장음표시 사용
151쪽
25o . De Veritate fetidi quidem ab iis posset, obsideri non posset. Et ita Cap. XIV. 4. Scindetur, inquit, mons oliviarum ex meo dia parte sui ad orienthm, et ad occidentem praeruρto grandi palde, et separabitur medium montis ud aq&ilonem , et medium ejus ad meridiem. Quod quidem numquam lactu ut e t, nec fieri fortasse poterit. Si enim acciderit , ut ingenti aliquo terraemotu i tu mons dirum Patur , ac diruatur , ut ex media sui parte ad Orientci ex alia ad Occidentem praecipitet i non poterit idem ad aquilonem et meridiem disrumpi , ac praecipitari. Ergo aut . Neg. ant. Quod enim ad primum attinet, quid mirum lcrusulem is Judaeis ipsis Obsideri , quod totiugaliis urbibus in bellis civilibus accidit , sicut Roma aBOmutiis ipsis obsessa est primum scilicet a Coriolano, di inde a Sylla, postea ab aliis Z Ηοo autem , quod a
Ziacharia praedicium fuerat , Ierosolymis accidit aetate IIaestabat orum , primo cum multi Iudaeorum ab avita religione descientes in Graecorum castra trans gerunt; qua acrius , uc vehementius, quam Ethnici ipsi fratres suus insectati sunt I. Machab. I. 55. Deinde Ierusalem obsessa , et expugnata est a Jasone II. Machab. V. G.
tertio ab Alcimo I. Machab VII. 19. deuique ab
ipsis Machabaeis principibus, cum inter eos de summodacerdotio , ac principatu contentio fuit, antequam Herodes rerum potiretur; ut in Josmhi Historia memoriae proditum est. Atque ita Prophetiae veritas letiam Secundum Vulgatae versionis lectionem constat. Sed sciendum est, Hebraicum textum alium sensum habere posse; i liarum scilicet, ut Iuda et ipsa Icrusalem ab hostibus sidcatur; unde soptuaginta interpretes eum locum ita
el in Iudaea erit obsidio contra Ierusalem. Ad alterum vero quod allinet de monte Olivarum ,
aliud est quaerere, utrum illud fieri possit quod a Pro-plicia praedictum est aliud utrum id olim factum, vel aliquando suturum sit. Et quidem illud fieri posse quis
Mouet, ut motis ingenti aliquo terraemotu in quatuor partos disium putur ad orientem , ad occasum, ad austrum, ad aquilonem, eum longe mirabiliora, terraenio-tibus, hiatibus , aliisque magnis naturae concussionibus
152쪽
DLinarum S dilatur. 25hracta esse sciamus ' Virum v o socium id olim fuerit, siletiic historia, ignoramus. Μοus e uim hodie olivarum iri tres colics divisus couspicitur ; sed utrum talis olim scierit, incertum est Quamvis autem Concedamus, nuiniquam id ad litteram accidisse , quod Ziuchartas vatici- Datus est , potest tamen iii Postremo mundi Casu , portatua accidere , de qua ibi Propheta loqui videtur, cum ait: Et oeniet Dominias Deus meus, et omnes sancti ejus cuυν eo , potest et mystico sensu , et Per metaphoram locus ille explicari ; cum soleant similes loquetidi formae a Prophetis usurpari; scilicet exultare montes Cora tremiSCere prae metu, suere sicut cera a facie Domini , et cclera ejusdem generis, quae ad significandam magnam aliquam rorum perturbationem , m Dei potcntiam , atquc vindictam , adhibita sunt. Objic. CXL. Ita veteri Testamento, prahsertim in Psaliamis , librisque Prophetarum iti numera occurruut maled cla , quibus Da QM , aliique Prophetae omnis generis mala inimicis imprecantur. Deleantur de libro oloenialium , et cum justis non scribantu ; deducantur in infimum. Cum judicatur, exeat condemnatus, et oratio e tis fat in Peccatum : et sexcenta eiusdem generis , qDae Commernorare longum est. Atqui dilectio inimi- eorum lege naturaIi praecipitur. Ergo elo. Huc'referri
potest quod legitur IV. Reg. I. de Elia, qui maledixit militibus Ochoziae , et IV. Reg. II. de Elisaeo , qui
maledixit pueris. U. Di si maj. occurrunt plura 'moledicia, qtiae sunt merae praedictiones Dialorum , quae impendent impiis , Nisi ConVerlanuir , cono. Quae sunt vera desideria malorum, subdist. Ex ardentissimo zelo junitiae Dei , Itans. Ex odio , quod dilecti oui inimicorum opponitur, HS. Ita passini respondet istigiastinus. Objιc. CXLI. Nabuchodonosorem mutatum esse in bovem , aliamve belluam , ut resertur Dan. IV. videtur
incredibile , et prorsus simile sabellis Ethnicorum de sociis Ubssis in aves , luposque, et Astut6ο , tu asinum
mutatis, aliisque quae passi Hi apud Ellinicos occurrunt. N. Neg. aut . Missa enim Origenιs opinione , qui eant Nabuchodonosoris mutationem per aflegoriam explicavdu Lucifero, miscia citum illorum .scol culio, qui Ruge in.
