De priscorum Christianorum synaxibus extra aedes sacras commentarius

81쪽

eonsule vitam pro Christo finivere. Nam quum Diocletianus coetus sacrasque Synaxes prohibuisset, illi ne Sacramentis vacui invenirentur, cum pro fide essent dimicaturi, in domibus amicorum cum Presbyteris Synaxes agebant ca) . Namque in Civitate Abisinensi in domo Octavii Felieis , cum bellica caneret tuba , Dominica fi-gna gloriosi Marores erexerunt, ibique celebrantes ex more Dominicum a Coloniae magistratibus atque ab ipso stationario milite apprehenduntur Saturninus Presbyter cum filiis quatuor , id est Saturnino Iuniore , O' Felice lectoribus , Maria sanctimoniali, Iurione infante Zcc. cum Dativo Senatore, alio Felice, Emerito, Ampelio, R gatiano, Quinto, Maximiano, Thetica, Rogato Ianuario, Cassiano, Victoriano, Vincentio, Caeciliano , Restitui', & ceteri S cum mulieribus fere numero decem & septem. Qui omnes ducti Carthaginem, atque in carceres coniecti, interrogatique utrum collectas, seu Synaxes egissent, liberrime respondebant : Dominicum cum fratribus congrua devotione celebravimus, quia

apud Balugium tom. I. misceli. pag. Iq. edit. Lu Censis . Porro celebrare Dominieum significare Eucharisticum Sacrificium nota res est, ex Cypriano prae rtim Traef. de Opere& Eleemosyn.

82쪽

o De Chr. st anorum non potes intermitti Dominicum. Ut vero deinnaonstrarent legitimas fuisse eorumdem Synaxes, iisdem presbyteros praefuisse Praefecto persuadebant . Quare illorum unus de congregationis auctore , & antistite postulatus in haec verba respondit . Saturninus Tresister On omnes. o Martyrem primatum omnibus dantem l Non enim Tresbyterum fratribus praetulit , sed Presistero fratres confessionis consortio copulavit . Quaerente igitur Troconsule Saturninum , ostendit non

quod illam prodiderit , quem secum adversus Diabolum pariter dimicare cernebat , sed ut 1 Ii panderet integre se celebrasse collectam , quando cum ipsis etiam Presb=ter fuerat. Usque adeo illis persuasum erat Synaxes , & sacrificium Eucharisticum legitime haud posse celebrari, nisi presbyter adfuisset. Fortitudine istorum Martyrum, & amore in sacro- sanctam Eucharistiam alii excitati, ad eorum exemplum Synaries continuarunt , nulla suppliciorum ac poenarum habita ratione, ut eadem Aista fidem faciunt a . Psquam igituν supradictos Maris ores Christi exoptatus carcer excepit , Confessores , qui priores illic detrusi fuerant, victricibus palmis triumphales dexteras venientibus alun- - Pag. 17. cit. edit.

83쪽

. Veniebant praeterea ad eumdem sicum , ex diversis Provisciae partibus alii quoque quamplurimi Confessores ; inter quos erant Episcopi, Presbyteri, Diaconi caeteri rue Clerior , qui legem Domini asserentes Collectam Dominicumque constanter ir fortiter celebrabant, quigae Scripturas Dominicas ditinaque Testamenta deflamma atque de incendio conservantes , se ipsordictis ignibus cruciatibusque diversis , machabaei-co more pro divinis legetbus obtulerunt. Ita vel solo sequatis sacris aediculis , vel a coetibus

prohibiti Christiani privatis in Iocis Synaxes agitabant ; eodem plane modo, quo fideles a minmissis Ecclesiis sub Genserico rege a) tristitia ir maerore confecti, coeperant qualiter poterant, is ubi poterant, divina celebrare miseria. Erigebant proinde aras in cubiculis, in agris, in solitudinibus , in navibus , in diversoriis , in hortis , in carceribus , in caemeteriis , in balinneis, uti necessitas temporumque conditio flagitabat. Hinc de privata Eucharisti se oblatione accusatus ab Nestorio Cyrillus ita rei pondit b) οσι α) Victor Vitensis lib. I. cap. 3. PCrcte Clat.

