장음표시 사용
31쪽
quantum ad modum existedi, quem
habet, erunt conditiones materiae . Quaeres quinto An Logica adis scenda re anιε ιιιosophiam . metaphnicam.
Res p. ex Aesidio in prol. post. pag.2 cota esse addiscendam ante philosophiam, & metaph sicam,
ante Omnem facultatem habentem Feram rationem scientiae pri quia
Logica est via, & modus sciendi
manu lucens intellectum ad alias scientias capessendas in accruitem das ine errore ergo eit addiscenda ante alias scientias. Confirmatur, quia Logica non
est necessaria propter res ultES,cum
res simpliciter sciri possint sine L sica, quo pacto sciuntur ab Angelis, sed est necessaria propter no Brum modum sciendi .auia cum intellectus noster sit potentia cognOscens ne in cognoscendo erret, indiget regulis quibus dirigatur ergo intellectus antequam addiscat debet esse instructus Logica, per confinquens Logica es ante alias scie tias addiscenda, cum enim sit necessaria ex parte intellectici intendentis exire in actum urga res sci
biles, debet prius eidem intellectui in existere, tanquam regula dirigens ipsum in suis actibus. Dices Metaphyrisa est prior caeteris scientijs, cum Principia omnium scientiarum confirmet, iationes transcendentales entis, sine quarum cognitione vix potest in aliqua scientia aliquid ex acie tractari explicet: ergo metaphysica estante Logicam addiscendaci ergo Logica, cuc. Resp. dist. ant est prior ordine doctrinae concedo, in ratione no-
stri modi cognoscendi, nego: sic enim Logica est prior, metaphysica vero postremum locum sibi vcndicat, cum rationes entis'iload quid est, sint dissicillimae cognitionis . . Nec facit, quod in Logica assumam tur quaedam principia metaphylicalia, quia assumuntur non ut cognoscibilia ex vi metaphylicat, sed ex vanaturalis luminis, prout satis stad disturrendum in Logica . Qua res sexto Anamga sit, elariat Rei p. ex Aegid. in prolog senti P. qu. . quod aliqua scientia duobus modis potest dici necessaria, s vel in ordine ad suum obiectum,vel
in ordine ad finem extransccum
primo modo est necessaria, quando ea, quae determinantur in illa, eo modo, quo cognoscimtur ibi, non cognoscuntur in alia scientia: secunia domodo est necessaria, quando sine a non potest finis extrinsecus assequi, vel simpliciter, vel non ita facile ut si una latentia esset necessaria ad acquirendam aliam : hic non loquor de necessitate secundo modo,de qua mox quaeram,sed tantum primo modo itinc dico.
Logica in ordine ad stium obicinctum est simpliciter necessaria, ita ut nullo modo sit superflua. Ita docet Aegidius in prol. post pag. 3,
Probatur primo, qiua obieetium Logicae sunt conceptus rationis, maxime ars syllogigandi, demonstrandi, sed haec non potest tradi ab alijs scient ijs ergo propter ip sam erit Logica necessaria; pr. 3. ex Arist. 1 metia. II. Absurdum est simu quarere scientiam, inmodum sciendi, sed aliae icientiae tradivit
32쪽
scientiam Nergo non possim trade Quarto pr. de alijs scientiis quare modum scicndi , seu artem syllo tum ad artem demonstrandi. rs girandi. demonstrandi non potest tradi per Secindo , quia ars syllogizandi terminos speciales , sed tantum per non potest perfecte sciri,nisi perie communes, sed scientiae specialescte sciantur eius principia; sed aliae procedunt per terminos speciales,
scientiae non polliunt perfecte tracte di non per Ommunes Pergo non
re principia 1llogizandi: ergo nc possunt tradere artem demonstran. artem syllogizandi, primi.quia prin di, pr. ma quia ars demonstrandicipia syllogiaadi sunt dici de omni, est communis cuilibet stientiae rei dici de nullo,c ea ex quibus co go non potest tradi per terminos
ponitur syllogismus sunt conceptus speciales, sed per communes. rationis, aut ad solam Logicam per Cons. quia demonstratio eo tinent: ergo non possunt ab alijs sat ex conceptibus rationis , sed scientij tradi, uer consequcns scientiae reales non considerant cc ad habendam hanc artem erit ne ceptus rationis et ergo cin possunt cessaria Logicae tradere artem demonstrandi.
