장음표시 사용
171쪽
Chintillani regis teneatur dilectio,& prineat rationabi Iedefensionis adminiculu. nec res iusti prouisa aut etia paretum digna prouisioe procuratae, ad iuris proprietate p-tinetes iniuste frauduleterve a quo j ta illicite exquisita lededi eos pribeat: nec quomq; modo quibuslibet reb' spreta dilectioe molestetum hic enim licetia efficit&principes in subiectis suspectos, & subiectos in bonis principu cupidos. Quocirca ne & pmissa cotenatur,&ut cupiditas radix omniu maloru auferatur, cotestamur omnes praesentes &absentes, vel etia futuris teporibus consequutes cora Deo Paenae δε-& angelis eius,u, si quisquam nostrae cotestationis teme- scriptio.
rator extiterit, atque contemptor, & quacunque argumetatione odiose eos molestare, aut in aliquo fuerit conatus laedere,sit anathema in Christianorum omnium coetu,atque superno codemnetur iudicio, sit explorabilis omni b catholicis,& abominabilis sanctis agetis in ministerio Dei costitutis, sit hoc seculo perditus,& in futuro condunatus, qui ta recti prouisioni noluit prςbere cosensum. Inexper- Nouistis nouis morbis, nouam decet inuenire medela. Quapro- morbis nopter qm sunt inconsideratae quoruda metes, ct se minime ua medela capictes,quos nec origo ornat, nec virtus decorat, qui pas datur. sm outat licenterq; ad regalia maiestatis peruenire fasti-uius rei causa nostra omniu cum inuocatione diuina praebetur sentetia, ut si quis talia meditatus fuerit, que nec electio omni u pr secit,nec Gothice getis nobilitas, ad hue apice trahit, sit cosortio catholicoru priuatus, & diuino anathemate condenatus. Ergo quia &religioni inimicu,&hominib' costat esse pernitiosum sutura illicite cogitare,& casus principu exquirere, ac sibi in postem prouidere, cu scriptu sit, No est vestru nosse tepora vel mometa, quae pater posuit in sua potestate, hoc decreto cesem', ut quisquis in uetus fuerit talia pquisisse, & viuete pricipe in aliuattedisse pro futura regni spe,aut alios in se appter id attraxisse, a couetu catholicoru. cu excomu . sentctia expellat.
Sed & hoc pro pestilentiosis hominu moribus salubri d liberatione censemus,ne quis in principe maledicta congerat. Scriptum est enim a legisatore, Principe populi tui ne maledixeris. Quod si quis fecerit, excommunicationu
172쪽
ecclesiastica plectatur. Nam si maledicti regnum Dei nos ossidebit ni, quato magis talis ab ecclesia necessario pentur, qui diuinae violator tententiae inuenitur3 Simili prouidentia pro fidelibus regii nostra datur sentetia, ut quisquis superstes principum extiterit iuste in rebus profligatis, aut largitate principis acquisitis, nulla debeat habere iactura. Nam si licenter & iniuste perturbentur fidelium mentes, nemo optabit propriu ac fidele praebere obsequium, dum cuncta mutant in incertum,& in futuro discriminis formidat causam. Sed saluti eorum & rebus principalis pietas debet praebere suffragia. Exemplis enim caeteri prouocantur ad fidem, cum fideles non fraudantur mercede . Propter malarum mentium facilitate &memori obliuionis hoc sacratissima stituit synodus, ut in omni concilio episcoporum Hispaniae uniuersalis concilii decretum, quod propter principum nostroru salutem est constitutum, peractis omnibus in synodo publica debeat voce pronuntiari: quatenus saepe replicatum auribus vel assiduitate iniquoru mens territa corrigatur, quae ad pH- uaricandum & obliuiono de facilitate perducitur. In his omnibus quae praemisimus potestatem indulgentiae in culpis delinquentium principi reservamus, ut iuxta bonitatis suae moderamen ubi emendationem prospexerit metium
veniam tribuat culparum. cHis vero omnibus finem & robur subscriptione nostra facientes, gloriam & laudem omnipoteti domino Deo inquantu mortalium valitudo sinit,reddimus. Post hςc gratias excelletissimo & gloriosistimo principi nostro C Lintillano regi peragimus,cui ardor fidei studium bonae 1ntentionis & unanimitatis concordiam nobis tribuit & fiducia charitatis,donec ei dominus de inimicis tri uphum,& de beatitudine gaudium,custodiat eu protectione assidua, & muniat bonae voluntatis suae circunspectione tutissima,cuius regnum manet in secula seculorum. Ego Eugenius Tolet. ecclesiae prouincialis Carthaginen. metropolitanus episcopus, his omnibus decretis annuens subscripsi, similiter & alii episcopi subscripserunt,
