장음표시 사용
51쪽
clare dictum. Numquam in selido fiterit siverba Ditam oe intentium Imperiorum magna semiistia obliuione fragilitatis humana collapsa Funt. Qui
quis Regum summam illam fortunam suam a sevno pendere putat,non sine tremore,Nabu chodonosoris Regis,miserandum casum apud Danielem spectet, c. . Iam ille terram despiciebat, cuius imperio non magna portio parebat,ipsi Coelo imperaturum se confidebat; At Daniel diuinorum arcanorum fidelissimus in
terpres Regem suae vesaniae admonuit. Septem remora mutabuntur siver te, nec scias quia dominetur Excelsius, siver regnum hominum, oe cuicumque oluerit det illud. Quod autem praecepit reliυquere-rurgermen radicum eius des arboris, Regnum tuum tibi munebit,postquam cognoueris potestatem ese Coelestem. Scite apud Plinium in Panegyrico ad
Traianum. Ut caeterorum hominum sta Principum
iturum omnes, qui sibi D' identur, Quum omne mbreue oem e. Aptissime Isidorus Pelusiota l, . 3. Epistola 94. scripsit,Deum cum potentioribus & sublimioribus sublimiliter se gerere, cum humilioribus benigne . Nam Regum sese
Dominum appellat, Seruus meus Nabuchodonosor; M, Dic seruo meo David: Sed pater orphanorum de Iudex viduarum, variis scripturae locis audit. Quoties occurrit illud ,in libris sacris, a Deo potestatem Regibus adtributam , Sc illos Dei ministros esse. Haec toties 3c tandiu decantata. Isidorus relusiota libri
52쪽
tertii Epistola i6i. eleganter istud pictorum
inuolucrum interpretatur, quo manum solam
pingere solent, cororiam capiti alicuius eminentis imponentem, significantes Imperium illi coelitus datum fuisse. Quam demisse, q immodeste Cyrus , euerso Assyriorum Imperio& extincto Baltasare Rege, ista pronunciauit lib. I. Esdrae c. I. Omnia Regna terrae dedit mihi Dominus Deus Coeli. Apud Zonara Tom. i. ubi agit de Numa Pompilio Romanorum Rego, refert patrem Numae dixisse, cum filio persuadere vellet oblatu a Romanis Regnum acciperet. Principatum esse quoddam Diui num donum & Numinis obsequium. Synesius,oratione de Regno,illud refert ex Platone. Moderatio ista primaria Sc prae aua Regiae M summae potestatis est, si ii quorum ea cura est, Principi instillent .uini Numinis cultum ac pietatem, imo metum, ut intelligant quicquid
sint, totum hoc a Deo se accepisse, quin ta variam , tam leuem M parum firmam fortunam suam ut Deus, vel momcnto dc nonnumquam
memorado infortunio illam eripere possit. Ex veteribus ista eximia mutuatus est Ioannes ille pereruditus Carnote sis Episcopus, Policratici lib. . c. I. Quod princeps potes' ita a Deo est 4t ροt pia a Domino non recent , sed ea )titur per se politam manum,m omnibu doctrinam faciens Clementiae
aut Iustitia suae. Qui erra resistit potestati Dei or nurioni resistireenes quem sauctoritaι conferendi eam,
53쪽
4ι PE IDOLOLATRIA . . cum Pult auferendi Pel minuendi eam. Antea illud monuerant Patres Concilii Toletani 6. c. I .ubi de Rege agitur. Nefas est in dubium deduc
re eius potestatem,cui omnium gubernatio aperno costa delerata radicio. Et quidem quo maius 8c praestantius est beneficiu quod illi a Deo collatum est, eo magis memorem se Sc gratum testetur Princeps. Agapetus Parienessi ad Iustinianum Imperatorem. Ut Rex excellentiorem caeteris dignitatem habet, ita supra caeteros homines Deum qui illam dignitatem sibi contulit,honorare debet. A Synesio Episcopo Cyrenensi istud est oratione de Regno,cuius, Ut caetera omittam , illud Regibus praesertim inculcadum. Religione & pietatem in Deum, Regiae digntatis basim esse firmissimam, cui
dum haec c6nstanter adhaeret, nulla omnino vi& tempestate concuti potest. Porro liceat obiter adnotare hoc loco praestantissimum illum Philosophum, & Episco pum , appellare Regem, Simulachrum vivens quidem animatum , hoc est Dei Opt. Maximi Imaginem . referen , in regendis & seruandis hominibus, quodque Deus,ad similitudinem Coelestis imperis,Regi dederit terrenum Regnum; Qup dextat apud B Ignatium Epistola ad Smyrnenses, S Agapetum in paraenesi ad Iustinianum Imp. Sed hic apposite ad mentem Synesis Rex nihil aliud est quam pietatis ac religionis diui nitiis fabricatum exemplar δc simulachrum.
