Augustini Mascardi Romanae dissertationes de affectibus siue Perturbationibus animi, & Ethicae prolusiones. Nunc denuo typis editae

491쪽

verum ne urbis unius, aut Aulae causam agere videamur , latius orO VOS, nostra sese effundat oratio; ut omnibuS, quando licet,lelis improbitatem exarmemus. Locorum aiscviti esse non hominum. Vetulam Harpastem narrat in Epistolis Seneca, ridiculam paternae haereditatis appendicem, postquam via aetatis, vel fortunae vitio intelligentiae lumen amisisset, ulis etiam corporis captam esse: quid enim oculis indigeret, cui iam oc-e1derat sol λ haec autem fatua, cam lacubiculo deam viam, viam non tam pedibus iniret, quam manibus prenia xet, ac quaereret, suae tamen caecitatis ignara, cubiculi tenebras calumniabatur & pedagogam struin subiicie, vemigraret, Orabat, domus scilicet, non sitae Pontis caliginem auersatae. O quo

ties densam, quam circum rimm animo , Vitiorum noctem, ut accersitis ad excusationem loci umbris extenuemus,

intendimus i neque enim mentis caligo Ioci obscuritate discutitur, sed augetur. animus vero ill ulti ibus verae virtutIS r di)s imbutus vel inter C mcrios luce, quam semel imbibit, retinebit. Praeci re apud Plutarchum Thales Milesium Alexidemum tyranni filium tum maxime ferocientem, oratione compcscuit. Cum enim is e camaculo se furiose proriperet,

492쪽

riperet, quod locum non satis, ut opia nabatur honestum, in conuiuio iussus esset occupare; hominem a turba sedi ctum comiter obiurgauit Thales, quod indignitatem loci ad se pertinere stultissime iudicasset. generose siquident, ac sapienter Laconem iuuenem choragicontumeliam declinasse, qui postremo in chori loco constitutus, non modo iniquitatem iudicij aegre non tulit,sed prae laeto potius boliam mentem serio gra tutatus est, quod eam potissimurn abiecti cohonestandi loci rationem ini)sset. Nimirum nulla nos ad virtutem loci dignitas trahit; nulla ab virtute loci turpitudo nos reuocat. Hoc unuma nobis

sed luculentum inter fortunae dularia solatium est , quod bene conititutas ani mus, quamlibet in partem versari se , nullo negotio sinit, erectus tamen, soli diis, alacer,sibi collans, & semper excelsus. Quod ergo ancipiti rerum humanarum turbine circumactus, atque humili depositus loco, in lubrico Aulae culmine sui picit immerentes, hoc illa

non more vulgi, alienae sortis ludibrium putat, sed suae tyrocinium constantiar, sed diuinae consiliam prouidentiae. Quiῖ enim cum paupertate rediret in gratia , nisi sapientiam raro trabeatam, saepius

pannosam in sordibus coluis et Q Quis

493쪽

q22 Aug. Mascardi Virorum principum aulas, humanae dia vinitatis augustate , Persicis non ador rei obsequijs, nisi animus virtutis ingenio ad omnem magnitudinem effictus, vel Diogenis dolio, vel Anacharsis tuguriolo litandum potius esse didicisset eQuis pretiosa ambitionis pericula, periculis, angoribusque non emeret, nisi sapientiam intellexisset expositam omni bus, morum innocentia, atque animi demissione venalem e Quis denique humanae gloriae currum, temerarius aulicae vitae Phaeton non optaret, nisi prudentiae monitu , alieno doctus infortunio

quae omnium beatissima disciplina est

plus timeret calamitatis in lapsu, quam speraret selicitatis in cursu ζ Nec tria Phaetontis rotas imprudenter impegi :insanus si quidem adolescens,quam inter mortales diutiuς traduxisset vitam, in ipso immortalitatis regno immature proiecit: & quasi Ionge positas vitae

metas attingere, nisi sero aetatis beneficio non posset, ipsos solis equos votorum importunitate conduxit , quorum pernicitate properaret ad mortem ; Ve- tura sane miserabili, quae aurigante luce incurrit in tenebras: ut hoc etiam casu erudita mortalitas, non locorum,

sed animi vitia fateatur. Et sane ita seres habet, Auditores, immanes illae Gi-ggat

494쪽

Prolusiones Ethicae . q23gantum statuae in prosundam vallis planiciem depresis, a magnitudine non d generant , quam in ipso Olympi , aut Caucasi vertice superbius ostentarent. Stirpium sint fata istae, non hominum ς vi ex telluris ingenio vel frondeant, velarescant; virtuS prOPriae tanturaculturae patiens, foecunditatem, quam in alieno solo non inuenit, non desiderabit in suor excoli modo se animus patiatur, nec peregrinos imbibat succos. Quid quod ne arboribus soli genius semper fatalis est Z regionem narrat in geographicis Strabo, quam combustam appellant, exangum, exsuccamaorridis is, per vaporibus aestuantem .. .

