Jacobi Cujacij J.C. praestantissimi Opera omnia in decem tomos distributa, quibus continentur tam priora, ... quam posteriora, ... jam a Carolo Annibale Fabroto J.C. disposita .. Tomus sextus vel tertius Operum postumorum quae de jure reliquit contin

발행: 1722년

분량: 608페이지

출처: archive.org

분류: 상속법

431쪽

8oi In Tit. VI. Ut lite non contestata,&c. Lib. II. Decret. 8or

plectitur damno litis 3 hoe quaero, vel an plectatur alio Are aut si adversus reum contumacem , ut fert regula . ante litem contestatam non pollunt testes recipi. non potest iententia definitiva ferri. qua via adversus illum rem exsequemur . quo ordine Et Pontifex quidem in hoc e. tili. g. in aliis vero casibus, ex sute civili, vel ex imcerpretibus suris civilis e suit enim Innocentius, qui ellille Pontifex, suris petitissimus. & totum quidquid scri-hit in hoc cap. uls. satis prolixe, est ex jure civili, vel ex glossis juris civilis , 'uarum pletaeque factum est, ut juris

vim sumpserint per Pontifices , qui ex eis Decretales co fecerunt , & genetales Constitutiones . Ex his, inquam , Pontifex in cap. uti. interesIc putat . qua actionesti in rem, an in personam a Nam si actione in tem , ico absente per contumaciam, mittendus est actor in possessionem rei petitae, rei quam vindicat, quam petit eustodiae Beausa , ut ait in hoc c. s. Recte . quia non tam posscsso ei. quam custodia datur, L is, cia letarortim, tit in s . eras. i. s. s. in . de a Mer. I . l. cum legatorem . v bis exeatis in poss. c. yen. de do . di contum. e. pen. in v . itiis de ea. qui miti. in poss.serm rei causa . Datur, inquam, ei cinctodia rei petitae , ut saltem , quod etiam additur in d. l. is evi legatorem . taedio perpetuae cullodiae veniat in judicium . & obtemperet judici. Unde & Pontifex in d. s. in

aliis . cap. vlt. M taedio . inquit. assectus reus veniat reus Dras . ct d. e. s. in antiqvia Decretati, vi radio astitis adipellat russatim se jκdiei, eo petitii reprasemei. Et tae diacuntur de reo convento actione in rem . qui rem possidet suo nomine . & vel tribus edictis , vel uno petemptorio pro omnibus evocatus praesentiam sui sacere contemnit c contumax a contemnendo dicitur di vel qui dolo nulo Cid agit ut inveniti, de in ius vocari. de duci non hoc fit. ut fiebat ollin . vel qui dolo malo latitat . quae tria contumaciae genera notantur in Op. t. s. porro . Quod lipost missionem . id est , posteaquam actor missus est in pollissionem rci petitae, poli illud ptimum decretum, quo

actor missus est in pones ionum vindicatae rei , reus ven ait intra annum . ut delinitur in cap. ti t. ex I. pen. g. pen. c. da nascar. irig. ves quadr. ann. de praestiterit cautionem sudicio sisti. ac praeterea actori resuderit impensas , quas fecit eo nomine . sane rei possessionem vacuam recipiet expulso actore . qui in eam missus est , Callice dicimus. ii mesa ian leves. Sed si . vel non venerit intra annum . . vel non praestiterit cautionem judicio sisti . vel non resuderit actori impensas . tum ex secundo decreto , quod

di Bernaidus tutius esla arbitratur . , cautius, nempe is, Dut secundum decretum interponatur in cap. pen. ex hiscundo , inquam . decreto subetur rem petitam mmdere

civiliter iure dominit . di usu ea pere . si dominus nonsuetit, reo de possessione dejecto. qua non exierat propter primum decretum , ut si in causa damni inficii, Isonita . g. tili atitem . de dum. ius vel ut quidam athiira tur . ipso jute actor liost annum reo per se vetante in e dem contumacia verus rei possendi constituitur, quod indicare quodammodo videtur L pem ins de do . O contum.

Te. t. ins de eo, qui miti. in D . rei fera. O c. o. Ap. deo . ord. Et his peractis de proprietate rei quaeritur , si de

ea quaeri reus velit, in qua quaestione tamen reus est ex reo actor , ex polletare petitor et actor vero ex actore

reus, ex petitore possestur , quia iacius est vetus possese sor, vel ipso jure . vel quod tutius est , secundo decreto, Eut si etiam in specie l. s. de dam. ins I. priusquam . de

nov. orem nunt. De bonis, s uti. de carae M. I. i. C. titi posLI. 8. quae proprie pertinet ad hanc rem . C. quom ct quando jud. Observa actorein non fieri reum propter contum

e sam rei. id est. non fieri possessirem . non transferri in eum posscssonem ei vilem , nisi post annum a sententia Ponti fieis in Me eap. quae nititur L I. pen. f. titi. Cod. de iras Apr. 3 o. ann. de opinione Pisau. & Bulgati disIenitentium hac in re 1 Ioanne, Asartino, de Aaone, qui ex boimant actorem per missionem in possessionem solam , statim possessurem fieri . quorum sententiam merito Pontifex non sequitur . Haec autem dicimus. quod ab

initio ita proposui . de reo convento judicio in iem, de

contumace , qui rem . qua de agitur, possidet suo nomine . Nam in eo , qui rem immobilem possidet alieno nomine . veluti procuratore , vel custode praediorum. custode sistus , vel conductore, alius ordo servatur , nempe quod de in L eap. vit. I. in altit proponitur iis idem verbis

ex l. e. e. tili in rem M. exert. deb. ut procurator, vel conductor conventus judicio in rem potest conveniri iuditio in rem . qui rei restituendae facultatem habet . quia

tandem receptum est sudicium in rem non tantum dari in

possessorem . sed etiam in non possessorem , si modo Icilestituendae sicultatem habeat . l. eruitim . in M. de rei

vinae de procurator . vel conductor , qui alieno notiane

possidet, sane non est possessur simpliciter . vel absolute, quia is post det, cuius nomine Iossidet, non ipsemet, i. quod meo , in princ. de M'. pos ) ut , inquam . procurator . vel conductor convenius iudicio in rcin statim dominum laudet. sve nominet, euius nomine rem immobilem

possidet, cui de mox iussu iudicis denuntiatur , ut intra certum diem sudicio adsit . di causae delensionem suscipiat per si . vel procuratorem , qui hoc loco, ut & alibi saepe . in hoc iure appellatur res fatis, sive apocrisiaritis, qui vice alterius respondet. Et huic vero denuntiationiti dominus non pateat , piae scriptio longi temporis ex eo die interrupta eue intelligitur . quo procurator ejus conventus est iudicio in rem . perinde atque si lis contellata suisset. Praescriptio sane interrumpitur litis contestati ne . hoc cit certissimum , sed & conventione , aut voca tione in jus . l. suis . l. eum notissim , in princ. c. de prae-

scri s C. ann. l. I. C. de anni except. Rursus autem domi

nus . qui primae denuntiationi non pareat. tribus eductis e voeandus est, quibus etiamsi non paret. tum min-matim , sive era avge. ut loquitur Novel. st . eausa comgnita actor mittitur in possessionem petitae rei, & contumax ex reo sit actor, si quidem velit adhue de rei proprietate experiri, actor vero ex actore fit reus , sed non niti

post annum , ut supra dictum est , in reo , qui sibi piam

det non alieno nomine . sed suo . observa autem cocili- tutionem d. l. a. quam in hoc c. ult. Pontifex suam Deit. esse de eo , qui possidet rem imm hilem alieno nomine a .

Aliud ergo est in eo , qui rem possidet immobilem alieno nomine , quia ab eo dominio probat protinus actor rem evincit . de auseri ossicio iudicis . nec suspenditur sentemetia , quoad domino absenti denuntiatum sit, & male glossae . quae ex Novel . ds. idem esse volunt in posiessore rei mobilis, quia id illa riove . non dicit aperte . ncqu innuit tacite e quin & illa Novella non est de iudicio in rem, scd de sudicio in personam ex causa delicti . quoties procurator , vel custos . aut villicus , vel colonus . aut inquilinus, qui rem mobilem alieno nomine possidet. in ea re excolenda , vel utenda , vel administranda aliquid agit in fraudem . et iniuriam alterius . Qui casus nodi eli etiam commiscendus eum eo . quod sequitur in e. uli.

F. xl . de judieio in personam . Est enim illa Novella de judicio in perlaviam ex delicto , & c. vir. de judicio in

personam ex contractu . de quod cavetur in eo est magna

ex parte sumptum ex Nove . s s. nempe hoe . ut si conventus actione in personam dictum est de actione in rem id per contumaciam agat, ne secum lis contelletur, si te igiversetur . de moras trahat , actor mittatur in Iosseo nonem omnium honorum ejus crediti seruandi causa , ptimum in posessiorem honorum mobilium, ut Pontifex Novellae adficit secutus Doctores iuris civilis ex L a Divo Tio . g. r. de re judici quamvis illa lex ad exeeutionem judicati pertineat . non ad rationem . de ordinem coercendae contumaciae debitotis nondum iudicati s deinden hona mobilia non suppetant. in possessionem bon rum immobilium e Ut , inquam. hoe Didine servato creditor mittatur in possessionem honorum debitoris de-hili servandi causa, eaque bona teneat pignCris vice ,

quod dicitur pignus Praetorium . pro qualitate debi i

recipiat. I n en a die mine la maia Iempe , aliter quam si in judicio adsuetit inita annum , ut supra dictum est de judicio in rem: poli annum quoque veniens, S dc obli- Lee gail

432쪽

patione litigate paratus . ut debitor onus sustineat actoris, id est, onus probandi, se pecuniam, de qua actu in est, non

debere. His addit Pontifex in hi eap. vlt. licere tamen IM Zari hae via omissa excomntihirationi, viam eligere, si expediathoe mvis . id est . commune remedium , quo in contum ces utitur ecclesia . Esectio judici datur ah initio, ut in

contumacem reum hac , vel illa ratione utatur , ut conti

maciam rei hoc , vel illo modo coerceat: at ex post iacto etiam iam electa via una, si nimia videatur sis perbia redi contumacia rei, de altera via uti potest, uti potest uir, que via . Haec omnia sciunt memoriter , qui in solo verrantur, sed non ita distincte, & enucleate . Ad extremum monendi sumus i ea , quae hactenus dieta sunt . esse de reo contumacer de actore contumace nondum dictum est.

