장음표시 사용
131쪽
. . Neg. ant. Quod enim ad Psalmos, et Isaωρα pertinet, vel ibi per mortem naturalis corporis ititerilias antelligitur , per insertium vero sepulcrum i atque homsensu nihil aliud sibi Scriptores voluerunt, Disi mortuos Don ampliuς viva voce in communibus hominum coetibus esse Deum Iaudaturos ; quod non exeludit alterius generis laudes, quas Deo a spiritibus corpore experlibras persolvi possunt. Hi mors ibi peccatum significat . in
1crnus vero damnatorum carcerem ; eoque Sensu Verum est, Peccatores, maxime autem damnatos nec Dei me
mitiisse , uec ejus in gaudio celchrare laudes, quamvis inviti , et coacti Dei, et Iesu Christi gloriam confiteri, eique subjici cogantur , ut ait Apostolus. Vide Bos-εuetum , Tirinum , Menochium , Ciamel, aliosque ira
Objio. CXVI. In Psalm. XXXVI. Τalis super iustos
providentia divina deseribitur. ut nunquam eis DeceSSaria desint. Iunior , inquit, fui; etenim senui ἡ et διοανidi Iustum derelictum, neo semen ejus quaercus Panem, . scilicet quaerens, et non inveniens. Cui sententiae similis ea est, quae habetur in Proverbiis Proo. X. 3. Nomos et Dominus fame animam justi. Sed hoc et experientia, et historia , et ipsa sacrarum Scripturarum i ctione salsum esse constat. Usque in hanc horam, inquit Apostolus , et esurimus, et sitimus, et nudi sumus LCor. LV. xi. Et neb. XI. 36. Alii stero ludibria, et urbera e erit , =nsuper et oincula, et carceres, ἰυidali eunt, secti sunt, tenisti sunt, in oecisione gladii mortui sunt ; circuierunt in melotis , in pellibus curi uis , egentes, angustιαιi, o icti , quibus dignus norierat miandus. Ergo. U. Dist. maj. In veteri Testamento, in quo temPO .ralia etiam bona justis pollicebatur Deus, Conc. iu uo o Testamento , subdist. Ut numquam illis desint necessaria ad salutem. conc. Ad vitam corporalem semPer,nez. Falso quidam persuasum habent, inquit Estius Comnient. in hunc l. Deum numquam Permittere,uι justus fame moriatur. Nam multi martyres famoenecti leguntur in MartFresono i a. Ianuarii, 3. Iulii, ei a3. ejusdem , έ. et 9. Octobris, et aa. Decembii Q
132쪽
Non vidi justum derelictum , nec semen ejus quaerens Pariem , et non moeniens ; non quod numquam id ac cidat secundum corporalem Panem ; sed quia Deus maxime an peteri testamento etiam comoraliter fere suis
prooidit. Et quia omnia in figura contingehant illis. maxime de pane cariesti , et ipsa heatitudine intelligitur. Sic mersumus super Amos VIII. de hoc loco agens: Quanti , inquit, martyres in persecutionibus perierunt fame , et indiguerunt frumento , alimentisque istis corporum s Ergo de eo dicit pane. qui de caelo descendit, quem qui comederit , nec esurire poterit , nec sitire.
Conferatur hic locus etiam cuni eo. qui est Prov. X. et Eccles. II. Et sane si quaerens quis massam argenti, inveniat non argentum , sed massam auri, nemo tamen dixerit, eum derelictiam , aut non inoenisse quod Motur.
Ita nec hic. Vide etiam Calmet , 'ini sustus de Iiae
Psalmi sententia scribit. O te. CXVII. In Psia. CXXXII. errasse videtur auctor cum ait: Sicut ros Hermon, qui descendit in montem Sion, quasi Hermon, motis sit Sioni vicinus, eoque sublimior, unde ros in Sion descendat ; cum ex ipsa constet sacra historia Deuteron. IV. 48. montem Hermon longissime a Sione abesse trans Iordanem et eoque esse humiliorem testentur Geographi. Ergo. U. Neg. aut. In laudato enim Psalmi loco tacita re petitio est , Hebraicae linguae more, atque ingenio. Sic enim accipienda verba, atque tutelligenda sunt: Sicut ros Hermon , et sicut ros , qu descendit in monleva Sion. Ita passim plerique ea verba Interpretes explica
runt. Alii vero putant, Sion ibi generali ni positum pro
quocumque Sterili, aridoque in orate. Sed verisimilius videtur , in lioe Psalmi loco non montem illum, qui Ie- Tosolymis erat, sed alium eiusdem Dominis trans Iordanem designari , qui pars est montis uermon , de quo Deuteron. IV. 48. ait Moyses : Usque ad montem Sion, qui est et Hermon. Quamvis enim alter iste mons ira Hebraico textu per litteram Sin . scriptum sit ; cum prior per litteram Iriade X scribatur; dicaturque Taion:
lacile tamen suit, unam in alteram litteram commutari.