Tettio pro de Rhetorica ex Aegi Quaeres septimo An logieadio loc cit dub Ia quia ars per Ie necessaria ad alias scientias Mila ct syllogizandi di demonstrandi endas flantum inseruit scienti j speculabi R. ex Aegid in prol. post duli. libus, sed Rhctorica non instruit 2.5 i 3. assemative r ur quia scientiis speculabilibus sed mora latentiae non possunt scientifice libus; ergo non potest perfecte tra acquiri sine demonstratione Deum dere artem syllogizandi, bdemon demonstratio sit syllogismus tacita strandi pr. mi mala cum argumen scire , sed sine Logica non potentatio deseruiat tam scienti, specu confici demonstratio clim tradere latiuis , quam artibus moralitus, artem demonstrandi ad solam L oportuit inuenire duplicem diale gicam spectet ex iam direct ergocticam , quarum una inseruiret scie sine logica non possunt aliae scieno iij specula suis, di talis est Logica tiae scienufice acquiri. altera inoralibus, di haec est Rheto Secundo pr. quia scientia non rarica , quae est quaedam rudis Diale acquiritur ex vi perfecti discursus ;ctica; unde quia artes morales non sed fine Logica non possumus per-
procedunt demonstrative, sed an fecte discurrere, sed tantum Rheto tum exemplariter Rhetorica tan rices ergo nec pollumus sine ea tum poterit tradere hanc arte,quan acuuirere scienti ac pr. i. qui tum ad modos argumentandi su di Rursus non potest esse perfecius,
perficialiter, typo, .s quantum ad di rectus; nisi reducatur in sua primenthymcma,4 exemplum: ex op cipia, cin suas rerudas, nempe insolito autem , quia scientiae specu dici de omni dici de nullo, Ou:
a uuae procedunt demonstrative lunt principia , di regula recte di DLOgica,quae eis inseruit, poterit tra currendi has autem regulas, ladere artem sillogizandi, & demon Logica tradivergo sine ea non posmniandi. s.
33쪽
sumus perfecte discurrere,et per cΟ- sequens nec alias scietias acquirere. Quaerςs octauo A Letica tradendo artem olus: sui , latur
Rei p. assismatiue ex Aegidio in
Prol. post duo. r. 5 rati Deli, pila potentia conuer; tua lustra se is lam,oc suum actum, potest aduerter modum, ludi licit tuum actu nised intellectus est potentia conuertiva
supra suum actum ergo dum actu tradit artem syllogiaandi , de syllogizat pote it aduertere mo lum,in regulas, quas seruat in ly logi Eando, ic consequens syllogizando potest uti syllogismo Sed ob ii Logica tradendo artem syllogirandi , s llogizaret, terctur syllogismo, sed hoc cit impolli ,ile: ergo de id, ex quo se lutur: pr. mi.