54쪽
Quod adeo verum est ut Rex quantum a cultu M obsequio erga Deum absit, tantumae a Regij nominis vi dc energia, atque adeo Maiestate abesse intelligat. Et certe nihil tam ob sequentes morigeros Principi subditos res
dit, quam ipsius erga Deum pietas & religio, ut ait Isidorus Pelusiota lib. 2. Epistola I96. Addit ipse Agapetus, ut Rex Dei praepotentis exemplo suos curet, quam optimos, iustissimoseu religiosissimos fieri,& quale erga se Deum optet talem suis sese ipse praebeat. Ab una pietate ac religione omnia haec profluere Sc di-
manare si quis pius existat, facile agnoscet. Isidorus Pelusiota lib. 4. Epistola I 42. tum de- mum Regi principatum fortunatissimum M scelicissilium fore scribit, ubi Dei cultus, pie
ras, quae est bonorum omnium supremum, in Principis mente principem locum obtinuerit.
Explicat autem quid sit ista pietas de Religio,
dc quam late sese diffundat ; eamque vult esse qua efficiat recta de Diuino Numine opinio,
& sincera incorruptaque confesso, quam comitetur timor atque dilectio Dei,una cum beneuolentia erga suos. Rectae illius & sincerae pietatis ac religionis, ut hoc dicam obiter, nota praescribitur certa & indubitata, a Leontio Bizantino, eruditissimo scriptore, lilυ I. contra Nestorium Se Eutychem, Patres illos recipere qui in Ecclesia celebres sum,& Conciliorum Ecclesiae decretis 5 definitionibus acquiesce-
55쪽
44 DE IDOLOLATRIA re,& qui aliter faciat Dei ordinationi resist ere, dc it,omnes Christianos seditiosum esse. Eam
demum veram esse pronunciant Imperatores Gratianus, Valentinianus 3c Theodosius senior, Imperatores, quam diuinum Petrum Apo-
'lum tradidisse Romanu religio 4sque ad nune ab ipso insinuata declarat, quamque Pontificem Dama- sum sequi claret. Cod. Theodos. lib. I 6. tit.I. l. 2. Uere Christiani Principis , ista oratio est, quae Iustiniani Imperatoris,de conceptione Digestorum ad Tribonianum. Deo auctore nostrum gubernante Imperium, quod nobiue a cJelesti Maiestate traditum est, bella feliciter peragimus, m pacem decoramus Statum Rei publica sustentamus, oe ita
nostros animos ad Dei omnipotentis erigimus adiuto- .rium, Pt neque armis confidamus, neque no/u militi-bM,neque bellorum ducibus, et nostro ingeniosed omnem stem ad solam referamus Fummae prouidentiam
Trinitatis. Et certe tantum non Christiane ista proloquitur M. A ntonius Imperator,libro sexto de vita sua, quandoquidem uniuersum hoc consensione,or ne Sc prudentia constar,mu-di Rectorem se venerari ac in eo spem suam collocare,seque animo constanti δc firmo esse profitetur. At si Magistratus rerum a se gesta- . Tum rationemPrincipia quo instituti sunt,red- . dere teneantur,quidni etiam Reges & Principes Deo, a quo toti pendet ac cui debent omnia rationem reddent vel recte vel secus, gestae
