장음표시 사용
271쪽
Et illud est eritissimula. legata non ueheri . nisi deducto pomni aere alienor prius habeti rationem creditorum, quam
legatariorum . Et creditorum quidem . si vel solam deductionem habeam. non si civilem obligationem. I. i. s. enique, ad Senasme. Trebeli. Ad L. LXIII. De Legat. III. In repetund)s laetatis haec veris M. Dae adjici silent, item dare damnat Hlo i ct ad randiis iisne,, ct ad dies legatorum earumdem repetendas referri, Sahinas respondit.
Ex hoe Libro I. est etiam tas de cujus verba lite
sunt e In repeiundis legiis hae verba, qtiae attei solent:
Item dare damnas esto , repetere videtur testator legatum,
quod reliquit pule . ves in diem . vel sub conditione, si ei adjiciat aliud legatum . quod relinquit eidem , his verbis: Iribe amplius tentum illi dari volo . Ist si quidem legato ante
relicto adseripta sit dies . vel conditio, eadem dies, eademiaque eonditio in sequesti legato rei etita videtur. Legatum repetitur cum sua causa, L cum serras . de cond. in . l.avia, Vilerii, omni f. de condit. o demonstr. Repetitionem au tem legatorum facit non hic sermo tantum e Hoc amitti . sed etiam . ut ex Sabino rescitur in h. l. hie artieulustiem, quam in rem hie locus lingularis est, ut intelligamus, quod uiuvenire potest in multis causis, hune atticulum, item, vim repetitionis habere .
Ad L.XXIX. De Cond.de deman st. Hae ravditio, F in capi lolium ascenderit, se recipienda est, s cum prunum potueris
ditio proponiture si eapitolium assenderit, illi do. leto, ut vulgo legiture quae conditio sic accipienda esse dieitur. Icum primum postieritiae cupitolium ascenderia illi do, ter s.Qtiae sententia est falsae quia conditio haec potestativa est, id est in albitrio, & potestate legatarii, cui adscribitur. Et pote nativa conditio . quae in dando, vel faciendo consistit quo cunque tempore impleri potest et nee statim atque impleti potes impleri debet invito legatario . crs. s. i. do herissii Uit. Trahi potest conditio potestativa in longum tempus. I t repugnat etiam scriptura Florentina quae in fine habet ascendere, non ut vulgo, ascenderit , di exigit omnino , ut eooditio in non faciendo fuerit concepta . hoc modo . Si Capitolium non ascenderit . ut in L i . de mauum flectam.s noti maritimiserit . t. s peculium . s. h. de fialutis he Denim conditio . si Capitolium non ascenderit, recte dieiturne recipienda esie . si tam primm potuerii ascendere , non
ascenderit Ad LXXV. De Ronuibertor. Pitamditi patrono honor mpos
sessio partis debitae dari pinest exceptio deletoritas datur ad me tit heredem petendem,s non in ea causa set patronti,,ut b hortim possessionem pro parie debita contra iastidas peiere
TRanseo ad de honii liberi. Patrono praeterito te stamento liberti dari potest cootra tabulas bonorum possesso non in assem . ut filio praeterito testamento patris , sed in semitiem tantum jure veteri: in trientem iure nouod haec est pars debita verecundiae patronali, ut loqui- Etur l. Eo. de Amat. Et ideo , quamdiu partis debitae bono tum possessio dari patrono potest, si debitores hereditati i,b herede seripto in solidum conveniantur , tueri se pocsunt. na solidum scilicet solvere cogantur . exceptione hujusmodi, quae praesudicialis est exceptio e Si non in ea ratio stivit talitestamen livi contra eas patronas bonorum possionem pro debita parte petere posset, id est, pro tertia . Et secundum sui novum in Basil. hoc loco scriptum est. AMAA H. -κ- eleem sicut heredem scriptum filio praeterito. sa cum ea agant creditores hereditarii . proditum est eueri se posse exceptione e si non in ea cavsa sunt ia tecta
. menti, ut cotitra eas honorum pos sis filia i satoris praeeritio dari possit, in I. a. de exemt. rei sus. vel etiam si agat hutex seriptus cum debitoribus hereditariis . repelli quoque ipso eadem exceptione potest . ut patronus in h. LAd L. XX. De Mortis caus. donat. Ei, qui non ampum parae capere poderat Iegatus es sunAs . s decem dedisset heredi non totam summata is dare debet, vi panem stinat haheret. sed parrem tantaaeae pro rata . qua legatum consequatur. S Equitur l. ro. demon eae. donis. Quae est de mortis
causa capione, puta de eo quod conditionis implendugratia legat alius heledi dare debet, ut perveniat ad lega.tum. Pone, legatum sucidum ei, qui non amplius dimidia parte ex testamento capere poteli, veluti uxorem habenti.
di liberos non habenti . id est, orbo, qui legatorum ei relictorum dimidia patie mulctatur, auctore Sogomeno lib. t. cap. ad quod respicit illud luvenalis e tura parentii habe . legat vim omis evis, id est, solidum legatum . Patres enim ibi idum legatum eapiunt, orbi pariem tantume pars altera redigit ut in si istum ex l. Papia , quae tamen abrogata eIE . i. cis infirmans. paen.terlib. Et si quidem otta landus te gatus sit sub conditione, si heredi decem dedit e erepta cis fiseo parte fundi, ut alteram partem obtineat. de sibi haheat . satis erit, si heredi quinque dedetit: quia deminuto legato . de onus legati deminui consequens est, L qui heredi q. s. si pars, de coad. di demonss. Ad L. XXXVI. De Stilutionibus. Si pater meus praegnante uxore relicta, decesseris, o ex eausa hereditaria tot vim hoe
quod patri meo debitum fuisset, petitu e nihil me consum' - se, quidam eaelii mavr. Si nemo mitis fit. recte me et fer
quia in rerum nai ira verum salset, me solum heredem suis e. Julianus notat e verius est, me eam partem perdidisse.
pro qm heres Afra , an eqvam certam fuisset. neminem
poscar ani quartam partem, quia tres nasci potvertinete aut
sextam, qaia quinque. Nam Fistotele, seripsi, quinque nasci pose e quia vulva mulierum totidem receptarata habere posunt esse mulierem Romae Alexandrinam ab
rivio, quae quinque sinui peperii, o tum habebat inco-ltimes. O hoe ih IPTipto adfirmarum est mihLPAtellam. moriens reliquit filium superstitem, & uxo
rem praegnantem et de priusquam uxor eniteretur, tapareret, si ius superstra, quasi patiis intestati hetes ex asse.
erit eum debitote hereditario in solidum . nulla habita tatione postumi, aut postumorum, qui nasci poterant, re lini ut eam eo patri intestato iuccedere: ideo litem amisit non q iod is , qua cum egit, debitor non elset, sed imite, quod ptiis peteret interim , dum postumus . vel postumi plures sperabant ut , ut I.cum quidam, s. quod dicitur , O RItium heredem , de again hei. Et in hae speeie Proculiani
dice anti eum, quamvis superaverit debitor hereditarius, nihil amisisse exhereditate paterna . & ex asse heredem s re, n uxor neminem pepererit. Et recte igitur tot uin id petiisse , quamvis id non obtinuerit, quod patri debebatur. Quia in rerum natura verum erat capud quam omnia sunt celta eum patri solum heredem esse , atque ideo rursus astenti. de totum petenti. non obstare exceptionem rei suis dieataei quia alia res sacta est sublata spe postumi de ademisi ta ea causa quamobrem litem amiserat plicite iudicio . ut .ig. O as. F. titi. de except. rei avd.Uerum ad his tulianus notat, veriorem este sententiam sabinianorum, exillimantium. filium amisisse eam partem pliore judicio, pro 'ux hetes fuisset, interim antequam certum suisset, neminem natiturum , vel quot nascituri essent . Nam uel dimidiam partem. scilicet si unus nascature ves tertiam partem in geomini nascantur . amissic intellistitur, pro qua tantum ex eventu apparet , eum interim heredem fuisse , vel etiam quartam partem . quod tergemini nasci possint. & non tauro nascuntur et vel Rxtam partem , quia quinque possuminasei possunt. Quam in rem Iulianus utitur auctoritate Aristotelix, qui lis. . de histor. animal. cap. q. hoc ipsum setipsit . vi aeroin nasti quinque uno uteror de mulierem
272쪽
quadam quinos quatet enixam , inaloremque partem ex Aomne ejus vixisse partu . Quod in Peloponneso acciditia Plinius scribit et. cap. s. Unde de in I. s. si pars hereaepetasur. proculdubio legendum . qmur Pinos enixam Peloponnes. Quod vero Iuliam addit in h. l. qtita vulva mulier in tu idem receptaresa habere possunt. non est ex ipso Aristotele, sed vel ex ipso lusiano . vel ex interprete aliquo Receptacula vocat, quae mulierculae nostrae nidos: Graeci U-Disai 3 vi rota . non negat Iulianus, quin etiam possint eis plura receptacula. quam quinque. Quot enim sunt partus, tot etiam sunt receptacula. totve secundae , ut vocantur, post
partum Arrieres Q. Postunt autem esie partus septem . utae L 3. & novem , ut ex Paulo Diacono intelligere licet Id. I de reflaongob. e. ita quem aut orem hoc loco Albericus intelligit, licti non nominet, dum in hane rem adducit Chronica quaedam , quae legerit in monasterio quodam BItaliae. Quod item sutianus scribit. Romae esse mulierem
Alexandrinam ah AEgypto , quae quinque simul pepeterit.
id Iulianus non sumit ex aliis auctoribus. sed narrat sua aetate contigilse. id est. Adriani temporibus, ut est relatum in d. t. r. er i. vir m , de re dab. Et nomen illi quoque mulieri Serapiae fuisse a Deo AEgyptiorum proprio nomi-re. Et haee mulier ex Alexandria Agypti, ut Iulianus ait. Alexandrinam ab Iuniae quia multae sunt aliae urbe quibus nomen est Alexandria. Et reseret etiam tum suaxia te mulierem illam quinque suos liberos habete incia mes . ae postiei no hoc adficit et quinos scilicet uno utero
simul gigni, de in AEgypto sibi antematum suisse. Meliter puta, Nilus, & laetiferam AEgyptum facit. Et hos quidemi iris locos D. Augustinus intelligit in qu . de Fara , dum
ait. Metitur e tum in Dodam stiris libella , aliquando m. Clierem Dinqve peperisses de Tertullian. in lib. de anima r In venitur in iure civis mutire Daedam Graeca quinionem enixa Diorum. Et in specie igitur proposita e Si mulier poli mot-tem mariti quinque pepererit,filius qui erat superstes ante quam pareret. videtur viro heres extitisse pro sexta parteres illam sextam partem, lite interim mota . nec obtenta, amissis. Et ita haec t. explicanda .
