C. Plinij Liber secundus De mundi historia

발행: 1573년

분량: 650페이지

출처: archive.org

분류: 화학

511쪽

inflib. . cap. la. Cycladu media, templo Apollinis&mercatu celebrata Delos, quae diu fluctuata sola motum terrae non sensit: hanc Aristoteles ita appellatam prodidit, quoniam repente apparuit enata. Herodot. in Elaeeteo sic inquit:

Plinius in eodem cap. &Strabo lib. 1 o. De Nea Plinius in

. Is ga tio' chis. Callimachi versus e Strabone citatur de his

Therae & Therasiae meminit Strab. lib. I. cum inquit: Namque inter Theram &Therasam e pelago proruphre flammae, quae per dies quatuor m are totum aestuans alue ardens reddiderunt, tum educta altius sensim velut machinis insula&ex fluitantibus terris composita exhalaverit, quae duodecim stadiorum circuitum continet, &c. Plinius supra citato loco inquit: Thera cum primum emersit, Calliste ducta est, ex ea attulta postea Therasia, ato inter duas enata mox Automate, eadem Hiera, & in nostro aevo Thia iuxta eandem Hieram nata est. Ouidius I i. Metam. venustissimi describit causam generationis montium, cum inquit: En prope Titheam tumulue Dra erasime ullis arduus arboribius, quondam planissima campi

Area, nunc tumulus, nam, res horrenda relatu, Tufera xentorum, caecu inclusa cauernis

Expirare aliqua cupiens, luctataq;' ira Iiberiore fi coelo, cum carcere rima tul aforet toto, nec peruiaflatibus esset, ratentam tumefecit humum, ceu spiritus oris Tendere vescamholit, aut direpta bicornu Terga capri tumor i locipermansit, di altico is habet jeciem, longoq; induruit auo.

(In nostro aeuo. Anno urbis honditae Teti, Consules

512쪽

sules fuerunt M. Iunius Syllanus,& L Norbanus Balbus, quinto anno Tiberii Caesaris. Huius insuta meminit Seneca lib. 6. cap. 2I Natur. quaestio. cum inquit, Et hanc nostrae aetatis insulam, scilicet Thiam, spectantibus nobis in Aegeo mari natam, inter Theren & Therasiam, quis dubitat quia in lucem spiritus evexerit, dec.

CAPUT LXXXVIII.

Quas terras interruperint maria.

ANte nos, & iuxta Italiam, inter Aeolias insulas,

item iuxta Cretam , emersit 8 mari M. o. passuum , una cum calidis fontibus: altera, Olympiadis C x LIII. anno tertio in Thusco sinu, flagrans haec violento cum flatu . Proditurq; memoriae magna circa illam multitudine piscium fluitante, confestim expirasse, quibus ex his cibus fuisset. Sic & Pithecusas in Campano sinu ferunt ortas. Mox in his montem Epopon, cum repente flamma ex eo emicuisset, campestri aequatum planicie. In eadem & oppidum haustum profundo: alioq; motu teriar stagnum emersisse: & alio prouolutis montibus insulam extitisse Prochytam. Namque & hoc modo insulas rerum natura fecit. Auellit Siciliam Italiae, Cypruna Syricae , Euboeam Boeotiae, Euboeae Atalantem &Macrin, Besbycum Bithiniae, Leucasiam Sirenum

promontorio. i

Commoratur adhuc in instituto catalogo, & exempla recitat insularum recens natarum. Primum inter Aeolias, iuxta Italiam scilicet, emersit insula. Altera, scilicet emersit in Thusco sinu. Aeoliarum meminit Aristoteles a. Meteo.

513쪽

eeωψs, &c. Item Strabo lib. 6. sic inquit e Ante littus Locrensium sitae sunt Lipareorum insulae, quae& Aeoliae vocantur ab Aeolo, citius in Odyssea Homerus meminit. Sunt autem numero septem. Lipara, Thermyssa, Strongyle, Didyma , Ericula, Phenicula & Euonyma. De Lipara Plato