153쪽
illum revera in brutum fuisse conversum Putant , Comnicidissime tolum historiam de tetro melancoliae hiam Ore . turbato si melitis statu cxplicare possumus οῦ curat
intillis id accidisse sciamus, qui sibi visi bunt in ari ima Ita se suisse mutatos . eorumdemque aut mali iam imitari mores tricepisse per morites , Sylvasque vaga ules. Simile igitur quid accidisse Nabuchodonosori putandum cst . idcoque ut phreneticum ligatum primum a suis, de itido e vinculis clapsum in tigros essugisse ; quo morbo per sopicuntum tolerato , laudem ad saniorem mentem rediisse. Vide eruditam Colmcti Dissertatiouem De me Lamorphosi Nabuchodonosor.
ttar, omnes libros sacros dudueorum in Babylonica missa captivitate com husios ; quos deinde ipse Odras quinque viris adjutus per dies quadraginia restituit. Hic autem IV. Esdrae liber olim habebatur canonicus ; et in Omnibus Scripturis, sive mauu scriptis , Sive impressis est editus. Postea tamen e Ca uoue reiectus est, De cx hootestimonio aliquod contra Scripturarum veritatem fieret praejudicium. Sed sit ille non divinus liber : est certe Vetustissiliatis ; alque ex illo scimus, omnes Scripturarum libros in captivitate periisse. Ergo ii , qui nunc Suut , humano iugenio fuerunt compositi. U. Neg. rant. quoad 2m. yart. scilicet quod tertius, et quartus Esdrae liber sueri ut umquam canonici , ac deinde rejecti e canone , ne aliquod inde contra Scri Plurarum veritatem crearetur incommodum. Nulla singularii Ecclesia, Concilium nullum duos istos Esdraelibi tas umquam in cauone habuit. Hieronymus non alio Cos uomitie appellat, quam ΑρOCr horum somniorum Praef. in Esdram. Nec Hebraei illos umquam habuerunt in canone, nec extra canonem , nec ulli ibi corum
meruiuit Iosephus Hebraeus in Antiquit. Et talia in illis leguntur de Iesu Christo , ut a Judaeo aliquo ad
Christianam religionem converso confici videatitur. Ccterum vel adversarii contenduot, aliquam eorum librorum habendam esse rationem , vel nullam. Si hoc a Iterum affirmarit, jam objectio exsugiata est. Si primum dicarit . crgo satrinitar necesse cst. Scripturarum libros
Piritu Saucto , qui eos primum dictaverat , asilante i
154쪽
Dioiuarum Scriptur. 253 fuisse rostitutos. Scit periisse omnino in Babylonica ca- Ptivitate libros sacros, DoH.Solum lucredibile , sed manifeste salsum .cst, cum Ieremias Judaeis in captivitatem tib ludendis libium legis servandum, Secumque ducendu tradiderii II. Machab. II. a. Baruch ad eosdein captivos scribens Moysis legem iis in memoriam revocet Laruch. I. 19. et II. 1. Daniel et ipse captivus libri Ieremiae , et aliorum mentionem faciat, sicut et saepe Ezechiel Babylone scribcus. Devique ipse Esdras tib mi gis Mob si habuisse dicatur II. Esdrae VIII. Nihil ergo aliud secit Esdras, visi dispersos litiros in unum colligere, eorumque exemplaria emendare. Vide eruditissimas Calmeti Dissertationes in libros Esdrae, et Natalem Alex. Dissert. IV. in VI. Mundi aet. Objie. CXLIII. Matthaeus in Evangelio memoria lapsus videtur. Ait enim Cai'. I. 8. Ioram aratem gentile Oziam, cum contra constet ex Libris Aegiam inter Ioiamin , atque Otiam ires interfuisse Beges. Quippe δε- ram genuit Ochoziam, Ochozias genuit Ioas , Ioas
