장음표시 사용
371쪽
memoria recrudescit Cum ergo multos iam dies modestum illud contumeliae genus tenuistet , & aures sanitatis augurio tamdiu verberatae fatiscerent, nec improba tamen salutatorum tempestas detonaret, humanissima tandem inhumanitate defatigatus, & fractus, statui solum vertere; ne si diutius haesis em, quotidiana conuiciandi licentia, quam fecisset urbanitas, vapularem; & abactam paulo ante febrem,intempestiuum officiosae exprobrationis frigus accerseret. Neapolim tenui; urbem multis
nominibus plane regiam; sed ciuium potissimum humanitate thspiciendam; qui nobili morum elegantia, admirabilem illius coeli, solique temperiem ita
aemulantur, ut vincant. mox Genuam
appuli; ubi quoniam cum libero coeli haustu simul etiam valetudinem imbibi,
apud me ratum, ac fixum exinde suit,ad corporis aegritudines edomandas, essi cacissimum ab animo propinari mihi pharmacum, libertatem. Hic enimuero totus ad otium in urbanissimo suburbano compositus,cogitare mecum serio cepi, Ut qui naufragia metiuntur a littore , ecquid sibi tandem molestissimum
illud valetudinis votum vellet, communi omnium, non tam Voce, quam
acclamatione susceptum, valetudinem
372쪽
Prolusiones Ethicae 3 et Icura diligenter; neque enim temere aliquibus excidisse , quod constantea usurpabatur ab omnibus, Opinabar. Atq; ut multa, eaque ingentia obue sarentur animo nomina philosophor rethorum, poetarum, & Platonis in prumis,qui sanitati litassent. ego tamen,qui patrio libertatis genio hoc etiam acceptum refero, ut in studijs doctrinarum in aliena verba non iurem; ineptissimam esse valetudinis curam, viroque philosopho prorsus indignam,tacita mecum cogitatione decreui. Quod si vobis hodierna dissertatione, ut auguror, approb.
uero N. N. nae ego peregrinator rQ-gius Platonici militis e pyra rediuiui λου tertiam vincam, & valetudinis desiderio usq; ad aegritudinem anxias mortalium mentes, inani, ac prope turpi sollicit dine liberabo.'Age igitur sodes, valetudinem curandam diligenter, illiq; mai ribus hostijs, hoc est melioribus animi
Votis, operandum censes . an quia nulla contingere potest humanae vitae, sine s nitate iucunditas' an quia obtorpescenSper corporis aegritudines animuS, Valetudinis beneficio quodammodo conualescit, & ad summa quaeq; connititur λhoc enim duplici veluti cardine, totam curandae valetudinis diligentiam verti, rectu viri sapientes arbitrantur. Atqui
373쪽
hoc ipsum est, quod ego, Plutarcho da ce, iamdudum molior; nimirum tam vutae iucunditatem, quam animi ad magna eluctantis impetum, valetudinis cura penitus labefactari, atq; concidere. Sed negotium mihi subito male seriata ganeonum natio facessit, quae curam omne valetudinis curarum omnium abdicatione metitur. Haec enimuero rata non labi vitam, si labentem ipsa non sentiat; ad uersus impendentium morborum vim potius secura,quam tuta, animum cogi- tationibus, hoc est usura mentis, absolvit: ut corpus interim,veluti in foro statua quod Euripides lamentatur in Electra hominis nihil reserat, praeter speciem; animam autem per incogitantiam vanescentem, nec habere se intelligat, nec queratur. Hinc medicorum filijs v lere cum sua valetudine iussis, coquos adhibet in consilium; adulatur palato, non stomacho; adlatrantem temporis voracitatem obiecta deliciarum offa co-pescit aetatis fugam torpore deuincit; pestilentes coeli haustus, prosusa raterni ingurgitatione, aut deludit, ani diluit. Quid multa e valetudinem tum maxime se curare sibi persuadet,cum minime curat . Verum hanc ego vel hominum, vel temporum faecem,per haras Epicuri scede proiectam, ne cogitatione . quidem
374쪽
Prolusiones Ethicae. 323 vestra dignandam censeo AA. quae vi cumque sanitatem voluptatis lenocinio venetur, Voluptatem certe per summam imprudentiam, sanitatis pretio mercatur . 'Docuit id diserte satis, apud Laertium, nobilis sapientiae scurra Diogenes, in eos de more iocatus, qui superis
pro valetudine Vota narrantes, caenaruintemperantia valetudinem obterebant. cuius in sententiam Persius senator munime pedarius, sed morum censor, non
tam pedibus inisse, quam capite dicendus est.
