장음표시 사용
271쪽
quam unum ex pusillis scandalizare. Quod ea nia in arbitrio Pontificis esse posita , cloe . - . conditione temperant e Beda , ut vitetur non in me. Eo sensiu accipiendae stant Leonis prurimorum scandalum, uia quantum id fie- IU. comminationes anathematis in eos quit zziri potest sine peccato. Porro Episcopi qui mandata Romanorum Pontificum violave-z: Visu' ab executione rescripti cessant , ratione rint, quae scilicet ab iis fasi riter fuerint pro- scandali emergentis iteris suis Summo Pon. mulgata. Haec sunt ejus verba relata ab Ivotifici causam reserre debent cur jussa non nec Concilio Leonis Papae IV. Eeilcopo impleverint , ut colligitur ex Alexandro rum LXXII. Si quis domara, mandua, i. -- . n. .' '' ' III. In quo dispar est ratio surreptionis, mones, interiucta, mes decreta pro cauosca 'u μμ
qua ius tertij laeditur , de scandali, quod e pro recte Bisa di plinis , pro correctione e
novitate praecepti proficiscituri quia de vi- tiam , pro emendatione selerauram, ver inteκἀ- ... ni. si reis. tio surreptionis pronuntiare' potest judex Ltione imminentiam meI falarorum matim , ἁ
φ mi delegatis, , sed ob metum scandali superse sedis aposolica Prusiae salubriso promulgata
det executioni, de rescribit. contempseriι anathema A. Eadem in sentenae. --. i. mai. I X. Regula proposita de rescriptis non tia Gregorii VII. Mai apostolicis stati stabo. imiuio: di, I: .... exequendis ut vitetur scandalum, sola suss- rimo praecepso obessire nol erit, idololairiis preea ista. d. - ceret in disceptationibus quae apud nos fre- ram. incurrit, tese Samaeis, O beato Gregorio quentantur in foro. Sed quia Theologis te ad isti ie. Vnde paret manifeste quod supra nostris interpretibus placuit aliam quoque monui, alienum esse a proposto sedis apo dissicultatem attingere, scilicet quid agen- stolicae ut iniustis decretis de sortasse perni- ,ο. ιαμ si imaη- dum sit, si rescripta ita canones de discipli- cioss pareatur , cum in iis tantum quae salunam violent ut in apertum Reipublica: bria sunt, & commoda, obedientiam exigat ' μ- Christianae detrimentum cedant , referen- X. Paucis attigi recentiorum opiniones, dam duxi eorum sententiam: quae adeo apud ut unicuique constaret hoc quoque esse illos certa est, ut in eam ex aequo consen- Summorum Pontificum consilium , ut initiant utriusque opinionis vindices, tum qui quis rescriptis consensus non accommode- pro Pontifice stant in controversia de Con tur, cum haec sententia, a tot auctoribus ex ciliorum auctoritate, tum illi qui Concilium posita nunquam ulla sedis apostolicae censu
Pontifici praeserunt. Asserunt omnes eo ca- ra perstricta fuerit. Sed s quis a me expectet su reverenter agendum eum Romana sede, ut quis suetit in hac qu stione veterum sen- ita tamen ut executio rescriptorum suspen- sus promam , nihil illustrius afferre possum datur. Non quod aliqais possis se jado Papa, eximio Facundi Hermianensis loco . qui avit avictorituum sisteri in il iam , sed per modum summam quoque Romanorum Pontificum defensonis , inquit Caietanus. Callisei enim auctoritatem commendar. Agit de Vigilios jus ad rasisendam inseria , o impediendam, Papa, quem impugnatores Trium capitulo defendendomae. Eadem est sententia Innoa rum se consuluisse dicebant. Iri, inquit Fa
. . i. . titio: centij IV. dc Hostiensis, non esse paren- cundus , non in defractionem paternis sententiis, raevii, uirit . i.
dum rescriptis Papae, quibus status Eccle sat sid est Papae Leonis, de Synodi Chalcedo. .... 'τα
. yraho perturbaretur , aut is ni re decolorare ν. nensis J sed potius in defensionis alae ullis , Idis iri .. panormitanus 3 ait eo casu Imperatorem te- nem, primam accepit O maximum potesarem, iv η- neri subsidium Eeelesiae. Vnde Victoria nec ahqaid rantra veritatem , sed pro veriture . . v viri, a. - de Cordubensis hauserunt, in his dissicul- plus celeris consacerdonias potest malas enim
et 22 talibus posse subditos auxilia Principum duis Apostolas: Non enim possemus isti it -- . cvi. u. ,α. - in implorare , ut eorum auctoritate executio veros ieritium inedpro vernare. Quae verba impediatur. Quae omnia se intereretanda licet negotia fidei praecipue respiciant, at sunt ut inde argui non possit defectus au- tamen ad disciplinae justum ordinem , qui .ctoritatis in Summo Pontifice, sed desectus pessumdari non debet, recte quoque trahi insentionis, ut loquuntur nostri. Nec enim possunt. existimandum est ab illa sede, quae paterna- XI. Ceterum observandum est, dispen-rum regularum de juris de aequi custodiam sationem ad jus divinum aut naturale non ab aliis exigere solet , alienas a commodis porrigi. ut ex Ivone docuimus, Ed fatentur Ecclesiae institutiones consul id proficisci. omnes Theologi, de saniores Iuris Canonici Etsi enim testibus ceteris non teneretur, a re- interpretes e quia Pontifici non licet jurectae rationis legibus solvi non potest. Quare suo aliquem ab obligatione juris divini do ita se gerere solet de debet ut praetermittat naturalis eximere, licet jura illa interpretari clavem ius esionis sate clamem potesaris, possit. Quare merith Almainus glossarum quemadmodum loquitur Innocentitis IV. auctores dc plerosque Iuris Canoni ei inter unde fluxit vulgatum illud . usuriatum a pretes arguit, quod alterant ex caussa Pon-ν avi. i. e. r. - Panormitano ec a ceteris interpretious,oma tisci liberum esse ut circa jus 1llud dispem
272쪽
set. quod dicendi genus repudiari debet, ni- ατ Pt s ad interpretationem de declarationem ju .rin. a. . I ris illius referatur. Qua de re graviter scrip m. iis oris L serunt Covarruvias ec Rebussus nosterva locis.
