Augustini Mascardi Romanae dissertationes de affectibus siue Perturbationibus animi, & Ethicae prolusiones. Nunc denuo typis editae

461쪽

oo Aug. Mascardificemque subtraxit; credo ne ad fures exterrendos sulmen Ioui cuderet faber: patris vero voluptatibus ancillatus,non falsum modo Amphitruonem falsus S sa comitabatur,sed iuuenculam centum Argi luminibus vigilatam auertit, ins

tiabili errantique Iouis sui libidini , hoc

est sanctissimo numini scilicet, immolandam . Dormituriens nescioquis, ac semisomnis de Colophoniorum gente, iuratus Orientis, occidentisque solis iniamicus, noctes, diesque uno somni vin- cplo colligabat λ sed duas etiam noctes,

ait, praeclare Hieronymus, Iupiter c Pulauit, ut magnae fortitudinis Horc leS nasceretur. Ita ne vero Θ Eo impudentiar, insaniaeque processimus, ut sic Ieribus e coelo & patrocinium petatur ,& concilietur auctoritas λ tua tibi crumina satis execranda non sunt,nisi Deos ipsos in eorum societatem voces 8 Rapitiosus esse non potes nisi tecum sit scelerata diuinitas Θ ita ne foeditates

tuas Deorum exemplo consecraS, ut

Deorum sanctimoniam tuis moribus scedes λ innocentiam tibi tueri non licci,nisi detegas numinum turpitudinesΘhoc uno humana probitas nititur testimonio, si diuina accusetur improbitas ean nouo atque illo immani crimine reliquorum constabit impunitas criminum

462쪽

an scedam nominis labem infamia n minis redimes e hoc unum ergo deerat, ad acuendas mortalium cupiditates, ut Deorum exemplo erudirentur ad se

lus Θ non satis in hominum membris lubidines aestuabant, nisi noua, & quidem

e caeso delapsa vis flammae exaggerared incendium P nulla criminum foeditate interris laborabat genus humanum, nisi caesi etiam sentinam penitus exhaustulant Verum hac super re non neminem mihi audire videor argutantem, quid tam multa, & quidem cum stomacho aduersus mortalium excusa tiones , superuacaneo religionis studio congeruntur, si diuinitatem iocularem illam, atque factitiam, non veram, sanctamque traducunt e licuerit olim mimicum vere coelum contumelijs Onc-xareor, quando Deorum pleriq; emptam

flagitio diuinitatem , flagitio chstr

hebant: & ne per inanem apotheosim coelo donati, seriari a viiijs cogerentur, inhumanas humanorum scelerum colonias in coelum provide transcripsere: ne autem solitarie , atque ab hominum

conspectu subducti verecundius, sanctiusque peccarent , in extimo coeli ambitu, Aquarios, Vrsas , Aurigas, Aquilas , Olores, & mille huiusnrodiscedissimarum monumenta libidinum, sidereo

463쪽

Aug. Mastardi sidereo scilicet charactere descripta voluerunt : ut Inde tanquam e pensili, ad artis professionem, argumento, prostare in coelo vitia omnia, mortalium

imitatione venalia disceremus; caelumq; nihil aliud esse, quam turpitudinum officinam. At nos puram,& illibatam veri numinis maiestatem omni sanctimonia sanctiorem adoramus: si quid autem humani accidat, ut homines sumus, a virorum virtute praestantium moribus

vitae documenta mutuamur. Audiomam& olim in hanc sententiam tibi praeivit Ambrosius : ct de scripturas diuinis Iste quenter ponit exempla, quibus iussos in

culpam perhibet incidisse dicens , si forte in supris fuerit deprehensus , ct Abraham

cum ancilla concubuit, ct Dauid alienam adamauit , ct sebi adsciuit uxorem.: Quis ergo animum iracundia tumentem, &vindictae cupiditate praeserocem, salutari admonitionis suauitate compescet,

dum sub Achillis clypeo delitescens , Achillis hastam furiose contorquet e

Nimirum Homericus ille Graecorum Heros, ad Asiae conflagratione ultimam educatus impatiens contumeliae, atque

Agamemnoni iuueniliter insensus, & de Ilio exciso victoriam toto decennio distulit, & Graecorum Principum Iegationes elusit ι vi gentis suae calamitates irrisit,

