장음표시 사용
31쪽
littore illo viderentur,quibus emporia destitui facile non solent. Quaestorem suu in cum armatis aliquot ad terram, uti locum illum rectius exploraret,inis erunt, addito mali dato,ne longius iusto progrederetur, sed quamprimum ad naves iterum reuerteretur verum de hoc postmodum cogno- Uerunt Deo uti reuerteretur visum non fuisse
Vt vespera autem facta est cum nerninem redire viderent, nihil boni suam cogitare poterant, Generalis in varias curas distractus parum perno cao ciui glectem illam quieuit, sed siventus paulo vehementior solutas ab ancholis Ru nauessi opellere coepit hancere enim in fundo paludoso, procellis resistere amplius non poterant Agebantur autem Versus ciuitatem tanto impetu, Vt antequam anchoras attrahere&sese firmare denuo possent, littori iam iam imminere se viderent. Cum igitur dies facta esset, certis indiciis pagum eum esse ipsam ciuitatem cudepraehenderunt videbant enim templum in montibus Lusitanicum cruce caerulea insignitum, unde in sententia sua magis magisque confirmabantur. Mirari autem satis non
poterant. quod redeuntem ex suis neminem etiamnum viderent, necdubitabant amplius quin ab incolis in urbe detinerentur. Nondum autem finis malorum, sed noua ipsis parabatur calamitas. Cum enim viderent se in maximo versiri periculo sanchoras enim fundo isti laxiori inhaerere&nauem a subuersione prohibere, si ventus paulo maior ingruisset,impossis bile erat aena uis suae rectorem cum calore versus minores illas Insulas ablegabant, quarum ex opposito ciuitatis triginta septem plus minus cernebantur, exploratum profunditatem invisum an stationem nauibus suis conuenientem ibi habere possent Sperabant enim se ibi tutius subsistere posse, sed praeter breuia&syrtes toto isto tractu nihil depra hendete poterat. Quod si igitur anchora ibi proiecta lubstitisset, proculdubio tantum mali expertus nunquam fuisset, auxilio ex nauli a accepto verum desiderio profunditatem explorandi nimio teneretur, iusto longius a nauibus prouectus esset. Cum igitur cursum vertere&redire ad naves vellet, aduerso appriehensus vento anchoram proiicere coactus est. Sub vesperam autem scapham ab urbe aduectam videbant, quam si non suam, amicam tamen certe putabant, cum praesertim vexillum album ei affixum esset. Verum enim uero scapham hanc paulo post quinque aliae ab urbe sequebantur,celocem Hollandicam magnitudine sua aequantes. Simu se umsua labant autem fugam ab urbe sirecta versus locum illum,ubi rectorem na 33 qc id a uis cum celoce haerere diximus,contendebant. Ille igitur dolum videns,
leuata statim anchora, periculum euadere, ad naves properare frustra conabatur. Superuenientes enim incolae, eum appramen sum, vinculis ligatum una cum celoce&sociis, antequam auxilio ei naues aliae venire possent, abduxerunt. Commodi equidem paruim cum ea celoce experti etiamnum erant
praeterquam enim , quod magno labore ligna, materiam eius acquisierant in Ternare Insula ad septimam usque septimanam subsistere, do .
nec eam parare extruere possent, coacsti fuerant. Sed Nin extremum se penumero qui ea vehebantur periculum inciderant,&ventos procellasque maximas sustinuerant. Iam autem cum periculum euasisse, utilitatem aliquam inde percipere sese posse sperarent, plane ea spoliabantur, amittentes simul praestantissimos quosque viros numero viginti, quorum quindecim ad Goudam,quinque vero ad Praetoriam nauem pertinebant, inter quos Quaestor erat, Rectorque supremus, tribunus militum,
32쪽
31 DESCRIPTION INDIAE ORIENTALIS
Nauarchi in celocemunere fungens. Vt viderunt igitur Hollandis bicelocem illam vi ablatam, poterant facile exinde colligere, incolas illos exatremam suam perniciem quaerere, cum praesertim neminem se accedere viderent,tametsi pacis signum nauibus suis assixum esset. Itaque triduo ibi in extremo periculo morati, ventum Septentrionalem expectabant, postea progressi paululum, ut ad Insularum praedictarum aliquam extra periculum sese dimitterent. Propter tempestates frequentes hinc inde oberrarunt, donec tandem medio inter scopulum angulumque aliquem tramite prouecti, non sine periculo maximo portum aliquem assequeren