V. IGm Obsemasiam a praeeribtis Galliarum , viax onsensu Disoporam astereto suo monasteVia a se condi a eximebam. ct sibiles bant Romana Eeesse. Ita requirit in isti privilegiis Dis piransensiam. pastolicam avictoritatem , ct Regis Pragmaticum Sanissionem. VI. Hine presectam , ut tandem a seri apostoli monasteria exempta fuerim, ob immodestiam Episeo- partim , illis . itis . uritirent Gregorius VII. σ AD-xancier II. 6 dem ex mero ponti vim arbire o ciniaeelsa fiant eis fiones. Quod dissileait B Vnὰν9. ct
et eris eius avs. VII. CNUt exemptoνum numeras, simulque ere
vierunt Episcopo R qaereia, ut patet e Diarando VIII. Regi competere ut iacommaius exemptio Miam pressita eviret. Novos Religiosorum oriun/s, necne M E Mesias , aut monasteria construi posse M. Regis consensu.
. I. O L ET Iuri Canonico derogari non solum per dispe sationes, sed etiam per varia privilegia quae a Ponti se ibus in .dulgentur. Ea cum varij generis sint,scilicet ad tempus, vel perpetua, & personalia. vel realia ; hie tantum de iis breviter aliquid dicam quae corporibus perpetuo indulta sunt verbi gratia, exemptiones monachorum Sc Capitulorum ab Episcoporum jurisdictione. Quae privilegia dispensatio mim nomine e Teia Cia plicant Gomidus Vindocinenss & Bernar
μ. . . so . dus. Certum est monachos aeque ae Cleri
tos Episcopis subjici debere , ut definivit
Concilium Clialcedonense canone quarto. e. ii. cliau.3 .
Quod multis deinde canonibus confirmatum est, & in Gallia constitutum canonibus υν
extra re Iam fecerint, ab Disivis corrigunων.
Quibus adhaesit Ecclesia Hispanica . quae de monachis observandum statuit quod Syno ν Gia ibi L aisensis , vel Auntianenses, noscitar decre iis . II. Sed paulatim ab eo iure recessum est ieiun , studio fovendae quietis monasticae, ab Episcoporum potestate monasteria liberari& eximi eceperunt. Quod tamen in Gallia
tentatum non fuit absque synodorum Decretis , & Regum nostrorum consensu r qui duo praestabant rescriniis suis, & exemptio nis eeclesiast hae confirmationem , Ad in re. bus temporalibus quam plurimas immunita tes. Nolo diutius immorari in hoc negotio, quod virorum eruditorum industria illustratum est & nostram quoque operam expectat in secundo Tomo. Id tantum hic observa me sum ciet, invitis Principibus tot liber
tales monasteriis contra jus commune non fuisse concessas. imo vero eorum consensum & Decretum interpositum fuisse .Qu9d , , ,-- abunde testatum reddit Clodovet II Regis privilegium monasterio sancti Dionyse cos
latum anno DCLIN. quo immunitatem a
Landetico Episcopo Parisens & ab arus E
piscopis se petente datam rescripto suo conia firmat , ita ut nullus Episcopus aliquam pore i m ibi in ipso monaseris Uuvare praesumam. De bonis etiam huic monasterio collatis, Eceorum immunitate, eodem rescripto cavet; adeo ut monasterio, & in rebus spiritualibus consensu suo, & in temporalibus pleno iure regio prospexerit. Hanc exemptionem ado innia quae Abbates S. Dionysi in Gallia construerent monasteria Stephanus II. ex tendit , illaque apostolicae sedi immediath minia a se .... subjecit anno septingentesimo quinquages T. mo septimo. Bertefridus Ambianenss Epis copus .de consensu Coepiscoporum suorum, privilegium libertatis monasterio Corbeiae a Clothario Rege condito concessit anno sexcentesmo sexapesino quarto. Quod privilegium non solum Regis consensu sed precibus quoque nitebaturi Dam rantigoriois
Aymi principis petitio iniere sis, inquit ille.
Quinetiam regio decreto confirmatum esse constat ex literis Theodorici Regis, qui electionem Erchemhetti Abbatis probat standam fandum privilegiam, quod ex rigisti ni censia o sacerdosam concessisne inritiam es, is sm ijsis Eigere rectorem.
273쪽
III. Vnde apud Marculsum extant pri- rolus Calvus Rexi qui clam Magniloci mo - τω- . . L; e. vilegiorum solennes formulae, quarum usus . nasterium in dioeces Arvernicas tum Epis erat clim Episcopus & Princeps immunit copo Arvernensi concessisset, inspectis ura
tes illas concederent. Ac in prima quidem, munitatis a se & patre Ludovi eo datae in quae concepta est sub nomine Episcopi, De- strumentis , eidem Episcopo monasterium
cretum regium cum episcopali conjungitur, ademit. consti tutas suisse immunitates mo- IV. Accessit his decretis auctoritas sum nasteri rum doceatur: Dam ab antiquit-j-- morum Pontificum , quae has immunitates . ubra c. ra constititionem Ponti cam , per regalam fam- apostolicae sedis praesdio communivit. Ini-- orionem, innameralitia μν omne regnum Fran. tium harum eonfirmationum ad Gregorium
raram βό Ilianaias primitigium τί sarransi Magnum vulgb refertur. quod aliqua exsere monaseria. . parte verum est. Etenim trium monasterio-
seeunda formula apud Marculsum conti. rum in urbe Augustodunens privilegia abnet privilegii episcopalis confirmationem, eo concessa leguntur anno sexcentesmo se quae ideo a Rege decernitur , ut securius cundo, sed quae bonis oblatis consulant tan
tranquillitas monasteriorum procuretur ad- ttim, ut ea monasteriis intemerata serven- .ee, os futuros Episeopos qui decesibrum tur, non autem eximant Abbates a dioece sa- e i . .