Amasiam , Amasias Oziam. Ergo et c. Neg. ant. Cum enim propositum habuisset Evangelista acnerationes omnes ab Abrahamo ad Christum in tres distribuere cessaradecades , sive ter quatuordecim, vel ut tacilius mandari memoriae posSent, Vci alia dc causa necessario a Daoide usque ad transmigrationem Babylonis tres omittendae suerunt generationes , quae ex numero illo redunda Lant, ut observant Hieroar mus , Hilarius , Auctor OQ. in Matth. inter oper- Augustini Ruperius , S. I homas, Abialensis, Ianse ritus, Grotitis , Iunitis, aliique. Quare autem eos potius, quam alios praetermiserit, in causa est, quod Ioram uxorem duxit Athaliam, filiam impii Achab, et δε- aabet, ex qua genuit Ochoziam; ita ut ejus posterita Usque ad quartam generationem, ex cognatione impiorum hominum , alque a Deo irer Eliam Prophetani analedicta III. Reg. XXI. 2 i. veluti coinquinata cense in Tetur. Neque vero est in Scripturis inbuetum , ut aliquis dicatur ejus silius, a quo plurihus distat geneia- iiDHibus, ex qua consuetudine idem Matthaeus appellat Christum silium Daoid, et Abramie, a quibus longis,i- 3no Plurium generationum intervallo distabat , ideoquo
P ri ratione dicere potuit Gaiam filium Ioram.
155쪽
Diomartim scr*rur. 255 sunt ; idest Iosias genuit Iechonium , qui fuit in traus
Erationem Babylonis It chomas genitit o alathiel Atqui merias Cap. XXII. 3o. de Iochonia praedixerat: Acra Be pirum istiam sterilem. EIgo vi I salsus est Malthaetis vel Ieremiae propbei in re Dist. niau. Ait Ieremias, Iechoniam tot isterili eo quod noti essci liubi iurus silium re ita Fui heredem ,
Conc. Sterileiii Crimino , neg. I in etiim seipse Ieremιas explicat: Seribe Mirum istum sterilem nec en Im erat de semine ejus pir , qui s deest stiper solιtim Dauid. Ouod verissimum comprobavit eventus. Llcei cnim PD-s ea Zorobabel Salathielis filius magno luerit iii Lotiore apud populum , ita ut princeps et haberetur , et dr retur Agaei I i. regi alii lanicii dignitat mitiora Obll- Duit , Deque potestatem , imo De nomen quidem. Inst. 4 V Lib. I. Parap. III s. Zorobahel natus dicitur ex Phadaja traire Salathielis : De Phadria, inquit . nati sunt Zorobasel , et Seoiει. MeudOSe ergo Matthaetis eum scribit genitum a Solathiel. V Reae. cons. Salathiel enim genuisse ZυrObobel, P r. Spicuum est ex Lib. I. Esdrae IX. 18. et Aggo et Copy. i. Ille ergo Zorobabel, qui ex Phtid a tinlus est . Paralis'. II f. alius est, atque diversiis a Zorohob l Aa- lo/hielis filio , licet codem sutrit arpellatus Domine ,
quod non est , in cognatis prues r lim lumi tris , di te etiam magis perspicuum est cx utriusqui
mentio est , senuit Mosellam , uanauiam . et Salomith , iste Vero , de quo Esdras . Aggaetis , et Ralthia us Io
notititur . silium habuit Abit u ' . . . . ri
156쪽
cliti iisdem non ivibus occurrunt apud veteres vel sacr svol prosanos Scriptorcs , eosdem esse homiri S , oram plures iisdcin nominibus , praesertim in Cognatis fami liis esse consueverint. 2.V Quamvis coustaret, Salathiel
ct Zorobabel apud Lucamicos ipsos esse de qMihus lo- . quitur Matthaeus ; non inde licret, Evangelistas sibi es 'se contrarios , cum Salathiel filius Iec uiae ei Neridici potuerit, propter legem , quae iubebat, Datrem rixo-xem ducere viduam fratris sine Iiberis mortui, ut I quia in putat Maedouius , Iechonias uxorem habuit liliarii Neri , ex qua tiatus est Salathiel: Zorobabel vero uicuimque filium habere potuerit Abiud , ct R sa.