Quid fiet s actot ipse eoniumax fuerit. qui litem incho vit In actote coniti mace indistincte, sive post sitis contestationem . sive rosi vocationem in sus ante litis contesta tionem desinat . nee rem exsequatur, servatur quod est in Flav. i tr. ut 3d hie , postquam fuerit tribus legitimis ediciis evocatus , si judici non obtemperaverit. habeat adhue annum, intra quem contumaciam suam emendare possit, redditis ante omnia reo sumptibus, quos secit in judicio rpost annum vero . ut auditis rei allegationibus, de receptis testibus a reo productis sudex iis Dis id est , actore ab sente, possit piocedere ad sententiam desinitivam. Et in

hoc postremo casu distat valde actor contumax a reo contumace . Nam propter hanc contumaciam extremam actoris . proceditur ad sciitentiam definitivam ante litem conis testatam, non etiam propter contumaciam rei. Major, &foedior est contumacia actoris, qui controversam movit, quam contumacia rei . quem non ita dedecet iudicium su- itere, vel subterfugere.

AD TITULUM VII.

De iuramenta ea timniae .

su RAMENTUM calumniae , de quo in hoe

titulo agitur, praeuarer initio iudicii cujusque civilis

poli litis contestationem . cap. n. hoc iit. l. 2. Cod. iit. Initium cuiusque iudicii est latis contestatio. l. s.

jur se. Ladulteram . cos. ad let.Jude ad h. o Noveli. II r. quae in hanc rem est apertissima . ut tum sis inchoari dica qui cum contectatur apud sudicem . V praestatur quidem sussurandum calumniae iactis sic rosanesis Evangeliis , ut ait Novest. ira. tis litigantes iurem, ere. ab utraque parte

puta actore surante se Mn calumniandi animo , non v

xandi adversarii causa lilcm inserie , S reo similiter . se non calumniandi animo ad inficias ire, sed sutis sui opi.nione adducium, atque fiduciar praeterea nihil se iudicibus corrumpendi iudicii causa dedi se , cavisse . promisisse , vel aliis personis suffragii nomine , praeterquam advocatis honotaria . de viatoribus sportulas, ut dict. l. r. S EN

veil. ir . Poena autem non surantis proponitur in cap. h. sititi. hoc iit. ex dim. O daea. ut actor, qui non vult iurare de calumnia . protinus causa cadat, de reus similiter Ipto consesso, di iudicato habeatur ; ad quod etiam facit nonnihil cap . Me iit. Id tamen genus jurisjurandi. imo de omne iusiurandum in cap. i. ostenditur interdici eleri.cis, ex Constitutione Henrici Secundi Idperatoris , qui Sanctus est appellatus, quae exstat in i collia. Decret. de in lib. r. ter. Longolard. iiii. de Advocat. de ab Hon rio Secundo Pontifice Romano confirmatur in hoc cap. I.

scripto ad Tpiscopos Occidentales , atque ita. quod jam

ante Marcianus imperator constituerat specialiter de clericis Orientalibus . vel conliantinopolitanis tantum . . ut nullo adficerentur juresutando . vel adigerentur. l. time eritis, Od.de est res. o clerita id generaliter porripitur ab Henrico Impet. di Honinio Pontifice etiam ad esciit . cos Occidentales de monachos etiam . qui non sunt eleri i , totius Othi, Cntiti iani , ita ut nemo per se quid is quam jurare cogatur, vel pruit ultro, inconsulto, ut ait, Rom.Pontil. vel Praelato suo . scd per alium furare possit,

verbis suisse expic sum in reicio piaetoras perpetuo . Sacem dotem Vesalem. di Flaminem Dialem in omni mea itiri dictione jurare non rogum. Et Dio s s. i. em a QCalieula constitutum fuisse. tum licebat M alium dare . svi pro se suraret.

Quod de plebi Lito pioba tun tu,su T.Livius scribit infin. 3 i. Et se Ipisivi clerici, de monachi iurant per alios, vel

etiam per se arbitratu summi Pontificis, mel P, aetati sui, uti ait in hoe e. i. Quo modo di in cap. li .Lpiscopiis Iselua censis auctore Suhmo Pontifice surat de calumnia I roposuis, ut ait,id est,ante oculos politis, non, ut vulgus . tactis Iarrofanis est, evaneliis, ut fit etiam in testimonio dicendo , quod est ex Nov. i r . Clerici item auctore Summo Pontifice iurant de casurania, de de quacumque alia re s)oisunt arbitratu

Summi Pontificis in spinie e. s. Me iv. o e. s. ins de fames Ohset vaneum autem est in hoc cap. i. Honorium prop- re verba ipsa Constitutionis Henrici sam destincti, quoniam

ait. Hevrhi qtiondam Imperatoris et ergo Henrici Iectinat . ut di eo lices habent, non Henrici V. Di quidam annotarunt. qui Honotio sui et vixit. Utrumque etiam H cnricum . de

Honorium Maritim appellare . mcnd sum tu pro Marciana IN. Item uti umque simul cum Mai ano In peri rati a Coritate veterum canonum . Per quos clericis iurare ne fas est, ean en. est vii. 22. q. s. ean. i. ely s. ea . . Et hoc

ei iam eosdem adiicere ex Nov. I liniam d. I si . can nes vim, gum obtinetc . Non omittam . limaritum n late ex hoc eap. i. ex illo scilicet loco , in q,arvn'e catis sive criminali. sive timii etiam in criminali causa iurari de

calumniae quod de Frideri ius imperi sequitur in Constitu tione quadam de rare tenenda quasi sam iure picis itum,cum id proditum tantum esset a Ioanne, Bulgato. Hupolino, &Arene, contra quos rcetius Martinus sensit, in ea usa eriminali non iurati de calumnia . sed in pecuniaria tantum . Neque vero adversus Martinum qiiidquam sacit hoc cap. i. quia non loquitur de solo suiesurando calumniae. scilde quolit et jurejura Ddo . Nihil etiam contra Martinum, facit lavit. OED FLμDrtimini. sita Accursus nititur senistentiam Joannis . Ae alidrum confirmare , quia ea lex non post in liuiam salsi actu sationem dicit surari de calumnia . sed arte accusat larem ab eo , qui petit instrume

tum exhiberi, quod postea salii attuerc parat. In sudueto igitur ad ea hibendum . quod civile est, non in judi.cio criminali . ut recte Martinus sensti de constat ex N, mella Leonis Thilo vht y io . quia in iudicio criminali susscii subscriptio ae usatoris in crimen . & reo omisnia conservandae satiatis honesta sunt. Nec movete etiam nos debent haec vetha l. i. ct r. Od. hoc iii. in omnibus cmos in orem s lifilas . quia de civilibus tantum accipienda sunt, non de eliminalil iis . Movere etiam nos non

debent lini Nodi lia D 3. quibus opitur de puniendo iudice . qui quid acci pisse a reo convietias suerit. vel de puniendo reo, qui falso iudicem sordium insimulaverit, vel in civili vel in criminali causa . ut auint. Non enim agitur iis locis de iuramento calumniae . qua si id etiam in criminali causa praestiti conveniat.

AD CAP. II.

AD cap. r. hoc annotare satis erit, ex antiqua De cretali constare . & apparere . litem , ad quam illudeat. pertinet, suisse inter ecclesiastieas perioras . inter L Lopum.& Abbatem de .lceimis quibusdam , in qua Ponti lex Romanus Eugenius Tettius, qui est auctor huis

ius cap.r. de duorum lcqq. censet a neutra parte esse exugendum jusjurandum calumniae . sed neque in ulla lite . quae moveatur de iei us spiritualibus , qualcs sunt deeimae et quod tamen Leinvidus glossator edi agitat valde in hoc

433쪽

8os In Tit VII. De Juramento

hoc cap. r. imo di improbat Bonifatius VIII. in eap. i. As. xli. eod. til. in A. quasi scilicet in ea viis spiritualibus maior cautio sit adhibenda . maiorque subsit ratio exigendi iurissurandi de calumnia. Sed Eugenius . meo quidem iudicio , separate voluit causas pecuniarias. in quibus de re familiari agitur , a causis spiritualibus, quas in

pecuniariis tantum , quae aguntur contentione , de aviditate majore, exigi oporteat sus jurandum calumniae , non

in spiritualibus , quae pertinent ad rem ecclesiae potius, quam ad rem propriam . Quo argumento etiam confirmari potest, quod ante dixi, di in climinalibus causis, quae scilicet ad ultionem . & vindictam pertinent, non ad rem familiarem, l. f. ct pen. de septi .vis.in causis, inquam, criminalibus non jurati de calumnia. Bernardus in hoc cap. r. spiritualibus causas adsungit causas adnexas , imis mixtas spiti tualibus, ct connexas . veluti de sure patro- Bratus , ut dicitur in es. sv. de sv in in c. de stiire, ins de 3vripatri cum tamen non ideo, quod quaestio de sute pati natus sit connexa causae spirituali, necessario consequatur . de jus patronatus spirituale esse. Et cautior certe pri dem totque est Thomas Aquinas, dum ius patronatus seriest ordinatum tantum esse ad spiti tu alia e nam si ad spirituale, ipitur non est ipsum etiam spirituale i sicut iter ad locum religiosum , non est ipsum etiam religiosum l. I s. I. deservit. Non omittam in hoc cap. r. esse legendum. de decimis ecclesie , vel ecclesiarum , ex veteribus. non . de recidus. decimis , di rebat spirit agitas e & illo quoque loco . canones iurare nitim ealumniae in hujusmodi

casibus. vel ratis, nias prorsus indieunt. Rectissime in an-erqua Decretali abesse haec verba, in hastismodi casibas . vel eatis id eth, in spiritualibus . quia certe nec laico . nec Cclerico canones ulla in causa indieebant jusjurandum calumniae , quo stare etiam non utimur . nee in foro indicitur unquam iusiurandum calumniae, quod . de quodam . modo corroborat Bonifacius VIII. eap. t. eod.tii. in s. dum latuit, omissionem hujus jurisiurandi non vitiare judicium e ergo non elie id admodum neeessarium Clericum

et utem M volentem quidem iurare etiam canones admitte

hant . ut dictum est inci .fv. Inde igitur statuete licet, ubi causa agitur iure canonico . puta apud iudicem Eccle- iasticum,jussurandum calumniae non exigit ubi jure civili, exigi, quod tamen mores nostri non exigunt, ut dixi.AD CAP. In pertractandis. III. EX hoc cap. notandum. Oeconomos non iurare in animam principalium personarum quarum res agunt. sed in animam suam , quod utique vetum est si jurent de his, quorum scientes, s experientes sunt, non si iurent pro principalibus, quia tune jurant in animam eorum, ut scriptum eli Me cap. Nescio quae res hanc veritatem fecerit post Concilium Lateranensi habitum sith Alexandro III. parte r3. Et ad hoc etiam pertinet ea. de testatis in g. AD CAP. Tetivit.

