장음표시 사용
221쪽
rum. Integra collectio constat e centum sexaginta quinque canonibus antiquissimae collectionis Graeco tum , deinde xxv M. canonibus Concilὴ Chalcedonens s , x x I. Sardicenss & c x x x v III. Conciliorum Africanorum, praeter quinquaginta apostolicos canon est quorum omnium summa redit ad c c c x C i v. canonum capita. Cererum Dionysus, ut Collectioni suae nihil deesset, Pontificum Romanorum Decreta, quae ad disciplinam eccles asticam pertinebant, a Siricio usque ad Hormisdam post canones subjunxit. Haec secunda ea nonum interpretatio & collectio statim ab Ecclesia Romana obviis ulnis excepta est, ut testis illimus Cassiodorus, auctor il- Ex Graecis exemplaritas , inquit de Dionγsio loquens , canones ecessasticos
moritas sus, vis erat planas atque disertus, ma gnu eloquenιia tace compos it. qaod hodi/ as celeberrimo Eutissu Romana complecti R Ca- nonum ex hac collectione petitorum auctoritate Contumeliosum Regensem Episcopum in Gallia ab episcopatus ordine sus
Dialis;/IL e,s . pendit Ioannes II. Pontifex Romanus anno m. i. - D N X N U. literis hac de re ad Caelatium. - di i Arelatensem datis, quibus capita canonum adjunxit, scilicet capitulum vi 1. ex epistola Siricii, ex canonibus apostolicis capitulum xxv. & v xxx. ex canonibus Antiochenis capitulum I x. dc xv. quae ad ver
bum h Dion 1 si interpretatione sunt ex precsa. Receptis a sede apostolica canonibus Omnes Occidentis provinciae ad dirimendas lites & judicia Clericorum exercenda sta
tim usae sunt. VIII. Ceterum praetermittenda non est ma sis , M. i. cara um collectio, quae in quinquaginta
titulos distributa , Theodoreti Cyrensis
Episcopi nomine extat in manuscripto co-ὰ iee Bibliothecae Regiae , praecipue cum aliquoties ejus meminerimus in hoc opere, de nobis usui futura sit in iis quae sequuntur. Eam collectionem Ioannes Scholasticus Pa triarcha Constantinopolitanus, qui Iustiniani temporibus floruit, collatione legum, sed praesertim Novellarum Constitutionum riuulem Principis , ad singulos titulos ad dita , ornavit. Vnde sequitur hanc colle ctionem Iustiniani tempus antecessisse, atque adeo temporis rationem iis suffragari. qui Theodoreti genuinum opus esse cen-- lent. Quam ille ad usum privatum studio o.
rum concinnavit, ut in numerato haberent canones Omnes qui ad unum negotii genus reseruntur, quorum sententiam & numerum tantum adnotavit. In iudiciis autem , ubi solidae & integrae leges non vero synop. ses legum vel canonum proferebantur,
collechioni isti nullus erat locus. Quidam eruditi viri eam a Theodoreto abjudicant, tribus potissimum de caussis. tum ob cano nes apostolicos , quos laudat numer Lxxxv. qua de re abunde diximus capi te superiori l tum ob canonem xxvi i I. Chalcedonenss Concilii, quem expungit, licet collectici Graecorum eum agnoscat. Quod quidem verum est, si de collectione Photii de Zonarae agatur. sed antiqua Colialectio Graeca , quam Dionysius Latine reddidit , viginti septem canones solum recenset , omita xxviii. quemadmodum &Theodorus Anagnostes libro primo colle- τ- μα-ctaneorum. Tertia causa dubitandi petiture canonibus Sardicensibus, quos Graeci non admiserunt in vetere collecti ne. Quod sane certum est. Attamen aperta est ratio cur Theodoretus eos in collectionem suam coniecerit ι nempe quod sede sua a Dios coro Alexandrino in synodo Ephesina secunda depulsus eorum canonum beneficio usus sedem apostolicam appellavit & lLeone in communionem receptus, episcopalique dignitati restitutus Imperatoris decreto & synodi Chalcedonenss irretractabili iudicio ut cum Leone loquar locum suum obtinuit. Quare nihil aliud a
Theodoreto expe standum erat , quam ut canonibus sardicensibus recensendis benignum se praestaret. Quod effecit ut tandem Graeci in synodo Τr ana Sardicenses canones susceperint, eosque collectioni antia quae adjunxerint. Merito itaque Photium Nicolaus malae fidei arguit quod ignotos Graecis hos eanones esse simularet , cum dein codice canonum, in collectione quinquaginta titulorum publice apud illos legerentur. Qua de re dixi libri ii. c. xv. I. I x. Hane autem collectionem seu Nomocano nem in quinquaginta titulos digestum, quo legum & canonum collatio quaedam conti ne tur , nullo fere loco habitum tempor1hus
suis testatur Balsamo, eo quod Photii Col
lectio uberior & utilior omnino visa esset.
II 'obabiae Oiderar a laxas deind/ imerpret rion/m Dian si ex Cantario Manlianensi III. Libet canonum dicitar a Gregorio πινο-nensi. ex qaa patet canones apostolicis olim a Gallis receptos non fuisse. Corruptias ranari xxv. in ea se Pr sextari. Noniam a ius erant in rens me nonum remparibas Ninemari. Dasia ME .ritatis a caniar
222쪽
'. liquos , qui a Concilio Chalcedo nensi probati fuerant, & Collectione antiqua continebantur , tenacissime observa
vit. Huc referenda sunt verba Concilij Agathensis, canone primo i In primis id pla.
iis, as Omnes o sat ara patrum per ordinem legeremur, id est, ut codex canonum anti quorum . imo & Gallicanorum, coram synodo, serie temporum servara, recitaretur.
Sane ad canones Anc3ranos, Gangrenses,& Asricanos respexit canon vii. Concilij Agathensis, cum de rebus Ecclesae conser vandis aut alienandis decernit, μοι prisa canonam Murepit auctis iras. In Concilio Aurelianens primo , amivorum canonam sam ra servanda praecipiuntur, ut omnia bona ecclesastica in Episcopi potestate consi stant. quod ad canones Antiochenos reser re oportet. Concilium Epaonense poeni tentiam homicidis indicendam statuit, Pism
Uritani canones dere erant. Quantam vetaro reverentiam canonibus antiquis in Col.
lectione comprehensis Gallicani Episeopi deferrent, docet Caesarius Arelatensis i qui
acceptis canonum titulis . quos e Colle
ctione Dionysij transcriptos Ioannes II. ad
Caesarium miserat, illorum canonum auactoritate Contumeliosi conatus repellit Nemo misi alaa qaaelibeι, inquit, conIra octo rit rem sessis vos alicae , aut conIra CC cxum.