REcITATIONES SOLEMNES . DAd L. XLI. De Nox ita acti ita tam servis communis aliteri dominoram damnum inivria dediti idei aere legis Aquilia actio non est . quia ,s extraneo damnum dedisset ram altero
iis I sim hete Aquilia agi posset. Sirati ram seratis ramismtin a furtum fecerit, cum artero domino sani agi non po-ieti sed rem mani dividunda agi potet 2.
PRIM A ex hoc Libro II. t. de nox aet qua
confirmatur vetus illa . quae dieitur regula iuris intera.C. de furi. Eum, qui servi nomine nox ali actione tenetur furti . vel clamni injuria adversus alium, ejusdem servi nomine, non habere novalem ae ionemr ut si ervus communis duorum, uni ex dominis iniussu alterius. sine voluntate alterius, quod omnino exigitur, damnum inissutia dederit, is, cui damnum dedit. agere eum socio ex lege Aquilia noxasi actione ideo non potest quia si extraneo damnum iniuria dediiset servus communis . eum eo ipso. cui nune damnum dedit . extraneus in solidum agere pochi (quamuis non sit daminus nisi pro parte) noxa li actione L Aquilia, ut L si servus serram. s. r. ad i. A; il. I sed si
imitis. s. fi fer si de insur. L ten. F. .mura .ra v. Et in s Iidum , ut dixi . eum quo voluerit ex dominis r quia noxae deditio non resipit divisonem. I. r . s servus.ct s. item fiservis. deferv. eorrv. hae hoc rit. de nox. act. L a. s. o FLeitim, de aqua, ct aq. plurum. IR. si ex nox. ea a Mat. Idemque prorsus erit. si servus communis uni ex dominis sur tum laeerit: nee enim socius cum socio furti agere potest,
sed agere eo nomine potest, sive furtum fecerit. sive damnum insuria dederit uni ex dominis, communi dividundo
eum Leto, ut cilicet Leius . vel sibi damnum praestet. quod feeit sibi communis servus in simplum sei licet. veli a te dominii cedat, i.di. y servus comm ais, is de suri. i. id.
s. nim di tarda l. reci c. Ad L. LII. Tamil. recit. Maevivt. Di nos heledes fecit, rem communem habuit cum Attio e s eum initio eo uni divi dvndo egisse s . o nilis ea res adiudicata esset, veni rameam in familia erit tinta indicas , Tractitas ait.
Ad s. Servus lirer ..heres ese iusius, id, quod ex rationiabat, quas patrifamilias gessise .s, penes se resineret. Iudicio sinitiae eresseanda coheredistis Di, prae salii.
Ad s. Arbitet familiae eteis adae inser me. , te simpius. quaedam mihinvadam ii, at dicare via vir pro bis rebus alterum alteri eoademnandos esse inreula hare quaesuum est an posse, penoetione intro citroque condemnationis facta . eum solum . rasus summa excederegi nus duntaxat Ammae , qualia exrederet inma ero Martiit, posse id a tartim facere. Ad g.Cum familie erciscii q. Me eommuni dividundo Qi urrutityersae res a limari debenseam Mettidarum rerum pars es.
NUnc exponamus t s r. famis. eresse. cujus initium do eet in familiae etciseundae albi trium . sive judicium, quod de dividunda hereditate redditur inter coheredes.
venire rem . quam deiunctus cum extraneo communem
habuit, si coheredus egerint eum extraneo communi di i eundo. de tota illa res eis suerit adjudieata Micio judicis,
vel athitti ( Arbiter dieitur proprie in iudieiis bonae sdci. Iudex in caeteris o sorte quod commode dividi non possit
inter eos . de extraneum et illae in heredibus certam pecuniam extraneo pro pictio partis ad eum pertinentis , dare damnatis, ut si in hoc iudicio.ta ratio eur ea res in sudita familiae ercisc. veniat, haee est: quia heaetato hereditariae panis tota ea res eis adsudicata est .ET in s. i. hujus i. docet, in diem iudicium etiam veniate reliqua quae servus auerer retum domini tella mento domini liber. de heres esse jussus. adiectis aliis coherediis hias ex rationibus domini, quas adminis irauit retinete quia di ea quoque reliqua ex hereditate domini esse intelliguntur . Ergo veniunt in divisonem hereditatis . Et recte ait, retinete quia si ea non retinet penes se, non veniunt in i dieium familiae ereiscundae . Imo nec in actionem negoti rum gestorum et quia servus eorum nomine. quae in servia tute gessit, de domino naturaliter debere coepit, post libertatem non tenetur: quia novus homo esse nili quod in servitute gessit connexum sit cum eo. quod in libertate gerere perseveraverit, Letim actum I . l. qua viriliter s. s. t. de ne i. gestas stire. desdeicomm liberiato in tit. an se
vas exstio facto post mantimis. Denique servus actor . sive
dispensator positus supra rationcs domini, si manumittatur. reliqua quidem reddere debet . quae penes se habet, di retinet, non quae penes se non habet . Sequitur in s. pem Hild. I. Arbitrum . apud quem duci coheredes Gajus, ct Titius agunt judicio familiae ereiscundae, si velit . quod commodius esse videatur utrisque heredibus. ex bonis hereditariis quaedam uni. quaedam alteri insolidum adiudicare . quia necesse est aequalitatis inter eos constituendae gratia c cujus potissimum gratia sumitur arbiter familiae ereiscundae quia necesse. inquam, est, ut alterum alteri certa pecunia eondemnet c Pecunia est modus constituendae aequalitatis . inquit, Aristotes es s. Et hic.
--a fram Hsias Tia , maeret diae v. arao Posse, inquam. arbitrum pro modo concurrentis summae. ex utraque partu compens tione facta . eum . cujus summa exsuperat . alicii
ad finem viri M. t a plus valve . sive praevalentiae condemnare. Fae ita esie . ut Cyrillus ponit hoc loco , Titium debuisse condemnari Cam in centum, honorum . quae ei ad dicta sunt obtinendo,um ea usa r Cajum autem Titio su ducenta, quod hona Gaso adiudicata altero tanto exsuperent: Bona Titio adsudicata. itffa, ut ait, pensati e eo
273쪽
8s Ad SalvijJuliani Lib. II. ad Urse jum Feroc. q86
torrentis summae, id est, ioci. Crius selus Titio damnabitur in residua centum duntaxat. Huic per omnia simile est exemplum Accurni. Titius debuit condemnari Gaio in de-eem, Gaius Titio in quindecim. Condemnationis, quae fieri debuit, compensatio fiet invicem pari pecunia , atque ita solus Gaius damnabitur in quinque , ut l. 3. Cossico n. divid. Compensatio fit ollieio judicis in honae fidei iudiciis, In rebus. I. ult. commod. s. in bona sid. In it. de action. Hodie ex constitutione compensatio fit ipso jure in omisi hus j qaiciis , l. fleaquam , de eo pens. Inrer . de administ. a M. Morihus nostris non fit compensatio . nisi ex rescripto
principis. In s.-.Hoc solum habetur in judiciis familiae etciscundae, & communi dividundo. xiii mari res universas . Puta, hominem totum, hereditatem universam, totum praedium, praedium universum, ut est l. i. comm. divid. non singulatum rerum partes aestimari: sed universas non Piaxfibris, non ut portio cuique competens quaque in re comis munie sed tota res quanti siti aestimati e deinde ad partium rationem pervenirie aestimantur autem universae res suilo, , vero pretio, Lita Deliald eq. l. 3. credit. Facilius autem flatuitur . cerniturque tutium pretium in toto, quam in parte . Nam & patiis aestimatio ope ad exiguum pretium reducitur . Et Leilius emptor totius, quam emptor partis invenitur e plerisque omnibus resurientibus comis munionem , fluae discora iam excitate solet, ut ait hcum rarer . s.silii setis, de ter. E. & Theoph. noster in F --dam de are ex LRGlcissimis, isti . , id est, ex citare discordiam. Ae praeterea non potest vere aestimari pars ulla rei cujusquam, nisi tota re aestimata, tota re judicata, LMaevius, scin fundo , iq. de Dr.a. Astimatis autem singulis rebus , quae sunt communes inter aliquos in tali dum . ita negotium divisionis Peragitur . Auctio sint i tuitur, , qui ex sociis, vel heredibus pluris rem in auctionem deduciam licitatus fuerit, id est . qui masus pretium obtulerit, ei res addicitur, sive adjudieatur: vel si neuter ex sociis justo pretio faciendo sussciat, etiam extraneo, quod
notandum . meliorem conditionem offerenti ea res addici
potest, e est a dire estro eri soluto cuique ex sociis,ves atl. hetedibus pretio suae partis . Leum in fundo sen. v. urecti. G. s. ccomm vid. Ad L. communi divid. Sed si re, non defenderethr ct ideo sili sumtis a praIore eas aedes possidere, , ex hoe dominium
earum na seremur, respondii Trociaui commvini dividando
rudicio pariem estis ripensa me servasurum esse .ctionem aedium vicinatum, si aedes vicinas fulserit, di tibi. einibus, ut fit, sus laminaverite ne loquuntur. suis sumpti-hus, hos sumptus pro parte non consequetur , vel non servabit partem ejus impensae iudicio communi dividundo:
quia quo tempore hos sumptus fecit aedes vicinae non erant communes inter nos . Communionem inducit posterius decretum, non prius . Itaque hi tantum sumptus veniunt
in sudicium communi dividundo, qui facti sunt post decre tum posterius , post communionem, non qui ante laeti sunt. Haec fuit sententia lus. ut l. quae praecedit indicat , utili. Quamvis in lut idem Jul.reserat aliud iudicium Pto-culo suisse, nimirum (sie enim est accipienda l. s.) ut secuto & interposito posteriore decieto, atque ita usucapiendi occasione praestita nobis iusta captisque aedibus communibus, di sumptus facti ante posterius decretum pro parte veniant in aetionem communi dividundo. ut tantia , Letim aurem plures, de dam .ins . Retroacto scilicet posteriore decreto ad prius decretum . de re continuata , ae si a priori decreto communio coepisset. Quae sententia Proculi obtinuisse videtur, cum & hoc loco proponatur, & approbetur ab Ulpiano in Q cum autem plures.