464쪽

prolusiones Ethica . 6 3 irrisit, donec iracundiae suae multo populorum sanguine, & regis ipsius poenitentia litaretur: ego vero vilinimicapitis iniitrias non ulciscar Ebriosum hominem, & cadum merum, hesternas semper vini iaces inhalantem ad frugalitatem reuocare qui possis, si cum ML-cedonum rege discunabit , & Alexandro maioribus poculis propinat Θ an nota inclytus ille Regum domitor,terrorque

populorum , bibulo quocumque bibacior, vini dulcedine tam sitienter abusus est , ut quem tot itinera es, tot pxasia, tot hyemes, per quas victa temporum locorumque difficultate trai1sierat, tot flumina ex igia to cadentia stot denique maria tutum dimiserant ad Herculaneum, & fatalem scyphum tanquam ad intemperantiae scopulos nauisagum alliserit temulentia P testis hospitalis mensa carissimi paulo ante capitis cruore respersa ; cuius sceleris

postquam crapulam edormisset sibi

conscius Rex , mori fortasse voluit,prΟ-

secto debuerat. quid multa perfidiam

tuetur Annibal , Sylla crudelitatem excusat, ambitioni patrocinatur Caesar,

fraudes Lysander defendit, imprudentiae Crassiis adulatur, nulli denique sceleri patronus, & quidem magni nominis

deest . Fertur

465쪽

Fertur Prometheus addere principi Limo coactus particulam undique Defectam ,& vulpis calliditatem, & canis rabiem , & asini tarditatem,& saeuitia tigridis,&pauonis ambitionem, -- ct infami leonis

Vim stomacho apposuis; nostro;

atque ita excusationis argumenta mo

talibus suppeditasse, ut quoties prinlapsus quis in rabiem cotumacius efferuesceret, canem accusaret: inditum sibi: quoties fraudibus circum leniret innocentiam, innatam vulpis astutiam causaretur rin pauonem superbiam, crudo

Iitatem in tigridem, stuporem in asinis, bestias nempe a Prometheo immissas sibi, opportune rei)ceret; ipse interim innocens, purusque sceleris haberetur. O simulachrum totius improbitatis collatiunm l o ingeniosam in excusati nibus concinnandis insaniam l Vides ne paulatim te a Dijs, decremento mirabili, delapsum ad homines , sat esto ad bestias degeneri traiectione descendisse λAccipio tamen conditionem, ut libet; Vnumque interea paciscor, de quo ubi

cCnuenerit inter nos, ex condicto transacta res erit. Ais magnorum virorum

exemplis si quid nobis humanae labis adli rescit, purgari , atque excusari posse.

466쪽

Prolusiones Ethicam 'o sposse. bene est : hinc ergo incipe ius ioculos tibi effodiendos prςbe: Homerus

scilicet oculis captus arcana philos phiae atq; poeseos acutius Vidit omnia ,

quam vaccam suam centu oculis Argus.

nasum malleolo introsus deprimi sine , ne ad dimensum vultus emineat: Socrates enim praeclarus ille Sophistarum arbiter, ac magister, retrusa sapientiae cubilia simis naribus sagacius odoratusi est, quam nasutus ille, apud Martialem, omni Rhinocerote prolixior. Patere ceruicem in sinistrum humerum ita distorqueri, ut coelum velis, nolis, aspicias : nam Magnus ille Macedo obtorto in laeuum humerum collo, in coelum dis uinitatis cupiditate violentius trahel batur, quam Atlas illud irretorta ceruice sustentans. Linguam exere, si non radicitus extirpandam, praecidendam saltem ex parte, ut balbus fias: quoniami naturae daemonium Aristoteles inter frequentes linguae offensiones elegantius loquebatur, quam quiuis e sorotabula sermone humido, ac lapsabundo

audientes exurdat. Atque ut omnia uno

ictu celerrime conficias, fabriles aduocalacertos, qui magno nisu securim in caput impin3ant: neque enim e Iouis capite,nisi a Vulcano strenue uulnerato

Pallas emicuit sapientiae Dea. Intelligis

467쪽

os Aug. Mascat dine peritissime excusationum fabricator, quam duros ad imperitiae lapides vitreuoffendat artificium ξ Intelligis quas v ritatis exuuias obiecta impudentis nube complectaris , dum veritatem amas Ixion infelix t Virorum eXempla praestantium mortalibus diuinitus concessa non nego sed quae industriam exacuant,

non retundant; amoliantur vitia nor excusent. illa ergo ut aliena, curiose; ut

in rem nostram , diligenter; ut admiaxanda religiose scrutari decet. Vpi aututam multa suppetunt argumenta vi xutum, ijs per incogitantia posthabitis, nescio quas famae labes, ad excusationem criminum , in veterum annalibus contemplari , hominis est caecitatem suam nuperis solis maculis excusantis quaS tamen maculas tam alta luminis

caligine sol obduxit, ut illarum sine tubi praesidio, oculatus quod giunt , testis esse non possis.' At nulla in posterum a maioribus ex cusatio repetatur 3 an non temporum culpa tam multa pescantur in dies, ut plerosque videas non suo, sed saeculi scelere nobilitatos hinc Hesiodi lacrimae ferrea se natum aetate, quam ipse sibi βnxerat conquerentis ; hinc Homerici Nestoris, tunc maxime id agentis,

