장음표시 사용
61쪽
pRIMV3. Correrum hoc loco admonendum duxi, id quod RODIpbus docet in loco coniuPtorum, quem locum multum Acere ad definiendum 'ndit. Proposito enim ubstricto definiendo, facilius defrutionem inueα ues, si concreti at*m os peruideas. Nam hanc uia rem sepe Ar Elelessequutus est,ut in AEthicis definiaturus prudcntiam, primum personam prudentis ex ea consideratione desiniuit, sed Aristotelis uerba, quo ressat clarior ub ciamus. Prudentia inquit quid i ita intellismus, si quos nominemus prudentes cognoues rimus. Prudentes quidem uidentur ex eo esse, quod rectum consilium in iis capcre positis, quae sua sun quis non aliqua ex parte, ut quae ad ualetudinem, aut uires pertinent, quod ex eo intelli potest quia prudentes in re aliqua dicimus, cum ad honestum finem res 'hea dirigunt, quae arte non possunt effici Cnocirca ualeat prudens omnis co nsilio necesse est. Et quoniam consilium nemo in ijs rebus capit, quae aliter euenire
non pol uns, neque ab ipso nequcuns bH C prcstiri.
Iomanis cientia omnis demonstratione concludiatur Demonstratio autem ad ea nulla adhibetur, quoarum principia sici siuenire possunt ea enim omnia euenire aliter queunt, quae autem necessari eueniune non cadunt in doliberationem e dicitur ut nccscientia,
mec ars,prudcntia dici positi. Scientia se imi quidem a potest,
62쪽
potest, qui quod subiectum est sub actionem aliter
euenire potest. Nec ars quia alius acrioni, alius affisctioni artis sinis est propositus, Relinquitur erga uti rudentia fit habitus utra ratione ad ea avndat uneus, q:Le uitae homintim conducum uel ob uni . Hoc Aristi resis exemplum euidenter docet praecept m Rosdolphi esse utilis uinum, quod Philosophii Theolas filiit solent. Addamune trostrum exemplum. Si pietatem d. inire uelis, prompti unum fuerit, ubi excusseris
quos nam nomincinus pios. Pi autem nominantur, qui
Die Hypocrisi Deo, parentibus, patria Cr ciuibus deui tam reuerenti cultum pressint. Hinc relino quitur pictatem esse studium cum summa reuerentiae alendi Deum,patriam, parentes σciues Obstruatio duram hoc est, quod Boetius 'ciendum in definiendo praecipit, quod Platonica Methodo particulari Dias res id di diuisione tanquam planissima Cicerti imania inquirantur definitionum membra, donec rem a communitate di hiixerimus, tam diu inquit debemus interponere 'ecies C differentias, quam diu seclusis omnibus qu hoc idem esse possune eo deueniatur, ut proprietas iam certa teneatur M. Pius in Topicisis ciuile uoluit definire, Crit oportui coepit a grues re Dixit calmoprincipio in ciuile est aequitas ioc
63쪽
iti tapRIMus. genruelὶ sed quoniam alia saeculis con tuta, alia turalis, Ius ciuile non est turalis aequitas Eret' xon hiula. 'erum quia aequitas con 'tuta alia est Gen. tium,alia certae ciuitatis, ex ius ciuile non est eouitas constituta Gentium. Erra certe ciuitatis. Relinus iatur ero quod ius ciuile sit aequitas constituta eorum quisunt eiusdem ciuitatis Q dam Boetii uerba vinataui,utstudiose sicillim Platonicam Methodum agnoscerent e quasupra dixi in Diardi niuersali Sunt alii qui praedicabilium ordinem in 'umentum et definiendi constiturit, de quare Boetius ita inquit. Quis dam cautiores plenioressis docendo, definitio G p, sus quasi quae dum membra constitv nt,dicuriis perj, mni pleram definitionem ex his quinq; partibus, πnere, 'pecie diffrentia,proprio C accidente cono sise, Sed accidens inacfinitione minimum, proprium plurimum videt. Exempla uide in Dialectaeis Philipspi, e pin m apud autores occurrunt pluris . Porro huc ad ciendum quoq; dlixi praeceptum Boeth, de ordine explicandi eum de initionem quoistituistis. Omnis definitio, inquit, his membris γ' tibinoe tenetur. Primum uti breuiter id e quoque i, tu quid si, oratio nostra contineat. Deinde eius de,
nitionis supporatur approbatio, qvi illud, hos mus t idipsum quod breniter in definitione robiit,