133쪽
13n De Veritate Epicureo Scepticove compositus. Allienim Ecel. III.
9. Unus est interitus hominum , et jumentorum , et aequa utriusque conditio . . . Nihil habet homo jumento amplius Quis noseu , si spiritus filioru Adatu ascendat sursum , et spiritus jumentorum descendat deorsum' Eccles. V. II. LIoc itaque pisum est mihi bonum tit comedat quis , et bibat, et fruatur Iaelilia ex labore suo, quo laborapit Ose sub sole numero dierum Atae suae, quos d. dit ei Deus , e ' haec est
pars illius: quod et alibi repetit Eecl. IX. 5. Moratii
nihil nooerunt amplius , nec habent ultra mercedem, ibid. v. II. Verti me ad aliud , et oidi sub sole nec Melocitam esse cursum, nec fortium bellum, nec saρien. tium panem, nec doctorum dioilias , nec artisiciam gratiam , Sed temPus , casumque in omnibus. Praeterea vcI mundi aeternitatem videtur asserere , vel plures sibi iuvicem succedent cS Mundos, quorum uno diruto, everSoque niter succedit. ait cuim Eccl. I. s. et seq. Quid est quod
fuitῖ ipsum quod futurum est. Quid est quod factum eo tyipsum quod faetendum est. Nihil sub sole nopum, nec να- let qui,quam dicere: ecce hoc recens est; iam enim Praecessit in saectilis , quae fuerunt ante nos. Quae verba Origenes Lib. III. Periarch. caρ. 5. mundos sibi invicem succedentes adstruere putavit. Canticum vcro canticorum Carmen videtur amatorium , et prosanum. Ergo.
N. Neg. ant. Quod cnim ad Ecclesiastem attinet, illud Stilomoni qui certissimus Libri illius est auctor, ut contra Grolium Calmet, aliique demonstrant) propositum fuit, ut ostenderet Omnia , quae homines cupidita te sua allicere umqua iii Possunt, sive divitias, sive VO-Iuptates, sive ipsam humanani sapientiam vana esse, ui- Iiitque esse solidum, ac stabile nisi timorem Dei, atque observationem omnium ejus praeceptorum. qui post mortalem hane vitam omnes homines in judicium adducet, reddetque singulis pro operibus suis vel praemia, Vel Poenas; quam sententiam in ii ne ipsius libri tamquam operis totius Epilogum , ac perorationem ita explicat. H-nem loquendi Pariter omnes audiamtis. Detim time, et mandata ejus obserpa, hoc est enim omnis homo. Ee
cuncta, quae sunt adducet Deus in judicium pro omni errato ripe bonum , siMe malum illud sit Num hae o
134쪽
Diosnarum Sersetur. II a1',idin εἰ Itominis , Scepti cive si vii ' Sed ad lianc sentenis
iam confirmandam , impiorum etiam hominunt hi toto opere opiniones , atque arguti eis a proponit, aci refutat, viri sapicutis personam agit, qui variis Sententiis, atque opinionibus, argui lentisque Propositis , o milia ponderat , ac discutit , libratisque momentis, tirnletilium tandem suam exponit et adstruit. Quamvis autem in eo libro Salomon nun C suas, nunc hominum impiorum sentetitias
misceat , ac dis scite prima fronte videatur , quid in sua quid ex aliorum sententia dixerit, discernere; id tametifex ipso auctoris scopo facile erit intelligere. Verba autem illa: Quid est, quod fuit 8 etc. Lib. V. explicavimus.