Deliberantes autem quid factu optimum censeretur, ut socios suos a
Traxiuixax illa liperarere recuperare iterum possent non audebant enim - , t aliquem ex nauibus ad ciuitatem mittere, quod is praesentissima morti ex-
. his F. . potitus videretur Literas igitur tandem ad Lorthios sit enim vocantur, p. undi, qui Magistratum gerunt)dare decreuerant, eosque verbis amicissimisto gar ut suos remittere ad naves vellent, siquidem mercatores essent, dc nullam ob causam aliam ad loca illa venissent, quam ut commercia, negotiationes suas cum incolis amice exercerent. Quod si hostium numero haberentur, obseruarent tamen ius belli,& precium redemptionis pro captiuis illis peterent, siquidem id etiam apud barbaros quosque,su receptum esset. Nolle se quidem inuitis illis in regione illa commorari diutius, sed statim discedere quamprimum suos iterum recepissent. Has literas uti in ciuitatem mitterent, statuebant cymbam aliquam ex vicinis Insulis a ferre,& hominem aliquem oblata pecunia inuitare, ut literis ad urbem delatis resiposum sibi afferret. Dum his cogitationibus occupati essent cymbam aliquam cum quatuor hominibus, duobus nempe viris&duabus mulieribus, ad sese appropinquantem viderunt. Erat inter illos,qui linguam Lusitanicam utcunque callebat, cum hoc literas suas commode delatum iri sperabant, sed frustra quanto enim plus pro deferendis literis offferrent precii, tanto illud recusabat vehementius. Delectabatur quidem Regalibus siue Ioachimicis illis,quos ipsi offerebant, promittebatque se aliquem ex Hollandis ad urbem delaturum, sed literas in ciuitatem deferre modis omnibus recusabat, significans se extremum capitis periculum, si hoc faceret, subiturum Nouarchus huic viro cibum potumque proponebat, rogans ut postero die reuersus aliquem alium, qui ministerium hoc perageret, incibaria quaedam afferret, qua praesenti redimere pecunia parati
mmines in Cum per totam noctem pluisi et,&iam illuxisset iterum scapham suam ei A afferentibus recentibus aquis ad Insulam ablegabant, verum cum do- .. AT aliquot repleta ad naves aduexissent, videbant triginta plus minus scaphas aduenire, quae iuxta locum, ubi aquam suam hauserant subsistentes, totum illum diem ibi permanebant. Non audebant igitur scapham suam aquas allatum iterum emitter quod fidere hisce populis non possient, ecquid molirentur, ignorarent. Existimabant autem homines istos cum omni familia in nauigiis istis habitationem suam habere, sisese in aqua semper continere, domicilium suum ex loco uno ad alium transferentes, uvi-ctiam piscatu quaerentes, sic enim ex sermone hominis illius,de quo paulo ante dictum, colligere poterant. Postquam igitur biduo ibi subsistentes occasionem nullam vel iteras ad urbem mittendi, vel suos etiam inde recuperadi inuenire possent propterea
33쪽
pterea quod licet amicitiae signa multa praeferrent ex urbe tamen ad se alia licere neminem possent Per vim autem aliquid ibi tentare idem fuisset, 'et' ac si quis duabus nauibus instructus Hollandiam totam oppugnare moti retur Moras ibi nectere diutius inconsultum putabant, nisi forte naues his iis suas direptioni se vero ipsos praesentisitata morti exponere voluissent , cu grediuntur. praesertim quam profundum ibi mare esset nescirent, cibariorum praeter panem in nauibus nihil haberent amplius Ignorantes igitur, quid de suis sociis factum esset, sublatis anchoris, iter iterum sunt ingressi Et haec quidem historia eorum est, quae ad Chinam Hollandis acciderunt. Quod
attinet autem ad loci fertilitatem, in Colarumque ingenia&mores,nilhil eorum hic referre possumus, cum descenssionem ibi nemo fecerit, quamuis ex illis quidem, quae Hollandis ibi acciderunt, depopulorum istorum barbariae coniecturam facere facile possimus Peregrinum enim populumia male accipere,&sine ulla prqmonitione aduenientem detinere,nobarbarum modo sed inhumanum planeque beluinum est. Illud autem Hollandis vel maxime dolebat, quod explorare de sociis suis nihil valen
tes, viverentne adhuc vel mortui essent, nescirent.