AD hoe cap. pen. quia caetera exposuimus, quae sunt

in illo cap. de aliis , hoc tantum annotabo , cau

sam , de qua hie agitur . quae fuit Reipub. Faventinae , de Evillis quibusdam cum Alchiepiscopo Ravennate, fuisse

cum Alberio Archiepiscopo , ut memorat hoe adducto e. Hieronymus Rubaeus histor. Ravennat. lib. A. de de eadem etiam causa agitur in cap. 3 . inst. de tecti, eam de probas. Extra haec . quae delibavimus ex hoe tit. addam pro coronide. Bonifacium VIII. in cap. i. r.eod. iv. in 6. tria constituere genera surissurandi e jusjurandum de ea-lumnia , iussurandum de vetitate dicenda , & iussurandum malitiae , ut vocat. Neque vero etiamsi sus jurandum de calumnia dicatur praestati ad veritatem elietemdam , cap. s. hoe fit. male separatur di iureiurando de vetitate dicenda i hoc praestatur a testibus . & nonnunquam , ubi id res exigit 3 partibus i illud vero a partibus

calumniae. Lib. II. Decret. 8o 6

tantum et nec idem utriusque tenor est , ut d et glossa ine. yen. hre tis.ct e.ex isIeris, inf. de Threiiir. At videtur . aut pollet videri . non fuisse cur separaret jusjurandum malitiae a fureiurando calumniae e Nam & calumnia malitia est nimis eallida, de malitiosa interpretatio . ut M. Tullius ait, de quod malitiae iusiurandum dicitur ab interpretiis hus, id calumniae jusjurandum appellatur in L i s. damni . de dam. i . cum quis jurat se non calumniae causa , id est . non malitiose vexandi adversarii causa postulare cautionem damni insecti . vel se non calumniae eausa jussurandum deferre. l. s . s. qui jusjurandum . I. 3 . de

ivretur. I. I. .i rer amor. i.decisa, c de re, cred. vel si non calumniae causa desiderare . ut ab utia in municipium

remittatur latisdationis iudicio silli praeliandae causa a. . de die, fi jubertir, qui fatis. ecl. vel non calumniae causa postulare sibi edi rationes, non superflue . l. d. s. exigitvr,

de edend. vel cum nuntiat novum opus , L de pucilo. g. v M. de nervi v. ntini. vel cum desuerat, ut sibi in alienot laesaurum suum . cuius memoria exstat, quaerere liceat. de effodere, i. t s. ad exhib. vel ut sibi sat copia inspiciendarum . vel describendarum tabularum testamenti, issem c quemad. tes. aper. At dici potes . non male hoe interesse iussurandum calumniae a jureiurandri malitiae , quod ita discretionis causa appellatur. quanquam calumnia. &malitia idem si, quod susjurandum calumniae sit de lite instituta calumniose proprie . aut quam veremur ne instituatur, vel suscipiatur calumniose e jussurandum autem malitiae de alia quacunque calumnia .

AD TITULUM VIII.

De Dilationibus.

AD C A P. I. AGITUR in hoc tit. de dilationibus, quae danisi ut instrumentorum , vel testium exhibendo. rum , de producendorum gratia , ut in Codice , Iustiniam . eod. iii. oe D. de feri S dilat. Sed de dilationibus , quae reo dantur citato per libellum ad deliberandum , & consultandum , cedere an contendere ultra debeat . quae quidem dilationes ex rarit a s s. sunt

mitinti dierum , hodie arbitrio iudicis desiniunt ut . At si

nimis breves datae fuerint, in hoc cap. i. quod exstat etiam in prima coli . iii. de dol. contum. ollenditur, iustam esse reo causam appellandi. Et nimis breves esse . si evocetur reus in jus edicto peremptorio , arctiore condicta die . maxime in rebus ecclesiasticis , ut ait in cap. r. nisi quae gravis necessitas urgeat, de exigat reum quanto-dus in judicium venire. ut cap. consuluit, in Fn. de os e. deleti Ap. Melius esse peragere ordinem trium edicto rum . intermisso per singula' edicta spatio sta dierum , ut

cautum est Noveae II r. eoque ordine peracto adhue interponere edictum peremptorium . aut certe ab initio unum edictum peremptorium interponere pro omnia

hus , sed in diem longiorem , qui ordo in jure civili se vatur in citandis reis, vel actoribus contumacibus post litem contestatam, peto sique ad eos tantum . l. contum a.

eia. de re jussi ut in ues s. r. demonstrant haee verba r ii litem inchoatam deseruis r inchoatur litis contestatione. d. Novella it r. Itemque ad eos pertinet . ad peremptorium . o seqq. asquci , de judie. Graeci interpretes de monstrant . qui eas seges omnes accipiunt de aduersario absente post litem contestatam, mra mak--... de desertore litis eontestatae, qui & solus dicitur in jure eontrahere et emodicium . quam vocem etiam circumfora nei retinent, Lais praesor. fies de minor. l. eum qu erebasurii die. O . l. properandum . C. de itidie. Id vero etiam con tumacis veri verbium indicat . Uenit enim contumax a contemnendo, de proculdubio ira r Mahor et Iurisconsulistus in l. ramumacia . s. I. cum ait, contumacem esse eum,

qui tritas edictis evrevius, vel tim peremptorio . praesentiam vi facere comemnis a contumacem este, qui contemnit .

434쪽

Comment. Jacobi Cujacij

Et iecte etiam in I. de aetate . s. vi tacuit de interret. in Aatim fac. contumacem Praetorem contemnere videri. Non contemnit autem praetorem , vel sudicem quemcunque

alium . qui vocatus per viatorem . vel per libellum. in pidicium non venit. sed perhorrescit sudicem potius, de reveretur, timidus est, inquam, potius quam superbus eat qui litem contectatam deserit, plane contemptor sudicii.& iiibunalis est. Et hie igitur proprie contumax . Qui

tamen ordo sure civili finitus est adversus contumaces . qui litem contestatam deserunt, atque dcsiituunt . Idem tensim productus . ut constat ex Noves. 6y. O lir. de ex hoc c. t.o c. lisum itie non eomessae aliis plerisque loeis. etiam ad eos . qui ante litem contellatam vocati iudicio

adesse refugiunt . Denique idem ordo hodie servatur in eum, qui deserit litem contestatam , & in eum . qui deserit vadimonium . id est . promissionem iudicio sistendi a

causa factam , qui tamen non dicitur, ut ille , contrahere eromodicium . quia cum eo nomine signiscetur cli sertio litis nec poteli quisquam videri deserre litem, quae nondum

inchoata est. Et omnino eaedem dilationes . sive induciae dantur utrique parti ad delibetandum. Induciae ad deliberandum dicuntur in hoc titulo inducim legitimae . Rade- vicus s. de gestis Friderici Imperatoris cap. et . legitimas . inquit, in cias Iurisseriti vorant stiditi, edictum tintimi mox

alterum . O tertium . O unum pino omnibus . quod perempi ritim nominarer . Male glossa in hoc cap. i. tinum edictum peremptoritim tantum temporis continere . quantum tria edicta

solemnia a quoniam hoc omne politum est in arbitrio judicis , qui hoe solum cavere debebat, ne petemptorii nirmis blevem edictionem faciat.

AD CAP. II. IN hoc cap. ostenditur. reum legitime trihus litetis

e voeatum a sudiei hus delegatis . de literis etiam adsun-eto exemplo delegationis Summi Pontificis . cum satis habuerit spatii ad deliberandum , satisque accepto illo dei gationis exemplo de omni causa instrui potuerit, serius venientem frustra desiderate ut sibi aliuti spatium deliberandi detur. Et huie simili alius ea sua subsicit ut in c.f. in squo etiam frustra petitur dilatio ad deliberandum.

AD CAP. Literae. III.

C Um esset controversia inter presbyterum ecesesiae S. Pristae in urbe Roma , di nohile, quosdam de quia bustam pollessionibus a nobilibus possessis quas presbytereontendebat suae Ecclesiae debere pensiones certas et cognitionem esus rei Pontifex Romanus delegavit Episeopo Ferentino , sive Ferentinati: cui presbyter ecelesiae suae nomine . quo & asciat. libellum conventionis obtulit, quo narrabat jam per triennium . di ultra nobiles cellasse in solutione pensionum . de rogatus a nobilibus ut praecise diceret certum tempus quo cessassent, de apertius sei licet exponeret illam adsectionem .- ira et presbyter respondit cessaste jam eos per septennium , atque ita via dammodo mutavit libellummam cum initio dixisset triennium, o ti Ira . postea dixit septennium . Quamobrem nobiles desiderabant, quas instituta noua actione, sibi dari Elongiores inducias ad deliberandum. & iis denegatis ah Episcopo Ferentino. appellaverunt ad delegantem . ad Summum Pontificem, qui eam appellationem insus lam, & mo ratoriam esie recte pronuntiat, quia declaratio illa actionis suit pii mitus instituta, de libello comprehensa , non mutatio . de omnino eadem de re , non alia. de qua ex lihelso oblato aduersariis a presbitero eccienti suae nomine pi die cumulatque adversarii instrui poterant. Et, ut dicitur in . hereses. s. i. qui reflam. sec. pG qui . quod chscurius in te amento setipsit post solemnia testamenti explanat non nunc dat. scis datum significate ne qui quod obsturius petiit, vel scripsit, postea aduersatio postulante exisi sanat . non nunc petit , vel scribit, sed petatum sam, vel

lir ptum significat, quae comparatio congruere huic cap. potest.

ci obed. vir c. tili. iv. de Al. o. consum. pertinet ad veterem istam controversiam de pii matu Aquitaniae , quaedutat etiam hodie inter Archiepiscopum Eituri censem , ct Archiepiscopum Burdegalensem. utioque eum tibi vindicante . utroque dicente se esse nituit. ensem . Nam de Burdegalenses, de Avaricenses, quae vetus ei, appellatio civium hiasus urbis, in 'ua nune moramur, Bituriges sunt

hi Bituriges cubi . illi Eituriges vibisti. Et vitis Biturica . suam Plinius laudavit. non est vitis illa husus provinciae, sed vitis Burdegalensis, quae excellit . Pioinde uterque Archiepiscopus sibi adseribit quod T. Livius testatuae lib. s. Tenes Bituriges Ceilaram simiam imperii stiisse , id est . ut

hodie interpretari oportet . Aqu rariorum . nam & Plinio utrique Bituriges locantur in Aquitania lib. cap. is. His non erit otiosum addere. non a Latina appellatione Bitu tirum hane civitatem appellatam videri Rourges . sed quod ni populi Baetigaui dueetentur. unde de auctore Isi coro lib. I s. Et modularum Boumigalliae , de sitalca Burdigaliue nomen urbis Coloniae . ut idem ait. Sed ad rem . Cum coepistet illa controvetta inter Archiepiseopum Eur- degalensem , de Archiepiscopum Bituri censem tempore Gregorii IX. is postulante Archiepiscopo Bituricena diem dixit peremptorium Archiepiscopo Bur depalenti . cap. xlt. ins de dot. O contum. quod est de eadem, rei puta initium Quadragesimae proximae, quod