84쪽

ue 1 De Christianorum onaxibus .

cit unusquisque nostrum cum tempus necessitas fagitat. Hinc egressus Carthagine Cyprianus morabatur in hortis a) & sacris mysteriis operam dabat. a) Horum hortorum meminit non semel Cyprianus , dc Pontius in ejusdem vit. num. XV. Ipse praesertim Epist. LXXXIII. pag. 3 et . ad Clerum &plebem e seccessu suo ait o Ctim perlatum ad nostiset, fratres charissimi Commentarios use missas qui me Uticam perducerent , consilio carissimorum persu sum e siet, ut de Hortis nostris interim secederemus , jusa interveniense causa consensi erc..

85쪽

CAPUT VIII.

ut divites inter iris erant, domos fuas pro naxibus libenter concedebant. Ex bis veterum Titulorum origo eos icitur .HA porro aedes , qui capaces habebant Christiani, denegare fratribus suis crimen rebantur. Anulino Proconsuli Emeritum increpanti , quod domum suam caeteros pro celebranda collecta ingredi permisisset, ille respondit fratres mei sunt non poteram illos probi here , quoniam fine Dominico esse non possumus. Tanta vero erat quorumdam divitum Christianorum caritas & amor, ut multis furore persequutionum adflictis fugatisque, ac summas admiserias redactis domos aedium suarum partem concederent pro Synaxi, & necessaria victui subministrarent. In antiqua sane, ac pervetusta Epistola Pii Papae I. ad Iustum Viennensem prae 3 clarum hujusce rei testimonium habemus, acu-ee & recte, ita uti ego arbitror, a Iacobo Lader-

86쪽

si Chrsian ονum chio inlustratum, & lucem afferens plerisque a nobis jam dictis. Ita igitur ad Iustiam Pius

scribebat: antequam Roma exisses, Soror nostra Euprepta Ficut bene recordaris Titulum domus fuae pauperibus assignavit; ubi nunc cum pauperibus nostris commorantes missas agimus . QΕκ quibus imprimis constat errare eos, qui persuadere adnituntur, antiquos Titulos quid diversu nia locis, in quibus sacra fierent , extitisse; cum eκ Pii epistola adpareat ipsis iri Titulis, in quibuς Chiis hiani divitutia caritate commorabantur, loca fuisse atque cubicula in quibus Sanctae Mistasse Sacrificium celebraretur . Iure proinde ac merito Laderchius eodem innixus fundamento nec Baronio, nec Gretet ero aut Albitio assentitur, qui Titulos Ecclesias dumtaxat fuisse existimarunt , ct Florent in i una rejicit, qui Titulos nil nisi sedes ad excipiendos fideles pauperes ab Ecclesiis sejunctas arbitratus est . Opinatur inde

Fontaninus cap. IV. Listoria Litterar. Aquilo. pag. 82

&seqq. Id quod mihi indicavit viriummus P. I OrBernardus Maria de RubelS O. . P. .

87쪽

haud aliud fuisse Titulos quam praedivitum quorumdam Christianorum domos, in quibus fideles congregarentur ad sacra facienda, & si ege. state premerentur ad victui necessaria recipienda& in quibus demum hospitio exciperentur, cum propriis carerent domibus, aut ab his saevienti-tibus persecutoribus aufugissent . Quae scilicet

domus nomine & titulo eorumdem divitum notarentur, non vero Sanctorum aut Crucis , ut

ipsae gentiles laterent . illasque eodem tempore Christiani egentes agnoscerent; unde & hospitia miseris, dc ceu Ecclesiae Christianis evadebant, quia nimirum in illis & fovebantur hospitio corpora, ct verbo Dei ac sacris. mysteriis animae faginabantur . Eodem siquidem modo quo nunc in infidelium, & haereticorum quibusdam regionibus se gerunt Orthodo κi, primos quoque Christianos. se habuisse credendum est . Sicut enim illis Ecclesias publice extruere, ea Dque manifesto sal mari Crucis vexillo insignire Velitum, uti etiam hospitalibus aedibus publice

perfrui prohibitum est,. qui tamen in singularibus,& praecipuis quibusdam domibus occultas Ecclesias habere, in iisque fideles pauperes & advenas hospitio excipere haud prohibentur, & hae domus non ab Ecclesiis , quas intrinsecus habent, neque ab advenis & pauperibus, qui in ipsis