. t licet infectus terram decoxerit ardor PVaut aritq; amplos peItis Lipa rei ractus Vinea combustaei se subtrahi una mirus, Et laeto grauidos extollens v tice ramos Irrigat ardentes lenaeo nectare rupes Vt mirandum nodi sit, si sterili etiam Ioco, & contumaci, virtutis germina sobolescunt, dum in ea terror macie, solique protervia , . vitis tamen ramos felicite explicat. Solem vides, opinor a

quid autem videas si caecutis in iole ρ

sol ergo utcumque radijs cloacaS , cas- numque perfustret nunquam tamen e sterquilinio sordidus, o carno lutulentus emergit. maior est diuinitas solis,quamvi

495쪽

vi purgamentis litiusmodi contabescat . Et ne solis exemplum declines, quia solus est, illum ego incomitatum ire non patiar. Alphaeus Arcadiae fluuius,&Arethusae amoribus, & Poetarum carminibus nobilitatus, cum admirabilior lprodigijs fluat, quam auro suo GangeS, in eo tamen vim omnem stuporis extorquet, quod Adriatico, Siculoque im- mistus pelago , natiuam aquae dulcedine nec inficit, nec amittit, ut.Philostratus autor est , sui videlicet compos animuS,S virtutis tenax, quocumque tandem Ioco illum sortunae deliramenta constituant, nocentibus vitiorum auris afflari

fortasse potest, corrumpi non potest: nam sancto sapientiae beneficio χlidatus, nullis patet vel loci contumelijs, vel voluptatis illecebris, vel hostium fraudibus,vel sortis iniurijsaegrediamur tantisper, si libet, vi Athenas ipsas cogitatione proficiscamur; non in Pyraeo tamen, aut in Areopago vos sistam, sed

ad publicam flagitiosorum Eustodiam

recta contendam ; meque in deuotum sontibus ergastutu vobis comitantibus renetrabo: quos autem in omnis turpitudinis receptaculo reperiemus' sic rios , opinor, parricidas; adulteros, Perduelles , morum pestes, virtutis

496쪽

Prolusiones Ethicae. qa 3. plabimur seminudum, simis naribus, rugosum, sine succo , & sanguine, re-

caluastrum s uno verbo Socratem. SO-

cratem dixi oraculum appellare debueram , cuius ore diuinitatis arcana sapientia mortalibus propinauit: cuius moribus sanctitatis leges humano generi virtus edixit: cuius doctrina recte

philosophantium ingenia ad studium

veritatis exarsere: cuius institutione, praeclara iuuenum indoles ad 0mnjs laudem honestatis effloruit. hunc autem Socratem mortis expectatione gestie tem potius, quam attoniti m , compei lare si liceat, ut tanti nos insortunij causas edoceat 3 quid non tam illum , quam pro illo sapientiam responsuram putatis bene est, o IuueneS, a recta virtutis semita, dum Socratem quaeritis non aberrastis Fateor impegista. in carcerem , sed in quo Socratis animus immensa naturae spatia peruagatus, supremam asseritur in libertatem. huc illum non ad popularium odia exaturandRAniti, Melitiq; calumniae compulerunt, sed volentem traxerunt fata, yt carceri detraheret ignominia: ubi enim virtuSest, carcer esse non potest; excelsuS

siquidem animus, ac sui plenus, ubicumque libertatem non inuenit,facit,

ergastuli tenebras solu suo virtus illu-

497쪽

426 Aug. Mascardistrat. Infame hoc flagitiosoru hominum

antrum potius , quam domicilium , Socratis consecrat sanctimonia, ut remplum exinde possit esse virtutis, quod bustum iampridem suerat improbitatiscis hoc magnae mentis sacrario ediscet rerum opinionibus delusa mortalitas , nullibi amplum exaggeratae virtuti theatrum deesse, quando inter imminentis meditamenta supplicij gestum facit , omni Roscio maioT , atque Ve-