quia tradens artem syllos randi docet construere omnem syllogismu; ergo non potest uti aliquo syllogismo, alias in syllogi lino quo utere tur, praehaberetur forma talis syllogismi, seu sui ipsius, quod et impossibile cum forma talis syllogissimi tantum prae haberi possit in arte docente conitruere omnem syllogismu; alias idem ageret in seipsu. Resp. cum Aegidio loc cit dub. . neg. mi. 6 ad prob. eg consc-quentiam,& ad proh diit idem secundum rem, oc secundum ratione non potet agere in se ipsum con-eed, idem iecundum rem, diuersiam tamen secundum rationem,ne go Pnunc autem syllogismus ille, ut praehaberetur in arte , dc ut eo teretur tradens artem esset diuersus secundum rationem; nam vi cssest in
arte esset subiectum, de syllogismus
roboratus, ut vero ea tuetur tram
dene artem esset organum , seu n- sirumentum is ellet syllogismus roborans, quo pacto differrcta seipio ratione. Sed contra In arta fabricandi malicos, v.gnon potest dari aliquis malicus, quo fiat omnis malleus; alias eo fieret ipsemet et ergo neque
in arte syllogizandi potest dari aliquis yllogis uvis, quo tradatur ars omnis νὴ ogismi cie quo roborcn
Reip. ex Ac gid neg.consequzn tiam, quia est disparitas iam potetiae corporales, o organa corporea, per quae ut ulmodi potentiae
operantur,non poliunt te conuert
re supra se, desideo non est pollibilis ali uis malicus , quo fiat omnis
malicus; actus tamen ratiocinandis& syllogia an diciunt supra se coa-ueruui occideo non it inconueniens, quod detur aliqua ratio, quae roboret omnem rauonem, e ctiam
seipsam a Contra, quia sequeretur, quod idem esset notius, de ignotius; nam ille syllogismus, ut roborans esset notior, ut roboratus esset ignotior hoc autem est inconueniens
est in conueniens in his, quae O gnoscuntur per alia concedo e in his, auce se ipsis faciunt fidem, nego;
de quia ille syllogisnus coni aret ex principiis formalibus syllogismorum, s. ex dici de omni, vel de nullo, ideo seipso faceret fidem i. per principia contenta in seipso,
ideo non esset in conueni ens, quod seiptiun roboraret per se ipsum, ocsi hoc no faceret secundum ea dein rationem, ut dictum est. Do initanistiam
34쪽
tiam in terminis generalibus, spocialibus , nam is non denominant se ipsos, quia albedo non est alba, nec curtus currit Lilli tamen seipsos denominant,quia bonitas e st bona, Qentitas est ens lic etiam licet syllogismi tacti in terminis specialibus non roborarent seipsosa facti
tamen in termini g. nerali laus possent se ipsos roborare , t v. g. essetisse syllogismus. Omnis syllogismus in quo est principium dici de omni, vel dici de nullo est perfecti mimus syllogismus sed syllogismus tactus in Barbara, vel clercnt est huiusmodi ergo est perfectissimus syllogismus . Iste syllogismus nedum roborat alios, sed etiam seipsum quatenus in se ipso habet principia
formalia lyllogismorum . g. 4.
dare esse rei,& esse rationem sic, vel sic operandi, ideo quantum ad causam formalem Logre ae quaeram quid proprie sit Logica, inua
methodo utatur, α maioris claritatis gratia.
