장음표시 사용
241쪽
quo se ilicet testator pol umum omisit. sive praeteriit. si A nullius solutionis est, ut Salustius loquitur qui non ha- cellator prius in civitate decessit, quam poli uisus nasce- bet. quo se in solidum liberet 1 creditoribus suis. I ii . de
retur: itaque lex Cornelia facit ut icitamentum rumpatur,s testator decesserit in captivitate si editionem , moristemque postumi praeteriti e quia prius decessiste lex singit
patrem, quam postumus nasceretur . Neque vero his ea ii-hus locus es, i. possimus . de insti. rvp. testam quae testamentum ipta iure ruptum agnatione postumi praeteilii, si
modo obsignatum suerit, non minus, quam septem testium signis, quae ius praetori uin testameniis adhibeti exigit . heneficio praetoris conservari , ct convalescere docet ex Constitutionibus Principum , & scriptis in testamento heredibus cum re. id est . cum cilectu data bonorum possisione secundum tabulas . videlicet, si vivo tellatore natus postumus suerit, eodemque tellatore vivo mo verboriundiet qui, ut integra oratione dicitur par solvendo non est, & uno verbo . qui egenus est. non locuples, ut non potui in suo teli amento, nisi unum ex servis manu mittere , simul & heredem instituere . qui necessarius ei heres existat . di creditoribus respondeat , ei unum per mittitur manumittere . & heredem instituete . non plures uno in fraudem creditorum. Idque ita procedit omnino, si de testimenti . S codicillorum tempore . quos debitor ad testamentum fecit , solvendo non fuerit. Nam si codia cillorum tempote locuples, & solvendo fuerit, licet tellamenti tempore lalvendo non fuerit , ratae sunt liheltates codicillis testamento confirmatis datae exteris servis omis nibus, intra modum legis I usae Caniniae r vel etiam omis. Ied non etiam , si mortuo testatore natus poliu- v nibui hodie , quotquot habuerit servis ex Constitutimus, ct mortuus fuerit. Nam & hoe casu testamentum non convalescite di ad hunc proculdubio casum eii tela renda l. a. c.de postum. heres. iasit. nec interest, ut famante sgnisicavimus , mortuus revela fuerit teliator, an fingatur mortuus. antequam pollumus nasceretur , i qui vidiorem, de inj. rvaesiam.
Ad I XLVIII de Fideicomm .lihei t. tam in testimento scrisium est, Dictum Titio lego,vel herra metu dato, ira vi eum Titius manumitiae: dixi, petensi legatario Siichum excutionem doli mali ob aduram e nis caverit, se liberiauem secun-dtim voluntatem dcuncti praestaturum. i Estat ex hoe libro L 8. de Petram is liberti cuius
Iustiniani rae L F sa canin. toll. Et e contratio . si testamenti tempore solvendo fuerit, codicillorum tempore solvendo non fuerit, libertates redie illis datae initae sunt ex leae Asia Sentia , t. q. qui ..d quisus manum. Huius
vero legis argumento putem , Iulianum tractatum . quem
persequitur libro sequenti de lege Elia Sentia , quae est
de infirmandis libertatibus in fraudem creditorum . vel patronorum datis , eum, inquam , tractatum inccepisse ab noe libro .
R Est,t eae hoe libro L 3. de saeicomm . hern cusus M -- i, Ut species est de Sticho Titio legato, ut proponitur , pere. Ad Lib. LXIV. Digestorum SALVII IULIA IN Ivindicationem , aut per damnationem sub hoc modo , itatit eum Titius manumittat . Haec verba, tua vi. modum iaciunt, non conditionem, Ligerias, Ilae scriptura, de manu.
missae lam. Er. Oe bis, quae sub modo. Et modi vis haec est, Mi is , cui legatum est sub modo, plerumque repellatur 1 petitione legati per doli mali exceptionem . nisi caverit
heredi, se modum adimpleturum . l. I s. de Ierat. 3. Maseatisai. i. Titio cenitim quae tota est de modo ) due eoadinem demons. i.ptio, savi. de legas. r. Et hoc est . quod hahetur in hae lege . Quaeres, quid hoc pertineat ad tit. desdeicommis.ltheriae. eum nulla in liae lege fiat mentio li-hettatis iideicommissariae e Dico , hoe ideo pertinere ad fideicommis larias libertates . quia . ut proditum est in Ll. r. Cese his, quae sub mod. in hac specie ex Constitui Severi. Sticto competit petitio fideicommissariae libertatis adver sus legatarium . Rursus quaeres, quid haec species perti reat ad cautim captivorum,de quidus hie tolu, libet suti Dicam. speetem huiusmodi ad captivos sic recte accommo darie ut quia servuin captum ah hollibus . constat testamento prioris domini alii posse legari in legatum servo re verso ab holhibus jure tolli iminii consistere, Lygin legat. t. Si is servus legatus sit hoc modor Stichum, qui est aptia M.tim Titio do, ego, ita vi eum cum pristim redierit. manumittat.
Sticho reuerta ab hostibus, non aliter Titio Stichi petitio cum effectu competit, quam si caverit, se ei libertatem se cundum voluntatem defuncti praestiturum .
Ad L. VIII. Quod met.causa. Si ipsa rei ivae ad aliam per venit. inieriti, non esse locupletiorem dieemus e su vero in pecuniam aliamve rem conversa per nihil amplitis quaerendum est, sevis exitus si, sed omni modo locuples satius vid
iuri Iudi possea deperdat. Nam ct Imperator Titus Anguis estitit clavigio Frontino de pretiit rerum hereditariarum re
primi, ol id ipsum reai as eo hereditarem posse , quia Iaerares. quae in heredhaIe fuerunt. aptii evim non sng r tamen pretium earum, quo locupletem eum. vel pitis mutata specie faciendo. perinde obligat, aes corpora ipsa in eadem petie mansissent.
Ex Lib. LXIV. ptimum explieabitur Lig. quod mer.
avf. c. in qua quaeritur . an locuples tactus viis deatur, qui rem,quam habuit. in pecuniam, aliamve rem convertit. licet eam rem . vel necuniam postea
disperdiderit: quod hellissime accommodatur ad i. R iam
Sentiam, de qua tractare coepi superiori libro . cum circa eam l.quaeritur. locuples fuerit, neene, qui testamento, vel eodicillis, vel inter vivos servis suis libertates dedit. Et recte dicitur; eum. qui rem aliquam habuit, plane ex ea re locupletem esse desiisse, si ea res interierit. jam antequat servos suos manumitteret. Non etiam ex ea re locus etem esse desiisse . quam in pecuniam eonvertit ex causa vendia
quam in a -- - - - . tionis: vel in aliam remeae causa permutationis. licet eam
rem, vel lucuniam patia deperdiderit. sicut ut proponitur in hae Lig. Is ad quem res ipsa , domi o ab alio quo-
C III ACIT IC r . . m metu extolla, iusta ex causa bona fide accipienti 'r-
I veniti si ea res interierit naturaliter . non intelligitur ex ea re locupletior sinus. ut conveniri I siit actione quod
metus causa r sed si eam rem in pecuniam converterit . aliamve speciem . omnimodo locuples factus videtur. liheet postea deperdat. inquit eam e quia saecunia , aliave res successit semel loco rei metu extortae i Et ita honae fidei possessor, qui possidet hereditatem ad alium Pettinentem, tenetur pristione hereditatis . licet tes. quae in hereditate fuerint apud eum non sint, sed pretia earum , vel earum a vice aliae res e quia pretio ex rebus hereditariis redacto . vel permutatis relius heredit, iis locuples factus esse viis detur . Ut LEE. in 13. de Wiit. hereae L i. Creduli. Atque
Ad Lib. LXIII. Digestorum SALVII IULIANI RICITATIONI s sora , .
Ad L.Ivde Iure redie illorum. Eum. qui radieiliorum tempore solvendo P. Pine si infatem dare placuis: quamvis tem- menti facti rem me flavendo non fueris.
SEQUITUR Libet LXIII. ex quo una tantum lex
su peresia de itineoditi Lia tendiim est, lege alia Sentia quod liquet ex resilaib. i. cautum esse ut qui sol-yendo non est,ut nostri auctores loquuntur,qui homo adeo perinde obligatur petitione hereditatis, quae mixta eli
242쪽
dii In Lib. LXIV. Digestorum Salvii Juliani. diff
est actio in rem, de in personam . Et ideo recte dicit ob i. A de consilio fraudandorum eteditorum factae sunt, actione Eartiae . ac si res hereditariae penes eum mansissent. Id quod Julian confirmat ex reseripto VAntonini, id est . D.Pii. Sequitur Laris hered.insit. Ad L. XLil. de Hered. instituend. sub solvenda non erat,d os Apollonios liberos, heredesDe ei e pusserate altero an eaperias latalas Iesumenti metrius , non ineleganter defenditorerit , eum , qui supererit liter re , in solam necessarium heredem fore et quod fl Merque vivit, inuitutionem nulliu esse momenti tropier legem M am Sensiam , quae amplius, quam tinum nccessariam heredem fieri veta . scilicit Pauliana, vel interdicto fraudatorio. Quae vero sunt saetae in fraudem patronorum . actione Fabiana , vel Calvi sanae Fabiana . testato libertor Calvis ana. intellato
liberto. l. i. s.f. iviestatus . Me iit. L r. c. eos. In siimma a. manumissiones ipso in re nullae sunt, quae faciae sunt comtilio fraudandorum ereditorum . vel patronorum allen tiones valent, etiamsi facta sint dolo malo .animo, fle eo filio fraudandotum creditorum , vel patronorum , sed revocantur. De legatis quid censet 3 Legata relicta ab iis . qui solvendo non sunt, vel fideleommissariae libertates . vel donationes causa mortis, quae instat legatorum obtinent . datae, vel factae ab iisdem , etiamsi consilium hau dandorum creditorum non habuerint, modo re ipsa liau
dati creditores inveniantur , omnimodo inutilia sunt: quia Uia ex l.filia sentia is, qui solvendo non est, ampliusquam unum seritum eum libertate instituere non potest, ne miles quidem . L g. s.tili. sui, in a quihut B ex iis causis plus debeti non potest , quam quanta est he
manumis. l. in fra idem , in primip. de teiam. mille. euius jutis rationem per quam dilucide exponit Theoph. noster in tit. Qi, ct quibus ex caesa manumiis liberi non fiant. Nunc si quis , eum non ellet par solvendo, dum , pluresve sit vos liberos . heredesque esse jusserit , eadem lege alia Sentia prospectum est, ut is tantum liber . di heres sit dducibus, pluribusve , qui primo lora seriptus est . f.do. Metii. Unde si duos servos habuerit ejusdem nominis, veluti duos Stichos, vel, ut ponit. duos Apollonios Apo lanius est servile nomen ) di ambos eum libertate hereades instituerit his verbis r Apollonii mei, liberii cm heredes
fungo. Quia non apparet, quis primo , quive secundo loco heres seriptus site recte ait institutionem nullius esse momenti, id est , neutrius institutionem valete et eos invicem reditas aere alieno deducto , hiet. de mori. e fa donat. l. 23. qua in statis. erector. i. i. s. i. hκ iv. Ex his vero satisaeparet ratio huius l. quae definit . actione Fabiana, vel Calvisiana non revocari, quae libertus donavit benem rentibus amicis e quia nihil dolo malo fecit. cui tam iusta fuit douandi causa . ad quam naturalis obligatio compellebat, ut Ised etsi, Cesti ludi, de petii. hered. l. 1 . de donat.
