장음표시 사용
291쪽
is primum ecquis latini nominis popuIuss de certiis ad nos ' deinde ecquis hoino, ex quinque et tri- is ginta tribubus, ad Hannibalem transfugeri tris Quum utrumque Mago negasset; ex Hostium quidem ergo,n inquit, adhuc nimis multum superest: sed, multiis tudo ea quid animorum, quidve spei habeat, scire
XIII. Quum, id nescire. Mago diceret: e Nihil sa
is cilius scitu est, inquit. Ecquos legatos ad II anniba- . lem Romani miserunt de pace 3 ecquam deniquen mentionem Pa is Romae factam esse, allatum ad is vos est3D Quum id quoque negasset: e Bellum igiis tur, inquit, tam integrum habemus, quam habuiis mus, qua die Hannibal in Italiam est transgressus.. Quam varia victoria priore punico bello suerit, D plerique, qui meminerimus, Superaumus. Nunquamis terra marique magis prospera E res nostrae visaera Sunt, quam ante Consules C. Lutatium et A. Postu-H mium fuerunt. Lutatio et Postumio consulibus,
,, devicti ad Aegates insulas sumus. Quod si id quod is dii omen avertant nunc quoque fortuna aliquid
is variaverit, tum pacem Speratis, quum Vincemur,n quam nunc, quum vincimus, dat ne imo 2 Ergo . si
is quis de pace consulet, Seu deserenda hostibus, seun accipienda, habeo, quid sententiae dicam: si dera iis , quae Mago postulat, resertis; nec victoribus
s. Latini nominis pomias: v Ido ad i. o. u. a. - Ea XXXV eri itia :vide ad I. O . n. 22. Si accurate haec dieta, iam tum tot tribus fuere. C p. XIII. t. Prior punieri bello ridictile, quum Poetitis loquatur. quition potuit inax;a id punieri in bellum
ui re , quam limitantis , si loqueretur , r manum : ergo dele M mnico . aut . si vis. subiiee romano. vel iratico . aut m ntiam; Gron. Sed seriptores saepe ex sua ratione loquuntur. quum ex aliorum loqui dehorent; Ste. Beele: non vero . ubi alici loquentea indoeunt; saltem id non probumltitia. - Qtiam ratine, qutim Mincimus; vid. hu lX, 3. N. 24
292쪽
is mitti attinere puto, et frustrantibus nos salsa ut- is que inani spe multo minus censeo mittenda eSSo. is Haud multos movit Hannonis oratio: nam et simultas
cum familia Barcina leviorem auctorem suciebat, et occupati animi praesenti laetitia niliit, quo vanius iteret, gaudium suum, auribus admittebant; debellatumque mox sore, si adniti paululum voluissent, rebantur. Itaque ingenti consonsu sit senatusconsultum, ut Hannibali quatuor Numidarum 4 millia in supplementum mitterentur, et quadraginta elephanti, et argenti multa talenta; dictatorque cum Magone in Hispaniam praemissus cst ad conducenda viginti millia peditum, quatuor equitum, quibus exercitus, qui in Italia, quique in Hispania erant. Supplerentur. XIV. Ceterum haec , ut in secundis rebus , Segniter otioseque gesta. Romanos , praeter insitam indu- Striam animis, fortuna etiam cunctavi prohibebat: nani nec consul ulli rei δ, quae per eum agenda eSSet, deerat; et dictator M. Iunius Pera. , rubus divinis
sisti peditum putabat Drahenti ; ego autem . . oderim millia peditum . de quibus vide eap. 32. Quod ecipiat si