habitu intellectualis 'Resp. Ex Arist. 6. mor. t. . hahi
tus intellectuales esse quinque s. intellectum , sapientiam, scientiam Prudentiam, Artem riui sunt habitus principales Logica autem in his locum non habet non enim est intcllectus, quia mellcctu est habitus principiorum, Logica vero est habitus conclusionum. Non m pientia, quia haec est cognitio rerum per ali,ssimas caulas in Logi
ca est cognitio secundarum intinvitionum. Non est scientia, ut mox dicam. Non est prudentia quia haec est recta ratio agibilium,in Logica est rccta ratio conceptuum rationis. Neque est Ars, quia Ars ox Arist. loci cit est habitus recia cum ratio ne essi clivus, unde est de his, qiue ad extra edimus ex 2 Phys in is hoc distinguitur Ars a natura, quod Ars est principium operationis in alio, i actionis transeuntis qua de causa in opere artis non est ars ,
sed haec est in animo artistiis natura veris est principium operatio nisicceptae in ipsa naturari Logica
aurem non est emctiva operis extra animam, sed tantum in anima acum ius operatio sit immanens. Dicitur tamen Ars late , quaten
Ars dicit quamlibet attificiosam mcntis nostrae operationem quae tunc caelatis, quando est ordinata, ad proposmi finem per conue nicntia media progreditur inuod totum cst in operibus Logicae. Vnde Logica locum non ha, inter habitus principales; est tamen habitus intellectualis instrumentarius,
qu a est qualitas de difficili mobilia ab intellcctu,& ipsum dirigit in suis
actibus reducitur autem ad habitum scicntiat, sicut modus sciendi reducitur ad scientiam ex Aegid in prol. post dub. I 6. Quaeros secundo An Lagirasa
scientia postιrioristice 'Res p. Quod Logica dupic est,
alia docens, alia utens. Logica docens ex Aegidio in prol. post dub. 36. N I 8 est illa lue tradit regu la S, cx praeccpta confici cndi modos sciendi Iogica utcns cst illi, quae utitur regulis, ira certis traditis Digitia i Corale
35쪽
a Logica docente anplicanio ea ad quodlibet propositu oc de utraque quaeri potest, A sit scientia modo
tamentant, quaeritur de Logica docente a
s quod Logica docens proprie nones scientia, sed motus sciendi.
Affero, nam , vel alteram ratis unem Aegid ii in hinc rem . prima ratio. Scientia proprie accepta est tantum de his,quae proprie,ia princi liter possunt esse obiectum intellectus nostri inde est quod de
particularibus non est scientia, nec definitio ex .met. t. c. quia par ticularia non sunt o ' iectum proprium nostri intiniectus; sed Logi ea non est de his, quae proprie, cprincipaliter possunt esse obieetum
intellectus nostri ergo Logica non est scientia proprie accepta mi pr. quia Logica proprie est de cone ptibus rationis ni autem non posisunt esse proprium M principale obiectum nostri intellectus , quia intellectus noster principaliter, directe intelligit res ipsas reflexe vero intelligit conceptus in ipsis
rebus fundatos. Secunda ratio ex Aegid in prol. post.d. o. Logica non procedit demonstrative ergo non est scientia , pr. ant Logica non procedit ex veris propriis, S immediatis; ergo non procedit demonstrati uet: Pr ant quia procedere ex veris,
propriss , c. est assignare specialia vera, propria 5c immediata di centia propter quid conclusionis scitae Logica autem haec assignare
non poten cum non via tur termi-
s specialibus, sed communibus ad propria cualislibet scientiae applicabilibus ut mox osten lam. Confiriiratur, Logicus non it scienc erga Loica non est scientia, pr conseq. quia a coneretis,ubi est praedicatio per se, valet consequentia ad abstracta pr. ant. scire est cognoscere certo coe euidenter aliquid in se, non vero est cognoscere motu.n lacu adum quem o