quae reminerationem etiam indicant non esse meram donationem et solutionem potius esse . aut permutationem. quam donationem duxta illud Homerit x si .e d. mi. Miris ris ova ,bra. Et illud Hesiodi: Diat. .' i,3. . i. da ei. qtii dederit. verum adjicite legata tamen etiam benemerent
tibus amicis a liberto relicta . quibus legitima portio patroni absumit ut, vel minuitur, legatariis avelli : quod iU- sibi obstite, seq. O Ls de UUL LE 3. gail .de oeperis liberet. o tior sit patronorum causa , sicut creditorum . Nam de hoc Quod ita procedit si uterque vivatealter impedit alterum. Sed si ante apertas tabulas , id est, antequam aliquis tella- toti heres extiterit, qui nee ex legibus Iulia . & Papia ullus existete potest ante apertas taliolas testamenti: Si, inquam, unus ex illis servis mortuus lactit e deinde aperiantur tabulae testametiti. de adeatur hereditas ab heredibus seriptis e proculdubio servus superstes libet . di solus necessarius ei nercs erit: quia alter . qui e medio sublatus est nihil ei obstat. Nec huic sententiae repugnat regula Catoniana e quae legata , di heredum institutiones c non ligata tantum , ut vult glossa ) eas , quae inutiles suturae erant, si statim testamenti facti tempore testator decessisset cinutiles igitur ab initio iacti tetrimenti ) ex pol facto
convalescete negat. Haec est regula Catoniana . Quod non valet ab initio, eos ea non convalescere e sed , ut re- Idispondeamus , ea regula pertinet ad sus antiquum tantum. quo hereditates, di legata deseruntur. de vires accipiunt ex mortis testatinis rem re et quod tempus etiam ipsa regula siue at, dum ait, ii testator testamenti facti tempore vita oecessisset. Non autem pertinet ad jus novum . quo ex legibus Iulia, & Papia , hereditates. & legata deferuntur, non ec mortis testatoris tempore, sed ex apertis tabulis. Et hoe est . quod ait L titi. de ret. Caton. Regula Cat niana non pertinet ad leges novas, puta Iuliam , vi Papiam . sed ad ius antiquum tantum , quod obtinuit ante eas leges. Et haee lex AE. spectat jus novum, id est . leoes
Iuliam. & Papiam, dum ait, Aege aperias ia eas. non susantiquum, di consequenter nec regulam Catonianam , quae regula est juris antiqui.
M L.IT. Si quad in haud. patroni. Vivus libertus donare lene merentibus a ius potes, legare vero nee benemerenti- , amicis potes.qui parroni pariem tantias.
LEX AElia Sentia impedit libertate, directo datas in
fraudem creditorum, vel patronorum testamento, vel
eodie illis, vel inter vivos, si modo consilio hau dandorum ereditorum datae sint. Nam fraus hae in re aestimatur non tantum ex eventu, sive ex re ipsa e sed ex consilio,& dolo malo manumittentis. Et lex chlia Sentia igitur censet ipso iure nullas esse libertates directas datas in fraudem credi eorum . cum tamen alienationes factae in fraudem ereditorum valeant ipso jure , nisi revocentur , quae dolo malo, Tom. III. Lidem ita hi potest ad actionem Paulianam . potior, inquam , & antiquior est creditorum & patronorum causa,
quam legatariorum . Legata non debentur , nisi ex eo ,
uod supetest . deducto aere alieno . de deducta portione
ebita reverentiae.& verecundiae patronali.
Ad L. U. Qui de a quibus manumissi &e. Cum hereditas solvendo non est qtiamvis heres locuples ex ictar,libertas ex gestamenta non comperit.
Ad g Si autem is , qtii solvenda non est . b, modo libertatem dederit, si ereditoribus meis solidum solutum fuerit . Sitibus liber esto: non poteri videri fraudandaram ereditoram litteras
Ad F.Si Titius nihil amplius in bonis. quam Stichum . , Tamphistim habeat, eosque Nipti lanii Maemio ita promist,ii.
Sticlum . aut Tamphilum darespondes e deinde . cum alitim creditorem non haseret, si ictam mammiferire libertas terlegem mira se iram rescinditur e quamvis enim fuit in potestate Thii. iis Tamphilum daret e tamen . qvlandiu eum
non dederige Dia interrae mari possit , non sine fraude fit pM- lasorii Stichum manumissu . Euod si solum Tamplitum dari promus sei, non dubitarem, Din Stichus ad libertatem per veniret . quamvis similiter Tam Mitii mori posse mittime ira inierem eontinerum ipsa spvlasione is, qui manum t. iiiviae, an extra obligassionem fite eam O Di es a reos quin e Stichum , O Pamphilum piguori dederit . eum titerque eortim quinum aAreorum se . ne ser manumigri potes. At sStichum solum pietnori dederit. Pamphilium non videtur in
fraudem creditoris manumittere.
HAEC t. initio docet, libertates testamento datas in
fraudem creditorum. ab eo. qui sol vendo non ea .
ipso jure non valere, id est,ex ipsa lege Auia Sentia etiamsi locupletem heredem reliquerit, qui , adierit hereditatem. in I. s . de man diis. rectam. Uhi di in hane rem Julianus
testis adducitur . l. s. c. da te iam man. l. 38. in s. Me tie. Soluendo quidem hereditas videtur esse . quae invenit he redem . qua respondeat ereditoribus. I. 36. de hon. liber. Aetestatotem verum est mortis tempore ( quod tempus I.
Alia sentia spectat ) solvendo non suisse e Ideoque liber
tales ex testamento ejus competere non po Iunte nisi forte sub hae conditione libertatem dederit. Iud fervus metis Ii-her esto, si tredi oritur meis solidum Devio fueriti quia
243쪽
eoosilium manumittentis spectandum est. Et tantum ata Aes . ut hie testator dando libertatem consilium fraudandi ereditotes habuerit, ut hoc potius curaverit, ne creditotes haudarentur. quibus satisfieri prius voluit, quam li-hertas competereti c. . s . His snbsicitur in h.l.alia quaestio.
Qui in bonis nihil aliud habebat . quam duos servos, Stichum , de Pamphilum, utrumque sub alternatione stipulanti Meuio promisit hoc modo et Stichum . atii Pamphilum prostitia: deinde cum selum Maevium creditotem haberet litichum manumisit in fraudem Maevii, ut videtur. Quaeritur. an is a manumissio l. Mia Sentia impediatur, de nulla fiat e an retindatur 3 Causa dubitandi haec est e quia eum non uterque, sed alterutra videatur suisse in obligatione. ed in electione debitoris sit, iuem velit dare et atque adeo Dossit Stichum retinere, de dando Pamdhilum liberari r
Idcirco nihil videtur secisse in fraudem Maevii manumit- Betendo Stichum. At Iuliano longe aliud judicium est, qui censet nihilominus Stichum in fraudem stipulatoris manumissum videli . quamdiu Pamphilus non datut stipulatori r quia Pamphilus mori pote & soliis Stichus supra res e . ac deheri stipulatori. Non est igitur Stichus interim
manumittendus e aut si manumittatur . rescindenda est manumissio. Et hoc est verissimum, neut Millud , quod in ha.
notatur et aliud dicendum esse, si solus Pamphilus in stipulationem deductus sit, non sub disiunctione. Stichus , aut Pamphilus. quo genere uterque esse in obligatione recte dicitur, alteruter in solutione . i. s duo rei, de verh. oblitat si solus Pamphilus suit in. ligatione, Stichus, qui non eth in obligatione recte manumittitur . Quid ni quamvis Pamphilus mori possit antequam detur e quia etiamsi moriatur ante moram, obligatio perimitur , id ex legari 13.de Cureb.oti. Et ita qui Stichum, aut Pamphilum pignori opposuit ob aureos s.cum& hic.& ille dignus esset aureorum s.citta haudem creditoris , neuter manumitti potest , antequam debitum solidum exsolvatur, ut L pignori. Cin . , ra quih. maritim Fct L s. de mam. mig. Lego noc Ioco Stichum, aut Tamphilum e non Stichum , O Pamphiltimi quanquam idem juris fit multo magis . n utrumque conjunctim piis noraverit. Sed satis perspicuum est . seribendum esse . .isjune im . Stichum, aut Pamphilum . quia initio proposito casui magis congruit haee lectio. At si solus Pamphilus pignoratus sit, nihil vetat Stichum manumitti, qui pignoratus non est. Et ita quod dixit de Sticho aut pamphilo promim solo, id trahit etiam ad Stichum, aut Pamphilum vel Pamphilum solum pignoti obsistatum . Cur autem pose rit Iulianus . promissorem nihil amplius in honis habuisse , D quam Stichum,& Pamphilum,id deelarat l.ε.quae sequitur.
Ad L. XXV de Operis libertorum . Tatronus , qvi opera, siserit m loeas . non flatim intelligendus est mercedem ab eo capere, sed Me ex genere operarum , ex persona patroni, atque liberti colligi debet. Ad F. Nam si quis pantomim tim , vel archimim m g num habeas. in rivis mediocris patrimonii P. vi non aliter operii
ejui xii possit, quam lacaverit eas et exigere magis operat. tiam mercedem rapere exisse mansis est. Item plerunque Mediti servo, estissem arris libertos perducunt, quorum ris te divo uri non aliter possent . quam in eas lorant . Earidi in emeris artifikisii diei possunt. Ad I. Sed qui os et is liberii sui tiri potest o Iorando pretium
eartim confestia mallei , is existimansis eli mercedem ex operis. liberti sui rapere . Ad s. Nonnunquam a rem ipsis libertis postulantibus. p ironi operau locante quo salla pretium magis operarum, qtiam mercedem capere exmmandi Ihni.