contuleris etiam nostro, vel ibi. vel h. l. plura corrnpla suspicari possis. Quae mox memorantur Miginti millia pedistina, qtialtior equitum in Ilispania Erant conducenda, non , ut Numidae, i ii Asriea, nee soli mittenda Ilatini huli. Mox pro multri Mureius aeute conie-eii M. Vcta, h. e. male quingenta , et Gron. mille ex e. 32. - Argenti I a ta eniti. Creveritis mallet millo talenta ex eap. 32, infra. - Distratorisque; vido ad I, 22 . D. 4. Cap. XIV. t. m in se nilis ristis; vide ad VIII, 3o . n. r. - S gra. erotiose e g. . veltit per otium, lente velut si tempus superesset; Bauer. 2. Nam nec consul tilli rei. . . deerat;
293쪽
persectis, latoque, ut solet, ad populum, ut equumus condere lice Pet, praeter duas ut bunas legiones Α, quae principio anni a consulibus conscriptae suerant, et servorum delectum, Cohortesque ex agro Piceno et gallico collectus, ad ultimum prope desperatae reipublicae auxilium , quum honesta utilibus cedunt, descendit =, cdixitque: Qui cultatem fraudem ausi si , quique Aecuniae iudicati in Dinculis cssent, qui eorum D ud se milites ferent, cos noxa PeCuniaque sese exsolui iussuram. Eu sex millia hominum 7 gallicis spoliis , quae triumpho C. Flaminii translatu erant, armavit:
inoa perperam ex Plutareti. Fab. pag. i 5 , colligitur. ubi πρωeto, nTησατο, primum petiis. Postquam dictator erea. ius fuerat, non πρῶτος dixit , vide Matiui. de Leg. e. 5 ; Geueh. de Com. Iloni. III , a; Pigh. Anti . ad anti. 252, loe. et s.; Plutarch. l. l. . et Duher. ad h. l. . qui ex Zon. II. 3, suspi-eator. diei atori noti in urbe . neque priusquam nil hellum proseisceretur,nscendere equum lieuisse: in bello autem, etsi Plutaretius contrarium d ceat vanam ob rationem, eum equo Pelii noti prohibitum suisse, idque liquere uel ex Livio, II. xs, dio; Di Dysio. Vt, ii, ra; X. Σέ. u una equitia bello mei in necessarium ei esse, non item in Urbe, sed id populo forsan τυραννικωτερου visum. Cur vero haec tua ad postilum serti solebat Z fortas-Αis ut imperium ipsis militate eo mitiis uti Maiis daretur, quia hoe ritu videliae sistitit ealtim fuisse; eouset ad librum v. cap. 4s , n. 8. . Proeter utias tirbanas legiones . quas olim conseripias suisse, non tra- sidit Liviii, XX lI ,36.- De serὐ-um liariiti vide XXII, 57. S. Ad Qtim tina prope desperarae
oliquo vel au aliquid dictititur qui inviti. Et neeessitate coacti s es. Cic. pro Quint. 36), quaedam saetunt, confugiuntque ad alia, eaque graviora vel extrema adeo remeata, tibi leuiora non siisseiuni aut valent. Cotis. XLV, ab . it. 4; Cron. ad Epit. Liv. lib. v. et Ern. Clav. Cie. Ceterum L. t. nexum desiderari vel horum, iam notavit Doering. Malim tamen an aeolouilion
ognoscere, quam eum eo legerer vi M. Iunius Dera . . . praeter duas urbanas legiones . . . . dii in ad ultimum prope . . . iis urtim, sex millia tioin tuum . . . armavit. . Lentus su et oratio, si re posueris: vi Cohortes quoque ex agrυ
piceno et g. eollegit , et ad ulti
. Ea cal. ei) sex millia hominum, h. e. tali modo ex reis conscripta. militas spoliis, quae triumpho C. Eraminii l. a. a vid. ad X l . t 3 ti. 3. Iraque; vide ad I II.', ii. 3. Mox Mopulam et, quam des euda in esse laui 3Li Vidi iiiiii ii, ternet, itiei si.