Ad I . XLVIII. de Iut.dot. Tuli facta stipulatione. Deem in
anno proximo Diis nomine darespondesti vaesiumn est, annus ex quo tempore es et numerandus: virum ex die sipulationi
factae,an ex eo die Do dot esse posuisset, id est,nuptiarum 3 Et
responsum et , ex due nuptiarum annum esse numerandum,nes aliter observaremas, si intra annum ti Ita factae non sim,
videri posis dos ex ea obligatione deberi.
S Equitur ex Lib. II ad Ursesum Ferocem L Rde iurat.
in qua hoe primum quaeritur, si quis genero suo. vel abonis ante nuptias stipulanti promiserit, se in anno proximo dotis nomine pro muliere decem daturum . ex quo tempore annus ille numeretur 3 Utrum ex die interpolitae stipulationis, an ex dic nuptiarum/ a quo tempore demum
dos esse incipit. Nee enim dos sine nuptiis esse potest, I.3. Met. Quamobrem & stipulationi factae ante nuptias dotis
nomine inest tacita conditis, s nupti equamur . tr. hoe t. Tt respondet ad superiorem quaestionem , annum numerandum esse a die nuptiarum: non a die stipulationis . Idque probat ab absurdo , quia si ex die stipulationis annus
computaretur, intra annum non secutis nuptiis, videreturdos ante nuptias debeti ex stipulatione . Quod est absur,
dum, ut dos sit antequam nuptiae. In ambigua autem oratione ea interpretatio accipienda est, quae vitio caret.
IN judicium familiae erciscundae , vel communi dividundo non veniunt fructus pereepti, vel sumptus facti ante
communionem, ante laetetatem hereditariam , vel comventionalem , i. . s. r. hoe iit. Linere fractus . Ap. igrox.Lxempli gratia, si aedes sint communes inter me . & te I &vercamur, ne 'uid damni aedibus nostris communibus in erat labes , aut casus vicinarum aedium , quae ruinosae, di male materiatae sunt,de nobis vicinum damni insecticavere postulamus e vicino non cavente , non rem defendente, praetor duo interponit decreta . unum poli aliud. Priori clecreto mittit nos in possessionem aedium vicinarum: quo quidem decreto, ut satis indicavi. nos non facit
possessores aedium vicinaitim, sed in possessionem mittit. EAliud est possessorem fietii aliud ih possessionem mitti et aliud possidere . aliud esse in possessione . Priote igitur decreto sacit, constituit nos tantum in possessione, seu mitistit in possessioncm aedium vicinarum , ex quibus dam
num v remur . vice cautionis , quam vicinus non praestat
nobis ciastodiae causa , vicino non deiecto possessione sua . Posteriore autem decreto, si aliquandiu motatis nobis in possessione , adhuc vicinus nobis damni insecti cavere de- et tectet, & non suscipiat rei defensionem . praetor facit nosi ullos possessores aedium vicinarum, vicinumque expellit, di dejicit possessione sua . Hunc ordinem multae leges ostendunt in tit. de damno insecto. Nunc si quis nostrum ante posterius decretum sumptus aliquos secerit in res
Ad s Socer tenero suo se legaverate Lucio Titio mi nota,
ne centum heres metis damnas ecto dare . hanc pectiniam xene
ram petere debere:exactam, acceptam lexaris reserri sed divomito facto,de do e actionem mulieri reddendam . Troctilus res vidit. Et nihilomitiai dori se factamavitantis notae r imantes iasi voluerit deneganda es has modi actio.
F. g. i. desnitur alia quaestio: legati senere, id est, specie
legati dotem a patre filiae recte constitui posset Exempli
gratiae si socer genero legaverit loci filiae suae nomine quae verba idem possunt,ae si dixisset, dotii filias a nomine . uti.Thio roo. s. Titio genero, de cond.ra demon . Quamobrem& ejus legati petitio non tantum genero, cui legatum ad seriptum est, sed etiam filiae competit,cujus contemplatione, & nomine id genero relictum est, i. s. D. . de liberis. g. LII. Fanterd mi de lex s. Et divortio facto, quod omnino sequitur,n jam ante eam pecuniam maritus ab herede soceri exegerit, mulier tanquam dotalem, eam actione de dote repetere potest.Ncque vero mirum , si genere legatidos a patre filiae eonstituatur cum ab eodem patre per do is rationem mortis causa constitui possit. quae comparatur Iegato, . dA t. quid autem est, quod ait, eam pecuniam legarii accessam referri an legatis connumerari, ita ut silex Faleidia interveniat, Falcidiam patiatur. Sic videtur. Idem
gue esse si per donationem caula mortis dos constituta sit. iee absurdum esse, ut d eidem pecuniae legatum, & dotis H h a causa
274쪽
causa insit. Quod autem ait. O genero, O fisae actiose ex Aretameneto legari nomine competere . pugnare videtur cum .6s.fisi tectator in A.de legat.f. quae si testator filiae nomine peneto dotem dari justetit, soli filiae ait competere actio. Dem eae testamento, non genero. Sed adhibenda husuis di est distinctio in d. l. 6 p. s. r. Aut pater dotem genero te gavit quam ei debet ex stipulatur Et hoc casu gener habet quidem actionem ex stipulatu . sed non etiam actionem ex testamento quia inutile legatum est, si debitori quod debet credimii legat , Las. hoe i. Attici igitur ex testamento hoc casu soli filiae competit . quia filiae nomine legatum genere
relictum proponitur e sed convenire inter se ecbent uxor, A maritus, ut alterutra actione contenti sint . argumento
lavsusmodi, g. cum parer, de leo i. Nec enim aequum est, semel iunctam dotem, iungi iterum . Aut pater legavit d
peto erite non plas, quam id quos facere possis, doris sui
rum esse. Divortio facto . si vir dotem, quam mulieri rellituere
debet tanquam debitor mulieris, promiserit secundo viro , cui mulier post divortium nupsit. si ut mulier si de dote ageret cum priore viro, vir damnatetur in id tantum, quod iacere posset, i. marirtim, hoe iit. Ita posteriori viro, cui justu mulicris vir prior dotem mulieri debitam promisit , damnabitur eatenus duntaxat, quatenus sacere potest. Haee est sententia hujus legis. Cui n)hil obstant seges, quas adducit Accursius, quoniam in earum legum specie marito dos debetur e eamque maritus exigit in solidum, si pro muliere ei ab extraneo promissa sit. etiamsi extraneus ille donare mulieri voluerit, atque adeo non potuerit a mulieretem genero. quam ante debere non eceperat . ut si dotem B conveniri ultra quam facere potest . Nam de donator hoc
ei: i-o beneficium habet . ne a donatatio damnati possit ultra
quam facere potest . l. 2gesnmtis , de ret. jum lyme . s. se mi de doli maei. er mes .ex. In specie itaque earum legum, vito dos debebatur e in specie autem hujus legis . vir prior dotem debuit mulieri r de quatenus debuit c Non debuit autem ultra vires sui patrimonii o novata est obligatio . &translata in posteriorem virum e di consequenter nec posterior vir agere potest in priorem ultra quam sacere P tes: Non utor distinctione Accuaesii, quae commentitia est. certam dixerit geneto , quam filiae nomine legato genero relicto moriens ampliare. N augere voluerit e & tunc actio ex te amento utrique eompetit. Verum enimvero, de hoc diuoque eam alterutra actione contenti esse debent: quia
dotem semel dari alterutti satis est. Ad L. XXII. de Pactis dotalibus. Daidam fundum dotis cavi
Ia ab tia ore a Me eivir interque eos con veneras, vi me
cedri estis fundi vir uxori annui nomine dares e deinde emfundtim vir matri mulierit certa pensione essendam locaveras r eaque cum mercedes ejus stindi deherer . decesserat ris suam suam sola, redem reliqueris, in divortium factum erat: vir deinde petebat a mitere mercedes, quas mater debueras. Daciat exceptionem mulieri dari non debere rac si in re se, di Niram non eonvenisset, in Me mercedes sibi Calimentorem nomine darentis i tum furarum siet, ut quodammodo donationes inter virum, O tixorem eonfirmemur. Nam
quod annui nomine datvr, species est donasionis . Mulier marito landum dedit in dotem ea lege ut mercedes sive a vost ejus fundi maritus uxori annui nomioe daret, id est . alimentorum nomine, ut insta interis tetatur. Plerunque enim annua dantur alimentorum cavi. I. Tisia in prine. de an is set L s. de ceg. bonam Deinde eum fundum maritus socrui Iocavit erita mercede . v lalailla a ferme a la mere de fa se e et quam mercedem cum ei socros deberet, vel anni unius, vel plurium. socrus vita deeessit sola filia herede relicta . Quaeritur divortio facto, an eas mercedes , ectae reditus vir a muliere petere possit Ad ULIX.cod.tit Filiae meae emancipata . ct aegrae vir in hure dium mist . ut morgua ea, doetem potius hereditas ejus . quam mihi reddoret. Sabinia Heelat . utile mihi ejus dolia reciperandae jtidicium tantam esse. Gastis idem .