DU US libris superioribus de eo tantum capite
laliae Sentiae tractatum quod fuit de libertatibus datis in fraudem creditorum , vel Patron rum . Sed de multa alia esusdem s.capita fuerunt. quae persecutus est Iulian. hoc litas i. atque etiam, ut mea
fert opinio . ductus libris sequentibus( ex quibus tamen nihil ad nos pervenit o Et hoc certe libro caput illud. quo trohibetur patronus per stipulationem . vel alio modo Ii-ereum sibi obligare, ut operatum . quas sibi naturali jure
debet, quae operae ometales dicuntur . mercedem ceriam
praeliet: de si quid secus fecerit, puta A mercedem exegerit
operatum. caveatur l. eadem, ut jus patronatus amittat,qui
pecuniam oleio chariorem habuit. l. viti. g. i. strum S aqvib. trianimis. m. t. q. ct f. C. de operi liberi. i. s. s. si quis a liberti . de Messe. ct adrad. liber. Et quidem ius
patronatus omne omittat, ut est in constitutione Graeca
Iustin. A iure patron. Et ad hoe eap. l. Eliae Sentiae redi ciens Iulian. in I. rs. de operis liberi. quae est ex hoe libro . ait, patronum , qui operas, quas sibi liberius debet . alii
locat oerta mercede . non continuo videri a liberto capere mercedem operarum , contra L aliam Sentiam a Sed horaestimandum esse ex circumstantiis . pura ex genere operatum. & ex persona liberti, de patroni. Nam ii patronus suetit medioetis homo , libertus Pantnmimus. quo exemplo utitur e qui tacitus gestit, nutuve sella omnia exprimite
vel si archimimus fuerit, ut ait. id est, Histrio sui temporis primus, quod senus artificii olim in summo fuit pretio. L
uius rum decederet. s.ulide act.e .Et plerunque hi libet-ti ditiores erant, quam patroni eorum Seneca in consolati ad Liviam e pantomimas decies sestertio, id est, decies cem
tum millibus sestertium c qui est iis militon o nupsisse . St.
inquam. libertus pantomimus fuerit, Patronus modiorum facultatum homo . modicorumque sumptuum . ut operis
eius liberti histrionici aliter uti non possiti quam si eas locet ditioribus e sane locando eas , magis liberti operis uti.
quam mercedem operarum capere vadetur et quam nee ab
ipso liberto rapit, sed a conductote . Tademque ratione. ut fit plerunque, si medici servos suos eadem medicinae ariste imbutos , Iibertos, inquit, perducant, id est . si perduis eant ad libertatem , ut apud Iinhilum eadem forma lo
inquit, fecerint, de operas eorum, quibus ipsi perpetuo non
indigent in exercenda medicina . adteri locent, operas p eius ab eis exigere quam mercedem operarum capere videnis tur . Itaque non incidunt in l. retiam Sentiam . Idemque
de caeteris libertis arte aliqua praeditis diei potest, quorum arte perpetuo uti aliter patroni non possunt. quam ut eas locent aliis certo pretio. At ex diverso. qui veris liberti sui perpetuo uti potest, veluti homo locupleti mus, etiam operis Pantomimi ad voluptatem , si mercedem praeserat operis, in l. Aliam Sentiam incidit, de indignus est omni jure patronatus. Postremo Iul. notat in hoc loco postulantibus ipsis libertis. etiam patronum operas eorum recte Iocare e quia pretium magis , id est . aestimationem magis
operarum . hoc genere ex voluntate eorum , quam meris cedem accipere videtur . Quaedam exigere non licet, quae tamen ultro oblata accipere licet proinde, de extra
orae corn. Est autem in h.L in verbo illo pretium . figura ilis Ia . quae dicitur His , ut eum dicimus e Amici. dtim viavimus. vivamus, ubi t vivamus o in eadem oratione bifariam aceipituri id est, diversa fignificatione e de in exemplo Cornificii illo di initim catilia ducit ad avium . id est, ad locum desertum,& solum. Nam se etiam priore loco pretium accipitur pro mercede operatum . quam . vel altu, patronopiaestat ex causa locationis conductionis, vel libertus ipse
quas conductor suarum operarum . Et ita in tu. Locati . pretii & mercedis nomine promiscue auctores utuntur. titi. Ita in h. de vim p f. ut I. vet. s. vii. ad L Rhoda de jact. Et sane illo lora Plauti in Milite e Dabitis quantum ipsus pre iii poscit, pretium est merces Iorationis . Posteriore autem loco huius legis pretium accipitur per aestimationem operarum, quam sponte sua, ultro libertus ipse inferi , citra speciem conductionis ullam , quti tamen di ipsa merces dicitur in I. uli. s. i. sui. O d Dibus manun .
244쪽
In Lib. LXV. Dige florum Salvij Juliani.
Ad LX IR de Bon. liberi. comm ni liberio , si ex si siti
patronas acter sussurandum exegeris, ne tixorem Atat et vel
vivo liberto decesserit is . qui extra hanc talpam fuerit, vel supervixerit e partis Iriqne debitae bonoram peiectionem s sis habebit Porro ex hoe lib. est l. et . de bonis literi. quae pertinet
ad aliud cap. s. Eliae Sent. quo cavetur , ut jus omne patronatus patronus amittat, qui fures urando adigit liberatum, ne uxorem ducat, vel libertam ne nubat . ves liberos tollate vel qui idem ab eo. eave stipulatur. Isemct tili. in pr. qui, O a qui, manum. Ita Iere..hqui contra, de juri patronat. de in suprassi Graeca contihmione I sein. Et inde , quaeritur in h. i. 1 . quid sit dicendum si libertus metit A qui ex ratisi manam. L . g. a t. I. r.. , O a qui
f. r. I. . s. vir. ι.ε. de manum. vita. Itemque Lia. i5.
eod. ita. quae etiam sunt in seriptae ad i. Asiam Sentiam . simul & La . de manum. iesiam. Eodemque de capite eth l. de stem exportand. Ad haec vero capita , quae commemoravi . quin lulianus . & alii suris auctores multa seripserint . non est dubium.& argumentum satis evidens praebent, quae de dedititia libertate . quae l. alia Sentia introducta in Paulus seripsit lib. S menii--. iv. de manu . Ideo nihil eorum, quae Iulian.scripserat de hista capitib. LAEliae Sentiae lis 66.O ε . nihil .inquam, relictum est in C quia & eaput illud l. Eliae Sentiae de quo magis dubitari poterat. de ingratis libellis, in usu eue desiit, & ineratitudo libet totum plecti erepit extra ordinem . non ex L AElia Sentia , qtio lesset jure ordinario, stilicet ex eonstitutionibus principum, communis duorum, S unus ex patronis iureiurando libet- B I. . ad Sena,se. S lim l. t. c. de libert. O eorum liberi ni-
etum adegerit, ne uxorem duceret , alter non adegerite an
ad hunc, qui tale iusiurandum non exeuerit, partis utrique dehitae bonor. pone o contra lata vel unde lcgitimi peracineat 3 quasi scilicet accreverit ei pars, quam sua culpa compatronus amisit 3 Et ait pertinere indistincte non taneum s vivo liberto deeessetit is i qui jusjurandum exegit estd etsi liberto supervixerit, utroque casu portio ejus i sita scit ei. qui nullam ea in re culpam contraxit, di praesertur etiam utique filio liberti. l. . sese olerius. At ne sallamur, plusquam manifesta eli in h. l. trajectio verborum qui Gidie dicitur . transpositio . Et ut Iuliani sententia se vetur, restituenda est ea trajectio in hunc modum Piu vivo liberio dereperit. Hi supervixerit. Et hic addenda subdistinctio, aut virgula, vel vivo liberto decesserit. HI super vixerit sustineatur stylus, de sequitur: Di itii extra culpam fueris, partis virique desinae honorum possessionem folia hahelii ut ea verba , detesserit, Mi supervixerit , ad eum patronum reserantur . qui in culpa est . qui ct jussurandum exegit. Tuod de remitti oportet, vel I patrono, vel ipso jure remicum dieitur l. Iulia de maritand. ordini b. d. .adder/, s.tili. Alia capita d. l.Aliae Sentiae eredibile est Iulianum comprehendiae duobus libr. sequent. ex quibus nihil habemusr quae tamen capita non erit inutile , paucis commemorare . Ac primum caput etiam hoc unum est l. Aliae Sentiae. ut patronus. filusque patroni, heres proximus patroni qui filius, ct ipse patronus est . latim Mironum, de jure patronas. ubi alos recte, id est, filium patroni) ut, inquam. patronus, filiusve patroni heres proximus. libertum ut ingratum ac-eusare possit. Veiensim, de verbori ignis Llo. Di, a quilaes manti g. m. quae est in seripta ad s. Aliam Sentiam . . II Qua scilicet ex eausa liberti damnahantur in latomias, id est. in lapidicinas. ut ostendi lib. obfer a I. e .g. Item . . quod est aliud cap. l. Aliae Sentiae. ut servus ob delictum vinctus a domino. vel compunctus notis . vel propter noxam tonus . nocensque inventus e uel qui traditus est . ut serio, vel eum bestiis depugnaret vel consectus in publieam custodiam e deinde quoquo modo manumissus dedititiam tantum libertatem consequatur, non sustam, non Lat nam aes e Ulp. lib. sint. Regularum iit. i. Ad quod cap. respicit s. libertino, . Inti. de liberi. O L erum est, de verbiign. quae etiam inscripta est ad l. Aliam Sentiam . Eodem vero Ulpiano tesse eodem loco, de hoe inter capita l. Eliae Sentiae
adnumeratur a ut minor go. annorum tetrum vindicta ma
numissus . iustam libertatem . id est . civitatem Romanam, non consequatur . sed maneat servus e nisi apud consi nlium praetoris . vel praesidis manumissionis causa probata fuerit e Testamento autem manumissus minor sm annor. non justam . sed Latinam tantum libertatem consequatur. Et inde frequens illa conditio in testamentariis libertati-hus , liberi fama , cum erunt annor. go. Quae nimirum adsiacitur in Me tantum . ut manumissi cives Romani fiant, quales seri non possunt, antequam expleverint 3 o. annum, ex lege Alia Sentia, Lex parte, s.fervo, semiuertis. I. risto. de mammis testam. l. Q . de reb. d b. Io qhis ita . f. ult. de .uaikil. Est etiam hoc unum caput l. Aliae sentiae, ut d minus, qui minor est adi annis servum manumittere non possit vindicta . nisi ea uiam inanumissionis apud concilium Drobaverit, de quo Op. est s. eadem lege, Innit. qai, edimirum . libertis revocatis a patrono in servitutem suam . quod olim apud Athenien Lobtinuit non item apud Roma. non ex ipsa l. Elia Sentia, ut docet obsto. c. 3 3. S DU. EI. Cf. sed ex novissimis constitutionibus placet . libertos ingratos retrahi in servitutem. Quod eum (ut ex Ainbios , annotavimus . S Donato in illum locum Andriae: Intiam io factum Libertos scilicet ingratos reuocali in servitutem . id sane cribunt ex Conilit. novissimis. Placet valis de etiam illa Atheniens sormula, qua patroni libertos in- pratos retrahebant in servituteme quam valer.Maximus latine expressi is, rae p. r. Stipersedeo te habere civem iami muneris insitim aestimatorem di nec ad ei positim , ut eredam urbismilem, Dem domi se . sttim e reor ali induri di es a ser te Di qmniam liter esse insisti. Est elegans formula, ideo eam re-Hie sustineatur stylus, de sequitur: Di ihi extra culpam De- C citavi. Et caetera eos ita l. Asiae Sentiae, quae recensui, con- sp si tutionibus Iustiniani abronata esse constat et de ideo Tribonianus nihil relinquere voluit ex libris 66. de get.