Poscis ope neruis, corpusq; fidele senectat Esto age, sed granos patinas, lucetaquo crassa iam ere bis superi vetuere, Iouemque
Culinarios ergo mystas, Voluptae sacrificulos, inter samum, nidoremq; popinarum relinquamus ; qui quamlumlibet oscitentur potius, quam loquantur,spirare fortasse pollunt, vivere profecto nopossunt; nisi si vitam solo halitu metiuntur ; quem ubi semel efflauerint, aut homines, aut inter homines esse iam desianent . At de illis ego disputationem institui, qui sibi vel hoc nomine blandiuntur,quod in curanda valetudine laboriose seriantur, sapienterq; desipiunt. Hos ego Quos valetudinarios in posterum
375쪽
32Φ Aug. Mascardilicet minus idonee nominabo hos inquam aio iucunditatem omnem, atqUChuius usuram vitae, superuacua sanitatisicura corrumpere. Harmodicum narrat,
in libris de Republica Plato; atq; ex eo in Rethoricis Aristoteles, virum in remedica usq; adeo inclytum, ut Hippocratis praeceptor apud posteros audiat, tam minutam ac religiosam in valetudinis curationem operam impendisse, ut inter mortis metum, & cruciamenta vitae, sanitatem quam solidatam cupiebat, euerterit; & pro vitae incolumitate, lentae sibi, hoc est molestissimae tractu mortis conciliarit. Verum hoc diuinitus sorte contigerit, ut prima artis medicae semina tunc temporis erumpentia,experimento tam nobili maturescerent. Ego sanὸ Harmodico plurimum tribuo, qui tuendae valetudinis doctrinam pexiculo redemit,non alieno, sed suo . Quod vitinam intelligerent e medicorum grege non pauci, quibus non impune tantum, sed etiam cum lucro stat hominum laniena: humanius profecto cum a grotantibus agerent; quorum sanguinem non raro ad crudele artis experimentu Asculapio libaqt, sed pergo. Quid de Artemone statuemusὸ hic ut apuJ Plutarchuyleraclides Ponticus memorat,machina
tor alioqui ingeniosus , ta superstitiose
376쪽
Prolusiones Ethica et svaletudinem procurabat, ut domi sere semper desidiose languesceret. quemadmodum enim palliu usu cito deteritur, sepositum seruatur diu, ita vitam producturum se quam longissime confid bat, si vitae usu quam longissime caruisi sit . Percipitis, opinor, admirabile sui-lide philosophantis acumen. Quod si tandem. domo exeundum esset, ne quid sanitatis e capite male sano, ambientiSaeris intemperies decerperet, aeneo clypeo, per mancipia superne suspenso,
protegendum erat . an non capitala εα-lo odium in*xerat, qui aduersus coelum sere caput armauerat Θ o vere durum c
put, & nulla arte domabile. efferebatur autem lecto pensili, ne illum pedibus
more hominum, ambulasse suspicemini I. Verum humili, & quod propemodum terram raderet: ne forte sublimius inuectum repentinus ad terram casus afflige- l ret. Et huiusmodi portenta hominum, quae non trahunt vitam, sed trahuntur avita,iucunditatis aliquid delibare si possint, audeant, si audeant, possint Ego
sane, ut antiquioribus interea parcam,&historicorum monumenta non vexems dum Valetudinarios domi nostrae natOS, adultosque contemplor,in sanitatis cura semper ancipites, & cunctabundOS; Omnia quasi in hostico circumspectantes, iudem
377쪽
fidem nec sibi, nec ali)s adhibenteS . an-XiOS , patientes, uno verbo morienteS,
nullum esse statuo genus hominum, in hac mortalitatis palaestra, magis exercitum,& a vitae tranquillitate, quam quOtidie angoribus emit,quotidie distrahit, langius ablegatum. Aduertite quaeso, animum diligenter, & insanarum cogitationum vestigia, per otium prosequamur . Primum ergo coelum libeat intueri ; in quo quid sole, vel ad ornatum Pulchrius, vel ad maiestatem nobilius, vel ad oblectationem iucundius, vel ad utilitatem fructuosius e & tamen Valetudinarius, veluti in perustis AEthiopum regionibus recoctus, totius fontem luminis conuicijs, iniurijsque proscindit. Illius radios uniuerso terrarum orbi salutares,tanquam uni sibi senestos,nouus hic Python declinandos putat. AElium Pontem cinale ominatum, & plane sacrum flagitiosis ceruicibus nomeno Vni ca solis carnificina sibi metuendum detestatur;& si quando ita vel ratio,vel necessitas iter instituendum praescribat, Vt nolens, volens impingat in solem, tunc enimuero,quasi qui dira omnia expeμet stinui, & fugiat, obuoluto pallio capite, quam cellerime proripit sese, nec ante consistit, quam extra solis tyrannidem, umbrae monitu st Videat quasisse. Eu