Citatur a Strabone ex Possidonio, qui se meminisse inquit, aestiuo solstitio illucescente aurora inter Hieram &Euonymam pelagus mirandum in modum in sublime conscendens apparuisse,& aliquo temporis spacio permansisse assiduis erectum flatibus, dein desiiss , quosdam autem ad- nauigasse illuc ausos, exanimatos vidisse pisces, quos fluxus ageret: quosdam vero vapore & odore malo percussos fugam captasse. Vide plura in hoc loco apud Strabonem, qui prolix8 commemorat, qualiter haec incendia orta, deinde etiam i senatu Romano expiata fuerint. Item apud eundem Strabonem lib. s. de Prochyta & Pitecusis inquit:

Vide plura ibide. Causa, cur confestim expirauerint, quibus ex his piscibus cib us fuit, est, quod hi pisces nati ac aliti sunt in aqua inutili, stagnanti, ac infecta his spiritibus,

qui terram protrudunt extra aquas. Hi enim halitus mixti aquis inficiunt illas, unde necesse es: pisces his innutritos corrumpi ac infici, ita ut in naturam venenatorum degenerent. De Statina notus est versiculus Statili nariaeq; lacu modicos, Statiniisq; renat .

Pithecusae dictae e dolio, illic enim fuerunt plurimi doliorum artifices. Strabo ait, d Miseno Prochytam de Pitheculam, ab Atheneo monte Capreas, i Regio Siciliam abruptas esse. Mox in his, scilicet Pithecusis, montem Epopon

514쪽

pon dictum il sint ilitudine auisupupae subsedisse,&aequat tim campestri planiciei, hoc est, ita subsedisse, ut facta sit

planietes equestris. in ea dein Pithecusa oppidum haustum profundo, hoc est, intra profundum. Item emersisse stagnum, scilicet, subsidente terra & recipiente intra lacunas aquam. Hoc modo, scilicet prouoluendo montes in m Ere. De Sicilia inquit Virgilius: Haec loca uel quondam O vasa percussa mina,c Tantum aut longinqua malet mutare Netustas Di stilleserimi, cum protium utraq; tellus nasoret, venit ingenti vi pontis ingens Hesperium Siculo latus abscidit, aruae; di Prbes Iutore deductas angusto interluit aestu, c. Et Strabo lib. i. de Sicilia inquit: et remλDp o n laesi

De Cypro auulsa e Syria, non fit alibi mentio, nisi

quod ferino vetus recensetur il Strabone. De Euboea a Boeotia citantur il Strabone versus ex Ione: Esebita lusi dic Assiir egestros

De Atalante sic inquit Thucy. lib. g. belli Peloponnesiaci,

This aeto , mi Thy α ι pavetig κλυFir, dec. Vide plura ibidem de cati sis talium inundationia. Seneca lib. s. cap. 2 q. hunc locum citat, de ait, Thucydides ait circa belli Peloponnesiaci tempus Atalanten insulam sitam in Boeotia e regione Locrorum Opuntiorum, aut totam, aut certe maxima ex parte superfusa m. Macris etiam ab Euboea avulsa, nam tota Euboea maris propter longitudinem maiorem quam la

titudinem Macris est appellata, ut scribit Strabo princi p.

515쪽

lib. Io. sed postea appellatio haesit in particula auulsa. De Bes bico insula Bithiniae vide Strabo . lib. 11. Est autem insula Propontidis o regione Bithiniae. De Leucasia a Sirenum promontorio auulsa scribit

Strabo lib. 6.-κλsonaciae retraedit,cae et Sirenum Prommontorium Lucaniae prope Surentum habet nomen ex una Sirenum, quae hoc loco in mare prolapsa extincta est.

CAPUT LXXXIX.

Quae insulae continenti adiunctae.

I Vrsus abstulit insulas mari, iunxitq; terris, Antissa in Lesbo, Zephyrium Halicarnasso, Ethusam lusit do , Dromiscon & Pernen Mileto , Narthecusam Parthenio promontorio. Hybanda quondam insula Ioniae c e .nunc stinari abest sta dijs, Syriten Ephesus in mediterranea habet, Derasidas & Sophoniam, vi cina ei Magnesia. Epidaurus & Oricum insulae esse desierunt.