S Equitur L s s. eoae cujus haee est sententia . Dos a patre
data filiae nomine, mortua in mattimonio filia, redit ad patrem , sive filia suerit in potestate patris, sive emancipata r Nam & quae data est pro filia emancipata . dos prosectitia est . di morte filiae soluto matrimonio redit ad patrem , LIo. Ap. hoc LI. parer . de rata. l. s. s. pem de sura doc l. s. de divort. nee fraus mariti. ut in h. s. ostenditur. quidquam patri officere potin . quo minus post mortem filiae dotem a marito repetat,ut si uxori graviter disrotanti.& motibundae intempestive libellum divortii miserit, ut post divortium moreretur, non in matrimonio , idque s
rarit dolo malo, ut dotem potius redderet heredibus uxo- quam forem . nihil ea res socero nocere debet. tanquam ab herede socrus . quae vim eas mercedes debuies D quamvis verum sit, siliam mortuam non esse in matrimo
Et ait petere eas posse, & quidem cum effectu e quod mulier non possit se tueti exceptione pacti conventi inter eam, di virum initi. dandi landi in dotem. ut teilicet hae mercedes mulieri cederent annui . sive alimentorum nomine. Eth usus quidem exceptionis, quae mulieri denegatur. formula, hoe loco his verbis exprimitur r ae si inger se Wvirtim
non convenisset , tit hae mercedes Ni ahmeniorem nomine darentur . Ideo autem mulieri haec exceptio non competit, de denegatur e quia annui praestatio species donationis este de donatio inter virum, de uxorem non valet. Annui, inquam
praestatio species donationis est, L si fit lata, da dona .int. vir. in tim etiamsi donationi acerisitus, vel adhibitus sit
color . sive titillus alimentorum e maxime si ipse maritus uxorem alat, de caetera cincta matrimonii sustineat e & eo
Quamobrem di patri hoc casu Sabinus dabat utilem repetitionem dotis. quod & Caius probavit, ut hie Iulianus refert qui fuit Gaio uterque scilicet Adriani
temporibus . t virum de res. dubiis . notis reciperandae s
dicium hoc loco vocat actionem de dote proculdubio . si ve rei uxoriae, ut Lmitia, de solis. quae patri competit dotis prosectitiae recoctandae pratia . mortua filia in matrimonio , etiam ii eam sibi reddi stipulatus non sit . Ad L.VIII.de Heredita instit. Duo Deit otiendam servum eam- istinem te amens asam. heredem , di librium esse iusseram :ruina pravit oppres perieram.Thriqvie responderum soc ea duo , orein m heredem existere . O id est verius . amplius presset ei annuum alimentotum praetextu . Nam n Ad s. sed de si sub eadem conditione feratim eo tin m
si ipse maritus eam non alat. sed annuum quid ei praestet, quo se mulier suosque homines , de comites alat, de exhibeat, annui donatio valet eatenus . quatenus non excedit vires dotis .a radaue dotis. Io avis, de donat. lat. vim ertiam. Imo nec proprie donatio est . quae inservit oneribus matrimonii. Is quia no More . eos. At quae oneribus m trimonii praestatio annua non servit. licet obtentu alimentorum Dat, mera donatio est i de morte quidem mariti confirmatur ex orati e D. Severi, D. fit laeta 3 3. in Leod. tis. sed non etiam divortio. ut in h. l. Ad L. XXXII. Soluto matrimon. Si prior maritus p Aeriori, deiis nodiive, tanquam debitor mulieris . dotemtiterque focitis liberum, heredemque esse ausisset, eaque exibiisset: idem juris erit.
S Equitur etiam l. 8. de heres. inflii Quae est de Orcino
liberici Orcinus libertu . qui de Theraph. iniit.Inst. de singulis reb.per fidele relictis. s. Dil intem . is diis
estur, qui testamento domini, vel dominorum directam li-hertatem accepit pure, vel sub eonditione, si extiterit conaditio. Dixi. Amia, vel dominorum . quia si servum commuis nem duo socii testamento manumiserint e qui ruina L mul pressi perierint,ut non appareat, quis prior perserit: hoe casu Orcinus is libertus est utriquet quia nullum alium patronum demonstrare potest , quam oreum , dirum vectam
275쪽
ab Ad SalvijJuliani Lib. II. ad Urse jum Feroc. sci
Charontem . id est. deiunctos . Qua ratione , & qui ex testamento Iulii Cruiatis in ordinem amplissimum contripti sunt, pol, mortem Caesaris, post necem, auctore Suetonio in Augusto. Orcini senatores vulgo appellati sunt. Ideo autem posuit Iulianus hoe loco, dominos simul periisse . d minos commortuose quia si unus petierit post alium, noni,otest, qui utriusque testamento liber esse iussus est, uitique libertus oreinus esse . sed ex testamento ejus tantum, qui prior excessit e vita, redempta parte dominii a superstite altero, ut docuimus litim s. ex Minicio. Praeterea dixirtire. vel stis tonditione. si extiterit conditio . quia ubi semel conditio extitit, perinde habetur, ae si ab initio putedata libertas suisset. Ipotior, qui sot. in pign. MAAd LAXI. de Motet eausa don. Etim, qui vi adiret heredita iem, pecuniam acceptis et plerique, in quethas Priscus quoque, responderunt, marsu catin eum capere. HIS addam Lai. de mori. e raon. Quae mortis causa , capioni acceptam resert pecuniam. quam aliquis ta te creditor hereditarius, vel legatarius, vel statvliber here di dedit, ut hereditatem adirete non est donatio causa moratis , sed mortis causa capio . In donatione eausa mortis locus en Finidiae. In mollis causa ea pione non item. Et hoe confiimat l. i. s. in eodem numero, Me tu. Ad L.UI. de Manumissis vind. Servis commaenisi quin d minoritas viginti annit dominii possis apud eo sitim manumitti. tiamvis tinus ex sociis causam ad olaveris. Aliam non F.
men hie definitur, valere libertatem. quasi relictam post
mortem testatoris . quas morti reputaverit testator mari di momentum . Favore etiam lisertatis haec verba
annum liber esto quibus videtur relinqui libratas ad te, pus. id est, ae si dixisset, liber esto v qtie ad annam, quo genere libertas dari non potest. l.33. I. 3 . h. eoLi.) quia& his verbis, ait annum 5bre so id latius signis iratur, post annum liber esto . id est . post iam exierit annus liber dia ein ambigua oratione maxime fauore libertatis aecipitur imterpretatao. quae vitio caret . Ideoque verba illa, ad annum
liber esio , se interpretantur. post ann- . quam moriar liberecto, vel pose annum. quam hoe testamentam stacti erit. Quia etsi intra annum a die facti testamenti moriatur tessator. valet libertas. ae si dixisset. pos annum . quam moriar: quia ita plerumque loquantur , qui decumhunt ex gravissim .& periculosissimo motia , qui se non diu victuros existumant. A morituros post testamentum consectum , at3ue ideo tectamenti, de mollis tempus pro eodem tempore ham
Ad L.vII. Qui . Ad a quib. manum isti si quis inredis securata itas eodiolios ramis h. deinde . cum tonstitim credit rura fraudandorum emiseri libertares eodicitiis dederiti olei-neri non norati, quo mintis laxe libertate, ingerpellarentur Nam con ilium reflatoris fraudulenivm . non eo tempore o servatis. Do codicilli confirmanstir , sed Do libertas eia tetra
Ad s. Minor annis viginti. eam servum manumittere vellet nec j liam e fam ad eonfilium maeumittendi haleret . Illi
e m. tit mammitteres. Adha vetavit eum Troculus libertim
est: quoniam fraus seri facta est.
Amam l. d. de mantimiis vind. quae servum communem ait recte manumitti vindicta a duobus minori hus a annis ex s. Alia sentia . apud eo lium praetoris, vel praesidis, vel uno cae dominis consilio approbante causam manumissionis. eonsilio reddento . de probante iustam man
missionis causim. Manumissio fieti debet ab utroque. Vin causam probari ab uno satis est. Ad L. LVIII. de Manumissi testam stes Lot hereder ista ruebat, post aggeritis mortem servum liberum eis sereare is, ex euius morte tibertas pendaebat. vivo tecta ore detesserat. Salintii respondit, liberum suturum. Ad s. Haee e ditio. cum moriar liber esto. visae tempus complectituri er ilires invitiis esse videtur. Sed melitis est, vera ha henignius inserpretari . M pos mortem suam videatur te sagor et Idertarem reliquis Ad st. Sed multo magis haec ad renum liber esti, vel ira a Api potest, pin annum, quam moriar, liber et tu . D licet hae modo accipiatur, Poss annam . quam hoc retiamentum factam erit, Iiser esto: si evenerit, vi intra annum restitor decedat,
Amam etiam Lig.de manM Istestam. Si testamento di
minus servum liberum esse iusserit post moriem unius ex heredibus. puta Gait, isque heres vivo tenatore decesse tit . ex Sabino initio tradit, servum liberum suturum . non quidem statim, vivo adhuc leuatore e quia data est libertas testamento, quod vivo testatore nullas vires habete sed li herum futurum post mortem testatoris. & aditam ab aliis heredibus hereditatem, ut l.testamento, Me tit. Conditio, aedueitur ex his verbis a poti mortem Gan heressit mei. non est conditio promiscua . di ideo quocunque tempore impleti potest . LE. I. r. de cond. in demonst. Promiscua ea tantum eonditio est, quae pendet ex arbitrio legatarii. vel heredis, vel statvliberi. 3uaque utitur promiscue . vel non utitur.