suorum privilegia convellere tentarent. In na lege & jurisdictione Episcopi , quamvis ea formula omnia jura quae dioeceanus Epi- nonnisi adhibitis sex aliis Episcopis de eri scopus remist, & recensentur , & decreto minali causa adversus Abnates judicium regio muniuntur. Ad ultimum, huic formu- ferre possit. Ceterum ea privilegia ad peti lae aliciuntur quaedam capita ejus immuni- tionem Brunichildae Reginae & Theodorieitatis qua Princeps de iuribus suis quampluri- Regis indulta sunt. ut vel hinc pateat regio. ana remittit. In quam sententiam concepta consensu indiguisse illis temporibus in Galain tertia formula, quae de juribus tempora- lia . omnia quae paul4 aliena a regulis esse Iihus remissis tantummodo tractat. Privile- videbantur. Facultatum liberam admini-gium ab Episcopis Oriniacens monasterio strationem . Abbatis electionem & alia concessum regio decreto confirmatum suic quaedam diverss monasteriis indulsi, quae se docet Hincmarus apud Flodoardum. quieti monachorum prospicerent , sed ab Hune morem usurpatum fuisse in privilegio Episcoporum jurisdictione Abbates non imonasterii Floria censsegrega docet Syno. exemit. Nam quod monasterio sancti Me dus generalis totius Galliae collecta apud dardi B. Gregorio collatum dicitur esse Saponarias anno DCCC Lix. quae humi privilegium,suppostitium esse omnibus jam prostrata an e Corsiam Regem O Roda ipsam ferEconstat. Quare prima fortasse exemptio
Silaricosm Arrhiepiscopum , Obsecramis at pri- ab Episcopi jurisdictione , quae a Romanis
mitigiam monas s sancti Benedieri, quod an Pontificibus indulta est, tribuenda erit naeme pristo Rege firmumerat, quo ae idem Adeo dato Papaet qui rogatus ab AEgyrico
Rodalphus sius ripseris, qvii prasiam assariam A bbate sancti Martini Turonenss. illi pri
irregularises raris/bor, raram ct inconisi vim vilegium immunitatis, caussa cognita, conservare derem Pr ile ita rei monasterii Flo- cessit. Sed praefatus est hoc alienum esse ariacensis Synodo Gallicana eoncessum more Romanae Ecclesiae, ut monasteria ab quidem suerat, sed de consensu Regis. Illua Episcopi iurisdictione eximantur. Parumperstrissimum quoque hujus moris exemplum autem amfigimus, inquit, idcirro quod mos at , extat in privilegio quod Synodus Suessioni- qae ιruditio sancta nostra Ecaesa pias non sap-ca monasterio Solemniacensi irrogavit an- peris a regimine episcopalis promidemia retigiosano octingentesimo sexagesimo sexto . Resea loca secernere. Quare nonnisi inspecto privi-runt patres Bernardum monasterii illius legio quod Crotbertus Turonensis Episco Abbatem , Normannis agrum Lemovici pus irrogaverat ,& Gallicani Episcopi sub num devastantibus, domus suae instrumenta scriptionibus suis firmaverant auctoritatem ineendio absumpta docuisse. ide6que regiam apostolicae sedis interposuit. Itaque non abctimentiam o synodalem adisse pietatem , pro invitis Episcopis Abbatem exemit, sed eo ti- privili gis ipsi monaseria impetrandis , qkihin sentientium vota decreto suo confirmavit. svis ratione regia asae voLystieacts odati deia Meminit quoque regiorum rescriptorum ιfensione prepetas m inrar. Mox addunt Ca- sed illorum necessitatem ad repellendos lai in ptis p/titionisis smal cam regia sublimi cos restrixit: Erga quod O praecedentissmi to sti. ;- Aaia,
clementia annuentes , hoc praesens privilegiam rius Gallia Rege , ωι scripti comperimus, is re Σ' -ς advecta retia prasidentia dactoritate decrem in primendas lai coram in stationes , ediero prema rasor dum. Quantum verδ momenti habe. nire idem menerabile monasteriam registi pierisuret immunitas a Principe collata docet Caa dignati seni. Attamen vis privilegii regij ad
274쪽
immunitates ecclesiasticas confirmandas ex tendebatur , ut supra monui. Quod testatur
Pippini Regis ad Bonifacium apostolicat se di, Legatum epistola. Construxerat Bomia. cius Fuldense monasterium in loco sibi a Carolomanno Pippini fratre concessb.Tum a Rege illa petit, quae his verbis Pippinus
ρίι Apostolomm , pro quo legatione fungeris, primitigio stati apostolica sablimaram esse consul,
ira etiam nostra auctiri aris Praeeepto roboretur,
placatι nobis ma petitioni assensim praebere. Hidra sane nostra praeceptionis seriem os honorem Dei es venerationem S. Petri conscribs jussimas per quam privilegium sedis a se ira a B. Zacsaria tibi restiam, cum consense Episcoporum
canctoramq; fidelium no Dorumper omnia nolo rumias; precapienses ut nastas Sacerdotam in res no nosxo diminios nolis concesso inpraesto monaso Uaris erionem istiquam iureiuras , pre-ιo apostolicum sedem se. Idem demonstratur ex epistola Nicolai I. qua privilegium monasterii sinchi Rarilefi in pago Cenomani costi confirmat. Testatur enim chartas quasdam ab Episcopis Cenomanicis prolatas, quibus monasterium siue civitati subditum esse demonstrare volebant, falsas esse, Pan
inis. ἀqaidem primitigia Regum . quae ex antiquartim au 33 aetum Fraararum temporibus stim monasterio istic te a sint, hoc desimant, sors ipsa re sun.