Quod vero ad Canticum Canticorum, quod Vol atritis, aliique impii homines nequaquam intelligentes temerare ausi sunt, atque ad profanos sensus detorquere; Ecclesia Christi Spiritu Sancto illustrala , alque edocta seri per docuit, inhaerendum non esse litterae, quae occidit, sed spiritui , qui vivificat, et sub rerum sensibilium Dominibus , ac signis , spiritualia nobis tradit, et inculcat. Obie CXIX. Auctor Libri Ρroverbiorum Cap. XXVI 4. et S. pugnantia loqui videtur. Ait enim : Ne respondeas stulto juxIa stultitiam suam, ne essiciaris ei similis. Resρonde stulto juxta stultitiam suam , ne sui3aρiens esse pideatur. Ergo. U. Neg. ant. Non ita enim stulto iuxta stultitiam ejus respondendum est, ut ei essiciamur similes, verba scilicet stulta proserentes ; sed respondendum ei est , ut pro stultilia sua corripiatur, ne sibi videatur sapiens ;no proinde nulla in eo loco repugnantia sententiarum est. Obio. CXX. Ο innes passim Prophetae , qui vel ante Babylonicam captivitatem , vel post illam scripserunt, Cotis identer assirmant, nullam amplius post terribilem illam Jerosolymorum eversionem Judaeis calamitatem imminere , sed prospera illis omnia post eorum reditum eTAssyria in sempiteruum sutura. Sic Isaias L ΙΙ. i. Consurge, inquit, consurge , induere fortitudine tua , Sion ἔinduere pestimentis gloriae tuae Ierusalem cloitas sanctil quia non adficiet ultra , ut pertranseat ver te incircumcistis , et immundus. Ezechiel XXXIX. 29. Non abs Condam ultra faciem meam, ab eis , eo quod studerim Di ilum meum super omnem domum Israel, αιt Domi U
135쪽
ntis Deus Isti. III. II. Erit Ierusalem sancta, et alis
δὲ i non transibunt Per eam amplius . . . . Iudaea in aeternum habitabitur et Ierusalem in generatione , regenerationem. Amos IX. 15. Plantabo eos suyer humum snam , et nota epellam eos ultra de terra sua , quam
dodi eis, dicit Dominus Deus tuus Nahum I. I a. Haec dicit Dominus .... o fixi te , et non umte ultra quia non adjiciet ultra , ut percranseae
in te Belial. Atqui promissiones illas salsas fuisse pro
hasse videtur eventus , cum primo Antiochus vqhemeta ter Iudaeos assii verit; deinde Romani funditus Ierosolymam everterint, Iudaeosque omnes Vel intersccerint, ve Icaptivos abduxerint ', tantamque ipsis cladem , et calamitatem intulerint, ut reparari amplius post tot saeculation potuerit. Ergo. U. Dist. maj. Et haec de Ierusalem per allegoriam di-ela sunt de Ecclesia Christi praesertim triumphante, concisDe terrestri Ierusalem, neg. I laque Ierusalem illam ter renam, quae post Babylonicam captivitatem restituta est, evertendam iterum esse, ejusque excidium, ae desolatio-Nem perpetuo duraturam, manifeste Daniel Cay. IX praedixit : Ciritatem , inquit, et sanctuaritim dissipabit 'o-mlus cum duce Menturo , et fnis ejus pastitas, et post em belli statuta desolatio . . . . et in dimidio hebdomadis defciet hostia, et sacriscium , et erit in templo abomiuatio desolationis . et usque ad consummationem , et inem persepe fit desolatio. Perpetua ergo illa pax atque selicitas , quam derosolymis Propheta polliciti sunt, praecipue ad caelcstem Ierusalem , sive ad Ecclesiam triumphantem pertinent quamvis et militanti Ecclesiae convenire possint; quae licet ab iniquis o Pugnata saepius , atque oppugnanda sit. Vastari lamennumquam , nec deleri poterit. Quod si illa Prophetarum
Vaticinia terrenae etiam Jerusalem aptare velis ; meminisse oportet quod saepe ita Institutionibus observavimus in sacris litteris non semel perpetuum, atque aeternum Pro tempore diuturno usurpari. Constat autem , soluta captivitate Iudaeos , ac derusalem loriga pace usos esse ,
excepta illa Antiochi vexatione atque injuria ἔ quae quoniam non diu duravit, et in majorem Judaicae gentis gloriam , et libertatem cessit, pro nihilo habita est.