Ad Lib. LXVI. & LXVII. Digestorum
EX Lib. LXus. & LXVII. nihil superest: in quibus
tamen non est dubium . quin fuerint multa iurquam utilia , quae trahi nobis pollent in aliis questionibus in argumentum
Ad L. xlv. Quod vi, aut clam. Nam ct s servus metis ignorante me opus fecerit, eumque vendidero, vel manu Feror meram in Me solum agi pa erit, Mi patiar optis tolli: cum emptore autem servi, vi aut noxae dedat . aut impenjam . quae
in reflautione facta fueris, praestet, sed di cum ipso manumisso recte agi poterit. x LibaexvIIL habemus tantum leserata svod vi.
Det elam et cu)us sententia haec est si servus meus me ignorante novum opus fecit vi, aut clam in solo alienor eumque servum vendidero. aut manu mi
sero mecum interdicto quod vi, aut clam agi potest, in hoe tantum, ut patientiam praestem . ut patiar opus tollir quia extra omnem culpam sum e Manumissum autem , qui opus secit ignorante domino, eodem interdicto teneri, ut de patientiam praestet, ct impensas etiam tollendi operis, iuxta tegulam. Noxa caput sequis r. l. . de nox. are i. t. s.s apti depos Ll emptorem quoque , si eum servum vendidero. oon manumisero , aeque teneri eodem interdicto, ut vel impensas pratici resistuendi, seu tollendi operis e vel servum
245쪽
mum noxae dedat: sicut de ego ipse, si servum non venda- Ad illam , tradidis lem , aut manumisissesn i aut impensas tCllendi operis praestare deberem, aut servum noxae dedere . . . dui. Me tit. quod vi, am clam Interdictum quod vi, aut clam noxase eli. Italia. s. hit. de seri . heressit.
Ad Lib. LXIX. Digestorum SALVII IULIANIREcITATIONES SOLEMNES .
Ad LXXV. de Condit. de demonstr. Cum vir uxori quando e liberos habebit sundum Ze a. s mulier divortio satia vidisseros ex alio procreaverit, deinde solaso matrimonio , ad Usriorem madiitum redierit et non in eliditur expleta cotiditio rs od teliator. m verisAulem non est de his silem Use, qui se vivo . ex alio suscepti suissem.
avtis renoua si erit: omnia Itira nepotia nomine perinde e
pira i mitis nastis in civitate sui ei.
Ad L. XXVII. de statu hominum cui in titerosunt, in toto pene stire civili inreffiguntur in re, tim naitira esse : Nam in legitimae hereditates his rectitatin/vir, c si tragnans mu iter ab hostius rapta Sad quod naι- eris possin initim ha-hei: item patris, vel metris confιionem sequa,n Triserea sancilla praegnans surrepeta svierii: Pamvis apud laxassi Hemptorem pepererti id qtiod natum erit tanquam saralytim usti
non capistir His consequens es, tir sierim quoque, etiamdi
patroni Sitis irasci poos , ea aure sui quo una, qui patronos
Ex hoe libro est l. pem de tiar. homin. quae veluti pro
regula ponit: Eos, qui in utero sunt non de liberis tantum loquitur ed de extraneis quibustunque per sonis , si personae dici possunt quicumque in utero sunto Omnes igitur eos, qui in utero sunt matris, in reis tum natura esse videri r vel . quod idem est. conceptos pronatis habet te vel eos , qui nasci sperantur , pio superstitibbus haberi . l. v. sv. hoc iit. I. q. destis, ct legis. l. q. de Penian posmisi. ccum quidam . s. i. de ac vir. heres. LEII. de veri. signi ic. Et ad hanc regulam etiam Pettinentaliae duae leges, rauae sunt cx lib. 6s. l. rs. de condit. O d monstras ct l. r l. de eam. polium. revers. Sunt autem hujus regulae effectus complures. Ac primum quidem , ut legitimae hereditates iis , qui in utero sunt , conserventur . re nati, restituantur . Et ad exemplum legitimarum heteis
ditatum , ut etiam honorariae hercisitates , sive praetoriae eis conserventur, ae l. . , I.tili. de Mnet. in se seis miti. Leetestamentaliae quoque hereditates . heredibus institutis iis . qui nati sui heredes nobis suturi erant, si nascantur post mortem nostram , ex lege tr. tab. Si post testa inentum, quod fecimus . ex Musia velleia . ut ostenditur in I. caltas , de Heri opo tim. Iis autem . qui nati nobis ex-tianei heredes futuri sunt. ex edicto praetoris, non jure cia vili r quia jus eius te extraneos . sive alienos postumos non novit . I 3. de honori posses fecunae rab. s. i. Iubet. de honor. x
roses . Item, qui alius est effereis huius tegulae, ut muliere MDraegnante capta ab hostibus . & postliminio reversa cum lio edito in captivitate. jus postliminii utrique sit, perinde ae si filius editus suisset in civitate, qui conceptus tantum suit in civitate e quia de capta matre ab hostibus, carius, captave videtur, qui, quave sam Onceptus, aut concepta erat. Quod etiam proponitur in hac L potali. Plus diaco, etiamsi apud hostes conceptus, , editus fuerit ex patre. S matre captivis . & cum eis reversus, quasi ius postliminii habete quamvis nunquam captus suerit ab hostibus . em Constitui. Severi,& Anton. id est, ex . i. seto lim.reversin redem. ab hostib. cujus & si mentio in . s. infra eod.Li. ed di s apudi ad Senuiti cons. Terib L Et ex his legibus
quod notandum ) emendanda est inscriptici l. i. C. de so
Iumrberi Et rurius utroque parente reverso . qui conchptus, de natus cst apud hostes , patris conditionem . de sta- cum sequitur matre autem sola reversa , di patre apud hostes mortuo, matris conditionem sequitute nec intellia
gitur patri heres segitimus extitisse e quia fictio legis Coraiiesiae ad eum non pertinet, qui patre capto ab hostibus
nondum conceptus crat, d. l. r. secundum quam interpre
tali licet haec verba hu tis hen. item patris, vel magris condi iionem sequitur. Et huic loco puto connectendum esse . quod
hoe ipso libro Iulianus seripsit in has . de ea .ct potium. nquis relicta uxore praegnante in hostitim potestatem pervenerit, de mox et natus silius sit , de pubes laetus uxorem duxerit, ex qua filium procreaverit e tum avus postliminio redierit, avum surc postliminii recipere nepotem in suam potestatem, ut L pen.in s. de suis ,eleri . hered. Perinde, ut ait, atque si fisio nato, ex quo nepos natus est, pater in civitate suisseir quia fistus , qui erat in utero tempore Ca ptivitatis paternae . fingitur eo ipso temt,ore . quo pater .aptus cli , natus suisse. Ae in ea .r3. omnino legendum hoc modo: om a stira nepotii nomine perinde capiet, ac sfisio naso in ii sate sui ei: patre sit r. Nec rccte Florent. Terinde aeque s natus istius in civitate fiasset. Nam filium in
civitate natum suilla , quis non videt e res est apertissima . Est etiam alius estinus sui rioris renutae r ut si praegnans ancilla sulto subtepta sit,sicut ipsa usicapi non potest, proepter legem 32.rab. vel legem Attiniam, quae inhibent usi capionem rerum surtivarum et ita non possit partus ex ea editus usucapi, quamvis editus sit apud honae fidei posse solem e quia pro eo habetur . ac si editus fuisset apud s rem, qui facti surti tempore conceptus erat. Imo . etiamsi conceptus apud surem luerit, obtinuit sententia Marcelli, nec usucapi eum posse . L s esto. s. paratis . de Tullan rem aEL L atii vas , s. antisti . destin. contra quam opinabatur Scaevola , is aliena , I. tiae de cur ct tis cap. I artim, deverb. Bius His addere licet de ancilla non furtiva, quam
quis, un esset praegnans, emit bona fide, & usucapere crepit . etiamsi , antequam ea pareret, resciverit eam ese ali Tam neque ejus, Deque partus ex ea editi usucapionem impediri. I.; fio. Dis possessonis, de Ctirnct M utrum. Postremo
subjiingit Iulianus in hae i. pen. ex nae regula juris etiam erfici, ut quamdiu patroni, qui vita decesserit res icta uxo re praegnante, filius speratur, non videatur libertus esse sine patrono , de ut ei conservetur omne jus patronatus . &succe ci lesitima liberti, exemplo hereditatis, aut bonorum posse nionis, quae ingenuis, qui nasci sperantur . eo servatur . de natis restituitur, L m qiadam , s. l. de acquiri hered. His omnibus nos etiam addamus, eum, qui in utero est uxoris, instituendum esie . vel exheredandum non mi-nUs quam natum et ne agnatione eius testamentum rum- patur. Is umi, Infitiis exheredath. quia, ut Gaius ait lib. 2. Iulii. legitime concepti pro natis habentur . Addamus etiam eum . qui dum est in uteto, aliquid usucapione amisit. qirae coeperat adversus defunctum patrem, vel avum, restitui in integrum, non minus, quam natum adversus usucapionem , latim ei qs. de minor. Item eum, qui ex libera mulsere conceptus est. licet ea, antequam eniteretur in servitutem redacla fuerit, liberum nasci, conjuncto tempore conceptionis cum tempore aditionis , id est. nativit iis . l. s. fingenia, Me tu semctom. LE. clae liberi. ct eorum lib. adsuncta interpretatione Accursi.Item, uxori praegnanti relicto legato in tempus liberorum , cum enixa esset libe-tos,sive post mortem mariti uxor peperit, sive vivo marito, deinde mortuo marito solidum legatum cancre , perinde ae si tempore testamenti eum filium peperisset. I si econd. ra demonst. sed non etiam id legatum capere . si divortio laeso . ex cum alio contracto secundo matrimonio, ex alio filios sustes rite quoniam de his tantum testator sen-ssse intelligitur, quos uxor ex se sustepetit, ut Julianus docet in hoe ipso libro l. 1 f. de eonaeo demon .nisi scilicet id testator specialiter expresserit, ut S ex alio procreatis liberis ad legatum perveniret. Lor. eoae ritis con demoni .