173쪽
In ui . . conci lis. Toletis legitur. T Nilexbilis Iudaeorum perfidia deflexa tandem videtur
A pietate & potentia superna. Hinc enim liquet, , inspiramine summi Dei excelletissimus & Christianissimus princeps Francorii Rex Ludovicus,ardore fidei infamatus cur ni sui facerdotibus pramaricatores & lapstitiones eoru IV eradicare elegit funditus, nec sinit degere in regno suo eu qui no est catholicus,ob cuius femore fidei gratias omnipotenti dilo cartam agimus, eo quod ei ta illustrem creaverit anima,&sua repleuerit sapietia,ipse quoq; donet ei &in prosenti seculo long ua vita,& in sutum gloria. eterna. Illud aute prouida nobis cura & valde est decernendu vigilati solertia, ne ei' fidei calor & noster labor qua loq; in posteris tepefactus liquescat. Quo circa cosonam cu eo corde & oreδmulgamus Deo placitura sententia, simul etiacum suom optimatu illustriuque virorum consensu & deliberatione sanximus, ut quisquis succedentiu teporu re ni isortitus suerit apice, no ante conscedat regii sedem, i inter reliqua coditionii sacrameta pollicitus fuerit,hae se eatho IV t 'ηlicam no permissum eos violare fide. Sed&nullaten 'eorum psile fauens vel quolibet neglectu, aut eupiditate is 1μ sis Iectus tedentib' ad pcipitia infidelitatis aditu praebeat bua V qt
ricationis Sed qd magnopere nostro est tepore coqui situ thq ira debeat illibatu perseuerare in futuru. Nam incissum bona Pς μμ agitur,si no eius pseueratia prouidet. Ergo postqua ordine pmissorii ad gubernacula accesserit regni, si ipse teme VM t 'rator huius extiteri a missi, sit anathema maranatha in eo hi mi spectu Dei,& pabulu efficiat ignis aeterni, simulq: eum eo si q rin danationerculsi, quicuq; sacerdotii vel Christia uom qui libet eoru implicati suemi errore. Nos etenim ita bladiata si decernimus,ut plerita q in uniuersali synodo de Iudbi, eo stia truscripta sunt, cofirmemus: quonia ea qnecessaria pro eorus alii auoe scribi potueriit in eis de esse cauta sanxim'. Qua propter quae tunc decreta sunt valitura esse censemus.
Eim xiii.c. usdem consilii quod sequitur etiam legimus.
Qui primatu dignitatis atq; reveretiae vel gratiae ob meritum in palatio honorabiles habetur, his a iunioribus mo-
174쪽
destus honor per omnia deseratur, qui etia minores a senioribus & dilectionis affectu amplectantur, & utilitatu
E t in decimo cap. concilii Toletani. Ite ad idem faciunt omnia quae dicta sunt supra in B-ximo titulo,de reformatione cleri,& in praxedentibus.
De reformatione Regum o secularium personarum. A D resormationem Regum & principum, dc omniuIL dominorum temporalium faciut illa quae dicta sunt supra in primis titulis primae partis, scilicet, ut regerentur Ralline iuribus & rationibus de cocilio Bboru,&no propriis vo- iurn' lutatibus & motibus,& arbitrio eorudem. Etu, cohiberet no Dpriis se a gravaminibus ecclesiae inserudis,de quibus,quinqua-xolutatib' ginta grauamma tacta sunt in lxx. huius it. partis. litus. Mermoto' quod liberaliter iustitiam exhiberent,monetas non mutar. debea rent,insufficientes tabelliones non crearent, nec permit- p. terent rempub. in mensuris ponderibus & aliis defraudari, & quod ab omnibus fidelitas seruetur eisdem, sicut in Reres hk lxxi xit. dictum est. Et speciales orationes fiant pro eisdErettendanti ut in Vi. tit. quod no capiant personas ecclesiasticas nec eis acquirere prohibeat,ut in iii.& v. titui. Et quod deputent defensores ecclesiis, ut in x l. tit. Et quod venationibus ni mis non insistant, ut in si . titulo. Ad resormationem autem totius status secularis faceret specialiter resormatio dictorum regum &principum quoad praedicta. Et resormatio etiam ecclesiae Romanae,praelatorum ,religiosorum,& totius cleri: quia quod ab eis agitur,trahitur ab ipsis laicis in exemplum. Addictam etiam reformationem secularium personarum faciunt illa quae dicta sunt supra in xxxv. ticu. xxxix. xlii. xlv. xlvii. xlviii. l. ivi. lvii. viii. ix.lxi. Ixii. iii. iiii. vii. ix. Ixxi .iii. & v. lxxx.lxxxi. &ii vi. vii. viii. &ix.&inx fridecimas & primitias & alia iura ecclesiastica soluant.
