장음표시 사용
201쪽
TERTIAE PARTIS. I suari mandaret, nec in contrariviri dispensaret, nec priuilegia nes indulgentias, nec exemptiones concederet, & co- cessa in contrarium reuocaret. Nec dominus Papa sine costio fratrum aliquid ageret notabile, nec reuocaret a prς- decessoribus suis rationabiliter costituta vel concessa, nec veniri permitteret contra ecclesiasticam libertatem. Item cum episcopi sint in locum apostolorum,qui pare cum Petro honore & potestatem acceperunt a Deo, quod non legiatur secisse curiales non episcopi, quod eisdem episcopis, archiepiscopis metropolitanis, primatibus & patriarchis, abbatibus & aliis honorem debitum in scripturis, processibus,sedibus intra & extra ecclesia & aliis,verbis & factis impenderet:& consuetudines Romanae curie& alias contrarias reuocaret,cum honor sit ecclesis supra dictae,& dehonoretur ex contrario, prout Grego. attestatur,&inde tota ecclesia vilipendatur,& quasi contemptui
Item quod potestatem & iurisditionem praedictis praelatis & curatis compete tem, & attributa a Deo, apostolis, conciliis, Roma. pontificibus, & uniuersali ecclesiae in locis & plebibus eisdem comissis dicta Romana ecclesia noturbaret,nec usurparet in causarum & appellationum cognitionibus, parochialium, & curatarum & non curatam ecclesiarum, canoni tuum,personatuum, dignitatum, Mprioratuu,& abbatiam vacatium & non vacantili:& quod amplius est episcopatuum & patriarchatuit, archiepiscopatuum collationibus, reseruationib' & exampliationibus,
cum ex contrario totus ordo ecclesiasticus confundatur.
Item quod si aliquado contingeret per ipsam 'Romana ecclesiam aliquibus prouideri, no prouideret indignis, illiteratis,insufficientibus,neophilis,defectum etatis patietibus, non approbatis, criminosis, nec talibus, qui secundum regula apostolicam & canonica essent a promotione& prouisione repellendi, per ipsam Romana ecclesiam,si per alios prouisum fuisset eisdem, S ad ipsam Rom. ecclesiam sus haec querela delata, sed doctoribus bene literatis& bene meritis: nec aliis prouideri posset quandiu doctores remanerant improuisi aliqua ciuitate vel dioece.
Qui no debeant in ecclesia xxideri.
202쪽
Item quod dicta Romana ecclesia no solam verbo, v
rumetiam facto a se repelleret omnem speciem simoniae, M turpium lucroru & inhonestorum, & omnes exactio quae ratione promotionum quamcunque & scripturaru, legatorii curiorum, nuntiorum, & hostiariorum suerit ab ea communiter vel divisim diuersis coloribus exquisitis:& quod liberalem & facilem ad se praeberent dominus Papa & cardinales accessum: oc quod dicti domini cardinales omnia in communi, & nulla ecclesiastica beneficia in Item quod personas ecclesiasticas, & ecclesiastica bona, in concessibus decimarum & aliarum subuctionum quas facit regibus & principibus, qui oppido infesti sunt, non grauaret sed contra dictos reges & principes & quoscui que alios,per se & generales defensiones in singulis prouinciis in iure suo laueat eosdem. Item quod dicta Romana ecclesia cardinalibus vel quibuscunque aliis, no committeret, nec daret plura officia, nec cuiquam ossicium vel beneficium extra regnu vel qui linguagium non loqueretur & intelligeret supradictum. dem quod iniustitia exibenda tantam & talem diligentiam exhiberet,quod nullo modo terminatio alicuius cauis principalis ultra triennium, nec appellationes vltra biennium prorogari valerent,cam in ipsa, lites quodammodo immortales existant, & in ea amplius quam in lecα Iaribus curiis prorogentur interdum: & quod dicta curia Romana,ad lenon trahat dictas lites. Item quod in causis pauperum & miserabilium perionarum deputaret certos auditores,aduocatos, procuratores.& tabelliones qui gratis absque strepitu & figura ru-cato cocisio generali, o de decumo in decemu& sicut ipsa Rom. ecclesia,q bene & cosulte fuerut hactenus statuta,in se ipsa seruaret,ita & ea faceret ab omrubus obseruari,impo do lege patriarchis& primatibus p qua archiepiscopos & metropolitanos:& eis p qua episcopos.&episcopis,per qua abbates,capitula,& Omnes ieculares,
203쪽
& regulares personas in eorum ciuitatibus & dioecesibu, constitutis, omnium conditione & appellatione cessantibus necessario compellerent ad praedicta. Certis aliis nihilominus super hoc executoribus & visitatoribus deputatis in singulis regnis,qui de triennio in triennium, omnibus causis prouincialibus interessent, & unum conciliupost aliud facerent celebrari.