ιαν, quae in archivis monaste ν ob res amomum isti conress Illextitis hodie e servo r. Itaque rogatum se ait a Carolo Rege , ut Itbentium iei monasterio O ab Episcopis o a Resibos
Francoram concessum sua 'maret auctori sate,sfaiaris mansitiram temporisus ratiraret. V. Eundem ordinem sequebantur proceres Galliarum, cum monasteriis a se condiri, libertatem quaerere volebant. Consensui enim Episcoporum decretum suum adde bant &sedis apostolicae auctoritatem. Eo
modo se gessit W illelmus sancius Vasconiae Comes, cum sancti Severi monasterium in pago Adurensi Auscitanae prouinciae in No.vem populania situm excitaret anno non
gentesimo octuagesimo secundo. Collatis enim quam plurimis reditibus postquam Ab batis ti monachorum exhibitioni prospexis set, coenobium liberum esse jussit, non Q. tum a tributis do omnibus fisci iuribus, sed etiam ab Episcoporum administratione fleiurisdictione . Ecclesiaeque Romanae subdi ea risiatii dit: Nec in praesto loco qumquam Viscopus ,
linquit, cathedram odeat criticare, mel qtiam Ii s/i tirantiam hisbeat imperandi , nec aliquam
Quat omnia decrevit, cum coninmutione Areli.
viscui Ausciresis, & Burdegalensis, Episco
potum Agennensis, Vasconensis, Vasa tensis . Bigorrensis, SI Lachoratensis, Ec apostolicae sedis auctoritate muniri fecit. Supererant adhuc priscae consuetudinis reliquiae anno millesmo quinquages mo , cum Gosfridus Andegavorum Comes monasterium Vindocinense a se fundatum octoisare o
N8Moriri etiam Curarienses Episcopi consitio, beat. priscipi lotilorum Petro otiatis in isti Hamor parrimoniam Quare Ivo Carnotens s , peritissimus canonicae disciplinae, privi legia S. Quintini eo nomine commendat, quod ab Episcopis Bel vacens bus indulta , b ... . fuissent, & quod ea apostolica manus ruboramit, regia quoque majestas Pragmatica Sisnctioris mavis. Possent si necessum foret, tabulae antiquae monasteriorum proferri quae a Re gibu, Italiae . Germaniae , Angliae , Navar-rae , Castellae . Legionis, & Aragonum conia dita sunt, fle privilegiis episcopalibus, tum regiis, deinde vero etiam apostolicae sedis decretis firmata.
VI. Ex hoc usu profectum ut si qui Epiccopi immodestitis se gessissent erga Abbatea& monachos, libertas illis a Summis Ponti scibus indulgeretur, invitis licet S: renitentibus Episcopis. Exemptionum probabilem causam hinc sumpst Gregorius V II. in epistola ad Taurinensem Episcopuna : An igno. via. ep. as.
ωου, inquit, quod sancti patres Feroque o religiosa monaseria de sabjectione Discuorum, O episcopatus de parachiis meir potitana sedis propuν infenationem praesiantium divis rint. O perpetua tibertate donan es , apostolica sedimetas principatia capiti fio membra arere sanxerant. Eo praetextu utebatur Alexander II. cum Gervaso Remens, qui privilegia monasterio Corbeiens concessa, ab eccle- fastico canone aliena esse existimabat, in hunc modum rescripsti aetas esse leges Ecclesarum qua sunt generales, o utias esse eas
Iura imponantiale pasiantur inquietudises. sed tandem exemptiones istae sola Pontificum liberalitate & gratioso beneficio. Regibus conniventibus . concessae sunt. Quod aegr. tulerunt omnibus seculis Episcopi, qui dolorem suum saepissime litibus implicatissimis& scriptionum querelis ulti sunt. Imis BeBernardus Abbas de hae imminutione au ctoritatis episeopalis graviter conquestus est in libri, de Consideratione ad Eugenium Papa mi Marmar loqώaν O qaerimoniam Eccle- α ti
vel nassa iri pauca fiam qua plagam istam ot
275쪽
Sabir hamar Asia es Episcopis, Disopi in impiscopis sec. sic fueritando probatis mos habere plenitudinem ponsatis ine u iri sane non ita. Facilis see, e via potae sis i sed utrum O Hseatis, qaissis es. Multis deinde prosequitur inver
sum ord1nem & confusam Ecclesiae hierar Chiam , adeo ut monstro similes esse dicat ecclesiasticorum graduum status, cum Inferiores dignitates a superioribus divisae, capiti conjunguntur, ac si digitus supra manum constitutus capiti Mia,s connectatur. v. . . . tr s. Invehitur alibi in monachos qui Episcopo Moia 4 tum imperium detrectarent , de superbiam suam honesto libertatis nomine tegerent, monasteriorum reditus devastantes, ut pecuniae redemptione a iurisdictione dioecea α na emanca parentur. Ioannes Sarisberiensis , a. & Petrus Ble sensis hunc disciplinae eversae εν morbum suo seculo deplorarunt. Quae privilegia deinde ad Ecclesarum Capitula porrecta sunt, eo praetextu quod & monasticam vitam clericatui adjecissent . quodque ab Episcopis suis iniqua dominatione pre
VII. Sed quanto ineremento meta sint exemptiones a quadringentis annis, illi soli constabit qui diligenter & numerum religiosarum domuum ab eo tempore excitatarum , & privilegia non solum libertatis, sed etiam plurimarum si cultatum, illis concessa expendet. Quae variis motibus Eeclesiae si tum concusserunt; sed quantum fieri potuit, Conciliis Lateranens bus. & Viennens pluribusque Summotum Pontificum Constitutionibus huic discordiae prospectum est: qui
exemptiones non resciderunt quidem, sed varie pro temporum & rerum conditionera T. x: te perarunt. Guillelmus Durandus omni .hus ingeni) viribus hanc ab Ecclesia aegritu- 't dinem depellere contendebat, accurata &supra seculi sui captum elucubrata tractatio. ne,quae remedium aliquod a Concilio Vien nens extorsi. Probat ille cons itutum in Ecclesia ordinem a Conciliis generalibus pro libitu a Pontificibus his gratiosis exemptionibus everti non posse. Deinde eis hoc a Papa fieri possit, non expedire statui universalis Ecclesiae . nec religioni, nec ipsis personis religiosis. Quod ille multis argumentis conficit, docens episcopatus vim in partes dividi. dignitatem violari, obsequium reve rentiamque Episcopis debitam aboleri vitia subditorum impunita relinqui & criminibus faciliorem viam aperiri. Quin 3c Religiosis , qui demissionem animi sectari profitentur, his exemptionibus tumidos in uiperbiam adeo efferri qasd non seiam Abbatis se Priores, Guardiani, O .6 in sotia ali cavas -
etiam minores 'rares O persona diariam rari monum . frequenter purani Episcopis, Ansivi copii , O Iiis Praelasis se quodammodo fore is aistis, o issere Pisuscunque adiis personis eret sis eis rectis ira b Aeficia otiinenlitas ante-srri. Sed Durandi animus commotus de tu misisset, si selicitas eorum temporum religiosos homines edidisset similes nostris
quorum emendata castigataque vita, & exacta Eis πιις ακα ωα , squaliorem secuiali nostri non mediocriter exornant.