Episcoporumpraecepta, sid est Synodi Nicae-- l vel reti oram canonum missu Ajiciati Pia ρω aid confra iliaram .esnitionem , in salsas Spiritum fractam Dearam esse cressimus, dictum faeris, recipere non solam umerarium, sideriam periculosum esse non dabito.
nae, statim atque edita fuit, priore interpretatione spreta per Gallias invaluisse mihi facile persuadeo , tum quia apud sedem apostolicam vigebat tum etiam quod nitore suo commendabatur , prae squaliore veteris interpretationis , etsi hanc omnino Galli non deseruerint. Quibus conjecturis addenda est probatio desumpta e canone iii. Aurelianens s Concilii habiti an e vii Ain. m. no D xxxviii. ubi Decreta Leonis Papae de as......tis, is, a Metropolitanorum electione proferuntur:
quae petita cum sint ex epistola data ad M. e: Anastasium Τhessalonicentem Episcopum, /apud Gallos Decretorum nona ne valere non poterant nisi ex eo quod collectioni Dion 1sj sub Decretorum appellatione inserta essent, cujus auctoritatem Gallicani Episcopi amplexi fuerant.
Chilpericus ad Episcuos transmisit anno
D L x x v II. cum damnationem Praetextati
Rotomagensis Episcopi urgeret. De quo ista sunt Gregorij Turon. verbae 'se meia, si se scilicet Rex , ad mera m discessis , transmin
mus adnexas, salens canones Pas a notius cominentes his: Episcopus in homi. idio, ΛΔLuris , O perjuris deprehensas, a facetastis di indutar. Hic locus duo ostendit i librum seu eo dicem canonum apud Gallos ad contro versias dirimendas usurpatum fui s & canones apostolicos . etiam po steditum Dio nysii codicem l Gallicanis Episcopis recep tos non fuisse. Canon relectus in Synodo Parisiensi, cujus summam retulit Gregorius, est canon apostolicus x x v. in quo nulla mentio homicidij, sed periuri j, adulte-
- , de surti.ita ut corruptus esse videatur ad premendum Praetextarum , qui se desi- md. v. gnati homicidij reum esse, spe veniae pro . tessus est. Novus ille quaternio adjectus ad
codicem canonum, complectebatur cano nes apostolicos. Vnde colligere licet Codicem Gallicanum iis caruisse quia cum extra numerum & consequentiam canonum
antiquae collectionis in limine libri a Dio. nyso snt adjecti, facile fuit Episcopis Galaticanis , qui eorum auctoritate teneri nole-hant , ab iis exscribendis sta temperare. Eadem sententia resegit maioribus nostris, etiam in secunda dynastia r qui licht eos canones in codices suos transcripserint, non
eo tamen consilio id egerunt ut eorum de cretis omnino adstringerentur , quem ad modum testatur Hinc marus t mnones qui Draa c. vocanων Apossioram, inquit, antequam Episio
pi Comitia libere incipereni celebrare, a deis .ris Dibasiae rasiecti, in quibas quaeaam recep tabitia , quaedam mera sani non servanda. Be ius ιnurdam Padum is ampla sunt in Conia citiis, quadam a maximis o praecipue ascyan. tisis viris in suis opus sis, scus o de apocryphis , assumptu falis legimus, quoniam is quibasium ad instructi em vatim. Et ideo scat majorum traditione didicimas , seorsam dare Coralia, in canonam libris , ad in raersonem, O
223쪽
pr ire mustutam eorem sumam. ponantur. In - quae Canonibus & Decretis Pontificum estia: Ceteram iidem canis es i morantur 'o- collectione Dionysi ad verbum transcrip solorem non ab Apsolis confripti esse ord-- tis munivit. Vbi profert canones apostoli ιών. Moxi S d es B. Iasas in curati , qui cos, Ancyrahos, Neocaliarienses, Antio LMi .b Eialsa recipiantur, de his laso ram chenos , Chalcedonenses , Africanos &c nonibas p nius Iacais , sed nee intera es- Decreta Siricii, Innocentij, Leonis, & Ge
pha eos mis . cius rapier in Idetisne illaram se. la' , iisdem numeris distincta quibus apud
quendas casseti ab eodem s. Iasis praemisi. Dionysum. Tandem Hadrianus primusrur Ctim haec, inqais, ad cathoticoram maχam codicem illum Carolo Magno dono dedit. aDenerint, leuti pavit Apos . practaui sen- ut testantur versius Hadriani ad Carolum sentia, qMa dicite omnia prosule. quod isnam perscripta : A lege nunquam L H. sis os γ ea renese. Incidit Hinc marus in codicem vos raras non quod Gallia eo libro care
mutilum synodi Romanae sub Gelasio , in rei ; sed ut munere illo, quae partes Regis
quo liber canonum apostolieorum est omis essent, Ec omne studium ad tuendos cano sus, qui in vulgatis codicibus inter apocry- nes, & Decreta Pontificum illo codie ephos recensetur ut dixi capite superiori . comprehensa , impendere admoneretur
Ceterum collectioasidori non dissimulavit Quod ille sane egregie praestitit, &succes
m ' etiam quinquaginta capitula horum cano. soribus suis exemplum hujus curae subeundae z- aisi ii AE num ab omnibus non probarii cum in ge. praebuit. Porro in Capitularibus suis notitiere antea de omnibus dixisset, ab haereti ibi iam Dionysi interpretatione . sed etiam' ' H- - ci, esse eonfictos, sede apostolica repu Veteri, quae extat in collectione Isidori, pro-diatos. Quod sane de quinquaginta cano miscue utitur. nibus dici non potest, quos sedes apostolia V. Codex ille canonum auctoritatemca inter ceteros canones numeravit, ut pa suam inviolatam retinebat anno DC ccx Lix. leon rea u.an 34. tete Ioannis II. epistola, decretis Za cum Leo IV. Pontifex, Relatione Episco