Item quod dicta Romana ecclesia nullos laicos de pa- - rentela vel amicitia Romani pontificis, vel cardinalium, seset raves aliarum personarum ecclesiasticarum existentes ditari rcte exaltari, dc ultra eorum statum de bonis ecclesiasticis r nobilitari & impinguari permitteret: & prout possibile es ita P
set attentata in contrarium reuocaret, & sub dispensativa hq β ς' venia relinqueret ratione scandali impunita. clasα. Item quod in foro poenitetiali & poenitentiaris eiusdem Romanae curis citra transgressores iuris publici,offenso- Tabi in res personarum ecclesiasticarum & alios Dei ecclesiam sca so nitendalizantes,facilitas relaxaretur veniar. & circa absolutio- turium nes talibus imponendas & poenitentias iniunge las qua- tum posset conformaret se conciliis & iuribus hactenus su per hoc costitutis,& specialiter circa enormia facta:& ci ca illorum absolutionem qui contra processus apostolicos vendendo prohibita participiant Sarracenis. Item quod nulla persona ecclesiastica auderet intrare Incuria
dictam Romanam curiam,nec in ea reciperetur,sine lite- Rom.non ris commedatitiis episcoporum,nec in ea posset sine cau- immorarisa rationabili ultra tempus sex mensium immorari.
Item quod de bonis ecclesiasticarum personarum supe Plenitudorabundantibus,talis prouisio fieret supradicti Romane ec potestatis
clesiae,s absq, omni taxationis nota & infamia posset co- non est Ia- muniter& divisim honorabiliter vivere,onera incubentia xada con- supportare, prouiso tamen ultra & contra praedicta, & tra statutualia quae concilio rationabilia viderentur, contra diuinas a concilio.& humanas leges non posset absque generali concilio habenas extendere plenitudinis potestatis. Item v, si dicta Romana ecclesia vacaret ultra tres me- . Ises, quod extunc cardinales essent eligendi potestate illa
204쪽
Censuraem maturitate ferendae sunt ec
& alios de quibus videretur expediens, illa vice aeuolue retur eligedi potestas, vel quod aliud tale adhiberetur remedium ultra illud quod statutum fuit a Gregor. X. ex ne cessitate cardinales concordare haberent. Item quod primatus dictς Romanae ecclesiae declararetur ,& distingueretur periura ecclesiastica & secularia: nec dominus Papa vocaretur uniuersalis ecclesie potisex, cam hoc prohibeat Gregorius: & contra aliquem in dignitate constitutum non audiret aliquam querelam, nisi conditione & zelo querelantis examinatis: nec aliquem personaliter citaret ad curiam, nisi prius summaria contra ipsum inquisitione praemissa. Et quod ad couincendu episcopos cardinales,qui columnae debent esse ecclesiae,reciperet numerum testium in epistola Clementis contentum: nec per executore suos A conseruatores de alios ce-suram ecclesiasticam in stigi permitteret,sine magnis & rationabilibus causis,& absque monitionibus competentib' dilationem iuris cotinentibus: & quod in eis episcopis deferretur: nec interdiceretur ecclesiae,nisi pro grauidelicto Hero& populo communiter ecclesiam scandalizante. Sed alias procederetur contra inobedientes vel rebelles. Item plura ad resormationem di, Romanae ecclesiae pertinentia tacta sunt supra in tota prima part huius tractatus. Et ad idem faciunt omnia quae infra subiiciutur in duobus titulis proximis,de reformatione praelatorum &cleri. Et illa que dicti sunt in hac secunda parte in primis. x. titulis. &inxiii. xv. xviii.xx. xxi .ii. iii .ix. xxxi. xxxiiii. viii. xli. xlvii.l. lvi. vii.lxxiiii.lxxxiii.&iiii. xcisi.&.uii.&v.
De reformatione praelatorum. AD hoc circa reformationem praelatorum seruati haberent omnia quae in praecedenti tit. de resermatio. Romanae ecclesiae dicti sunt, inquantum statum & officium possunt tangere eorundem.