64쪽
LIB ERinus, id ita esse argumentorum rationibus approbea min. Deinde tertio loco inducimus deductionem eiusadem definitionis in eam Jcciem de qua questio est, Crdesini iudicium cst conshtutum, ut cum teneraliter rem doniuerimus, emita esse de quo queritur dixeris nu uerum Ube quod desinimus Tertio loco ostri; ο
rimus hoc se quod ullum est , ut id esse de quo ques
iv ki e ritur, quae orationis pars appellatur deductio generisi i m ripeciem. Quarto loco in oratione nostra ponemus f .ck destructionem definitionis aduerse partis, hoc est, uti quenMdmodum aduersari definiuerint idipsum de quo supra definitionem con tuimus appo mus, eamq; uitiosum esse doceamus. Haec ratio traflandae innuenta per Methodum definitionis non solum oratoribus, uesrumetiam Dialecticis Philosiophis est communis, nisi quod Philosophi ut plurimum aliorum definitioo nes prius confutant, seposta collectis membris suas stituu it, mox applicans genera ad pectes C confroniant. Hanc Methodum plurimum iuuare orationis copiat marinviuerti, quare eam commemorandam esse
Ametsi haec Methodus ex V quae dicta fiuntiosi periori Methodo Acci latcllippotest, tame
65쪽
pRIMVs. quia est laudes utilintes hoc merentur , breuite . de ipsa dicant Pluto enim acto miratur hanc Methodi , ut dicat se quam Dcum sequuturum eum esse, quem nouerit diuidendi peritum, atque id non iniuria. Nam diuidendi Methodus cum ad rei quae diuiditur turam demonstrandum, tum ad definiendum rarogumentandum plurimum utilis cit, sed prccon s missis, rem ipsam aggrediamur. Est itaque diuidendi Methodin, quae C partiacularis Diris quaedam exist Sς En , cert via, res singulas diuisione, quasi avitonia itidam in , ol cpartes seu membra retexendi sub hac diuisione com plecti enumerationem, partitionem, Cream quum cita 'ν cero, contracto uocabulo diuisionem appellauit. Nam xs suuis nominis C amplitudo hoc non recusat, quemad,
modum Boetius e post hum Philippus cstititur, ruo hi pseudo ciceronianos morantes, qui nullum uerbum 're possunt, quod ipsi apud Ciceronem non egerunt. Vt autem Methodus haec eo citim percipiatur, prisnium diuisionum frinas recitabo. Deinde regulas quasdam huic rei deseruientes adjciam, Tertio loco rationem ac uiam in fingulis diffrentiis σθeciebu biisquirendis siubyciam, Quarto loco ordinem tradilandi diuisionum membra inuenta docebo. Diuidendi itaque l
66쪽
LIBERd itur, PHbrius Artuitum seu perscidens mitis
Naturale diuidendi tritus est, cum diuisio pereas quae naturum rei atthigunt, id est per differentias eripecies, Atque in tres mus diuiditur, quarum
prima syncris insccies frue in diffrentia distri,
butis, Haec aliis dignior est. Alia quam Cicero quidesupinitione, Themi diu uero AN ATOMHN uocat, Tertia est non quidem prioribus dignitate par, sed dimen in feriarum rerum tractatione haud raro adhisbenda. Haec enumeratio appetatur, si quoties uos eis alicuiuis multa amplitudine significationis suae complectentis gnificata numerantur. Postreius diuidendi grnus id eo uocatur per accidens, quia fit per ea quα naturam rei non attingunt, sed utfrtuita quaedam inicum butis, Us huius vireris triplex ima Printa est subiecti in accidentia diuiseo,ut cum dicimus, omniatim hominum ali sunt nigri, ali candidi, alii mei co lori . Secunda est accidentis insubiecti femo, qGis haec est. Omnia quae expetuntur alia in anima, alia in corporibus situ unt. Postreni est accidentis in ac cidentia diuiso, ut omnium candidorum alia sunt durant M attrita,alia fune liquentia,ut L . Atque haec
sunsynera ac fritiae diuitionum, nidi regulas sub a
67쪽
mum uti in plures,s nec fucrit partesseri.
SECUNDA. Omnis levitima generis diuisio feri debet duo xv ternunis, nisi inopia uocabulorum hoc prohibeat. TERTIA.
Diffrentia quae ali vi oppositionis 'ecie dis
ferunt, fota generibus accommodari possenim legistini a diuisone. Q UARTA.