η' -- 'cha ue, quae Isidoti collectionem praece porum Britanniae consultus respondit apo dunt. Itaque recte Leo IV. ceteris canoni stolicam sedein in eccles asticis iudiciis ea bus quos Ecclesia Romana in iudieiis seque nones tantum usurpare, & Drentalium re batur, apostolicos quinquaginta adiungit, Plus , ides, inquit, quis habeκων vad nos M. f. riui au.-Humbertus Silva. Candidae Episcopus in semul cum istis in canone. Tum canones re a /.. Disputatione aduersus Nicetain, hi, solis censet, & Decreta Pontificum , quae colle vim canonum tribuit, ceteris in numerum ctione Dion γ' continentur. Locus huius apocryphorum rejectis. epistolae, quae in regra extat tomo tertio m IV. Ceterum e loco Gregorii Turonen- Conciliorum Galliae, relatus apud Gratia c. mi Madia a via. ' ss egregie probatur usus codicis canonum num, sinceram genuinamque Leonis men qui obtinebat in Gallia. Ejus auctoritas te. tem prodit. Etenim suppostitiis antiquo cepta quoque erat in Hispania, ut patet ex rum Pontificum epistolis, quae jam a sexa Concilio Bracarensi habito anno quingena ginta annis sub Is dori nomine consarcina tesimo sexagesimo tertio. Verum Martinus tae, per Europam sparta vulgabantur, lo Bracarensis Episcopus, qui e Graecia mi cum inter canones dare noluit. Haec est graverat in Hispaniam , novam collectio. enim verborum illorum sententia, ctim de Dem instituit, eo consilio, ut Latinae inter regulas Decretalium loquitur, id es, qa pretationi vel obscurae vel min is emendat E halentar apud nos kI cam istis in euasne ascriptae constiteret, atque contractis in pam stat Imque non Anacleti, Evaristi, ceteroca canonum verbis unum capitulum e variis rumque Pontificum MUNDO episto locis interpolaret , ea methodo usus, ut quae las enumerat, sed stricii, Innocent ij, Zo
ad Episcopos de Clerum pertinerent. in pri- Σimi, & aliorum Pontificum, quae haben ma parte, quae ad laicos, in secunda con- tur in collectione Dionysii. Quare quod scriberet. Hae e collectio a Concilio Lucen- Leo Pontifex ad cetera decreta Silvestris in Gallaecia probata fuit anno DLxxi. canones adjungit, omnino delendum est , quam saepe laudat Gratianus sub nomine quia, sine dubio , vitio e scriptoris in tex Martim papae in Concilio. Eversa tandem tum irrepsi; praesertim clam illa tempestate per bellorum civilium motus in Galliis ecia nondum Canones Silvestri nec apud sedem clesiastica disciplina, cum Pippinus Major apostolicam nec apud provincias recepti
domus de ea restitudi)da sollicitus , consilio fuissent ut docet Hincinarus. itinere mi epia et
Eeelesiae Galliennae Zachariam Papam de VI. Observandum tamen est, Ecclesam
quibusdam articulis eonsuluisset anno Gallicanam in controversis dirimendas non DCCx L via. Summus Pontifex viginti solo codice canonum usam, sed etiam Gala septem capitulis consultationi respondit, licanarum synodorum canones usurpasse ,
224쪽
quorum apud majores nostros non vilis erat auctoritas. Etenim , ut inquit Concilium M. Vin a M. Vasense, omnia γὰ a uxoris sicerdotis ui mei Graicis os reari des nt, ct amιγi ct nomesti
. . ii v. - canones prolare et id κων. Quare Caesius
iv Arelatens; in causa Contumelios Regena sis Episcopi, non solum canones a Ioanne 1 I. prolatos encyclica sua epistola completius est, sed etiam Gallicanos canones, quos a ceteris hoc lemmate distinxit: Incipiant muti Cuno vim Gusticani. Statuesque suriun git ea non ena I v. Concilii Valentini, cano - nem ax. Concilij Aurelianensis, xx . Arausicani primi, & x xt i. Concilii Epao arensis , tum epistolatia suam: his verbis claudit i Ecce manifestia e consui Pia scundum ais Otituti anιHasrem paιram ,sed O Cano
nes Gue cuni continere mi en ν , Clerici in
adriurio deprehens, aui ipse confligi, avit ab
aliis risim, is LMorem re re non possint.
Canonum Gallicanorum usum in Hispania propagatum fuisse docet Concilium Tarra
conense habitum anno Ddivo . cum decernit de monachis, e onum ante omn Gul Leumram constitutionem esseservandam. Quo A Q. I. i. d. BQ. vero , ut docuit Augustinus, Coneilia s, provinciarum , plenariorum Conciliorum
auctoritati P quae sunt ex universo orbe Christiano . sne ullis ambagibus cedunt , canones Gallicani in iis caussis Obtinent quae canonibus antiquis definitae non sunt.
dunens s. qui sub Ludovico Pio floruit, ca
tionum Gallicanorum sanctiones non esse passim aequali auctoritate recipiendas vis Nicaeni, CDatierinensis, o ceteroram genera Lim ex totius munae consensu congregatorem, o receptoram; sed quia congrua venerati eprocaessis necessariis , quarum do Diones in Alii generati s non invenianor , es si eis a Llenda retigisne duis .
Mes R.man . Sententia haram epistolarum truis scripta primo in Concilia sutilaana . tactio auctoram nomine. Deiade atisoribus aperie laudasu.
V. Elias fementia de his epistoris , suse pira, is x e nerabilitet . sed Onane, frivoris inviolabiliter. VI. eolans urgea Galli nos Epist-p., Q his epistolas is istant in clanonem. Quola tui facere reia
I. AN et i dii o iuri , universalis Ec Hesiae auensi roborato , successe
jus novum, quod ab anno Dcccxxx vi.