205쪽
TERTIAE PARTIS. 1933t ad ea conuenire & inibi omnia statum prouinciae contingentia pertractare:& quae corrigenda essent, in ea corrigere,& reformare, prout superius tractatum extitit in xi. titulo secundae partis. . Item quod extra ciuitates,dioeceses &wuincias suas nocommorentur, nec accedant ad curias principum,& quod economos ex dispensatione habeant. Et quod cotra facta pridecessoru suoru rationabilia non veniant: de quod ante ordinationem eorum omnia ad officium eornm pertinetia. Et quod ipsi vel curia eoru pro minimis vel irrationabilibus causis excommunicationis, suspesionis & interdicti sententias non serant, quodque magistros susscientes in eorum ciuitatibus & dioecesibus scolares docentes in generalibus studiis teneant. Discordantes ad concordiam seuocaret, dc quod defuncti episcopi per vicinos episcopos sepeliantur: & op per eos stipendia ecclesiastica iuxta probitatis merita assignarentur. Et quod tempore chrismatis conficiendi & in solenitatibus se ab eoru ecclesiis non ab stillarent:& quod procuratores in absentia non recipiant,seasque ciuitates,dicec es & prouincias visitarent: & eoruossicium in missarum solentis,praedicationibus, correctionibus & aliis adimplerent: ecclesiastica bona,& beneficiaeqngrue dispensarent: ab omnibus excessibus in victu,vestitu,ornatu & aliis similibus se cohaberent. Semp in mensa coram se legi facerent,rochetos extra deferant sup guarnachias eorum: inualidis & languidis prouiderent, hospitalia erigerent, & erecta fouerent. Item addictam reformationem praelatorum faciunt iura quae dicta sunt supra spiritualiter in xxxviii.titu. secvndi partis. Et eria in primo. Vii.viii. Mai.xiii. xvitavit. xviii. xx. xxiii. xxvii. xxix.xxx. xxxi. xxxvii. xliii. xlix. h. iiiii Iaeri. lxvii. lxxiiii .lxxviii. lxxix. lxxxii. lxxxvi. vii. viii. ix Mi. Etinsuper omnia quae dicuntur in sequenti titulo.
206쪽
AD cleri reformationem pertinent omnia quae de re
formatione Romanae ecclesiae & praelamrum praemissa sunt in duobus praecedentibus titulis. Item quod inhonesta & impia euellantur. Item quoaclerici seculares curas & negotia iecularia non assumeret. Item quod inhonesta dc turpia lucra non sectaretur. Itemo quod nullus de clero mendicaret . Sed omnes priusquam admitterentur ad clericum, haberent unde viverent:vel artem scribe li seu aliam honestam artem de qua vivere possent, vel quod de bonis ecclesiae astignarentur redditus illis qui perpetuo vellet clerici esse, de clericaliter vivere: SCquod aliter non admitterentur ad clerum, nec gauderent priuilegio clericali, cuius obtentu multas violentias committunt seculariter, inhoneste & irregulariter viventes, Ade diuinis ossiciis & literarum studio non curantes.
Scire de Item quod nullus promoueretur ad aliquos ordines se-set ad D- culares vel regulares, nisi secundum artem bene & compet οβ amo tenter sciret cantare & legere & latinum intelligere & co νς μ ῆμα gruὸ loquii nec ad sacerdotium nisi ultra praedicta sciret cahῖς ξρmn tiones poenitentiales & illa quae sunt necessaria ad regimetur. animarum
Item quod nullo modo per nae ecclesiasticae cohabitarent cum mulieribus quotquot essent in una parochia sub disciplina curati vel aliorum proborum insimul viueret αerudirentur secundum prouisionem primi capituli secundi concilii Toletani positi. xxviii.distinctio. de his. S. xu.
Item quod omnes sortilegi, diuinatores, adulteri publici, & alii de clero publice delinquetes, publice puniretur.' taliter quod caeteri formidarent. stem quod in victu & vestitu & in omni modestia statum excederent laicorum. Item quod omnes homicidae volutarii & in casu degradationis existentes priuilegium perderent clericale. Item quod ludis inhonestis & reprobatis non intende rent: nec spectaculis & vanitatibus interessent. Item quod ossicium ecclesiasticum uniformiter dicerent. Et quod omnes diebus dominicis & festiuis simul ad diuina couuenirent: & quod per ecclesias non discur-
207쪽
rerent: nec absque literis episcoporum evagari valerent. Item quod ab eis geniti in seruitutem redigerentur ecclesiae. Item quod seruaretur plura alia ad dictam reformationem facientia, posita supra in secunda parte in titulo pri
iii. xxpi. xxviii.& xxx. Et specialiter in xxxii. &in xxxiii.& in xxxiiii.& xxxvi. xxxvii.& xliii. xlv.& vi. xlix. l. h. s.
