장음표시 사용
281쪽
EX istunt eaedem coronae circa Lunam, & circa nobilia astra, coelo quoq; inhaerentia. Circa Solem a cus appari ut L. Opimio , O. Epiuo Coss. orbis L. Portio, M. Acilio.
Haec duo capita continent expositionem duarum impressionum circa Solem, stellarum videlicet & circulorum. Sunt autem stellae circa solem nihil aliud nisi refractio radii stritae ele- Solaris in medio densiore, quae figuram reflexam minuit, videtur , illa secunda figura Solis quasi sit corpus stellae s ''quentis Solare corpus. Huius rei exemplum ex speculis positis in aqua limpida sumi potest: in istis enim superficiebus visum lumen Solis radiorum perpendicularium, oblique tamen huic superficiei incidentium, tum reflectitur e speculi superficie ad visum existentem in loco reflexionis, & visu offert figuram Solis. Lumen vero radiorum obliqu8 Q- perficiei aquae incidentium refrangitur insuperficiei aquae ad perpendicularein ductam e puncto incidentiae ad aquae superficiem. Cum ita silla forma refracta peruenit ad speiaculi superficiein, tune ab illa supersi cie, eui obliqud incidit. reflectitur iterum ad visum, apparent duae figurae Solis, una maior , propter simplicem reflexionem, alia vero minor, propter refractionem, quae in medio densiori miliuit figuram postea reflexam, videtur illa secunda figura Solis quasii sit corpus stellae sequentis Solare corpus. Pauca autem de huiusmodi stellis dicuntur, quia valde rarum est me
Coronas vero & circulos hic vocat id, quod Graeclli,d , λψrat, & Latiui Areas dixerunt, quando videlicet vel circa Area.
282쪽
Solem vel Lunam vel stellam aliquam claram circulus conspicitur, & fit quando circa Lunam aut Solem constiterit caliginosus aer immixtus exhalationibus de vaporibus, ex valde minutis corporibus compactus, tunc singulae afficiuntur veluti specula, sed lumen tantum concipiunt, figuram vero propter exiguitatem referre nequeunt. Medium
vero huitis vaporis etsi etiam radiis perfunditur, tamen noillustratur , eo quod perpendidularis radius, ut omnium fortissimum penetrat vaporem rectissime sine fractione, idem etiam taciunt proxime circumstantes perpendicularem. Itacis partes fracti radis non ita prope coeuntes minus sunt efficaces ad illustrandum. Vnde fit, ut media pars areae non ostendat lucem, sed videatur purus adr eo usu, donec
radii longius il perpendiculari distantes & obliquius incidentes, vapori lucem imprimere possunt sensibilem, propter magis unitas fracti radii lineas. Comparet autem circulus, quia lumen aequaliter se in nubem diffundit, cuius superficies aeqvd distat superficiei corporis luminosi, cui nubiradii ad angulos aequales incidentes efficiunt figuram coni, cuius vertex est in centro luminosi corporis, basis vero in cibi . nube illustrata. Causa itagmaterialis est talis vapor inter aspectum nostrum & corpus luminossim interpositus. EfH- ciens&formalis, est refractio radii insuperficie diaphani densioris, quae fit ad angulos aequales & ad visum collectorum in forma circuli, propter causam iam dictam. Coronaretiam non sunt variis coloribus distinctae, sed utplurimum
albae, quia videntur plerundin vapore raro ac leuiter condensato , nec adeo profundo, quod si sit densior&profundior, tunc lumen permixtum apparet visui rutiles, aliquando etiam diuersis coloribus distinctum ad modum itidis., Scribit Aristoteles, Antiphonem vidisse in aere sui imaginem se praecedentem, idd propter radiorum visiuorum debilitatem accidit, & propter oculorum humiditatem, in quibus facili me fit&luminis & formarum reflexio, velut in speculo. Vu tua enim visiva, propter organi imbecillitatem
283쪽
debilitata, non potest modicam aeris densitatem penetrare, sed ad visum forma rei vis refrangitur ab aere densiore, quemadmodum ad visum fortiorem refrangitur solum ab aliquo solido, quod non transiuittit radium sicut specu la. Simile exemplum de alio quodam commemorat Vitel-