Graeci vocabant aras x iis apud Gregoram octavo, inae Mi va pie avara Dala a Sora axe s vix dira iram astituariu arate intra quem diem stilitat iudicio adesset S responderet But legalentis Bituricens per se, vel per promicuratorem idoneum in urbe Roma coram Gregorio IX. Qui tamen , cum diem fefellisset, postea in urbem venit ipsemet, non ex hae causa. sed ex causa publica Ecclesiae Romanae evocatus a pontifice Romano ratione dissidit . ut Hosti enim . de Ioannes Andreae notant , exorti inter Cregotium IX. pontiscem . di Frideticum II. Imperat rem. Cumqtie ibi etiam ad elut Archiepiscopui Bituricensis. ab co Burdegalensis. suit appellatus, ut de primatu Aqui tantae disceptaturus in ius ambularet, quod tamen non fecit sed mox Burdegalam cogitans procuratorem reliquit ad respondendum . & defendendum eum hoc modo, saevis excepitonitas ses e petentibu qui modus condi tiove fecit . ut ex persona domini procurator exciperet non potuisse dominum i qui Romam venerat publici negotii causa in auxilium ecclesiae Romanae , ut ait, ibi interpellari de alio neeotio, di de alio interpellatum ius habuisse revocandi domum. e. vlt. Ap. de for. compet. Ac praeterea, quia dominus non satis halauerat temporis acleeliberandum cum capitulo . & suffraganeis suis de nepotio illo primatus Aquitaniae preeuratrit desiderabat sibi aliam dilationem dari deliberandi ea uiar quam de re t i sex et concedit in hoe et die, quae eondi a fuerat ad initium Quadragesimae . prato uta ad diem Nativitatis Dominii similis fuit controuersia de ptimatu inter Tol tanum . N Bracarentem Ar hiepiscopos in Hispania .

de qua eli et raram , ins de recti ivt. in imum de in s. collectione Monarii III. eap. ti t. de dilati quoniam di in illa eontroversa suit quaesitum de dandis dilationibus . non

quidem ad deliberandum, sed ad instruendum iudicem. N ad producendos testes.

435쪽

8oci In Tit. IX. De Feriis. Lib.II. Decret. 8io

De Feriis.

TITULUS IX. libri sciundi est de seriis. id

est, diebus seriaticis, ut loquitur ita radain mamiestati Altis imi dedicatis, diebus devotionum , ut

loquitur Lia. QTheoae de navictitan quibus Ospo nuntur dies communes. l. r. C. de fiat. ct img. Inter seriatos vero frequentiores sunt, quos Apostolus Apocul f. i. di tota Ecclesia Dominicos vocat, a quibus quaeque septima-gna ineipit. Et quamvis more Romano dies quilibet a media nocte incipiat. de finiatur sequenti media nocte , Ionore, D. eod. Iig. e. r . Dp. de ossices eo tamen quod ad reverenetiam , venerationem , observationem horum dierum attinet, can.quod die ean. Iese consereat. Hi . s. er c. I. Me iit. definitur eam venerationem Dominicorum dierum

incipere pridie vesperi. & desinere sequenti vespera , nisi

loci, de provinciae consuetudo aliud introduxerit, ut ca r. hoc iii. Idque cxemplo fellivitatis Paschae, quam Danainus celebrati praecellerat ab Hebraeis inter duas vesperas equae tamen verba Hebraei, qui eorum optimi interpretes sunt, quippc cum ea diu in usum petduxerint . longe

aliter accipiunt, quam eap. r. venerationem autem in eo consistere , ut alsi lineatur . ut ait cap. i. ab ramni opere

illietio, quod se iliret illieitum dies ipie Dominicus sa-ccit. Facit autem omne opus illicitum . praeterquam id, quod ad Dei cultum spectat . In saera seraptura modo legitur , ab omni opere servis, ct cap. . hoe fit. modo simpliciter. de abi esse , ab omni opere , at omni labore omiud ma- Id rarum . Ut idem abstineatur a mereaturis . sive nundina iisnitas faciundis . a litiis. . it, surrit, , de ita ut fiat his diebus, ut Plautus loquitur . aleedonia in solo, sive placita

nulla, ut loquitur in C i. in campi ita is .ig. 2. voce vulgo

recepta , vel ex vulgo ducta potius . Quod enim idiotismus pluit, id vocarunt placitum . id est, iurgium sorans .eoncertatio forensu . Ut item abstineatur his diebus a sup-yliciis reorum . Quod de leges civiles conliituerunt, vel beneca teste in s. controν. qui diebus festis intercedentibus poenam ex lege differri ait. Ac postremo ut abliineatur his praecipue diebus ab omni jureiurando , nisi si oquando sorte quidam rapulant dexteras , pacis, vel transactionis firmandae causa , vel ex alia causa necessurica ,

qua ex causa etiam dithus seriatis judicia excreeri possunt, cap.tili. hoc iit. Quod autem dixi diem Ddiminicum totius septimanae esse primum diem . id ita iisdem verbisse triptum est in L li. Cod.Theo e spere Hunc tamen diem idi qui sequuntur dies etiam ecclesia serias vocat , nempe secundam , tertiam . quariam . quintam , sextam feriam ita poliremum diem non seriam . sed diem subhothi, inmemoriam Sabbathi Iudaeorum , a quibus Chri litaniplosini sunt. An igitur omnibus diebus fetiae 3 Miai mersed quia olim ecclesia annum incipiebat a Pasita . atque adeo prima anni septimana erat septimana Paschalis . de eius primae septinianae dies omnes seriati, capta . hoc cit. .ε. credati. hinc factum es h , ut de reliquarum septimana rum dies seriae dicerentur . quamvis non cssent setiae . capto scilicet omine . de auspieio hono ex prima anni septimana, quae tota feriata erat. quod pauci norunt. Ad haec notandum etiam hoe est ex ea. r. hunc suisse pristum m rem ecclesiae , ut diebus Dominicis stantes orarent in signum resurrectionis, nee secietent genua , quod etiam hodie servat Atiopia , ubi ob eam rem scipiones quam-

plurimi . iaculi quamplurimi in limine templi posti

sunt in summo parvum temonem habentes, ut qui intemplum ingreditur sumat quisque suum . cui in templo stans innitatur. Cette id ita Nicaena synodo definitum est , ne quis vel eanum. vel jejunum agat, ne genu pectat die Dominico . erati mam . de consecrat. diss3. cana. uim

o dict. Tertullianus de eotona militis r Die Dominico, inquit, festinare nefas durimus . vel de renittilis adorare , eadem immvinitare. ut subiicit . a die Taschae in Tendere lenae que gaudemvir in flantes . inquit , oremus in pullico coetu

ianui ecclesis: non in secreto , ut ait in cap. r. ara siti eri .

Nam in occulto quin quisquis orare pollit die Domini eo flexis genibus non est dubium. Itemque Episcopus dum consecratur . vel clericus dum ordinatur . quod fieri debet

die Dominico, can. vita dies et s. dia de is simul, qui Muscopum consecrat , vel clericum ordinat , genua flectere non prohibetur . In eodem ea. r. desecto SS. Trinitatis.

quod alii celebrant in octavis Paschae, alii Dominica prima ante Adventum Domini. valde singulate est . quod Ale. xandet Tertius ait, illud festum Trinitatis nullo certo, itatoque tempore celebrari in Romana Ecclesia. quia quotidie occinitur in fine Psalmorum ex instituto Damasi Ponti ficis , ut Carolus Maenus scribit in lib. de ritibus veteris Leesesae , ct Raphael volaterianus in anthropologia,& alii plerique, quod, inquam . quotidie occinitur Gloria miri. o Filio , oe Spiritat Sancto , coni nua celebratio Trinitatis est . Ait autem Alexandet in hoe ea.r. Diativitatem illam Ss Trinitatis Iam celehrare in octavis Pentecostes , id est, octava die . sive Dominiea prima pos Tentecosten , di Pr culdubio nos intelligit, Gallos intelligit, ut octavam diem post Pentecosten SS.Trinitati dicamus. Et Clemens Tertius cap. hoc iii. dum dixit Tea ecocten carere octavis, proculdubio respicit ad morem nostrum . qui sellum SLTrinitatis colimus die octava poli Pentecosten . nec recolimus Penteeollen . Octavam agere est recolere festum superius, S eludere. Obserua vero in He. . Clementem octavam. diem post Pentecos en agnoscere, non octavam Pentecostes. Haec duo sunt diversae non potest illa dies esse octava Pen. tecostes, quae dicata est SS. Trinitati. Inscriptio autem e. r. ita restituenda est; Alexander III.Terdonerat Episcopo, male in secunda collect. Archiepisops, quia . ut ex notitia Di seoporum constat. quem codicem fis lem volaterranus vocat. Terdonensis est sui ganeus Archiepiseopi Medio. Ianensis.