Insula illa, ad quam hactenus substiterant,tamia dicebatur. Itaque explicatis rursus velis velificationem continuaturi abierunt. Erat autem O . .. tertius Octobris dies, cumque paululum promouissent ad breuia delati, eth: vix trium horarum spacio inde eluctari potuerunt Sequenti die ingruen- litaui tibus iterum ventis, ad vadum Insulaeae v fluctuum celeritate abrepti sunt unde ne ad Cauchm--am peruenirent, periculum erat maximum. Progressos autem ad is eleuationis gradum tanta tempestatum inprocellarum vis appraehendit, ut carbasia contrahere vix labore maximo pos sent. Erant ibi syrtes, vadum Hlocent, cumque a littore non abessent iam longius, periculum ipsis haud leue imminebat. Si enim ad littus delati fuissent, salui quidem inde recedere nunquam potuissent Deus autem re hoc in loco ipsit adfuit, fecitque ut ventus circa vesperam remitteret, Minaustrum sese conuerteret, quo facto angulum superarunt, Meuitatis dissicultatibus cursum suum optime promouerunt. Totus iste tractus scopulis repletus est, unde pericula infinita nauigantibus obiiciuntur. Cum autem dies iterum illuxisset, aperiebat sese ipsorum oculis terra quaedam, quod quidem mirum omnibus videbatur, cum vix trium adhuc dierum spacio terram sibi promittere durante hac tempestate potuissent. Erat autem regio fusten adis graduum eleuationem sita, cum tamen ipsi ad s. etiam in una versari sese putarent. Cuius quidem erroris causa ex flucturum dependebat rapacitate, qui ad sagittarum modum austrum versus tendebant. Subierunt autem insulam quandam paruam,&anchoras ad terram
uam proiiciebant. Et Generalis quidem aliis ad ingentem quendam maris sinum dimissis, ipse in terram descendebat, visum an cibariorum aliquid acquirere posset, siquidem praeter panem in nauibus nihil amplius superesset. Sed homines quidem nullos depraehendebant, tametsi vestigia bubalorum , aliorumque animantium non pauca passim cerneren
Cum igitur praeter sylvas, solitudines nihil ibi inuenirent, sero es uario integro biduo ventorum iterum commoditas ipsis affulgeret, subla Perge imitis anchoris iuxta littus ad Daretram Faleam,cuius eleuatio est Agraduu 'tranquille progressi sunt. Non erat autem tranquillitas illa diuturna vendi ta enim statim a meridie iterum ingruebant, eosque de statione quadam cogi-
34쪽
3 DESCRIPTION INDIAE ORIENTAtas
Cogitare compulit. Caeterum elegantem maris sinum ingressi cum ab omni ventorum periculo tutos sese ibi esse viderent, anchoras ad Orgyas duodecim proiecerunt. Reperiebant autem ibi aquam potabilem loco quem incolae ipsis monstrabant, qui ab aduentu eorum perterrefacti admodum, nil prarier fugam meditari videbantur, si Hollandi propius accedere non destitissent. Sinus hic ad quinque leucas in terram excurrit, nauiatis anfractibus&obliquitatibus conspicuus, itaque non patum mirabantur, quod tam ingentem tantaeque commoditatis, oportunitatis sinum ibi inueni ent, cum praesertim, nemora ibi, valles cum altis montibus conspicerentur,ndique . Progressus autem aliquando Generalis cum duodecim sociis in terram illam vestigia quaedam animalium reperit, quae adhuc reccntia videbantur. Itaque ductum illorum obseruans, cum ad patentem aliquem campum arboribus circum quaque elegantissimis oblatum tandem delatus essset, multos ibi bubalos pascentes partim partim vero ad fontem aliquem cubantes animaduertit. Erat ibi volatilium etiam ingens numerus Sperabant igitui se carnes tandem accepturos, Generalis quidem socios suos ad loca varia clam distribuens scio petarios quatuor, quibubalos ali, quot conficerent, Tutiebat, sed frustra suscipiebantur omnia Simulatque enim vel odorem saltem fumigantium funiculorum nauibus percepissent, arrepta fuga in sylvas nemora se coniecerunt. Progressi igitur Hollandi commoditatem aliam quaesitum orbitam siue praetergressi currus vestigia conspexerunt, quibus insistentes ad agros quidem patentes nemora maciosa delati sunt, aedes autem nullas nullaque tuguria, sed vestigia tantum quaedam, ubi sub arboribus in umbra homines cum armen iis secoribus suis requierant, inuenerunt, unde aliter iudicare non poterant, quam homines illos Tartarorum more in campis vivere,&mansiones suas pro pascuorum variatione subinde mutare. 1 .plaudi Cum igitur prarier foveas aliquot, recipiendis aquis, ut videbatur, pa- qua mente ratas,nihil inuenirent, ad naves iterum reuersi, doliis suis potabili aqua,