gnoscere debemus aliquid in se; sed Logicus non cognoscit aliquid in se, sed tantum cognoscit modum, secundum quem cognoscero debet aliquid in se et erso Logicus non scit, nequeet est sciens ma. pr. quia scire modum qii construenda est domus v. g. non est construere domum in se,sed tantum est scire modum construendi domum in seimia pr. scire artem definiendi, enu clandi, wargumentandi non est scire aliquid in se, sed est scire modum, quo definire, enunciare, syllogetare debemus, cum volumus aliquid in se cognoscere Nota cum Aegid loc. citi quod licet Logica doceat, quod demonstratio debeat constare ex veris propriis, de immediatis, nunquam tamen assignat specialia vera, Pro pria, Mimmediata haec enim nomina s. vera, propria, immediatas ex quibus Logica docet demonstrationem constare debere non sunt nomina specialia, sed secundet intentionis, ec communia ad propria cuiuslibet scientiae a. cometricae, Philolophicae, &c unde docere demonstrationem debere constare ex propriis, id non assignare specialia propria , non est procedere ex proprijs, sed ex com
36쪽
munibus, ter consequens non est procedere dc monitrat lue. Respondc bis ortalle,haec omnia requiri in scicntia reali non in rationali, qualis et Logica Contra Logica non est scientia absolute et ergo nec est scientia rationalis jam a superiori ad interlus negative, valet conte lucntia ut non est animal ergo non cithomo pr. ant scientia absolute est cognitio rei per causam, quod illius est causa, c non contingit aliter se habere: haec enim ei dc finitio sumpta ex . post S ab omnibus recepta terminis in disputationibus debemus uti secundum com- aunem usum L d Logica non Rcognitio rei Ler causam, sed tantum
est cognitio modi,quo quis cogno scere debet rem p causam , ut dice-hatur ergo absolute non est scicntia. Insuper de scientia absolute procedunt rationes tactae,in adductae ex Aegidio. Ob i. Quidquid procedit ex veris , proprijs,4 immediatis generat scientiam, sed demonstratio est huius odi: ergo g crurii scicntiam. Hac est demonstratio logicalis cr-go Logica est scientia. Res p. ex Aegid .loc cit neg. sui sumptum, quia ille syllogismus non procedit ex proprijs primo intentionaliter, vel ex specialibus proprijs, scd ex proprijs secundo intentionaliter, quod si procedere per communia cuilibet scientiar. Addit Aegid dub. is quod ille, Timilcssyllogismi non sim demonstrationes, sed rationes quaedam accessariae conchidentes in secundis intentionibus,4 in terminis communi
bus non vero in specialibus, quod
Ob M Logica probat proprias passiones per propria principia, de proprio subicctoci ergo probat scimtifice: ergo est scientia. Rei p. dist. ant proprias, per pro pria , de proprio secundo intentio naliter concedo primo intentionaliter nego itermini enim assum
pti, licet int proprii Logicae, sunt
tamen tales secundo intentionali ter, re ideo vere sunt communes et
licui quartum praedicabile, quod est proprium ut consideratum a Logica est proprium secundo intentionaliter tannim,& ideo vere est quid commune ad propria cuiuslibet es
Ob. 3. Logicus cognoscit se sesere: ergo Logica est scientia. Dist. an cognoscit se scire aliis quid in se, seu quoad rem, nego cognoscit te scire modum , quo uti debet, ut sciat aliquid in se, cui gnoscit se scire quoad modum,con
Ob. . Ex Aegid in prol. Pri rum, Logica est scientia , est se cundum quid nobilior allis, e quia simul tradit scientiam,& modum scicndi ergo Resp. i. Aegidium ibi expresseta loqui de scientia communiter dicta, non de scientia proprie accepta tsuo loco ostendam. Resp. 2. Aegidium ibi loqui de scientia, qua scitur modus iciendi;
nam dub. 2. ait. Non cit inconu
niens quod Logica deter ne simul scientiam, modum sciendi, quia est de modo sciendi, di potes rere ficare seipsam, ncc in ea sciemtia,4 modus sciendi sunt duo, secl
37쪽