136쪽
Dirinarum Scriptum I 33Ο te. CXXI. Praedicit Isaias Caρ. II. 4. sub regito
Alessiue magnam futuram esse ubique Pacem . Et cons bunt gladios suos in pomeres , et Mnceas suas in fal-Ces; non leoabit gens contra gentem gladium, nec exesecebuntur ultra ad praelium. At haeo impleta tion videmus , Cum ita ter ipsos etiam Christianos jamdiu fueritit bella atrocissima. Ergo. u. Neg. min. Verba enim Isaiae , inquit Tirinus , Nieronymus, et Eusebius restringunt ad tempus natioitatis Christi, qtiando Iano per Augustiam teriliam Clau- εο, tutissima toto orbe pax fuit. Sed μοιest unipersaliter extendi ad omne tempus legis gratiae , non quod nulla fiatura sint bella, nec esse possint inter Christianos . . . . sed quod talia bella , qualia solem a b rannis moperi, non sint morenda a Christianis, nempe si Christianae legi obsequantur , quae Pacera ubique,
rum a Rege Babylonis vastandam, et Post a uos SePtua sinta restituendam esse. Et erit , inquit, post septuaginta annos risitabit Dominus Tyrum, et reducet ea ad mercedes suas. Contra Ezechiel Erech. XXVI. 14. Numquam Tyrum restitutum iri praedicit. Non aedi- fcaberis, inquit, ultra . . . requisita non reperieristitim in sempiternum. Ergo. . Dist. ant. Et haec Eaechielis praedictio de tempore diuturno potest intelligi , conc. De sempiterna du-.xatione, subdiac. Eo sensu quod Tyrus iterum aedili Cata numquam ad priorem splendorem , et gloriam
Obie. CXXIII. Ierem. IV. io. Sic Dcum Propheta, alloquitur: Heu, heu , heu Domine Deus: ergo ne decvisti Populum astum , et Ierusalem , dicens Pax eru Obis; et ecce perseeuit gladius usque ad atrimam. Atquitiaco injuriosa in Deum, atque blasphema locutio videtur. Non potuit igitur a Spiritu Sancto esse dictata. u. Dist. min. Injuriosa locutio est, si salso intelliga. ur , quasi Dcus ipse positiMe populum deceperit, conc. bi vero seusu, quo a Spiritu Sancto dictata est. expli-cCtur , neg. Primum igitur interrogatio illa : Ergo ne
137쪽
firmatio esse dicatur, sicut revera in Πehraico lex lv viis detur significare, non lamen idcirco injurios. in Deunc est illa propositio, si sano, rectoque sensu mulligatur. Decipere enim dicitur Deus , indurare in malum . non Posis spe in salsum, aut in peccatum inducetido, sed peris miliendo hoc est non impertiendo gratiam, qua Caveatiar error, et peccatum impediatur. ac vitetur. Cum ergo salsi Prophetae Iudaeis pacem annunciarent. dicentcs Pax, Pax et non erat Pax Ierem. VI. 14. quos Deus justo
judicio noti impediebat, imo cum ipse Deus Ierem. III. Praedixerit pacem . quae longo post tempore , hoc est vel soluta captivitate , vel in novo testamento sutura erat ; quam pacem de praesenti illo tempore salso intelligi permitiebat, decipere populum improprie dicitur,
si ut et indurasse dicitur eor Pharaonis , et decepissu Achab, et praecepisse Semei, ut malediceret Darid , et alia ejusdem generis, quae in Datitutionibus nostris suo loco explicavimus. Inst. Ipse Ieremias divina illa promissione confirmatus, quae habetur Cast. I. II. Ne formidea a facie eorum, nec enim timere te faciam pullum eorum. Ego quipρs diui te hodie inccioitalem munitam , et in columnam
ferream. e in murum aereum, myer omnem terram rEgibus Iuda, principibus ejus, et Sacerdotibus et μορula
terrae, et bellabunt adoersiam te, et non PraeWalebunt, quia ego tecum sum , ait Dominus, ut liberem te, Cum so tameu videret et irrisiouibus , et verberibus, et carnere. aliisque aerumnis asiliciam, sic ait , Ierem. XX Is Seduxisti me Domine , et seductus sum. Non ergo impropriam tantum , sed et veram et propriam Deo Seauctionem , ac deceptionem tribuere videtur. N. inem votis.ιDuplex enim ut advertit Estius, sed u-Ctio esse polesi ; altera ex dolo ejus , qui rem salsam pollioitus est, altera ex illius ignorantia. qui promissio