legationis.Imo quantum timoris illud Princi-
56쪽
pibus incutere debet, dum audiunt ipsos insontes, innocentes, pro suorum subditorum delictis εc flagitiis Deo poenas dare. I. Regum c. ra .ait Samuel ad populum Israel cum se perseuerauerit s in malitia, γ os Rex Pester pariter peribitis. Et .cet Principi potestate abutenti nullus alius esset metus quam a conscientia propria, an non satis esset, cum nullum acerbiorem cruciatum expetiri possit, Tacito 'auctore, sic enim lib. 6. Annal. de Tiberio loquitur. Tiberium non fortuna, non sobtu es protegunt,quin tormenta pectoru sua que ipse pomos fureretur. Et priori commate. Nec seu stra praestantisiimus sapientiae Socrates) frmare solitim est, si recludantur TFrannorum mentes posse astici laniatus ictus, quando Pt corpora Perberibus , ita sevitia , libidine, malu consultu animus dilaceretur. Extat apud Platonem lib. 9. de Republica. Ac verissimum illud esse ex eo domicere liceat, quod habeat nescio quos internos mens Icelerata carnifices , aut ipsa sibi carnifex conseientia est, ut scribit Pacatus Drepanius, Panegyrico.
57쪽
Moderatio Principis, a cognitione flui, cs' conditione potestatu,
O D E RA TE nec supra humanum modu - Regem de Principem se se gesturum, si pietati, si religioni morem gerat, capite superiori ostendimus, nunc si seipsum consulat, id est mortalem se, non immortalem, Regem,
non Tyrannum,Patrem tutoremque strorum, non tortorem, non pestem perniciemque cogitet, illud ipsum expendamus. Sapintissimus in ocimium mortalium quam vςre ista de se pro- nunclauit, S um Sc ego mortalis homo similis omnibus. subdit mae, Nemo ex Regibus aliud habuit natiuitast tistium,Vnus ergo interitus est omnibus ad alam 8c similis exitus. Sapientiae c. 7. Quicquid Regi affingat adulatio , tamen ipse mortalis esta elicitatem suam, fortunam suam quandiu volet contempletur, ipsa ei trea est.Dicat cum Seneca, Accepimus p ura perituri. Eleganter Agapetus in exhortatione illa ad Iustinianum unperatorem. Princeps . cuilibet aequalis est natura ξc conditione cor-
poris, x potestate dignitatis similis est Deo, praesidi omnium & supremo; oportet igitur Regem,Dei exemplo,iracundia minime com-
58쪽
POLITICA. 47 moueri,Vt mortalem non efferri. Ac licet efiigie diuina honoratus: attamen ex puluere terreno copositus est, quo edocetur Vt erga omnes seruet aequalitatem. Isidor. libH .sentent. c.