175쪽
De reformatione uniuersalis ecclesae, quod in ea est praecipuum) a capite sanctae Romanae ecclesiae praelatis
ANE quantu ad reserinationε uniuem salis ecclesie, utiliter de perseuerabiliter acessicaciter faciendum videtur, quod a ca- Romoapite ratio sit ededa, videlicet a sacrosancta ecclesu caRomana ecclesia, quae caput est omnium put omniu laliarum. Ad quam tanquam ad caput e riuim clesiarum omnnis sanctae religionis relatio est secundum Grego. referenda: & quam tanquam caput & mgtrem omnium ec clesiarum secudum Calixtum inebra omnia sequi debent. Quae,sicut Inno. O .scribit, est omnibus posita in speculum & exemplum. unde sicut speculum sine macu
la atque ruga ,exemplum absque reprehensionis nota debet esse. Sic praedicta ecclesia sancta Romana secundum Pelagium urbis Romae episcopum non debet habere in se. Ψμtto macula neque ruga, neque aliquid huiusmodi. Capite ii que languescente,omnia corporis membra dolet, testimo mo Esayae. Et cum incuruantur hi qui preteunt ad ferenda onera peccatorum, facile inclinantur sequentes. Et si quid peruerse agitur a praelatis cum facta verbis cotraria pluia Atheiaduquam ipsa verba secundum Senecam,moueant) trahitur a hic plati llabditis de facili in exemplum. Et concussis colunis eccle- ως η Mς, corruit edificium. Et quaqua de Scribis&Pharistis suo acini ercathedra Moysi sedetibus praecipiatdfis & instruat, dices: misv D'Quod dicutfa,ite: q aute faciunt, facere nolite. Dicut aute, rim Dis& no faciut: & alligat onera grauia & importabilia, & im- bmi, erponutin humeros holm,digito aute suo nolui ea mouere: N Oia opera sua facilit ut ab hominib' videant dilatat phila- stori se tena sua &magnificant fimbrias:amat primo, recubitus in rotivi iam
176쪽
uoru erancillam sunt hi exponetur.
ad verba ecclesiae R omanae atteditur.
coenis, & primas cathedras i synagogis,& salutati oes In soro, & vocari ab hominibus rabi. Et hoc idem secudum Io an. Chrisiost. intelligi posset de praelatis & sacerdotibus no stri temporis, qui omnem iustitiam populo mandant & ip
si nec modicam seruant: ut sic, no faciendo,sed dicendo iusti appareat. Nihilominus tame quia ut Psalmista ait. Oculi seruorum, id est, subditorii & laicoru sunt in manibus &operationibus dominorum suorum,id est,praelatorum superiorum. Et oculi ancille,id est, uniuersalis ecclesiae in mailibus dominae suae: hoc est, Romans ecclesiς,quae domina ac iudex est aliarum cuius rector catholicus non iudicatura quoqua. Cu eius sedi primu Petri apostoli meritum deinde lecura iussione domini conciliorum venerandoria authoritas singulare in ecclesiis tradiderit potestate, sicut scribitur in decretis,plus ad facta dictae Romanae ecclesiae attenditur q ad verba. Potissime cum do. Papa locum eius teneat,& vice filagatur in terris,qui coepit facere & docere,& turbam sequente cibo corporali rencere non solo pabulo verbi sui: Qui digito suo scripsit in terra peccatricis mulieris iudicio ageretur Qui sine peccato est vestru primus in illam lapidem mittat: ut docuit eius in sacro euangelio. Regem enim aeterna iura faciut, non persona: quiano constat sui mediocritate ed sublimitatis honore. Quae ergo honori debeant,honori deserviant, & quae reges accumulant regno relinquant: ut quia eos regni gloria decorat, ipsi quoque regni gloria non extenuent, sed exornet. Habeant deinceps iure conditi reges in regedo iudicia iusta, in parcendo pectora prompta, in conquirendo studia
parca,in colaruando vota sincera. Et tanto gloriam regni cum talicitate retentent, quanto iura regiminis & mansuetudinis conseruauerint & aequitate direxerint promi sae praemium ditionis, nec non prodiisse putetur ex semite rationis reuelare conuenit euidentissima operis specie, ut ex illo nos idoneos assertores habeat probitas veritatis, ex quo semper semetipsam reseruauerit qualitas actionis. Ecce enim ita ex gentis nostrae mediocribus maioribsisque persenis multos hactenus corruisse reperimus, & d nemus, ut eorum agnitis ruinis non aliud possimus,quam
177쪽