publicari coepit , & adnitente Nicolao I.& ceteris Romanis Pontificibus paulatim usu invaluit per occidentis provincias. Ius illud eomprehensum est Collectione Isido ri , quae ex Clementis, Anacleti, Evatilli.& antiquorum Pontificum epistolis , qui tempora Sitich praecesserunt, e canoni bus tam antiquis, quam Gallicanis, & His panacis, compacta est. Epistolae illae aptiueruditos viros gravi suspicione laborant: tum ob verborum sordes a secundi seculi, quo datae dicuntur, elegantia & nitore alie nas i tum ob st 1li similitudinem, & eun dem seribendi characterem, qui in omnibus epistolis occurrit; ita ut ab uno auctore, nona diversis Pontificibus, conscriptae esse videantur. Accedit usus frequentillimus vulgatae scripturarum versonis. unde fit ut post Hieron 3 mi aetatem effictas esse neccssest. Deinde & Hieron mo, qui scriptorum ecclesiasticorum catalogum texuit, &In nocentio, Leoni, ceterisque Ponti scibus, quorum germanae epistolae ad nos pervene
runt, omnino fuerunt in cog tae. Turria
nus his smilibusque argumentis a Magde- burgensibus prolatis satisfacere conatur, edito in eam rem volumine. sed sortasse
cessisset Dion)sj Exigui testimoniol qui
cum veterum Pontificum epistolas iam a centum At mille annis cum summa diligeniatia colligeret a Siricio initium suae compilationis iacit. Haec sunt ejus verba in epi sto Iaad Iulianum Ecclesiae Romanae Presbyterum: Praeferturam a sulci Fris Pristisim o is, consitura, qua mutat ora o Htigentia rasi gi, Σ
pi Taraconensis observatio , qui primus ad- Σὰ ς' notavit ipsa letum imperatoriarum verba, de quae sub Aniani nomine extant ad eridi
cem Theodosianum scholia. in illis epistolis usurpata suisse: quamvis Pontifices quibus
225쪽
epistolae tribuuntur . duobus & tribus seculi, Codicis Theodosam editionem praeces-NI. a. R , . serint. His argumentis victus Ill. Bellarini rori. i. - η' nus epistolas in tibi utas , inquit , esse affirmare non aud/am. Sed apertioribus ver
bis Illust. Baronius eas ab iis auctoribus, quibus tribui solent, data opera abdicavit i
austinis eundo Annutiam ramo , dam singulis mentis facti est, satis est demo Distam ό Ω-que sensem, istis non induere Romanum Ecclesiam, uisset Iasis arguun ν, suis ipsa desima αν Iaribus o nimilegiis , cam eis illis
careat, ex Iegitimis germum viae atiorum Ponti eum visistis Decretaritas furis superque
corrolorina consimi. Ceterum quod excerpta existis capita a sentatori Levitu primum , ut canonibus consentientia, prolata essens, m ipse restatur , auctoritate Romanorum Ponti rem,
eisdem Asa potius recipi contigerist, quam consumi ipsisum Irmitus . Bellarmini & Baro nij auctoritate sultis liberum erit venera n dos pontificum veterum titulos epistolis illis
PMid Non Anas detraherei praesertim elim eruditissimi viri
.aiio M. M.f. Indultria ab aliquot annis eo processent,
ut sententiae-verba ipsa, ex quibus epistolae contextae sunt, a quibus auctoribus peti ta sine accuratissime demonstraverit. Cui seipsos inscribere , quemadmodum videre est in Concilio Turonens primo, inpari siens tertio, in Turonensi secundo, & in Matisconensi primo. Qua rationeti apud Graecos Episcopi ἁμαρτωλοὶ vocari ama. bant. Certum quidem est & Omnino indubitatum ex sententia Illustrissimi Cardinalis Baronii, sordes verborum , quae aliquo. r,ina Mutium
ties in illa Collectione occurrunt, in Isdo rum Hispalensem laudatissimum dc erudiatissimum virum non esse rejiciendas: qui etsi in Originum libris aliquando lapsus ne rit , var1ae tamen & reconditae lectionis spe cimen praebet, unde antiquariorum studia maxime juvantur. inde autem colligitur Isidoro Hispalensi non esse tribuendam istam Collectionem , quia & Concilij ΤΟ-letani undecimi habiti anno DCL xxv. &Concilij sexti coaeti anno DCLXXXI. me minit , quadraginta & ampli lis annis post obitum Is dori, qui accidit anno DCxxxv I. ut docet Redemptus Diaconus in ejus vita. Imovetis & Gregorij II. & III. &Zacha mae Summorum Pontificum, qui post annum septingentesmum vixerunt, epistolas auctor ille Collectioni suae inseruit. Si fide habenda esset Chronico Iuliani letania viro clarig. Laurentio Ra reso Parisis edito, non laborandum esset de Collectio tamen in eo suffragari non possum , quod atrocioribus verbis epistolas dilacerat: quas
--....im ... e sententiis & verbis legum, eanonum anti
quorum, & sanctorum patrum qui quarto& quinto seculo floruerunt, si pauca Gemas,
II. Hanc vero epistolarum & canonum Collectionem Riculso Episcopo Mosuntino debemus, qui eam ex Hispania allatam penes se habuit. & Gallis communicavit,
cassus Episcopas Mogantinus, in Myasmodi curo in Capitalis regii, stidiosas , obtina ι, Oissas regiones ex uti repleri fecis. Quisquis auctor huius Collectionis suerit, illustri no-Η - '- - mine Isidori Hispalensis eam commendare voluit. Eo enim nomine ins gniebatur tem poribus Hincmari id est, anno octingenis
ἀυ ρ- - . resimo septuagesimo. Quare non auentimur
ti: IzΣ viris doctis, qui manulcriptos codices se cuti , Isidorum Mercatorem Collectionis auctorem faciunt. Etenim etsi fateamur in quibusdam codicibus eam lectionem exta re, in plerisque tamen & melioris notae libris compilator iste, Isidorus petrator dicitur. unde manavit , vitio amanuensium, Mercatoris dictio. Peccatoris autem appellatio inde fluxit, quod Episcopis quibusdam solenne fuerit in Conciliis peccatores nis auctore. Etenim juxta Chronici illius fidem Isdorus Mercator Episcopus Setuis hensis ope monachi cujusdam compilationi operam dedisse dicitur, & obiisse anno octingentesimo quinto. Verum quia Chro - .nicum illud apuia eruditos viros suspicione non caret, satius est Hinemari testimonio haerere , qui non Mercatori Selubensi Epi scopo, sed Isdoro Hispalens aetate sua, collectionem tributam fuisse testatur. I II. Riculias autem , a quo publicatam fuisse docet Hincmatus, Ecclesiam Mo
guntiacam tenuit ab anno Dcc Lxxxvii. usisque ad annum D cccxiv. & sedem apostolicam devote coluit , ut testis est auctor Praefationis ad Benedicti Levitae Collectionem. Quod fortasse illi epistolarum interpolandatum desiderium injecit, ut labantem Romanae Ecelesae auctoritatem in Galliis restauraret. sane post tempora Rieulfi, sententiae aliquot selectae ex suppos titiis epistolis a Gallicanis Episcopis in ca
nones suos transcriptae sunt. In Concilio concit aquissis.