Item , legatum alicui iesicium in tempus liberorum . ad possumum eo mos tuo transmittitur, 3el ad alium herm
246쪽
In Lib. X. Digestarum Salvij Juliani.
dem possumo exheredato e quia non videtur eclanctus A C Equitur l. D. de Ietai. i. Si Titio Stichus legatus sit, dei reliquit. O Pamphilo servo Titii optio servi ex universa familia sine liberis decessisse, qui uxorem praegnantem
. dici. ad Senar se. De II. Haec sufficiunt de effectis huius regulae . Nunc ostendamus cur Iulianus illatim ab initio temperet hanc regulam , addito articulo pene. Otii in Mero tint, inquit,in toto pene jure. . sicut in Lycie Dis .ctierit. heredi, addito articulo quodammodo . De illo Macrobius insomnium Scipionis: verbo illo pene, aut fere desinitionem temperari . Dc hoc Tertullianus . lib. de virgini eluia. inter quodammoso. & verum satis interesse ait. Ili ratio quidem summa harum adiectionum . haee est in hae desini tione, quia concepti non semper pro natis hahentur. Sa ne non in alienum , sed in suum commodum duntaxat, i. . A par. ham La 3 i de verb/gnis. Primum enim concepti.
necdum nati, patri non prosunt ad excusationem tutelates atoris . Pamphilo manumisso ante diem legati Titici relicti cedentem . & Iioli aditam hereditatem hoc eodem Pamphilo manumisso optante Stichum . qui legatus est: Titio quondam domino suo eveniet, ut quali re conjuncti Titius . & Pamphilus in Sticho concursu partes saetant, S haheant, atque adeo communis sat Stichus pro indiviso inter Titium . & Pamphilum manumissum . Ex quo apparet. legato optionis set vi contineri etiam servum alii pecialiter legatum e imo & statu liberum . sed non etiam pure liberum esse sussum , is. g. t. de Ops. l . quia potior est libertatis causa , Lugd. g.pem de uti . substit. de ita recte Areutfius hanc legem interpretatur in I. s Eros, de optilet. Et ex eo etiam apparet . eos quoque re esse con-rum . vel allatum munerum civilium , vel ad remissiones H suneios . quorum uni ab initio eadem res legata est pure,
annorum. ut maturius honores in R epub.gerant,LE. Ri de excusat. ivior. Nihil etiam prosunt matri concepti . necdum nati litari ut ex Senatuseonsulto Tertulliano sis io superstiti laecedat, cui non potest succedere , nisi habeatius trium liberorum , in quorum numerum nati tantum a computantur, non nastituri. Et respieit ad eam partem
juris d. l. 1 3 i. quae inseripta est ad senatuscons Terii iam Nihil etiam legatariis prosunt, qui sunt in utero ancillae hereditariae, id eli. non augent corum legata e quia necdum in bonis esse intelliguntur. Ls. ad let. Falcit. Huievero rationi, & aliae pleraeque addi possunt,quod ei,qui in
uteto est, emancipati bona sua non conserant, Lult. de eo lat. bonam quoniam conferre est inire rationem bonoarum emancipati, de bonorum desuncti patris. Conserie id est, compter . Non possunt autem rationes conferri cum Ceo , qui nondum est editus. Item . quod ei nondum nato.nce hereditas ulla ipso iure . nee honorum possessio des ratur , sed conservetur tantum , ut diximus initio I possvmus, de in s. tectam. Quod si sorte mortuus naseatur . nunquam intelligatur, in rebus humanis suisse . I. g. s. vlt.
de fias . S sedi. Lirs. de verb. signifie. Quod si praeteritus
is sit, qui in utero est, non sit quidem insinum testamen rum . sed agnatione postumi rumpatur et cum tamen nati praeteritio statim insultum faciat testamentum, i. s. o hinde initi. rv. rectam
Ad Lib. Lvx. Digestinum SALVII IULIANI
RECITATIONES SOLEMNES. Ad L. xxv I. De Adoption. sum filius meus emancipatu
adoptaveris, is nepos metia non erit
eum. quem filius meus emancipatus adoptavit in locum filii,non esse mihi nepotem ait ut Lio Isd
contra fas . neque cognatum scilicet nepotem . neque agna tum . Non cognatum et quia adoptio sus e nationis non adieri . sed agnationis tantum e non tamen item nepotem agnatum quia emancipatus filius desiit mihi esse agnatus.& igraui adoptatur iis tantum si agnatus , quibus adopta- ntor est aenatus. Denique nec emancipatus filius. nee ad
ptivus filius emancipati mihi est agnatus. Las. Metilicidi. s. vid de ritia rape. Et longe alia est ratio filii naturali, pr
errati ex filio meo emancipato e quia nepos hie mihi cir natus est, non agnatus , sicut & pater mihi filius cognatus est .non agant usa ancipatio tollit tantum ius agnati nis . non itis cognationis , sua sanguinis. i. q. ysen de grad.
alteri sub conditione , videlicet , si postea conditio extiterit. litem eo. I. vlt. de tis r. aderes: Quod ideo dico . quia hoe iure legatum optionis conditionale est , quod nee ideo transmittitur ad heredem legatarii. nisi legat rius optaverit, Rutionis. Inii t. de legar. . s. qui. O a qui manum. Li s. de videt L s. sa r.eo conjuncta L s Andum . g. pen. hoe ih. Et hae de te . si plura seire aves, consule
Ad L. ITQuando dies legati cedat. Cum sae praefieitione
temporis legarum lia datum fueriseuxori meae penam heres da-io.Si non dederit,erarum duro itinum legatum intelligitur centum es sarim peιi po ej penoris autem eatio eo tantam per
linet hi ante talem contemtam tria ita pena heres liberet r.
Ad 3.Quod si ita seriptum site si pratim intra Calendas non dederit. remum Dise non efficiunt. vi dvio letata sima Ied ut centum legata ita conditione videantur . Idcirco F uxor ante cadendas deesserit heredi seno neque penum relinquet . quae legara non esse neque ea renitim, quia diei legali cesserit. Porio ex hoe libro etiam est L ro. quanda dies Det. eed. cujus initio tractatur de legato, cui dies apposita non est, uxoti relicto in hunc modum: Uxori meae penum heres meus dato;&li penum heres meus non dedetit, centum dato. De quo ita Iulianus statuit, in legato & in petitioncessie centum , eaque statim peti posse i statim atque heres interpellatus penum non dederit, id est, clatim atque mIram fecerit in penu tradenda . I. penum. ins ha. i. i. fitemr. s ira, ad LGlad. In praestatione autem esse penum , ut LGU E Misti set heredem ue liberati a legato pecuniae , si ante
litem contestatam , id est, ante moram heredis penum tradat et quo casu legatarius penum accipit iure legati. Et consequenter ex penore heres detrahit Falcidiam . si interve niat. Sin veto post moram heres penum tradat, legatariis capit penum mortis causa . Et ideo sale idiae non subsietatur penus . Falcidiave penum non minuit . e quia mortit
causa capionibus Falcidia cessat d. satems ita coinc linad LFalia. Ad hete quaeritur quid sit dicendum,n leeatum ita uxori relictum sit, cum silvis nitione tem subris . si heres meus intra Calendas ( haec est praefinitio temporis o uxori
meae taenum non dederit, centum dato . Et hoc casu evidentissimum est unum tantum esse legatum centum, non
duo legata . Conditio, si penum non dederit. ves quae alia eonditio nihil dat . legat vel is qtii, sub eouditione . s quis omisca testam. Unum igitur est scilicet pecuniae legatum,
quod est e ditionale . Ideo in heredem uxoris non trans mittitur si ante Calend. proximas uxor vita decesserit. DNnique nee heredi uxoris penus debetur . quia legata non est. nec pecunia, quae legata est et quia uxor mortua est,antequam dies legati cederet. id est, antequam conditio existeret, necdum praeterito die conditioni apposito. Nam h Penere,certe legatum sub conditione , & in diem collatum cst. l. .de ver, ilia. um tale. NMaviae, de condit. O demonii.
Id Thio , i . h. t. In priori specie hujus Llegata est penus, sed mox adempta sub conditione , si heres noluerit penumdate, d. i. penum hoc fit. Ita ut herede moram faciente in danda penu , herede non donante penum, sola pecunia
247쪽
remaneat id legito 3 atque adeo , post motam heredis det Amum , apparet, unum tantum esse legatum . in haec L ait .
Meuniae scilicet. In hac vero posteriore specie . pcnus nulla modo legata est. Rursus in priori illa specie legatum an cipit a penu . di desinit in pecuniam . Denique in illa sp cie unum legatum est ex accidenti, in hae statim ab initio. Item in illa specie coepit res a pretestatione penoris: in hac specie a conditione dandi penoris, hila S larvis . de veri.
oblig. l. obsigasionem fere , C pen. G t. de oblig. action. Quae es summa definitio hujus quaestionis . Penoris autem nomine puto vos omnes intelligere fgnificari, quaecunque in promptuaria cella servantur, esui bibituive necessa Da et de esse hoe nomen trium generum. Dcide non male Florentini hoc loco , tradita penor in quibus tamen Flore
tinis , quae in fine hujus thematis deest negatio. ex aliis et Ilituenda est, id manifesto postulante sententia, de ratione: Bot stilici ita legamus in ipso fine, quia Hes legasi non cessit. Ad s. Cum ab eo mihs fideleommissum datum est . rai sit conditiove legatum es. qti madmiatim s herede iusiuato Abranditione stire mihi Iegestir . O Equitur in hae vi nihil interesse . a legatario conditio-xo nati . an ab herede conditionali mihi pure fideicom missum, aut legatum relinquaturequia dies legati, aut fidei commissi mihi relicti non ideo minus redit . etiamsi nonis dum prioris legati, vel institutionis conditio extiterit. Ideoque si interim moriar . legatum, aut fideicommissum mihi pure relictum, transmitto ad heredem meum, ut L .hoe iit. Recte autem ponit hie g. ab herede instituto sub conditione mihi legatum relictum pute i a legatario relin-Cqui fideiecimmissum . non legatum e quia hoe fure a legatari' legari non potuit, ut est in princi iit.de fiet. re pedi deicommig. relict. Instit. l. h j 'Mi. g. i te leti. od s. ult. Si debitori quod sub conditione debel, Ieragum est. Maesens ieraitim esse agique ex testamenιo mim potest, tii l heratio praesertir ..h post mortem testinora detegerit , ad heredem transmirit actionem . Hae dicenda erant. O s non ira deditori ed alii Giliber Militer legatum esse proponat GIN s. ed huius I. agitur de debitore e ditionali eui pendente conditione liberationem ereditor te. ate quod legatum Iulianus ait. praesens. & purum esse e ideoque nais Um cum herede post aditam hereditatem agere debitorem posse . ut acceptilatione liberetur. Itemque si debitor deo m essetit ante aditam hereditatem poli mortem testatoris tamen , a quo die legatorum dies cedit jure veteri, quod Iulii manus etiam probavit. sublatis legibus novis Iulia, de Papia . liberationis legatum transmittit ad heredem suum. quod esus legati dies ram cesserit. Idemque dicendum est, quod maxime notandum in extermo hmvs L si quod qui mihi debet sub conditione , si nomen eonditionale Titio Ietavero. Nam & hoe legatum valet, & quasi praesens,nurumque , mortuo legatario post mortem testatoris . ad he. redem Titsi transmittitur. Effectus autem huius laetati hieelli ut vel heres debitorem conditionalem Titio . aut ho ridi eius deleret e vel ut debitorem accepto liberet . quem Titius liberari desiderat et ad exemplum pure empti nomi
nis conditicinatas, I. Ip. de heres. venae
ex eausa latrariva rem habere ea it, eandem non prilitetur ex lucrativa causa petere .