diuina con*derare iudicia promissionis, quorum domorum spolia, & potentiarum diuitias simul ac praedia ita co-spicimus prorsus exinanita , ut nec fisci usibus commoda, nec palatinis ossiciis reperiatur in remedium salutare collata.Cuius rei serie ex utroque cocurrente, du&iudicatos iudiciorum sententiam elisit,in eorum bonis ad ipsoru vicem munificatus nemo, pene non tenuisse disciplinam in
ordine, sed defectum potuisse pensantur in gente illo maiori salutis dispendio cumulato, quod tam haec quae a iudiciis vigor iudiciorum abstraxerat, quam illa quq qualicunque prouentus ordine profligationis contriuerat tota l-prietatis principum amplitudo in sinum suae receptionis incluserat. Sicquesbio principali ventre suppleto, cuncta totius membra gentis vacuata languescerent ex defuncto, unde venit ut nec iubsidium mediocres, nec dignitate valerent obtinere maiores. Quia dum solius potestatis vigor maxima occupauit, totius plebis stat' nec minima iura defendit , atque cum omni palatino officio simulque cu maiorum minorumque conuentu omnes nos tam pontifices
quam etiam sacerdotes,& uniuersi sacris ordinibus famulantes concordi deffinitione decernimus & optamus, ut. omnis coliquisitionis profligatio in omnium rerum viventium immobilitimque de moueri valentium corpore vel specie, forma vel genere que a gloriose memoriar Cinda suntlio Rege a die quo in regnum dinoscitur conscendi Dse reperta quolibet modo extiterit, omnia in serenissimi
atque clementissimi domini nostri Reccessunthi principis perenni transeant potestate,& perpetuo deputentur in iure non habenba parentali successu. Sed possidenda regali congressione, ita ut iuste sibi debita quisque percipiat, & de rebus ad remedia subiectoria quaecunq; elegerit, principis voluntas exerceat, illis tantummodo exceptis quae memoratus diuae memoriae Cindasiunibus princeps ante regnum aut ex propriis, aut ex iustissime conciuisitis visus
est habuisse, in quibus cunctis flus una cum gloriosissimo domino nostro Reccesiuntho Rege maneat diuisio libe
ra & possessio pace plenissima. Sed illς res quas praedictus princeps de iustis prouentibus filiis suis vel quibuslibet iii
178쪽
stissime visus est contulisse vel reliquisse, omnes in eorum iure maneant inconuulis.illa negotii huius veritate seruata& quia grata voluntas gloriosi domini nostri Reccin-unthi Regis reddere decernit unicuique iustissime debiata, nemo inuasionis calumniam moueat, aut damna requirat praeter quae gloriosae memoriae genitorem eius quaedaindebite habuime constiterat. . Hanc resormationem etiam in capite &mebris ecclessit late discutit D. Petrus de Aliaco cardinalis Cameracen. per sex cosiderationes,in suo tractatu de resematione e clesiae, quae ab hoc tractatu extracta videntur. Probus.
I Requentiu molestiam nocens impulsus cotentiquide magnitudine decentis poterit grauitatis. Sed quia honesta sollicitudo cohibere properat quod frequctata visitatio vitare non curat,ideo & cum quorundam paterno rum sanctionibus decretorum & institutionibus sit legalibus cautum,ne contra salutem principum,gentilaue, aut propriae patriae quisquam meditari conetur aduersum,hoc unum spiritualitor nunc depromitur obseruandum, It siquis religioserum ab episcopo usque ad extremum ordinis clericorum siue moti chorum generalia iuramenta in salutem regiam genti'; aut patrit data reperiatur violasse voluntate prophana, mox propria dignitate priuatus,& loco& honore habeatur exclusus,eo miserationis obtentu tantummodo resentato,ut an locum, an honorem, a' utraq, possideat concedendi ius licentiamque principalis potestas obtineat. ν
179쪽
TIT. IIII. PARTIS III. is IIstum titulum non prosequor nec etia xxvi. de praesenti propter librum quem de contetis in dictis duobus titulis, reuerendus in Christo pater frater Egidius Dei gratia Bituricen. episcop us, in quo Blanditas & sublimitas vi l ent scientiae, copiose ac utiliter edidit: in quo plenius vieri possunt pertinentia ad istos duos titulos quam posset
hic explicari, licet ex praecedentibus titulis multa colligi possint quae ad istos duos titulos reducuntur. . Commemoratur Egidius Romanus Bituricen. archiepiscopus,ordinis eremitarum generalis prior: de quo per supple. o post Philippum pulchrii, Regem Francorum.