Aqui stranensi habito anno Dee ex xxv i. 'quae de unctione olei infirmorum seu chris. male ab Episcopis quotannis consecrando in coena Domini decernuntur juxta ista Decretitiam , E seeunda epistola Fabiani hausta sunt, eis tacito Fabiani nomine. Ceterum frequentissim E ab Episcopis laua
226쪽
data sui se verba epistolarum illarum Deia Vnde tandem orationem suam hac defini cretalium, & earum auctoritatem usurpa- tione concludit, honorem quidem iis epia tam , probant tres capitularium ii, stolis deberi ob dignitatem auctorum quo 'm' ' ' brii quos e strinus Ecclesiae Moguntiaeen rum nomina praeferunt, sed Concilia sera sis in unum corpus compegit Benedi ctus Le- vanda , quorum decreta universalis Eccle
vita, jussu Aulgarij eius Ecclesiae Episcopi, sia & sedes apostolica custodit, Tu sue dis Hinc .ia eosque Lothario, Ludovico, de Carolo no- cretione, inquit, avramis eae verbis Gelasij,
bilissimi, Regibus filiis Ludovici Pij inseri p- ssipe ad instrucrionem istas epistolas quas
si circa annum octingentesimum quinqua- beatissimi Papa dimersis temporis- .l a ex. .. e. r. r. 4. gesimum. In iis libris passim e Clementis, Roma pro dimesorum patrum cons Iasione d δε- . ., - ἡ.ἰ Anacleti. pii, Evaristi, Fabiani, & cete- runt legendas , Venerabilit/ν , o semisserurorum Pontificum apocryphis epistolis, Concilia, quae sedes apsolica or omnis squi Has , M. quamvis suppresso auctorum nomine, auia Ecclesia, Inviolasiliseri Vberi is quaestionemctoritas petitur. quod usurpatum etiam ab istam exequitur, clim Laudunensis Hinc auctoribus Additionum quae libris ea pitula mari uerba refellit: qui prolatis Anacleti, Natiemini. A. t. rium adjunctae sunt. Quin ec Hinc marus Victoris, Callisti & Eleutheri testimoniis. z ipse Anael eti. Evaristi, Fabiani, Stepha- his verbis usus erat ad Hinc marum Remen- Hlneis. is ortia. ni, Luch, Alexandri. Psi , Callisti, Iulii, sem: Ecce, Parre, qui canones recipiendὶ,-- 'ΦMelchiadis testimoniis aperte usus est in nre H , de osse ossi habeamur. Excipit epistolis suis & aliis opusculis. Hincmarus nosteri Si isi sum Omnes reci I U. Non solum autem Isidori collectio plenae, venerand , ac obri mandi, quos comme-
Ricuis tempestate emersit, sed alia etiam morusi; qui sunt isti Pos sis stolica sedes scollectio , qudi sub nomine Capitulorum omnes Episcopi per unimersum orsem a prima Hadriani Papae per Gallias ab Ingittamno sedis vos ira Ponsi re assique ad irim 3ai Metens Episcopo anno DCCL xxxv. di- modo novi Ae etiam pos te es oraenarus Di vulgata est. Ex his Capitulis quaedam in epi- scopus, imo es omnis catholica Ecclesis, rans solas Pontificum, qui eas interpolavit, ip- nes appestani Z usque a Nicaeno Concitis, quodss verbis transcripsi. imo & ipsae Capitula a primam in Afris coicitas quos ab apo Iicarium Additiones , Capitulis Hadriani ali- sede majores Asini acceperunt, sequendos prequoties utuntur. ordinem, usque ad A canum Concilium, pro Attamen observandum est, etsi Gallica canonitas recipiendis, etenerandis, o osse an nae synodi veterum Pontificum nominibus dis, retinens; O Innocentias , Zohmas, orpet strictae , selectis sententiis epistolarum reseri quiqvie os mandos comes nominant. eiusmodi uterentur, collectionem Ingit ram- raro quos Osas vi Ias apsinlita sedis Pomni aut Isidori non recepisse in canonum timeam, qaas canones appeltas , Gelasias, ut censum, ut testatur Hinc marus Remensis supra posui. disserensiam furit , O ista C tilia in opusculo quo Hincmarum Laudunen canonam os emunda decremis , fas aώιem vi sem refellit, qui ex illis epistolis collectioia solis, pro consolatione qareundum iurectas, menem privatam ad usum Eeclesiae suae consue- nerabiliter seseipiendus dicis. Quod iterum rat. De Capitulis enim Hadriani ita cen- confirmat in epistola quam retuIit Flodo ara . M κ . opus set, Des renitis Pa di a rex Graecis o Laia Aus auctor Historiae Remensis. Ex isto uatia .. . l. rinis Ononitas sonossis Romanis atque Deere. Hincmari loco Aiscimus, apud Episcopostis Pras iam ac Dacam Romanoram costem .s Ecclesiae Gallicanae solum eodicem cano
Hadriana rapa, o ab Engebamno Metosam num ex collectione Dionysi Exigui, quem Disops data . quando pro fui ne νιλ caussa superioribus verbis descripsit, circa annum velatur, qviam dissonis inter se habeanIar, qui D C C C L x x. auctoritatem obtinuisset epi- Iegis, satis insePigia, o Pam divers a seris solas vero contentas in Collectione Isidori, canonis , or qaam discrepantes in Dibustam non repudiatas quidem ab Episcopis, quia ab erati stiris jadiciis habeantur, de falsitate illarum nondum constabat, sed
V. Quid autem de veterum Pontificum in auctoritatem canonum non fuisse recep epistolis sentiret, apertissime ostendit eo- tas. Qua in re praeiudicio Leonis Iv. ute dem loco. Docet enim ex Innocentii, Leo- hantur, qui has epistolas Decretales in canis, Ec Gelasi receptis decretis, accurath none non recensebat, ut monui capite s servanda quae canones Conciliorum pr scri- periori g. v. bunt i a quibus tamen discederetur, s varia VI. Contenderat tamen Nicolaus literis υ; αὐ .... eapita controverss epistolis comprehensa ad universos Galliae Episcopos datis anno
servarentur, quae adversa sunt canonibus t D C C C L X v. ut Decreta illa reciperentur.