AD CAP. III. M Ulto majus mendum est in inseriptione hujus cap. 3.

quod diligitur ad Archiepiseopum Tributiensem,

de Mus sui raganeos . ut recte addit ut in antiqua incre tali, cum tamen notitia supradicta nullum ponat vel Archiepiscopum . vel Episcopum Triburiensem. Nam de Tribui villa tantum fuit quaedam Imsieratoria prope Mogunt iam , ut constat ex praefatione Concilii Trihurientis , de piscatio halecum . qtion appetie harens, cusus fit mentio in hin eap. s. nulla Ttiburii permittit in hoc caprimi lex , ut diebus Dominicis, & natalitiis Martyrum quibus diebus memoria celebratur non nativitatis , sed

gloriosae mortis Martyrum pro fide intemerata , de aliis diebus seliis si haleeum copiam mare egerit in litus , quod

non semper. sed per vices iacit, de certis temporibus, maxime post aequinoctium autumni, ut tum non habita ratione sestorum dierum, omnes concurrant ad halecum

capturam . Loquit ut de regionibus maritimis, in quibus homines ex ea potissimum re victitant frugum inopes , de quaestum faciunt, quod vel ad Daniae insulas respicit, vel Scandiae , vel Norvesiae , ubi piscatio halecum exercetur

luculentissima . ut Disamentarii mercatores omnes natis

rant . N ex literatis tribunt Κrant rius . de Munsterus. In Belgii ora exercetur ea quoque . sed non ita copiose . nec ibi ex ea re victitant potissimum Belgae. Qua ex re fit ut hujus eas. s. rescriptum sutile directum putem ad Archiepiscopum Daniae , vel Scandiae vel Norvegiae, unde etiam a provenit magna vis asellorum . quos vocant Stres , quoa nisi latula verberentur igne percoqui non possunt. Magna autem est ratio non interdicendae illis illius pilavtionis quoquo se die offerat, ne, ut ait l. s. cradait. oecasione momenti pereat commoditas coelesti provisone

concella, quae lex plus aliquanto permittit, quam hoc c. . nempe

436쪽

nempe ut de opus rurestre euique liceat laeete die D, Aminicor quod tamen abrogat Leonis Nov. svi quanquam di generaliter Laodiceni Concilii eam Es. permittat eo die cuique non cessare ab opere suo . vitre suae tolerandae causa, post preces solemnex scilicet Deo in ecclesia redis

ditas , a quibus non desistit, qui simul & vitae suae , suo-Tumque curam agit. verba Concilii haec sunt r- - - e, id est diem domi eam mora Masrat a.dit agrarea OA - e myria.... Modus hic additur,a ba ivvarro,s queant

non dicit, ut vulgo redditur, 3 hoe eis placet, sesi si queant, si hoe eotum conditio, de res serat, si ejus diei cessatio non sit suae . suorumve sustentationi nocitura . Recte enim Scaevola apud Macrobium consultus quid feriis agi lieerct, rcspondit, quod praιermissura meret .

AD C A P. Traia . pci, non exspectata octava Epiphaniae . sive sella Sancti Hilarii. AD CAP. Uhi m.

A Deadult. his tantum notandum, enumerari in

eo praecipuas serias , quae Deo dicatae sunt, de se. I arari eas hae in te a seriis usui hominum deputatis . ve- uti setiis messium . de vindemiarum e quod his volentes iudicem adire . de coram eo litigate non prohibeantur . ii-lis prohibeantur, quod congruit cum l. I. D. rad. iit.

AD TITULUM X.

De ordine eo itionum.

Clatum est, nuptias contrahi. 3e perfici posse quolibet die anni e perficiuntur nudo consensu collato in praesens tempus . at celebrari nuptias . de consummati . quod is concubitu contingit, non quolibet anni tempore posse. Exceptum enim est primum ab ea re Concilio Laodiceno tempus quadragesimae, tempus feriatum esurialium , ut Plautus loquitur. cam non oportet 3 3.q. . ei. AmaIT. contr. int. eritu. in prima collati. Ae deinde

exceptum est tempus , quod a Septuagesima excurrit ad octavas Paschae, vel , ut servatur in ecclesia Romana . &resettur in hoc e. a Septuagesima usque in diem sextum post Pentecosten , quo quidem tempore includitur etiam

Quadragesima, daeum non oportere cum tamen vetus Concilium Laodicenum nuptiis celebrandis tantum exemis C sit Quadragesiman et es aer dixerit dici Maia. νιν - s ac rixa a. Imo ulterius res processit, de ab Adventu

quoque Domini ad Epiphaniam . ae deinde ad Epiphaniae octavam vetita nuptiarum celebratio, de conlumismatio est . Imo S tribus septimanis ante fessum S. Ioannis Baptistae . ut est scriptum in d. eam non oportet. Unde orta est quaestio, quae definitur in hoc e. q. utrum tres illae septimanae sic aecipiendae sint, quae praecipue ante eedunt sestum S. Ioannis Baptistae . quae contingunt fe-sium S. Ioannis Basu istae , an quae a die Litaniatum excurrunt usque in octavum diem poli Pentecosten . quod tempolis spatium plane continet scptimanas tres e Hoc

erat' satis dissicile ex iratu . At hae solemnitates . sestivitates puta Litaniarum . de quae statim sequuntur. Ascensionis, de Pentecostes, praecedunt quidem festum Sancti DJoannis . sed cum eo non continuantur . Remotae igitur sunt illae ites septimanae, non coniunctae festo S. Ioannis e imo plerunque inter eas . de sellum Sancti Ioannis longum intervallum intercedit . de hoe praesenti anno MD. Lxxx m. inter octavum diem post Pentecosten . de festum S. Ioannis sunt dies eth Pontifex autem recte de finit in hoe cap. pen. tres illas septimanas ante festum

S. Joannis , quas dicit e . non oportet . non ne esse acetis

piendas , quae sunt conjunctae festo S. Joannis, sed quae longe ante festum illud cucurrerunt, quae sellicet imis penduntur litaniis . sive Rogationibus , de eelebritati Astensionis, Bd Pentecostes. Quod de se vulgus observatici vulgati idiomate hoe narrare non erit inutile di omnishme temporum ad nuptias celebrandas religiosorum

comptehensio his verbis expressa est rectissime . Nopera rnotis donne S. Hi aire, quae eis octava Epiphaniae . S risores me destia de les Dire . Quasi modo. quae est octava Paschae . vetit quon tes sara , Les Rogationi, quae sunt Litaniae . In dethasse . La Trinis . qui est octavus dies

post Pentecosten . vis tes inro e , les ,rimi In deseκ- Hyeni. At hodie hie ordo plane mutatus est Concilio Tridentino. & supersua est quaestio hujus cipe . quo niam nuptiarum celebritas permittitur etiam Litaniarum tempore, de Ascensonis. de Pentecostes et de septuagesimae temporibus dum prohibentur tantum a se ria quarta Cinerum , qui in te Merered, des cetares. ad octavam Paschae , & praeterea ab Adventu Domini ad

diem ipsum Epiphanis, qui est dies Baptismi Domini. A D C A P. I. de III. IN hoe tit. ostenditur, ubi duae causae, vel quaestiones

in idem iudicium veniunt, vel deducuntur . de qua prius cognoscendum sit a qui locus latissime patet.& multo plura certe continet. quam in hoc titulo plodita sint e mihi tamen satis erit explicare ea , quae sunt in hoe titulo, lonatus evagari. neque debeo , neque u lo . In specie eap. i. si mulier de sure matrimonii agat.

quod suum Lucium Titium contraxisse dicit. Titius autem opposita exceptione agat de sute cognationis, quod tibi cum illa intercedere. de mattimonio impedimentum adserte dicit et definitur, prius esse cognotienis dum de jure cognationis. quam de iure matrimonii , quia quaestio , quam vir in modum exceptionis induxit, proe- iudieium facit quaestioni principali de matrimonio . Pro hata enim cognatione . S lite data secundum Luetum Titum , actio mulieris peribit . Cognitio cujuscumque causae praejudicialis causam non praejudicialem semper praecedere debet ii alio ordine perageretur res, id est . Gide actione prius quam de exceptione litis judiciique mora esset nimis longar ille ordo breviorem litem facit. de studendum est brevitati litium . Ponendum autem est in hae specie Luetum Titium consteti, quod mulier in

judicium deduxit, videlicet se cum muliere matrimonium contraxisse . verum objicere supradictam exceptionem praejudicialem, de peremptoriam e alioquin non confitente reo de intentione actoris . non ante eli probanda exceptio , sive dilatoria , sive peremptoria , quam actor probaverit intentionem suam , i. emptor , c. dia praes. - . temp. I. si quidem . c. de excep. l. exceptionem, c. de probar. nimirum . quia aescire non probante , reus, etiamsi non probaverit exceptionem suam , absolvitur. L qui reccare . c. de edend. can. Christiana 3 r. qua l. s . Ponendum item, ut recte notavit Innocentius , mulierem egilla iudieio petitorio, non possessorio . id est . ma .ritum hi vindieasse . euius in domicilium nondum perducta erat, non etiam ductam in domum maliti . aede inde ab alio foras exactam se marito testitui desiderasse s hoc enim casu prius satisfaciendum esset mulieriuam viro , prius restituenda esset viro , quam agereture iure matrimonii. I quo fuerat temere eiecta, e. exiuilita . I p. de jussit. e. ex con vectione , ins de refiit. Ipsi. Idque secundum regulam iuris . ut spoliatus statim , de

antequam de re alia ulla astatur. restituatur in pristinum statum e qua ex re ea causa dicitur causa momenti. de momentum, de celeris resormatio pngessionis in jure nostro. Qui autem in specie cap. t. servatur ordo . idem etiam eadem ratione servatur in specie eap. g. quae est huiusmodi magna ex parte petenda ex historia nos Chiae

Aleidis . nomen mulieris . quae in idiotismo dicitur Alix, vel Alis, filia Hentiet II. Comitis Camporum Catalaunicorum in Gallia. a ciuibus tota illa reeio Campania hodie dicitur . ev Ilabellae resinae Hieris salem , de Cypri , ab Isabella matre , obtinuit regnum Cypri, idque transmisit ad filiam suam, eui fuit idem nomen Aliae . haee sibi vindicabat somitatum Campaniae adversus

437쪽

gis In Tit. X. De Ordine cognitionum. Lib. II. Decret. Si

versus Theobaldum vi. Doctores non recte ponunt Artem o Comitatus Campaniae luissessorem , cui There l-dus in modum exceptionis objiciebat natasium originem, dicens . non esse oririnem eius legitimam . aviam te ilicet non suisse uxorem legitimam Hevirici II. propterea quod

illa ( Isa bella sellieet 3 ptius nupserat Cod rido de Th

Ien, ut Ioannes Tisius narrat . N ab co temere disces, rat, ut nuberet Henrico . & consequentci at, ea vitium permanasse ad filiam , de neptem . Antiqua Decretalis .

quae exstat in quinta Collere docet hae de te actum sui e apud Philippum Augustum regem Iranciae, eoque deis functo pendente lite apud Ludovicum via r. filium esu dem Philippi . ad suem cap. s. scriptum est . utrumque

vero regem Honorium iii. admonuisse , ne ante iudicavent de proprietate Comitatus Campaniae , quam is ea e set quaestio principalis . quam Pontifex ipse cognouisset Ade exceptione . in causa natalium quasi praesudietati . &peremptotia quaestionis principalis e de ad cognitioncm avitique suam pertinere eausam natalium . quod infit in ea quaestio de matrimonio , ut in cap. r. ct q. in . qui fit. sunt legit. Quaesto natalium pertinet ad forum ecclesasticum . Nuod sit conjuncta quaestioni matrimonii: quastio prorprietatis ad forum civile .