immorantur, neque demum a Crucis rimis , sed D 4 a Do- -

88쪽

ues De Christianorum a Dominis & possessoribus nomen accipiunt ;ita sane priscis accidisse temporibus non irrationabiliter existimamus; non fuisse scilicet Titulos nisi occultas Ecclesias in domibus, & domus simul dc Christianorum Ecclesias, in quibus &sacra peragerentur, dc hospit io exciperentur profugi ac pauperes Christiani, quibusque non aliunde quam a Dominis Ec possetaribus Titulus dc nomen apponeretur. Quare nimis abjeiste de pietate dc prudentia veterum Christianorum judicant a qui volunt Titulos a praefixo domibus Crucis tἰtulo denominatos fuisse. Quamvis

enim compertum sit Crucis simulacrum ex auro, argento, ligno , alia ve materia conflatum , collo

suspensum Christianos priscos gestavisse b) dc

domi etiam adorasse, tamen idem signum non nisi reddita a Constantino pace domorum liminibus praefixerunt. Hac ratione explicanda reor verba vetusti Auctoris Commentariorum in Epi

a) Vide Epist. II. Gisberti Cuperi ad Paullum

V Qetium, quae extat tom. r. opp. La Etantii edit.

Lengletii, in qua de artibus agit, quibus Ethnici Christianos inquisiverunt. b) Orestes miles sub Diocletiano interemtus est, quod ex cruce aurea collo suspensa agnitus Christianus fuisset. Vide Surium tom. 6. ad diem I 6. Decembris in vita S. Eustratii, & de S. Macrina Gregorium Nyssenum.

89쪽

Dnaxibus. stolam Paulli ad Colossienses, qui Sancto Ambrosio aliquando adscripti fuere. Nam ubi ait Apostolus Salutate fratres qui sunt Laodiceae is K mpham, is quae in domo evus est, Ecclesiam, haec addit de hac sancti exempli muliere: tam enim devota videtur fuisse , ut omnis domus us signo titulata esset Crueis. Gloria haec Constantino, nonnullisque aliis Christianis principibus reservabatur. Revera etiam sub Theodosio Iuniore, cujus tempore fortasse commentarii illi Ambroso adjudicati fuere scripti, quae Pagani occupaverant Crucis vexillo expiata sunt. En Theodosii Edictum : a) Omnibus sceleratae mentis

paganae eaeecrandis hostiarum immolationibus , damnandisque Sacrificiis, caeterisque antiquarum sanctionum auctoritate prohibitis interdicimus :canctaque eorum fana, templa, delubra, siqua etiam nunc reflant integra, praecepto Magistratuum destrui, conlocationeque venerandae Christiana Religionis signo expiari praecipimus. Quae igitur Auctor ille, de Nympha, cujus domus

omnis signo titulata erat crucis, exposuit, aut de crucibus in internis parietibus aedium effictis sunt explicanda , aut adserendum Nympham tanta caritate in pauperes Christianos flagra D

90쪽

, De Christianorum se, ut amore Crucifixi eosdem domi colligeret& spi itualibus juxta ac corporalibus pasceret

alimentis; quem ad modum veterum Titulorum originem &caussam ex Laderchio explicavimus. Cujus etiam opinio confirmari ex sacris litteris

potest. Dum enim praecipit Apostolus ut ii salutentur qui sunt ex Aristobuli domo ; qui sunt eu 2 ares domo O' domesticam Eeelsam Priscar & Aquilae, procul dubio indicat mansisse in illorum aedibus fideles, & sacra peregisse; illasiaque Christianis pauperibus &hospitii& Ecclesiae vices praestitisse; unde de Aquila & Prisca , scribebat Theodoretus domum Iuam Ecclebam fece-νκnt , coluctionem fidelium eam facientes , ubi divina m laria intus promte O' alacriter peragebant. Idem Paullus in Epistola ad Romanos Salutat Uss , inquit, Caius hospes meus , tota Eeclesia. Quidnam sibi hoc vult tota Ecclesia Z postulat Fogginius, ca) nisi fideles illi om. nes, qui eadem Cait Domo orationi & divinae rei interesse solebant . Graecus sane habet Callus hospes meus totius. Ecclesiae , o -λm . Animadvertere etiam placet domos istas praedivitum Christianorum, in quibus pauperes

a ) De Romano D. Petri DInere dcc. Exerc. XIII pag. 283.