Quemadmodum partes de terra auulsae tempestatum vi, factae sunt insulae in mari, ita vicissim continens factum est mare, & insulae factae sunt continens. Haec enim est vicisssitudo naturae, & praesertim horum diuorum infimorum

elementorum, quod continuil mouentur ac transmutantur: multum enim terrae in aquam conuertitur, 3c rursum plurimum aquae in terram transimulatur. Sicut enim in terra differentiae inueniuntur , quod alia est dura, mollis, arenosa, glareosa, saxea, ferrea,&e. ita etiam in aquis: alia enim est salsa, alia dulcis, alia calida, frigida, fontana, putealis, marina, Iacustris, palustris, &c. Proinde non mirandum est, si propter cognati onem haec duo elementa inter sese transinutantur ac alterantur. Seneca inquit haec a na-

516쪽

tura fieri, ut admoneat nos nostrae mortalitatis. sic enim inquit: Quid cui 3 satis tutum videri potest, si mundus ipse concutitur,& partes eius solidissimae labant pNihil immo tale natura concepit, omnia sub eadem iacent lege, alia aliis temporibus cadunt,& quemadmodum urbibus magnis, nunc haec dosmas nunc illa suspenditur : ita in hoc orbe terrarum , nunc haec pars facit vitium, nunc illa circuit fatum, & si quid diu praeteriit, repetit, &c.

Stibis ambit uerant tantis, Pharosq; Et Thoen si Dros, quarum nunc iusula nulla est, Sc. Droiniscon & Pernen Mileto: apud Strabonem legitur, Prienem, unde Bias unus ex septem sapientibus est otiundus. Strabo lib. I .inquit. Gil Pii Gilet V emta tam et eor a l

&c. Parthene promontorium Sami. Hybanda quondam insula, nunc est non tantum continens, sed etiam mediterranea, abest enim il littore maris etc. stadiis. De Syri te inquit Plinius lib. 3. cap. a. . t Caistro multitudo limi est, qua terras propagat, mediis is etiam campis Syriten insulam adiecit, &c. Magnesia abstulit mari Derasidas insulas & Sophoniam, quae iam desierunt esse insulae, sed factae sunt terra continens, PliniuS lib. s. cap. 2o. Epidaurus & Oricum desierunt esse insulae, sed saetae sunt

terra continens.

Quae terraemotu mari permutatae.

IN totium abs illit terras, primum omnium Vbi Atlanticum mare est, si Platoni credimus , immenso spacio. Mox interno, quae videmus hodie, mersam Acarnaniam Ambracio sinu, Achaiam Corinthio,

517쪽

s I COMMENT . IACIE. MI L.

Europam Asiamq; Propontide & Ponto. Ad hoc perriapit mare Leucada, Alitirrhium, Hellespontu, Bosphoros duoS.

APPENDIT.

Male insu In totum terras abstulit, hoc est, mare stupratia ductissi' ' V/pit aquis , prorsus aboleuit hunc magnum terrarum tractum, ubi hodie est mare Atlasati cima. Sententia, quae ex Platone citatur extati in Timeo, ubi disputat de vetustate Atiae iii eti-sium, qui bella si istinuerunt illorum, qui ex Atlantide insul a , quam ait maiorem filisse tota Africa & Asia, impetiim fecerunt in Europam, sed quando aestu maris ac terrae motibus hae duae partes, Europa ac Africa sunt diuulta, ac mare Atlanticum immissum est, tunc Sc insula haec perist, de homines simul submersi sunt. Sunt autem haec eius verba.

pol haec ingenti terrae motu iugi cis diei unius&noctis illuuione factum est, ut terra dehiscens(scilicet, ubi nunc est mare mediterraneum nostros illos una omnes bellicosos homines absorberet , & Atlantis insula sub vasto gurgite mergeretur, quam ob causam in nauigabile pelagus illud propter absorptae insulae limum relictum fuit, &c. Sic inquit

Seneca: Vides totas regiones a suis sedibus reuelli, & transmare iacere quod in confinio fuerat. Sic & Hispanias il contextu Africae mare eripuit. Sic per hanc inundatione, quam Poetarum maximi celebrant, ab Italia Sicilia reiecta est. S E Q v I TvR IN TEx Tur Mox iii temo, scilicet mari loca mersa sunt, quae hodie videmus, sic magna pars Acarnaniae mersa est sint i Ambracio. Magna pars Achaiae, hoc est, veteris de continentis Graeciae mersa est sinii Corin

thiaco. Europam Asia in b, hoc est, partes de Europa &Asia

518쪽

Asia mersas esse. Propontide & Ponto, quaenaaria in haec loca infusa sunt. Ad hoc, hoc est, praeter haec loca mare perrupit, hoc est, diffregit a continente Leucada , quae Acadia antae coniuncta fuit, de qua Ouidiust Leitcada continuam Peteres habuEre coloni, incireta circumetini, c. Sic etiam mare perrupit Antirrhium, Hellespontum, de duos Bosphoros, Thraciam & Cimerium . nam haec loca fuerunt terra continens, sed d mari diuulsa&pleras submersa. In pictura Sophiani haec cernuntur.