De regulis fidei doctrine Christianae catholicis expο-nendis: π de quibuslibrescientiarum scriptis potisime dubiis,abbreuladis, er opinionibus resecandis: er curatis presisteris perscripta informadis: er officio ecclesiasticoer canorubris moralibus exponendis, ex conritas ab omU- bus ecclesis cathedralibus habendis, er de euan cliis e figuralibus nil ticu ndis.
I N xd. Sulli. c. primi concilii Toleta.&ini. c. vi. concilii Toleta.& in pluribus aliis conciliis continetur facie-tia ad catholicorum instructionem,& haereticorum,&har resum exterminationem, sicut in vii.& viti. c. primi cocilii o sis Costantinopolitani. R x. c. vi. cocii. Carthaginen. Et in ii. e.iii. conci I. Toletani &similibus videretur considerandii 'an expediret seruari praedicta, cum paucissimi in his quae ad fidem & eius articulos, & animarum salutem pertinet: etiam literati inueniantur instructi, propter quod risiti patent infidelibus , quandocunque de fide habetur collatio cum eisdem. Cuiusquidem fidei doctrinam ab episcopis suscipere debent xxv. distin. audire.' Item cum nimia prolixitas & etiam similitudo cossi si nem induc t. sicut habetur in prooemio decretalium & ut
alibi scribit. Ars toga,vita breuis,& experimetu dissicile&
180쪽
diuersitas interpretantium frequenter confusionem, materiam litium & discordiarum inducunt. Videretur utile, quod de qualibet facultate su meretur literati & experti viri & arbitri, ad quorum iudicium per summum pontificem omnes probabiles dubitationes circa quaslibet scientias exortae,resecatis omnibus similib' & superfluis, remanentibus tamen ipsarum scientiarum textibus originalibus,tolleretur: ac etiam aliquae declarationes compendiota pro sacerdotibus Jc curatis in omni scientia ederentur: per quas possent in eis scolastici, curati, dc reipublicae administratores,& rectores breui tempore informari in omnibus pertinetibus ad officia eorundem, & libri scriberetur in quibus esset videndum. Cu propter dictam diuersitatem opinionum, dubiorum diffusionem &cofusionem scripturarum, ad quas habendas vix unius scolaris diuitis sufficiunt facultates, ab ipsam scietiarum disquisitione,&studio plurimiim retrahantur, 3c ignorates prieficiatur curae animaru , quq est ars omniu artium,ut de state & quali. cum sit ars, & regimini rei publicae, ex quo cuncti errores
proueniunt. cum ignorantia mater sit cuctorum errorum.
sicut habetur in concilio Tolet. xxxviii. di.ignorantia. dccium caecus per ignoratiam caeco populo ducatu praebeat, ambo in foveam delabuntur, secundum euangeli a veritate. Matth. xv. &. ea. dic quae ipsis. ad predicta concordat principiu. x. cocilii Tolet. ubi describit regula fidei & doctrinae. Et insuper i antiqua cocilia in omnibus cathedralibus ecclesiis haberetur. Et m figuralia quae intra ecclesia legutur, moralizarent & misticarent & q, legit in ecclesia ad missaru selenia ,de epistolis & euagellis &de aliis, exponeret taliter icurati & simplices inde sermones assumere& exponere possent. Et i omnes canones specialiter populu cotingetes,sicut est capitulu Aug. v. di. ad ei . In quo cotinetur, quod vir no accedat ad uxorem menstruatam, nec paruulum lactantem, & quod dictae uxores non tra dant paruulos suos aliis mulieribus ad laetadu,& quod insolEnitatibus in ieiuniis ab eisdem uxoribus abstinere de-bcl. xxxiii. q. iii . fere per totu. 3c quὁdhqc & cosi milia declarareturin dicto lib. & per curatos populo exponeroni