Quod postea trahit in h. l. confirmat id . quod diximus
u. r. irae LIM. I. pem de lex. . momentum moriendi vitae ad set ibi , non mortii & ideo libertatem seruo testamento ita relictam . Cum mariau liber esio, non cum mortuus ero. sed eum moriar liber esto . inutilem videri. quia nondum ullo herede existente, quamdiu vivit testator, testamentaria libertas competere non potest . At favore libertatis ta-
tia. Is, cuius facultates defectae sunt tui lapsus est s cultati as, adeo ut non habeat, unde aes alienum dimivati non potest in fraudem creditorum servos suos manumitte re tellamento r aut si eos manumiserit directo, de eonsulto consilio haudandorum creditorum. ipse jure nullae Iibertates sunt Et hoc tantum ei per eandem legem licet ut unum ex servis suis te amento manumittat, simul At heredem exata, instituati ut is sibi ipso iure necessarius heres existat di respondeat creditoribus, atque ita conservet famam de
functo. honis defuncti sub hasta distractit serui nomine potius, quam deiuncti. Id vero ita prodidit. si & tellamenti.& eodieillotum tempore . quos dominus ad testamentirin secit. desectae, aut eversae iuerint ejus facultates. Nam si eodieillorum tempore integrae ejus iacultates suetint, liret testamenti tempore defecerint, ratae sunt libertates . eodicillis testamento confirmatis. daiae intra modum legis Caniniae. l. . de jure codie. Et, ut initio hujus legis osti itur, ex diverso quoque. si tempore testamenti facti, confirmatorumque in eo eradicillorum . dominus integris facultati-hus fuerit: eodicillorum autem tempore nullis, aut perexiguis, libertatibus codicillis datis obstat lex alia Sentia. Lehoe est, quod habetur initio huius legis . Quod Muitur in eadem Iem pertinet ad aliud casti legis Aliae Sentiae, quo
cavetur ne minor ri annis tillum ex servis suis inter vivos
manumittere possit, nisi apud consilium Hanoris . vel Proe lidis manumissionis causa adprobata. Cui rapiti legis Aliae Sentiae hie ostenditur frustra fraudem fieri . puta, si minorro. annis , cui nulla est iusta causa servum suum manumitis tendi, quae consilio probati possit, eundem seruum alii tra
dat. & alienet. non minori Ere annis, ut ab eo manu mi
tatur . Nam & manumissio facta per suppostam personam in fraudem legis . nullius est momenti. Quod enim quis
per se assequi non potest, nee per alium potest . I quantur, de hsae. liberet. La. s. i. de adminissae. rem ad cim peri. Sed si sorte cum minor Eo. annis haberet justam causam manumittendi . alii servum dedit manumittendum . sane nulla fraus esse intelligitur:& manumissio ab eo facta valet, Liε. s. i. hoc iit.
276쪽
hyi Comment. Jacobi Cujacij cyr
C Equitur lex gr. de veri. obligat. quae inutilem hane esseo sipulationem ait a s me heridem non secretii cention darespondes poena nomine scilicet. quia haee stipulatio est eos
tra honos mores Pop. Romani, ut testamenti faciendi liberaras . quam lex IE. tab. patribussam dedit , poenae vinculo constringatua, ut L Ii . in princi inj. Me lig. Denique non conventione . vel stipulatione . sed offeto mereri oportet alienas hereditates. Ex ea igitur stipulatione, cum ut inutilis . poena committi non potest. Hoe loco tractant interpretes de aliis conventionibus,quae fiunt contra bonos moris, de sutura successione , utputa successione mutua , de
qua est aecipienda l. c. de in cilii . de hereditate a patre
ex aequo partienda inter filios, de filias quae conventio dicia et Ur leotavi ae e. de qua est Lis. C. de pact. de B
Novella Leonis Philosophi is. de hereditate. boni e vive iis, spirantis, de quibus inter se dividendis praemature paciscuntur . qui ea merant, nec dum obtinent, qua de re
est L tili. c. de rare de filia dotata a patre, ne veniat ad hereditatem patris, ne amplius serat ex bonis paternis, quam dotem, i.,v. de fias, o leti t. hered. Li. CD collat. & si quatilia sunt senera conventionum hujusmodi, legibus , aut
moribus improbata . ea omnia interpretes in hunc locum congeriint: at ego non egrediar limites hujus loci, itaque
i)ergo ad i. 3 . desitis. quae concludit hunc litar Ad L.XXXXII. de Solution. & liber. stivites tinus ex D Iussoribus suam panem solvisset, itanquam negotium res gesssest, perinde habendum est. ae si retis ipse vivitis fide, soritas Cpartem solvisset. Sed tamen vi non ex sorte decedat. Sed ti destisor solvis liberastir, , vi nomine solatio facta fuerit. SI unus ex sdelutaribus pro sua parie solve heredito ri, nomine rei principalis, quasi negotium gerens rei principalis . ait hoe perinde esse, ae s reus ipse prine iratis
silvisset fides ustaris nomine. Denique , quod rei nomine silvit fides undr. reus ipse solvere videtur fideiussoris Domi-are . Itaque fidejuor liberatur pro sua parte: at reus non
liberatur, quod Iul. fgnificat, dum ait: n hil ex forse derade is, ut M. Tullius pro Rabirio postumo e De summa desessi laesa non feri: Tt sane n debitor ipse principalis, dum vult vinum tantum eae fidesutaribus suis liberare , reapse solvis set partem virilem unius , fideiussor ille solus liberaretur. L s. s. i. hoc rit. Debitor principalis neque ipse iure, neque Dier exceptionem liberaretur. Quid ita 3 quia non ut se li-eniet solvit, sed ut liberaret fidejussorem unum, qui piose fidem suam adstrinxerat e liberato fides usiore non conti
ruo etiam liberatur reus: contra tamen . S liberato reo,
consequens est, de sidnuitarem liberari. Illud aecurati set vandum in ha. non quaeri, an fideiussor, qui solvit partem suam, de pro parte confideiussorum liberetur, qua de re est anser eos. s. i. de raesulis quae statuit . eum liberati etiam pro parte confides utarum, non quidem ipso jure, quia snguli fideiussores obligati sunt in solidum.sed per excepti nem taciti pacti, argumento id creditores. c. de pare quati id actum si inter eum, S creditorem, ut omnimodo libe ratetur, videlicet c Nam hie modus addendus ) si confido russores residuo solvendo pares sunt e non si solvendo non tinti sed his loco id tantum quaeritur , an pro sua parte . Eomnimodo liberet ut unus ex Adejutaribus, qui nomine rei principalis suam partem solvit 3 Et placet, omni modo eum liberari. sive exteri confideiussores solvendo sint, s veron . Et quidem solum liberari , non caeteros, qui in refi- euum oblipati manent. Non item reum principalem , ne-nue vero huie uni fidejussori, ut quod solvit, recipiat, eo D in debitolem principalem actionem negotiorum gesto. rum: quia se tantum liberavit, non debitorem principalem, Ii et solverit nomine debitoris principalis et quia perinde Ut, ae si debitor ipse solvisset nomine fidei utaris, cum eum
liberare vellet, non se, non caeteros.
Ad Lib. IIL SALVIJ IULIANI ad URSEIUM FEROCEM.
Ad L. V. de Cond. ob tu . causi si a servo meo peraniamqviii attepisset. ne stiritim ab eo factum indicaret, sive indica ret . sve non , reperitionem fore ejus pecvniae Troculus respondit. IN L sese cond.ob ivrp. cauom, definitur, eum, qui, eum
conseius esset sulti a servo secti, pecuniam i iervo a cepit , ne furtum indicaret domino , live indicaverit. sive non, domino servi teneri condictione ob turpem causim, quod ex Proculo referte cum sol te ipse Iulian. ves Ferox in eadem sententia non esset: vel quia vindicatio pecuniae potius competit domino. non condictio e vel quia
non omnino turpiter accepit, qui ne indicaret furtum . aecepit . Proculus tamen condictionem domino dabat. & generaliter . condictionem sive surtum indieasset . quod causam non implesset, tuopter quam pecuniam acceperat et quod non celasset rem omnem et sive non indicasset, quia turpiter accepit, ne surtum indicaret. me obstat, quod de tur
piter data ei pecunia sit,& haec condictio cesset ubi & daniatis, de accipientis turpitudo versatur. I.3. h. i. quia cum is, qui dedit, servus tuerit, non potuit domini deteriorem comitionem facere . iuxta regulam iuris . Non obstat etiam, quod dominium pecuniae,quam servus dedit ne surtum imicaretur . a domino non recesserite quia haee condictio etiam domino competit, quas in furem, ut Igrox. s. si DLt ita quoque Graeci interpretantur recte, de Proculi sen. tentia quoque obtinuisse videtur et cum S sola Droponaturhoe loco resecta, aut omisia Iuliani sententia, licui notavi accidisse in I.f. communi divid. superiore librin Ad L.XXXVII. de Condictione indebiti. Servum metim in scient a te emi, pectiniamque tibi sibi et eam me a te repeti rurum. eo nomine tondictionem mihi esse omisimodo Dio:
sve scisses meum esse, sye ignorasses. S Equitur is . de eo d. indeb. Si ignorans, & errans, se
vum meum emerim ab extraneo . sciente. vel etiam
ignorante ipla extraneo servum meum esse, eique pretium mi vero e mihi condictionem pretii seluti competere, quasi indebitie quia emptio rei meae non valuit. Et nulla igitur empti venditi obligatio fuerit . ut ait tame rei, de contrase. empl. quia non tradita re. cogi non potuit ad solvendum pretium . Addo, imo S condictionem furtivam competere in venditorem, si seiens servum meum esse, pretium, quod intelligebat eis indebitum . a me accepit, i.qvomam, insedeonae sum. Ad LXX. Commodati . Arre tum commodatum, s tam id neo servo meo gradidissem ad re perserendum, vi non deluerit civis actimare furiarum, vi a quitassis mali, hominilvs deciperetur: tuti non meum, detrimemum erit, se id mali homines intercepissem.