Logaea' Resp. ex Aegid quod proprie est modus sciendi regulans intellectum in acquisitione scientiarum, cum dicitur quod est modus sciendi,non est hoc accipiendum tormaliter,sed
obiecti uci quatenus est de conce tibiis,4 intentionibus crumis ex
uibus conceptibus accipitur mo-us sciendi; nam licet principaliter
sciamus ipsas res, scimus tamen eas secundum modum , quo sim in nobis conceptus, intentioncs earum; quia ergo Logica est de u. iusmodi conceptibus, ideo dicitur quod sit modus sciendi obiective,
Q aerea 3. An Logις vim sit scientia tRc. neg. ex Aegid loc citatis ob rationes dictas in addo ex dub. . in pro Eluncti quod magis de ficit a ratione scientiae, magis est modus sciendi , ut est utens , quam Hest doces; quia ut est doces habet aluuiod obiecium de quo conliderat principaliter , nempe conceptus rationis , da quibus probat , quae probare debet, ut v .g. probat dehitas passiones de syllos sino: ut vero est utens , non est determinati generis, nec est de aliquo obiecto principaliter sed tantum est qui dammodus sciendi , quo utuntur aliae scientiae in determinando de rebus aQuaeres. 4. An Ggica dorans, Eminens sint habitus realite distin- ΠιρResp. Astir cum Aegla in prol. Post d. II. N i 8. in prol. Elench. l. 3. 4. α ex his , qtiae in istis io
Et probatur, quia habitus disti
guuntur per actus actus per obiecta ex Aristici de anima sed Logica doces habet diuersos actus, diuersum obiectu a Logica vicate ergoliunt habitus distincti pr. mi. quia actus Logice docentis sunt tradere regulas de conceptibns ratibnis , probare de eis debitas passiones,per debita principiaractus vero Logica vientis sunt applicare huiusmodi conceptus rationis ad allax re S, formare syllogismos de
alijs rebus, qui actus sunt distincti,
Secundo , quia Logica docens generat in mente modum sciendi, utitur aliquando quibusdam aistionibus necessarijs , Logiis eis
r utens generat opinionem . utitur syllogismo opico Pergo non sunt idem habi uisci quia alias gen rarent in mente eamdem formali tem; habitus enim generatur ecli milibus actibus. Conlirmatur ex eodem quia , Obiectum Logicae docentis et te terminati generis , obiecetum vero utentis no est determinati generis, sed comprehendit objecta cuiuiuis scientiae, quatenus eis applicare potest praecepta Logica docentis. Insuper ut utens magis deficit a rati ne scientiae, quam et docens hoc ut
docens est magis speculativa ex Aegid in prol. Priorum ut utens
vero est magis pratica, quete omnia cum identitate habitus nequeunt consistere.
Qtiaeres. An Logica sit habitas
38쪽
dici scientiae, vel sunt rationales, merentur dici modi utendi scientiae autem rationales quantum ad praesens spectat, duae sunt s. Dialectica, e I lictorica, o ideo ex Doctore Logica cit speculativa. Probatur autem,quia habitus speculatiuus est, qui ritimate intendit contemplationem veritatis essed Logica ultimate intendit contempla intionem veritatis Dergo erat habitus speculativus: mi. pr. tum quia Logica impliciter inseruit scietiis speculati uis, quarum ultimatus finis est contemplatio veritatisci tum etiam quia finis internus Logicae non it extra ipsum inici lectum, nec intendit ipsum operari ad extra , sed tantum speculam, contemplari, in hoc enim consistituit Ierentia habitus practici, speculatiui,ergo e&c. Et licet ex vi Logicae cons ruatur syllogismus, non proinde tamen xvi huius iaetas extrahi pote 1l a linea speculativa, quia talis constructio non ordinatur ad extra, sed tan tum, vel ad interendam veritatem, si lyllogismus fiat in mente , vel ad eam exprimendam, si fiat in voce, aut scripto. Similitudinarie tamen, analogice dici potest aliquo modo habitus praeticus. Quaeres sexto . An Logica tradendo artem Dilogizandi deo monstrandi latur methodo demon. Rrattua fResp. ex Aegid in prol. post.
