De manumissione servorum apud Romanos

111쪽

08 De A sanumissione Se vorum servos suos manumittebant eo te pore, quo frumentum , vel aliud beneficium a principe vel magistratu tribueretur, ut illi liberti, ia quod acceperant, protinus ad patronos suos deserrent, quod docet Dioniasius Halicarnassaeus lib. q. δατης

tonii Augustum , ita latine sonant: Ut frumentum publice dari solitum Angulis mensibus , accipientes , aut squae alba largitio a principibus vel magistratibus fuerit celebrata , auctoria ι libertatis suae id afferant. Huc pertinet quod ait Dion Cassius, mulatos spe inductos, frumentationis dic appellente , manumittere. Sic t quilux de Pompsana frumenti diviti

112쪽

νApud Romanos. 99que spectat illud Suetonii dictum de

Augusto: Nec minore gravitate atque constantia , cum proposito congiario, multos manumissos inserto ue civium numero comperisset, negavit accepturos quibus promisium non esset. 6. Quas autem in tribus distriabuti sint videre est apud Alexam drum ab Alexandro Genialium dierum lib. I. cap. t7. & Carolum Si-gonium de antiquo jure civium Romanorum lib. 2. cap. I . quorum ego scripta non describo.

113쪽

LIBRI SECUNDI.

Libertas minus justa quot mo

dis acquiratur δ φυσικοι ελί-

Romani fiebant. Hae Ipecies itidem tres erant, scilicet pere stolam, in

ter amicos , & convivii adhibitione. Quas .OmneS recenset Imperator f. I.

Institui. de Libertinis. Et Gajus In- stit. .a. de Iure personarum. Latini,

inquit, sunt qui aut per epistolam,

Vt iter amicos, aut convivii adhi-

Ranseo ad sp δ' cies manumisisionis , quae li-

a bertatem non ju

st in dabant, id

-- est , quibus L lini , non cives bitione

114쪽

Apud Romanos. TOT bitione manumittuntum. Hos modos

naturales vocat Theophilus f. . Instit. de Libertinis : Dνομ

εσαν πεις, inter amicos , per ensem,

per epistolam. CAPUT II.

I. cmanumisso per epipolam

solae subscribere debent 3

PEr epistolam quomodo fa

cta sit manumissio , docet idem Theophilus: Per epia

115쪽

1 ori De Manumissione Servorum γειν εν ελἀθώοι. Huc pertinet quod dicit Isidorus Originum lib.9. cap. q. Latinos sieri nunquam per testamentum , sed per epistolam libertatem sumere. Exemplum hujusmodi manumissionis habemus in lege 38. D. Adquirenda vel omittenda posscs

sione

2. Oportebat autem ut haec opiti stola quinque testium nominibus subscripta & signata esset. Teste Justiniano s. I. legis unicae C. de Liberi. Lat. toll. Sancimus itaquesi quis per epistolam servum suum in libertatem perducere voluerit, licere ei hoc facere quinque testibus adhibitis , qui

post e in MerM , Ave in subseriptione positas , Ave per totum textum es sta, suas literas supponentes , fidem perpetuam possist chartulae praebere. Et shoc fecerit, sive per se siribendo, sive

pere tabularium, libertas servo competat quasi ex imitatione codicilli delata.

116쪽

Apud RomanoI.

CAPUT III. I. Inter amicos quomodosacta manumisso δ Lucas Euangelista voviter explicatus. Σ. Chlot testes requirantur

qui jubscribant tabulae quast yervum liberare dominus scribit 8 Guartialis expli

ait, vel ut Theophili verbis utar

να. Meminit hujus manumissionis Seneca de vita beata. Cap. 24. Hominibus natura prodesse 1 et , servi liberine sint, justae manumissionis , an intre amicos datae. Μeminat quoque

Plinius nepos lib. 7. Epist 16. &E 4 exstat

117쪽

1o De Manumissione Servorum exstat exemplum apud Petronium in fragmento Tragurino. Nescio an& Lucam vers. 37 2. Qui inter amicos manumittere

volebat , debebat hoc quoque facere quinque testibus, qui id testarentur, praesentibus. Imperator f. a. logis unicae C. de Lat. liberi. toll. Et is quis inter amicos manumitterest libertatem servo suo dare maluerit: licebit ei similiter quinque testibus adhibitis suam explanare voluntatem: ct quod liberum eum esse voluerit, dicere. Et si in charta scriberct se servum suum liberum esse velle , debebant

id testes signare. Μartialis lib. 9. Epigram. 88. era nescio quas mihi tabellas, Et dicis, modo liberum esse 1. Nastam. servulus est mihi pater

118쪽

CAPUT IV.

r. Per mensium quomodo servi manumisty Σ. Caena libera quae , aqua libera S ei contraria serva. 1. Extius modus ut ait Gaius

η fit per mensam, sive conV vii adhibitione, non tameta sufficiebat servo ut simpliciter domini mensis accumberet , & cum do- mino cibum caperet, sed oportebat ut eum dominus expresse dandae libertatis causa , convivio adhiberi testetur, hoc satis indicat Theophi

libertatis dandae gratia servum conviolo adhibebant. Utque sic eum vel inter epulas, vel etiam ante quam ac cumberet, manumitteret.

119쪽

1os De Manumissione Servorum 2. Hanc caenam liberam dictam sitisse crediderim, certe apud Petronium in principio fragmenti Tragurini hujusmodi caenae mentio sit, ubi ita capiendam illam caenam sequentia satis probant. Tum quoque aquam liberam gustare dicuntur , Trima cio apud Petronium dicto fragmento: Amici, inquit, servi homines sunt: aeque unum lactem biberunt, etiam si illos malus fatus oppresserit. Tamen me Diso cito aquam liberam gustabunt. Contra quamdiu in servitute manent, aquam scrvam bibere dicuntur. Ovidius Amorum lib. I. Elegia 6. Alloquens janitorem:

- Excute poste seram.

Excute: sc unquam longa resevere

catena,

Nec tibi perpetuo Hia bibetur aqua.

120쪽

I. Naturalis manumissisjustam libertatem non dat. Liberum es e, S in libertate GD, non est idem. Plautus S

Terentius explicati. 2. Latini Juniani qui χ Lex D-nia quid cavit y 3. Latini

Juviani jus civitatis non habent . libere vivunt sed

cum anima libertatem e ffluat rei . ae sunt species manumi Gio - nis , quas naturales Vocat Theophilus , quae libertatem non dabant legitimam , i de que his modis manumiis domini

voluntate in libertate crant , Ut satis indicat lex in themate Declamationis Quintiliani CCCXL. aliud

enim