AD reformationem religiosorum similiter faciunt illa
quae dicta sunt in v. titulo. primae partis huius tractatus, ubi agitur de exemptionibus,necnon & secundae partis. liii. titulo. in quo tractatur de statu & conditione dictorum religiosorum. & xcii. in quo agitur de abbatibus det prioribus. & lxxxv. in quo agitur de medicantibus. & xxii iiii. v. viii.& xxxv. vi. lii. lxxix. lxxxiii.& viii. Decimae colluctationis assensu molestis actibus quibus sagax indagatio pietatis obviaret decreuit non tam bene regenda licentia, quam se mansuetudo impugnasse probatur,fatis ut opinamur illi & gloriosi principis & decreto huius sanctae Sinodi contradictum esse conspeximus. Ita enim sanctus spiritus perutrasque definitiones mortalium corda perflauit, ut vitali flatu verborum in posteria
omnem exureret male concupiscentium rabiem animorum. Actum nanque est definitionibus ipsis, ut quia pietatis diuini incomprehensibilis natura se conditioni mortalium in unione personae coniunxit misterio redemptioni, CQ Ut ne humanae. Nos quoque membra capitis huius & perfidiae minatum,& concupiscentiam, quς radix omnium malorum ς' est, & auaritiam quae inuenitur seruitus idolorum pari si Πήρη mimul igne ac mucrone totoq; artificio radicitus euellamus η ac delecemus. Ab hinc ergo deinceps ita erut in regni gloria praeficiedi rectores, ut aut in urbe regia, aut in loco ubi
208쪽
princeps decesserit cum potificum maiorumque palatii omnimodo eligantur assensu, non forinlecus coetu, aut consp; ratione paucorii, aut rusticarum plebili seditione tumultuosa ,sed erui fidei catholicae affertoressaque & hac quae imminet & Iudaeorum perfidiam & cunctarum haeresum iniuriam defendentes,erunt actibus iudices & vita mod sti, erunt in prouisionibus rem parci plusquam extenti, vefactione scripturaru vel definitionum qualiu cunque con- tractus a subditis,vel exigat vel exiFedos intendat, erunt in conquisitis obligationis gratissime rebus no prospectates proprii iura commodi,sed considentes patriae atque geti. De rebus congregatis ab eis, illas tantum sibi vendicent paries, quas dictauerit authoritas principalis regum, quς-cunq; inordinata reliquerint haereditabunt successores p-prii eorum,& ante regnum iustissime conquisita, aut filii aut haeredes capi ut iure proximitatis. De affinium successione vel munere, quavis inordinata relicta sint, aut primo tantum filiis, authqredibus,frequenter proficiant, vel propinquis, ita in eorum cunctis actibus, moribus atque rebus priuate legis authoritas erit valitura,vt & perenniter maneat inconuulsa,& non prius regni apicem quisque percipiat, quam se illa per omnia suppleturum iurisiuradi taxatione demittat, cui etiam lege vel decreto episcopalem nosollim in futuro, sed etiam in praesenti reuerentiam apponentes decernimus, ut quicunque detractor & non potius venerator decreti eiusdem , atque legis esse maluerit, siue religiosus ille fuerit, siue laicus, no solum ecclesiastica excommunicatione plectatur, veru metiam & sui ordinis dignitate priuetur.
Hoc est decretum uniuersalis concilii editum in nomine principis.