diab. 2. dub. 9. I c. I 6 cla I T. Negative. Probatur primo, quia artifex tradendo suam artem non potest ut organo alterius artificis, esii exempli gratia r sed demonstratio non est proprium instrumentun
Logici, bene tame syllogismus Dia-
lecticus, vel syllogismus simpliciter;
ergo Logicus tradendo artum d moniliandi non potest uti demonstratione, sed tantum syllogi sino; pr.mi. quia demonstratio dcbet pro-ccdere ex pro 'rijs primo intenti naliter, ut dicet ii est, quae non reperiuntur in Logica logismus,coro procedit per communia, quae in Logica reperiuntur, te ideo ei or sanum Logicae. Ergo, ci,ccundo, ea diib. 9 Ars demonstrandi se extendit ad omnem demonstrationem, non enim tradere tur ars demon lirandi, nisi arcturnotitia de omni demonstratione , et ergo talis ars non potest tradi demonstrative pr. conseq. quia qui
docet omnem demonstrationem a delictili term mis communibus omni demonstrationi: sed repugnat de. monstrationi,quod tradatur percomuni azirgo repugnat quod tradatur ars di monstrandi de monitrati
ue. Et notat Aegidius, quod aliud est dicere, aliud est uti, Logica dicit, .docet, quod demonstratio debet constare cx proprijs 'peciales tamen scientiae proprijs utuntur, cum quaelii, scientia procedat ex his proprijs, ex his veris Quae res septimo An Logiea diis uidιnda sit secundum tres operatis ones in ejectis pRos p. ex cgid in prol. post. Elench. quod cum Logica inuentali pro frictione actuum intellectus noliri, ne in cis accidat error, cram muniter sol ct in tres partes, iuxta tres operat: ones inici lectus, diu illi, nempe in lib. Praedicanuntorum squantum ad primam operationem; in lib. de Interpretatione, quantum ad secundam ex in libros artis no- α uaer
39쪽
uae, quantum ad tertiam. Docet tamen , quod per se loquendo magis diuidenda est secundum conceptus per tres operationes tormatos, quam lucundum ipsas operationes cum enim Logica proprie sit scientia rationalis, proprie erit de his, ad quae ratio comparatur, ut ratio et ratio autet , ut re duplicati ueratio non comparatur ad suos actus; cum hoc etiam conueniat alijs potenti se, sed comparatur ad conceptus per tales actus formatos, per quod distinguitur a caeteris potentiis ideo Logica proprie erit de
huiusn odi conceptibus per tres Operationes intellectus formatis, per consequcns prostri diuidenda,in ordinanda erit sc cundum ordinem horuin conceptuum; quia ergo intellectus notior per implicium typrilientionem tormat libi conceptum timidicem, ut cum apprehendit substantiam, tormat sibi per talemacrum conccptum inplicem, qui
dici potestra finiti, ideo prim pars Logicae erit illa , in qua agitur de simplicibus terminis,4 conceptibus,& sic prima pars erit li, Prs. dicamentorum, in quo explicatur quid significetur nomine cuiuslibet
Praedicamenti ex qua explicatione Pollumus debitos conceptus de eis
formare conceptus iam formatos, rebus quibus competunt, debite adaptare. Sic etiam , quia intellectus noster per compositionem in diuitionem, nempe per compolitioncm praedicati cum subiecto, per diuitionem predicati a subiecto, tot mat ubi conceptum complexum, qui dicitur e nunciatio,ideo secunda pars Log cae erit illa , in qua agitur dei nunciatione,&uic secunda pars
erunt lib. Perhicrmeniaraim, in quibus dirigitur intellecius in coniungendo, vel remouendo praedicatum
a subiccto, d quia per discursum a principi j ad conclutiones format sibi conceptum illatiuum , qui dicitur syllogismus; ideo tertia pars erit illa, in qua agitur de syllogismis, ut sunt omnes libri artis nouae, in quibus instruitur intellectus in syllogizando minserendo conclutioncs
ex principi js. Libri autem artis nouae diuidendi sunt secundum diuisionem syllogiis sticam et syllogismus enim dupliciter potest conliderari, vel iimpliciter,
