장음표시 사용
311쪽
Patres ro inani censuissent, civitas daretur, atque in demortuorum locum in senatum legerentur. Eam sententiam haud aequioribus animis, quam ipsorum quondam postulatum Latinorum Α, Patres audierunt: et, quum fremitus indignantium tota curia esset, et praecipue Manlius, esse etiam nunc stirPis eis pirum, diceret, ex qua quondam in Cayilolio consul minatus esset, quem Latinum in curia indisset, eum sua mani se interfecturum; Q. Fabius Maximus, nunquam re ullius alieniore tempore mentionem factam in scuaru ,
incertamque idem id tactum, quod insuper sollicitaret
eos: eam unius hominis temerariam uocem silentio Omnium exstinguendam esse; et, si quid unquam arcani sancti ad silendum in curia fuerit, id omnium maxime tegendum, occulendum, obliuiscendum, pro non dicto habendum esse. Ita 'eius rei oppressa mentio est. Dictatorem, qui censor ante fuisset, Vetustissimusquo ex eis, qui viverent, Censoriis esset, creari placuit, qui senatum legeret: accirique C. Terentium Consu
lem ad dictatorem dicendum iusserunt. Qui quum ex Apulia , relicto ibi praesidio , magnis itineribus Bo
mam rediisset, nocte proxima, ut mos erat, M. Fabium Buteonem si ex senatusconsulto sine magistro equitum dictatorem in sex menses dixit.
4. Maliati tim Intinorum et vid. ad 6. M. Abium Biat rinem . qui reu-VIII, 5 et XXIII. 6. mox sorie leg. goe suisse videtur an. Vrb. Si a. eum in rota etima cum Doer. et T. Miavitas C. Aurelio Cotta, euitia nomen solum
312쪽
LIB. XXIII. CAP. 23o I IXXIII. Is ubi cum lictoribus in rostra escendit, neque duos dictatores temPore uno φ, quod nunquam antea factum esset, Probare se, dixit: neque dictatorem se sine magistro equitum: nec Censoriam Dim uni Permissam , et eidem iterum ): nec dictatori, nisi rei gerendae causa creato, in sex menses datum imperium. Quae immoderasa fors, te us ac necessitas foctrint, iis se modum in OSilurum: nam neque Senatu Via quam moturum ex iis, quos C. Flaminius, L. Aemilius censores in senatum legissent, transcribi tantum krecitarique eos iuSsurum, ne penes unum hominem iudicium arbitriumque de fama ac moribus senatoris fuerit ; et sea in demortuorum locum subiecturum , ut ordo ordini, non homo homini praelatus uideretur. Recitato vetere senatu, inde Primos in demortuorum Iocum
legit, qui post L. Aemilium et C. Flaminium censores
curulem magistratum Cepissent, necdum in Senatum lecti essent; ut quisque eorum primus Creatus erat :
tum Iegit, qui aediles, tribuni plebei, quaestoresve
C p. XXIII. I. In rostra eaeendit; vide ad II, 7. n. 7. a. Dima diciatores temp. uno ete. ;vid. ad XXII, 27. n. a. Dictator niter
erat N. Iliti ius Pera; vide ad XXII. 57, et XXIlI, 3έ.
3. Nee eensoriam Mim tini permisissam . et eidem uertim e eundem eerte his eensorem ereari non lieehat; quam legem an. Vth. 488 tulit C. Naeeitis Rutilus. qtii censorinus inde e gno. minatus; vide Plutaret, . in Coriol. pr.ei Valet. Nax. IV. I, 3. 4. Transeribi tantum , in alius tabulas reserti, in quibos series nomItium continua, Deque tot laetinis, deletis demortuorum nominibus, interrupta sit; ... et ita in demortuortim ele. alteram membrum, quod neques h. e. et non ; vid. ad IV, 29 , n. 3
aenam ete. . respondet, et euiua sententia ex seqq. intelligitur; Stroth. Cons. ad XXII, 4s. n. 32. - Reeilal
serere aenniti; vide ad cap. 22, n. r.