Diffirentia semper si biecto inesse Bbebi
seris diuisiombus Q IN G, Cnemadmodum uera in Jecies, ita diffrenotis vinicae in alis se constitutis errentius, nsecum atque genera diuidi debent. His regulis traditis ad id quod tertio loco prospo ui accedendum est, nimirum ut rationem Ercertamcgrandam Methodum inquireniarum defrenturum
68쪽
LIBEReatim resto inquirendarum di rentiari inimii bis viviratusti prius eron primi prioris noris hac Me, ιbndospecies e dii entia inquirendae sunt. Frimum ommum meris triam sola genera hac fritu diuidun tur,praedicamentum querendum cst Statim in proxio nias1pecies subiectas ineri diuidendum, mox in altu, donec ad infimas specios deuentum fuerit, ubi confis flendum est, sed non promiscue ex fortuito species diσMidendo generisub cies,sed eas tantum, quas con hius uuiopposita dijrentiae sub eodem genere collocatae. Vt animestium aliud est brutum, aliud si homo. Hic mproximus 1 ccies quas con hi ut oppositae diffrenotia, irratio is Cy ratio e diductum est genus. Et ne erretur in Vigrandis 'eciebus, pro uerit primum n diffrentia genera diuidere Pola diffrentias ud, iuncto vneris uocabuloθccies tituere, atque hoc nescessurioiciundum est potiFimum si species quibus
ρportet genu diuidi notambu carent.
Sed dicat aliquis in Arustulis diuisione res pia, Mest,sed quid Aciundum ubi neca mentiarum, neo specierum sunt uocabula. ut inopiae hoc pacto huc, currendum est: Vbi diffrentiae non extant propri suocabulis, periphrasi uerborum utendum erit, sistes cierum nomira desunt accipe di rentiam, eamq; su
Imori cri copula. iam enim dis rentiam proa
69쪽
pMMVs. priae genus ueniens peciem ficit. Vnde est ut vivio materia, diffrentia ueros ae similitudincin vinia restrat sed labor est, inquies diffretia illas inuenire. Labor quidem,sed non adeo disticilis, si Methoduis aco cesserit, quum tertia regula supra tradita monstrat. Ex
ea enim regula constit quod bota ita diffrentiae, quarase inuicem aliquo oppositionis genere distri t sub genere positae, unus ipsin poJunt diffinguere uerae lenitima diuisone. Opposivionu autemunera esse quas
tuor nempe contradictorium, Contrariu, priuatimum Cr relativiim,ex Dialectica notum relinquo, Hic an,
tu modo secinnduam qvis oppositiones diuisio oneris recti me ut admonere oportet, ac primum quidem de contradictionis oppositione dicendum est,quae stir/nratione Cr negatione proponitur. Onyd autem negatio
per se nullam consuluith cciem,ex eo in festum quod species omnis esse rem aliquam intendit, negatio uero quicquid proponit ab eo quod est esse dicti int, ut cum dico homo, aliquid ribe innuo. cuam uero non homo, substititiam holmnis negatione destruxi. Sic Itur diuisio vneris in Jecis perse caret negptione, necesse est tamen saepe θeciem negatione compotnere cum ea, quam simplici nominie 'ccim uolumis agitur nutilo uocabulo nuncupatur, ut cum dico. Imparium nus
i rorum a primi At rei, quiuii e septem εο non prim
70쪽
LIE ERyrim ut mitem Vt hoc pacto me assignemus ecis3ς0get nec itus non natura. Vertim cum ita fiet diuissis, affirmationem sequetur nevitio non contra Atque haec diffssint de diffreniij oppositis, quas constituit contradictio. Nunc de contrariis dicendum, in qui ε Minerum sequens est diuisio, re enim cunctas diffiisentias in contraria diducimus. Sed qu0manr contrariorum alia sunt immediata, alia mediata , in utri diuisio facienda est, ut colorum ab sunt nigri, ali albi, ali neutri Hic quia indigentii minum prohibet feri bimembrem diuisionem, iuxta priurum strandam regulam diui si licta est. In immediate contrariis diuisio se bimembris, Ut figurarin alia aequales aliae inaequales uni. Porro diuisio siccundum oppositionem priuatitium uidetur similis contrarictos r . Newenim quodammodo priuatio habitum, scdditit quod semper quidem potest esse negatio, priuratis uero non sempcr, sed tunc solummodo quando has
bere habitum rettaturae rei conuemt. Quare*rma quaes
dam intelli Itur et lepriuatio. Non enim tantii in prisuiu, sed ii iiii Ahom quodammodo eum qui priuatur habitu Hic eru utinsuperioribu diuisio generis meri potest, ita tamen ut habιtus priori loco poratur, priuatio postriori. Quarta oppositio est relativo.