468쪽

Prolusiones Ethicae. 6oyexacti retro temporis luculenta la datio , qua Pirithoum, Dryantem , Cameum, caeterosque duces bello inclytos supra omnem aetatis suae virtutem

Extulit; ne Achille quidein, quo cum loquebatur, excepto hinc jenile apud Virgilium Euandri votum, toties repetitum , toties repetendum .'

O mihi praeteritos referat si Iupiter annoslFuit scilicet artas illa, quam vere he-xoicam dixeris , tam uberi virtutum omnium prouentu selix, ut uniuscuiusq; vita morii disciplina vocari posset ; inde

Praeclara illa non tam hominum, quam sapientiae nomina, Socrates, Cato, Tr sea, in tanta saeculorum vicissitudine hactenus immortalia. Nunc autem, siue quod estaria iam natura rerum abortire

Potius, quam parere consueuit; sive quod hominum natio corporis viribus iam desecta, senium etiam virtutis admisit, ita plerique vivunt, Vt communi , receptaque socordia , omnem aliter vivere cupientis diligentiae aditu intercludant. Qui enim solitariam vi tutis insistas viam,dum te alio temporii

licentia nolentem,obnitentemque com- ipellit Θ an solus extra turbam inuidiose sepositus, obsoletos priscorum mores ,

atque ipsa dissuetudine peregrinos infundes in patriam Θ

469쪽

. m. Mascardi uui quaerit Tatios veteres, durosque sabinos sHic posuit nostra nuper in urbe pedem. Romanorum laticlauum , Gmcorum pallio sum purpureas Persarum tunicas, Medorum stolas, abollas AEgyptiorum ex Taprobana syrmata, nostris hisce temporibus reuocare si velis , aegre admodum irridentis conuicia plebeculae declinabis ; & mores tamen priscos tutius io luere te posse considis e Vitam ad taculi genium, gustumque prudenter attemperandam esse, vel inde liquido constat,quod si gloria virtutis eximium laudare velimus, tanquam aetatiS prodigium. & a nobis penitus alipuum, hominem dicimus probitatis antiquae,

non nostrae. Satin ne sanus es, qui nugaces has temporum excusationes, e rore publico, ac tralatitio, intex re centia aetatis tuae meditamenta connu

meras λ at si Hesiodi,ac Homeri,ne dum Virgilij taxulo paulo ante adhibitas fatebaris , an non in tempora, quae ab historicis heroica nuncupantur, inciLderunt, hoc est sub ipsum Troiani belli

exitum, omni graecae literaturae vetustate vetustiorem λ Quid ergo nobis carmen inertissimum, & vanis tot saecularum vocibus recantatum toties,atque

protritum e cortina desidiae, e tripode lauia

470쪽

leuitatis,nouitium praeteritarum rerum oraculum' - effundis λ. Verum cominus quando licet congrediamur. Socratem , Catonem, Trastam, terrestria qivedam numina, ad causae tuae firmamentum nominasti. bonum factum: neque enim ab omnibus antiquitatis fastis eximes iii: rem tuam nomina sanctiora, quibasi erudita posteritas reuerenter assurgat.

Sed tuo te gladio iugulasti proterve . In

, ea siquidem tempora Socratis virtus

impegit, in quibus, & Aristophanis

petulantiam in theatro, & Xantippes contumelias domi, & Meliti calumnias in foro, re tyrannorum serui am ubique; & Atheruensium crudelitatem in carcere,& cicutae violentiam in poculo, admirabili cxcelsi, infractique . animi constantia testaretur. Egregius autem Cato, certius sapientis viri exemplar, quam Vlysses, & Hercules Pompeium, Caesarem, Crassumque habuit,quos pro Reipublicae incolumitate lacesseret; Lentulit sortitus est, cuius ore improbo inter orandum publice conspueretur; cum Vatinio contendit, cui in praeturaepetitione posthabitus, Comitiorum fla gitium repulsa probaret I populum passiis est, cuius surore sibi detrahi j pogam, caputque cerneret OriS purgamentis aspergit publicos patriae hostes

s de