294쪽
itaque cum viginti quinque millibus armatorum ab urbe proficiscitur. Hannibal, Captia recepta, quum iterum Neapolitanorum animos, partim SPo, partim
metu, ne quidquam tenta SSet, in agrum nota nurn ex m
eitum traducit; ct ut non hostiliter statim, quin
non desperabat voluntariam deditionem, ita, si mo-rnrentur spem, nihil eorum, quac pati aut timoro possent, PraetermiSSU PHS. Senatus, ac maxime primores eius in societate Pomana cum fide perstare: plebs noVarum , ut solet, rerum atque Hannibalis tota esse η; metumque agrorum Populationis, et pa
tienda in obsidione multa gravia indignaque propo
nere animo: neque auctores desectionis de crant. Ita
que ubi senatum metus cepit, Si Propalam tenderent, resisti multitudini concitatae non posse; secunda Simulando dilationem mali invcniunt. Placere enim sibi desectionem ad Hannibalem simulant: quibus autem conditionibus in foedus amicitiamque novam transeant, parum Constare. Ita spatio sumpto, legatos Propere ad praetorem romanum Marcellum Claudium s , qui Casilini cum exercitu erat, mittunt, docentque . quanto in discrimine sit no lana res; ngrum IIanni bi is esse, et Poenorum ; urbem extemplo su-
8. Plebs n artim, ut solet esse, rerum atque Hannibalis rota esse; .
hil ill, 36 . n. 4. et IXI, I t. n. I. In plerisque Italicie eivitatibua plebem
Poenis, senatum Romanis savisse. inonet Liv. XX lv. a. - Si propalam tenderent; vide ad IV. s. n. s. - Mis Ma simulando; vid. ad II, 38. n. 3. Secunda pro viilg. elam ex optimis NSS. eum Stroillio reeepi aueiore Cron. , qui tamen malehat: posse. M, eundando dilationem m. i. . quod omnino arridere potest eollato simili loeo III, 35. propalam Moiam iro piuilini partim ausi. Dis tin ianui . blande eedendo) molli e impeliam aggrediuntur. Sie et mox t eone dendo pluet aenialiam ete.
s. Marcellum CI dium svida ad Ili, r. n. r). qui Casilini eum exemeita erade in quibusdam libris Canti . ait, prob. Sigon. eoll. XXI. 57, et Plut. Mareel l. p. 3oa. Sed omnes sero MSS. adversatilia r . et Marcellus Ca nusio proseisei potuit Casiliniim.
295쪽
turam, ni subveniatur: concedendo plebei senatum ubi velint, des secturos se; ne desico rc praesestinarent essescisse. Marcellus, collaudatis Nolanis, eadem simu latione extrahi rem Q in suum adventum iussit: interi in celari, quae Secum aCta essent, SPemque omnem auxilii romani. Ipse a Casilino Calatiam petit: atque inde, Vulturno amni traiecto, perque agrum saticulanum trebianumque Super Suessulam, pormontes Nolam pervenit. XV. Sub adventum praetoris romani, Poenus agro nolano excessit, et ad mure proxime Neapolim de
scendit, cupidus maritimi oppidi potiundi, quo cursus navibus tutus ex Africa esset. Ceterum . postquam
Neapolim a praesecto romano tenori acccpit M. Iunius Silanus erat, ab ipsis Neapolitanis accitus ), Neapoli
quoque, sicut Nola, omissa, Petit Nuceriam. Eam quum aliquamdiu circumsedisset. Saepe Vi, saepe sollicitandis nequidquam nunc plebe, nunc principi hus 3, fame demum in deditionem accepit, PactuF,