AD CAP. II. SI quis de damno illam praediis suis agat adversus

eum, qui damnum intulit, S is, propUsta petiti re mutua. agat interdicto unde vi, quali ab eo . qui prior litem feeit, de possessione praediorum vi deiectus e Cest quidem, ut definitur in cap. 1. utraque quaestio ab eodem sudice definienda simul. una sententia , una saliva . rap. I. de m t. petii. Ius. sed qui prior litem fecit . eius petitio prius tractanda . di discutienda est . iuxta regulam , ut ait cap. E. Pi Vior appellai , prior agat , de ut antelligit , i. nde ita c. in qua vulgo quidem ita legitur, sed in Florentinia lonre aliter , de rectius, qui appellat , c quod verbum est subdistinguendum addito scilico, seu imitaula ) prior arii. Et nihil est praeterea in ea lege, quod di Bassica sequuntur , quae sic habent , a fixa toea ae baris . - . id est,qui a judicis sententia appellavit ad iudicem superiorem , actor est. Et sane ita est , ut qui appellavit ad judicem . ptior agat. 8e litem in judicium p. ducat . Itaque ea lex nihil omnino pertinet ad mutuas petitiones. At quid si is . qui damnum dedit, convenia- II cur lege Aquilia , vel alio jute . de non aliam petitionem instituat . puta interdicium unde vi de restituenda po fessione sibi erepta , ut posui . scd opponat exceptionem

removendi . repellendi actoris gratia hoc modo, si non tu me vi possessione praediorum meorum descisti, quibus tu me damnum intulisse dicis . Et hoc casu Pontifex in Me cap. r. refert se pronuntiasse . se decrevisse, ut exceptio de vi prius discuteretur . & probaretur . eaque probata . ut non ante restitutionem possessionis . reus actori respondere teneretur e caeterum non ideo statim esse restituendam possessionem reo, qui ea de re non egit interdicto . sed de vi tantum excepit repellendi actoris eratia . Quod Pontifex confirmat exemplo sumpto ex . 1 citis, de his. Di not. insam. de exceptione opposita . etesii, que votis appelire ren se , veluti reatu aliquo, quo nfiat ne sit idoneus testis e qua exceptio , sive praescriptio Meis probata suerit , non tamen ideo statim , vel testis s mani laedit, vel subjicit eum poenae reatus . sed tesim rio tantum esus non creditur . Nam & se vi probata . . quam actori objicit reus . non ideo statim possessio reo restituenda est , quia nee de ea restituenda dilecto egit interdicto unde vi, sed de vi tantum excepit repellendi actoris gratia . quem repellit etiam , non tamen hoc quoque assequitur, ut labi possessio restituatur . reforis metur. reclintegretur, verum ultro eam restituere poterit

actor, deinde de damno dato agere AD CAP. Villimum. F x hoe cap. notandum, agenti interdicto unde vi, nee

a exceptionem , nec mutuam petitionem sive compen

sationem obiici posse . ut i. titi. in s. c. de compenbar. interdictum unde vi dari s ne exceptione. M. I ullius in Oratione pro Caecinna , & expediri protinus sine mora .sne cunctatione, praeterquam uno excepto casu . si conventus interdicto litide vi. & ipse mutua petitione insitu ta eodem interdicto experiatur ex alia causa adversus actorem . vel si exeipiat in hunc modum ; si non S tu me videjee isti possessione illius sundi. Haec enim objectio, qu quo modo objiciatur . repellit actotem . sivi altertim ineti si visit . evim estim se initieri oportet e mitia sunt Plauti in rivit teneo . Et hie est finis hujus tituli decimi.

AD TITULUM XI.

De sitis Terit statas. AD CAP. Unicum. PLUs petitur re, vel summa 3 loco. tempore, causa, quod Gregorius lx. auctor huius Constituationi, sumpsit ex Institiitionibus Justiniani. de ex Pauli i. Sextent. Et quoquo modo plus petierit actor . sane punitur. N ni plus pelictit re . vel cavo . vel

ioco . omne damnum . quod ex ea contigit , actorem reo resarcire . omnemque militatem . quae ob eam rem abest

ieci , eidem praestare et Si plus tempore , spatium solvendi . quod telis habuit. reo duplicari . ac praeterea sum plus. quos in litem fecit, ei relli tui . quod est ex Coim itutione Zenonis Graeca . s. hodie . Insiit. de excepi. Et quicquid omnino est relatum in Constitistione huius titu li , ex sure civili est , ae proinde secundum jus civile in terpretandum . ex quo quidcm solo iure habent quod retant Pontifices exornando iam suorum decretorum causa .

Nee omittendum . quod in hae Constitutione significatur. licere actori corrigere petitionem suam , id verissimum es se . si modo id faeiat tempore . id est , ante litem coniecta. tam, poli litem contestatam sera lamnitudo est , quae pre na iam commissa actorem non liberat . l. s. c. de pluir iition. quae vulgo est unica lex . sed facio tertiam . quia pt,redere debent duae Constitutiones Graece de plus peti, tinnilius . una Zenonis, altera sustiniani, ut docet Oh

servatio I a. eap. ET

AD TITULUM XII.

D. causa posses iami. O propritimis . AD CAP. I. & II.

CERTUM est, ubi quaeritur de possessione, vel

quasi possessone . de de proprietate. vel quasi proprietate , ptius cognosten sum esse de possessione . vel quasi possissione . quam de pt prietate , cap. aeli. de itidie. v. s. exitus . de a s D. S.Cdimretvnd. l. s. c. de interdict. His vulgo addunt etiam L s dedit . de iudiet quam Observatio quinta cap. is. jamdiu docuit ad hanc rem non pertinerer sed convenienter ad- ei possunt aliae pleraque teres , L tili. c. qvor. hon. l. peoloni , C de agricol. o tens tibia it. ordinarii . c. de rei vind. ubi & hoe preponitur. ah eodem sudice utramque quaestionem definiendam ese, ut in L nulli. C. de itid . quod & Gregorius I. in Me eap. i. ait letali provisone esse decrestim . nempe d. L ordinarii. O d. t. niati. Et causam sue quaestionem Hsscsionis in hoc e. i. vocat causam me rati , ut juris civilis auctores . Hujus apsvllati

438쪽

nis praecipua ratio haec est . quod fit expedienda causa , A regulares , ut vocant . in specie proposita in hoc cap. 3

possessionis celeriter , remota exceptione . compensati

ne , & appellatione omni . absccta . unbatione omni . I. tin. C. s de moment. D . anel. l. I. in h. c. de eo ref

. momentaria. c. inde vi, c. vlt. D de orae eranti. Isidorus

quinio Ltymolog. Momenitim dici a brevirate tempora, qtiod iam eiis , inquit, quam stasim , salvo negotio prinH- sali . to sessio res narur e nee in xliam moram prodi catur, protralatur . Qua ex re etiam dicitur, de momentaria posisessio . quod momento lcmporis, si queat , resornianda , S restituenda , vel danda . vel tuenda sit ei. ad quem ea res saertinet . ccscris res minatio d. hfi sit cir I. s. c. I h. da dentine. o edin re e. celeris redhibitio . I. d. c. Theod.tinde vi , celeris eaeculio, l. l. c. rheod. de eo ., inquiL Denique omne interdictum . quod possessionis, vel adipia vincunt in possessorio . de restitui pristinae possessioni lubentur et in petitorio autem , id est , in sute eligendi, quod se habere adlerabant. vincuntur . Et vincunt quidem in possessorio . quia legitime probarunt , se interis fuisse susterioribus annis electioni trium Episcoporum continua seriei succedetitium in ecclesiae Sutrinae sinu mo sacerdotio. Canonici autem nihil proharunt quod moverit iudices, nempe quia testes a canonicis prolati ad et sus sitiem testationis suae vacillabant , quos non

esse audiendos conuat ex l. r. ff. de testatas, * quia per

eos testes negationem , cusus per ieiuna naturam prohatio nulla est . I. uctor . c. de probas. canonici adstruere conabantur, puta non sui se allis clericis conventualiabus sus esigendi . de consequenter non aliis, quam sibi scendae, vel iccipurandae causam continet , momenta. B sus csigendi Episcopi competere . Vineuntur autem clemrium est . Species aulcm cap. I. quae fuerit, satis conflat ex epistolis Gregorii iis. . cap. . o cap. Ioo. ν Io I. Actores . qui di ibidem actionarii dicuntur , id est , Oeconomi , de adrainiuratores ecclesiae Syracusanae invaserant praedia quaedam Felieis viti clarissimi inscio Ioanne Tpiscopo Syracusano, quem tamen ea de re F lix cum insimularet, nec iudicio eius stare vellet . nee rursus Pontifex Romanus aditus a Felice ea de re qui quam definierit inaudita parte altera, iussit ab utraque parte quamprimum edi sudicem, qui de utraque parte cognosceret, de possessione scilicet primum , deinde de pioprietate . quanquam . de commixtim de utraque , si res serat. sudex cognoscere possit, ut ex epistolis Symmachi ad Theodosium Imp. constat. verum etsi de utra. 1ici regulares in petitorio . quia se ius eligendi habuisse non piobaverunt . Nec enim quod electioni trium Epistoporum intelluerint, de suffragium tulerint, ideo se quitur , de eos sus eligendi habuisse . nisi praeseriptionem huie juri adqui tendo necessariam impleverint . Et acto te non probante, ut ait, reus, etiamsi nihil probaverit . absolvendus est a quae verba sumpsi ex L qui acci et Iara . c de eden . Tralaiatim , anquit, actori. atii ratiscivriclitandam es. Sumpsit de in hoc eum s. alia verba ex . olemvs , de stid. ut probet venisse in audietum , id est .

in sudicium perduxisse clericos conventuales agentes contra cleriem cathedrales nitet dicio restitutorio , etiam

quasi proprietatis causam , id est, sus eligendi suum esse petentes , quia ut ait L olim , , id venit in sudique ccepcrit commixtim iudex cognostere . tamen non C enim, non de stio actum es istier si ames . vii venireti tollitatur nondum finito sudicio secernere alteram ab altera , & prius do possessione testationis, sive testim

nia excutere , di secundum ea pronuntiare, quam de

proprietate. Quae est sententia cap. a. vetia rim machil, sunt i Recitata eti coxis litigio . quae stidicisti, irit it eos iam . non imponii neci aetere. siles de possessone stiditant. continvo . si easus Iulerit , etiam de stire cognostant. Quo ex loco patet non esie verum i quod asunt, sus Pontificium non concordare eum iure civili.