mus erratus erat; ita edd. v li., et senatus optimi MM. Sed neutrum pr . bandum, et vel delendum , vel leg. magistratus; Gron. Beeie. opinor, nec audiendus P. Mamilius de gen. Tom. qui exponii: tit quisque eurulem magistratum assequutus in senatum ve Derat, et dieendae post magistratum sententiae itis acceperat. Mox το plebei
seu plebis) etiam ad aediles rese
313쪽
fuerant: tum ex iis, qui magistratus cepissent si, qui spolia ex hoste fixa domi haberent 7. aut civicam coronam accepissent. Ita centum Septuaginta septem cum ingenti approbatione hominum in senatum lectis, extemplo se magistratu abdicavit. privatusque do rostris descendit, lictoribus abire iussis : turbae. quo sc immiscuit privatas ngentium ros, tempus hoc sedulo terens', no deducendi sui causa populum do foro abduceret. Νeque tam on eliinguit cura hominum ea mora, DequenteSque eum domiam deduxo. runt s. Consul noclo insequenti ad Oxercitum rediit.
non sacto certiore senatu, ne Comitiorum causa in Vrbo retineretur.
XXIV. Postero die consulatus a M'. Pomponio praetore sonatus decrevit. dictatori scribendum, uti. si ct republica censeret esse δ, ad con Sules subrogandos
6. Tum ex iis . qui magistratua e P sent etc.. hscura veri,a. qnibiis Sigoti . . Gron. et Uia .en b. non ante emisserat inseruere, ut d eiator primum . qtii magistrutun eurules, deinde . qui plebeios gessissetit, et tam ex iis . qui magistria tis non cepissent. leuerit eos. mi spolιa ete. N improbat Doer. . euiua iraee nota est: vi Onum dietator inexpletido senatu ita vel iaretur, ut ordia ordini. non homo homini praelatus rideretur, qui . quneso, in senatu in legere poterat eos, qvi magistratus non cepissent. Praecipue
qui ira ii. qui spolia ex hoste sxa domi
hal hant, aut ei vieam e ronam ne- ceperant, rapere omnino mari tratus
ponsent 7 Immo legit primum, qni
magistria tim etirtilem emissent, deinde, qui mogis ratias emissent. Mille. alἱox. seri minores. quod iit addoretur . non opus suit, quum magistra tiam gistratui euruli opponantur. . Sed, Mi alia laeeam, Brin noli magi tento cortiles antea memorati erant. Forti leg. tiam vilios. vel liam et vi ιOs, φιmapstratias emissent , vel potius gessissent. ne idem vertium hiη positis iniit tit intelligantiae tritim viri cap tales. monetales, nocititni et me usa eii. teibuni aerarii, euratores viariam . et alii inapistraitis iam ordin nrii qliai extraordinarii γ. et qui si vitia eie. . Qui spolia ex hoste eapla fi , mi Gborent: vide ad X n. ro. - Cisteam eOroniam, ceteria h nesilorem. Cons. ad VI. ao, D. 5. - centrimaeptuaginta a m. IIS Nav. c XX.
8. Temptis hoe sviItilo terens, in vet.
libro Sigon. hie sin inrha et soro).