Quare ergo haec radiorum refractio fit in orbem, &no siti ni agis ipta imagines corporum exprimuntur, quemadmodum praecedenti capite de stellis circa Solem uiximus p Respondeo, quia cum caliginoso aere permixtae sunt plurimae exhalationes& vapores non continui, sed ex diuertis & m nutis partib. cόmpacti, quemadmodum antea dictum est, tune radii fortes & recti facile transeunt ac penetrant, unde illic non potest fieri refractio, sed circa latera ubi anguli existunt obtusiores, sit refraAio non formae, sed tantum luminis. Vt autem studiosi facilius intelligant, quare haec resta- visio fiectio & quomodo in orbem fiat, pauca prius repetenda sunt. tripliciWr. visio fit aut per rectam lineam, ut quando color seu lux per
idem medium Diaplianum cernitur, tunc enim, quia lux in uno medio recte & eodem modo mouetur, rectissima linea se radius visui conspiciendum offert. Aut per reflexionem, cum videlicet lux seu color per medium unum in corpus densius,&natura vel arte politum incidens, ab eo versus visum reflectitur, & visui formam corporis lucentis vel colorari polito corpori impressam conspiciendam offert. Aut per refractionem, quando lux seu color perplura&diuersa media cernitur, tunc enim radius ab uno medio in aliud vel rarius vel densius incidens frangitur, hoc est, contintinductum non retinet, sed ab eo, ad perpendicularem, excitatam in superficie medii diuersi ad locum incidentiae vel
accedit, cum videlicet ex medio tenuiore in medium densius incidit, vel ab eadem recedit, quando ex medio densiore in medium tenuius incidit. Causa autem huius diuersitatis refractionis est medii, per quod radius mouetur, densi
284쪽
tas vel raritas: Quo enim medium densius fuerit, eo migis radio traias eunti resistit, eumd ad perpendicularem e continuo ductu repellit. Quo vero rarius, eo minus radio resistit, eum , longius a perpendiculari abducit. Ac necesse est fieri geminam hanc refractionem, alioqui res visa nunquam perferretur ad visum. Hoc modo visui conspicienda
offertintur omnia meteora, quae a refractione luminis ins nubib. fiunt, ut sunti rides, haloneS, intes Atat, mira talum, &c Halo quo, Sed caeteris omissis ad halonis generationem reuerte-hei tui' modo sit. Radii corporis luminosi in nubem ses positam & rotidam obliqud incidentes, s Nam radius
rectus non frangitur, sed nubem transit, sic nec radii recto vicisai, franguntur, vel admodsi parum, ideol media nubis pars non videtur illuminata: tantum enina radii obliqud incidentes & refracti nubem illuminant) in ea refringuntur refracticue eam illuminant, Cumq; haec refractio fiat secundum aequales angulos, quibus respondent aequales lineae, necesse est circumferentiam , ad quam illae aequales lineae concurrunt, per conuersionem definitionis circuli, esse circularena. Quod sic demonstratur. Sit centrum corporis irradiantis A, superficies vero vaporis seu nubis D, E, F, ad quam superficiem e signo A, procurrat normalis linea A, C, transiens in signo C, usque ad B. Necesse igitur est codipus A, per refractionemvisum comprehendi in linea A, C, B. Quia omnis forma visa per refractionem, comprehenditur in linea perpendiculari, ducta e puncto rei vita supel perficiem corporis, a qua fit refractio per 13.Vitellionis. Sit ergo oculus B, ad quem radii refracti perueniant D B, EB, FB,&connectantur C D, C E, CR& quoniam omnium radiorum, qui ab eadem superficie ad unum signum refringuntur, anguli fiant aditiales( Nam radii qui ad aequales angulos incidunt, etiam adaequales angulos com reflectuntur tum refringuntur ad visum existentem in axe pyra
midis irradiationis J Ideo anguli BDC, BEC,& B FC. aquales existunt. Sunt autem&anguli B C D, B C E M
285쪽
aequaleS, qtita recti, per conuersionem a. definitionis 1 i. Euclidis .