VIII. Quare cum ex hac graduum confusone scandalum ab aliquot seculis hae de
re natum, nondum si deletum etsi non adeo serveat ae tempore Bernardi, atque adeo eam ob caussam exemptiones omnino tolli non debeant, attamen clim istae canonum& disciplinae sanioris remissiones publicam
tranquillitatem laedant, non alienum esse regio munere ut ex parte sua curet his incommodis prospici intelliget qui diligenter
expendet ea qua a nobis hoc capite ad notata sunt. Qua de re Tomo secundo Diatriba unica copiose dicturi sumus. Interim observandum erit morem illum qui in regno obtinet, ut neque novus Relisiosorum ordo instituatur, nec novae Ecclesiarum vel monasteriorum aedificationes fiant , absque Principis rescripto, confirmatum suisse constitutione regia anno M D c x x 1 x. dc ex iis
quae hoc capite recensuimus, originem sum- T. a. Isiari.
psisse. Qua de re copiosus alibi.
STEPHANI BALuz II.s Illustre exemplum exemptionis, quae monasterio s. V assi Atrebatensa in Suenodo Vermetiensi con-eessa est ab Episcopis, postulante rarolo Calvo Rege, exhibet Hinc rus Remensa Archiepiscopus in epistola sequenti. quam nos edidimus ex archivo eiusdena monasterii, quae uero edita etiam est ab A uberto Mitro in eodiee diplomatum Belgicorum pag. I ID.
MONASTERII ATREBATENSIS, Concessum in Concilio Vermeriensi anno
DCCCLXVI. ΗΙΜeMAxus Remorum Archiepiscopus . ac plebis Dei famulus, omnibus colura tribus nostris Archiepiscopis de Episcopis nune ad Synodum vocatis, atque meeum Vermeriaco Palatio eonstituatis. Gauderigum est nobis, fratres carissimi. ac in Do mino Iesu Cluisto exultandum , pro senioris nostii
276쪽
R Imperi j Lib. III. Cap. XVI. 193
Κatoli fetenim mi ae gloriosissimi Regis serventiss. lignariis omnium villarum quae ad prapostulammo studio . quod ob amorem Dei & salutem ani vel ad rametam pertinent, ortos decem. Ad do mae suae gerit eitca monasteria & loca sanctorum iraum vero infirmorum . omne teloneum ex me relevanda , instautanda, atque religiosa ordinanda. cato. pro remedio namque amniae genitoris & pe Ad quos negotium ut serveret , n sorte teperet, nitricis suae . ae pro salute sua , & I rettudis tiadi vos Epise opes convenitet illum admonere. sed ille, carissimae conjugis, dedit has villas fratribus , Tron Deo gratia , Spiritu sancto plenus , utilitatibus ae tellicultem. Silliacum . Lutosum montem, ac Titia nece statibus servorum . pauperum Christi gidum ; ut in eorum anniversarii, resectio plenissi eonsulem . non soli1m nos admonet. ted etiam hu- ma eis praeparetur. Vnde nos omnes Episcopi, qui militer deprecatur , ut in hac te illius adjutores synodali convocatione hic adsumus Senioris nostri prompta voluntate existamus a videlicet ut quod il- Κatoli Regis jussu , ex auctoritate Dei omnipoten te per suum Praeceptum cons avit, nos divina au- tis & potestate nobis divinitus collata precipimus Horitate & nostra episcopali sententia ita corrobo - & statuimus ut nullus Res , nullus Episcopus, nutu remu ut in aetetmun nullus mortalium id audeat laque persona alia de jam satis rebus , R de nomia temerate atqiae violate. Nunc vero maxime dem natis villis , praediis , de mancipiis ipsis monachia
m, sterio sanctissimi Con libris Christi Vedasti, deputatis unquam in sequenti tempore aliquid age ejusdemque loci monaehis , quod dieitur Nobilia. re praesemat sed illarum ordinatio in Abbate vhtoas . cutam atque ordinationem prae manibus ha- monachis pendeat ; nullaque Omnino servitia , neebet : Quoniam ipsam abbatiam nunc noviter , redia mansionaticos , nec parat 1 os, nec carrieaturas ab
dente sibi nepote suo Lothario Rege, recepit, quam illis villis exigat ; nec placita in illorum ruillis quis olim post bellum Fontanidum se tri suo Lotnario que teneat. Vt ips mohachi ab omni seculati in Impetatoti ob gratiam firmiorix inter se amicitiae quietuatne immunes, libere. religiosh, di quiete in praestitit. Quaproptet idem Dominus Rex Senior monasterio viventes , absque ullius Senioris impe hostes δὴ ead m asbatia , soli sibi suisque fidelibus dimento ipsas res teneant, dominentur , atque pocis visum est quasdam res, villas . praedia, mancipia, sdeant. DeIque misericor/iam pro Senioris nostri eum omnibus suis appengleiis imperiali praesepio stio prolisque regis sanitate & aeterea beatitudine, pro- indidit , auctoritate silli sui signavit . atque con- que totius sua Ecclesae statu ae pace illos fideliter