xo. Simulatione extrahi rem a vid. ad n 6. Mox Trebianiamque NM. et edd. ante Cron. qui taeite ex emend. Cluverit reposuit Ire linitim. que, quod mireris, quum ad Pol1h. II. si, moneat, Trebiam oppidum Campanine post iugum Callieulae montis suisse s eons ad XXII, 35. n. 4 . et adhue nomen servare . rustIeisntitem vulgo Trepta dici. Emendatio tamen illa probabili, si ex loeo simili p. 39, transgressus Vulturnum Fu-hitis oe Tre iam et Sati iam urtea in emit. Campaniae etiam Τριfοιλα oppidum a Ptol. . tre tantis ager a Cieerone nA Att. V. a sq. et nobi Iuni Balinienses a Plinio III, 5, seu 9, as signantur. Cons supra ad librum X ,
hae re sere meiata et melos dieit eos. qui se sub eerta eonditione dedunt. Sed meisei etiam dieitur, qui alii pol lieelur, et eonditionem seri neeipienti. vel quam eum aeeepturum putat: qnnratione Hannititit quoque diei potest eum iis paetus esse. ut . si urbem do. derent, cum singulta vestimentis ahirent α; Duh. - Mox honores iis, qua
strae ieet. saxeut meliores MSS., nisi
296쪽
B. XXIIs , CAP. I ut inermes Cum singulis abirent vestimentis: deinde. ut qui a principio initis omnibus Italicis, praeter Homanos , videri Vellet, Ρraemia atque honores , qui Pemanerent, aC militare Secum Voluissent, Proposuit. Nec ea spe quemquam tenuit: dilapsi omnes, quocumque hospitia, aut fortuitus animi impetus tulit. per Campaniae urbes , maxime Nolam Neapolimque. Quum se Pine triginta Senatores, ve sorte Primus quiS-que, Capuam petissent, exclusi inde, quod portas Hannibali clausissent, Cumas se contulerunt. Nuceriae praeda militi data est; urbs dirupta atque incensa. Nolam Marcellus non sui magis fiducia piaesidii, quam voluntate principum, habebat: plebes timebatur, et ante Omnes L. Bantius η, quem Consensus attentatae desectionis, ac metus a praetore Pomano nunc
ad proditionem patriae, nunc, si ad id sortuna de-suisset , ad transfugiendum stimulabat. Erat iuvenis
acer, et Sociorum ea tempestate propo nobilissimus eques: seminecem eum ad Cannas in acervo caesorum corporum inventum, curatumque benigne. etiam cum donis Hannibal domum remiserat. Ob eius gratiam meriti rem nota nam 4 in ius ditioncm quo dare voluerat Poeno; anxiumque eum et sollicitum cura novandi res praetor Cernebat. Ceterum, quum aut Poena Co
hibendus esset, aut beneficio conciliandus , sibi as-
quod in omnibus est remanserant, et in uno remanserint . pro qrio remane rene , vel remanare legendum montiit Cron. Ceterum nee nostrae, nec vulgatae ieet. repugnare lemporum rationem utendit me r. adversus Str. .
qui hine recepit illud remansertae, et Perperam provocavit ad uerba Cieer. Tnse. Qu. V. r: Xerxes praemiumrrv ostia se. ei, quod ab Ern. , ut h.
tius omitti, docent Gron. et stroib. . qui insen asel n Mam Molvtialem. di. L. Bantius. sorte Randitis. ut apud Plaut. Mareel l. p. 3o3. - Consensias attentatae defierionis, quod in Pam eon enserat: si roui. consei titirentatas a. coni. Cron. 3. Rem nolia m : vide I. 32. n. 3. - Danai res; vid. supra ad librum
297쪽
sumpsisse, quam hosti ademim , sorte in ac Strenuum uiuiuit socium, accitumque ad se benigne appellat: Multos eum invidos inter populares habere; inde existimatu facile esse, quod nemo ciuis nolianus sibi indica- sieris , quam mulla eius egregis facinora militaria essent. Sed, qui in romanis militauerit Castris, non Posse OMCuram cius Dirtutem esse. Mullos sibi, qui cum eo St*cndia fecerint, referre , qui pis esset ille, quaeque et quoties Aericula pro salute ac dignisale Populi romani adisset: ulique cannensi Proelio , non Prius Pugna aB- uteris , qtiam Proρe exsanguis ruina suPer incidentium