314쪽
venii et cum magistro equitum et praetore M. Marcel- Io, ut ex iis praesentibus nOScere Patres possent. quo statu respublica esset, consiliaque ex rebus caperent. Qui ucciti erant, omnes venerunt. relictis
legatis. qui legionibus praeessoni. Dictator, de se pauca ac modice loquutus, in magistrum equitum, Ti. Sempronium Gracchum, magnam partem gloriae vertit; comitiaque edixit. quibus L. Postumius icctium 3 absens. qui tum Galliam pPovinciam obtinebat, et Ti. Sempronius Gracchus, qui tum magister equitum,
et aedilis curulis erat, consules crearentur. PPaetores
inde creati, M. Valerius Laevinus. Ap. Clauditis Pulcher, Q. Fulvius Flaccus. Q. Mucius Scaevola. Dictator, Ercatis magistratibus, Teanum 4 in hiberna ad exercitiam rediit, relicto magistro equitum Romae, qui, quum post Paucos dies magistratum initurus esset, de exercitibus icribendis comparandisque in un-
num Patres consuleret. Quum eae reS ma Xime agerentur, nova clades nuntiata. aliam super aliam cumulante in eum annum fortuna; L. Postumium, Con
sulem designatum , in Gallia ipsum atque exercitum
seret esse: vide ad Vl. 22, n. 2, et cur maluerit erraren ν, quam erevili XXII, 39 n. t. - constitis stib- sunt; Duh. rogandos; vide ad III, 39. n. a. 3. Teaniam, h. I. Apultam: Dotie. u. L. Pos timitia Albinus tertiam et Iinitio, ni fallor , Sidieinum. Consernam eon ut iam si erat anno Vrbis eap. 19, 32. έε,-de uiroque Gono 5 8, et Sia. - Proseine am ob in iis . ad Vli I. i5. n. t. In Apulia erat tenebat, habebat. Coniae ad XL . 36. exercitiis Varronis; vide eap. 25. n. 3. Nox pro et aedisis Ortilis orae 4. L. Postumiam Albinum, eos. Re- in edd. ante Ceou. et MSs sere omni . signatiam in Gallia ele. de qua eladinhus et eo vel ovi neetirrerat . vel Metir- conser Polyh. II l. iis, et Frontin. rerat . unde Gmn v. coni. iad ea seo- Strat. I. ε , n. έ. - Litana silva in milia) Metirrerat, ad venerat; vide ad Boiis qui mox et XI XIV. et r. me-XXl, gr. n. v. - Consules erearen- morantur . adeoque in Gallia eisalpina iure huius serim ni ea vis est. edieto et eispadtina, et quidem. xi Hotirenio comprehensum stiis o. hos eonsules fides habenda sin Cluveri Ila . pop. ereundos esse: sed non liquet milii , i5 , supra fovies Seultennae in iugo
315쪽
deletos. Silva erat vasta Litana in Galli vocabant
qua exercitum traducturus erat: eius silvae dextra laevaque circa via in Galli arbores ita inciderant, ut immotae starent, momunto levi β impulsae occiderent. Legiones duas romanas habebat Postumius, sociumque ab supero mari tantum Conscripserat, ut viginti quinque millia armatorum in agros hostium induxerit. Galli oram extremae silvae si quum circumsedissent, ubi intravit agmen saltum, tum extremaS arborum succisarum impellunt, quae, ulla in aliam, instabilem Per se, ac male haerentem, incidentes, ancipiti strage 7 nrma, viros, equos Obruerunt, ut vix decem homines effugerent: nam quum exanimati plerique essent arborum truncis , fragmentiSque ramorum, e teram quoque multitudinem, inopinato malo trepidam . Galli, saltum omnem armati Circumsedentes, intersecerunt; paucis e tanto numero captis, qui, fluminis pontem pctentes, Obsesso ante ab hostibus
ponto' interclusi sunt. Ibi Postumius, omni vi, ne cuperetur, dimicans, occubuit. Spolia corporis, Caputque ducis eraecisum Boii ovantes templo, quod sanctissimum est apud eos, intulere : purgato inde capite, ut mos iis est, calvam auro caelavere f. Idque
Api nnini inter Celsinianum et Mutinam. Serieeh. in Orige. Celt. incinet. o. . . . an Celtis simpl. dici adiae na. adeoque adieetivum videri silvae, ΝΛ di in vers. Livii itiai. eontendit, eam esse partem Setiae de iugo in Romanuiola.
rent. eoneiderent, eaderent, seil. a hores, antea inelsae. 6. Oram extrema ait e pro oram extremam s. , ut XXI. 3t. Conser ad I, et, N. 6, Extremae. . . Extremas ἰ
vid. ad 1, 3. N. 8. . . tapiti strage; vid. I. as. n. έ.