qui posteriores chm snt iis epistolis, illis, 3c magno conatu Gallicanorum Episcopo- utpote prioribus, derogare censendi sunt. rum argumenta repulerat. Excipiebant
227쪽
enim illi Decretales epistolas priscorum ase M. Novus ordo I iraticis mi meorum. Pontificum ideo non admittendas, quod in Teneficiorum institutio. Minimonio, impedim/n codicem canonum non essent relat Re - φω oneide excom me
menti suscipiendas, quia codici ecclesiasti corum canonum non sunt insertae. Si autem Galli respondeant Innocentij decreto, quod in codicem canonum relatum est, statui ut Testamentum Vetus & Novum reci-
tatur , eadem ratione dici posse Decrex prea ist, non abs tile ist. Caitieis esset jureta iuria s illas epistolas esse recipiendas, quia De antiis N G, cogente necessita . creto Leonis Papae cavetur omnia Decretalia constituta decesibrum suorum custodien- I VM tantopere Nicolaus exege da esse. Itaque nihil interesse sirum stat amo mi a Gallis ut his epistolis in canonia d cratidia sedis vinatica Asti iura inur num censum admittendis faciles se praebe-eonones concilioram immixta, cum omnia eri rent, ipsique tam constanter sententiamiano corpore compaginari non pol t. Quod Ni- suam retinuerint, non alienum erit in caus
colaus confirmat Gelas j Papae definitione, sam huius contentionis inquirere. Eam mi cuius haec sunt verba: Decretatis epiustis γas hi collegisse videor ex Hincmaro di qui pro statisfimi papa dis Vsis semporisus de urbe Ro- lato in Concilio Attin iacens decem pro ma pra aeterseram patram consatiatione dede- vinciarum anno Dcec xx. quinquaginta reni, meaerasitiser suscipiendas derernimus. quinque capitulorum opusculo adversus Hie Getas j loeus a Nicolao & Hi maro Hincinari Laudunens s Episcopi collectio trahitur in partes. Sane si commentitiae non nem edito , ejus consitum in illa collectio essent opistolae veterum Pontificum, Gela- ne adornanda his verbis aperit : αι rens ius Nicolai caussam juvaret potius quam adinventiones vis se metropolitana subvectio. Hinc mari. Sed aliud Hinc mari argumen- posses exuere, Alesiam de ρ tiram ami oram tum invicium remanet; nempe canonibus friptis ante sacros Nicaenae S Mi ct Abram posterioribus derogatum fuisse priscis illis sanctoram cananes editis costeri in istis Decretalibus, etsi verae forent, quarum sensorias inteν se di ai , se conuum s/5- ratio habenda non si in iis capitibus quae cam , O vos eam . atque canonicam, O . Codiei Canonum adversantur. In ceteris potica sedis Masrirarem , immisiasti. Haee enim articulis. Galliae Episcopi testimoniis una ratio Nicolao l. persuast ut se acerri- harum epistolarum utebantur ; ut ante dixi. mum vindicem earum epistolarum praestata
Quod illi, Nicolaus objiciebat: Cum ipsi, ret, qu ue facilius Episcopos Romanae sedi inquit . sua inuationi hae sesagari consia sne medio subjiceret. Ex iis enim novam ilia
lam regulam veteribus canonibus incogni tam constituit, scilicet Episcopum, etiam s non appellaverit Romanam sedem. asynodo provinciae inconsulto Romano Pon
iis cedeponi non posse. Nicolai verba haec sunt in epistola ad Episcopos Galliae, de Rothadi Episcopi Suessionens s caussa io quentis i Essedem apostilicam nustati s vis
.is θη.Ls ct jώd eis Diso rum, qMa inconsulto mM , d ponere, nastomodo de sis. In eandem sententiam in Concilio Romano perorave
228쪽
mum , ut nulla synodus provincialis Episcoporum criminales causas definiat, incon. 1 ulta Romana sede . secundum, ut nulla synodus praeter sedis illius auctoritatem cogatur. His duobus capitibus praecipuum discrimen I utis antiqui & novi continetur. Vnde effectum est ut Metropolitanorum dignitas, & synodorum provincialium auctoritas , quae in canonibus decernendis aut judiciis reddendis vigebat, maxime debili tata sit, atque adeo novae quae in dies emergere solent negotiorum species, non ana.
laus in Conciliis Gallicanis, ut fieri sole. at juxta mores antiquos, sed in Conciliis Romanis primum, deinde a solis Pontificibus diseussae & deeita suerint , licet synodorum provincialium congregationi & canonum condendorum potestati in uni er- sum Episeopi Gallicani renuntiare noluerint. Qua de re uberilis tractaui in Disset vh m -- tatione de Conciliis Diceceston. Quare murandum non est s Ecclesa Gallicana adeo
rigidh collectionem Isidori, quod ad illos
articulos attinet, explosurit, & antiquos canones adversus novas Decretalium regu
las constantissime asseruerit, cum de judiciis Episcoporum, & de synodorum provincialium potestate , post Nicolai obitum cum Hadriano II. & Ioanne VIII. disceditaret, ut docui in Exercitatione de Iudiciis Canonici, Episcoporum. Vide Iibrum se
tantis nominibus veterum Pontificum cecserint, una eum reliquis Episcopis, etiam Gallicanae Eeclesar rectorest qui in Concilio Remens ab Hugone & Roberto Regibus Francorum coacto anno non gentes mononagesino secundo, Anacleti, Iulii, Damasi & aliorum Pontis cum epistolas expenderunt, in caussa Arnulphi, ae s in ea nonum censum receptae essent. Quare Burchardus mormatiensis Episcopus cum novam collectionem canonum instituereteirca annum millesimum vigesimum, eam,
ex seculi sui sensu, primorum Pontificum epistolis auxiti quibus de selectos ex Augustino , Hieronymo , Gregorio, & Isdoro
locos adiunxit. Eandem rationem secutus est tuo Carnotensis in ea Collectione C nonum quam ad Ecclesiae Gallicanae usum circa annum millesimum & centesmum publicavit. sed Bure hardo in eo superior I uit, quod ante Iuris civilis promulgationem s quae post obιιum Lotharij II. studio
Nathil dis Comitissae procurata est 3 quamplurima ex Digestis. Codice, & Novellis transcripta in collectionem suam retulerit ι
ita ut exemplo Ioannis Scholastici & Photh
Patriarcharum Constantinopolitanorum, Ius Civile eum Canonico conjunxerit.Vte. batur quidem olim Ecclesia imperatoriis imibus ad judicia ordinanda ; te Galliarum
piseopi Codicem Theodosianum seque- ν otiarii π. 4.bantur, ut docuit Hincmarus. Sed in Occidente prima utriusque Iuris colle esto debetur lvoni Carnotens , qui etiam canones .. Em.. in inoflis provincialibus editos non omisit. Successit Gratianus , qui Decretorum cor Theudo i pus nova quidem methodo adornavit , sed
collectionem tam Dionysj Exigui, quam Isidori, Ivonis. in partes diuectam , in
unum corpus industria sua temperatum compegit, & aliquot legibus, constitutionibus novis Pontificum de Conciliorum, de parium locis amplificavit . circa annum millesimum centesimum quinquagesimum. In scholis publice recitatur & quotidie praesegitur Gratiani Decretum. Seci , ut re che monuit vir eruditissimus Antonius Au gustinus, cum Gratiani Collectio privato studio instituta sit, quae refert auctorum testimonia non majori pollent auctoritate
quam antea obtinebant. Quare canonum& pontificiarum Constitutionum excerpta, suprema auctoritate apud omnes excellunt. Quae vero e provinetalibus Conciliis aueΡatrum libris accepta sunt, non omnes tenere possunt.