firmavit. quatum villarum nomina sunt Daec. Ad exorare delectet. Monasterium vero ipsum . Hiis m,ti leuam scilicet Mesesae, Mainboavillam varis que custodia . atque omnis orsinatio ad ipsos mo- senates , Helbo tonstemam, pomerias, Her eur- nachos ad Asbatem, quem sbi es erint . per tem , mansos decem , cum Crani longo biragio ; tineant. Neque Canoniel extra claustrum ad habita uat num . Marselle , & sceldogotheum. Iuventiaia tangum admittantur ulterius , sicuti hactenus. om cum : & in dominica cur te mansum. Has villas, nimodis inhibemus excepto semitores illorum eum mancipiis , & omnibus ad se pertinentibus , in quia non miaicas dissensiones audiυimus propter usus luminariolum . matriculariorem, de ceteris quae hoc in illo exottas fuisse eoenobio. Si quis veto, in Ecclesiis in pis fato monasterio positis necessaria quod absit, his nostris praeceptis fle statutis aliqua fuerint, deputavit , cum omni censu Ae omnibus levitatis vel avaritiae , cupiditatis uel malitit piae precariis monasterii ; eo modo , ut quidquid etiam sumptione contrai te voluerit , vel aliquod impegi ad medicinam opus suetit , ex praefatis villis sudi mentum supragictis monachis vel Abbati beatissimipleatur. Ad necessaria vero fratrum , victus. scilio Vedam inserte tentaverit quolibet ingenio , quasi cet. & potus . has villas delegavit: Medietatem bet arte, quoquo modo, elam, vel manifeste, em vici qui vocatur Novavilla , juxta ipsum mona- nium nostium sententia damnatus a mire & Filis sterium sti. & tabernam unam, sileiacum villam, Ze spiritu sancto Deo omnipotente , mi iniuriam dominicam eurtem Theuludum , Bigatium , Heria sacere non timuit , quia ipse dixit, Q.i mos istissit. nancultem , & Bemellam. In pago Bes valens, me avidis , ct qai vos ssis is, me θ is , anathe Medioeanas, puteas aquas, & Mungiscurrem,mam malis vinculis obligatus , a coetu sanetotum separaia sum in dominicatum unum , & alios mansos viginti tua in aetetnum cum his quorum vermis non mori quatuor , cum Feclesa . de vineis . & ceteris apia tur , & ignis non extinguitut , nisi publica satissa die iciis. Valles super fluvium summam, mim cama ctione digne prenituerit, deposito , si laicus sierit. una , & duobus molendinis , 8e mansis ad eon seculatis militie cingulo , si Clelieui , eeelescisti isem pertinentibus . Stragas, Salciatum , Atramenia honoris dignitate. Pax vero & miseri evidia Dei sutarias . Mast , Malcham , sirogotheum , pinca per illos qui illa custo3ietini quae in isto divinae no riam Emmonis & Tagentarii. Has omnes villas. piaeque auctolitatis privilegio conscripsimus . no- cinn ceteris omnibus , usibus statrum aeternaliter fit; sque nominibus in Dei nomine sima.imus. geservitutas deputavit. Ad cameram vero statium Amen. Statuimus denique ut hoc idem privilegium praefatorum has villas destinavit : Aheras , Saleia nobis editum . divinaque audio litate roboratum, cum, Limacum, Campanias ; de in Fontanido mania per omnes synodos quae in posterum agendae sunt sos tres, & mansum unum in Lumbras. N alterum deseratur. Nostrosque oramus humiliter iiiceessores, in Hadas . cum homine nomine Gogone . & taberia ut pro Dei amote & sancti Ve fasti . ips quoque nam unam in vico monasterii, eum omnibus appendia subscribendo corroborent quod a nobis constituriis, familiis. & hedesis & universsaa se pertinem tum est. tibus. Ad portam veto vernes, Amuillam : & in Auia Hinmatus sanctae Metropolis Remorum Archie .snio, mansum unum, cum molendino i de in Ans, piscopus sobsclips. mansos quinque. eum molendino ,& ἁecimam om- Eilo divino munere Archiepiscopus' si Aseripsi. . 1.-nis abbatiae. Ad hospitale veto pauperum ; in Da Vuenilo Rotomagens s Archiepiscopus subscripsi. pinvitia . mansos septem 1 & in Bonejamuillam & Herargus Turonis Archiepiscopus subscripsi. Lersales , mansos tres , & quintam parem omnia Vulsidus Bituricensis Ateni episcopus subscripsi decima qua ad portam venetit : & de omnibus Froterius Burdegalensis Archiepiscopus subscripsi.
277쪽
is 4 De Concordia Sacerdotij dc Imperi j Scc.
Ercantavi Catalaunensis Episcopus subserips Hildegarius Meldensis Episcopus subseripsi Folcricus August Tricorum spiscopus subseripsi. Hilmeradus Ambianens s Episcopus subscripsi. Helias indignus . Episcopus subscripsi. Aneas paris iacens, Episcopus subscripsi. Raginelmus Novio agentis Episcopus subseripsi. Cumbet tus Ebroicentis Episcopus subscripsi Ereambertus gratia Dei Episcopus . subscripsi. Imones Cameracensis Episcopus subseripsi. V lterius Aurelianensis Episcopus subscripsi. villebet tu, Carnotensis Episcopus subscripsi. Hinematus Laudunensis Episcopus subsities Hetrar/us Lexoviensis Episcopus subscripsi. Christianus Dei gratia . Episeopus subscripsi. Tipuinus Sylvanectenss Episcopus subscripsi. Odo Belvaeresis Episcopus subseripsi. Rothadus Suessonense Episcopus subscripsi. Λntamus Lemovicensis Episcopus subscripsi. Isaae Lingonieς Episcopus subseries. Actardus Nanneten si1 Episcopus subsetipsti Abbo Nivemensis Episcopus subseripsi. Sigenandus Constantiacensa Episeopus sub iascripti. Hildebranaus salensis Episeopus subseri s. Bodo Augustodunenss Episeopus subscrips. Eatlomannus Abbas subseripsi. Hugo Abbas subscripsi Ca lenus Abbas subseripsi. Hiduinos Abbas subserips.
Besengarius Abbas subseripsi Vulsardus Abhas . subseripsi. iHildebetiti, Abhas subscripsi.
Odo Abbas . subscrips Fuleo Abbas subscripsi. Ego Gaurientis Abbas jussu Dominὲ Hinemati
Archiepiscopi hoc privilegium set si Be subseripsi.