EX Libro LxxI.& LXXII. nihil ad nos pervenit.Ex
libro LXXIII. una tantum lex est, nempe is. de Q. S act. quae docet. dotis causam maritis non esse Iu-erativam, nimirum: quia dotem semper comitantur onera matrimonii, Ls is, qui Dictvm, g. r. l. d. s parer m lieris , ins de ivr. dor. Dos onus est, non lucrum. Is igitur, qui dotem petit ex stipulatione vel ex alia causa, fimi s ei, emptori, rem venditam agenti sibi dari oportere, vel creditori suum repetenti. l. licvit g. s. sed fi permiseris, qvillus md iamvet hvsth olv. Causa emptionis, aut causa crediti non est luerativa e quia pro re empta mihi pretium abest r&res, quae mihi in solutum debetur, mea esse intelligitur. quod mihi solvitur, non reputo in lucrum, cum a me pro ierit. Et ideo, si jam ex causa lucrativa maritus nactus fit rem sibi promissam dotis causa , non prohibetur postea ejusdem rei aestimationem petere ex stipulatu e aut vire fi xa . si ex causa dotis rem habere coeperit. non prohibetur
eandem rem petere ab eodem, vel alio ex causa legati, aut donationis , quae est causa lucrativa. Lucrativa enim causaeum non lucrativa concurrere potest. Retro, lucrativa cum alia quoque luerativa causa concurrere non potest secundum tegulam juris, Li Ne tit sid res aliena, Infiit de legat Et hoc est . quod habetur in Lis. Hoc tantum addam . nihil etiam ex tribus seqq. lib. ad nos pervenisse .
Ad Lib. LXXVII. Divestorum SALUII IULIANI RECITATIONES SOLEMNES.
Ad Lcde Legat.I. Si mihi Sempronius a Thio herede terave rit Tui qmbi sub eadem conditione eandem rem laetaberite exissente conditione capiam ligat m ex testamento Sempronii.
Ex Lib. LXXvII. ad nos pervenit tantum L roo. delegar. i. quae pertinet ad eandem regulam de duabus causis lucrativis, ut de alios libros intermedios det eadem regula fuisse , Iusta presumptio sit. Hoc nam ue Iulianus docet in L L Ioo. Duas legati caulas in ean em rem . & eundetm hominem concurrere non posse . uxsi quis mihi ab herede tuo legaverit fundum . idemque heres postea mihi eundem fundum legaverit sib conditi
ne a & existente conditionem ceperim eum fundum ex tectamento heredis, vel aestimationem esus e rursus nodi posse me eundem fundum petere ex priore testamento , L huiusmodi, F. I. de legat. I.
Ad Lib. LXxI. LXXII. LXXIII. LXov. LXXV.& LXXVI. gestoriun SALVII IULIANI RECITATIONES SOLEMNEs .
Ad L. XIX. de Obligat. & action. Ex promissione dosis non
videtvr iseratira causa esse e fed quodammodo creditor , aut emptor intelligitur , qui dotem petit. Porro eum creditor, et empgor ex lucratira ea a rem habere coeperit, nihil mimia insegras act/ones retinet. Sicut e contrario, qui non
Ad Lib. LXXVIII. Digestorum SALUI IULIANI RECITATIONES SOLEMNES. PosT tractatum de lege Alia Sentia, quem Iulianus
a libro g s. perduxit usque ad AS . quem etiam li-hrum 68. pertinuisse ad eandem legem Aliam Seniatiam . ai mentum praebet LIq. quod vi. avi clam, quae sola sullatest ex eo libro . Et loquitur de servo noxio. qui noxam aliquam commisit, qua conjectura motus dico, di in eo libro sulianum tracta se de eo capite legis Aliae Sentiae, quod servum ob noxam tortum , nocentemquc inventum, dedititium fieri jubet, non Latinum,aut civem Romanum . Post eum vero tractatum de lege alia Mntia , , quem tot libris Iulianus complectitur, existimo, a libro d s. eum coepisse tractare de legibus Iulia. & Papia e & de hia omnibus , quae ad eas leges pertinent e vel ex his legibus descendunt . quarum erant innumera capita , veluti de jure certia casibus rapiendi solidi ex testamento viri, & uxoris. de
248쪽
3 3 In Lib. LXXVIII. Digestorum Salvij Juliani. 3
de decimis. Quas invicem vir , de uxor certis etiam calthus A Neque tamen . quod notandum . eandem prorsus esse ra- capere possunt . certisve ex causis et de incapacibus . cum quibus non est testamenti saetior de coeliber de orbo, & si litario patre, de caducis. & de his, quae sunt in causa e dueir de his, quae pro non scriptis hahentur: de de conjunctis rei aut verbis, aut rei de vcstis simul: de de fure accre-stendi: de de tempore. ex quo dies legatorum cedite de detegula Catoniana et de de regula de duabus eausis lucrativis , ne concurrant . propter quam , quod defietebat legatum . nec capi poterat praecepto altero. fiebat eaducum a. Haee omnia ineidunt in tractatum de legibus Iulia, & Papia, ut patet ex Constitutionc Iustiniam. de eaduci, tollend.Hoe veto. ut existimo, a libro M. tractasse Iulianum
sexibus Iulia, & Papia . de latissime de his omnibus. quae
ad eas leges pertinent et dicam . quae me eonfecturae minu eat . video de conceptis necdum natis liberis dixisse Iin Blianum libro M. quos in numerum liberorum non computari heminis, quae tute liberorum aspirant ad successionem libetotum superstitum ex Senatusconsulto Tert3lliano, indieat . de Lrs i. de verbor. Mium. & noo computati etiam eosdem , qui nondum nati sunt, qui in utero sunt, viro. aut uxori . qui iure liberorum inter se solidum rapere cupiunt , opinor, uno casu excepto , ut Ulpianus fetibit lib. t. ret. tit. de solidi rapacis. inter vir. O uxori quo casu s lidum legatum uxor ex viri tellamento capit, videlicet, si post mortem viri intra decem menses ex eo lepererite ex eo, inquam , non si ex alio, l. 2 s. de cond. O demonsi. quae est ex eodem lib. do. Et quia liberorum . imo de filiorum, ut L justa, de vers. signi appellatione continentur etiam nepotes . ideo de qui nobis sint nepotes . video tractari L. Quidam testamento proculum primo gradu heredem eodem lib. . de libro as. de rapi. in possim o LES C seripsi ex quadrante . & Ouietum ex dodrante . Secundo
de ado . video etiam in Io. tractari de legatis uxori reli- a. D c- -
eiis . quae regula ter ex legibus Iul. & Papia solidi rapaciationem peculii . & hereditatis. Hereditas vindicari potest. ut constat ex tit. de petitione heredittit i. id est . de vindie
tione hereditatis , peculium vindieari non potest . Et hi viter ius universi se . aut sus universum successionis vindicari potest . ut hereditas, ut bonorum possessio e non jus speciale, vel fingulare, ut peculium, ut nomen . quod etiam ius obligationis speetale est e nisi si peralium quandoque pro successionis universitate accipiatur, ut L item venities. s. non solam Lissam. de peti hereae veluti peculium castre se, vel quasi castrense Ad L.XXX. de Uulg. de pup. subst avidam gillamento Troiaei lum ex parte qaana . , Quietum ex parie dimidia . , quarta heredem insitis te deinde oleto Florum, Proctilo so
fiam heredes sub latitur deind/s neque Flora , neque Som heredes essent, tertio gradu ex parte dimidia, ct quarta eoloniam Leptitanorum. O ex quarta eo iure, heredes substituit in Murra, qtiam tres Mettior Qui tui hereditatem adiit et Troiulus, O sosa vivo defiat die decesserant: quaerisvr, quadram Trocula datus ad Ovsertimum ad sub titulos teriis gradu pertinem p respondi, eam videri voltimatem patris familiai bisse . M tertio grada feri os heredes ita demum 'haeis
iueret. s lota hereditas measset. I tie apparere evidenter ex eo . Diis plures quiam duodecim unciai inter eo, dictAluisset. Et idcirco partem quamam hereduatis, de qua quaeritvir , ud Quietam pertinere .
