea omnes auctores, qui hac de re tractant, ponunt dominum timore perterritum prosu- vel commodati . vel ex causa conductionis , quas causas C gisse , Li. g. idem Labeo . i. g. si quis au em , tinde vi, Lumea pio sequi non solet ( usucapio sequitur civilem tam tum liosessionem, non naturalem) Hic, inquam . nihil agit. si incipiat, si apud se statuat. hoe ipse sibi eonfingens pocsidere se pro herede, usucapiendi causa, vel, ut ait hoc lineo, de in c. r. s. i. qui ut dixi, cum isto conjungendus est lucrisaciendi causa , gratuito acquirendi causa . Usucapio est lucrum, usucapionis eausa est lucrativa . Et ita quoque haec verba i trifaciendi causa accipienda in L i p. ex qti luseau is masor. Nihil, inquam, agit, quia ipse sibi causam possessionis mutare non potest . Idemque erit . si quis ciens fundum emerit a non domino . atque ideo fundum illum possidet pro possessore, id est, nulla alia ratione, nullo alio titulo, quam quod possideat: qui interrogatus cur possideat, vertit interrogationem in responsonem . & diis merum . g. l. quod mes. eaca. Et Marcus Tullius in Orat. pro Caecinna saepius, imo de nulla alia in re ponunt quemque profusise, nisi jego timore perterritum, non opinione non existimatione , aut suspicione sola . d. i. metum , in prine. Quamobrem hule verbo , quod est in hoe s. exulinaverit, jamdiu probavi detrahendam esse tertiam , de
octavam literam. Et ex eadem oratione etiam docui, non
aliter dominum vi delectum videri, quam si viderit arma- eos, qui ad vim faciendam veniebant . , extitia uerit(se i pendum est) atque ita profugerit, licet deserta ab eo pocressone, postea armati in eani non venerint. Et dixi, si via derit armatos . qui ad vim faciendam veniebant e Nam si viderit, qui alio tendebant, vel si audierit tantum venire , non si venientes viderit dominus qui vano timore perculucit his solum , quia pollidem Si igitur fundum illum poc D sus, profugit, vi desectus non videtur. d. l. 3. quis av- ideat pro possessore, de mala fide et nee enim ulla ratione iem . d. I. uetiam . s. ii vani timoris nulla sussa excusatio solus ipse, ut usucapere fundum possit, potest sustam face.re pMinionem, quae injusta est: sed si, ut in hoc s. ostenditur , eum fundum postea a domino , vel a non domino hona fide emerit, tum sane landum possidete incipit pio emptote i& emptum a non domino hona fide usucapit , quia non ipse sibi causam Possessionis mutat, sed venditoris factum , venditoris voluntas , cui postea a venditore quae licus titulus accessit, taene i vilia a tis , ins de precam Denique non ipse . sed alius ei pollegionis causam mutavit. Eodemque modo, si malae fidei possessis heres instit tus a vero domino , vel ab eo, qui sustam causam habuit existimandi eum essh dominum, hereditatem eius adierit . vel honorum possessionem secundum tabulas acceperit est, t. rR . de ret. itim Et multo minus vi desectus videtur. qui existimaverit tantum , aut per somnium imaginatus fuerit, homines armatos venire , qui somno perterritus su gerit. At, ut ponendum hoc loco est. si vitis, atque cognitis armatis hominibus , quos habebat infestos . quique ei ad vim inserendam consulta opera veniebant, extimuerit .& fundo prosia gerit quamvis vi dejectus videatur , qua te nus sei licet recte agat interdicto unde vi. non omni ex eausa. licet intellecta domini iuga . eotum hominum ne mo fundum ingressus sit, tamen landi uiuea pio non inhi-hetur, quia vi possessus fundus non est . nemine ingressi se ilicet. Et lex Plautia ,& Iulia vi possessatum tantummodo rerum immobilium isse capionem inhibet, non earum , huic quoque possessori facto testatoris posiestionis eausa ii ex quibus vi quis desectus est, ut L q. s. si tu me vi, su mutatur, non animi sui Astinatione nuda. Et ineipit igitur eani rami quam ante pro possesiore possidebat , nunc pocodere pro nerede . vel pro honorum potassore, quos titulos usucapio sequitur: illum . qui est pro possessore non item. Et multo magis is, qui suo nomine . & si hi non possidebat. sicut superiores, sed qui alii.& alieno nomine imo fidebat. ut colonus. sive conductor fundi. a cedente extri secus. ut ait Ls.cae atquir. poseis causa nova . ut si mora tuo locatore iundum emetit bona fide ab eo, qui se ex iubmabat loratoris heredem, aut bonorum poliessorem esse ,
incipiet pro emptore sibi possidere. & usucapete , qui ante possidebat alii, ne usucapere poterat: ait . ab eo . qni existimabat se heredem esus , Hl bonam petessorem esse , qui , hae tit. Is ergo fundus a bonae fidei possessore usucapi potest, licet nondum redierit in domini potestatem, quia vitio omni earet.
Ad g.Si mihi Titius, a Da sutidum praere volebam . possessione cesserite ti capionis rausam iustam haselo. Sed si , a quo eae stipulatu fundum perere volebam cedendo mihi po
fessione, si solvendi causa id fecerit: eo ipse egities,ui fundum
OEquitur vi s mihi Titius. In usucapione non tantum o bona fides possessoris exigitur, sed de iustus titulus: dei ullus titulus est, ut in hoc F.proponitur, etiam titulus pro