AD CAP. III. di vi.

sit possessorio . de petitorio , si , ut loquuntur Interpretes , cumulata sint haec duo iudicia , id est , si simul D sus cap. satis ostendit pluri us in locis , maxime illo i

suta vix unquam ea de re bene bnier se conveniunt,umper lugiente rco , S declinante iudicium e id , imquam . venit in sudicium , non de quo adium est , ut venitet (sic enim legendum, ut in Ilorentinis . di in antiqua Decrctali. male vulgo , non solam de quo actum estii veniret et legendum, non de qtio uti m ei. Mi veniret sed id non vexire in j dicitim , de quo nominatim aestimis ne ventret . . Si igitur nominatim , de specialiter actum non sit inter litigantes , ne quaestio proprietatis in sudiacium veniret, de ea simul. de de postessione litigantes egi se vidcntur. quod eorum alligationes prohant .Lt hae si uiciant ad cap. 3. in custis inscriptione Ino Archiepi tofo , emenda Ephraso , quia Sutrium 1piscopum habuit . non Archiepiscotium . quod dei contextus hi actum si de pysscssione, de preprietate coniunctim , utramque quaestioncm una sententia tetminari posse , ita tamen , ut illius sententiae prior pars. prior pagina sit de posscssione . posterior autem de proprietate pravaleat. N pra dominctur in executione sententiae. d. e. g. vid licet li forte vicerit in posscssorio e nam qui vieit in petitorio , potior est eo . qui vicit in possessorio e qua ex re etiam diei nommariam Iossessionem Doctores putant. quod imia sit diu mansura apud eum , qui eam evicerit, si vincatur in petitorio judicio. quod is Graeci prohare

videntur, qui vocant eam malax si iam sv O ,

id cs . timorariam possessonem . . I. s. v. deui M. quot. cirati. Atque ita sit . ut qui vicit in petitorio . potentior sit meo . qui vicit in possessorio . utque is , qui vicit in peti- etiam agitur cap. r. ins de consess. 3uod confungetitorio , potentior ah eo . qui vicit in possesorio , posses, n dum en cum hoc cap. . est de episcopatu Bethleem, qui ei

sioncm avocet e temporalia enim fuit possessio . quae M L,L U. . - i H

ier eligentes S trinos Episcopos . Scithit autem Pontifex Sutrino I piscopo . cuius electionem Canonici Sutrini repetierant, priore electione rescissa , quae clericos Comventuales spolia virat quasi eligendi Episcopi possessi ne . de in posterum sute eligendi concesio solis Can nicis , quod Conveni uales clerici delicissent in probatione petitionis suae, assertionis suae.

AD CAP. tam super ImQUaepio hujus cap. non est valde absimilis a speeici

cap. 3. supra explicati . species hu)us ea de qua priori iudicio ei adjudicata est. Petitorium iudicium Serpetuum sus tribuite posscssorium non ita semper , nui quis de in sequenti judicio, id est . in petitorio vincat.

Saepe autem his evenit, ut qui vicit in possessorio, vi eatur in petitorio . sicut in specie eap. g. clerici Conventu alium Ecclesarum Sutrinae urbis in Hetruria et qui

cum essent in quali possessione eligendi Lpiscopi Sutrint . una cum Canonicis . sive clericis Cathedralis eccles x. ore hant possessorio simul . , petitorio tanquam spoliati quas possessone a Cantinieis Cathedralis ecelesiae . qui

eis ici amantibus. &exelusis. processerant ad Hectionem I pisci pi : hi, inquam, clerici conventuales sivee

sub Patriarcha Hicrosoldimitano , de quo erat controversia inter duos. Calum, de Titium, finge . utroque segerente

pro electa in Episcopum,& Caio quidem sustulto auctoritate regis Hierosolymitani. qui tune fuit Guido viri. de ultimus rex Hieroseis tanu a quo quidem rege Caius se spoliatum querebatur, proposito interdicto restitutorio, simul de agehat petitorio.se rite de ordine Episcopum saetiimasserens. Et censet cuidem Pontifex, quod ad possessionem

attinet, esse Cam testituendam petitorio autem agendi neutri jus suisse . quod neuti ius electio legitime iacta esset edi consequenter etiam Caso. alio electo. posscs: em , , cui reni tutus est , ad extremum auseremiam eue . De

utroque sudicio posscdrio , de petitorio Potifex pro

439쪽

s i In Tit. XII. De Causa possess 8cc. Lib. II. Decret. Sig

nuntiauit, quia Ac de utroque actum fuerat . di ipse deo Autroque cognoverat et qua autem de re sudex e novit, ut idem ait ex i. de qua re, de ludic. etiam pronuntiate debet .

AD C A P. Tastorali, ossicii. v. HUjus cap. quaestio haec est, an is , qui coepit agere

iudicio petitorio , id et . rei vindicatione . quae iis proprietatis dicitur . pol fit nondum finito judicio petitorio agere interdicto adipistendae, vel reciperandae, vel retinendae possessionis, licet hoc faciat praepostere iquatenus possessorio prius agere debuit, quam petit rio , ut dictum est initio hujus tituli. Et quod attinet ad interdictum reciperandae possessionis. veluti tinde vi, vel interdictum adipiscendae , veluti quorum honorum. Bvel qxod legiorum . incunctanter definit Pontifex in Me e. id etiam recte institui poli inchoatum necdum sinitum judicium petitorium . n modo in judicio laetit rio nondum renuntiarum sit testium ploductioni ab utraque parte . necdum conclusa res sit . ita ut nihil ident finiendo iudicio , quam definitiva sententia . imismo posteaquam renuntiatum sit. vel conclusum in iudicio petitorio . ex iusta eausa albitrio iudicis, vetuisti . inquit. exm ex perstricias indiciis facile arguti rim- stilius inua oris. O Apotiario easti . vel malitia adversarii actori praeripvit omnem sevitatem prohandi dominii: quod utiquc in petitorio iudicio semper exigitur. L exitus , de

ad impris. Verba illa, rentintiatum sive conclusum mutuatus eli Pontifex ex Nou se lemb. ubi ea res tamen uno tantum exprimitur ver a sive aevioradige, pro quo Irne- Crius vertit concissionem. Iulianus renuntiationem . recte aut abrenti Iutionem, siue ejerationem. ut Tertullianus im

vocant. Pontifex in hoc cap. utrumque vethum conjunxit his vethi , si renuntia tam . atii emtitistim sti e N infra, ii r nuntiatum , vel eones tim sit . utitur dissunctione, quasi ambiguus quri verbo potius sibi utendum esset . Unde liquiado apparet quam sint stulti. qui inter renuntiationem . &eonclusionem disterentiam faciunt Panormitanus . Ioannes Andrear, & alii. Renantiare igitur, & eoneladere idem est . nempe renuntiare omnibus aliis probationibus , de allegationibus, de palam p ofiteri se nihil aliud habere, quod in

iudieium aderat suae causae muniendae gratia . Iulianus v nuntiare testium productioni. Alexandri m. ventinare testi-hus, cap. I . ins de re lib. Denique mutuo consensu pa Dtium rem eo deducere . ut protinus de ea judicari debeat. Quod item ait in hoe eas. tum ex perspietiis indi iis facile a Diivir iniquitat iuvaseris, id quoque Pontifex mutuatus eliex Edolum de do .ubi tamen hodie ut satentur omnes. esse legendum infiditi, non indiciis, feci ego . ex perspicuis imdiciis, & in Gallica translatione . par ateris artiet s. Rursus . quod ait, eum . Di rem viadicavit, postea agere posse interduras Inde vi, quod etiam confirmat ecl. 36. ins de testibis id est, ex L etim fandum, s. vii. de vi. es vi armat. Quod hem in antiqua . & integriori meret ali ait, non videri eum possessurio renuiselare , qui coepti rem vindieare . id eli, ex L I a. i. nihil eommune , de asstiir. DT. qui tamen s. non

loquitur de interdicto unde vi, de quo est hoe cap. sed de interdicto uti possidetis, quod & Ulpianus recte illo

loco docet institui pendente judicio in rem, eum tametia. Ehoe tantum admittat Pontifex in hoe titulo in interdicto reciperandae . veluti unde vi. vel adipiscendae possessi nisi veluti quorum honorum . non in interdicto retinendae. quale est uti possidetis. & utrubi, de quibus Pontifex sensit absque dubio illo loco i via, possiparii, inditiis in suo

robora duraeturis, die quibus plane verbis ne quid eo, miniscamur . abrogat d. s. nihil eo vn , sed timide . non quia nciminatim des enatis aliis judiciis possessoriis. Et motus fortassis hac fuit Pontifex ratione diversitatis . quae de omnes Doctores movit, quod interdictum unde vi, vel quorum bonorum facile admittat concursum actionis in rem , quia ut actio in rem . & illa quoque interdicta

non possessori dantur r at interdictum uti possidetis , T III. Post

quod possessori datur ad tuendam posiessionem, vel re tinendam, videtur non posse ferre consortium, vel co eutium actionis in rem, quae non possessori competit.Li. s. Me interdictum , uti possida s. aqve. Instit. de atisin Haec enim sunt pugnantia , ut quis agat quasi posscssor, di quasi non posscsior . At consule interpretationem, nostiam, quam secimus ndin ita elidum ad d. s. nihil eo mune . de invenies nihil illam rationem diversitatis ol- esse . quo minus qui rem coepit vindicare, pollea expetiatur etiam . si velit . interdicto uti possidetis . vel mutata forma iudicii, vel pendente . vel omisso judicio in rem . Etiam contraria judicia. ut Baldus dixit. cumulari posse subalternatim. nempe ut hoc , vel illo , qui agit , vineat. Et haec omnia sunt conserenda eum iis, quae dixi in L f. nihil commune e & hoe cap. & ille s. ad eandem quaesionem spectant . Sed de his hactenus. p. g. jam exposui nudiustertius .