nem alio sensu, quaru eo. quo facta est, accepit. Non Promiserat autem Dominus Ieremiae, nihil eum ab iis Passurum , quibus res adversas , et Calamitates de tauri claturus erat ; sed invictum animi robur, ac fortitudinem , qua trucem eosum vultum , indignationem , minas minime pertimescoret; et .praesens auxilium, De il-
i adversus cuili praevoler l, a quibus se eum libcrgtR-
138쪽
Dioinarum Seriptur. I 35rum spopondit. Quam promissionem mirifice Praestitisse,
Deum ex tota Ieremiae historia perspieuum est, quamvis enim mullis vexatus injuriis, et calamitatibus oppressus, ab omnibus iamen divitia ope liberatus, et luter mgcutes labentis patriae ruinas non sitie evidenti miraculo creptus
est. Sed cum illae Dei promissiones ita intellexisse videatur, ut nihil omnino in illo praedicationis, et prophetiae munere passurus esset, quod contra accidisse. v Iderat ', ideo ex Dei promissione seductum se esse conqueritur , hoc est occasione divinae promissionis, quae ve-Ta erat, in errorem inductum. Mirum autem videri nota debet, quod seducere ac decipere in sacris litteris dicatur Deus , quem ex occasione Promissionis suac tu errorem induci permittit. Apud orientales enim, ut obser-Vat Calmet , verba quae Dobis cluriuscula . et audacia Videntur , res omnino simplices innulatii. Adde, Hebraica Verba hoc etiam sensu explicari posse : Illexisti me
Domine ad propheta udum ) et illecitis sum. Objie. CXXIV. Ipse δὲ remias, qui haec sibi a Domino dicta esse scripserat Cay. I. Factum est perbiam Domini ad me dicens: priusquam te formarem in utero nooi te, et antequam exires de ptiloa snactscaoire , et Prophetam in gentibus dedi se : rubus lamen adversis consternatus, et fractus sic ait Cay. XX. Iq. Maledicta dies , in qua natus sum : dies in qua Pe- Perit me mater mea, non sit benedicta. Maledictus pir, qui annuntiaoil Patri meo , dicens : natus est tibi puer sSculus; et quasi gaudio laetis cauit eum. Sit homo ille , ut cipitates, quas subpertιt Dominus, et non POe
nituit eom; audiat clamorem mane , et ululatum in rempore meridiano: quia non interfecit me a pulpa , ut feret mihi mater mea seyulcrum, et pulpa ejus conceptus aeternus. Quare de Dialoa egressus sum , ut Miderem laborem , et dolorem , et consumereratur in confusione dies mei I Haeccine in Dei providentiam , atque tu homilies maledicta a Spiritu Sancto dictata sunt thaec iue vero est hominis sortitudo , quem Deus ipse in utero sanctis cavit, et Prophetam dedit in gentibus. et posuit in columnam ferream , et in murum aereum II rgo. u. Dist. ant. Et hi suerauit Prophetae sensus Iu Sia
139쪽
De Veritate Periori animae, et voluntatis parte. neg. In inferioribus auimae Potentiis, conc. Advertetidum est enim, in eodem Caρ. XX. explicasse Prophetam, quid inserior animae Pars vexata malis, ac lacessita; quid superior di- Dominus autem meciam est tamquam bellator fortis: iu-oircia qui Persequuntur ma , cadent, et infrmi erunt ἔconfundentiar rehementer, quia non intellexrruiat OPPr -hrium semρiternum , qtiod numqtiam delebiliar. Et tu Domine exercitiatim probator itisti, qui Mides renes, etcυr, Mideam quaeso ultionem Itiam ex eis quae ex 2eia divinae justitiae dicta sunt tibi enim repelapi cau-Sam meam. Cantate Domino, laudate Dominum, quia liberaoil animam pauyeris de manu malorum. Detudo exponit, quid etiam iti lantis non solum suis calamituti bus, verum etiam quod gravius ei accidebat Dciii juriis, quas videre cogebatur, inferiores animae partes
Polentiaeque sentirent, ac suggererent; quas tamen εupe. Iior volutilas divino confirmata auxilio compescebat.