I Ex g o. de vult er pupili. Ab L hane continet speciem etatem non habebat , sed partis tantum . Eodemque libro de tempore, ex quo dies legatorum cedit, Lis. qvanda dies Ieg. leae cujus r. in s. Q. etiam his verbis, post moriem teriatoris, sus antiquum attigit, quod obtinuit ante leges I I iam de Pap. ut dies legatorum cederet a morte testatoris,
quodque a Iustiniano novissime restitutum est in constit de ead. toll. abrogatis legibus illis. Qua de cauia . & explerisque libiis . qui sequuntur librum do. nihil nobis re- Iietiam est, quod quae in eis scripta erant de hisee testibus, ethrogata essent . video de de duab. causis lucrativis lib. g. Ee et . trae iri r quihus omnibus indieiis, de argumentis ad ductus eredam, & eaeteris superioribus libris . ducto initio autem gradu Proculo substituit Sosiam in primum rasum . si Proeulus heres non esset , quae substitutio vulearis dieitur e de Quieto similiter in eundem casum substituit Flagrum. Et rursus s. gradu c potest testator plures gradus heredum facere, L 36. Me iit. tertio , inquam. gradu Sosa, ct Floro substitutis secundo gradu . si neque Florus, neque Solia, heredes essent, subsiluit ex dodrante Coloniam . n-ve Rempubl. aliquam Leptitanorum, de eum ex asse superesset tantum quadrans. etiam eodem gradu primum , de secundum substititit. non ex quadrante . qui supererat. sed primum ex quadrante . secundum eae sextante. atque adeo inter eos , id est , primum, de secundum . de Ciam niam Leptitanorum plusquam Ir. uncias distribuit, nimiis rum I . quae tamen . si substitutioni locus esset. prci rata a lihm do. & seq. quoque aliquot. Iulianum tractasse de D revocarentur ad ir. quae est solemnis distributio assis
supradictis articulis , sive quaestionibus. quae cadunt in . D ' - - - --ο h a
Tractat. de legibus Iul.& Pap. Quod etiam fere omnes leges huius libri 28. aperte arguunt, quae suci ordine explic huntur . Primus locus debetur legi so. de rei vita. Ad L.LVI. de Rei vindic Vindicatio non ut gregis , ita Ofectan recepta est: sed res seges s is, cui legaram peculi meri, petet . a
Ex qua intellio imus per actionem in rem gregem vinis dicari posse, L. Ls,2. Me iit. si grex legatus iit, necesse recelle tingula civium capita vindicari r eam tamen . si
reculium servi legatum sit. singulas res peculiares legatarium vindicare oporteat, quod peculium vindicari non posci . Unum quidem est legatum glegis , unum legatum pe- eulii, quod nec scindi potesta puta, non possunt oves quae- dam repudiatia aut res quaedam amitti . l. d. de le(r. Sed non etiam una, de gregia . & peculii una vindicatio est . Cregis enim vindicatio una recepta est i peculii non item. cedo rationem differentiae. Dices, si me audis, gregem esse
vinum corpus, ut populum . chorum. legionem acervum,
tintim corpus , inquam, ouod eonstat ex pluribus distantihus inter sci Lurtim, de Winap. s.s grex. Insilia. de legat. hujusmodi corpora i iis a vocantur e Et gregem igitur quas unum corpus vindieari et peculium autem non esse unum corpus . Imo nec ullius quidem corporis appellati, re censeri et eo nomine jus signiticari , non corpus, L . de
evict. Ios peculii e ut hereditatis nomine, jus huccessionis.
Tom.IIL TonPost testatoris moriem Quietus ex testamento liereditatem adiit . atque ita in persona ejus exspiravit substitutio vulgaris i quia heres extitit. l. post assi M. . Coae de impub. in alii fias . Proeulus autem coheres Quieti , de Solia substitutus ejusdem Proculi , vivo testatore vita decesse rint e quaeritur. pars Proeuli. id est , quadrans. utrum
sit in causa caduci. atque adeo pertineat ad fistum ex legibus Jul. & Pap.quod te ille. in causa caduci dieantur esse. quae vivo testatore deficiuntur, an vero Proculi pars pertineat ad Coloniam Leptitanorum , de exteros tertio gradu substitutosa an ad Qtii e tum iure accrescendi. quas e heredem Proeuli. Primum substituti excludunt fiscum. l. s. i. as. fili t. hae tit. I. s s. de aeqvir. heres. I idque de heri infiit. & aperte s. r. de cad. to I. dum ait. substitutiones introductas ne caduca fierent, id est . fisci submovendi causa. Hoc ergo certum est . substitutos exeludere eaduca . &ea quae sunt in eausa caduci excludere fiscum . An substituti etiam excludunt conjunctum , sive coher dem e P hune quoque regulariter excludunt. nimirum
substitutus ecteredi praesertur, Let. s. fi dxo, de iam possess.set nil tas. L tiv. in princ. Me tit. Ius substitutionis potentius est iure Merestendi. At in specie pro posta in h. L de ad illam regQuae substitutum vult praeserti coheredi, addenda
exceptio , nin aliud suadeat voluntas testatoris . Ut in hae specie, voluntate testatoris, recte Iulian. ait, Quietum c heredem Proeuli praeseret. tam substitutis tertio gradu . quam fisco . quia videtur ea voluntas testatoris fuisse Imo , ut ait aperte, est evidens eam testatoris voluntatem
249쪽
fuisse, ut ita demum substituti tertio gradu ad hereditatem A Imo leges caducatiae tollunt ius aterescendi Sed in hae
voearentur, si tota hereditas vacaret. At in hac speci non specie caduco locus esse non potest . Ea enim . quae repuis tota hereditas vacare proponitur. sed quadrans tantum a diantur . caduca fieri non pollunt, sed ea tantum,quae quis moeuli. voluntatem autem eam suisse testatoris Iulianus erepit capere non poste post mortem testatoris r atque non colligit ex his verbia , nec colligamus etiam nos, si ne- repudiantur, sane legatarii capere potuissent . a ea non reis quae Mortis, neque Sosia heredes essent . quae sunt ipsa teliam pudiassent: quia sute eis delata erant a & rursus, ea tantum totis verba r quia haec verba si neque, dic. disiunctiva, non repudiantur, quae delata erant, atque adeo, quae non repu- onjunctiva sunt, ae si dixisseti si vel Florus heres non erit, diata acquiri poterant. L i. s. decretalis . de fureris edi vel Sosa e neque coniuncto in disjunctiva . ut Astonius Lis de a iam heres. Leges vero caducariae ea tantum s ait in oratione pro M. Scauro. Sed voluntatem eam testam ei unt eaduca . quae deficiunt priusquam desertentur, Li. s. totis suisse colligit Iulianus ex eo, quod inter substitutos rem igitur . c. de rad. ro I. Ergo, quae repudiantur non sunt tertio gradu , plures quam tres uncias , quibus constat caduca, sed apud heredem remanent, quasi nec data.& vel quadians, dii libuit . quasi de toto asse . quod argumene coniuncto accrestunt. Fateor, ut rem omnem paucis expetum praebet tum demum vocasse eum substitutos tertio diam, non defuisse auctores, qui ea, quae repudiarentur qua gradu i eum totus as vacaret, non cum vacaret pars assis si caduca fisco ad iudiea Sit , ut patet ex L s s. in priae. tit. tantum. Haec est sententia huius i. verum non videtur B M. quae etiam inscripta est ad leges eaduearias . Idemque eonvenire principium hujus i. cum extremo. Nam initio patet ex priore parte L sse eod. II. & prohat etiam idem .it leuatorem tertio gradu suhstituisse Coloniam Leptit Lia in prI.I. si ad seripturam Florentinam, quae castior est. norum ex dodrante , de complures herodes ex quadrante , in plures uncias tamen, quam tres, quibus constat, qui re
siduus erat quadrans . In extremo autem ait . testatorem
inter substitutos tertio gradu distribuisse plures quam Q. uncias. In principio plures, quam tres: in extremo plures, quam I a. uncias. Nihil es, quod tam facile expediri 'sit. Utrumque est verum . de distinguendum hoc modo . intersirimum , di secundum, ut posuietius speciem c complures ieredes accipientes pro duobus videlicti inter primum &secundum distrihuit plures, quam 3. unc distriduit enim a quinque supra quadrantem, & sextantem . Inter omnes autem substitutos s. gradu . id est , inter Coloniam Lepti-hongrua adhibeatur interpretatio . Alii vero auctores eum dubitarint, ut ait Ehss. in eosteriore parte , aequius est in dubio contra fiscum respondere, ut L non Deto de jurifim .
Ad I. ult. Si et . qui in hostitim potestae es. legarum fuerit. er is a d hmes decesserit: Multis momensi legasum reue ambis piliaminio confirmami portat.
uitur s. i. huius L qui & ult. Est vero de legato te-o stamento relicto ei, qui in hostium potestate est : quod legatum confirmari certum est, si is postliminio redieriti sed si ibi decesserit, pio non seripto est, quas mortuo relicanorum , & inter Himum , & secundum distribuit silures, C ctum , L pem de his, qua pro non scrim. ubi , in hane quam duodecim . Et ita tae lex explicanda est . rem ab Ulpiano Iulianus testis adducitur e quia lex Corata nelia fingit eum mortuum esse in ipso articulo captivita- Ad L. CI. de Iag. I. Si servo meo Srictas legatus fuerit te- tis . vel intersectum esse in acie ipsa . de dimicatione pommemo, idqtie legarum repudiavera , deinde prodatis radi- tius . quam captum et & priusquam igitur ei aliquid telicitiis appartierit, mihi quoque eundem Stichum legatum mento legantur.
esse et nil ominus eundem vinducare possum . ------
Ad L. X. de Usu . legato. Si Titio fundas, ct rivissem fun-QUod heri dixi a libro 3s. Iulianum erepisse tractate de di usti, fructus legistis fuerit: erit in poterime eius. fundum.