. Inucte virtute esto, inquit. Apud me tibi omnis ho-D DOS, atquo Omne praemium erit: e t. quo frequen-
. atque emolumento esse. D Laetoque ivvcni promissis Equum eximi uin dono dat, bigatosque quingentos quaestorem numerare iubet; lictoribus impcrat, ut eum se adire, quoties velit, Patiantur. XVI. II ac comitate Marcelli ferocis iuvenis animus adeo est mollitus, ut nemo inde sociorum rem vomanam sortius ac fidelius iuverit. Quum II annibal ad portas esset Nolam enim rursus a Nuceria moverat castra , plebesque notanu de integro ad desectionem spectaret , Marcellus sub adventum hostium intra muros se recepit; non casti is metuenS, Sed ne prodenda urbis occasionem nimis multis in eam imminentibus daret. Instrui deinde utrinque acies Coeptae, T. Livii
In eam imminentibias Occasiotiem, ut
298쪽
Romanorum pro moenibus Nolae, Poeno Prim ante castra sua: proclia hinc parva inter urbem Custraque. et vario eventu fiebant; quia duces nec prohibere paucos temeru Provocantes, nec dare signum universae pugnae volebant. In hac continua tum duorum exercituum statione, principes Nolanorum nuntiunt Marcello nocturna colloquia inter plebem ac Poenos
sieri; Matiatumque rase, ut, quum romana GCira egressa Portis Del. impedimenta eorum ac Sarcinas disjerent clauderent deinde portas, murosque OCCUParent, ut, PO lentes rerum suarum atque urbis J, Poenum inde Aro Romano acc*erent. Haec ubi nuntiata sunt Marcello.
collaudatis senatoribus nolanis, prius quam aliquis motus intus oriretur. rtunam pugnae experiri statuit. Ad tres portas in hostes versas tripartito exercitum instruxit: impedimenta subsequi iussit: calones. lixasque, et invalidos milites vallum ferre Media porta robora legionum . et romanos equites ; duabus circa portis novo milites, levemque armaturam. ac sociorum equites statuit. Nolani muros portasque
adire vetiti; subsidia sust destinata impedimentis data. ne, occupatis proelio legionibus, in ea impetus fieret:
a. In hae evintistia iam et IISS. . et sere io alii. Crinalitaria edd. ante Groia v. qui emidiana reposuit. et omisit m iam, quod tamen ita omnibus MSS.
et edd. exstat. 3. Potentes rerum suarum et iactis ;
ii. 4. - bsidiaque suide II. eto. n. a) destinata. seille. aetet , milites ad stiriidia in aete alias destinati, nune
impedimentis uiatia praesidior nam solei Livius huitiam i vcieem . qt ne adiuiuuulum seu praedicatum pellitiet, pro subieeto adhibere . ut e. 42 exiri Praesidium mi stim pro emias in seu ad pruesidium mmio missas; simili. Des ιnata h. l. exso assueta stit nasti tapriae,idia XXXVI. t 8 . pulabat lue. Gron. , et eeria, seu Aeleein tit seriis destinatisque sententii, nduieti apud
diaque et stationes i. d. coni. Cronov. et s. etist diae i. a s ut mox alia turiis stodiae impedimentoriam amosi vi Sie. Sed sorte leg. destinato. li. F. eon ultri, ex indu tria. M. Me - Pialis ete. , aut si ossa est vel destiniata, .el dula.