SI argentum, id est, vasa argentea, quae mihi eommodasti. dedero tam idoneo servo meo ad te perferenda . ut non debuerit quis existimare futurum . ut a quibusdam pravis. & pellaeibus hominibus is servus deciperetur. eique vasa illa subtraherentur Deeipimur peeuniae illecebris . L procurator , de doli exerat.) Si igitur is servus. accepta modica pecunia. vel qua alia re, ea vasa malis hominibus prodiderit. tuum. non meum erit periculum et quia nraeter dolum, de culpam nihil aliud ptaestare debeo. Quod nequitia.& fraude pravorum hominum contigit. id praeuare non debeor culpa careo, que idoneum hominem elegi, per quem res mihi commodata tibi redderetur e ut contra in culpa - est,
277쪽
' fg Ad Salvij Iuliani Lib. III.
est . qui non tam idoneum hominem elegit, ut recte eas res pesserre posset. l. D. p. hoe iv. Argentum commmdatum dicit . ut M. Tau pro caelio et aurum commodatum ad ornatum i id est . aurea ornamenta, aurea monilia . Ar genti certe . vel auri remine . nunquam nummi significantur. Imo nummi. vel pecunia ab amento . N aurci separantur, L3. sed eis argenta. de Raetuli, M. de pragdibulati
Ad L. XXXII. Mandati . Si heredidatem aliter a stiris non essem . qtiam cautum mihi fuisset , damnum praestari: en hae hiandastim interitis eir fore mandati actionem exillima . Si
ae aurem mandaverti adicia, ne ligas m a se repellat, lonte ei insimile esse . Nam legastim a viij m . nunquam vadamno esse postiit et hereditas intersim damnosa es . In sum
minis fideiussor obligari posset et di mavid si obtigasionem comsistere Deor neque enim mittim referre praesens quis intemroditis rari eat . aa absens mandet. Praeterea vulgo animadae nere dicet. mandasti creditorem hereditates Iunctas
adsiri, quod mandati s dicio teneri . pro latilia est. SI quis sorte ereditor hereditatius, cunctanti heredi nimium hereditatem adire . mandaverit, ut suo periculo hereditatem adiret. se indemnem eum servaturum, si quid ex ea re ei contigerit. de heres mandato eius adierit, atque ex ea re in fraudem aliquam inciderit. Mandator ei tenetur mandati actione, ut eum indemnem servet . Longeque alia ratio est, siquis legatario mandaverit . ut legatum amis plecteretur es quia de hereditas potest eue detAmentosa ecum de commoda omnia . de ineommoda hereditatum per diaditionem transeant in heredem. Legatum plerunque tu.crosum est . non utique semper. l. eam filios. I. I. L cum pater. Ianensa, de let x. Et si quo ea su non est luero sum, sed onerosum . proculdubio idem ius est hereditatis . & levitiin causa mandati. Et in summa eoncluditur in h. i. Quibus*x causas, vel eontractibus potest fidesus for obliqui, posse, mandatorem obligari. Et hoe tantum inretiae, quod mdejushr tantum praesens praesenti obligetur, quia obligatur per Dieu lationem e & stipulatio facta inter absentes non
valet. l. i. de vers. obsit. Denique valet ea tantum stipulatio quae fit inter praesentes pet interrogationem, de resp3nsionem construam e Mandatum sola consensu , etiam inter absentes per nuntium , vel per epistolam contrahitur . l. r.
de oblig. O act. Non est autem dubium . quin possit quis fideiubere pro eo. qui adit hereditatem , atque ita se aeri rialieno obligate Fides ubere . inquam . suscepto aeris alieni Uperieulo . ut si ejussor omni obligationi aceedit, omni contractu i r Et aditio hereditatis est e tractus, in L s. s. ti I. ct l. q. qiatas ex caviss in pos evi r . Ad L. XLI. de Contiahend. e t. cum at eo . Di fvndum alii ob harum habetis. quidam se emptum rogasset, aes essetis Di remptus tim liberasset. dummodo ante Calendas Id
livi libri ei e quaestum est, an miliare agere possit ex empto in Me . tit venditor eum liberaret RUFondit: viaeam vi , quid inger mentem . , vendentem araum fit. Nam F id actum est. Mi omnimoda intra Calendas Iulias Haeditor sum sim tiberarete ex empto erit actio, ut si metr Mestis conssi iisne emptio facta intelliretur: vetvri s Me modo emptor in rebaraveris . erit mihi basis empias ha in eum inara ca- lenias Iutat tiberes e vel, ita vi rem intra calendas a rito M
edimate si vera vl eondicione facta emptio est, non poteru
Ad s. Mentim argento eoopertam mihi ignorandi pro Deida mendidisti imprudens, utilia est emptio a pecti H e eo nomine data randitetur,
c uitur L i. de conrn em . 'ua est de venditione lumo di, a venditore alii ante venditionem pignerati, itas cta . de inita ab emptore, ut esset is sibi tandus emptus tot nummis i si eum venditor liberaret et dummodo ante C lend. Iul. quae Be Quintiles dicuntur . eum liberatete hoe modo e seu mihi nudus emptus tot vaditas: ita vi exm intra
cadendas lusas liberes, vel hoc modo . Ira in eum ingra C. Ieadas Itilias a cressit e redimi. soluta scilicet pecunia ete-dita et nihil refert . dixerit ange . vel intra cadend. J L uel Calendis sultis . ut . uel ex Gellio intelligere licet lib. t Leap. 3 3. Eum vero diem Calendatum Iuliarum fuisse solem nem locationum finiendarum , & denuo inchoandarum
diem . iamdiu Ansel. Politianus, de post eum alii plerique ex locis quam plurimis observarunt. quibus addi potest M per emptorem stiti. de act. e . Et quod M. Tullius ait Epist. a. sibii I i. Diarum est, inquit, ei demigrare calendis
subactilibus. Demistrare . quasi scilicet finita Iocatione . Sueton. cap. 33. in Tiberio . Observa autem hoc loco. iri ere dici, pro reemere. ves reluere Piunus, quod & proprie dicitur in eo genere pignoris, quod fiducia appellatur. Quaeritur autem . an quo modo proposita est laeetes,contracta emptio sit conditionalis . an eura quod scire magni interest. Nam si pura emptio est, hoe interim acto,ut venditor omni modo compellatur illum landum venditum liberare intra C Iul. emptor ex empto actione compellere eum potest ut sundum liberetain vero conditionalis emtilio est, non potest in eum agere. ut conditionem impleat, quae posita est in venditoris arbitrior ideoque non esset arbitraria . sive potestativa conditio . si ad eam implendam cogi posset. Et si verba illa spectas , quae proposui, si hiberaretram stitatim ante calendas stilias . conditionalia esse videtur emptio . Sin vero ea verba . IIa ut eum liberes. modali rmodum enim haee verba . ita in faciunt, non conditionem, L I . s. pen. de mamoniis testam. L 8. de fideirerem. liberi. At non tam verba sunt spectanda, haec est conclusio hujus quaestionis. quam voluntas contrahentium . Totum voluntas ociti Nam quid senserint . quid egerint contra hentes spectandum . Illud pene praeterieram , ex hoc loco intelligore nos emptorem solere initium contractui dare , dum rogat emptum , vel interrogat , ut apud Plautum in Captivis et Roga emptum, ius quis meliorem ad eret. Et apud varron. a. de re Rusi. Traptor dicti . hoc est . rogat. vel imterrogat . oris rami milia Ana empta Et resi,ondet venditore sum. In extremo husus legis. quae alia speeics es. docet, eum, qui insciens mensam emit, forte ligneam . argento tectam, vel cooperiam. id est, vestitam operimemto iaminae argenteae . ut Plin. lib. II. cap. is . cum existimaret silidam eam ex argento esse etiamti id quoque ignorans venditor eam vendiderit. de pretium acceperit, pretii
quasi indebiti condictionem habere e quia nulla obligatio fuit empti venditi. Ut similitet responsum est, hoc ipso liabro . in eam emptae rei suae. I. 3 . de cond. indeb. Cui de hic casus omnino coaptandus , & confungendus est. Neque vero huic l. obstat L l . Ap. Me fit. quae venditionem valete dicit , si inauratum quid veneat. quod emptor aureum esse putet ex toto, ex solido . Nam ut breviter respCndeam, inaurata, vel inargentata separanda sunt ab iis . quae auro, vel argento tecta , quae auro, vel argento inclusa sunt emensa lignea argento inelusa . nihil argenti habete Nec enim est operimentum mensae pars r at mensa inargentata
Ad L .XIII. de Periculo, de comm. rei vend. Eumque ram
diu, si id non iure fecisset. halitvaeum actionem Ilagis . hi
hae r atis certe cum venditore ex emPo agetatim esse. is
actiones suas, quas eum aedili haluisset. ei praesarei. MAgistratus, aut majores. aut minores sunt. Maiores. ut Consules, Praetores, Censeres. Alalles curulcs, dein provinciis Praesides r nee si quid iniuriose fecerint. in ipso magistratu conveniri posunt. sed post finitum mali. stratum . Minores, ut aediles plebis in urbe, aut Duumviri in provinciis, etiam in ipso magistratu conveniri possesnt. Ivire magi inavitat, de msur. Et ita in hac lege iuncta sol, rioti recte dieitur, Adilem Melis . si lecto, in via pia iraposios reneiderit . em ori in eum competere actio em tet. Aquiliae r si lecti Jam traditi fuerint ereptori i quia actio l. Aquiliae soli domino competit: vel si nondum traditi em pleri fuerint, id est, nondum ratum dominus eaectus fit.
278쪽
emptori esse adurasus venditorem actionem ex empto . ut A sibi redat actionem legis Aquiliae , quam ad verius aedilem
habear quod confirmat etiam L i i. s. fed di si quid rarat
Ad V XXVIJ l. de Actionibus empti. Traedia nubi vendidisti . ci convenit . tit ali id sacerem et quod si non se isesem . pernam promis. Respondit. venditor . antequam piae nam ex Ephialae pelag. ea vendiso agere pote i. Ad s. Si contieeutus fuerit quantum paenae nomine Riphlalvs esset, agentem ex Lipulasv . doli mali exceptio summovebit. sa ex repulatv pernum consectisvi fueris, ipso jure ex veniuio alere non poteris, nisi in id qtiod pluris e vi interfuerit
piovem esse, cuius nomine furti agi posset: vere atitem stiri iram , qai srai deberet. posse: Pod se accipiendure est . ves uctuarius poterit uti fritie aliter enim homo in tausa non perduceretur: sed si tiremi iam . ct 'tiendi abd estit homo
fueriti non so vin ipse . sed etiam heres surdi agere poterit. ET hoe libro est etiam L 3 s. de V eos. Quidam ab herede suo alii legavit usumsi uctum larvi, vel cujus alterius rei mobili, , re ab herede adita hereditate, nondum tamen apprehensa estis rei possessone . ea res furto si uiscia est e quaerit ut sit ne ea res furtiva necne 3 Furtiva non potest usucapi: non furtiva potest. Et ex Sabino ait , eam
rem es Drtivam , , coi.sequenter, nee usucapi posse: quia id fieri . etsi heredi, qui eam nun 3uam possedit, vel etiam hereditati jacenti , quae etiam intelligitur eam non postasisse, furtum Ex hoe libro etiam est l. 18. de action. mp. vendidisti is factum non iit, L i. g. Scaeuesti , si qtili telium. liber esse lusemihi landum certo pretio et ac Draeterea, quasi in par- et tamen fructuario furtum factum videtur e videlicet
tem pretii, ex continenti convenimus. ut domum tuam re-
fictrem , vel quid aliud facerem , subjecta poenali illinilatione . ni facerem . Si non fecero . tibi competunt in me duae actiones: Actio ex vendito in id quod interest, ut Lε. s. r. hoc iit. S actio ex sipulatu poenae nomine, sed alterutra contentos esse debes e quia bona fides exigit , ne his idem cosequatur. Tt idem prope est quod interest, &poena, quae nihil aliud est, quam taxatio, & veluti quintam finis ejus. quod intereme potest . Hoe tantum distat poena ab eo quod interest . quod poenae summa est certa, eius autem quod interest , incerta . Item , quod si prius egeris ex vendito . quanti tua interest fieri, quod fieri convenerat, tantique judex id testimaverit, quantum poenas i stipulati
is factum id sit post diem legati cedentem, id est , post aditam hereditatem . Ae post praesitam ab eo cautionem huctuariam . atque adeo siost susceptam ejus rei custodiam , ut Aeeurnus hoe loco rectissime interpretatur , ct in I. gr. I. Iulianus , de Uust. Atque ita legatarius ea re uti frui pinterit . eamque liossidere naturaliter . quandocunque ei li-huerit, qui ct implevit omnia, quae suarum partium crant.