legibus Julia, di Papia, & in eo tractatu perseverasse an Humfructum vindicare malu s fundum elegerit . superioribus lib. ex quih. vel tantillum. vel nihil ob necessaria plenam proprietatem habebit. licet Uinfractum an ino habemus . & hoc ipso lib. N. de sequentihus aliquot. se re serit: si vero Cudisruinis habere maluerit, in V id quoque ex serie. tenoreue rerum , de quibus agitur suis prietasem Diali repulerite Deum tisi ractum habeto.perioridui lib. ex quihus aliquid superest, satis probavi. Et quod ad hunc lib. attinet rati de viae. Ab I. de nune hoe 'M Une transeamus ad L Ita de visi'. ter. Si quis test idem etiam aperte demonstrabunt tres liges. quae resident i, a di mento ita legaverit, ni io Aridum . , ejUdem fundi ex hoc litarem est l. io i. de tei. i. Cadura, & ea, quae sunt uram'. do itero. non potest Titius& fundum squo nomia in causa caduci, separantur ab iis, quae pro non scriptis ha- ne plena proprietas significatur, neut de nomine rei cusu hentur r quoniam haee statim ab initio testamenti faetendi libet L is. h. t.) de uiumfructum vindieare. Usumsructum, deiiciunt: eadura vero deficiunt post mortem testatoris . inquam , quo nomine significatur ius, quo res aliena cestae Quae sunt in cauo caduci deficiunt vivo testatore. Item, personae servit, non sus, quo res propria pleno jure domino quae pro non scriptis habentur . ad substitutum in speciem servite quia nec res propria cuiquam servire potest . l. Nil secundam scriptum, vel ad coniunctum pertinent , vel ad frui s mus'. pet. Qua ratione qui fundum vindicavit, non heredem, aut ad legatarium, a quo relicta sunt. Illa autem potest vindicare usumli. & retio, qui vindicavit usumliv. caduca, vel quae sunt in causa caduci reeidunt in fiscum ex ex hujusmodi legati causa non potest vindieare landum. Quid ergo fiet 3 An ut consistat legatum fundi, quod ple- legibus caducariis.& Iulia, di Paria. Inde etiam existit his Quid ergo fiet An ut consistat legatum fundi, quod ple- quaestio, de qua etiam Terent. Clemens tractavit lita ad L nius est. dicemus legatum ususfructus eiusdem fundi initio Iul. edi Ta Lis,i. sese ut proponitur in parte priore h. l. Si deficere. & pro non icripto ine di Et multo melius Iulianus
Stichus servo meo si tectamento legatus e idemque Stia esse ait, ne inanis sit adsectio usushure ex praesumpta v chus mihi forte codicillis testamento eonfirmatis relictus, luntate testatoris, qui cum sit sanae mentis, naturam imitam de legatum servo meo delatum repudiavero , ut possum . ii tur, & nihil frustra facere videtur e melius, inquam, esse, ut I. V. Me t. quod aurem mihi codicillis relictum est, agnois orationem illam. fundum. & usumli. ejusdem fundi. eo vero, an pars legati servo meo relicti deficiat. & caduca fiat. Ruam utique suam saceret servus meus . & ferret manu missus ante diem legati cedentem si mecum concurreret, Lyyfv. An vero totus Stichus ad me pertineati quasi pars legati servo meo relicti, quam repudiavi. mox accreverit anthii portionive meae e quod aequius est: neut d eontrari si legatum meum repudiavem , es legatum eiusdem homi nis servo meo resictum agnovero. quia de hoc casu aequius est diaere nullam portionem legati deficere . tanquam pars mea. quam repudiavi accreverit servo meo e di per servum mox mihi quaesita laetit simul eum altera parte , ut Missis q. An igitui sus mete di praesenui cadum non certe.junctivo modo prolatam , accipiamus pro oratione dissuram ctiva, da mav rixiser quae interpretatio. & in legibus, &in testamentis . & in stipulationibus, & in aliotiam an rum scriptis frequenter adhiberi solet. Itaque in hac interpretationein in hac specie recepta, in athitrio est legatarii. vel usumst. solum vindicate, id est . servitutem , vel fu dum: utrumque non potest. LE 3 A leg. r. l. - tibi, si femde let t. Sunt qui heredi ut par. ant. Olint reditum fundi, quam iundum . vel co tra . ut heredi assidue molaei sint . qui malint quotannis fructus fundi heredi praecipere . . quam fundum habere . Nec praeterea mirum , si ex duobus legatis, sint, qui maliat eligere minimum, cum N pleraque
250쪽
In Lib. LXXIX. Digestorum Salvij Juliani. 38 33
aspernentui utrumque . Duo igitur in hae specie intellia Aguntur esse legata ut ait da lane, s*en. Duo, inquam, sunt Ierata non solum si conjunctim legaverit fundum, Ses uodem fundi usu r. sed eis dissunctim fundum, vel usum se. Diees. imo cst unum legatum, LET. de ter. a. l.8. g. xli. de timi. Dicam unum est legatum in ex se utione, unum in alterutra causi, ut eleganter ait Hl g. in s. ti t. Duo autem esse in obligatione , exemplo sipulationum disiunctiva ium . si sio rei, de veri. esset. l. cum quaerebatur . iudicat. Dis. Et ideo unum legatum velle,alterum nolle potest.Imo in hae specie utrunque velle non potest. I.sese Iet r. quia de electio unius legati, alterius deintegratio non est. Ad LL de Has quae pro non scriptis si quis hereditarem, vel legatum adscripserit: arithrian hereditas, vel legatum pro
modi institutio espondit: pars heredi alis, de qua me consaluisti, adsistiturum pertinete nam Anartis cum peram ieris corneliae eo biveret adversus enm, qui Di hereditatem, vel tegatum scripssses, eodem modo improba e videtur, qvis improbatae sum iliae. sua ex parte me T sitis heredem seriritim in iustis stiis recitaverigaex ea parte heres esto: vi pertiad haberemur,ac si insertae iecta raro non fuissent.
ULtima L ex hoe sita est Licie his, quae pro nonscriptis:
quae docet, legatum pro non scripto haberi, quod testamentarius, id eu, qui adhibetur seti hendo testamento alieno,qui S . s. dicitur auctore Philoxeno, quod, im piam testamentarius sibi, vel ei quem in potestate habet, ua manu, dictante tellatore. adscripsit:& similiter heredi-
Ad Lib. LXXX. Digestorum SALUII IULIANI EFcIOTIGNEI SOLEMNE S.
Ad L.XIX. de Mortis eausa drinat. Si fugamilias res morti, eatis data fuerit o eon baia et donatoreactionem de seetilio tam parre habet. i si pateriamilias, cum mortis cavsa donationem accepisset,in a ivtibnem se dederireres ipsa a dotiis r repetitiinme huic ii milit est i .qtii remiqvam mortis eati su acceperat, alii porro deris e nam donator hi e non rem, sed pretium ejus condiceret. I H I L contra morem meum, quem institui, imperseetum relinquam, etiamsi quae relident ex libtis
Iuliani Digest. sint admodum pauca . di satis per spicuae tamen & propcte, quia ut intelligo , idem vobis deliderium est. de propense praestabo. Incipiam I lib.
go. in quo constiti. Ex quo habemus duas tantum leges. .rs. de mori. t f. don. I. roi. de verb. s de. Pertinebat autem totus hie liber , ut de superiores II. ves tr. etiam
ad lauti de Pap. de quia ex his legibus, qui incapaces sunt
legatorum, incapaces sunt etiam donationum causa mortis ex Senatust quod ad eas leges factum est, LSenatus in privi.
hoe t. l. O Meleommissis, de leg. g. quae ambae sunt inscriptae ad s. Jul. & Pap. Ideo de hoc lib. tractavit Iulianus de
mori. caus donas. ut patet ex L I s. eod. t. quae est de mor
tatem quam sibi adstribit, pro non tripta haberi, quod est C tis cauta donationibus, quam quis cum pcriculose aegrota-
ex Senatuita Libon. di Senatust. Claudiano , quae eum s Tltra filii. am di mom . o. etiam scriptorem ob eam rem subjiciunt thaenae l. Corneliae de salsis. Hereditas autem, vel legatum, quod pro non scripto habetur . non ad fiscnm, sed ad substitutum pertinet iaubliitutum habeat i vel ad coheredem, vel ad collegatarium vel si eonjunctum non habeat ad heredem legitimum. His,quae pro non scriptis habentur. Iulian. adsieit captatinas institutiones, quarum etiam formulam, exempli causa, edit in hune modum. Inia ex par a me Titius heredem seriis ritim recitaveritrux ea parte Titius mihi heres esto. Si dixisset, recreavit, collata conditione in praeteritum tempus, utilis institutio esset, non captatoria i taliae avitem institiationes . de
hereduxur. quae inseripta est ad l.Juliam de Pap.Quia de ineractatu hatum legum haec occurrebat quaestio e Captat riae, institutiones caderent in fiscum . necne e Ae placuit, D non cadere in fistum: quia ab initio deficiunt, di pro non seriptis habentur At testator qui, ut hie proponitur, dixi te recitaverit, collata conditione in laturum tempus. plane parem vicem reposcit,& hamum jacit . Idem uero suris est in legatis fideicommissis captatoriis, hi satoriae, de te g. r. in omnibus scripturis visco tinctis,ut ita dixerim.
Ad Lib. LXXIX. Digestorum SA IJ IULIANI RECITATIONES DIEMisse
PQ R R o xx LIB.LXXIX. quem sequitur. nihil ad
nos pervenite item tamen sequentes libri usqnd 86. qui absq; dubio ad easdem leges pertinent. arguunt, At de iisdem legibus suisse. Ex his autem libris omnibus nihil ad nos pervenisse, nihil mirum . abolitis & veluti absorptis scilicet legibus novis r & restituto illo tute ant quo Constitutionibus novissimis principum.
Tom. III oli tet, L. Titii filiosam. secit, re certa ei donata et quain donationem revocari constat, si ex illa aegritudine donator
convaluerit . I. non omnis, de rebus ereae t. I 2. cum quis , de
cond. eaea data . L s a lenam, in princ hoe L de revocari condictione Oh rem dati re non secuta , vel actione in sactum, sive utili actione in rem , quasi dominium ad dona torem redietit ipse fure, si res donata extat. Las. 3 o. 3 s. s. i. h. t. Et quaeritur, an & hoe casu, si convaluerit dona tor , qui rem certam filiosam L Titii donavit causa moristis an patri, in cujus potestate donatarius est, donator rem donatam condicere possit i Et ait donatorem cum Patre habere actionem de peculio , id est . condictionem re rem
dati ad finem peculii. Dices: Atquin actio de peculio in
patrem datur tantum ex contractibus filiisam. & donatio non en contractus 3 Dicam , per se quidem donationem lims,liciter aeceptam , inspectamve non esse contra m . Sed si donationi mixtus sit contractus, mixtumve . quod idem est. negotium (Contractus enim quid es 3 nepotium quod eontrahitur et certi nepotii contra se contrahere, integra oratione est contrahere negotium Qui utique contractus semper intelligitur immixtus donationi mortis causa , quatenus hoc agitur inter donatorem , de donatarium , ut si ex morbo evaserit donator . donatarius ei rem
donatam restituat, lori . sv. ii Isrex. i.Senaitii 3 s. s. I. Me t. luton omnis , de rel. erad. Sane ex ea parte . quatenus
stilicet nepotium donationi inest , donationem causa mo tis recte dixeris esse contractum et de consequenter ea ex
parte agi in patrem posse ad finem Ieculii. quod filio suo
iam. concessit pater, ut pretium rei donatae praestet, si tantum sit in peculio , quantum res donata valete vel si tantum non sit in peculi pretii partem,quae ex peculio redigi potest, deducto eo , quod patri, cui privilegium hoc semper competit, vel his, qui sunt in potestate patris ejusdem,
si iussam. debet . Porro in actionem de peculio venit pretium rei donatae, non res ipsa, quae donata est e non venit in actionem de peculio, eum me fit in peculio . quae in ea eausa est, ut recti tui debeat donatorii qui pristinam sanit tem recepit. venit tamen in utilem actionem in rem . neam rem pater possideat per se, vel per filium , is a domi-m . de per hereae Lig. s. t. de calaren. pee. Et hoe est,quod de re filiolam l. mortis eausa ab extraneo donata proponiatur in princ hujus l. I p. Quae sequuntur sunt de re donata