8. Huminis pontem Petentes ....
lato eleeumdedere ;Siroth. Conser ad IX . έo , n. r. Mos pocula ita Gelandi notissimus ost, ille vero Callorum barbari, haud ius litus. - Solomni-lma diebus. Ceterum b. l. vel To erat. vel eo esse quod a IIS. Ilati. ahest deletidum videri. iam alii monuere.
316쪽
Sacriam vas iis erat, quo solemnibus libarent; poculumque idem sacerdoti esse, ac sempli antistitibus. Praeda quoque haud minor Gallis, quam victoria.
suit: nam etsi magna pars animulium strage silvae oppressa erat, tamen ceterae res, quia nihil dissipatum suga est, stratae per omnem iacentis agminis o dincm inventae Sunt. XXV. Hac nuntiata clade, quum per dies multos in tanto pavore suisset civitas, ut, tabernis' clausis, velut nocturna solitudine per urbem acta, Senatus aedilibus negotium daret, ut urbein circumirent, RPE viri quo tabernus, et moestitiae publicae speciem Hrbi demi iuberent; tum Ti. Sempronius senatum ha-huit , consolatusque Patres est, et adhortatus, ne, qui cannensi ruinae non succubuissent, ad minores C lamisares animos submitterent. Quod ad Carthaginienses hostes Hannibalemque attinet *, Provera modo G-Sent , sicut veraret futura , gallicum bellum et omittituto et disserri posse ; ultionemque eam fraudis in deorum ac Aopuli romani Potestate fore. De hoste Poeno exercitibusque, Per quos id bellum oreretur. consultandum atque agitandum. Ipse primum, quid peditum equitumque, quid civium, quid sociorum in exercitu esset dictatoris, disseruit. Tum Marcellus suarum CO-Piarum summam exposuit. Quid in Apulia 4 cum C.
ad ill ar . D. 3) . Deitit novitimis solitudine per iarbem aclia, velut noetur no tempore, quo viae in urbe sunt vacuae et desertae . nee ulli circa tabernas eouspieiuntur homines; mer. Novum b. I. est exemplum iustitii sponto sumpti. Conser ad III. 3. n. a. Σ. Biannιgialem φάε aeuiari . t mino itinerer; Cron. - Iinee genuinum putal Walehius Emend. P. isa. LEM. - Prospera si modo assent, aesti tineepta. nisi potius ex edd. anti. et quihusdam NM. restituendum: Uera modo esset, si a veraret .
tuna. - Omitti; vide ad III. 46 . n. . - Fraudis, qua Galli Postumium exercitumque eius deleveriti t. 3. Quid in stilia. seil. ecipia messet, a peri/is quiaesistim ea . ab it, . quihua id votum esset.
317쪽
Terentio consulo esset, a Peritis quae Situm est: nec unde consulares exercitus satis firmi ad tantum bellum cssicerentur, inibatur ratio. Itaque Galliam, quamquam stimulabat iusta ira , omitti eo anno placuit . Exercitus dictatoris consuli decretus est: de exercitu Marcelli, qui eorum ex fuga cannensi cssent , in Siciliam eos traduci, atque ibi militaro, donec in Italia bellum esset . placuit: eodem ex dictatoris legionibus Petici milii cui minimi quemqDoroboris . nullo praestituto militiae tempore, nisi qui stipendiorum legitimorum si esset. Duae legiones urbanae alteri consuli. qni in locum L. Postumii suffectus esset. decretae sunt: cumque, quum Primum Salvis auspiciis 7 posset, creari placuit. Legiones praeterea duas primo quoquo tempore ex Sicilia acciri: at tiro
inde consul, cui legiones urbanae evenissent, militum sumeret quantum opus esset. C. Terentio Con-
έ. Ita e Cal iam ... omitti congnoti a) eo anno plaeuit: proximo lamen anno have prouinciam M Pomponio Mallioni praetori urbano datam uisge, ex eri probabile sit . quod ei imperium in Gisiaico tigro prorogatum
tradit Liu. XX lv, io. Conser ad XX v,
έ i. v. g. 5. Qua eorum ex fuga eannensi ea-
rum Iegi Moriam esset. eorum conse-eisset numerum. Coniae ad III. εα , n. 5.