Triangula igitur BCD, BCE, de B C F, binos angulos habent aequales singulos singulis, & unum i rus B C, comm ne , subtendens aequales angulos BDC, BEC,&B F C. Igitur pereti primi element. reliquus angulus ni
reliquo angulo,dcreliqua latera reliquis, utriimque
virid est aequale. Aequales igitur rectae lineae sunt CD, CE,&CF. Similiter ostendemus, quascunque lineas ex C ductas ad refractiones radiorum insuperrScie nubis, inuicem esse aequaleS.Quare ex definitione circuli linea trans iens per D EF,&
286쪽
alia quaecuns refractionum signa, est circularis, quod demonstrasse oportuit. Plurimum autem Halones existunt circa Lunam, ipsius enim radii sunt imbecilliores, nec tam facile vaporem discutere & dissoluere possunt, sicut radii solares. Fiunt etiam circa astra es ariora, quorum radii ita validi sunt, ut lucem imprimere vapori subiecto possint. Hae autem Areae angustissimis circulis constant, unde de ab Aristotele nouae stellae vocantur. Finalis causia horum circulorum est, Si aequaliter delabuntur, & in semetipsis evanescunt, significant serenitatem. Si vero in una aliqua parte rumpuntur, significant ventos vel tempestates.Ventus enim semper ab ea coeli parte accidit, d qua circulus primum frangitur. Haec enim vaporis diductio fit i flatii, qui quidem iam coepit, tamen nondum sentitur in terris. Si pluribus locis rumpitur, tempestates,& concursum ventorum. Si vero vapor condensatus in nubem coluerit, praenunciat pluuias. Aratus haec prognostica describit e
Item in alio loco de circulis circa Solem r
μZA γ diluetis, L. V ar MAsπgrseia cura. Ptolentaeus lib. a. cap. vltimo sic inquite Non negligetur animaduersio quod Arearum, quae Lunam interdum cingunt: nam si una fuerit pura , paulatimcue euanescat, serenitatem: sin duae aut tres, hyemes significant. Atque has cum ventorum turbulentia, subrubrae qua sicue perruptae, cum nive, caliginosae vero ac spissae, haec accidentia maiora
287쪽
ac sesteriora portendunt. Ex his apparet, coronas, quae ipsa astra cingere videntur, longil infra illa existere ita ea parte aetas, quae est terris propinqua& e ventis agitari solet.
Primus itad locus huius capitis est de stellis circa Sole. secundus de circulis circa Solem. Tertius de circulis circa Lunam& stellas tam erraticas quam fixas. Sic autem inquit, Plerunque de circa Solis orbem cerni intur circuli ceu spiceae coronae, hoc est , inaquales , & varietate colorum tilicti, quales conspecti sunt eo die, quo Augustiis urbem Romam ex Apollonia reuersus intrauit, ad nomen ingens capessendum, scilicet Caesaris, anno urbis Ito. Et circa nobilia astra, ut est Iupiter &Uenus,& circa coelo inlimrentia, hoc est, stellas fixas, qualis est Arcturus, Sirius, cor Leonis, & similes. Circa Solem apparuit arcus, hoc est, interrupta corona, & non integer arcus, anno urbis 63 . quo C. Gracchus Tiberii frater Tribunitiis legibus tu hans Rempub. & multitudinem armatam in Aventinum ducens in terfectus est, L. Opimio Consule vocante populuad arma. Orbis vero, hoc est, integra corona sive Halo apparuit L. Portio scilicet Catone Consule, anno urbis 6 o.
De Circulis repentiniS.CIrculus rubri coloris L. Iulio, P. Rutilio Coss.Fiunt predigio fidc longiores Solis defectus, qualis occiso dictatore Caesare, & Antoniano bello, totius pene anni pallore continuo.
De circulis diuersorum colorum circa Solem apparentium supra dieitum est, sunt enim alij purpureo, alij glauco, alii
288쪽
alii aliis coloribus facti, quorum colorsi causae satis in praeis
solii ob. cedenti capite sunt explicatae. Nunc exponit aliud Meteo-scuratio ron, quod vocat prodigiosos i& longiores Solis defectus,
i. ii . . , quando Sol obscuratur non per Limam interposi
tu inibi. continuas & perpetuas nebulas, quae aliquando conspectum Solis adimunt terris. Quando enim radii Solares has nebulas penetrare nequeunt, conspicitur Sol parum & exiguus instar pilae seu globi ignei, quemadmodsi integro mense Augusto in Germania conspectus est anno Isai. quando Agricolae mota seditione e Principi b. magno numero interfecti sunt. Item mense Aprili anni 1 s q. ante pugnam ad Mulberg. Obscurationem Solis a densis nebulis diu durantibus factam sub tempus ccedis Caesaris describit Virgilius primo Georg. Ille etiam extincto miseratus Caesare Asmam, cum caput ob ra nitidum femugine texit, Impia ; aeternam timuerunt secuti noctem, dic. Antonianum bellum vocat illud, quod gestum est ab Augusto contra Antonium & Cleopatram.