III. Gratiani Decretum subsecutae sunt tres Decretalium epistolarum Alexandri III. Innocentij III. &Honorij III. Collectiones: quas excepit ultima Gregorij IX. is ae laeti' 'de qua loquitur Matthaeus Parisi Hὼ quoque
legi praecepis O pMMirari. Gregorium secuti
Bonifacius VIII. sextum Librum Deere p ita ει a. 'talium . Clemens Clementinas Constitutationes. Ioannes Extravagantes suas, & alius quidam Extravagantes Communes ediderunt : quae ideo Extra vagantes dicuntur, quia extra Gratiani Decretum vagantur. His voluminibus comprehenduntur capita Conciliorum Lateranen sum, Lugdunen-ss. & Viennensis, quae per varios titulos seiacundum subjectam materiam sparsa sunt. IV. Quaeri solet, qua ratione effectumst ut Ius Canonicum, quod per octingentos annos unico codice, eoque non valde amplo , continebatur , in tantam molem excreverit, ut lacertorum perinde ac inge
ni j viribus opuq sit ad volumina illa terenda, de an jus novum a veteri magnopere deflexerit. Ardua quidem est quaestio proposta, eui secundum dignitatem discutiendae
229쪽
multis verbis opus esset. Sed paucis, quod attinet ad praesens institutum , sententiam meam promam. Summum caput in quo jus novum ab antiquo differt, in eo jam comstitui , quod suprema potestas, quam inplerisque caussis judicandis sto odi provin
ciales obtinebant, penitus extincta sit, &ad solum Summum Pontificem revocata, B: ea quae in canonibus condendis versatur, sit adeo imminuta, ut Pontifici soli consti tutionum condendarum onus incubnerit,uibus earum rerum formam praescribebate quibus apud illum erat disceptandum. Hinc secutus est novus judiciorum eccle- fasticorum ordo ad cognitiones per restri pia Pontificum instituendas in provinciis. Vnde tot constitutiones emanarunt de res
criptis, de judicibus delesatis, de officio
judicis ordinarii , de dilationibus, excep tionibus , sententiis, & appellationibus , &de toto, ut generaliter loquar, judiciorum
ordine. Haec omnia olim non adeo exacte& solenniter exercebantur, ut novis constitutionibus est decretum , quae magna ex parte in formulis actionum , & in tritura fori, anxie & scrupulosh versantur. Ex alio deinde capite nova ecelesiasticae politiae fa cies oborta est, scilicet ex beneficiorum ab ordinationibus discretione. Antiquo iure, quod canone Concilii Chalcedonensis probatum erat, nullus ad clerum adscisceba tur, quin ad certam Ecclesiam sub Episto. pi Presbyteri, Diaconi, & ceterorum ordinum gradu adseriberetur ι adeo ut manus impostionem sequeretur adscriptio in ca non em seu laterculum & matriculam Ecclesae. Hoc obtinet adhuc in Episcopis, sed in ceteris gradibus ordinationes sόΛλελυμ-H,tio & absolute fiunt, & absque titulo Ecclesae, contra praescriptum Concilii Chal. cedonenss. Constitutum quidem fuit in Concilio Lateranen si , ne Clerici ordina rentur absque titulo saltem patrimonij, scilicet ne in Opprobrium cleri mendicare cogerentur. Secinoc decreto non est restituta vetus disciplina, quae Clericos per maianuum impostionem suis Ecclesiis addicebat. separatio ista & discretio ordinationis ab Ecclesiae seu beneficij collatione &pinguissimorum redituum copia , novas inaus canonicum regulas invexat antiquo juri prorsus incognitas, de beneficiis acquirendis , conservandis, & amittendis, quae sere utramque paginam novi juris faciunt Matrimoniorum impedimenta novis inter dictis ad tuendam honestatem publicam introducta, & revocatae ad solam Ecclesam earum caussarum cognitiones, & cognitici num , quae hac de re habentur, adstrictus forensibus formulis ordo, novam iuri ea-nonico materiam subministrarunt. Exeommunicationum insigendarum , & poenia tentiarum publicarum , quae antiquo jure vigebant, temperatus jure novo rigor, no vi, constitutionibus explicandus erat. Non omittendae sunt multiplices monachorum species , & religiosarum domuum diffusalier Europam multitudo, quae novis reguis, & institutis Pontificum curam ad se traxerunt. Quin & indultae monasteriis aut canonicorum Capitulis exemptiones ab
Episcoporum jurisdictione , & priuilegia
varia illis concessa , varias caussarum figuras Pontificibus disceptandas praebuerunt. Quae omnia si quis accurate expendat, non adeo daborabit de discrimine an liqui juris & recentioris, quod rerum & negotiorum varietas ab invitis pontificibus pro utilitate reipublicae Christianae extorsit. Itaque eo statu res Eccesae nunc positae sunt, ut si quis de absoluta Ec integra resti tutione iuris antiqui & novi abolitione contendat perinde agat ae si imperiorum inveteratorum administrationem ad eam formam revocare velit, quae in ipsis regno rum initiis obtinebat. Hinc etiam sequitur necessariam esse hodie Decretalium cognitionem iis omnibus qui juris canonici peritia censeri velint , ea tamen lege, ut antiqui juris cognitio non deseratur. quo vitio laborarunt superiora aliquot secula. Quod ab auctore librorum de hi erunsia habe Isi haec verba expressit anno millesmo quadringentesimo sexto: In Ecclesia Graca mia ii sani Canoni , id est, strates canones viniisi Ulaiam se generatiam Concitiorem I in Lari n. diusti sam Can istis, sed multi Decretati . V. Eo tamen tendere videtur Leschasse rij sententia. qui veram Libertatem Eccle sae Gallicanae antiquo jure metitur, quod
euriarum decretis in usum paulatim revo cari debere contendit. Nos vero , qui veteres laudamus, nostris tamen annis utendum esse censemus, & Libertatem in recto antiqui de novi iuris usu constituimus, ne cessariasque nostro seeulo Deeretalium de finitiones , quae novis negotiis prospexerunt, non absque manifesta ratione misti niamus. Non alia mens est aut B. Ludovici, aut Caroli V I. & totius Ecclesiae Gallica nae , clim libertatem Ecclesiae in Dre eammani versari contendunt. Antiquos enim c non es & jus commune intelligebant quod Gratiani Decreto & Decretalibus erat comprehensum. Id manifeste probatur, non solum ex eo quod vetus codex canonum illis esset incognitus . sed etiam E Concilio Constantiensi Etenim sessione xx xl x.