278쪽
mi Vpsmo Lasus libris p ci-L-pua jecimus fundamenta, quibus Libertas Ecclesiae Gallicanae nititur, hinc su--atam premam Ecelesia & Summi
Pentificas auctoritatem , Quae res tantum
ecclesiasti eas administrat , ni ne supremum Principis imperium , quod reipublicae v rendae & rebus temporalibus impenditur, praeterea ver 5 tuendae disciplinae ecclesiasticit ex ipso Christi omnium Domini mandato invigilat , immotosque praestat Concilio
rum canones ,& inconcussas Decretalium epistolarum constitutiones, consuetudinesque receptas , nisi quatenus Ecclesiae Galli canae commodis expedit ut pro rerum ac
Itistiniantis iratusae, a Praevἰa , σάω rhia. Pre eo pitis explicastis adversas Nicolatim Alemannam. Iastisianus non perverris S mctianes Christi nisi .
temporum conditionibus, summi Pontis cis rescriptis iuris rigor aliquando temperetur. Sed ius illud praesidii impertiendi ad retinendam disciplinam canonicam, Ctiosum esse non debet , ideoque legi hus suis Princupes canonum re decretorum executicini considere tenentur, ut dixi libro secundo. Enimvero quia condendae legis auctoritas , non in sola promulgatione versatur, sed in rerum constitutarum executione , quae est
id quod ultimum in iurisdictione voeam Iurisconsulti , hinc fit ut quae pro tuitione e caelesiasti eae disciplinae leges feruntur, execuistioni mandari debeant ab Episcopis , vel etiam aliquando a principibus , aut a Magistratibus, quibus auctoritatem suam ipsi de-
279쪽
Iegaverint. Ig hodie apud nos in foro soleo. plectar, ligandi Ee solvendi pontiscium mnibus quibusdam formulis expeditur, quae et ab Tuitio vero canonum a Principibut peltationes ran viam ab a se vulgo dicun- pendet , quae canonum custodiae prospicit,
turi adversus quas imperitiores rerum no--nua rasem rerum advers hs canones gesta
stratum de novitate praescribunt, ac si resip. rum aliquando declarat, atque omnia in in se antiquiori origine non censeretur quam tegrum restituit. sed ultra non progreditur, istud forense vocabulum , clim tamen aequis scilicet ad executionem canonum, quam ab rerum aestimatoribus saeue persuaderi possit Episcopis implendam indicit. Non ergo ea rem ipsam id est, tuitionis ecclesiasticae exe dem auctoritate in rebus ecclesiasticis, ac incutionem, iisdem initiis cum reaia potest rebus secularibus, principes utuntur. Quod te in Ecelesia Christiana coaluiue. Quod eo Iustimanus satis aperth docuit, clim scripsi N. .. .,ri
ordine a nobis demonstrabitur, ut primo datam sbia Deo legum civilium Hia ἰdiosis, doceatur quibus finibus auctoritas illa apud id est, plenam & liseram figendi te refigen antiquos Principes Romanos, quorum pie di potestatem i sed legum ecclesiasticarumtas commendatur , Olim coercita suerit, & canonum Hu -, id est, custo-
deinde quid ex eo jure ad Galliarum Reges diam tuitionem ,& defensionem. Elegan
usque ad haec nostra tempora derivatum teritaque monuerunt Graeci scriptores, ea
fuerit. Quaecunque enim apud veteres Prin non es dissicilius solvi quam leges publicas, cipes in caussis olim viguerunt, locum apud quae a solo Principis nutu pendent , cum o nos habere non possunt , nec immutata alia non es ab Episcopis constituti, & a Principi quantisper disciplina antiquum illum ordi hus firmati fuerint, atque ideo illorum val nem ullo pacto admittere Iotest. Quare quet de intersi ne quod summa cura decreve a me in hoc negotio proferentur, ut fideli rei runt illis invitis aliquando sine caussa infrina
gestat narratione constabunt, ita non alio gatur.
tendent quam ue demonstretur usum fori III. Vulgatissima est Iustiniani semen 'non omnino alienum esse ἱ prisca disciplina tia , a Romanis Pontificibus summo applau-δc a maiorum nostrorum sensu, si intra debi- su excepta, & a Gratiano in corpus Decretitos fines contineatur. ' relata, quae canones legum vim habere de-II. Cura autem Principum Christiano a cernit. Sed ejus vis nondum, ut existimo, sarum olim non solum haereticorum furores iis est accurate perpensa. Non solum enim compressi tumultus seditiosorum sedati, hoe dicto reverentia debita canonibus con
up. A, Oct. contumacia Episcoporum aut Clericorum ciliatur, & eorum executioni, servato iudi
adversus synodorum sententias rebellium clorum publicorum ordine, consulitur , sed ab externa potentia repressa, passim inter etiam jus Principis ad custodiam canonum, legendum occurrunt, sed etiam Principum ut ceterarum legum a se conditarum, procua sudio prohibiti Episcopi ne lesibus seculata randam asseritur. Et ne quis hanc interprearibus vel canonibus violatis, imuriam subdia rationem nostram hariolationi adscribat, iis inserrent. Antequam vero ejus rei pro laudandus est in auctorem ipse Iustinianus ibationem aggrediar, lectoris benignitatem qui alibi recth constituit monendum esse exoratam velim ne de singulis hujus Dissera episcopatus candidatum, antequam Ordinerationis pericopis sententiam ferat, Aonec tur, ut canone, editos accurate legat , & si totum hunc quartum librum perspexerit. quidem se canonum observantiae imparem Discrimen autem initio constituere oportet esse dixerit, ab ejus ordinatione abstinea inter Executionem Canonum Ec Tuitio - tur , sin vero se, quantum homini est , eanem t quamvis alioqui saepissime haec verba constituta servaturum pro sessus fuerit, O confundantur, non solum in Edictis Regum dinetur. Ita tamen ut ab Ordinatore suo nostrorum, sed etiam apud veteres. Etenim moneatur, sacerdotio pellendum si in cano Leo primus se canonum & traditionum ana nes peccaverit, imo & 4 civili lege vinditi quarum restodem esse , in epistola ad Syno- candum quod perperam gestum erit, mindum Chalcedone habitam, scripsi; Ec vice canones vim legum obtinent: Neque civiles ,ri .. e 4.st. versa Facundus Hermianense Episcopus leges crimen invitum relinqvior, eo quia a pra- η αγ Marsianum Imperatorem non canonum cedentistis nos Imperararisas , se a Aolis i s reconditorem, sed executorem asseruit. sed si cte dictum s , oporteres cras regalis pro Iemlas di . propri h loqui velimus. executio canonum mutire. Itaque canonum executio duabus su- --, Tauri ldictionem ecclesiasticam respicit: cujus premis in Ecclesia aucraritatibus innititur, partes sunt, utjudicia canonica reddat poe. pontificia scilicet, & regia i Ut ex se Horati mnis canonicis id est excommunicatione, re rimiti sinate hie ea diantur, inquit Iusti gradatione, suspensione, & ceteris ejusmo- nianus Novella Lu i i i. ita ut ea es et a non