capti Ssa quam ex fonte quodam non procul a littore pro manantem hauriebant, finali miri repletis exsinu illo iterum, velificationem continuaturi, soluerunt. Voca-asi specta runt autem locum istum Sotierom, idque non immerito: maxima enim
et '' nautarum pars ex certo quodam fructuum genere, quod copiose nimis
ibi comederant, quasi mente Capti&fascinati miserandum omnibus spectaculum praebebant. Quidam aduersus cubiculum suum pugnates multis illud repletum esse dicebant peregrinis hospitibus, qui introitu sese
prohiberent. Clamabat alter lemures ex cubiculo suo remouendos esse, qui se quiescere non permitterent, alter anteriorem naui malum conscendens, sedere ibi Spiritum quendam seu caco damnonem, capiendis piscibus intentum. Conuersus ad clauum nauis alter, lignum uniuerium
peregrinis hospitibus oppletum dicebat Clamabat alter laetabundus se
Deum cum omnibus Angelis eius videre, alter contra tremens gemensi
Diabolum sese cum uniuersis sociis eius sibi aduersantem habere dicebat. Erat qui obuium habere se dicebat aliquem, qui brachio altero virginum, altero vero adolescentum cateruam gestaret. Clamabat alter a serpentib. se affigi cruciari misere Erant qui tot visiones se habuisse dicebant, veli bellum aliquem modiocrem earum consignatione complere, in lucem postmodum emittere possent. Et sane eiusmodi ineptiaeis ulta uva ria in nauibus tum audiebantur, cernebantur, qua quidem risum mo
35쪽
uere aliis satis inultum potuissent, si tam facile in integrum eos restitutum iri nouissent, cum praelertim nemo esset, qui vitae vel suae vel aliorum insidias strueret. Fructus quos comederant prunis nostratibus minoribus similes erant, teneriores nucleos habentes, quorum maxime haec operatio fuerat, quae do nec in somnum prolaberentur, diutus non durabat interea dum haec in nauibus agerentur, progrediebantur optime, veri Veniuvissito Utentes optimo ita utrii. Octobris o Arpos se remitterent. Se ββ U'r ''
quentiis die terram videbant, cuius eleuatio erat A graduum. Putabant et' Σ'
quidem Hollandi initio Pisaniem esse cum autem propius aecederent, μ' -- videbant oppidum Sangor esse, Regi se ordiam subiectum Incohe huius oppidi multum ipsis honoris exhibebant,sed, Sabander fiuctuum non
parum cum gallinis, tribus bubalis illis donabat Prospiciebant autem sibi de OryEa, cumque muneribus homines illos affecissent, salutatis illis iterum inde soluentes abierunt. Optauerant incolae, ut diutius ibi mansissent, ut Regem de aduentu eorum certiorem facere sibi licuisset. Illi autem videntes se parum ibi utilitatis, commodi percepturos, excusabant sese quam poterant humanissime viam suam progrediebantur, cursum versus rami dirigentes. Qui locus licet vix miliaria quindecima priori abesset, propter ventorum tamen aduersitatem vix undecim diebus eum ascsequi poterant. Erroris autem ipsorum, quod praecedentem locum Patan esse putauerant, causa ea fuit, quod in tabula Geographica,quam secum habebant, Patanem videbant ad septem cum dimidio gradus collocatam , cum tame paululum solum supra septimum gradum eleuata
aeterum portum ciuitatis parant: Nouemb. ingrediebantur ubi et Perueniuntiam mercium pro nauibus suis satis acceperunt, postquam . Menses cum rumicissi Ri Ic. diebus ibi expectassent. Antequam eo venissent, admonebanturiae D μ' 'pius variis in locis, cauerent sedulo,ne ab incolis circumuenirentur, deciperentur. Sed longe aliter rem se habere cognouerunt; neque enimvllum in India tota locum esse arbitror, ibi Hollandi liberalius, honestiusquam in hac ipsia urbe accepti fuerint. Sed non sine causa tamen haec admonitio facta fuerat. Incolae enim eius loci ante haec tempora piratae omnes fuerant, suntque qui pro certo affirment, ditissimos nutus ciuitatis quosque opes diuitias suas per piraticam sibi comparasse, cuius exercitium Rex modernus plane iam abrogauit&prohibuit. Notandum hic est admirationem ratam ciuitatis penes mulierem hodie esse,&incolas ea ob lingua imperfectionem, Regem, aeque ac si vir esset, nominare, qua in re innos eos hic sequeri,ur.
Quam primum Hollandi ad Patanem appulissent, adfuit ipsis quidam ou.-.d. ..