230쪽
& Imperi j Lib. III. Cap. VII.
em de fidei professione a Papa edenda ea veret, non sollim octo Concilia Cecum enica ab illo conservanda decernit, sed etiam Lateranense, Lugdunense Ee Viennense. Quare seculo Caroli V I. Conciliorum ge-
neralium nomine, Ecclesa Gallicana non remsp eoovim e nonum. Gltim vetera, sed etiam recentiora illa inia VII. Lea decernit irritum hane nanem, ea no
telligebat. Enimvero in Gallia , quod ad mine cyMod sit contrarias Nicaena Da.A. disciplinam attinet, decretalium constitutis locum damus, cum bona Romanorum I. OLET a plerisque pragmaticis hoc Pontificum venia , quae nostris rebus & uti. fere praecipuum constitui Liberta litati publicae accommodatae sunt , id est, iis Gallicanae theorema, Concilium Oecu- omni Lus fere, paucissimis exceptis menteum superius esse Summo Pontifice. VI. Sanh dissimulandum noti est eam unde sequatur nihil l sedis apostolicae Prae quae jure divino Episcopis quaesita est Ec- sulibus tentari posse quod synodorum gene etesiae administrationem nullis decretalibus ratium definitionibus adversetur. Invidio ablatam fuisse , quamvis potestatis illius exercendae modus variis constitutionibus vari h pro temporum ratione praescriptus fuerit. Itaque s ea tempora incidant ut regendae Ecclesae necessitas Episcopos a regulis recentioribus discedere cogat nihil vetat quo minus jus naturale & divinum. omissis formulis quae jure novo praescriptae sunt, locum habeat. Exempli caussa , si fridis Romanae vacatio per multos annos pro traheretur. s hostium armis obsessa tene rentur itinera, ita ut secuth Romanus Pon ,
tifex adiri non posset, aut si qui alii siuile,
aut graviores casus inciderent, jure divino aut antiquo illo iure ecclesiastico admini stranda esset Ecclesa. iam quaestionem fecit nimium partium studium. quod si abesset, vexatissima illa con tentio facile componi posse videretur. scio quid Theologi Pari senses constanter professi fuerint in Concilio Constantiensi, Ger sonis auspiciis, quod omnes Ecclesae Patres tunc amplexi sunt, in unum conspirantibus omnium Episcoporum Ec Nationum votis. Scio quid Basileensis Synodus , quae , paucis exceptis, omnes fere occidentis Epi scopos continebat, de hac re decreverit, quidque a Gallicanae Ecclesiae Theologis passim doceatur. Attamen si cum bona Ma gistrorum venia . id quod sentio libere pro- 'fiteri liceat, existimo Libertates Ecclesiae
Gallicanae hoe axiomate non omnino niti.
I. conseratur communis opinio, qua docet prata. puam Lis/reatum NIMIam hane esse . ut Coneilium Oe mentetim superius Romam Fontifra dia. ων. utiamsi, sae sit 5 oti Gallie a sententia, tibis estianis ox Liseriasibus GaIlicanis. In fora periis. s. si Sammas Pontifex is vis vel superiori j e cum Con esitis vita M. Vsi id tantum expenditur, o nosa refer pia noeeant Ecclesia Gatricaria. II. canonam executiauem ex pollicisatisne eaenimus. Fant res Romani canones non posse infrini
Qui Romani Ρontificis odium in has liberatates concitant, id praecipue urgent, eas alia ratione constare non posse, quam apostolicae sedis dignitate in eo maxim E immi nuta, quod Pontifex Concith Generalis auctoritati subjiciatur. Attamen haec sen tentia, etsi in schola Parisiensi & ceteris hujus regni Academiis certissima habeatur, in foro apud nos non disceptatur 1 qui Libertates perinde tuemur, si de Concilii Ge neralis novis Decretis, ac si de Romani pontificis Constitutionibus agatur. Quinetiam receptos mores 8c consuetudines Eeclesiae Gallicanae, nostro usui commodas, adeo retinemus , ut etsi canone Cooeilii Generalis destituamur, quo illae firmataestit, tamen ab iis nobis discedendum esse non censeamus. Quare non est quod haereamus in ea regula , quae Romanis stomachum movet, & quae rebus nostris non prospicit ut par est. Fruatur Summus Pontifex aut aequo iure cum Conciliis Generalibus, aut superiori. Illud unum in foro expendetur , an nova constitutio vel novum reseri iaptum rebus Gallicanis consulat, aut noceat. Si receptos canones vel receptos moles infringat aliquo pacto, ejus ratio non