Inst. Ergo non sunt illa verba Dei, sed iiominis ἔimo inferiorum in ipso homine lacultatum , et naturael Diirmae , alque eorruptae. Ecquid enim opus er i , ut Spiritus S. lentaliones illas, ac maledicta, quae Pluri Dis os sensiotii essent , scribenda dictarei pN. Reg. cons. Altissimo enim, ac sapientissimo Convsit io voluit Deus, ut tentationes etiam sannliSSimorum, ac fortissi inorum hominum in sacris litteris scribstrentur,sicrit et Apostolus saepe in Epistolis praesertim ad Romanos , alque ad Corinthios infirmitates suas exponit , ne justi in similibus caussis cum lentari se , ao Vehe mctiter ab inferioribus potentiis oppugnari, atque in mali in impelli sentirent , actum esse de sua salute exist
marent ; sed magna in Deu in fiducia roborati dicerent cum Apostolo ; Infelix ego homo , quis me liberabit de corpore mortis hujusp gratia Dei per Iesum Christiam Dominum nostrum. Rom. VII. 24. Obio. CXXV. Ierem. VII. I 6. Prohibuit Deus Proin Phetam pro populo orare. Tu ergo, inquit, noli Orcyro Pro Rορulo hoc , nec assumas Pro eis laudem , et Luιιυuem , et non obstolas mihi, quia non eaeaudium
140쪽
Diomarum Scriptur. 137re. Quod et repetit Caρ. XI. I 4. Et tamen apud Erechielem, qui eodem tempore tu Assyria prophetabat .
Conqueritur, neminem Pro POPulo orare, ut ab eo iram
Dei averteret Esec ι. XXIL 3o. Quaesioi, inquit, de sis
pirum, qui interponeret sestem, et Staret πρositus contra me, ne dissistarem eum, et non inpeni. Haec autem sibi mutuo adversari videntur. Ergo.
N. Neg. min Primo enim responderi potest, elapso tempore misericordiae , quo tempore Demo Deum deprecatus erat, qua de re ipse apud Esechielem queritur , cum jam venisset exercendae justitiae tempus, Ieremiae de nunciasse , frustra iam Pro Populo orationes suturas. Deinde non esse pulandum, verba illa Domini apud δε- remiam veram beneplacili voluntatem significare, quasi revera nollet Deus, aliquem pro populo orationes sundere , ut Dei iram , et flagella averteret : placet enim ei semper hoc mutuae charitatis ossicium, displicetque contraria negligentia; sed esse potius voluntatem signi;
ita scilicet, ut orationem vetando magis ejus charitatem
exacueret. Sic in Exodo XXXIL Io. vetuit etiam Deus Moysen orare pro popuIo: Dimitte me, inquit, ut irascatur furor meus contra eos, et deleam eos. Nihilo lamen sccius eo vehementius oravit Moyses; placatusque est Domitius , ne faceret malum , quod locutus fuerat dVersus populum suum. Utraque responsio magni nomi-δais Interpretes auctores habet : prior verisimilior vi
Objio. CXXVI. Ierem. XV. 4. Ait Dominus: Dabo eos hoc est Iudaeos universos ) in feroorem unioersis regnis terrae hoc est Per universa regna dispergam prορter Manassen flium Esechiae regis Iuda , super omnibus quae feeit in Ierusalem. Qua in re duplex vi detur esse absurdum; primo quidem, quia Propter Pec cata Regis jam pridem defuncti tam magna populo Poena irrogatur: deinde quia Manasses ipse a Deo per As-vrios castigatus, vinctusque catenis, ac ductus Babylonem Postquam coangustatus est, oraoit Dominum Deum fitium , et egit poenitentiam Malde coram Deo patrum suorum , durectitiasque est eum , et obsecraWit intente,
G exaudirit orationem ejus ΙΙ. Paralip. XXXIII. 12.abSurdum autem videtur puniri ae verissimc POPulum Pro