cuius officium erat, naues peregrinas scrutari& perlustrare. Hic cum fru Patavem, ctus aliquot recentes Hollandis obtulisset, Regem incolas omnes ob cepi uerint aduentum eorum maxime hetari dicebat Postero igitur die Generalis aliquem, cui Rocho Petri nomen erat,in terram rationem& qualitatem eius exploratum ablegabat. Is circa vesperam reuersus, sequenti die alium sibi, Ioannem Hoterum nempe, sibi adiungebat Parum autem proficiebat, asserens quod de commerciis ibi exercendis interrogatus Sabander consentire permittere nihil votulisset , nisi Generalis ipsemet in ciuitate veniret. Quare Generalis assumptis aliquot pro Rege dc Sabandro, qui in magna ibi authoritate est, muneribus, postero die in terram descendit. Expectabant autem eos in littore duo Elephanti, quorum ministerio ad aula E vehe-
36쪽
DESCRIPTION. INDIAE ORIENTALIS
veherentur, ubi amice admodum excepti sunt. Exhibebant autem proisceribus regni illius diploma Principis Maurit cuius exemplari in ua Arabica scriptum ipsis praelegebatur, se Episcopum eius loci exponeba-der muneribus sibi oblatis, statim ipsis commercia cum incolis pro libi suo exercere permittebant. Sed&alicui ex primoribus id dabatur negotii, ut cum ollandis de emendo pipere contraheret inconuenire L. Afiirmabat hic, non reperiri eo quidem tempore in ciuitate ultra octingentos mura peris, verum enim uero si Menses sex vel septem expectare subsistere ibi vellent, daturum se operam, uti vecturam pro nauibus suis
Principio autem piper suum nimis care aestimabat, sed tandem tamen ante eos de preci conuentum est. Cum enim animaduerterent Hollandi, hyemem iam praeseribus esse, quo tempore nauigatio propter Ventorum' procellarum vehementiam admodum dissicilis, periculosa existit, decreuerunt ibi subsistereo commoditatem , expectare, sperantes fore, ut interea suarum etiam mercium permutationem face-
iis hi aut His ita deliberatis de permittenda sibi domo aliqua Regem octabant
domum asi ubi depositis mercibus suis negotiari cum incolis commode possent Rex
PIOCerious, penes quos summa totius Regni administratio tum erat, qui-
..hibis sit,'ssi xym *3 um sorore sua adnumerabantur, honorarium prius ali- ..ta hi , quod uue munusculum offerret. Hoc facto dabatur ipsis potestas emendinis vendendi, inaque commercia cum quibuscunq, pro libitu exercendi, sed
vulgares tamen mercatores cum ipsis contraxere priusquam cum sup moribus conuenisset,&certum emendi vendendique precium constitutum esset quod tandem etiam factum constitutumque est, ut o Regales
Metoa chimici pro uno quolibet piperis ipsis persoluerentur Vene.
rati lud paulo ante aduentum eorum pro quindecim Regalibus, sed hanc quid Hollandi, bim experiuntur fortunam, ut longe maior aromata sua redimere precto cogantur, idque propter nauium ti equentiam, Re alium, quibus instrueti sunt,copiam maximam. Non verebantur initio o. Regales postulare, dicentes ad Bandam octo naues haerere,,io pro Bare quolibet persoluere itaque dum Conuenire inter eos deprecio posset, integer mensis elapsus est. Caeterum circa precium illud nihil postmodo
mutatum est. Idem enim quamdiu ibi comercia sua exercerent, permanit, quod mirari quidem Hollandissetis non poterant considerata summa leuitate&inconstantia Indorum. Factum quidem est post dies aliquot, cum duae adhuc naues Selandica illuc aduenirent, ut vulgariores mercatores de augendo preci deliberarint, verum qui precium illud primum Constituerat proxeneta, ne quicquam penderent amplius prohibuit,quodltare promisti pro in uariato precio quantum utraque nauis Capere posset ipsis procurare piperiSomnino vellet.utiat piph nucutione jam inter eos facta, ut nimirum pro quolibet so. Re in parauiu-gales numerarentur, coeperunt iam piper Hollandis tradere, Quod initio ceperint ' Midem purum erat, postea vero impurum, quale ad amplerunque diuenditur. Hoc igitu&viso, Generalis ne quid acceptarent amplius suis anterdixit,&ad eum qui precium hoc constituerat se recipiens, ne per
matteret, ut impurum sibi piper obtruderent, petiit, qui respondit, omne illude
37쪽
illud piper, quod ex ambieniret, locus is erat unde pipersuti Patani accipiebant impurum esse, nec posse se illud corrigere Generalis ergo, non pos e se illud ode precio acceptaret, quod aequum escet, ut si quidem bonuis sit argentum persoluerent, ipsi etiam bonum, purum piper appenderent. Commouebatur his dictis nonnihil proxeneta, cui nomen exat Sirauara, vir eximiae apud illos authoritatis. Itaque Generalis eo relicto ad
Regem sese ipsum contulit, qui adhibito cribro piper illud purgari iussit,
quod ita etiam factum est, donec naues duae Selandicae aduenirent, quod fac stum est 16. Martii, cum ad plenariam vecturam 'im fere quingenti apsis adhuc deessent. Hollandi suadebant Selandis, ut ipsi etiam non nisi purgatum cribratum acceptarent piper, sed Praefectus eorum Gerhai dus desio respondebat, adfuturos statim alios, qui etiam on purgatum magna cum laetitia accepturi essent, nec fefellit eum coniectura Dum eis nim adli uc in opere essent, necdum plenariam suana accepissent vectura, aderat statim cum duabus nauibus Admirans lacobus Hemshirchius, qui libenter etiam non purgatum accepisset, dummodo eo adhuc potiri potuisset.