. Satiis auspieiis, ut apud Cie. ad Div. I S. Conne ad V. I , N. έ. -- Gnatili prorogari in annum imperit mr Aseensius et deinde Λlii odidere prorogari: idque, quoniam lege ad
eam rem opu est. mnpis proprie dieitur: Erii. Cons. Drah. ad h. l. : Crnev. od Cie. ad Αit. v, ir; PeriEou. Atilii .lii t. enp. 6, p. 229. et Ernesii Clav. Cic., qui monent, prorogationem e se continuali Ouem magistratus, in petii, prouinciae, commea lux, quae per legem populi, vel decretum senatus ducisque sat ; proprealimnem vero continuationem, quae sat naturalibus d. causis, voce a vineis ad Omnia per latius spatium exlenta translata. Illuc
Periet. propagationem inanerii pro vulpprorogationem i. legii XL H. 3o, D. 5 tibi non de imperio militari . sed determinia regioniam subieetarum imperio populi romani proserendia agitur. Contra Ernesti apud Suel. Aug. 23 et Calig. as substituit prorogare. sca adversantibus MSS. Oud. et Wolf qui quam inque continuationem putant propagationem diei.
318쪽
suli propagari in annum imperium: neque de coexercitu, quem ad praesidium Apuliae haberct, quidquam minui.
XXVI. Dum haec in Italia geruntur a PΡaranturque, nihilo segnius in Hispania bellum erat; sed ad eam dicin magis prosperum Romanis. P. et Cn. Scipionibus inter se partitis Copias, ut Cnaeus terra, Publius nu-vibus rem gereret; Hasdrubal, Poenorum imperator neutri parti virium satis fidens Α, procul ab hoste, in tervallo ac locis tutus, tenebat se, quoad multum ac
diu obtestanti quatuor millia peditum , et quingenti
oquites in supplementum missi ex Africa stitit. Tum, resecta tandem spe , castra propius hostem moVit: Classemque et ipso instrui paParique iubet ad insulas maritimamque oram tutandam. In ipso impetu movendarum de integro rerum, perculit eum praesectorum navium transitio, qui, post classem ad Iberum per pavorem desertam graviter increpiti, nunqUam deinde satis sidi aut duci aut Curthaginion sium rebus sacrant. Fecerant hi transfugae motum in Carpesiorum gente ), desciverantque iis auctoribus urbes aliquot: una etiam ab ipsis vi capta suerat. In eam geniem versum ab Romanis bellum est; infestoque exercitu Hasdrubal ingressus agrum hostium . pro Ca Piscante dies paucos urbis moenibus Α, Chalbum, nobi-
o,n. s. Mox pro ipse sorte leg. ipsum. - Perculit eram ρ. n. transitio; vide 4. Pra captae . . . tirueis moenibus . Ad Ii, n. 2. vide ad Il. 2o. n. 3. - hiaratim ex A. In camessertim serua eda. Mo- ciplimis MSS. recepi prouuis Gialium.