chidiaconum, cui nuper Episcopus vicentinus Arachidiaconatum contulerat vacantem. Canonici arachane

inretdicto possessorio tanquam pertu thata quasi possessione . quam suam esse vocabant . nominandi , &eligendi Archidiaconum . perturbata . inquam . ab Episcopo . a quo causam novus Archidiaconus habuit. cum quo & hoc nomine agebant recte interdicio possessoricitive restitutorio e quia hoc interdictum datur non tan tum in eum , qui possessionem turbavit per vim, vel alio modo . & intervertit, sed etiam in eum . ad quem res pervenit. hoc iure se ilicet, cap. IX. iit. sese Contra novus Archidiaconus plobabat, jam superiores duos Archidiaconos Episcopum vicentinum crea se sine controversia , sine contradictione Canonicorum. Itaque

siessorem huius juris fuisse Episcopum . non Capitulum . Fuit hae de re lis contestata apud Romanum Pontificem . ut est nominatim scriptum in antiqua D cretali, quae exstat in quarta collectione sub tit. de ei: deleti cap. I. & ad hoc cap. omnino supplendum est , ut submoveantur pleraeque jectiones Interpretum . Lis igitur fuit contestata hae de re apud Romanum Pontificem, qui & mox totius rei deeidendae addixit judices certos ex consensu procuratorum utriusque partiar &ideo non poterant recusari, qui editi erant, vel a parti bus ipsis, vel a procuratoribus eorum . videlicet si procuratores plenam agendi potestatem habebant. I. F procurator . c. de procvrasor . Hi porro judices eum iudicassent contra Canonicos in iudicio possessorio, Pontifex eorum sententiam confirmat reservata , quod est ex jure civili, integra quaestione quasi proprietatis, si parati essent agete contra Episcopum . & probare jus sibi esti conferendi Archidiaconatum . victos in judicio possessotici vindicare polla in petitorio , quemadmodum se

ne evenit, ut eusus causa non bona est in possessorio . sit bona in petitorio. Ac praeterea res acta . & sudicata inister novum Archidiaconum . de Canonicos . quamvis in

ea de jure proprietatis nonnihil actum sit : Canonicis

dicentibus ejus dignitatis collationem ad se pertinere . non ad Episcopum , tamen debet ea res , juxta regulam iuris cononici. praejudicare cum episcopo suo de proprietate actionem instituentibus . Canonicis hae in causa fuit adjunctus Archipresbyter ejusdem eccienae . cui aegre animo erat subsici tali Archidiaconor nam An hia presbyter subjectus est Archidiamno . presbyter Diacono , quod prima fronte mirum videtur . & verum est tamen . cap. Ivp. de et e. Archipres cap. p. de osse Archid.

ean. perlectis dis. di Enet Quod dixi . in iudieio posses.serio . & de proprietate aliquid allegati sive in medium afferri id si fiat, ut plerumque fit, non est inutile e Nati ut Quintilianus ait A Instit. In sponsionibus . quae ex interdictis fiunt, etiam si non proprietatis est quaestio. sed tantum possessionis s tmen . inquit. non solum poste

440쪽

Comment. Jacobi Cujacij

disse nos, sed eriam nomin possessisse oportet docere. AD CAP. Uuis. DIcerem . quod & alii tentant, hoe e. ia . nihil ad hune

titulum pertinere . nisi antiqua Decretalis . Quae exstat integia in quinta collectione, cujus etiam hic gloco mentionem fecit, doceret evidenter . Patriarcham

Gradensem . de Episcopum Castellanum , qui sunt in Hi- sitia venetis finitima i egisse possessorio judicio adversus Abbatem , se monachos S. Georgii, qui sunt venetiis hac ratione , quod quae in signum subjectionis illis in nachi exhibere soliti erant, exhibere desissent, puta ,

quod venientes illos ad monasterium non exeiperent honorifice rum non praeberent lautia , non praeberent annonam , ut solebant et nee domum redeuntes prosequerentur honore solito , nec solverent Patriarchae quinquaginta solidos venetos . quos ei exolvere olim consueverant; nec indicta Synodo a Patriarelia Gradensi vel Epistoro Castellano ad eam proficiscerentur e nee Abbates novi ab eodem Lpiseopo confirmationem peterent. Tt horum quidem jurium omnium quasi possessionem decreto Pontificis Romani restitutam illis sui se . Ae deinde . cum utrinque actum esset judicio petitorio . in hoe judicio vicisse Aiabalem & monachos benelleio privilegiorum impetrat tum a superioribus Pontificibus Romanis . quibus absolvebantur supradictis oneribus e contra quae privilegia, nulla Patitarcha. I Lpiscopus muniti erant praestristi ne a , nulla praerogativa diuturni temporis . Ac declarat e praeterea tantistam . monasterium illud recta . & iae, id est . si pliciter . pertinere ad Romanam ecclesiam . Simul S hoe adjecisse de eadem sententia , de pensione illa quin- cluaginta solidorum Uenetorum licere Pattiarchae alio iure expetiti si quod aliud se habere comperisset , quam quod allegaverat surisdictionis i de subiectionis jus . ae si ejus juris pensio illa idoneum arcumentum esset , quod

tamen non erat idoneum e pensiones praestantur variis ex causis. Et revera etiam monaserium illud pertinebat

tantum ad jurisdictionem . di subiectionem Romanae e etesiae sine medior potuit olim pertinuisse ad Patriarcham illum , sed Potitilices illi nullam omittebant rati

rem augendae rei suae .

AD TITULUM XIII.

De R iii atome spoliatorum. AD CAP. I.

TITULUs superior fuit generalis de omnibus in

terdicti se hie titulus est specialis de interdicto unde vi. & de Handestina possessione . de ii

terdicto reciperandae, & restituendae potaminis per vim. vel alio modo possessori conturbatae . quo stilieri . vel directo agitur . vel in modum excepti ris , ut cap. d. ins hoc tit. Et primo quidem in et t. quod

est Gregorii l. ad Constantium Episcopum Mediolanen.sem, proponitur statim regula iuris, quae suci per totum

hunc titulum . expoliatum . privatumve possessione sua per vim . vel alio modo. ante omnia, prius scilicet. uam agatur de proprietate, vel ulla alia re . restituenum esse . nee moram restitutioni ullam esse faciendam . Qui ordo si forte praetermissus fuerit. aut neglectus , &reis a seilicet quaestione possessionis mutuo consensu pa tium . acta fit causa proprietatis , probaveritve is , qui saerturbaverat possessionem alienam . se esse dominum rei. de qua agitur . & obtinuerit, non est quod jam agatur iudicio possessorio . Pendente petitorio, de pocsessorium agi potest, sive introduci, ut docuimus in c. s. Ap. tit. prox. At ptius finito petitorio consensu partium .di ii te data secundum petitorem . sane frustra agitur po sessorio . 8uia praevalet sententia , quae de petitorio dicta

est consensu utriusque partis . e. q. titsrom Speciem v ro . ad quam haec Conliitutio prima pertinet. ex epistolis Gregorii esse didicimus e Philagrium quendam caecum, cui coelum Deus abstulerat, eum praedia quaedam polluleret. actores ecclesiae Mediolanensis exspoliaverunt possessione . qua de re cum caeeus ille conquereretur . & expostularet. quidam eceseliae Mediolanentis nomine . eodem Philagrio consentiente, introduxit proprietatis causam , & probavit ea praedia ad ec lenam Mediolanensem pertinere, ac vicit. Quamobrem Iam non est Philagrici integrum, ut Pontifex ait. agere iudicio posse sorio e alioqui si non consensisset Philagrius de proprietate agi . statim mista quaestione posifessionis . nihil agenti interdicto restitutorio exceptio Pr prietatis ossiceret: quae tamen officeret agenti ad exhibendum , vel petenti fideicommissum . vel fideicommissi satisdationem . i. .F. itidem . ad exhib. Utie, a quo , LI.AD HIL A genti interdicta restitutorio nihil exceptio proprietatis ollicit . nec ulla alia exceptio, ut in irai dem ntabitur . Hoe interdictam sine exceptione est , ut quae in id quaestio deducitur celerrime terminetur . nec objecta exceptio ullam moram possessionis restitutioni injiciat. De liue ipsis caeco est e. q. inf. de eras,. quod huic cap. I.

coniungendum est . Fuit is caecus natione Genuensit .. &in eo c. q. solvitur cinere collationi, sive intributionis laetendae in publicum a Centiensibus. qui Mediolanensis ii colae ellent . quod onus a Graecis dicebatur . quasi incolatus tributum.

AD CAP. II. III. S IRIN cap. r. hujus tituli ostenditur . agenti de possessione

reciperanda interdicto unde vi , interdicto reintegranis dae possessionis, ut loquitur ean.rein errandia . s. r.ex quo factum est . ut hoe interdictum in foro appelletur D reintegrande . Agenti , inquam , de reintegranda . de restituenda posscsione beneficii live saceldotii cujusdam, si reus o liciat , auctorem post amissam possessionem beneficio sua sponte tenuntiasse, beneficium sua sponte eserasse . & hanc

exceptionem judici probare paratus si te non ideo retardandam . aut impediendam esse restitutionem possessionis, quia praesumitur non sua sponte renuntiata , cui possessio jam erat erepta, de qua etiam sorte reciperanda desperabat. Contra vero praesumptionem justam, di probabilem testest non recipiuntur . c. I s. S, EI. O eq. pem ius de DonDI. Recte autem ponit eum eierasse bene elum post spoliationem et Nam si ante spoliationem ejeraverit beneficium, postea similatus videri non potest, qui deserat Imssidere . l. I. s. iureia. autem , de vi. ct vi arm Possesso amittitur solo animor de renunciatio igitur sola, quamvis corpore non discesserit ab eccksia sua. amissio possessionum . Et go ei, qui renuntiavit, antequam vi dejiceretur, hoc interdictum non competit . quod ei soli datur . qui tunc cum deiiceretur possidebat. Et ita omnino est accipiendum c. s. h. tit. nempe de eo, qui antequam vi deficeretur idc pose

sessione heseliae, aut heneficii, sua sponte id dimiserat teleraverat et itemque e. E. eod. iii. in secunda collectione . Non notatur in eis rapitulis Me iit. & in E e. r. in secun collectione . tempus, quo eieravit beneficium. Itaque non potes stituere tuo inarte ea ce. intelligenda esse de temet

porc subsequente potius . quam de antecedente exspoliationem e itaque . ut et r. monet. sollicite & diligenter distinguenda simi tempora , qua plane admonitione 'submonet, & eadem distinctione adhidita c. s. cum 2. co ciliandum esse . quod & confirmat e. q. quod sequitur in quo idem Pontifex Alexandet s. iisdem verbis relψtit ouod dixerat in c. r. ut constat ex antiqua Decretali. Unde nec verisimile est , Alexandrum in suo registro . sic vocatur, id est in compilatione, sive collectione suarum decretalium . inter c. r. & m medium inseruisset, quod

ab iis discreparet. Haec distinhio a vero venit. dissolvitque multas interpretum distinctiones hae in re misere ad laborantium . At exponamus quaeso inter tam seniciet iam

SEARCH

MENU NAVIGATION