378쪽
Prolusiones Ethicae. 327 molpum iurare, insani spiritus recitatorem , Operto capite coniectos,in se lapides declinantem. Quid quod certa viarum non compendia, sed ambages, in quas sol radios non insuauet,ex Geogr
phorum scilicet praeceptionibus,hac vn in urbe sibi dispensat, ac suis; ut libello duce , c Sibilla: splium puta,nam umbras adeuntibus praeito in ipso meridie, canicula ne quidquam adlatrante, spectante sole, sed inconsulto, aestiui vim caloris eludati Nec de luna meretur meliuS, quam quoniam humidum sidus,& suo-xibus imperans quos graeco vocabulo catarros dicimus medicorum natio iampridem appellauit, non auersatur modo,sed curiosius obseruat. Illius sci
licet incrementis,& decrementis augeri, aut minui corporis siccitatem; alternis cieri motibus humores, atque aestuare cum mari dolorum aculeos modo cru- descere, modo retundi. Infelix vel hoc nomine , quod ad luna lumen, in tanta rerum omnium vicissitudine, nunquam
illi crescit ingenium, nunquam sollicitudo decrescit. Nam de gregaria steli rum plebe, quid dicam ξ Hanc vanissimis, & pene magicis Caldaeorum charaeteribus mancipatam prius, sanitati suae famularem confidentissime credit. Qua
379쪽
3 et 8 Aug. Mascardi& ipsis quodammodo stellis praegustantibus,cibum capit,aut bibit; quae inter
bibendum elato lumine consuetudo, in magnorum Aulis principum ideo ino- leuit , ut ambitionem in obscuro latere non sineret, sed in oculos, clarissima taedarum exprobatione, etiam nolentis in gereret .) Domo nunquam egreditur , nisi fausta praeeunte stellarum luce,quasi honorario ephaeborum satellitio viam videat; nullum aut opus aggreditur, aut
iter ingreditur, nisi postquam siderum oracula sciscitatus, illud renuntiatum videat valetudini salutare superbissimuanimal, quod illustrem caeli militiam, suis c diuina illa statione deliramentis excubare, sibi gloriose mentitur. Sed ecceto tandem insanientem deuocemus,&sispendamus in aere. Hic enimuero, lituo non augurali, sed medico, diuersas caeli plagas partitur, ac dirigit. Illam capiti pestilentem, hanc exitiosam pe- .etori aliam stomacho grauem; pedibus aliam perniciosam ; aliam' vaporibus
densam; aliam ventis obnoxiam seuere denuntiat. Diceres illum non de una Cademque urbe, aut etiam urbis parte, verum de Aphrica, vel littorali, vel mediterranea di1putare. Nec ventOS ego ventosa loquacitatis illecebra nomina
'i ; nam si quid ς in quo ingeniose Va-
380쪽
Prolusiones Ethica. 3 2 9letudinarij desudet industria, in eo certEnautarum omnium solertiam superauit, quod non nomina tantum ventis imp
suit,sed eorum naturam, ac vires quod proprium sapientis esto penitus introsipexit. Hinc ab Aquilone pleuritidem exhorrescit; ab Austro grauedinem metuit; capitis vertigines suspicatur a Ca cia; anginam timet a Coro, lippitudine diuinat a Lybico; diarrhaeam formidat a Zephiro : & quemadmodum inter sidera solos scorpios, serpentes , ursas praecla
rus calamitatum artifex intuetur,' ita
etiam a ventis, siue Tropaei sint, siue Apogaei,semper naufragium vexetur; ne scilicet eorum impetu sanitas ad aegritudinis scopulos allisa frangatur. Quod si ab aeris turbis Icaromenippum ad mensae tranquillitatem, vel cum Trimaliacione traducas, Tantalum videbis inter opiparas conuiuiorum delicias famescentem; in medijs nectaris Qntibus cnectum siti. Neque enim promiscue vivit, sed cum delectu; novumque adhibet temperantiae genus,priscis sapientibus hactenus inauditum, a nuperrimis valetudinis curatoribus excogitatum a qui cibum, potumque genium defraudantes suum, unciatim, ut ait Terentianus Geta, distribuunt, & famem, sitimque ita quotidie nutriunt, .ut semper