49. Dedit Deus Principibps praesulatum pro
regimine populorum , dc illis eos praeesse voluit, cum quibus una est eis nascendi moriendique conditio. Principis potentiam eximiam& summam esse quis ignorati at beneficam non maleficam esse debere frientur omnes recta sentientes. Plinius praefatione historiae naturalis , Vespasianum A. sic a loquitur , Nec quidquam in te mutauit fortunae amplitudo , nisi
e prodesse tantum ram posses Odestes. Hoc ex collatione & dissilmilitudine Regis cum Tyranno , Veteres qui ista pertractarunt, abunde explicant. Ac Dio ille Chrysostomus , Oratione prima de Regno atque alibi, diserte
Regem cum pastore ovium coparat, cui nulla maior cura S: sollicitudo incumbit quam ser- Uandarum ovium, sed haec vulgo nota, dc ab innumeris pertractata.Et quid aliud esse putamus Imperium seu Regnum, nisii curam salut salienae, ut ait Ammianus Marcellinus lib. a 9. Senecam imitatus est, apud quem lib. de consolatione ad Polybium c. 26. Magna seruitus est, magna fortuna. Nec abludit B. Ambrosius Epistola II. Quantum ipse Imperioseruilla, cum ad aborum non ad suum auuant arbitrium. Tiberio id
ita visum est, quemadmodum Dio &Taci-
59쪽
8 DE 1 DOLOLATRIA . Ius non Uno loco prodidere, sed subdolum M tectum huius Canaris ingenium quis nescit Alexandrum Seuerum Imperatore Optimum, ex animo sese arbitror appellasse dispensato - . rem puraicum,ut est a Lampridio relatum,nec aliter A drianus Imperator, apud Spartianum aiebat se Rempublicam ita gesturum,ut sciret
Populi rem esse non propriam. Explicat istud Seneca lib.7.de beneficiis c. . Iure Ciuili omnia Regis suns, sic Plinio visum in Panegyrico
ad Traianum, Cuius est quicquid in omnium, tantum ipse quantum omnes habet'. Pergit Seneca, Meo capite ac sequentibus. Ad Reges potectas omnium pertinet, ad singulos pro rieta3. Sub optimo, Re- , V omnia Rex 4mperio poFidet, singuli dominio. sar omnia habet, secus eius priuata tantum assua, σἰmiuersa in Imperio eius sunt, in patrimonio propria. Plinius idem , Tandem Imperium Principis quam patrimonium maius est Quae res effecit, ut Principes subditorum veluti tutores habiti sint,imo otiam nuncupati. Seneca lib. I. de Clementia c. 4. Principes Regelique, oe quocumque alio
nomine,sunt tutores status publici. Plinius Iunior Panegyrico, Sc lib.IO. Epistola 6O .ad Traianu. Diem, Domine, quo seruasti Imperium, dum puscipis,
quanta mereru latiris, celebrauimus precari Deos γtre generι humano, cuius tutela oe securitas saluti tuae innixa est, incolumem forentemque praestarent. Non aliter Lactantius Constantinum Magnum alloquitur , lib. I. Diuinarum Institutionum c. I.
60쪽
po LITICA. ς' Gubernaculum Reipublicae enam senex renem, tu queliberis, isti ea patre accepisti tutelam Romam. nominis triticu. Seneca lib.I.de Clement.c.I8. Subditorum, Principi non tradita seruitus, sed tutela. Et quo quaelo tutela referri debet, aut unde nomen sortita est potestas illa, nisi ad tuendum aliquem, de inde tutores dicti quasi tuitores atque defensores, quemadmodum Iurisconsul ti doc et . Hinc merito leges animaduertunt in tutores qui pupillos circumueniunt, & dolo malo res illorum curant, vel potius dilapidant Ec improbe administrant. Apud Deum a qui1-simum Iudicem istius tutelae Principes ratio nem reddent. Sapientiae c. 6. Reges & Magistratus alloquitur sapiens. Alis imim interro gabit vera Pestra cogitationes scrutabitur, Τρο-niam cum essetu ministri Regni illius,non recite iudicastis , nec custodistis legem IUtitiae, neque secundum oluntatem Des ambulastis. Horrende m cito apparebit Obu quoniam Iudicium durissimum in his qui praesunt, fet. Exiguo enim conceditur misericordia,
potentes autem potenter tormenta patientur. Non
enim subtraherpersonam cui quam Deus qui est om
nium dominator, nec derebitur maζnrrurinem cu
iusquam , quoniam pusillum m ma 'num ipse fecit, oe aequaliter tura emili de omnibus. Neque vero Principes nomine Tutorum, pro sua in subditis bona fide tuendis cura, tantummodo dona tot fuisse legimus, Patres Sc parentes publicos nucupatos fuisse perspicuum est.Theo -