Objio. CXL . Matthaeus gct Crationes omnes ab Afrahamo usque ad Clivisium in ire, . vidit tessai ad cai ssive ier quatuor iccim. Ab Abraham , inquit, usque ad Darid gerieratioues quatuordecMu ; ct a DuPid usque ad transmigrationem Bubloriis generiationes quatuordecim et a transmigratione Bubluuιs tasgiae ad Christiam genμ- Falloves Vtiaἰuordecim. Atqui Subductis ruit ovibus , non conflat ille gLucrationum numerua , quippe tcr tredecim iuveniunt . Ergo. U. Νου. min. Qui pPc tu Prima fessamdecade numerandus est Abraham tamquam Primus scutis auctor , ct Dauid , artiue ita quatuordecim generationum constat numerus. Iu altera Vero cessa deciae quidam putant repetendum Dauid , ut quatuordecim generationum exple lur numerus. Sed cum paulo ante dixerimus, Iechoniam, qui tessarade adem illam claudit. bis esse r petendum; eo quod Iosias genuerit Aa rim, Ioahim Iecho -Πlatu , constant hae ratione quatuordecim generationes. Denique in tertia tessariadecadu decim aquarta generatio apse est Christus. Vide Calmet in Comment.
O P. CXLVI. In describenda Christi genealogia Matthaeus et Lucas mire dissentiunt. Matthaeus enim CamI. ait Ioseph Mariae sponsum silium suisse Gebb , quem deducit a Daoid pcr Salomonem generationibus viginti- septem: Lucas vero Cap. II. cundem Ioseph silium luis-oc scribit mi , quern a Da id per Nathan , geri ratio- Mibus quadraginta duabus dediicit. omnes vero Ioseρhi Progruitores iisque ad Salathiel, ct Zorobabel apud Liacam aliam ui ub iis, quos Matthaeus commeru0rati Pa
157쪽
Dioinarum Scriptur. 2 37 ique ratione. a Salathiel usque ad Dapid alios Lucus
U. Rex ant. Ad consimγι. Duplex est ad hanc celebrem, ne vetustam, atque a Morybrio, Celso , et Iuliano Apo- Slata nobis oppositam dissicultatem responsio Theologorum. Prima est Matthaeum descripsisse progenitores Io seρh , L ncam vero Mariae. Ait enim Lueas : B l roso Iesus erat inci 'iens quasi annorum triginta , ut Putat,
tur filius Ioseph qui fuit Eli ; hoc cst, putabatur quidem filius Ioseph , sed erat filius, sive per Mamam nepos Eli qui idem est , ac Ioahim pater Marrae Virgi Dis ; nam Eliahim , Eli, et Ioahιm nonsina sunt unius eiusdemque homitiis , ut patet ex lib. Ist. quia ab Eliahim per apocopen priorum , vel posteriorum syllabarum fit mi. et Ioahim. Pari ratione alunt Malta eum posuisse Salathielis parentes Per patertiam
lineam . Lucam vero per maternum usque ad Dapril. Ex
hac responsione, quae nec augustino displicuit , et noni ullis aliis valde placuit; praesertim recentioribus Galatino, Iansenio, Genebrando , Grolio , 5 'anhenus altisque, omnis evanescit obiectio ; nam quod plures gene
alioues Lucas, quam Matthaeus recenseat, uiliit releri , cum possint in una familia codem tempore Plures esse , tuam in alia xc ne rationes , presertim cum nonnullas a Matthaeo, iit 'infra videbimus, consulto praetermiSSas esse confici. Vide eruditam Calmeti Dissertationem De genealogia I. C. ubi etiam sta facile dissolvit, quae adversus hanc sententiam. objici posse videbantur. Communior tamen apud Patres alia responsio est, a Iulio Africano tradita. qui eam ab ipsis Ioseyhι cognatis se accepisse scribit in Epistola ad Aristidem , nimirum Ioseph filium Iacob , et Eli dici potuisse, quia cum
Eli siue liberis defunctus esset, frater ejus uteritius Iacob, ex legis Mosaicae praecepto Deuteron. AI U. o. eius viduam duxit uxorem , ita ut Ioseph filius fuerit naturalis Iacob , et Iegalis Eli. Mirum autem vicer
non debet, noti suisse hoc a Matthaeo , aut Luca notatum , cum esset tunc apud Iudaeos notissimum , a puclquos diligenter familiarum genealogiae servabantur . Il-cet hodie nobis videatur ob antiquitatem obscurum, Deci meu omuitio ignotuin , cum id ex Iulu Africam ti