Sed quid ego Socratem diutius interpello, cum in sui me admirationem rapiat Theodora Θ illa inquam Theodora, quaei cmam a nuperrimo theatro

lucem accepit amplissimam, eidem theatro reddidit cumulatam' Et tirquidem Virginum rtissima, vel in ca ceris squalore, contabescens, vel inter ferarum sevitiam , Faunorumque . dementiam interrita, vel diuitiarum,oth, voluptatis blandimentis inuidia, in tui obsequium mortalium animos miraculo virtutis accendis: at in turpissima ista impuritatis officinaquid agesὸ ecce tibi aduerso nescioquis, & miles , & adolescens, & in Iupanari: quo te deprehensa pudicitia conuertes Θ asses Virgo iam loquitur , Parce metu Theodora ; trucis Libi militat oris stipe-

498쪽

Prolusiones Ethicae. 627 Asperitas molle quando auersaris amant . CVria si faciles coqueret inibi gamma medullas , Non ego terrifico durassem pectora ferro Ferrum horrescit amor, ferrum indignatur

amorem.

Nunc quia Hirginei custos inuicta pudoris, era blanditijs , saeuos mitescis ad enses , Vota sequor , quae virgo preis: tibi miles

amorem

Devoveo , canoque Venus cadit bostia Martiis Sponsor ego non sponsus eno : Theodora quid haeres ζ Nec tamen armatos in colla pudica furores Exercere iuuat; pnocul hinc absistite dirae. Communis me melleio P me numiniis ardor , Me tua Metiuitas in lustra infanda Hlente Traxit k H in Ventos cadat ars delusa TFranni .

O qid tibi cum titultis e tibi quid eum Di nice Virgo ζ. fuge pollutas maculosi carceris auras..atque hostem liau illecebris, f aude

potentem

Vince dolis, prosterne fuga: fuga vincit

amorem

Nec tamen imbelli generosi pectoris Uux

Frango Belus sume arma. tuis non AEqua lacertis, Virtuti tamen aequa tuae: sume arma, necemque uuam

499쪽

η18 Aug. Mascardiaua non expectat fugiens molire Tyranno. Hinc galea bene tuta , nefas mentire stibacitae Virginis, obtutu semper defixa cadente e UR pudor tibi iura dabi , quem conscia

virtus

adsciscit socium, non quem scellas ore

colorat.

bliquos sic salle oculos, fallentur oe ore

penicntium victrix iuuenum excipiere procaci. Interea fugios Venerispraeda irrita; tecum candida pur ureis veniet victoria pennis. εω ego non sceleri, sed inerti obnoxius irae. In me fatalvoco et veniant modo fata,

cruore

ortunam absoluam, sacrisque operatuis ad aras Victima seruati dicar ceeidisse pudoris. Inter haec anXia, ut oportuit , nec satis militi fidens Theodora, undequaque circumspicit. Itinenem videt, artate flo- Tentem, atque adeo si voluptas suadeat, amoribus opportunum risi autem p randa sit vis, rhbore praeserocem gladia in caepedito. Locus ipse omnem Iibidinis scenam obijcit meditanti. Theodora Crgo superis, atque conscientia adhibitis in consilium , & ad morum sanctimoniam nihil ossicere loci turpitudi- m gnara, mori certior, quam peccarea

500쪽

Prolusiones Ethicae. care, Didimo in haec verba respondet

unicu q;impuris succedis sedibus bospes,

Et geris audaci tela Nibranda manu: Si te virginei sitis ambitiosa cruoris Torquet, ct emeritus prouocat arma pudor; n moror immanes metuendi militis ars sιs ;Obvia vulner Aus pectora praedo feri. Praedo feri, sanguisq; trucem meus imbuat

ensem, Turpura nobilior nulla pudoris erit; si me terretinamor, si te Venus urgue

amantem

'Iam concreta rigent ossa perusta gelu : Viscera ia caeco saliunt labefacita tumultu , Iam tremit, inuictus, qui fuit ante,pudor.

Ab tua degeneres non carpant viscera

flammas Turpis erit duro in milite mollis amor me bellaces mala fax efaminet ae stus , Vince cupidineum pectoris igne rogum. Quod si forte meas optas torrere medullas n tibi me timidus conciliabit amur fiRes odiis peragenda's meos mercaberis. Si furor iratas pellet in arma manus. Non amo blanditias sed amarum in milite vultum ;Forma placet studiis apta placere suis Non qui complexus, sed qui ferus expedioecem, . u 'i