quique potest possidere . re quodammodo pro possessiore
habetur e quamvis re ipsa nondum eam rem possederit, hoc est , nondum ea re cceperit uti seu i. Quod si ea re sam uti hui coeperit . antequam surriperetur . hoc easu sorti actionCn tantum fructuario , quae S priore casu proculdubio fluctuario competit . sed etiam heredi competit e & ita estre comprehendissi e postea si agas ex stipulatione poenali, et interpretanda I. . de furi. Et ratio haec est . quia per fru- exceptione doli mali submoveberis. Sed si prius egeris ex ctuarium heres possidere eam rem intelligit ut, per stu- stipulatu, di poenam consecutus suetis, ipso jure citra opem ctuarium . inquam, qui eam rem re vera possidet. qui ple- exceptionis . ex vendito agere non poteris r quia exceptio nius eam'possidet, ut loquitur L r. s. pervenisse , de doli mali ines tanti fidei actioni , qualis est actio ex ven- heres. venae Non per fructuarium , qui quodammodo prodito et ut nec si necesse eam opponi, I ivismodi qui se possessos e habetur. re autem veta possietat non est . Et in v m . de leg. r. Cum tamen, nisi opponatur actioni ex ui- hanc rem haec lex est valde san gelati .
pulatu . quae stricta est. futurum sit, ut reus condemneturr -----
quamvis priore judicio actor tantum conseeutus fit , quan- Ad L. IX. Pro emptote . stii ob pactionem libertatit ancilium poenae nomine in stipulationem deduxit r quia si ricto . lam furtivam a servo accepit, potest partum eius quasi emiudicio doli mali exceptio non inest. Dixi igitur recte te al- sior Uvcapere teriitra actione contentum esse debere e quod tamen ita velim aceipi , si in altera actione amplius non sit . quam in Q Equitur l. o. pro edite. Quae idem habet, quod I. I cIdia priore . qua prius actum est. Nam si plus si in altera, ut si o ad quam satis exposita est lixe l. lib. a. ex Minicio. pluris intersi e vel si poena pluris sit, in id quod amplius, es , e stat superesst alteram actionem, vel ex vendito, vel ab Ad L. v I. Pro derelicto. Nemo potest pro derelicto Utieare- ex stipulatu . l. i. r. D. pro se Haec est sententia hujus re, qui salsio exictimaverit, rem pro derelicto habitam Ps.leg. ex qua satis evidenter intelligitur, stipulationem poenalem non novare priorem stipulationem , cum utraque D Erramus ad i. f. pro deret quae hoc tantum vult, eam stipulatio suppetat, atque cons stati & liberum sit actori, I solum rem titulo pro derelicto usuraui posse . quam hane . vel illam elistere e quod & plerisque auctoritatibus bonae fidei possessor revera pro derelicto habuit. Ergo rem jutis confirmati potest: 3e verum est. nisi aliud nominatim ex nave jactatam in tempestate procella maris . navis i actum sit. vandae causa , ut subjicitur statim in L . si ab aliquo invo---- ------ niatur, vel eolligatur, pro derelicto usu capi non posse: quia Ad L. XIX. de Manumis. testamento. stis lam heredem pio derelicta hahita esse non videtur. Fallus titulus pro de-jutis confirmati potest: & verum est. nisi aliud nominatim actum sit. Ad L. XIX. de Manumisi testamento. Queidam heredem Dum rogaverar , ut servim manumittereti deinde si heres . um non man miserit. libertim es jusserat, eique terra rat e heres eum manti se . Merigi e rasimant ne ex testamento libertarem constetit et secundum hoc, Ietartim qκο-nue ei debertiae. Traator servo suo testamento ab herede reliquit sidelia iecim missariam libertatem e , mox si eum heres non manumitteret, eidem dedit directam, simul & legavit aliquid . Potior est causa directae . quam fideleommissaridi libertatis . Nam & si eum manu miserit heres. libertus erit Orcinus. quasi directo manuinimis in testamento i non litarius heredis . Lino , de legatum sibi a domino relictum capiet. Idemque saepius rescriptum esse dieitur in Ly. Me t. Ad L. X xxv. de Usurp. & usucap. Si homo , exbs UvUm vis terrutis erat, at herede nunquam fossitis fabreptas suisset: ' suum et . qaia here, serti actionem non haberet, an Uticapi posse e Sahinti, respondit, niuem estis rei r O
niatur, vel colli atur, pro ucreticio uti capi non IMiser quia
tm pro derelicta habita elis non videtur. Fallus titulus pro deus relicto nihil prodest ad usucapionem . Alii tamen tituli, ut pro emptore. vel pro legato, licet salsi sint, aliquando pr ex sunt, de pariunt usucationem e si modo susta aliqua erroris o- causa intervenerit, veluti traditio, cum res tradita fuerit ex eausa emptionis, vel legati, L II . pro em . On g. xli. pro stio , I. Trociatis . de jur. do . quia traditio sane
in iactata ex navi ab alio reperta. Ad L. XIV. de Stipulatione servom servus meus, tam apud
furem esset, suri dari Ripti vitii es e netat furi deberi Salinvs r qtita eo tempore, Do si laetus est. et noti her: sed nee ego ex ea si stilatione aure potero. sed s degram stiris persona stipulatas esset milia quidem a tin itur actio: sed suri
nee mandari, nec alia actio adversis me dari delet
RFstat tantum,& hie erit finis libriai de se ferre quae
de servo surtivo loquitur, qui cum apud furem esiet, futi centum dati stipulatus est. Et ex Sabin.refert,ex ea stirpula
279쪽
y Ad Salvis Juliani Lib. IV. ad Urse jum Ferocem. gy8
pulatione neque suri actionem acquiri posIe ulla ex causa, Areque ex re sutis, neque ex operis servi furtivi tr a.di l. q. de acciri rer. dom. l. i. c. de rei vita. quia, inquit, ut in Fl renta itur, recte eo tempore quo itipulatus ref ei, id est iuri, non serviret, id est, quia furis servus non esset, nee et bona fide set viret, Ut ex re, sinit. h. t. neque etiam ex ea stipuisiatione domino servi ad ciuirit actione me quia suri non do mino uipulatus est, hJo.mi. quamvis inutiliter suri stipulatus sit: sed si detracta furis persona, id est, si iampliciter
impellanaliter, ut loquitur in i m. dari stipulatus est i . proculdubio domino acquiritur actio ex stipulatur suri a tem in dominum mandati actio de peculio competere non 'test: quamvis mandatu esus seruus stipulatus sit . dari impliciter. vel ei dari neque mandati actio, inquam, neque ulla alia actio dari debet: quia nemo ex improbitate sua retionem, vel lucrum consequi debet, Iaraque, de suri. B
Ad LXLVII. de Procurati sui duos procvratores Omnium rerum suarum retin xii, nis nominatim praecepit, im alter asellero pectiniam petas , non videstir mandatum hirili efirum dedisse. Ira x hoc Lib. IV prima est L et de procurat. Qui habe- C
hat duos debitores , eos simul secit procuratores omnium rerum, & negotiolum suorum in solidum quod generale mandatum est, quo & hoc utique si me dubio continetur, ut a debitoribus suis, id est, a debit ribus mandatoris pecuniam exigant. I. Riq. h.t. An igitur. quia ambo, ut posui, mandatoris dehitores sunt, altet ab altero quod mandatori debet, exigere potest e Minime:quia mon de debito a se invicem exigendo, sed de exigendis pe- euntis ab aliis debitis mandatum videtur, nisi id mandatum sit, vel praeceptum specialiter,& nominatim, ut a seipsis invicem Pec unias debitas exigerent. Trati re dicit hoe loco pro mandare. Ergo S praecipere verbum preearium est,quod notandum. Neque vero huie l. quicquam obstat legis, quae precedit s. uit. Non est , quod propter illum g κθ. tantopere laboremus, quantum desudarunt interpretes , qui eo nse nunquam expedire totuerunt,non animaduet tentes aliud 'esse dicendum (quae est occies sy.ultd n unus tantum ex eis procuratoribus debitor mandatoris fuerit . Is enim ab altero, qui nihil debet, exigi nomine mandatoris potest: se autem inviem impetere non possunt, ut hoe loco. Non enim in hoc constituti esse praesumuntur , ut laeum invicem litigarerat: non praesumuntur, inquam, commissi inter se. &copulati ad litigandum invicem: nisi id dictum sit nominatim, speciali mandato opus est. Denique mutua exactios
nerali mandato non continetur e simplex eontinetur . interpretes dum quantum distet gest. legis superioris ab hael. non vident, mirum quantum se torqueant, nequicquam
in complacandis hisce duobus locis proficiant. Ad L. X xlv de Novat. aEF. svotiens enim nemo filium; τmilias ex ratio delicti defendit, in eum judicium dat ridem esse . ct condemnatus est quaerebat actor, rem irae sol vendo non esset . an resciso superiore iudicio. in eum . Di 'revera heres erat, actio dari deberet Proculus responsi ,
rescisso itidicio, posse agi, idque es veram.