319쪽
Iem Carpesiorum ducem, cum Valido Exercitu Cast Pissese tenentem, aggredi statuit. Praemissa igitur Iovi armatura, quae eliceret hostes ad certamen, peditum
partem ad depopulandum per agros passim dimisit, ut palantes exciperent. Simul et ad castra tumultus Erat, et per agros sugaque et caedes; deinde undique
diversis itineribus quum in castra se recepissent, adeo repente decessit animis pavor, ut non ad munimenta modo defendenda satis animorum esset, sed etiam ad Iacessendum hostem proelio. Erumpunt igitur agmine e castris, tripudiantes more suo β; repentinaque eorum audacia terrorem hosti, Paulo ante ultro Iacessenti, incussit. Itaque et ipse Hasdrubal in collem satis arduum, tutum numine etiam obiecto, tum copias subducit, et praemissam levem urinaturam, equitesque palatos eodem recipi L: nec aut colli aut uu-
torno pavore certamina aliquot sunt contractae nec
Numida Hispano eques par suit; nec iaculator Mau
rus 7 Caetrato, Velocitate pari, robore animi viriumque aliquantum Praestanti. XXVII. Postquam neque elicere Poenum ad cortamen obversati Castris poterant, neque Castrorum GP- pugnatio facilis erat; urbo in Ascuam , quo, sines hostium ingrediens , Hasdrubal frumentum Commeatusque alios convexerat, vi capiunt, omnique circufi. πω lantes mora avo . vide ad x . I s. n. g. s. In hne alterno moore; uide ad xxvi. 25 . n. 2. . Detilator Maurus ea irator vida ad XX l. xi. n. s. Nota utilem Naurornm perilia et mos laeulandi ob sie-il ion iam servitum in Mauretania; iude trietilia Mati, apud poetas. Cap. XXVII. q. Vrbem Ase mNSS. fere omnes: Asrarim edd. aul. Desu. Neutrum nomen aliis inemoratur. Musaiam . Reu Masitiam uon male eotii. Iae. Geon. de quo oppido Hispaniae ulteri ris. prope Tartessios ha-lumque Herculeum Alio . vise Ηc n. Opuse. A d. iom. III. pag. 6o sq. eicieb-elah. ad Polyb. Ili, 24. u. a.
320쪽
tigro potiuntur : nec iam , aut in agmine, aut in castris, ullo imperio contineri. Quam ubi negligentiam ex re, ut sit, bene gesta oriri senserat Hasdrubal, cohortatus milites, ut palatos sine signis hostes aggrederentur, degressus colle. pergit ire acie instructavd castra: quem ut adesse tumultuose nuntiavere sugientes ex spectilis stationibusque, ad arma Conclumatum est. Vt quisque arma ceperat, Sine imperio, sinc signo, incompositi, inordinati in proelium ruunt. Iam primi conseruerant manus, quum alii catervatim currerent, alii nondum e castris exissent: tamen primo ipsa audacia terruere hostem: deinde, rari in consertos illati , quum paucitas parum tuta eSSet, Te-spicere alii alios, et undique pulsi coire in orbem; et dum corporibus applicantur, armaque armis iungunt, in arctum compulsi, quum vix movendis armis satis spatii esset, corona hostium cincti, ad multum diei
montes petit: Pari quo terrore et castra sunt deserta,
et universa gens postero die in deditionem venit. Nec diu in pacato mansit 4: nam subinde ab Carthagine allatum est, ut Ilusdrubal primo quoque tempore in Italiam exercitum duceret. Quae vulgata res per
Hispaniam omnium serme animos ad Romanos avertit.
Itaque Hasdrubal extemplo literas Carthaginem mittit , indicans, quanto fama prosectionis suae damno
ad vi I l . I a. u. tr), sive alvitia. Nec uiti iureiaca m. scilicet gens, coni. Gron. sed reete, opinor. reposuit Stroth. in paelo; ut nee diti in eonditiona aemela mansit apud Cie. Vere. I, s , et supra IV, 7, in se re at amicitia
mansuros. Paeti quidem mentio expressa non saeta est; sed verba praee. eo referri possunt. - Alliatum est.