Soliditatem reddidisse fracturi, atq; secisse cosurgere
quod extiterat collisum,& incrementu est huius me cedis,& plenitudo commat psectionis, ponderi enim collidentis ruinae si aequalium proximorum cura couenit Ob-
209쪽
r ' Iulare,quandoque grandioris erit culps praelibate in curia discrimen incurrere, si non quo valent ex communi onere sibi commissos procurent populos sublimare. Properanduergo est inter ruinas collisionum, cateruas eripere colliso rum, ut ex hoc iugiter & vltra, nec vigorem nocedi habeat execranda pressura,& omnis coprestus nouerit sanctae sanctionis esse sibi collata remedia. Clim decursis ergo te poribus, durς dominationis sese potestas grauis attolleret, &in subiectis populis impioru dominatus non reformaret iura regiminis,sed excidia ultionis, aspeximus subditoru statum, non ex ordine vegetari rectoris,sed delici ex grauedi. ne potestatis. Contraxerunt enim reges elata fastigia in bifroti dissidio motionis, & aut in culpis lex ardua saeuiebat, a ut in spoliis fauorem lex volutaria comodabat, indem Cestos animos, non spes fouebat ex numere, sed tolleratia vexabat in funere. Vnde ia increpationis occursu no latum nos abire sola ratio cogit, veru & ipsa comotio reru impellit, ut ex omniu annoru deliberatione cocordi illa maneat sententia dicti, quae & finem ausibus rite ponat illicitis, &consultum saluandis iure ferat populis. Quosdam nanque conspeximus reges praeterquam fuerint regni gloriam assecuti extenuatis viribus populorum regiae propriae lucrucongerere,& obliti quod reges sint vocati,defensionem in vastationem conuertunt:& vastationem defensione pellere defugiunt, illud grauius innectentes quod ea quae videtur acquirere: non regni deputat honori vel gloriar, sed ita malunt in suo iure confundi, ut veluti ex debito decerhat haec in liberorum posteritatem trasmitti . Quamobrem in proprietatis illa conantur redigere sinu, pro quo solo constat illos imperii percepisse fastigium, & illud in iuris proprii collocant antro, quod populi utilitatis acquisitum esse constat obtentu. Nam nuquid ad illos,aut populorum aduentus, aut rerum poteration currere sensus, nisi extitissent gloriar sublimati culminibus 3 Aut ab aequalibus illi potuerint rerum coaceruatione ditari, nisi per subiectos glorioso apice potuissent attolli 3 Omia recte totius plebis memoria subiecta principale caput reuelat, attentum debitariussionis obtutu ab illo negotiorum prospectant remee N in
210쪽
dium, cui modo gratum, modo debitum irrogant celami: Regalis proinde ortodoxa sublimitas haec cuncta tibi debere conuincit,ex quo se regem recognoscit, & inde conia quisita non alteri quam sibi iuste defendit. Vnde non per-R P t sonae, sed potentiae subdi haec debere non ambigit. Re η yμ 4 f gem iura faciunt, non persona: quia non constat GV t, ης' mediocritate, sed sublimitatis honore. Quae ergo home UR' ' nori debeant, honori deseruiant: & quae reges accumu' 'lant regno relinquant, ut quia eos regni gloria decorat, ipsi quoque regni gloriam non extenuent, sed exornent. Qui itaque trabem gestat in oculo, non potest festucam. educere de oculo fratris sui . Ex his uniuersaliter instruens sicut Grego . in morali. ait,ut qui ad aliena peccata reprehendenda vel punienda constituti sunt, & sua impuni- Contenta xa relinquunt , reuocari debent intus ad conscientiam , vis e Deiat prius propria corrigant,& post ea aliena reprehendant: indui aliena grauib' peccatis quis positus, dum suis prςmitur, aliena no heem diluit. nec immunda manus sordes diluere valet: proptereor, irere quod scribit Augustin. quod sacerdos ut sapies medicus δciui adit. poris tu , prius debet peccata sua diluere,&post ca aliena detergere & lanare. Et beatus Ambrosius doc et quod ille de alterius errore inducet,qui non habet in seipso quod codemnet,& qui non agit ea quq in alio putauerit punicda, ne cum de alio iudicat, in seipso sententia serat. Nam quialtu docet, seipsum non docet: qui praedicat non furendu, - . furatur: qui dicit no moechandu,moechat,q abominat idola .sacrilegiu facit:& q in lege gloriatur, per praeuaricationem legis dominum inhonorat,& per tales bl)sphematur nomen domini inter gentes,sicut scribit apostolus ad Roma. cap. it. Tales nanque praelati & sacerdotes sicut Gre
LM ortu, ad Ianuarium scribit)sunt laqueus iuuenum : &illi '' P quibu , intelligi potest dictum Hierony. quod veteres - serutan, historias inuenire nori potuit aliquos alios stilia se ecclesiam Dei, Et de domo domini populum seduxisse,
praeter eos qui sacerdotes a domino positi fuerant: de pro-Vidni v phetae, id est, speculatores, versi in laqueum tortuosum, &iua iζῆμ' omnibus locis ponentes scandalum. Sequuntur enim si
dicuηtW cui Beda in secuda epistola Petri,scribit . viam Balaa pN .