158쪽
litione sciamus. Pari ratione explicant, quomodo Sa- ath/Ga.Matthaeo Ieconiae, a Liaca Nere si lius dicatur Diod i inlcm sint, et non diversi, licet ejusdem nomitiis ripudi utrumque Evangelistam Salathiel, et Zorobabρί - usi dicer mua Maldon 'i' , aliisque , Matthaeum
Paeternam , Lucam vero maternam , Salathi lis ortuitae mi ecensuisse, ita ut o Mathiel filius suerit Ieconiae , Derniatrem vero nepos Veri atque ideo tum per paternos iam Per maternos avos , atavosque a Daseide ortus sit. ι de Maldoiialum Comment. in vult. Utraque autem responsio et de udi pote i , et nodum dissicultatis solvit Prior quidem magna veri similitudine , posterior magna' Velerum auctoritate
Inst. I'osita hac altera Iulii Africani responsion Matthaeus ait Cliristum filium esse Daseid, et tamen Uescribit genealogiam Ioseysi , additque Christum nota luisse lilium Ioseρh sed Mariae, quae erat cx tribu Le-
ete lilia hus Aaron. Ergo pugnantia loqui videtur. V. Argato ant. quoad am. Partem, qua dicitur Mariam sisse cx tribu L-oi , Nox. cons. Nam nisi dicere Velimus , Matthaeum fuisse oti niuo stupidum , imo stipitem , ac truncum, sateri debemus, uotum tune fuisse Di ambiis , Ioseρhum conjugem accepisse ex eadem sumi sin, Scilicet Mamam virginem quae ster maternam lineam Coguata erat Elisabeth, ideoque non erat ex tribu Leoi.
Utrum autem id Iosephus secerit , lege id praecipiente ,
umer. XXXVI. propterea quod uaria unica esset heres Paternorum bouorum , ut inulti Patres oseinantur .an alia de causa , parum refert. Inst. 2 Cuin Matthaeus Christum non ex IosePlis , Seu ex Maria mirabiliter genitum esse scribat, debebat ,
Petu . ita , quam Ioselm Originem edere. Eigo.
N. Neg. aut . Non enim erat, ut advertit Hierou ν-mus, consuetudinis Scripturarum, ut mulierum in generat Ionious, Ordo texeretur ; cum praesertim eX eadem a milia , ut paulo ante diximus , Mariam esse Constaret. rustoque Ioseρhi origine demonstrata , etiam virginismarlae origo manifesta seret.
Obsec. CXLVII Non semper Matthaeus feliciter referre aut explicare videtur vaticinia Prophetarum, Sic I. Maiah. os e
159쪽
Dioinartim Scri 'tur. 259IV. 13. nit , ndveniente Christo in sines Zabulon . ot ephiali implulam Isainc Prophetiam Is . IX. Terra
Zabialon . et terra Nephtati pia maris trans Iordanem, Galilaeae xentium. Populias grai sedebat in f nebris pidit lucem magnam ; cum contra Isaias scribat et
Primo tempore alleolata est terra Zabulon , et terra Neph ali et nocesssim. aggracata est yia maris fraus
Iordanem Gratilaeae gen tiam . ac deincep, in toto capite tribui quidem Iudae fausta denuntiat; illis auteni tribu-hus Ztibulon . Nephtali , et Galilaeae tristia potius et adversa. a V Matth. Il. 6. ita r cilat Michaeae prophetiam : Tia Lechichena terra Imla nequaquam minitiια es in princlythus Iuda. At Michaeas CaP. y . i. ait Tu Bethlehem Ephrata par lus es in millifitis Iuda. Ibidem autem Matthaetis verba deremiae XXXI. 15. Vox in Rama aridita est , ploratus , it titulattis , quae de proxima tribus Judae, ct Beniamin captivitato a Propheta dicta sunt, de caede puerorum iniciligit. 3.' Sio μα- Iachirae verba recitat Mallh. XI. io. Ecce ego millo δngelum meum aute faciem tuam , qui praeparabit planaitiam antρ te. Malachias autem Cay III. r. ait: Ecce ego mitto Angelum metim , et Psa Parabit piam ante faciem tueam. 4.V Matth. XX/ ff. 9. ait : Tunc impletum est quod dictum est Per Ieremiam Proρhetam
dicentem: et acceρerunt triginta argenteos Pr lium aρ-
pretiali , quem appreliaperunt a iliis Israel , et dederunt eos in agrum fruit . sicut con tituit mihi Dominus. Nihil autem hujusmodi opud Iermniam est, sodapud Zachariam , et quidem paulo aliter Zachar. XI.