Postquam igitur praedia a naues Selandicae aduenissent, cogebantur Hollandi, quod adhuc deerat,non purgatum accipere, suo periculo illud purgare, perdentes hac rationes ex de centenis, atque ita post moram satis longam vectura sua plenaria tandem potiti sunt. Confectis iam rebus omnibus, munusculum aliquod Regina pro more mil Ap.
offerentes ei valedixerunt. Venerat enim illa in propria persona ad Hol-am in Natandos, ut cum illis conferret, quod quidem non exiguum beneuolentiae ani valedi- argumentum illis in locis putatur. Cum autem Hollandi Procuratores aliquot ibi relicturi essent, commendatos eos sibi habituram sese promittebat, unum hoc Generalem rogans,darer operam nepotatores, sed honestos&probos viros ibi relinqueret, quod Generalisse facturum recepit
Donabat ergo Generalem, quemadmodum etiam Praefectum Selandicum Mochum Petii singulos siue gladio Indico singulo, petens visui recordarentur, i forte nauem aliquam Pataniam in mari ab hostibus periclitari viderent, suppetias ei ferrent. Quod cum Hollandi se facturos promisissent, gustatis qui eis appositi fuerant fruticibus,reuerenter et valedixerunt, ad traditum sibi domicilium sese receperunt. Venerae interea ad portum istum Iacobus Henas hirchius, quem Hot mmihi landi de commoditate loci illius&rebus aliis abunde informarunt, dedu chma mi o tum qiue ad Sabandarem de meliori nota ei commendarunt. Cum vero se he Amise inuicem conuiuio pro more excepissent, sibi inuicem,quae in itinere' ' acciderant, exposivissent, commemorauit inter alia Hemshirchius, se in naui quadam Lusitanica, quam in mari expugnauerat, literas inuenisse, quibus perscriptum fuisset,quo modoDon Paulus, nauis illius magnae,qua in Iapaeitur, Praefectus Hollandoriam ad Chinae ciuitatem comprehensorum quindecim laqueo suffocarit. Ceterum quod ad Quaestorem
nauis Rectorem attinet, eos Goam delatos esse , iam ante cognouerant. Quare etsi antea in ea fuerant sententia, socios suos ad Guarao ciuitatem a
Chinensibus ipsis captos: abductos esse satis iam intellexerunt, id a Lusitanis factum fuisse, quamuis non sine Chinensium consensu, cum Lusitani potestatem ibi nullam habeant. Certum quidem est, Lusitanos apudor c per indiam Reges, populos id agere,ut in odium Hollandi adducantur ubique opprimantur Sed Deus tamen mendacia eorum com
38쪽
3 DESCRIPTION INDI E ORIENTALIS
fundens, facit, ut suum etiamnum locum inueniant,&Lusitani tandem pro illis habeantur, quos Hollandos esse,per calumniam assirmarunt. Cum igitur Henaskirchio valedixissent,&sese inuicem salutassent, ta-dem v et Augusti tertius nempe post Henas hirchi aduentu dies illuxit,
soluens inde Generalis iter iterum ingressias est, relicto in ciuitate Patam iuuene quodam Daniele Leccio Rotero da mensi, qui ex naui agellanica, quae ad Tmi periit, ad Generalem hunc in patriam tandem reuersurus, peruenerat. Huic adiunxerant rum tam, praedicti Rochi Petri fratrem, linguae Patanicae non ignarum, se iuuenes alios cum puero quodam, qui merces Hollandicas in domo mercatoria ad Patanem relictas praesenti pecunia venderent, Memshirchio in omnibus auxilio, adiumento essent siquidem loci illius conditio&commerciorum ratio ipsis probe cognita&perspecta esset. eluitatu inssct in meorum, quae ad nem acciderunt, descripsimus,m .hisis iam desiture commoditatibus huius ciuitatis, deque incolarum motibus Odescriptio pauca etiam annotanda sunt Ciuitas igitur ne iuxta mare Sianium ad latitudinem, longitudinem vero I p. graduum sita est medio interjiacam®num Stan loco. Estque metropolis totius regni, quod ab hac
ciuitate denominationem suam habet, quae quidem omnium fere circumiacentium Insularum, regnorum ratio est. Adiacet autem littor maris, re ad dimidium fere miliare excurrit absque ullo portu, in quo naues stationem suam habere possint. Ille enim dimidio miliari ab urbe distat, habetque profunditatem quatuor Orgyarum, mollioris fundi. Edificia ex
lignis marundinibus constant perspicuo undique, artificioso opere Locus, ubi Regis palatium, procerum habitatio est, epimento ligneo magni roboris cmctus undique&circumdatus est in quit vero vel templum primarium ex lateribus seu factitiis lapidibus, hinensium opificum opera elegantissime extructum cernitur Aula ipsi vel domus regia ab aliorum Nobilium procerum domibus elegantiori paulo structura disccreta est, casato enim magis opere constat, tam auratis cuspidibus,globiscque fastigiata cernitur. iu .ia ivra Incia e huius loci colore sunt subcineritio decora&conueniente metani brorum constitutione, multum sibi tribuentes,&fastum aliquem vel incessu corporis prae se ferentes, maxime si alicuius honoris sidignitatis sint:1lli enim, nisi multo comitatuministrorum stipati domo nunquam egrediuntur, affabiles interim inconuersatione tam peregrinorum quam familiarium delectantes Vestitu non admodum decente utuntur, exercitia vero prarier oblectationem cum mulieribus omnia ignorant. Quod si officia vel amicitiae causa aliquis alter alterum conueniat, familiarissime excipiuntur, idque in loco peculiariter sub ingressum statim aedificiorum ad