direos plectat, Ec ut omnia uno verbo conm possini qua osceritati eccusastica praceptione
280쪽
f hiremaris naeia,quemadmodum loque. hatur Hilarus Papa , aliquot annis ante Iustinianum. Quare Principis auctoritas perinde laeditur violatis canonibus & deeretis
Pontificum, ac si Reipublicae & regni leges
everterentur, quia canones vim legis regiae sesceperunt. Tanta vero & tam diligens cura a Principibus adhiberi debet custodiae canonum , ut potiorem legum eccles astica rum quam civilium rationem habere de heant, ut monet Iustinianus in praefatione Nov. c x x xv ii. Si cimitis tiges , quarum po- resarem nobis Deas pro Iaa in hamin/s senigni rate cred δι , -- ab omnisvis casadisi ad obe. . . . . dientium Ιει uritatem sudemus . quisito pia, d, is is re issemas circa sacroram canonam
O disia rum Iesam custodiam, quasversiare αἴ animarum nostrarum de ira sunt. Vnde con .ctu sit capite primo illius Novellae, se viola
λ - . torum canonum vindicem esse debere, Si enim ista 2 a Iricis peccantur generatis leges non concedanι extra i astionem es miniuerim
manere quomodo a sanctis Aposuis as,ilas super omniam hominum salute canonicὸ satura --, defici patiemur p... Eandem sententiam Iustinianus expressi in epistola ad Dacianum Metropolitam By-aac si,qua privilegia quae Primatibus provinciarum Africanarum canones tribuunt, sua quoque auctoritate confirmanda profitetur, . ita u i in violatores vetustatis, non sisthm ee clesastica, sed etiam Principis vindicta exerceatur. Haec sunt verba rescripti 1 Nam Pis in praejudicium flausorum qiab ibernia,nsurpavit, corrigenda portus quam imitandu cen-femas. Si quid igitur Metropolitans Carthaginis, mel Primaritas Numidiae mel Dyaris, Coaritio-ram iactantis pristitii, o in eas cras iuvifer iis, hoc si quirique viei, fili vindices,
IV. Hinc canonum custodiae duobus modis prospiciebant Principes , tum delegatione magistratuum, qui vetarent ne quid
contra canones tentaretur; tum exactis poenis a contumacibus si quid perperam gestumesIet i & aliquando iis rescissis quae contra canones acta erant. Quod unice docet No vella sexta quae de ordinationibus Episco potum & Cleri eorum lata est , cujus execu tionem Patriarchis uniuscujusque dioece seos, Metropolitis, & Episcopis Iustinianus demandat. Sed praeterea comtitutionem ilialam Ioanni praesecto praetorio orientis de Domnico Praefecto praetorio Illyrici mittit, ut executioni ejus prospiciant, ne quid contra canones agatur. Verba ultima illius con statut1onis , quae magni momenti sunt, Heaphonam i H saa Da e Cel udo hoc sisem m. - una cam semper sesceptaris sedim isam his fieri cois , i ''vare sesinet. Ers rinantiaram factis isti ..d tale delictam , prasinist, o maxime quacunqae in Maevitiositas cariatiam melos ici fiam inter dictas M. Nuntiet aram ct nobis, ut decens δε- ρον eis imponatar conectio. Vtarar quoque prae iace is adesari os preminciarum judices s ai si qua ηι infici niti, non permistunt aliqlia exuis Me quod a nosis consitusum eII, feri. Imminesis enim eis preaa qainque librarum auri, si quirim is ipsi praevaricari videntes , non de
rur. Observandi sunt gradus quibus ad eu stodiam plenam canonum pervenitur. Lex decernitur a Principe post constitutos catanones, quae eorum executionem Ρatriarchis& ceteri, Episcopis praecipit. Eadem lex in acta Praefectorum praetorio refertur ι qui una eum praesidibus provinciarum violari canones prohibeant. Et sinfracti fuerint ea . de re ad Principem referant, qui male gesta corriget. Itaque vetare & prohibere potiunt magistratus , sed corrigere quae perperam acta fuerint, soli principi competit. Novella constitutio centesima vigesima tertia quς compendium Iuris Canonici complectitur, ad Petrum praefectum praetorio perscripta est, ut auctoritate sua ejus executionem ju- .vet: na igitur gloria, qai peν pr sensem Iegem No. in perpetuam vatiorum mnia sanaeis non isti μου, per omnia casistri provideat. Inter cete- Σras autem poenas quas in Episcopos & Cleri. eos ea lege constituit, Dequens est expulsio ia sacerdotio , quam vi constitutionis suae
fieri diserte praecipit, aliosque in depulso tum locum subrogari. V. Aliquis fortasse meipiet, Iustinianum uidem proferendae jurisdictionis suae cupium hoe sibi ius arrogasse ut custod am ca
nonum ad correctionem eorum quae contra Canones tentata erant extenderet, sed hoe
Episcopis acceptum non fuisse, vel antealo res Principes, quibus . pietas cors erat, ab hae usurpatione abstinuisse. Si quis tamen
inspicere velit quam sollicito studio cum peritioribus Episcopis de rebus ecclesiasticis
Iustinianus tractaret, nunquam in animum inducet eum in jurisdictionem ecclesiasti .cam adeo impudenter grassatum ut multi si hi persuaserunt. Sic autem intentus erat in rerum divinarum contemplationem , ut Aristabanes di conjurati hane occasionein illi