bus heredibus, clam esset tantum neres ex parte puta ex sextante , cum absentem coheredem descridoret , eun
que liberare vellet, suseepto sudicio in solidum, ut evita ret onus satisdationis sudicatum salvi sine qua nemo est deo sensor idoneus. Lqui proprio. Squi aliMm, de protur. ne pater
quidem . EI. 3ε. de in:tim istiussim. qud Di I. coganti conventus a creditore hereditario.& insure interrogatusAunta ex parte heres esset, responderit. se esse heredem ex ac se, cum revera esset Diatum heres ex sextante,ut stilieri liberaret coheredem absentem e ac proinde actori etiam in assem condemnatus suetit. ut L I i. s. qai ex quadrati e . haeth. atque ita veluti novatione saeta, coheredem, pro quo
agebat. liberaverit, ut Iclvi servum , h. i. si tamen propter inopiam iudicatum facere non possit, si assem , in quem
damnatus est, set vere non pollit, coheres autem locuples
sit, quid fiet e an res petibit actori e Imo aetati hoe eati
subueniendum est, rescisso priore audicio, quo coheres, quis oeuples est liberatus esse censetur, & restituta in eum, qui solvendo est . actione . quod ita definitur ex Proeuli sententia . Praetoris igitur beneficio restituetur ei actio adversus coheredem,qui sol vendo esse rectituetur autem pro parte hereditaria tantum tro sextante, non in solidum, quia exl. ia. lah. est tantum tabligatus pro parte hereditariae nec inopia coheredis eum onerare paten. Ait, sui rerira hereseruit intelligens locupletem coherede de alter inops, nutr- quid etiam revera heres erat 3 sic sane ex sua parte . verum ait, qui revera heres erat, ex altera parte icilicet, ex qua salso etiam se heredem esse responderat, qui priore judicio conventus est. Haee vero actio , quae restituitur in ecihele dem locupletem, restitutoria dici potest, & restissoriae qua restisso priore sudicio datur, exemplo eius, quae rescissa intercessione mulieris restituitur,de qua mox dicemus in Li Cad senasti . Velleiam Ad I .XVI. Ad Senatus' vellesan. Si mulier contra Senatu eo fultum Vel janum pro me interteis et Titio, egoque mulieri id solvissem. , ab ea Titius eam pecuniam peteret, ex-eratio huitis seno consulti non et profutura mulieri. N que enim eam periclitari ne eam pecuniam perdas, cum savi eam habeas.
I Nitio proponitur unus casus, quo mulier quae fideiussit, vel quoquo modo intercessit pro alio , n e veniatur. non iuvatur exceptione Senatusconsulti vellesanie puta nis, pro quo fidejussit, jam ei mulieri Pecuniam solverit, inquam fidei usierat, antequam a stipulatore conveniretur . Nec enim mulier periclitatur,ne eam pecuniam perdat, cum jam eam habeat. Res est apertissima. Ad g. Si ab ea muliere, quae contra Senatusconstitium Murcessset raejussorem aecepissem, castis cassus respoussit, ita domum fidei ori exceptionem dandam , s a muliere rogatus
Disset. I sativi autem recte puta . rarissori exceptionem dandam , etiam mandari actionem adve ut intilierem nore habet: quila totam ob datis em sinitis improbas, ct d praetore resiι is di prior gehitor ereditori.
S Equitur L 3 . de noxae. are quae docet, in filium amit.
actionem dari ex delicto, veluti furti, vel injuriatum, si piter, vel alius cum non defendant, ut L 36. de insur. I. . Os . de eotiae furt. quo judicio si damnetur filiussam ii. in patrem est actio sudicati de Peculio, quas ex contractu, Isem Me tit. Noxalis autem actio ex delicta filiis. m. nulla est in patrem , s. t. In i. de noxash. action. Ad L. VI II. de Interim. in tute sam sui ex parie dimidia
heves ervi. eum absentem coheredem suum defendere vellet,
visaeisdationis oras evitare possu. respondis se solum her Tom. III. PORPostea docet Senatusconsulio Velleiano non tantum a mulieri subveniri . quae pro alio intercellit animo novandi , ut gloss. supplet recte , id est . quae expromisit, sed etiam fides ussori mulieris, sive mandatu mulieris pro eo ex promittente sides usserit, sive ultro sine mandatu . Quia senatus, qui improbat principalem obligationem , de seque iam principalis obligationis improbat. Totam denique . ut ait, obl ationem improbat, etiam naturalem. Ergo & si deiussoriam, quae non potest consistere, nisi consistat prin- ei palis, vel civiliter , vel naturaliter. Et ita quoque totam obligationem accipere oportet in I.s debitori, domvitiis &
280쪽
iu i. si uvius . s. Ied se Di latii. de paci. ut comprehendat
etiam naturalem. & sie totam, id est, etiam naturalem. sive
omnem obligationem. Itaque etiam si fidesviloris obligatio perieulo mulieris sutura non sit ut Ii pro ea interceden te pro alio , quis fidejusserit donandi animo sine mandatumulieris . nee fideiussor cum eilhctu obligatur. II ita Julianus sentit recte , ut ait contra Gasum Cassium Longinum, quanquam aliud observetur in Senatusconsulto Macedon. Na in qui intercessit pro filiolam accipiente mu-cuam pecuniam, qui inquam. Pro eo intercessit animo donandi , non habet exceptionem Senatusconsulti Macedon. s. sinon Iol- . ad S Maced. quia & Senatus onsultum Maced . naturalem obligationem non ex triangit, i. io. ad SC. Macedon. At Senatusconsultum velleianum totam
obligationem expungit. Itaque edi promissione mulieris in totum rescissa, rellituenda est a praetore, ne quod suum elia mittat, creditori actio in priorem debitorem, cuius relibatio novationis genere erat extincta. du transfusa in mu-ierem, quae actio restitutoria, de rescis lotia, S utilis dicietur , cum omnis actio restitutoria utilis sit. non dilecta . I.8. g.Marinius quoque , o Io m fieri, Lis. Fadit. hoe ih. d. g. in Lid. Ceola de omnino hie casus cons ungendus elicum casu legis superioris , L I . de interret. in itir M. Eademque utrobique intervenit aequitas restitutionis. Ad Lxv.de Lxceptiomb. Adversus exceptionem jurisjurandi replicatio doli mas non debet darie eum praetor id agere debes, ne de s urando evsvsqvam Parastinu stant ex hoc lib. duae tantum leges . Prior es ta s. de
exceps. quae est pen. huius libri. In ea idem contiitui.tur, quod in I. I. rae reb creae litem decisam iures urando in iudicio delato ab adversario,praetextu doli mali vel peraurii, retractari non posse, ex integro restitui non posIer ut si deserente aetate reus suraverit, decem , quae dierentur, se non debere . de pergat actor decem petere , ac reus se tueatur exceptione surissurandi , adversus hanc excepti nem actori non datur replicatio perfurit: quia praeliito su- rejurando haec tantum quaestio superest, an iuratum sit. nee pati debet praetor, ut iterum quaeratur,an pecunia deis
heatur . I. s. s. daro , de jurejuri alioquin nullus esset finis solicitudinis, & periculi litium . Ac praeterea id genus iurisiurandi , quod in judicio actor reo deseri, vel contra, transactionem imitatur . quia de jure suo tiansegisse videtur, qui rem adversarii religioni commisit . La. de juresur. LE I. de dolo . Idemque dicendum est , si judice ipso de se rente, reus iuraverit se non debere. & sudex secutus jusjurandum eum absolverit: nimirum , ut sententia judicis j in
A teiurando rei subnixa . retractari non possit a ne obtentu quidem novorum instrumentorum . nisi ex magna aliqua, de fulta causa , & ex constitutione principum . i.admonenis
di, de iure tir. Ex qua expendi velim . quod ait r inierum
eausam retractari calices repertis novis i nybtimensis inretati m. Regulariter igitur causa ex integro agi , di retractari non
potest, quae sententia sudicis, & surejurando iudice det to decisa est. Et ita multum interest sussurandum a judiee, an ah adversario deseratur a Hoe transactionis speciem ha-heti illud non item .
Ad L.LVIII. de Furtis. Si sumamisai furtum factum esset.
recte is paterfamiaefactus eo nomise ager. sed eis res ei loratas brepta fuerite pateria vlias factas, uidem agere poterit.
γ TT Ltimae legis ex hoe libro inuae est l. fg. de furt.) senistentia, quae adhue obscura adeo videtur omnibus, ut non intelligatur, haeceli perspiretia. Si filios amis. sui tum
iactum si rei suae, veluti rei castrensis peculii, vel rei tibi
locatae, pater actionem sulti non habet. Non certe rei castrensis , in qua nullum pater jus hahet. Non igitur si rei castrensis, non item si rei locatae: sicut nec is tei commmdatae et quia nihil interest patris . cum custodia rei commodatae. vel locatae filiosamilias ad eum non pertineat, i. Iq. s.an pater. Me tu. Filius quoque non habet sulti actionem. nisi utilem sive in iactum absente patre. I i longius .f. I. .eiudic. quae nominatim loquitur de iurii actione . Patie autem praesente filiusfamilias non recte agit furti sine u luntate, & nutu patris, tali.,nec tuas , cde hon. qua liber. At si fiat pater sam veluti si eman. iretur. proculdubio et ei integra eli actio furti, etiam rei locatae nomine , eique surreptae r etiam rei condoctae . Nam S conductori actio sulti competit. I. i . Foraeterea halena . Me tit. Locus hic singularis est, ct resilite tamen acceptus ab omnibus tum
Graecis, tum Latinis interpretibus.
Ad L.X. eati eoaducti. Et ego ex conducto recte agam, vel in Me vi meliber es.
P Raetermittendam non puto tio. Iocati. quamvis in ea
non destinetur ullus liber. εe ita simpliciter inscribatur: Iulianus libio ad Felocem. Si rem alienam mihi locatam a non domino, postea dominus rei mihi donavit . aut legavit. mihi in locatorem esse actionem ex conducto , ut me liberet obligatione locati conducti r ne mercedem praestem in pollerum . quia satis apertum est. Restat adhuc ex