hunc usum destinato, nam ad uxores suas neminem admittunc,&accedentibus seritiae cum Mamanducandum exhibent, in quem usum patinas habent, ex auro, argento&aere constantes, ut pro dignitate aduenientium personarum quamcunque velint apponant.
Negotiatio , Cum omnis tractatio hoc fructu perficiatur Vulgus hominum in marit, imm/3ime versentur, nec enim ad exercitium aliud pra:terquam ad agriculu A' turam adhibentur opificia autem Martes mechanicas prorsus ignorant, quae vero ibi reperiuntur, vel aedificia vel alia artificiose facta, Chinensiudiligentiae adscribenda sunt, quorum tanta in ni frequentia est, ut et
indigenas numero superent, suntque partim mercatores, partim opifices
39쪽
Mnegotia alia tractantes. Sunt autem admodum attenti ad rem, Mut lucrum aliquod percipiant, nullis neque laboribus neque sudoribus parcunt, sed, per iniustitiam saepe furtaque rapinas res&fortunas suas augere non dubitant, per fas nefasque pecuniam&opes ad se corradentes Potissima ab hac natione exercentur commercia, apud quam pecuniae plurimum reperitur. Possident sane eorum aliqui integras regiones Mapud Regem valent plurimum.
Lingua eorum tam vulgaris ibi est, ac si patria lingua esset, suntque t via his
tres potissmurn linguae apud eos in usu, nempe Malaica, qua ipsis verna, scriptu cula est, Sianica&Chinena, quae linguae adeo ab inuicem discretae sunt,Vt rarum dian ulla quicquam cum altera commune,maxime quoad scriptionem, ha uersitia.
Malaci enim siue Patanti in scribendo Iudaeorum, Arabum ductum a dextra versus sinistram sequuntur, iani Europaeorum more latinis fere characteribus scribunt, Chine si vero a dextra versus sinistram progredi.
untur, sed ita ut lineae subinde deprimantur atque descendant, quod mirum quidem est, cum regiones hae vicinae sint,&tam exiguo a se inuicem interuallo distent.
Sed quod ad religionem attinet, ingens internationes hasce vicinas Religiovi in discrepantia reperitur Chinesii enim, Siani omne gentiles Ethnici ess(βssim sunt, idola quidem omnes colentes, sed non eodem tamen sensu modos et
in varias enim seclas discernuntur Templa sua in urbe habent multis idolis aureis conspicua, quibus honorem, sacrificia vario modo praestant. Nam, sacrificulorum ingens ipsis, maxime vero Sianis, numerus est, qui vestitu flaui coloris utuntur. hine si multos prae caeteris iuuenes habent vaticinantes, idque adhjbitis multis, variis cari emoniis, ubi omnes certo quodam ab idolis interuallo in terram consident, nutus gestusque vaticinantis iuuenis obseruant, qui passis crinibus, quos foeminarum instar prolixos admodum fouent gestantque, coram dolo prostratus in terra iacet Canunt astantes interea: variis instrumentis perstrepunt,donec erigens sese terra iuuenis in pedes iterum consurgat. Is deinde tanquam ad armone obsessus, horrendo vultu hinc inde discurrit, arreptoque euaginato gladio seipsum, quasi astantes omnes interfecturus varie tumultuatur. Hoc facto prostratus in terram populus iuuenem uti, quae Voluntas Diuorum D t, edisserat,precantur, qui tandem, ut debacchatus satis est, latasque turbarum, quasi mente captus dedit, mendacia varia astantibus obtrudit Mimperiit , quae pro diuinis oraculis ab ipsis habentur,acceptantur. Quo tempore Hollandi in hac ciuitate essent, vaticinans quidam iuuenis suos monebat, ut inde discederent, futuro incendis sese quamprimum eriperent, qui protinus in agros sese&campos proripuerunt, licet incedium nullum, quod laedere eos potuisset, secutum sit. Equidem idololatricas istorum populorum superstitiones, vanitates enumerare prodixum nimis foret , nec tamen Hollandis etiam veram harum seclarum rationem explorare&cognoscere possibile fuit, quod peregrinarum linguarum gnari per omnia non essent. Quod autem ad Pataniosiosos attinet, hi impietatem Mahometicam sectantur, uxores multas, quae Mahometanorum passim consuetudo est, u cunx asilurium Adulterium apud hosce populos capitale est maxime vero inter No- . .