I a. Et apyenderunt mercedem meam triginIa argenteos.
Et dixit Dominus ad me: projice illud ad statuariunt, decorum Pretium, quo apyretiatus stim ns eis. Et ttili triginta argeuteos . et projeci illo et in domum Domini adsta tiaritim. 5. Verba Isaiae LIII. 4. Languores nostros iρse fulit, et dolores nostros lyse Portaseis, quae
Petruς l. Per. II 14. de pectatis explicat, Matthaeus de infirmitatibus corporis , nc morbis a Christo satinii gintelligit Matth. VIII. II. Omnes, inquit, male habentes curarit . ut adim 'leretur quod dictum est per Isaium Prophetam dicentem : Ipse infrinisates nostras accepit, et aegrotationes nosIrus Porlaμι t. Ergo.
160쪽
U. Neg. ant. Ad m. Quamvis demus, Isaiam insu litterati praedicere illarum iribuum vastitatem , ac depraedationem, quae primo levius iacia ost a Tmlat- Phalasar, deinde gravius a Salmanasar; non inde s quitur, spirituali sensu intelligi non posse de vastalion rei ni perii diaboli, quam Christus primo in illis regionibus uspicatus cst, quarum ineolae sedentes oli in in tenebris errorum , lucem magnam Christo praedicante viderunt. Vide Maldona iam et Tirinum in Isaiam. Ad a m Nonnulli quidem verba Michaeae per modulia interroRationis legenda esse putant : Parvulus ne es rquasi diceret : nequaquam 'amulus es picus. Sed omissa etiam interrogatione, advertendum est, Evangelistas 'Non tam Prophetarum verba sectatos esse, quam Sonsum in
Dixerat autem Propheta Bethlehem, quac prius Esthram ια vocabatur, tribui que Iuda- attributa est, Parvulum quidem esse vicum, sive parvum popuIum, si cum ma suis Iudae urbibus , quae multa hominum millia, si emulias Chiliarchias hoc enim sonat Hebraicum no men alvhim continebat, compararetur ; nihilo tame accius ex parvo illo oppido Messiam proditurum , e quo magua utique ejus gloria sutura erat. Recte igituc Matthaeias hune sensum expressit cum ait: Tu Bethlehem terra Ada, neqteaquam minima es in principibus Iuda , ex 'te eni in exiet duae, qui regat populum meum frael. Et sortasse sic olim apud LXX. interpretes le-yzDatur, Cum ita hune locum ex illa versione rccitentUrigenes Lib. I. coni. Ceis. Cyprianus Lib. II. teStim. CVP. ι 2. Eusebius , Ambrosius, Augustinus etc. Vide Tirinum , Menochium , EstΩιm , Maldonatum , Calmee Uerba autem Ieremiae XXXI. 15. quae in codemt-apii e recitat Matthaeus, ii et ad litteram de proxima tribus Beniamin, et Iudae vastatione , et captivitate ita telligenda sint; in sensu tamen spirituali etiam de crudeli illa insantium caede uitelligenda esse, ex Matthae ii scimus, in quo idem Spiritus S. Ioquebatur, qui haec .Lremiae dictav rHt. Ad 3m. Cum Trinitatis mysterium obscurius in V teri Testamento revelatum , luculentius in novo cXPli catum fuerit; Christus ipse apud Matthaeum XI. Io.