vel ut contractus: li sumatur simpliciter, sic determinatur de eo in lib. Priorum a sumaturit contractus νhoc erit dupliciter, nam vel erit co- tractus ex necessitate materiat, uic determinatur de eo in lib. Post veIest contractus ex habitudine locali,
hoc dupliciter, quia vel talis habitudo erit congrua, ut in ea possit saluari forma syllogistica δε sic determinatur de eo in lib. Top. vel erit incongrua, ut in ca non possit saluari forma syllogistica, sic dcterminatur de eo in lib. Elenchorum. Ex quibus habetur totius Logicae diuisio, ordo Est tamen diligenter obseruandum cum Aegidio in prol. Elench. diib. I. quod omnes isti libri, ter
consequens tota Logica, non sunt
de actibus intellectus, sed de conceptibus formatis per tales actus;
v. g. liber Praedicamentorum non .est de simplicium apprehensione , seu de actu, quo intelligimus substantiam, sed est de conceptu,quem sibi format ratio, ex eo quod intellisu substantiam; unde 1 substantia
40쪽
non significat actum , quo telligo seco intest esse aliqua difficulta, an substant. am ic ligni cicat concep nimirum talis finis sit utrique ph tum formatrum in intelligcnuo lub losophia parit, i. contemplativae,&stantiam, cuic de alijs ih f;omnes morali, adminicularit Voluerunt ergo sunt lac conceptibus formatis enim quidam finem extrinsecum peractus, non de ipsis actibus, ex Logicae esse tradere regulas di sce per consequens tota Logica est de nendi verum a talso, sic inseruia concepti us per tres operationes re scienti j speculati uis, discere formatis, de ipsis volo operationi nendi hones a malo, cita admini-
hus non est Logica, sed Philolo culari philosopli armorali.
phia , quia de eis c terminatur inta. Dico tamen cum egi d in prol. libris de anima. Et licet aliae scien post diib. I 2. Logicam in letali rotiae reales possint esse aliquo modo tantum scientijs speculati uis, atque de his conceptibus , haec tamen est adeo externum finem Logicae essedisserentia inter cas,& Logicam, disccrnere verum a falso, non ver quod aliae scicciae lunt de ipsis, quo honiim a malo. Probatur primΘ,
ad substrata, Logica vero est descis, quia Logica per se formaliter
quoad secundam intentionem, v g. versatur circa res, ut habent esse co-Genus, ut dicit secundam intentio gnituma ergo per se, formaliternem conlideratur a Logico ut dicit non potest nabere pro sine, nisi di animal substratum secundae inten scernere verum a falso, non verotioni, quod ei prima intentio con bonum a malo; pr. conseq. quia ve-
sideratur a philosopho Item aliae rum,in falsum uni in intellectu;bo- scientiae sunt de huiusmodi concep num,4 malum sunt in rebus et ergo tibus, ut sunt lignificatiui rerum; honum in malum sunt extra sphin Logica vero est de cis , ut sunt in ram formalem Logicae, ter construmenta iuuantia intellectum ad sequens Logica formaliter noni intelligendum, ita Aesidius introl. est ad bonum,& malum se exte Elench diib. 8 derc,primum ant patet, quia Logica en de conceptibus rationis, qui f. s. sunt in intellecti,4 formaliter im-D Causa Finali Logica . portant esse cognitiim, vel esse per cognitionem productum.
DVpkchns in Logica ex Aegi Secundo Arist. M post. docet ex
dio lib. 'niuer c. I. conlide syllogismis colligi concitationem rari potest, s finis intrinsecus. veram vel falsama non vero b finis extrinsecus: Finis intrinsecus nam,vel malam Iin ex eodem enun-
est cognitio ipsius Logicae de abso ciatio evi vera, vel falsa, non hona, tuta explicatio tui subiccti, quem vel malaci ergo Logica non potest fine allecutus fuit Aristoteles, dum per se inseruire ad secernendum bo- Logicae libros absoluit, addisccn num a malo , sed tantum verum ates totarn Logicam, talem finem as, falsis.
sequuntur . Finis extrinsecus est Tertio ex Aegidio ne intellescius scientijs inseruire. De fine extrin erret in scientiis moralibus inuenta