biles, proceres regni, Mexecutio sita atre eius, qui peccauit, si is adhuc vitii . in vivis sit; sin minus, coguntur illud propinquiores quique perficere.
40쪽
o DESCRIPTION INDIAE ORIENTALIS
Exemplum viderunt Hollandi in duabus primariis regni personis, quarum liberi adulterium commiserant. Nupserat mulier illa filio G H, qui proditione vetulae alicuius adferenti ei pateras aliquot aureas, quarum in manducandos usus est,inctaminis illius cognitionem peruenerat. Delato igitur ad parentem uxoris crimine illa vocata, ut crimen confessa est, conuocauit eius pater cognatos omnes,&flagitium filiae eis aperuit, quibus cum valedixisset mulier iniecto in collum erus fune, quam mortem ipsa sibi elegerat, pater eam suffocavit. In more enim habent, Vt quo mortis genere assici velint, ipsit sibi eligant. Quod ad Nobilem illum attinet, qui cum pratalicta muliere rem habuerat, is primo quidem se absconderat, sed protractus tamen tandem, ad patrem suum primarium eius loci virum delatus fuit, qui pugione in pectus adacto,(quod&ipsum supplicii genus ibi elegerat, denominato loco, in quo lethale vulnus acciperet lupplicium de eo sumere coactus est. ne simu prin adulteros constituta icet grauis admodum sitae a itio ta--S men hoc nihil in ciuitate illa frequentius est, idque propter Pro P matrimonio solutos&liberos attinet, illi magna libertate fluuntur, nulla enim in delinquentes eos poena constituta est, quin imo si quis liber cum libera rem habeat, flagitium illud nullum putatur Moris apud Pataraioseli, ut si quando peregrini aliqui commercia sua exercendi gratia adueniant, interrogentur statim nunquidio mulieris alicum ministerio opus habeant, sed iuuencula mulieres puellaeq; plurimae operam suam peregrinisosterunt, licetque cuilibet eligere quamcunque velit, conuentione cum ea in menses singulos facta, ut quid expectandum tibi precii sit,perspectum habeant. Cum enim de precio constat ulla domum eius in reditur, interdiu quidem ancillae, noctu vero uxoris munere funhitur Verum enim uero qui eiusmodi sibi famulam constituit, aliarum consortio abstinere cogitur in dissicultatibus siete implicare maxi mi velit Similiter vero' mulierista aliorum vitare amicitiam iamiliaritatem coinitur, ut ita coniugum instar vitiant, idque quamdiu peregrinus millis locis com
Cum autem peracta negotiatione inde iterum discedendum est, promissam mulieri mercedem soluit, mona cum gratia eam a se dimittit,
quae de alio ibi viro postmodum libere prospicere potest. Quod si quis una
muliere coniciatus eise nolit, occasionem explendae libidinis pasi minuenire potest Nobiles enim ancillas plurimas ad hoc constitutas habent, ut lucrum aliquod inde percipiant, sed vulgaris illa scortatio ab incolis contemptui habetur&fere negligitur, cum uxores habere quotcunque nutrire possunt omnibus permissumsit,atque ita explere libidinem suam do
riri qua G. Habitant in urbe hac Chines quidam mercatores, uxores liberosque
'imh h-bqnxei, ut quocunque tandem deueniant, domi
rest M. quassi suae: ersari videantur. Siani si liter uxores Diu res habent, suntque lasciuiae libidinique supra modum dediti gestant in virili vir ad uos vel tres globulos intra carnem cutem insertos, qui ex auro vel argento con-ltantes tantae magnitudinis sunt, ut pilam pe lusoriam minorem adi-quent, quod tametsi incredibile videatur, Hollandis tamen non semel visum est utuntur autem illis tantum gentiles, iique tam plebei quam indignitate aliqua constituti, ut libidini&lasciuiae suae aliquo modo resistere