Qu ae terrae ipta se sorbuerunt.

ATque ut sinus & stagna praeteream, ipsa se condens terra deuorauit Cybotum altissimum momtem, cum oppido Curite, Sypituita in Magnesia: &prius in eodem loco clarissimam urbem, quae Tanta- , ,

lis vocabatur. Galanis & Gamales urbi si in Phoenice iusta agros cum ipsis, Phegium Aethiopiae iuglim excel- cap. Iota sissimum, tanquam non infida grassarentur & littora.

Non tantum terraemotus & intindationes grassantur in terram, sed ipsa sese condit, hoc est, abscondit &absorbet totas nonnunquam insulas, urbes & montes ingenti hiatu, cuius rei causam exponit Seneca cum inquit: Meminimus enim terris interno molli diuulsis, loca disiecta de campos interiisse. Quando enim spiritus magna vi in vacutim terr rum locum penitus applicuit, coepit uerixari & de exitu cogitare , latera ipsa, inter quae latet Pius, percutit, stipra quae urbes interdum sitae sint. Haec nonnunqtram adeo concutiuntur, ut quicquid staperstruictu inest, corrua l. Ferunt

Ossam Olympo cohaesisse, deinde terrarum motu recessisse, si &scis.

519쪽

sis COMMENT . IACOB. MIL.& scissam vivus magiii tuditae in montis in duas partes tunc effligisse. De Cy boto monte nihil certi scio, nisi fortasse hic mons nomen habet il Cyboto cictitate, sic enim inquit Plinius lib. s. cap. 2s. Deinde Apamea existit antea appellata Cae-lenas, deinde Cyboton, postremo Apamea. De qua Strabo dicit, quod ante belltim Mithridaticum saepe fuerit concussa, ad citi tis reparatione Rex contulit cenili talenta, &c.

( Cum oppido Curite.) Hoc oppidu a Strabone

Berecynthes appellatur, a Plinio tractus Berecy nthius, sic

De Sipylo in Magnesia inquit Plinius lib. s. Interid re intus Da planus ex Hermesia ,& Sipylum, quod ante Tantalis

vocabatur, caput Maeoniae, ubi nunc est stagnum Sale. Pat sanias in Achaicis : fiet; i th icaeeti eccirum isti e Titor, et M il cur Zν πι-

De Galatae & Gamale agris Phoeniciat mersis cum ipsis urbibus, non meminit alibi Plinius, credo propter nomina mutata. Plinius lib. s. cap. 13. meminit Gamali montis in Plice inicia. De Phegio iugo Aethiopiae sciendum , quod illud infra cap. Io 6. itertim describitur, de vocatur Theon ochema, de quo dicetur ibidem. Concludit caput epiphonemate, tanquam non infida grassarentur & littora, hoc est, tanquam non satis sit cladium, quas terraemotus de inundationes locis maritimis a

ferunt.

Quae urbes haustae sint a mari. Pyrrham

520쪽

Yrrham & Antissam circa Maeotin pontus abstu- Metymnulit, Elicem & Buram in sinu Corinthio, quarum into vestigia apparent. Ex insula Cea amplius triginta millia passuum abrupta subito, cum plurimi S mo talium raptait. Et in Sicilia dimidiam Tyndarida urbem, ac quicquid ab Italia deest. Similiter in Boeotia&Eleusina .

Pyrrham & Antilsam circa Maeotim, lege circa Metymnum urbem Lesbi. Sic enim inquit Plin. lib. I. cap. g. Lesbos noue oppidis inclyta, ex iis Pyrrha hausta est mari. Arisbe terraru motu subuersa. Antissam Me mira traxit ita seipsam,&c. De Helice& Bura oppidis Achaiae extat eruditiis locus apud Diodorum Siculium lib. 13. Bibliothecae, in quo

simul exponuntur cauta etsippaei a ccurculus verba propter elegantiam ascribam taria e g

SEARCH

MENU NAVIGATION