ET rursus plures Soles simul cernuntur, nec supra
ipsu in nec inha, sed ex obliquo, nunquam iuxta nec contra terram, nec noctu, sed aut oriente aut occidente. Semel& meridie conspecti in Bosphoro proaduntur, qui d matutino tempore durauerunt in occasum. Trinos Soles antiqui saepius videre, sicut Sp.Posthuinio, in Mutio, in Martio, M. Portio, & M, Antonio , P. Dolabella, & M. Lepido, L. Planco Coss. Et nostra aetas vidit divo Claudio principe, consulatu eius , Cornelio Orfito collega. Plures simul quem tres visi ad hoc aeui nunquam produntur.
289쪽
paretia vocant tur quando plures Soles sub ortum vel Quomodo occasum iii nubibus fulgere conspiciuntur. Fit autem par pa elilius , quando nubes ex latere Solis vel orientis vel occiden- μ' tis collocata fuerit, maxime aequabilis & ex aequo densus, quae velut speculum imaginem seu APO ., Solis recipit a id exprimit. Videmus enim&in aqua&in aere densiore reliquis corporibus, quae superficie leui & aequabili constant, velut in speculo exprimi res iusta proportione collocatas ad ipsas. Causa itad materialis est, nubes dense, aequabilis & regularis, quae ex obliquo Solis collocata est, ita ut nec supra nec insta, neque etiam e regione existat, sed ad Iatus tantum. Efficiens vero & Formalis, est restactio radiorum Solis in nube ad latus Solis existentis, quae omnino velut speculum radium ex obliquo recipit, coIorem qui in Sole est apparere perinde facit, ut quando ab aere Ieui ob eius densitatem aspeetus frangitur. Radii enim ad ipsam nubem sic dispositam incidentes, & ab ipsa restacti ad visum, maxime
nube illa non existente multum rara, tenui aut nigra, imaginem Solis exprimunt. Cur autEno non nes nubes, quo-hs quo modo se habeant, hanc imagine exprimant, causa est, omnes nuta aut quia sunt mobiles aut rarae, aut quia non iusta ratione ii , magi.
respiciunt Solem. Haec enim transmittit lumen, nec illud aliquandiu continere potest. Illa autE, quia aut nimis propinqua est, resoluitur vi radiorum, aut nimis remota non tam efficaciter radium recipere potest. Unde fit quod pa- retia non fiunt d regione Solis ut Iris, nec sub Sole, ut Halo , sed tantum ad latus, & plurimum oriente vel occidente Sole, propter nubem nondum radiis Solaribus disti utama id attenuatam. In meridie nunquam, vel valde raro fiunt,
quia restactio radii ad latus nubis omnino est imbecilla
Fiunt autem paretia alba, propter proprium colorem Sin pifelix
iis, qui luminosius est&albus. Fit etiam reflexio a nube ad alba . visum
290쪽
vllam sine alicuius umbrae admixtione, propter nubis raritatem. Scribit Aristoteles in Bosphoro aliqliando accidisse, ut duo pares ii e matutino tempore durauerint ita vespertinum usque. Cut Pire. Praecipud ex hoc loco discendum est, qua reparetitis filius non ii, at tantum in lateribus, & non stipra, aut infra Sole, quem- t in nrumhq admodum reliquae impressiones ex refractione radiorum subea Sole factae. Sub Sole ac prope Solem non ni, quia a propinquo
posita. cito dissoluitur nubium consistentia: neo procul a Sole in opposito fieri possunt, quia inde non est possibile fieri reflexionem ad visus: reflexio enim facta a paruo speculo subtilis est, unde in longum pro tensa debilitatur ac evanescit, priusquam perueniat ad visum: se credum vero lateralem distantiam potest inueniri mediocris distantia, in qua consistentia non soluitur, & tamen fit reflexio ad visum. Cur enn, Aliquando etiam plures Soles conspiciuntur, idq; ac-spiciantqx , quem adinodum in speculis contusis unius hominis feta tuam plures facies cernuntur, ita nubis roridae stuperficies sic dise tuo. posita ut una alteram secet, fit aliquando in duab. aut pluribus superficiebus Solis ad unum punctum, unde aliquando plures conspiciuntur uno in singulis lateribus. Ariss . lib. 3. Mete. describit paretiorum causam perspicud his verbis:
Finalis causa seu cffectus materialis est significatio futurae pluuiar, significat enim adrem plurimum materiae imbrium continere:& magis id significant cum in Austrina coeli regione constiterint, quam cum in Aquilonia : quoniam Austrinus adr quam septentrionalis melius in aquam mutari solet. Et quemadmodum fere omnes impressiones coelestes, in natura abditam quandam aut secretam significationena habent, quae non est: materialis, ita paretii semper aliquid singulare diuinitus portendunt. In Vngaria tres Soles