299쪽
ita instructi intra portas stabant. Hannibali, sub signis id quod per aliquot dies secerat) ad multum
diei in acie stanti =, primo miraculo esse, quod nec
exercitus romanus Ρorta egrederetur, neC armatus
quisquam in muris esset: ratus deinde prodita colloquia esse, metuque resides suctos , partem militum in castra remittit, iussos propere apparatum omnem oppugnandae urbis in primam aciem afferre; satis sidens , si cunctantibus instarct, tumultum aliquem in urbe plebem moturam. Dum in sua quisque ministe-
ad muros acies, patefacta repente porta , Marcellus signa Canere, clainoremque tolli, ac pedites primum. deinde equites, quanto maximo possent impetu, in hostem erumpero iubet. Satis terroris tumultus quo in aciem mediam intulerant, quum duabus circa portis P. Valerius Flaccus et C. Aurelius legati in cornua hostium erupere. Addidere clamorem lixae caloncsque , et ulla turba Custodiae impedimentorum apposita, ut Paucitatem maxime spernentibus Poenis ingentis repente exercitus speciem secerint. Vix equidem ausim ussirmare, quod quidam auctores sunt 7 . duo millia et octingentos hostium caesos ; non plus
s. Trepidae nil prima signa: vide ad III . 4s. n. 4. - Signa canere ι . ad Vll, 4o. u. 4. . Quod quidam ouetores sunt v. ad II, 58. n. i), duo millia ei DCCC
el emeantns h. e. . non plus tino Romanos a. edd. in te Drahenti. Si praquinque millia hostium eae . et DRomanos eeeidisse. tradit Plui. in Mareello . p. 3οέ . tibi etiam monet.
minorem eaesorum hostium uti merum
a Livio memorari. - Ingens eo die res. acii. Resin est: vide ad XXI. 43. n. έ. - non Dinei enim ab nonnibale itine di rellitis mi , quam matera. Mine γε illum. Voeem ttine. eui mate. Opponitur. a tribus NM. recepi eum Siri et vi Mineentibus tacit. Romanix eiiciendum puto. Cons. Val. Max. IV. . . et Plist. l. I. Ille dieit. satietati, animuinque crevisse Romanis. postquam intellexerint. Hannibalem non
300쪽
quingentos Rotrianum amisisse. Sive tanta, sive minor victoria fuit, ingens Eo die res, ac neScio, an maxima
illo bello gesta sit: non vinci enim ab Hannibale tunc vincentibus dissicilius fuit, quam postea vincere. XVII. Hannibal, spe potiundae Nolae adempta, quum Acerras recessisset, Marcellus extemplo, clausis portis, custodibusque dispis itis, ne quis egrederetur quaestionem in lavo de iis, qui clam in colloquiis hostium fuerant, habuit: supra septuaginto damnatos proditionis securi percussit, bona luc eorum iussit
publica populi romani esse; et, summa DEPUm Senatui tradita, cum exercitu Omni prosectus, supra Suessulam castris positis consedit. Poenus, Acerras Primum ad voluntariam deditionem conatus perlicero , postquam obstinatos vidit, obsidere inde atque oppugnare parat. Ceterum Acerranis plus animi quam virium erat: itaque, desperata tutela urbis, ut circumvallari moenia viderunt, prius quam continuarentur hostium opera, per intermissa munimenta *, neglectasque custodias silentio noctis dilapsi, per vias in-Viaque, qua quemque aut consilium aut ervor tulit, in urbes Campaniae, quas Satis certum erat non mu
tasse fidem, perfugerunt. Hannibal, Acerris direptis atque incensis, quum u Casilino dictatorem romanum, legionesque novas acciri nuntiassent 4, ne quis
me invi elum: ille. Nareellum do. . et . n. a. Forte leg. quo. - Error ex eui se primum . et Hanni halem vinei et Syracusas capi posse. Hannibal tamen iam antea. et sorte his, vietos orat. Cons. ad librum XXI, eap. 57 , ei lib. XXII. eap. 29. Cap. XVII. 1. In eoti . hostium ;vide eap. t 6.- Summa rerum senatui aradisa; vide ad II l. 5 . n. s. 2. Intermissa munimenta ; vide ad
VII, 3ε , n. t. - Qua; vide ad III,
einend. Geon. pro vulg. terror. 3. A Cissilino die alorem ν om. Ie giones e noscis acciri nuntiassent; v. ad II. rg. N. 4 , et cons. e. ll . vertra eqq. manifesto eorrupta, sed emendatio itieeria. In M s. Put. est camo.
deletum ore: unde torruptiua alii libri, et tandein exstrueta est vulgata: sed videtur olim suisse: ne qti a